The Effect of Intradialytic Aerobic Exercise on Ankle-Brachial Index, Quality of life, and Dialysis Adequacy of Hemodialysis Patients
Monir Nasirzadeh1 , Roghayeh Fakhrpour2 , Hamid Tayebi Khosroshahi3 , Majid Mobasseri4
1. Department of Sports Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Azerbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran. E-mail: [email protected]
2. Corresponding Author: Department of Sports Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Azerbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran. E-mail: [email protected]
3. Kidney Research Center, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran. E-mail: [email protected] 4. Endocrine Research Center, Tabriz University of Medical Science, Tabriz, Iran. E-mail: [email protected]
Article Info ABSTRACT
Article type:
Research Article
Article history:
Received:
8 December 2022 Received in revised form:
16 January 2023 Accepted:
7 February 2023 Published online:
20 February 2023
Keywords:
Aerobic Training,
ankle-Brachial Index (ABI), Dialysis Adequacy, Hemodialysis, Quality of life.
Introduction: Peripheral artery disease is an important part of the complications of chronic kidney disease. Measuring Ankle-Brachial Index (ABI) is the most reliable method of diagnosing this disease. According to studies, physical activity can affect the physical condition and quality of life of hemodialysis patients by affecting the function of blood vessels and the efficiency of hemodialysis. In this study, the effect of intradialytic aerobic exercise on ABI, quality of life, and dialysis adequacy was investigated.
Methods: In this study, 30 hemodialysis patients (with a mean age of 56 ± 4.02 years) were selected from dialysis treatment centers. Patients were divided into two Exercise (15 people) and Control (15 people) groups. The exercise group participated in 12 weeks of aerobic exercise (recumbent pedaling) during dialysis, but the control group underwent the usual treatment routine. Before and after the end of the exercise period, measured data were collected and statistical analysis was performed using SPSS software.
Results: Results: Results show that there was a significant difference in the mean ABI (P=0.018), dialysis adequacy (P=0.004), health-related quality of life (P=0.000), physical performance (P=0.000), relationships (P=0.000) and sleep quality (P=0.006) between the Exercise and Control groups before and after the intervention. Also, There was a significant relationship between ABI changes and quality of life (P=0.05) and between dialysis adequacy and quality of life (P=0.025), but no significant relationship was observed between ABI and dialysis adequacy (P=0/920).
Conclusion: Intradialytic Aerobic exercise has a significant effect on reducing ABI, increasing dialysis adequacy, and the patient's quality of life. Therefore, this type of exercise can be used as an important strategy to reduce heart disease and improve the quality of life of hemodialysis patients.
Cite this article: Nasirzadeh M., Fakhrpour R., Tayebi Khosroshahi H., & Mobasseri M. The Effects of Intradialytic Aerobic Exercise on Ankle-Brachial Index, Quality of Life, and Dialysis Adequacy of Hemodialysis Patients. Journal of Sport Biosciences,(2022) 14 (4), 33-49.
DOI: https://doi.org/10.22059/jsb.2023.352110.1561
© The Author(s). Publisher: University of Tehran Press.
Introduction:
Chronic kidney disease (CKD) is a progressive and irreversible destruction of nephrons and a decrease in kidney function, as a result of which the body's ability to maintain metabolism and fluid and electrolytes balance is lost, resulting in uremia, which has many complications and disorders. When the destruction of nephrons continues and the amount of glomerular filtration reaches less than 15% of the normal state, the accumulation of toxins in the body increases to such an extent that the patient suffers from End- Stage Renal Disease (ESRD). In this situation, the patient needs kidney replacement treatments such as kidney transplants or dialysis to avoid uremia and life-threatening complications. Hemodialysis is the most common and successful replacement therapy for kidney function. The prognosis of hemodialysis patients is influenced by the adequacy of dialysis, and its periodic review is essential in the control and management of these patients. Urea Reduction Rate (URR) and KT/V formula are used to check dialysis adequacy. Patients on long-term hemodialysis are at increased risk for atherosclerotic disorders, including Coronary Artery Disease (CAD), stroke, and Peripheral Artery Disease (PAD). PAS is an important part of the complications of chronic kidney disease and it is a type of atherosclerotic disease that affects the blood vessels supplying the legs and feet, which causes difficulty in walking and physical activities and reduces the quality of life.
Ankle-Brachial Index (ABI) is a simple, non-invasive, and reliable test for PAD screening, which is related to the severity of peripheral vascular disease and angiographic findings. ABI consists of the ratio of the highest systolic pressure of each leg to the highest systolic pressure of each arm obtained by Doppler measurements. Regular physical activity is a positive prognostic indicator for mortality in patients with PAD, and the level of physical activity is a strong predictor of PAD. Based on the studies, different sports exercises lead to different changes in the results of hemodynamics, walking, and physical condition of these patients. Therefore, patients with PAD should use a comprehensive exercise program to reduce cardiac risks and complications. This study aimed to investigate the changes in ABI, quality of life, and dialysis adequacy of hemodialysis patients during a 12-week intervention of intradialytic aerobic pedaling exercise.
Methods:
In this study, 30 hemodialysis patients were selected from dialysis treatment centers and divided into two Exercise (15 people) and Control (15 people) groups. Necessary measures were taken to complete the questionnaire, ABI assessment, and blood sampling in two stages (48 hours before the intervention and 48 hours after the end of the exercise period). The patients in the exercise group participated in aerobic exercise (recumbent pedaling) during dialysis for 12 weeks, but the control group continued their usual hemodialysis routine without receiving any exercise intervention. The exercise program included aerobic pedaling exercises with an ergometer pedal exerciser installed at the
exercise period, measured data were collected and statistical analysis was performed using SPSS software.
