Iranian Journal of Soil and Water Research ISNN: 2423-7833 Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir
Investigating the Effect of Conocarpus Biochar on the Yield and Water Efficiency of Fodder Sorghum under Conditions of Quantitative and Qualitative
Water Limitation
Mohammad Moridsadat1, Amir Soltani Mohammadi2, Saeed Boroomand Nasab3, Pieter Van Oel4
1. Department of Irrigation and Drainage, Faculty of Water and Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran, Email: [email protected]
2. Corresponding Author, Department of Irrigation and Drainage, Faculty of Water and Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran, Email: [email protected]
3. Irrigation and Drainage Department, Faculty of Water and Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran, Email: [email protected]
4. Department of Water Resources Management at Wageningen University, Wageningen, Netherlands, Email:
Article Info ABSTRACT
Article type: Research Article
Article history:
Received: Aug. 1, 2022 Revised: Oct. 1, 2022 Accepted: Oct. 8, 2022
Published online: Nov. 22, 2022
Keywords:
Drainage Water, Ahvaz,
Lack of Irrigation, Management Approach.
Saline drainage water are known as a problem, but by creating management approaches, drainage water can be made in line with sustainable development by compensating for the limitation of water resources. Biochar is a soil additive and a management approach in agriculture. In this research, the effect of different levels of irrigation water salinity (2.5, 5 and 10 dSm-1, S1, S2 and S3), biochar (zero, 1 and 2%, B0, B1 and B2) and water supply (60, 80, 100 and 120%, M1, M2, M3 and M4) in the form of factorial split plot experiment in time in the form of randomized complete block, in three replications during the years 2018 and 2019 in the research farm of Shahid Chamran University of Ahvaz, on yield and water efficiency Fodder sorghum was investigated in three harvests. The results showed that the effect of different levels and their interaction effects on the yield and efficiency of fresh and dry sorghum water consumption is significant at the level of 1%. The highest and lowest fresh yields were obtained in B2S1M4 and B2S3M1 treatment (20.52, 135.52 t ha-1). The lowest fresh and dry water productivity of fresh and dry fodder was obtained in B2S3M3 treatment with values of 2.5 and 0.91 kgm-3. Treatments B2S1M3 and B2S1M2 had the highest productivity of fresh and dry fodder water, 10.54 and 4.4 kgm-3, respectively. In irrigation conditions with saline water, the yield and productivity of fresh fodder is sensitive to the amount of biochar, in such a way that in supplying 100% of the water requirement with saline water (10 dSm-1), adding 1 and 2% causes a change of +2.6% and -4.7% in performance and +1.9% and -2.5% in the efficiency of fresh fodder water consumption.
Cite this article: Moridsadat, M., Soltani Mohammadi, A., Boroomand Nasab, S., Van Oel, P. (2022) Investigating the effect of Conocarpus biochar on the yield and water efficiency of fodder sorghum under conditions of quantitative and qualitative water limitation., http//doi.org/ 10.22059/ijswr.2022.346641.669333, Iranian Journal of Soil and Water Research, 53 (9), 2123-2140.
© The Author(s). Publisher: University of Tehran Press.
