1
شلاچ یسررب بیس دیلوت تاعیاض شهاک و لرتنک تیریدم رد هدمع یاه
یاتسار رد ینیمز
رادیاپ هعسوت
نذؤمریپ رحس ،1
روپدبع اضریلع
2
1 - یزرواشک تیریدم دشرا یسانشراک یوجشناد یلیبدرا ققحم هاگشناد ،
2 -
،یزرواشک تیریدم و داصتقا رایداتسا یلیبدرا ققحم هاگشناد
لیمیا م هدنسیون :لوئس [email protected]
هصالخ س ی ب مز ی ن ی ی ک ی رتمهم زا ی ن اذغ تالوصحم یی
شقن هک تسا ییازس هب
مات رد ی ن نما ی ت اذغ یی
رشب عماوج ی
دب .دراد ی ه ی لوت فده رانک رد هک تسا ی
د هب ی هن ا ی ن زرواشک لوصا قباطم لوصحم ی
پ ای
،راد
اض شهاک ی
تاع لوت ی د س ی ب مز ی ن ی
، ناونع هب ی
ک ی رتمهم زا ی ن ازفا رد راذگرثا لماوع ی
ش هخرچ موادت و
لوت ی د ی م بوسحم نآ ی
دوش د فرط زا . ی
،رگ اعر مدع ی ت خرب ی دم لوصا ی ر ی ت ی م ثعاب ی دوش درکلمع هک
بولطم ی ا تعارز زا ی
ن هام .ددرگن لصاح لوصحم ی
ت ا ی ن صوت هلاقم ی
ف ی هب هک هدوب تاعلاطم شور
هناخباتک ا ی و هدش ماجنا سررب هب
ی دم لماوع ی
ر ی ت ی م رب رثوم ی
ناز سآ و درکلمع ی
ب د ی گد ی لوصحم
س ی ب مز ی ن ی اتن .تسا هتخادرپ ی
ج ا ی ن م ناشن هعلاطم ی
دهد لماوع ی راو عون دننام ی
هت و شور ،هدش تشک
عون ،تشادرب نامز شام
ی ن تالآ بآ ،تشادرب ی
را ی کبس تشادرب زا لبق
، هوحن تشک و هدامآ یزاس مز ی ن ،
سرتسد ی اهرابنا و رازاب هب ی
نف ی شلاچ هلمج زا اه
ی پ ی ش دم رد ور ی ر ی ت اض شهاک و لرتنک ی
تاع لوت ی د
س ی ب مز ی ن ی م ی دنشاب اتن . ی ج سررب اب ی اض هطبار ی تاع ره و ی ک اض شهاک روظنم هب قوف دراوم زا ی
،تاع
ازفا ی ش هرهب رو ی تسد و ی با ی اپ هعسوت فادها هب ی
راد ارا .تسا هدش هئ
:یدیلک تاملک دم
ی ر ی
،ت اض ی تاع لوت ی
،د س ی ب مز ی ن ی
، زرواشک ی اپ ی راد
1 . همدقم مهم زا یزرواشک تالوصحم تاعیاض رد صوصخ هب یزرواشک روما نیصصختم نایم رد هدش حرطم ثحابم نیرت
یم رامش هب هعسوت لاح رد یاهروشک رد .دیآ
یلاح وشک رد تاعیاض نازیم هک دودح و یمقر کی یددع هتفای هعسوت یاهر
5
یلا 6 لاحرد یاهروشک رد نازیم نیا ،تسا دصرد دودح و یمقر ود یددع هب هعسوت
03 یلا 05 یم لیدبت دصرد [ دوش
1 .]
تینما نیمات رد و هدوب کیژتارتسا و یفرصم یاهالاک هلمج زا یلخاد یزرواشک تالوصحم زا یرایسب هک نیا هب هجوت اب ییاذغ ،یداصتقا ،ینف تالکشم راچد فرصم و عیزوت ،دیلوت نایرج رد مهم یاهالاک نیا هنافساتم ،دنراد هدننک نییعت شقن
یم یقوقح و یگنهرف ،یعامتجا مهم هلمج زا هک دنوش
یم تالکشم نیا نیرت تاعیاض هب ناوت
نآ فراعتمریغ و الاب هراشا اه
ب دوجوم یاهرامآ ةیاپ رب هک یروط هب .دومن طسوتم روط ه
05 نوگانوگ لحارم رد و ناریا رد یزرواشک تالوصحم زا دصرد
یم عیاض یاذغ دوخ نیا هک دوش 15
ات 23 [ تسا روشک تیعمج زا رفن نویلیم 0
هفاضا نازیم ،تاعیاض رادقم شیازفا اب .]