Results:
Results show that there was a significant difference in the mean ABI (P=0.018), dialysis adequacy (P=0.004), health-related quality of life (P=0.000), physical performance (P=0.000), relationships (P=0.000) and sleep quality (P=0.006) between the Exercise and Control groups before and after the intervention. Also, There was a significant relationship between ABI changes and quality of life (P=0.05) and between dialysis adequacy and quality of life (P=0.025), but no significant relationship was observed between ABI and dialysis adequacy (P=0/920).
Conclusion:
According to the presented materials and the positive effect of the exercise program on the investigated factors in this research, such as the improvement of the ABI, the reduction of PAD, the observed progress in the dialysis adequacy, and the improvement of the components of the patient's quality of life, it is reasonable to provide an opinion on the beneficial effect of aerobic exercise on the general health status of kidney patients undergoing hemodialysis treatment.
Ethical Considerations:
Compliance with ethical guidelines: This study was conducted in compliance with ethical principles
Funding: The research was done without using financial resources.
Authors’ contribution: every author contributes to the research equally.
Conflict of interest: No conflict of interest is declared
Acknowledgments: we would like to thank and appreciate all the patients participating in the present study as well as the medical staff, specialist doctors, and respected professors who helped us in different stages of designing this study .
أت ریث رمت ی تان زاوه ی ح ی ن د ی لا ی ز اپ صخاش رب یی
- وزاب یی ( ) ABI
، ک ی ف ی ت گدنز ی افک و ی ت د ی لا ی ز
بی نارام دومه ی لا ی ز ی
هدازریصن رینم
، 1
روپرخف هیقر
2
، یهاشورسخ یبیط دیمح
، 3
یرصبم دیجم
4
1 یشزرو مولع هورگ .
، دکشناد ۀ یسانشناور و یتیبرت مولع
، شناد ناجیابرذآ یندم دیهش هاگ
، زیربت
، :همانایار .ناریا [email protected]
2 . ،لووسم هدنسیون یشزرو مولع هورگ
، دکشناد ۀ یسانشناور و یتیبرت مولع
، شناد اگ ناجیابرذآ یندم دیهش ه
، زیربت
، :همانایار .ناریا r
3 . یرامیب تاقیقحت زکرم یویلک یاه
، زیربت یکشزپ مولع هاگشناد
، ،زیربت ناریا
، :همانایار [email protected]
4 . تاقیقحت زکرم یرامیب
یاه ددغ نورد زیر
، کشزپ مولع هاگشناد ی
ربت ی ز،
،زیربت ای ار ن
، ار ی همانا : [email protected]
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ
رات ی خ رد ی تفا : 17 / 9 / 1401
:یرگنزاب خیرات 26
/ 10 / 1401
رات ی خ ذپ ی شر : 18 / 11 / 1401
رات ی خ راشتنا : 1 / 12 / 1401
دیلک هژاو :اه
یزیلایدومه نارامیب
،
یزاوه تانیرمت
،
ییاپ صخاش -
ییوزاب
،
تیافک زیلاید
،
یگدنز تیفیک .
:همدقم بی رام ی رش ی نا حم ی ط ی
، مهم شخب ی ب ضراوع زا ی رام ی لک نمزم ی ه کشت ار ی ل م ی دهد هزادنا . گ ی ر ی اپ صخاش یی - وزاب یی
( رتربتعم )ABI ی ن خشت شور ی ص ا ی ن ب ی رام ی .تسا ساسا رب سررب ی اه لاعف ی ت ندب ی م ی دناوت اب ریثأت اراک و قورع درکلمع رب یی
دومه ی لا ی ز،
عضو رب ی ت نامسج ی ک و یف ی ت گدنز ی ب ی نارام دومه ی لا ی ز ی ریثأت رضاح شهوژپ رد .دراذگب
، ریثأت رمت ی ن زاوه ی ح ی ن
دومه ی لا ی ز اپ صخاش رب یی - وزاب یی
، ک یف ی ت گدنز ی افک و ی ت دی لا ی ز سررب ی .دش
:شهوژپ شور ا رد
ی ن شهوژپ 30 یب رام دومه ی لا ی ز ی نیگنایم اب(
نس 02 /
±4 56 )لاس رم زا ا نامرد زک ی زیلاید
، .دندش باختنا
بی نارام رمت هورگ ود هب ی
ن ( 15 لرتنک و )رفن (
15 سقت )رفن ی م رمت هورگ .دندش ی
ن رد رود ۀ 12 هتفه ا ی رمت ی ن زاوه ی باکر(
رد ینز
)شکزارد تلاح ح
ی ن دی لا ی ز درک تکرش
، هورگ اما .درک یرپس ار نامرد یداع لاور لرتنک شیپ
اپ زا سپ و ی نا ۀرود رمت ین ی
،
هداد ه ا ی هزادنا هب طوبرم گ
ی ر ی غتم ی اهر عمج روآ ی و دش هیزجت لیلحتو رامآ ی هب ۀلیسو مرن رازفا .تفرگ تروصSpss
هتفای اه : نیگنایم نیب اپ صخاش
یی - وزاب یی ( 018 / 0
= )،P افک ی ت دی لا ی ز ( 004 / 0
= )،P ک یف ی ت گدنز ی تملاس اب طبترم ی
( 000 / 0
= )،P ندب درکلمع ی ( 000 / 0
= )،P اور طب ( 000 / 0
= ک و )P یف ی ت باوخ ( 006 / 0
= ) P رد لرتنک و نیرمت هورگ شیپ
و سپ زا
توافت هلخادم انعم
نیب نینچمه .تشاد دوجو یراد غت
یی تار اپ صخاش یی - وزاب یی ک و یف ی ت گدنز ی ( 05 / 0
= و )P ب ی ن افک ی ت دی لا ی ز و
ک یف ی ت گدنز ی ( 025 / 0
= طابترا )P انعم راد ی دراد دوجو . اب لاح نیا ب ی ن اپ صخاش یی - وزاب یی افک و ی ت دی لا ی ز طابترا انعم راد ی
دشن هدهاشم (
920 / 0
= .)P
هجیتن یریگ : زیلایدومه نیح یزاوه نیرمت ریثأت
ییاپ صخاش شهاک رب یرادانعم -
ییوزاب
، یگدنز تیفیک و زیلاید تیافک شیازفا
.دراد نارامیب ازا
ی ن ور یم نیرمت عون نیا هب دناوت
یک دوبهب و یبلق یرامیب شهاک رد مهم دربهار ناونع هدافتسا نارامیب یگدنز تیف
.دوش
دانتسا : هدازریصن
، ؛رینم روپرخف ؛هیقر ، یبیط یهاشورسخ و ؛دیمح ، یرصبم
؛دیجم ، ریثأت رمت ی تان زاوه ی ح ی ن دی لا ی ز اپ صخاش رب یی
- وزاب یی ABI ( )،
ک یف ی ت گدنز ی و
افک ی ت دی لا ی ز ب ی نارام دومه ی لا ی ز .ی ۀیرشن یتسیز مولع یشزرو
، ( 1401 )؛
14 ( 4 ):
33 - 49 .