DOI: https://doi.org/10.22059/ijswr.2022.346641.669333
Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir
هرهب و درکلمع رب سوپراکونک راچویب رثا یسررب هفولع موگروس بآ فرصم یرو
تیدودحم طیارش رد یا
بآ یفیک و یمک
تاداسدیرم دمحم یدمحم یناطلس ریما ،1
2
بسن دنمورب دیعس ، و3
پ رتی لئوا ناو
4
1 . ،یشکهز و یرایبآ هورگ سدنهم هدکشناد
ی و بآ طیحم تسیز
، هش هاگشناد ی د نارمچ
،زاوها اوها ز،
،ناریا :لیمیا [email protected]
2 ،لوئسم هدنسیون . یشکهز و یرایبآ هورگ
، سدنهم هدکشناد ی
و بآ طیحم تسیز
، د هش هاگشنا ی د نارمچ
،زاوها اوها ز،
،ناریا :لیمیا [email protected]
3 . یشکهز و یرایبآ هورگ
، سدنهم هدکشناد ی
و بآ طیحم تسیز
، هش هاگشناد ی د اوها نارمچ ز،
،ناریا ،زاوها :لیمیا
4 . هورگ تیریدم بآ عبانم
، نگاو هاگشناد نگنی ، نگاو نگنی
، دنله :لیمیا ، [email protected]
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم
رات ی خ رد ی تفا : 10 / 5 / 1401
رات ی خ یرگنزاب : 9 / 7 / 1401
رات ی خ ذپ ی شر : 16 / 7 / 1401
رات ی خ راشتنا : 1 / 9 / 1401
هژاو :یدیلک یاه
باهز
، ،زاوها
بآ مک ی را ی
، ور ی درک دم ی ر یت ی . باهز
اه ی روش هب ناونع ی ک م هتخانش لضعم ی
،دنوش لو ی ا اب ی داج ور ی اهدرک ی دم ی ر یت ی
، م باهز ی دناوت ناربج اب
دودحم ی ت ،بآ عبانم مه اتسار اپ هعسوت اب ی راد ب .دوش ی راچو ی ک ندوزفا هدام ی ور و کاخ هب ی
درک ی دم ی ر یت ی د زرواشک ر ی
ا رد .تسا ی ن قحت ی ق اده فلتخم حوطس رثا ی
ت رتکلا ی ک ی آ ب بآ ی را ی ( 5 / 2 ، 5 و 10
1
dSm-
، ،S1
وS2
ب ،)S3
ی راچو
،رفص(
1 و 2 ،دصرد ،B0
وB1
و )B2
نیمأت ن ی زا بآ ی ( 60،80 ، 100 و 120
،دصرد ،M1
،M2
وM3
تروص هب )M4
امزآ ی ش روتکاف ی ل پسا ی تل فداصت لماک کولب بلاق رد نامز رد تلاپ ی
، ط رارکت هس رد ی
لاس اه ی 1398 و 1399 رد
قحت هعرزم ی تاق ی هش هاگشناد ی
د هرهب و درکلمع رب زاوها نارمچ رو
ی موگروس بآ هفولع
یا چ هس رد ی ن سررب ی درگ ی د .
اتن ی ج نآ لباقتم تارثا و فلتخم حوطس رثا ،داد ناشن
،اه رب درکلمع هرهب و رو ی حطس رد بآ فرصم ی
ک نعم دصرد ی
راد ب .تسا ی ش رت ی ن رتمک و ی ن ت رد هزات درکلمع ی
رام
B2S1M4
و
B2S3M1
( 52 / 135 ، 52 / 20 لصاح )راتکه رد نت
درگ ی د رتمک . ی ن هرهب رو ی ت رد کشخ و هزات هفولع بآ ی
رام
B2S3M3
داقم اب ی ر 5 / 2 و 91 / 0 ک ی مرگول رب بعکمرتم هب
تسد دمآ ت . ی رام
B2S1M3
و
B2S1M2
ب ی رتش ی ن هرهب رو ی ترت هب ار هفولع کشخ و هزات بآ ی
ب 54 / 10 و 4 / 4
ک ی مرگول رب بعکمرتم نتشاد ار د ارش رد . ی ط بآ ی را ی بآ اب روش درکلمع و هرهب رو ی ب رادقم هب هزات هفولع ی
راچو ساسح
لکش هب ،تسا ی
رد هک نیمأت 100 دصرد نی زا بآ ی ( روش بآ اب 10
1
dSm-
فا ،) ندوز 1 و 2 غت بجوم دصرد یی
ر 6 / 2 و +
7 / 4 - د و درکلمع رد دصر 9
/ 1 و + 2 / 5 - د هرهب رد دصر رو
ی درگ هزات هفولع بآ فرصم ی
د .
دانتسا : رم ی
؛تاداسد ناطلس ،دمحم ی
دمحم ی
؛ ما ی
،ر عس ؛بسن دنمورب ی
،د پ ؛لئوا ناو ی
،رت ( 1401 سررب ) ی ب رثا ی راچو هرهب و درکلمع رب سوپراکونک رو
ی بآ فرصم موگروس
هفولع ا ی ارش رد ی ط دودحم ی ت مک ی ک و یف ی بآ اریا کاخ و بآ تاقیقحت هلجم ، ،ن
https://doi.org/10.22059/ijswr.2022.346641.669333 ،
53 ( 9 ،) 2140 - 2023 .