تاعیاض نازیم رگا ،تفای دهاوخ شیازفا یطخ ریغ تروصب زین تاعیاض نیا ناربج یارب دیلوت رد ار یزرواشک تالوصحم
2
روشک 05 دیاب تاعیاض نازیم نیا ناربج یارب هضرع و دیلوت متسیس ریز ،مینک ضرف دصرد 55
هتشاد دیلوت هفاضا دصرد
دشاب تسین یداصتقا و ینالقع ییاذغ تینما نیمات یارب دیلوت هفاضا رب هیکت سپ . [
5 .]
بیس لوصحم ،نایم نیا رد ینیمز
تارتسا تالوصحم زا یکی لاحرد یاهروشک نانکاس هژیوب ایند مدرم زا رفن نویلیم اهدص ییاذغ تینما نیمات رد کیژ
هعسوت
یسررب اما .دراد یرشب عماوج هیذغت رد یمهم شقن تاردیهوبرک دایز هریخذ تلع هب هک تسا یم ناشن اه
دهد 23 دصرد
بیس لوصحم ینیمز
روشک رب تایلمع رد یم بیسآ ییاجباج و تشاد
[ دنیب 8 ] بیس لوصحم تیمها هب هجوت اب . و ینیمز
تیدودحم یساسا یاه
تاعیاض ناربج یارب دیلوت هفاضا یداصتقا هیجوت مدع صوصخ رد 23
عمج اب و نآ یدصرد یدنب
دهاوخ صوصخ نیا رد ییالاب تیمها تاعیاض تیریدم عوضوم ،هدش حرطم ثحابم .تشاد
یم ار تاعیاض تیریدم زا یریگشیپ ناوت
دوجوب هرهب و نکمم لقادح ات تاعیاض ندمآ یدیلوت تاعیاض زا هنیهب یریگ
یب یفاضا دیلوت لماوع زا ار ام نآ هب یبایتسد و دراد هضرع شیازفا تعیبط تاعیاض شهاک .دومن فیرعت یم زاین
ینعی ،دنک
هداد نودب یم لصاح هدناتس ،یفاضا ی
ادح هب یبایتسد لماش زین رادیاپ یزرواشک موهفم .دوش یدیلوت و یروراب تیفرظ رثک
یریگشیپ اب یزرواشک رد تاعیاض تیریدم نیاربانب .تسا یزرواشک رد كاخ و بآ هژیو هب هیاپ عبانم زا تظافح اب رمتسم روضح و یزرواشک هنیمز رد رادیاپ هعسوت تمس هب ار روشک ،هیاپ عبانم رد ییوج هفرص و تاعیاض داجیا زا یناهج هصرع رد
.داد دهاوخ قوس
.2 شور و داوم اه
اب قیقحت نیا رد هناخباتک عبانم یسررب
یم یعس یکینورتکلا و یا بیس دیلوت تاعیاض رب رثوم یاهرتماراپ دوش
ینیمز
زا روشک طیارش اب هعلاطم قباطت روظنم هب نینچمه .دندرگ هئارا زین اهراکهار و هتفرگ رارق یسررب دروم و ییاسانش هاگدید نازرواشک یاه .تسا هدش هدافتسا زین ناسانشراک و
0 . قیقحت هنیشیپ رب یرورم
یبارقوم (1
2315 ناونع اب یقیقحت رد )
"
بیس یزاس هریخذ طیارش لرتنک زا سپ تاعیاض تیریدم رب ینیمز
یرامیب لیلد هب تشادرب
"اه عذا ینیمز بیس تاعیاض شهاک رب یزاس هریخذ یاضف طیارش تیمها هب هراشا اب ،تشاد نا
یرامیب زا ات دشاب بسانتم دیاب رابنا رد اوه نایرج ،تبوطر ،امد یارب رابنا یاضف .ددرگ یریگولج ییایرتکاب و یچراق یاه
بیس رد دنق عمجت رب امد ندوب نییاپ ریثات هب هجوت اب و هدوب کیرات الماک دیاب ندش زبس زا یریگولج ،مقر هب هتسب ینیمز
.دشاب بسانتم دیاب امد یم یدح ات رابنا یامد میظنت اب
ار هتفای عمجت دنق نازیم ناوت داد شهاک
[ ]15
. و وگنوگاک
ناراکمه (2
2315 ناونع اب هک یشهوژپ یحرط رد )
"
بیس ییاذغ شزرا هریجنز رد تشادرب زا سپ تاعیاض اینک ینیمز
"