https://doi.org/10.22059/jsb.2023.352110.1561
DOI:
:رشان نارهت هاگشناد تاراشتنا .
.ناگدنسیون©
م همدق
رد ۀدس تسیب مکیو م ی دلا ی
، هتسجرب نیرت هعقاو ا ی بور نآ اب عماوج هک ه
هدش ور ا دن
، ش ی عو ور دشر هب ب ی رام ی اه ی نمزم تسا هک م ی ناز
تحت نآ هب لاتبا ریثأت
اهراتفر و تاداع ی
تشادهب ی رارق دراد ( 1 ).
ب ی رام ی لک نمزم ی و ی گرزب شخب رضاح نرق رد ی
زا یرامیب یاه نمزم
هب ار و تسا هداد صاصتخا دوخ هب
روط لاح رد نوزفازور شرتسگ
ضراوع و تسا نایاش
هظحلام ا ی ارب ی ب ی رام هب دراد هارمه (
2 ).
لک ی ه اه
هعومجم رد ا
ی درکلمع زا ه
ا داوم و مومس عفد لماش دئاز
، لداعتم یزاس ام مجح ی تاع جراخ لولس ی
، راشف نوخ
، رلاومسا یت ۀ تظلغ و مرس
لورتکلا ی ت اه نچمه و ی ن لوت ی د خرب ی نومروه اه ارب هک زاتسوئموه ی بط
یع ی رورض ندب ی
دنتسه
، ساسا شقن ی
دنراد ( 3 ) . بی رام ی ان اسر یی
لک نمزم ی و
1ی
، رخت ی ب پ ی ش هدنور و تشگرب ریذپان نورفن لک درکلمع شهاک و اه ی
و ی نآ رثا رد هک تسا ار دوخ ییاناوت ندب
ظفح رد
تخوس زاسو لورتکلا و بآ لداعت و ی
ت اه زا یم تسد دهد
و ببس زورب مروا یم ی دوش اراد هک ی ددعتم تلالاتخا و ضراوع ی
تسا ( 4 ) .
م ی ناز ف ی سارتل ی نو لورمولگ
2ی هب رتهب ناونع ی
ن لک صخاش ی
لک درکلمع ی
ه ذپ ی هتفر م ی دوش هک ساسا رب م
ی ناز زاسکاپ ی لک ی و ی ی ک دام ۀ
صلاخ ضرع رد امسلاپ زا ی
ک قد ی هق ب ی نا م ی دوش زرا و ی با ی ارب نآ ی لاب تامادقا ین
ی
، قحت ی تاق مومع تشادهب و ی
رورض ی سا ت ( 5 ).
فی سارتل ی نو لورمولگ ی قیرط زا هزادنا
گ ی ر ی تظلغ هروا نینتارک و م هبساحم نوخ
ی دوش م بلغا هک ی
ناز لک ی سنار تارک ین ی ن صخاش
بسانم یرت ارب ی ا ی ن تسا هبساحم (
6
، 7 ).
ازفا ی ش مرس حطس ی
تارک ین ی ن
، سا و هروا ی د روا ی ک زا نوخ رد خاش
ص اه ی لصا ی ب ی رام ی اه ی
لک ی و ی و ناشن دنهد ۀ شهاک لک ی سنار و ان ناوت ی رد ا عفد ی ن تسا نوخ زا داوم
، اربانب ی ن سررب اب ی مرس حوطس ی
ا ی ن م داوم ی ناوت م ی ناز
اراک یی لک درکلمع و ی
و ی جنس ار ی د ( 8 ) . تروصرد ی هک رخت دنور ی ب نورفن همادا اه ی دبا و یلورمولگ نویسارتلیف نازیم زا رتمک هب
15 دصرد
بط تلاح یع ی دسرب
، ندب رد مومس عمجت هزادنا ات
یا ازفا ی ش م ی ی دبا هک بی رام هب ۀلحرم اهن یی اسران یی لک ی و
3ی یم لاتبم .دوش عقاو رد
بی رام ی ۀلحرم اهتنا یی اسران یی لک ی و ی دش لکش ی د ب ی رام ی لک نمزم ی و ی شهاک هب هک تسا تشگرب
ریذپان لک درکلمع ی
ه اه م هتفگ ی دوش
لک درکلمع نآ رد هک ی
ه اه ارب ی امح ی ت گدنز زا ی هگن لداعتم و درف سا لداعت نتشاد
ی د ی - زاب ی داوم عفد و دئاز
، فاکان ی تسا ( 9 ) و رامیب
یریگولج یارب زا
زورب مروا ی دهت ضراوع و ی
د ۀدننک ح ی تا شور هب اه ی اج نامرد ی زگ ین ی لک ی ه پ دننام ی دنو لک ی ه ی ا د راد زاین زیلای د
( 10 ) .