22059/ijswr.2022.346641.669333
https://doi.org/10.
DOI:
.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم :رشان .ناگدنسیون©
قم همد
دشر زور نوزفا تیعمج ناهج و زاین رتشیب هب تادیلوت زا یزرواشک لئاسم
یمهم تسا هک هزورما رشب اب وربور نآ یم
ب رد .دشا لاح رضاح
طیارش تیدودحم
،بآ زا تلاح هقطنم یا رتارف هتفر و هب کی یناهج هلئسم لیدبت
هدش
،تسا نیاربانب تیمها بآ رد یزرواشک ردقنآ
دایز
هدش تسا هک رد یبایزرا حرط یرایبآ یاه رتمک
هب رادقم تشادرب لوصحم زا دحاو حطس هجوت یم هکلب ،دوش نازیم هب
لوصحم تشادرب دش ه
رد یازا کی دحاو بآ یفرصم دروم هجوت رارق دوش یم هتفرگ
(Shahidi; et al 2020)
نامزمه هک کاخ هدننک حلاصا داوم زا هدافتسا .
ییاناوت نیمأت هار زا یکی ،دشاب هتشاد ار هایگ یاهزاین هرهب و درکلمع شیازفا یاه
تسا بآ یرو
(Alburquerque et al., 2014)
.
De
Sousa et al. (2018)
راچویب زا هدافتسا ،دندرک نایب هب
ناونع کاخ هدننک حلاصا یم ،ریقف یاه
دزاب شیازفا یارب دنمشزرا یتصرف دناوت ،یه
راچویب .دشاب یذغم داوم زا رتشیب هدافتسا و بآ تافلت شهاک ای1
ن نغ هدام ی هدوت نتخوس زا ًاتدمع هک نبرک زا یاه
اقب یا ی زرواشک ی و
لگنج راد ی رد ع طیارش مد روضح و ای روضح ییزج نژیسکا دیلوت یم ،دوش اراد ی ط ی ف سو یع ی ،تسا صاوخ زا هب
ناونع و حطس .لاثم ی
هژ
لااب فرظ ، ی ت تاک لدابت ی نو ی وتحم و لااب ی
تا وم دا ذغم ی هجوت لباق ی
م هک ی فم تارثا دنناوت ی
د ی شاب هتشاد کاخ هب ندوزفا ماگنه رد دن
(chen et al., 2019)
فتسا ریثات دنچره . یم یفنم رثا داجیا بجوم ای ریثات یب دراوم یخرب رد یلو تسا تبثم راچویب زا هدا
ددرگ
.(Fischer
et al., 2019) Rezaie et al. (2018)
تظلغ ،کاخ هب هدش هدوزفا راچویب یروش ندوب لااب لیلد هب دندرک ملاعا
،میدس رصانع میساتپ
و میسلک و نینچمه تیلباق تیاده یکیرتکلا هراصع
ا عابش کاخ ره ،تفای شیازفا دنچ
هک دوخ راچویب هب هطساو روش ندوب ببس شیازفا
یروش کاخ و رد رییغت یگژیو یاه کاخ ییایمیش هدیدرگ
شیازفا یلو ،تسا راچویب
هب شیب زا 25 رد مرگاگم راتکه
ات یدودح تدش تارثا
یفنم یشان زا یروش شیازفا ار
یم شهاک .دهد
Elshaikh et al. (2018)
دندرک ملاعا ازفا
ی ش روش حطس ی
لباق شهاک ثعاب کاخ
هجوت ی ماب درکلمع رد ی
ه یم یلو ،ددرگ ب ندوزفا اب
ی راچو حوطس رد 5
و 10 دصرد
، محت هناتسآ ل
روش ی م هب ی ناز 7 / 19 دصرد و 2 / 81 دصرد
اقم رد ی هس ت اب ی رام دهاش ازفا ی ش ی تفا .