کینکت لماش هک دندومن تسرهف تاعیاض داجیا رب رثوم لماوع ،دش ماجنا اک یاه
و زا یشان بیسآ ،تشادرب و تش لیاس
عقوم زا شیپ تشادرب ،تشادرب ادرب ،
،بوطرم یاوه رد تش نآ ندوب ییادتبا ای یرادرابنا تالیهست دوبن
بسانمان ماقرا ،اه
یرامیب لماوع ،یرادرابنا یارب د از
اهرابنا ر یم دنشاب [ ]13
( ناراکمه و یتشد . 1035
یسررب رد )
"
هرهب نیب هطبار لماوع یرو
بیس عرازم رد یزرواشک یرادیاپ و دیلوت لیبدرا ناتسرهش ینیمز
"
دنداد ناشن ،دش ماجنا یشیامیپ یفیصوت شور هب هک ،
متسیس کی هرهب هک دوب دهاوخ رادیاپ ینامز
متسیس یرادیاپ نیب هجیتن رد و دشاب رتالاب رگید متسیس هب تبسن نآ لک یرو
هرهب و دیلوت وجو طابترا دیلوت لماوع یرو
دراد د [ 7 . ] ( یرادمان 1083
ناونع تحت یقیقحت رد )
"
یارب بسانم یوگلا هئارا
1 Mugrabi
2 Kaguongo et al.
3
تشادرب بیس تاعیاض شهاک روظنم هب ینیمز
"
رتسب هیهت و هعرزم كاخ عون تشاد ناعذا ،دش ماجنا یرورم شور هب هک ،
نیمز تاعطق تحاسم ،تشک تشادرب نامز ،هتیراو عون ،
هب هجوت ،تشادرب زا لبق کبس یرایبآ ، بآ طیارش
و نامز رد ییاوه
بیسآ نازیم و درکلمع نازیم رب رثوم لماوع زا نآ تامیظنت و تشادرب نیشام عون ،تشادرب هدغ یگدید
تایلمع رد اه
یم تشادرب دنشاب
[ 3 ] ( ناراکمه و حایس یراکفا . 1086
ناونع اب یشیامزآ یقیقحت رد )
"
تایلمع زا یشان تاعیاض یسررب
م رد ییاجباج و تشادرب بیس لوصح
ینیمز
"
دنتشاد ناعذا ،
، 28 تیریدم مدع اب طابترا رد افرص یکیناکم تاعیاض دصرد
نیشام رب حیحص یمن و هدوب لوصحم ییاجباج و تشادرب تالآ
باختنا اب ناوت داد شهاک ار هعیاض نیا بسانم مقر
[ 2 . ]
( ینامحر 1085
یسررب رد )
"
ت و تاعیاض شهاک رد یلیمکت و یلیدبت عیانص شقن یزرواشک تالوصحم تارداص هعسو
،"
هک
شور هب یرورم ک یارب یراکهار ناونع هب ار یلیمکت و یلیدبت عیانص هعسوت ،تفرگ تروص شزرا داجیا و تاعیاض شها
هدوزفا نیب یاهرازاب رد روضح و لاغتشا ، هدروآرف شرتسگ و هدرک ناونع یللملا
بیس یاه ردوپ و سپیچ دننام ینیمز
نیا رد ار هتساشن اح اتسار
ی تسناد تیمها ز [
6 . ]
4 . ثحب و جیاتن
بیس یم روشک کیژتارتسا تالوصحم زا یکی ینیمز هب مدنگ زا دعب ییاذغ لوصحم نیمود ،دیلوت نازیم رظن زا و دشاب
یم رامش هظحالم لباق شخب هنافساتم اما ،دور یفیک و یمک تاعیاض راچد یدیلوت فلتخم لحارم رد لوصحم نیا زا یا
هدش یم جراخ دیلوت هخرچ زا و .دوش
بیس دیلوت یالاب نازیم هنیزه لیمحت و ینیمز
رب نآ تاعیاض زا یشان یالاب یاه
ناشن دیلوت عبانم فالتا و یزرواشک شخب یروآزرا هدنهد
شلاچ یسررب و هعلاطم ترورض ی تیریدم رد ور شیپ یاه
یم لوصحم نیا تاعیاض .دشاب
زا هتیراو عون :هتیراو عون هدغ ندید همدص نازیم رب رثوم لماوع
بیس یاه ماقرا باختنا و هتیراو عون رییغت اب .تسا ینیمز
بسانم یم رت بیسآ نازیم ،دیدج نیشام یحارط نودب میناوت نزو .میهد شهاک یهجوت لباق رادقم هب ار لوصحم یگدید