ناهج دشر ی ب ی نارام دی لا ی ز ی لاس رد 2020 م ناشن ی دهد مج هک ی تع ا ی ن ب ی نارام هب راهچ م یل ی نو سر رفن ی هد ا رد .تسا ی
نار ب اهرامآ ی رگنا
ای ن م هک تسا ی
گنا ی ن ش ی عو اسران یی لک ی ه
، 680 رفن زا ره ی ک م یل ی نو رفن تسا و ب شی رت زا 95 هب زیلایدومه زا نارامیب نیا دصرد ناونع
یم هدافتسا هیلک نیزگیاج شور دننک
( 11 ).
عقاو رد دومه ی لا ی ز عیاش و نیرت قفوم رت ی ن نامرد اج ی زگ ی ن لک درکلمع ی
ه مشچ هک تسا زادنا
نامرد ی ب ی نارام ۀلحرم اهتنا یی لک ی ه لوحتم ار رک
هد تسا ( 12 ) دومه ساسا . ی
لا ی ز رط زا دئاز داوم ندرک جراخ رب ی
ق اهاشغ زا نوخ روبع ی
نی هم اوارت تس ( 13 ).
قح رد ی تق زیلاید رد یلصا فده
، نیسکوت و دئاز داوم رتشیب تشادرب مروا رد هک تسا ییاه
دراد دوجو ی (
14 ) مروا . ی
عضو ی ت هدنشک ا ی هک تسا بجوم
زورب بلق ضراوع ی
قورع ی
، یکیلوباتم
، بصع ی نلاضع ی
، شراوگ ی
، تسوپ ی نوخ و ی م ی دوش ( 15 ) زا .
ای ن ور دومه ی لا ی ز فاک و بسانم ی
مها ی ت ز ی دا ی ب نامرد دنور رد ی
نارام اسران یی لک ی ه قحت و دراد ی
تاق سررب و ی اه اب ی د دومه تمس هب ی
لا ی ز
و یفاک ب رد بولطم ی
نارام پ ی دورب ش ( 16 ).
حلاطصا
« افک ی ت دی لا ی ز
4» ارب ی نداد ناشن
« د بسانم زود ی
لا ی ز
» هک سکعنم ۀدننک هروا حشرت
تسا
، م هدافتسا ی دوش ( 17
، 18 ) ره رد رگا عقاو رد .
سلج ۀ زیلاید
، دئاز داوم تشادرب نازیم دشاب رتلااب
، زیلاید تیافک رتهب
دوب دهاوخ و
دی لا ی ز فاکان ی هب ییاهنت م ی دناوت لوئسم گرم ریمو دصرد دایز ی ب زا ی نارام ب هب لاتبم ی
رام ی ۀلحرم اهن یی اسران یی لک نمزم ی ه دشاب ( 14
،
19 ) . پی ش هگآ ی ب ی نارام دومه ی لا ی ز ی
، تحت ریثأت افک ی ت دی لا ی ز سررب و دراد رارق ی
هرود ا ی و لرتنک رد نآ رادا
ۀ ای ن ب ی نارام رما ی رورض ی
هب م رامش ی دور ( 20 ).
ارب ی سررب ی م ی ناز افک ی ت دی لا ی ز زا بساحم ۀ م ی ناز هروا تشادرب و5
لومرف KT/V
م هدافتسا ی دوش .
، URR
هب روظنم
هزادنا یریگ دئاز داوم تشادرب نازیم لوت
ی هدشد یم ماجنا زیلاید طسوت هزادنا اب و دوش
یریگ روا ۀ نوخ شیپ و سپ زا یم تروص زیلاید دریگ
،
1.Chronic kidney disease (CKD)
2. Glomerular filtration rate (GFR)
3. End stage renal disease (ESRD)
4.Dialysis Adequacy
5.Urea Reduction Ratio (URR)
کیKT/V
لداعم ۀ تسا یضایر هک
دنور ار زیلاید هب روط یم یبایزرا یمک رامیب یکینیلک مئلاع اب طابترا رد ار یرتماراپ و دنک
رد تخا ی را
م رارق ی دهد و تحت ریثأت هس صخاش لک ی سنار هروا
، نامز تدم زوت مجح و نامرد
ی ع هروا یم رارق دریگ ا لرتنک . ی ن تبسن هب روط هیلوا
،
یغت تاری رف ا دنی زیلاید یم صخشم ار دنک
( 21
، 22 ) لانآ . ی ز لوا تاعلاطا ی
ه لم تاعلاطم زا ی
دی لا ی ز هک داد ناشن زا رتمکKT/V
8 / 0 ناشن ۀ
مدع افک ی ت دی لا ی ز تسا و بجوم ازفا ی ش م ی ناز ضراوع
، ناوتان و تلاکشم ی
اه م ی دوش
، لاحرد ی هک بKT/V
ی ن 1 و 2 / 1 اتن ی ج رتهب ی ار
تسا هداد ناشن (
23 ) . هچرگا دومه ی لا ی ز شیازفا هب رداق ب رمع لوط
ی نارام لحرم ۀ اهن یی اسران یی لک ی و ی تسا
، ا اب ی ن لاح ب لرتنک ی رام ی
تلاکشم و ضراوع هب هجوت اب پی
ش هدمآ ارب ی ا ی ن ب ی نارام
، ناهج لضعم ی
هب رامش م ی دور ( 24 ) . هولاع سآ رب ی ب اه ی شان ی افک مدع زا ی
ت
دی لا ی ز،
ب هب لاتبم دارفا ی
رام ی لک ی و ی دومه نامرد تحت هک ی
لا ی ز دنراد رارق
، ب اب نامزمه ی
رام ی لک ی و ی زا دنیارف اه ی ژولوتاپ ی ک ی ددعتم ی جنر
م ی دنرب سب هک ی را ی ا زا ی ن دنیارف اه هب ردت ی ج رد و نلاوط ی تدم ببس خرب زورب ی ب ی رام ی اه ی د نمزم ی رگ ک شهاک و یف
ی ت گدنز
1ی بی نارام
م ی دوش . ا عقاو رد ی ن ناکم ظاحل زا ضراوع ی
مس ی طبترم مه هب ا
دن ( 25
، 26 ).