De Sousa et al. (2018)
هدش دیلوت راچویب دندرک ملاعا هرهب شیازفا بجوم هوهق تاعیاض زا
یم ترذ تشکرد بآ یرو یم رثا دیدشت بجوم کاخ اب راچویب طلاتخا دصرد نازیم شیازفا و دوش
ددرگ
. Cox et al. (2021)
هدافتسا اب
زا ب ی راچو هب شیازفا م درکلمع ی
هو ینیچ دورف پیرگ تخرد دودح رد2
5 / 1 ب ربارب ی رتش زا دهاش رامیت دنتفای تسد
. . (2019) et al
del Ola
شیازفا بجوم ینش یسر یمول کاخ رد جنرب تسوپ راچویب دندرک ملاعا 71
،مید جنرب درکلمع یدصرد 24
هشوخ شیازفا دصرد رپ یاه
،هدش 78 ،لوصحم درکلمع شیازفا دصرد 16
یم دهاش اب هسیاقم رد دوک اب لباقتم رثا لیلد هب هناد رازه نزو شیازفا دصرد .دوش
Abbaspour et al. (2017)
رثا یسررب هب راچویب
زا هدش دیلوت تاعیاض
بوچ تخرد ودرگ رفص(
، 10 و 20 ب راتکه رد نت ی
راچو ) رد طیارش
مک یرایبآ ( 40 ، 70 و 100 )یبآ زاین دصرد رب
تافص یمک هنادهایس عافترا شیازفا بجوم راچویب زا هدافتسا هک داد ناشن جیاتن .دنتخادرپ
هتوب سن درکلمع و اه یم دهاش تلاح هب تب
ینعم ریثات یلو دوش .درادن درکلمع رب راد
Govili et al. (2016)
دربراک دندرک ملاعا 25
/ 1
هرهب دوبهب و یتبوطر شنت یفنم رثا شهاک ببس یتبوطر شنت طیارش رد راچویب دصرد صخاش دوبهب قیرط زا بآ یرو
شر یاه هایگ د
یم .دوش
Azizi et al. (2022)
دندرک ملاعا راچویب یریگ راکب
هب ناونع رب کاخ هدننک حلاصا درکلمع
هناد هرهب و رد بآ فرصم یرو
تشک رد ترذ حطس لامتحا جنپ دصرد ینعم راد .تسا هرهب و هناد درکلمع شیازفا ناشیا زا هدافتسا نودب هیاپ تلاح هب تبسن ار بآ یرو
بیترت هب ار راچویب 4
/ 14 و 1 / 14 .دنا هتشاد نایب دصرد
Alvarez-Campos et al. (2018)
تاعیاضزا هدش دیلوت راچویب رثا دنتشاد راهظا
( جنرب هتسوپ ،بسا لبطصا تاعیاض ،بوچ 1
، 2 و 6 کاخ رد )ینزو دصرد هسام یاه
ینعم ریثات رکشین درکلمع رب ادیرولف یا دافتسا .دراد راد
ه
زا راچویب هب ناونع کی عبنم ینغ زا
،ییاذغ رصانع یم
دناوت ات دح یدایز ببس شیازفا یمهارف رصانع دیفم ییاذغ دننام
میسلک و میساتپ رد
کاخ
،دوش اما یتسیاب تارثا یفنم یشان زا دربراک راچویب رب یگژیو ییاه دننام کاخ یروش شیازفا ار
زین رد رظن ،یکیزیف تایصوصخ .تفرگ
ویب دیلوت طیارش و شور ،هیلوا داوم عون هب راچویب تیفیک و ییایمیش .دراد یگتسب )نامز تدم و یامد( راچ
بی راچو یباختنا ب ای د رد ،نازرا
اراک و سرتسد یی
دشاب هتشاد ار بسانم
.(Fischer et al., 2019)
.