هدغ صوصخم بیس کشخ هدام و اه
هتیراو عون هب یدایز دودح ات هک ینیمز نازیم رب زین دراد یگتسب هایگ شیور طیارش و
هدغ یکیناکم بیسآ بیسآ لباقم رد دنراد یرتشیب صوصخم نزو هک ییاه هدغ و تسا رثوم اه
ساسح یتشوگ یاه دنرت
[ ]14 بیسآ و ماقرا یکیناکم صاوخ تخانش موزل اذل . نآ یریذپ
حیحص ندومن هزیناکم تهج فلتخم یاهورین ربارب رد اه
و لوصحم .تسا یرورض تاعیاض شهاک
شور :ییاجباج و تشادرب یاه اه هدغ رب هدراو تامدص شهاک رد ،هعرزم طیارش هب هجوت اب تشادرب بسانم نیشام باختنا
تاعطق هزادنا ،تشادرب نامز رد كاخ تبوطر و تفاب نوچمه یلماوع دیاب بسانم نیشام شرافس یارب .دراد ییازسب ریثات یرادرب هرهب عون ،نیمز هعرزم هدزاب ،
هنیزه و دیفم رمع ،هیلوا یاهب ،یا تشاد رظن رد ار نیشام یاه
[ 13 ] اب نینچمه .
یم نیب زا مه رتدیدج نیشام هب زاین تالآ نیشام حیحص میظنت نیشام حیحص تیریدم .دور
زرواشک تراهم ،تشادرب تالآ
نیشام میظنت و یگدننار رما رد صصختم یناسنا یورین زا هدافتسا و تاعیاض شهاک نمضتم لوصحم ییاجباج زین و تالآ
.دوب دهاوخ یم تاعیاض داجیا مهم لماوع زا تشادرب نامز رد لوصحم یکیژولویزیف لماک یگدیسر هب یهجوت یب :تشادرب نامز .دشاب
یم ادج و هدید بیسآ تلوهس هب و هدوب فیعض سران هدغ تسوپ هس هب ماگنهدوز تشادرب تروص رد نیاربانب ،دوش
تلو
یم هدولآ ییایرتکاب و یچراق یازیرامیب لماوع طسوت هدغ تسوپ ندش میخض بجوم تشادرب نامز نداتفا قیوعت هب .دوش
هدغ تشوگ و هتشگ یم ادیپ یکیتسالا تلاح اه
بآ طیارش ساسا رب تشادرب بسانم نامز نییعت .دنک كاخ عون ،ییاوهو
سا تاعیاض شهاک رد رثوم یتیریدم لماوع زا هعرزم تمیق تفا .ت
زا تشادرب تایلمع عیرست ثعاب تشادرب نامز رد اه
یم نازرواشک یوس یم اه هناخدرس و ینف یاهرابنا هب یسرتسد اتسار نیا رد هک ددرگ
اب بسانتم لوصحم هضرع رد دناوت
4
هنیزه نینچمه .ددرگ عقاو رثوم رازاب زاین ندرک اهر یتح ای و تشادرب رد ریخات ثعاب تشادرب نامز رد دیلوت یالاب یاه
یم هعرزم لوصحم و تلود تیامح ،دنراد یکدنا یلام ناوت و هدوب اپ هدرخ لاعف نازرواشک زا یرایسب هکنیا هب هجوت اب .دوش
یم یصوصخ شخب دناوت
نم رد رادیاپ لاغتشا داجیا و نازرواشک دمآرد شیازفا ثعاب هرهب اقترا و ییاتسور قطا
لماوع یرو
هنیمز ،تاعیاض شهاک نمض و هدش دیلوت .دیامن مهارف ار روشک رادیاپ هعسوت و دشر ی
ناونع هب هعرزم كاخ تاشیامزآ ساسا رب نآ یذغم داوم و كاخ تفاب عون نییعت :نآ تبوطر و كاخ تفاب عون یم ناونع تاعیاض شهاک رب رثوم لماوع زا یکی .ددرگ
مزآ ،لوصحم تشک یتنس شور رد هچرگا تروص هعرزم كاخ تاشیا
یمن ،دریگ یم صیخشت ار اهدوبمک زا یخرب یبرجت تروص هب نازرواشک زا یرایسب یر اما دنهد
رایسب رادقم هب هک اه یذغمز
رتمک دنتسه هایگ زاین دروم
، یمن هدز نیمخت تاشیامزآ ماجنا نودب تفا اب نازرواشک نیاربانب و دنوش