ب ی نارام ی ب هک ه نلاوط تروص ی
تدم امرد تحت ن
دومه ی لا ی ز
م رارق ی گ ی دنر
، ب رطخ ضرعم رد ی
رتش ی ب ه ارب صوصخ ی
تورلکساورتآ تلالاتخا ی
ک ب هلمج زا ی رام ی رنورک قورع
، 2
تکس ۀ زغم ی ب و ی رام ی
رش ی نا حم ی ط
3ی دنتسه ( 27 ).
بی رام ی حم قورع ی
ط ی مهم شخب ی
ب ضراوع زا ی
رام ی لک نمزم ی ه کشت ار ی ل م ی دهد ( 28 ) و عون ی ب ی راام ی تورلکاساورتآ نمزام ی
ک
،
هخاش و تروئآ دادسنا اه
ی نآ انثتسا هب ی ارش یی ن زغم قورع و رنورک ی
قورع رب هک تسا مأت
ی ن داننک ۀ ام راثا قااس و ااپ ی
دراذاگ ( 29 ) و
بجوم راوشد و نتفر هار رد للاتخا ی
لاعف ماجنا رد ی
ت اه ی ندب ی ( 30 ) ک شهاک و یف
ی ت گدنز ی ( 31 ) م ی دوش . بی رام ی حم قوراع ی
اط ی ااب
بی رام ی رنورک قورع یاه زغم هتکس و
ی ۀطبار سب ی را وق ی و دراد رگلابرغ ی م نآ ی دناوت پ ی ش بی ن ی دننک ۀ واق ی اراب ی گرام مو ای ر اشان ی زا
بی رام ی بلق ی قورع ی ب رد ی نارام دومه ی لا ی ز ی نچمه و ی ن مج ی مومع تع ی شاب .د خاش ص اپ یی - وزاب
4یی
، امزآ ی ش غ و هداس ی اهتر مج ی لباق و
ارب دامتعا ی رگلابرغ ی ب ی رام ی حم قورع ی
ط ی تسا تاقیقحت ساسا رب .
، نیا ب تداش ااب صخااش ی
راام ی حم قوراع ی
اط ی و ی هاتفا ااه ی
ژنآ ی فارگو ی ترا طاب لااب یی دراد ( 32
، 33 ) لماش و رتلااب تبسن ی
ن س راشف ی لوتس ی ک رش ی نا لاسرود ی س ی ا رش ی نا فلخ ی تاشرد ناوختسا ان
ی
اپ ره رد
، رتلااب هب ی ن اشف س نوخر ی لوتس ی ک هزادنا گ ی ر ی هزادنا طسوت هک تسوزاب ره رد هدش گ
ی ر ی اه ی رلپاد هب تسد م ی آ دای ( 34 ) ب . ی اام ر ی
حم قورع ی
ط ی زورب نامز ات بلغا اش
ی ع رت ی ن تملاع
، ی نع ی بوانتم شگنل
، ب ی ادص پ ی تفرش م ی دنک ب و ی رتش تسا تملاع نودب (
35 ) ااما .
خرب تسا نکمم ًاهاگ ی
ب ی نارام ب هب طوبرم مئلاع ی
رام ی حم قورع ی
ط ی دنشاب هتشاد ار
، اراد اما ی صخاش اپ یی - وزاب یی بط ی اع ی رد ؛دناشاب
ای ن ارش ی ط شزرو تست زا ناکشزپ شیپ
سررب زا ی اپ صخاش یی
- وزاب یی م هدافتسا ی دننک ( 36 ).
عقاو رد لاعف ی ت ندب ی مظنم
، ی ک صخااش
پی ش هگآ ی ارب تبثم ی گرم مو ی ر ب رد ی نارام هب لاتبم تساPAD
ماجنا ییاناوت نازیم و تیلاعف
شیپ ینیب ۀدننک نایراش یرامیب یارب یوق
یطیحم هب یم رامش دور ( 37
، 43 ) . سررب ی اه ی س ی تامتس ی ک بلق ی ( 2
، 38
، 39 )،
دهاوش ی ا ار هئار هدراک ام نااشن هاک دانا ی
داهد تاانیرمت
شزرو فلتخم ی
غت یی تار اتن رد فلتخم ی
ج دومه ی مان ی ک
، اتن و نتفر هار ی
ج دربراک ی ا مادنا بسانت و ی
ن ب ی نارام ام ی دواش . زا ا ای ن ور هاب راظن
یم ر دس ب ی نارام ب هب لاتبم ی رام ی رش ی نا حم ی ط ی
، ارب ی رطخ شهاک یاه
بلق ی بناج ضراوع و ی
انچمه و وضع عطق دننام ی
ن راب یا دوابهب
ضو عی ت درکلمع ی
، اب ی د زا ۀمانرب لمعلاروتسد و عماج اه
ی لاب ین ی گدنز کبس حلاصا لماش هک ی
نامزاس شزرو و ی
هتفا تسا
، دننک هدافتسا
( 40 ).
لع ی مغر ا ی ن لمعلاروتسد اه
، سررب قبط ی
اه ی تروص هتفرگ
، تاعلاطم ماجنا تفرگ ه اسررب صواصخ رد ی
ااپ صخااش یی
- وزااب یی ااب
لخادم ۀ شزرو ی
، دارفا هب طقف ی
قورع ناصصختم هب هک ی
ی ا امزآ ی هاگاش ام هاعجارم ی
داننک
، تاسا هداش دوداحم و
رد صواصخ ناراامیب
دراد دوجو یزیچان تاعلاطا یزیلایدومه (
41
، 42 ).