EL-Mahrouky et al. (2015)
ب زا هدافتسا ی
سوپراکونکراچو دیلوت
یامد رد هدش 400
دارگ یتناس هجرد اجب ار
ی طلاتخا اض ی تاع کاخ رد سوپراکونک یپ
ش داهن .دنداد هایگ سوپراکونک اب 3
مان یملع
Conocarpus erectus .L
هداوناخ زا
Combretaceae
هایگ یریسمرگ اب ،دشررپ
،یهد مرف تیلباق لمحتم
هب یروش سوپراکونک .تسا
1Biochar
2 pomelo
3 Conocarpus
رد یحاون یریسمرگ یاکیرمآ
،یزکرم یاکیرمآ یلامش ( ادیرولف )،
تمسق ییاه زا یاکیرمآ یبونج و اقیرفآ شرتسگ راد د
( Ayoub, 2010;
Enteshari et al,.2014)
. رد سوپراکونک ناتسا
ناتسزوخ زین
روطب هدرتسگ تشک هدش هدمع شخب و تسا یاهرهش یزبس یاضف زا یا
یم نآ تاعیاض زا تسا هداد لیکشت هنوگ نیا ار ناتسزوخ .درک هدافتسا راچویب دیلوت عبنم ناونعب ناوت
Darvishi Aghajani et al. (2021)
ب یوگلا دنتشاد نای زا هدافتسا
راچویب یم دناوت هب ناونع دربهار لباق لوبق تهج ییاراک شیازفا فرصم
بآ دروم شک رد هدافتسا موگروس ت
رارق یلو دریگ
Reyes-Cabrera et al. (2017)
رد لاس 2013 ات 2015 رد هعلاطم یا اقم فده اب ی
هس ،درکلمع هرهب یرو بآ فرصم
،
موگروس یرد رثا تحت هنلااس تفا
بی راچو و و ی سان هرهب و درکلمع رد راچویب زا هدافتسا ،داد ناشن عم یب موگروس تشک رد بآ فرصم یرو
ین
موگروس .تسا هدوب یهایگ1
هلاسکی قلعتم هب هداوناخ
2تلاغ موگروس سنج و تسا3
(Rafii M., 2018)
. موگروس ناونعب یارب یمهم عبنم
داوم و کاروخ ،اذغ ماخ
تخاس رد ون
شنت لمحت رد لااب ییاناوت تلع هب و دراد ییاراک یندیش طیارش اب بسانم یراگزاس و یتسیز یاه
فلتخم هب ناونع یم یفرعم شخب دیما لوصحم کی ددرگ
(Haung, 2018; Noroozi et al., 2022)
هک یوحن هب . موگروس تشک ناکما
بآ اب ی یکیرتکلا تیاده اب 79
/ 10 سد ی زی سنم م رتم رب ی رس تسا
(Joardar et al., 2018)
.
Hancioglu et al., (2018)
،دندرک نایب
( دهاش رامیت اب هسیاقم رد 5
/ 0 یسد نازیم هب کشخ هدام نازیم )رتم رب سنمیز 27
، 38 ، 49 و 77 یاهرامیت یارب دصرد 8
/ 1 ، 5 / 2 ، 5 / 3 و
5 یسد سنمیز رب .تشاد شهاک رتم
Norozi et al., (2022)
شیازفا اب دنداد ناشن شهاک اب موگروس کیژولوفروم تافص هیلک ،یروش
یم یروش ات هک یوحن هب ،دبای 6
/ 3 یسد یمن یرییغت موگروس کشخ درکلمع شهاک رتم رب سنمیز یلو ،دبای
دعب اب ازفا ی ش روش ی
، درکلمع
گ ی ها شهاک ی تفا روش رد و ی دودح 15 یسد ات درکلمع سنمیز 50
.تفای شهاک دصرد
هب یسرتسد رد تیدودحم باهز یلااب یکیرتکلا تیاده نینچمه و تیفیک اب بآ عبانم
ناتسزوخ ناتسا رد یزرواشک یاه ب
ه ناونع
یدیلوت باهز میظع مجح و دیدهت کی هب
ناونع یم هتخانش تصرف کی تشک ناکما ،روشک رد هفولع یلااب زاین هب هجوت اب هک ،دوش
باهز و نوراک هناخدور بآ زا هدافتسا اب موگروس م یاه
فلتخم حوطس لامعا اب هقطنم رد دوجو نیمأت
مغر یلع .دیدرگ ساسحا یبآ زاین