هبور لوصحم یفیک ور
یم كاخ رد رگید یوس زا .دنوش هلاقن یاضف زا كاخ ماگنه دوز شزیر تلع هب کبس و کشخ یاه
نیشام یریجنز یاه
یم شیازفا یگتفوک همدص ،هلاقن تاقبط اب لوصحم میقتسم دروخرب و ینیمز بیس تشادرب كاخ رد اما دبای
هب یسر یاه
مدص ،كاخ ماگنهدوز شزیر مدع تلع ک ه
یم شهاک موس ود هب یگتفو .دبای
هخولک زا یضعب زا نیشام یور شاعترا رثا رد اه
یم نیب هدغ اب دروخرب رثا رد و هدنامیقاب یخرب اما دنور نآ بیسآ ثعاب اه
یم اه زا لبق کبس یرایبآ کی هجیتن رد ،دنوش
یم تشادرب مه .دهد شهاک یدایز دح ات ار لوصحم رب هدراو تراسخ نازیم دناوت
هزیناکم همین تشادرب رد نینچ
بیس نیشام قیقد میظنت ینیمز یم تیمها زئاح هعرزم كاخ تفاب ساسا رب تالآ
.دشاب
تایلمع هوحن تشاک
تشک رتسب هیهت و :
فیدر هلصاف تیاعر بسانم تشاک خیرات ،تشاک قمع و اه
، هدغ ندرک ادج یاه
هدغ تشاک و هدولآ یرذب تاعیاض شهاک رد عبطلاب ملاس یاه
یم رثوم تشادرب هلحرم نازرواشک یهاگآ ندرب الاب اذل .دنشاب
نآ تیاعر و دراوم نیا رد اب یزرواشک شزومآ و جیورت شقن نایم نیا رد .دش دهاوخ تاعیاض شهاک ثعاب لمع رد اه
هرود یرازگرب یغ یموب شناد اب نآ قیفلت و نیون شناد لاقتنا تهج یجیورت یاهروشورب هیهت و یشزومآ یاه
راکنا لباقر
یم دشاب . رثوم یدیلوت تاعیاض نازیم رب تشادرب ماگنه رد اوه ترارح هجرد :تشادرب نامز رد ییاوه و بآ طیارش هب هجوت
یم هتفگ هکیروط هب ،تسا بیس هاگره دوش
زا رتمک ترارح هجرد رد ینیمز 13
هدغ ،دوش تشادرب دارگیتناس هجرد رد اه
ساسح تامدص ربارب ،دنتسه رت
بیس تشوگ ندش هایس لاثم روط هب هدغ دروخرب رثا رد ینیمز
،تخس تاعطق اب اه
تحار یم دیدپ یماگنه زا رت دوش تشادرب رتالاب ترارح هجرد رد لوصحم هک دیآ
[ 5 ] رد ییاوه و بآ طیارش هب هجوت اذل .
م تاعیاض شهاک و لرتنک تیریدم رد روشک ریسدرس قطانم رد صوصخب تشادرب نامز ت لوصح
تیمها زئاح یدیلو
یم .دشاب هیلوا داوم ناونع هب یزرواشک تالوصحم زا هدافتسا لیلد هب یلیمکت و یلیدبت عیانص :یلیمکت و یلیدبت عیانص شرتسگ
یم فرصم و دیلوت نامز یاراد یزرواشک تالوصحم زا یرایسب .ددرگ یقلت تالوصحم نیا زا رتهب هدافتسا یارب یلماع دناوت
یم یتوافتم نشاب
یم یلیدبت عیانص و د هنوگ هب ،تالوصحم یرادهگن و ظفح اب دناوت
نآ رد یا هک دنک داجیا لیدبت و رییغت اه
نایم نیا رد .دشاب رسیم لاس یط رد فرصم ناکما هدروآرف شرتسگ
بیس یاه دیلوت و هتساشن ردوپ و سپیچ دننام ینیمز
یم هجوت دروم اهدنامسپ زا لوناتاویب هک دشاب
شهاک نمض هنیمز یدیلوت تاعیاض
یاهرازاب رد روضح و هدوزفا شزرا داجیا
نیب یم نماد رهش هب اتسور ترجاهم زا یریگولج و ییاتسور رادیاپ لاغتشا داجیا هب و هدومن مهارف ار یللملا هبنج زا و دنز
ی
یم هتشادرب تسیز طیحم ظفح و رادیاپ هعسوت فادها هب ندیسر یاتسار رد مهم یماگ رگید دوش
.