هولاع رب ا ی ن
، ساسا رب تاعلاطم
، رمت ی ان ت یزاوه باجوم طاس شهااک نینیتاراک ح
و
ازافا ی ش م ی ناز ف ی سارتل ی نو لورمولگ ی یم دوش ح و ی ن رمت ی تان شزرو ی
، م ی ناز رج ی نا رثؤم لک یامسلاپ ی
یو شهااک م ی ی دابا
، لااحرد ی هاک
سپ رمت زا ی تان شزرو ی هب لد ی ل ازفا ی ش نورب بلق هد
، رج ی نا لک نوخ ی یو فا از ی ش یم دبای ا هک ی ن هب رما ازفا ی ش م عفد ازافا و دائاز داو ی
ش
1. Quality of Life (QOL)
2. coronary artery disease (CAD)
3.Peripheral Artery Disease (PAD)
4.ankle –brachial index (ABI)
م ی ناز ف ی سارتل ی نو لورمولگ ی رجنم م ی وش د ( 43 ).
اب دوبمک هب هجوت شهوژپ
اه مدع و سررب ی ریثأت لاعف ی ت ندب ی اپ صخاش رب یی
- وزاب یی رد
بی نارام دومه نامرد تحت ی
لا ی ز ازفا و ی ش ش ی عو ب ی رام ی رش ی نا حم ی ط ی مج رد ی تع ب ی نارام دومه ی لا ی ز تایمها هاب هاجوت ااب نینچمه و ی
نارامیب نیا یگدنز تیفیک تیعضو رد زیلاید تیافک
، زا فده هوژپ نیا ش سررب ی غت یی تار اپ صخاش یی
- وزاب یی
، ک یف ی ت گدنز ی افک و ای ت
دی لا ی ز ب ی نارام مه دو ی لا ی ز ی هلخادم لوط رد 12
رمت هتفه ی تان زاوه ی باکر ینز ح رد ی ن دی لا ی ز دوب .
شور شهوژپ یسانش
تکرش و شهوژپ حرط ناگدننک
عماج ۀ لماش شهوژپ یمامت
ب ی نارام لحرم ۀ ییاهتنا اسران یی لک ی و ی هعجارم ننک هد د شخب هب ی
لا ی ز ب ی ناتسرام هش
ی د ندم ی ب و ی ناتسرام ماما
ربت رهش )ع(اضر ی
ز رطخ و ایازم و قیقحت دنور حیضوت زا سپ .دندوب یاه
نآ اب طبترم
، نارامیب نیا نیب زا 30
رامیب م اب(
ی گنا ی ن نس
02 /
±4 56 لاس ) ساسا رب یاهرایعم
هب دورو قیقحت و ریز راو هناهاگآ تیاضر اب و کشزپ رظن د
قیقحت دندش . هب دورو یاهرایعم قیقحت
لماش قباس ۀ لقادح شش زیلایدومه هام
، زیلایدومه هب
تروص تور ی ن 2 - 3 هتفه رد هسلج
، نتشاد ف ی لوتس رش ی نا ی - رو ی د ی ی ا رد مئاد رتتاک
وزاب ، لاتبا مدع هب
یرامیب دی تبا ب و ی رام ی اه ی کاردا ی
، سفنت ی
، تلکسا و ی نتشادن قباس ۀ لاعف ی ت ندب ی ظنم م یط شش هتشذگ هام دوب
.
نارامیب هب تروص نیرمت هورگ ود هب یفداصت (
15 ( لرتنک و )رفن 15
دندش میسقت رفن ) .
لکش رد 1 تراچولف
consort
نیا قیقحت میسرت
.تسا هدش نایاش
هب هک تسا رکذ مه
ۀ ندومزآ ی اه صوت ی ه ش د اهزور رد هک ی
قحت ماجنا ی
ق
، غت یی ر ناهگان ی رد ۀمانرب لاعف ی ت ندب ی ی ا وگلا ی
ژر ی م اذغ یی ا دوخ لومعم ی
داج نچمه .دننکن ی
ن وراد اه ی فرصم ی ب ی نارام ط و دش تبث ی
ۀرود رمت ین ی ریز هگن تباث کشزپ رظن .دش هتشاد
رد وژپ نمض شه
ز رضاح ی ر ف دشرا سانشراک و صصختم ناکشزپ رظن ی
ز ی ژولو ی شزرو ی .تفرگ تروص نایاش
نیا هک تسا حیضوت
قیقحت معلاروتسد قباطم
ل تیمک ۀ زیربت یکشزپ مولع هاگشناد شهوژپ رد قلاخا
، قلاخا دک و زوجم اب
(
IR.TBZMED.REC.1400.748
.دش ارجا )
رازبا عمج و هداد یروآ اه
ساسا رب هام
ی ت پ ی ش نومزآ سپ–
نومزآ یا ن شهوژپ
، عمج یروآ یمامت هداد مکت( اه ی ل همانشسرپ
، ارب مزلا تامادقا ی
زرا ی با ی صخاش
اپ یی - وزاب یی
، نوخ گ ی ر ی زرا و ی با ی اه ی ا رد مزلا ی ن هنیمز هلحرم ود رد ) (
48 تعاس شیپ و هلخادم عورش زا مانرب
ۀ رمت ین ی و 48 تعاس
زا سپ 12 هتفه مانرب ۀ رمت ین ی .تفرگ تروص )
یارب یزرا با ی ک یف ی ت گدنز ی ب ی نارام
، مانشسرپ ۀ ک یف ی ت گدنز ی ب ی نارام لک ی و
1ی هاک فارگومد تااصخشم ای
ک و 12 ملااس روتکااف و ت
ک یف ی ت گدنز ی ب اب طبترم ی
رام ی لک ی و ی زرا ار ی با ی یم دنک
، هب تروص بحاصم ۀ روضح ی ارب ی مه ۀ ندومزآ ی اه مکت ی ل دش .
یارب یزرا با ی اپ چم صخاش -
وزاب یی
، ط ی لوا تعاس ود سلج
ۀ دومه ی لا ی ز،
راشف س نوخ ی لوتس ی ک ود راه چم ااپ قااس فاراطا رد ااپ
،
دزن ی ک لخاد کزوق هب ی
جراخ و ی چم و اپ س راشف ی لوتس ی ک رش ی نا وزاب یی ف نودب تسد تمس زا ی
لوتس ب ی رام
، تاسد رلپاد زا هدافتسا اب ی
و
وزاب راشف فاک یی
، هزادنا گ ی ر ی لوامرف ساسا رب سپس .دندش تبث و تباسن(
رتلاااب ی ن س رااشف راداقم ی
لوتاس ی ک رتلاااب هاب ااپ ی
ن رااشف
س ی لوتس ی ک وزاب )یی صخاش اپ یی - وزاب یی هب تسد مآ .د ب ار ی زرا ی با ی افک ی ت دی لا ی ز،
ادتبا ۀگرب هاک زیلاایدومه تایافک هاب طوبرم یتاعلاطا
رامیب نزو تاصخشم لماش
، نامز تدم سلج
ۀ زیلایدومه
، هاگتسد نویسارتلیف ارتلوا
، لک بیراض ای
سنار لوالحم ناایرج تعراس و راتلیف
یلایدومه دوب ز
، .دش لیمکت حرط یرجم طسوت ندومزآ ره زا
ی راهچ نوخ تبون گ
ی ر ی ط ی لج ود هس دومه ی لا ی ز ( 48 تعاس شیاپ و ساپ زا
هلخادم ) تروص تفرگ
، هنومن سپس امزآ هب اه
ی هاگش ب ی ناتسرام شیامزآ و لاسرا دندش
. ساسا رب اتن ی ج امزآ ی ش اه د تاصتخم و ی
لا ی ز داقم ی ر
1. Kidney Disease Quality Of Life-Short Form (KDQOL-SF)
1URR
و
2BUN
ارب ی تبون ره هب تسد دمآ
، مرن زا سپس سررب رازفا
ی افک ی ت دی لا ی ز ارب ی بساحم ۀ لومرف
KT/V
ع 3
افک دد ی د ت ی لا ی ز هب
تسد آ .دم
قیقحت یارجا دنور
48 زرا مامتا زا سپ تعاس ی
با ی اه هیلوا ی
، بی نارام نیرمت هورگ تدم هب
12 هتفه
، اب قباطم ۀمانرب
دومه ی لا ی ز،
هس تحت هتفه رد هسلج
ارجا ی ی ک ۀمانرب رمت ین ی زاوه ی .دنتفرگ رارق لاحرد
ی هک ا رد لرتنک هورگ ی
ن تدم 12 رد نودب هتفه ی
تفا ه ی چ هنوگ لخادم ۀ ینیرمت هب
داع لاور ی دومه ی لا ی ز .دنداد همادا دوخ ۀمانرب
رمت ین ی لماش رمت ی ن زاوه ی اب خرچود ۀ رتموگرا ی بعت ی ه هدش رامیب ره تخت یاپ رد دوب
. هب
روظنم یریگشیپ ندرک مرگ لحارم بیسآ زا
، ندرک درس
، لوط رد گروب سایقم و راب هفاضا لصا رود
ۀ تیاعر ینیرمت .دش
لوا هام رد
،
یندومزآ تدم هب اه 15
ات 20 تدش اب هقیقد 9
ات 10 قم ی سا دنداد ماجنا ار تیلاعف گروب
، تدم هب مود هام رد سپس 20
ات 25 اب هقیقد
تدش 10 ات 11 قم ی سا تدم هب موس هام رد و گروب 25
ات 30 تدش اب هقیقد 12
ات 14 قم ی سا .دندرک نیرمت گروب رد
ا نمض ی ن ۀمانرب
رمت هب هجوت اب یزاوه نی صوت
ی ه اه ی تیلاعف ۀنیمز رد دوجوم شزرو
ی ب یارب ی نارام دی لا ی ز ی حارط ی دوب هدش ( 44 )
.
یرامآ شور
زا سپ عمج یروآ هداد اه ی ماخ
، لحت مامت ی ل اه ی رامآ ی رط زا ی ق مرن رازفا (SPSS
خسن ۀ 21 ) اب حطس نعم ا یراد رامآ ی ( 05 /
≥0 ) P
حطس و
مطا ی نان اب ربارب 95 .تفرگ ماجنا دصرد یارب
مطا بسک ی
نان بط زا یع ی زوت ندوب ی ع هداد پاش نومزآ زا اه ی
ور وی کل ارب .دش هدافتسا ی
اقم ی س ۀ
نورد هورگ ی هداد اه ت نومزآ زا ی
غتم و دش هدافتسا هتسبمه ی
اهر ی ب ی ن زا هدافتسا اب هورگ ود وکنآ نومزآ
و سررب ا ی دش ک دروم رد . یف
ی ت
گدنز ی
، تما ی تازا قم زا هدافتسا اب ی
سا ل ی ترک و هبساحم سپس
هب روظنم هیزجت لیلحتو هداد اه ی ک هب طوبرم یف
ی ت گدنز ی رمت هورگ ی ن و
لرتنک هورگ نومزآ زا
هدافتسا لقتسمt
دش . نینچمه هب روظنم اهریغتم نیب طابترا یسررب
، نومزآ هب نوسریپ یگتسبمه .دش هتفرگ راک
. 1
هروا تشادرب نازیم . 2
نوخ هروا نژورتین . 3
لکش 1 . تراچولف consor
هتفای شهوژپ یاه
28 ب ی رام ( 14 رامیب رمت هورگ ی ن و 14 ب ی رام هورگ ک )لرتن قیقحت هب ار ماجنارس ب .دندناسر ی
ن تاصخشم فارگومد
ی ک یلوا ۀ هورگ ود رمت ی ن و
رامآ توافت لرتنک ی
تشادن دوجو لودج(
1 ) یسررب یارب . هداد ندوب لامرن
اه زا پاش نومزآ ی
وور ی کل دش هدافتسا هک
دودحم ۀ رادانعم ی
ای ن ا رد تست ی
ن قیقحت زا 073 / 0 ات 872 / 0 غتم ی ر کاح هک دوب ی
زا لامرن زوت ندوب ی ع هداد اه تس نچمه . ی ن هب روظنم اقم ی س ۀ غتم ی اهر ی
بی ن پ رد هورگ ود ی
ش نومزآ ت نومزآ زا ی
هک دش هدافتسا لقتسم دودحم
ۀ رادانعم ی هب تسد هدمآ ناشن دنهد ۀ دوبن ب رادانعم توافت ی
ن ه ی چ
ی ک غتم زا ی اهر ی تسا هورگ ود .