5 هجیتن . یریگ
5
یسررب هب هجوت اب یم هدش ماجنا یاه
هک دومن نایب ناوت بیس یدیلوت تاعیاض نازیم نیرتشیب
هلحرم هب طوبرم ینیمز
یم تشادرب زا سپ و تشادرب ور نیا زا .دشاب
نیشام یریگراکب زا یشان تاعیاض ،تشادرب نامز هویش و تشادرب تالآ
یاه
ا ،لوصحم ییاجباج و تشادرب رثوم لماوع ز
ب بیسآ و درکلمع نازیم ر بیس لوصحم یگدید
یم بوسحم ینیمز .دنوش
یم هعرزم ریدم ناونع هب زرواشک هرهب ندرب الاب و تاعیاض نیا شهاک رد دناوت
هدننک نییعت شقن دیلوت لماوع یرو هتشاد یا
شزومآ قیرط زا نازرواشک یهاگآ حطس ندرب الاب اتسار نیا رد .دشاب یورت یاه
شزومآ ای و یج زا ،زرواشک هب زرواشک یاه
یم تاعیاض شهاک هنیمز رد یتیریدم یاهراکهار هلمج هعسوت ،یزرواشک تاقیقحت زکارم هک تسا مزال رگید یوس زا ،دشاب
یروانف همانرب رد و هدومن یریگیپ یدج روط هب ار تاعیاض شهاک نیون یاه دنناجنگب دوخ یاه
. زا یرگید شخب هیاپ رب
جیاتن نیب یاهدرادناتسا اب ندوبن ماگمه و یتنس دیلوت شور ،شورف بسانم رازاب هب یسرتسد مدع ،قیقحت ناونع هب یللملا
سپ تاعیاض لیالد نیرتمهم یم ناونع لوصحم تشادرب زا
هک دنوش تسایس لامعا اب تلود
نییعت دننام بسانتم یاه
ابم هنیزه شهاک و ینیمضت تمیق د
هطساو فذح اب لوصحم هل یم ،اه
رما لیهست و یرازاب تمیق یزاس فافش رد دناوت
.دشاب هتشاد یرثوم شقن یبایرازاب یم یلک هجیتن ناونع هب
اب هک تفگ ناوت رد ،تاعیاض رب حیحص تیریدم لامعا
هرهب هفرص یعیبط عبانم زا یرادرب ییوج
هدش ریغ عبانم و یم رارق بیرخت ضرعم رد هک دیدجت لباق
نیارف یط ،دنریگ یاهد
ت نمضتم و هتفای رارمتسا ناگدنیآ عفانم یاتسار رد یصخشم .دوب دنهاوخ روشک رد رادیاپ هعسو
6 . عبانم
1 . دمحا ی .ا ،رهزوبلا ،.س ،هداز 1080
. سررب ی دم رد تکراشم شقن ی
ر ی ت اض ی تاع زرواشک ی . هلجم زرواشک ی تعنص و . 72 : 21 - 16 .
2 . راکفا ی س ی
،حا .ح.ا نابرق ، ی
، .ا هوکش ، ی
،نا ا.ع . 1086 . سررب ی اض ی تاع شان ی لمع زا ی تا اجباج و تشادرب یی
س لوصحم رد ی
ب مز ی ن ی .
مود تالاقم هعومجم ی
ن امه ی ش لم ی زرواشک ی تخانش موب ی ا ی نار . ناگرگ .
0 . .ف ،تایب 1080 . نآ اب هلباقم یاهراکهار و نوگانوگ لحارم رد یزرواشک تالوصحم فالتا لماوع .
شور شیامه نیلوا زا یریگشیپ یاه
لتا یلم عبانم فا .
نارهت .
5 . ب ی مان ، 1087 . اض شهاک عماج حرط ی
تاع زرواشک تالوصحم ی
. زرواشک داهج ترازو ی
.
5 . .ف ،شبات 1085 . رظن تخانش ی
لمع و ی شام ی ن اه ی زرواشک ی شام(
ی ن اه ی گ تشادرب ی ناها هدغ ا ی ) . نارهت هاگشناد تاراشتنا .
6 . نامحر ی
، .م 1085 . سررب ی انص شقن ی ع دبت یل ی مکت و ی ل ی اک رد اض شه ی تاع زرواشک تالوصحم تارداص هعسوت و ی
غاب و ی
، هلجم ،دنور
( 53 ) 16 : 203 - 231 .
7 . تشد ی
، .س ،نابهگن ،.ق ح ،
ی تا ی
، .ب 1035 . ب هطبار ی ن هرهب رو ی لوت لماوع ی د اپ و ی راد ی زرواشک ی س عرازم رد ی ب مز ی ن ی بدرا ناتسرهش ی
ل .
و ی هژ رشن همان ی ه زرواشک شناد ی
لوت و ی د اپ ی راد . ( 1.2 ) 25 : 111 - 33 .
8 . سوم ی .ح ،هداز لبم ، ی
، .ح عض ، ی ف ی .م ،هداز 1085 عت . یی ن ناکم تامدص ی
ک ی شان ی شام زا ی ن اه ی س تشادرب ی ب مز ی ن ی اقم و ی هس نآ رد اه
بدرا هقطنم ی ل . زرواشک مولع هلجم ی
ا ی نار . ( 5 ) 07 : 318 - 311 .
3 . رادمان ی
، .م 1083 . وگلا هئارا ی ارب بسانم ی س تشادرب ی ب مز ی ن ی اض شهاک روظنم هب ی
تاع تشادرب هلحرم رد .
لوا ی ن امه ی ش لم ی
ناکم ی ساز ی نو روانف و ی اه ی ون ی ن زرواشک رد ی . زاوها .
13 . .ع ،تمه کات ، ی
، .ا 1083 . سررب ی سآ ی ب اه ی ناکم ی ک ی شام عون جنپ ی
ن س ی ب مز ی ن ی رف هقطنم رد نک ی
ند ناهفصا . نونف و مولع هلجم
زرواشک ی بط عبانم و ی ع ی . ( 2 ) 5 : 238 - 135 .
13. Kaguongo, w., Maigi, G ., Giencke, S. 2016. Post-harvest Losses in Potato Value Chains in Kenya Analysis and Recommendations for Reduction Strategies. Retrieved Februrary 4, 2016. from:
https://www.donorplatform.org/more/postharvest-losses-and- food- waste/latest/1255- post-harvest
14. McGechan, M.B. 1980. An Investigation into the damage sustained by different varieties of potatoes during riddling to remove soil. Agricultural Engineering Research. 25: 345- 353.
6
15. Mugrbi, kh. 2015. Control of potato storage conditions for the management of harvest losses due to Diseases, Canadian Horticultural Council. Retrieved F8, 2015. from:
www.hortcouncil.ca/.../Canadian%20Potato%20Council/Potato_Storage
7
Investigate the Major Challenges in Management and Reducing the Waste of Potato Production for Sustainable Development
Sahar Pirmoazzena,* , Alireza Abdpourb
a and b: Department of Water engineering and Agricultural management,Faculty of Agriculture and Natural Resources,University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
*Corresponding author:
ABSTRACT
Potato is one of the most important food crops play an important role in providing food security to human communities. Obviously, with the aim of optimizing the production of this product in accordance with the principles of sustainable agriculture, reducing waste production of potatoes, as one of the most important factors in increasing its production cycle is continued. On the other hand, non-compliance with certain management principles also makes the good performance of the agricultural product is not obtained. This article describes the nature of that method was a literature review and the factors influencing performance and injury management is discussed. The results of this study indicate that factors such as the variety grown, method and time of harvesting, the type of machine harvesting, irrigation style before harvest, how to plant and prepare land, access to markets and stocks of such challenges in the management and reducing waste are produced potatoes. Each of the above outcomes by examining the relationship between waste and to reduce waste, increase productivity and achieve sustainable development goals proposed.
Key words: management, waste of production, potato, sustainable agriculture