هیلک نمزم ییاسران نارامیب لک ( ینامرد زکرم ود یزیلایدومه 120
n= )
تحت و دورو یاهرایعم ساسارب رامیب باختنا ( هعلاطم رد تکرش تهج کشزپ رظن 30
n= )
یندومزآ باختنا
نیرمت هورگ هب نارامیب صیصخت ینامرد زکرم ساسارب
یبایزرا ماجنا رود رد تکرش و هیلوا یاه
ة ینیرمت 12 هتفه یا ( 15 n= ) ینامرد زکرم ساسارب لرتنک هورگ هب نارامیب صیصخت
یبایزرا ماجنا رود رد تکرش مدع و هیلوا یاه
ة (ینیرمت 15 n= )
هب رامیب کی توف صخشمان لیلد
تفه رد ۀ هب رامیب کی توف مجنپ
دیووک سوریو هب لاتبا لیلد -
19 ضراع و ۀ یسفنت
تفه رد ۀ مهن
هیوناث یبایزرا
14
n= n=14
لودج 1 . د تاصخشم فارگوم
ی ک ب ی نارام رمت هورگ ود رد ی
ن لرتنک و
اتن ی ج
هداد اه ی اپ صخاش یی
- وزاب یی م(
ی گنا ی
±ن یاطخ عم ی را رد ) شیپ و سپ زا رود ۀ رمت ین ی ارب ی رمت هورگ ی ن هب ترت ی ب 27 /
±0 35 / 1 و 12 / 0
22± / 1 و یارب لرتنک هورگ هب
ترت ی ب 29 /
±0 42 / 1 و 25 /
±0 40 / 1 تسا رادومن(
1 ).
نومزآ جیاتن نینچمه هک داد ناشن یجوزt
صخاش ییاپ - سپ رد نیرمت هورگ نارامیبرد ییوزاب شیپ هب تبسن نومزآ
ومزآ شهاک ن
انعم ( تسا هتفای یراد 023
/ 0
= 57,P / 2
13 = )،t لرتنک هورگ رد اما
، تارییغت صخاش سپ رد ABI
شیپ هب تبسن نومزآ نومزآ
رادانعم
دوبن ( 776 / 0
= 291 ,P / 0
13 = اووکنآ نومزآ قبط نینچمه .)t
، سپ رد یرادانعم توافت دش هدهاشم لرتنک و نیرمت هورگ ود نومزآ
هب یروط صخاش هک شهاک هلخادم زا سپ نیرمت هورگ ردABI
انعم یراد تسا هتشاد (
018 / P=0 ).
. . . 1
. 1
. 2
نیرمت هورگ لرتنک هورگ
خاشییاپ-ییوزاب(ABI )
نومز شیپ نومز پ
رادومن 1 خاش تارییغت نیگنایم . ییاپ
- رد ییوزاب شیپ
و پ زا خادم ۀ ورگ ینیرمت لرتنک و نیرمت ه
سررب رد ی غت یی تار م ی گنا ی ن م ی ناز افک ی ت دی لا ی ز لومرف هب هجوت اب
، KT/V
غت یی تار رمت هورگ رد ی
ن ب ی ن پ ی ش نومزآ سپ و نومزآ
، زا
ظاحل رامآ ی دوب رادانعم افک و
ی ت دی لا ی ز ازفا هلخادم زا سپ ی
ش انعم راد ی اب .تسا هتشاد لاح نیا
ا ی ن غت یی تار ظاحل زا لرتنک هورگ رد
رامآ ی دوبن رادانعم (
004 / 0 )P=
. رد صوصخ ک یف ی ت گدنز ی ب ی نارام لک ی و ی
، ره ی ک زا هفلؤم یاه ک یف ی ت گدنز ی هناگادج هیزجت لیلحتو دش
اتن و ی ج ب هک داد ناشن ی
ن پ ی ش نومزآ و سپ نومزآ رمت هورگ ی ن رد هفلؤم یاه ک یف ی ت گدنز ی تملاس اب طبترم ی
، ک یف ی ت گدنز ی اب طبترم
ریغتم هورگ
نیگنایم فارحنا
درادناتسا وریپاش نومز
کلیو یت نومز
لقتسم
Sig T
Sig
نس )لاس(
نیرمت 92
/ 52 40
/ 12 307
/ 0 68
/ 1 - 105
/ 0
لرتنک 75
/ 59 91
/ 8 201
/ 0
نزو )مرگولیک(
نیرمت 17
/ 72 35
/ 13 364
/ 0 703
/ 0 - 488 / 0
ک لرتن 35
/ 75 88
/ 10 952
/ 0
دق یتناس(
)رتم نیرمت
170 007
/ 5 390
/ 0 726
/ 0 - 475 / 0
لرتنک 07
/ 170 77
/ 3 922
/ 0
BMI ( kg/m² ) نیرمت
35 / 25 83
/ 4 687
/ 0 457
/ 0 - 652 / 0
لرتنک 09
/ 26 72
/ 3 385
/ 0
رادانعم توافت(
> / ) P