هرهب و درکلمع یسررب ،یزرواشک رد فلتخم یاهراچویب هدافتسا و یرایبآ بآ تیفیک و تیمک تیروحم اب ددعتم تاقیقحت یرو
تحت بآ
هفولع موگروس تشک رد سوپراکونک راچویب زا هدافتسا رثا یبآ تحت هژیو هب یا
بآ اب یرا م حوطس و فلتخم یکیرتکلا تیاده اب ییاه
فلتخ
،جنرب سوبس ،رکشین ساگاب زا یدیلوت راچویب امومع هک هتشذگ تاقیقحت فلاخ رب نینچمه .دیدرگن هدهاشم ناتسزوخ ناتسا رد یرایبآ یم هیهت یناویح یاهدوک ای و مدنگ شلک ،قیقحت نیا رد هدش یفرعم راچویب ،دش
هب ناونع یب کی ص رد و هدوب حرطم ناریا رد نیون راچو ترو
یم نآ یزاس یتعنص و ییاراک دییات هداهن رازاب هب یفرعم تهج بسانم هنیزگ دناوت
یشیپ تاقیقحت هب هجوت اب اذل ،دشاب یزرواشک یاه و ن
شنت شهاک روظنم هب ،یزرواشک رد راچویب لوبق لباق ریثات کلمع شیازفا فده اب ،یرایبآ مک و یروش یاه
هرهب و در تسا ،بآ یرو
زا هداف
موگروس تشک رد یعارز کاخ اب طلاتخا تهج سوپراکونک تخرد تاعیاض زا هدش دیلوت راچویب هفولع
یا رارق رظن دم دیفدیپسا مقر زا
.تفرگ
شور و داوم اه
نیا هب شهوژپ تدم
18 زا هام لاس تشهبیدرا 1398
لاس نابآ ات و زاغآ 1399
هام لاوتم تشک لاس ود(
روظنم هب )ی یسررب
رثا حوطس
فلتخم و راچویب ،بآ یکیرتکلا تیاده نیمأت
شیامزآ تروص هب یبآ زاین نامز رد تلاپ تلیپسا لیروتکاف
بلاق رد ک کولب یفداصت لما
، رد
هس رارکت هرهب و درکلمع رب ماجنا موگروس بآ فرصم یرو
جنا لحم و دیفدیپسا مقر زا موگروس هایگ ،هدش تشک لوصحم .دش آ ما
شیامز ،اه
رهش .دیدرگ باختنا زاوها نارمچ دیهش هاگشناد یتاقیقحت هعرزم زاوها
زا رظن یمیلقا وزج قطانم کشخ و همین کشخ بوسحم یم و دوش
لودج رد لاس ود نیا رد زاوها هاگتسیا یسانشاوه یاهرتماراپ نیگنایم 1
تسا هدش هدروآ .
شراب تشک ماجنا هرود رد تسا رکذ هب مزلا
ن خر شراب و تسا هداد .تسا هدوب رذب تشک زا دعب و لبق دادرخ رد هدش ماجنا
شکهز زا باهز و نوراک هناخدور زا یرایبآ بآ هکبش یاه
تهج مزلا طلاتخا و دیدرگ هیهت یحارج و هرهز یشکهز و یرایبآ نیمأت
بآ تایصوصخ .تفرگ تروص یکیرتکلا تیاده حوطس آ
یرایب و
دج رد اهنآ طلاتخا و باهز لو
2 یم هیارا .ددرگ
1 Sorghum bicolor L
2 Poaceae
3 Sorghum
لودج 1 زاوها هاگتسیا یسانشاوه تاعلاطا . شراب
(
)mm )ms-1 (داب )c (هنیشیب یامد )c (هنیمک یامد )%( یبسن تبوطر هنازور یباتفآ تعاس هام 00
/
6 2 /15 41 /19 24 /56 26 /85 10 /94 دادرخ
00 /
0 2/68 47/24 29/30 20/81 11/98 ریت
00 /
0 3/18 46/99 29/73 18/86 12/35 دادرم
00 /
0 2/64 46/85 30/24 26/48 11/65 رویرهش
00 /
0 2/28 44/62 26/09 25/39 10/64 رهم
00 /
0 1 /63 37 /30 22 /18 41 /85 7 /66 نابآ
لودج 2 . صوصخ ی تا بآ بآ ی را ی باهز و
هنومن مان یکیرتکلا تیاده
هتیدیسا TDS
یسد رتم رب سنمیز دحاو نودب
تیل رب مرگ یلیم ر
نوراک هناخدور بآ 3
/ 2 3
/ 7 1470
شکهز بآ 216
2 / 7 -
هرامش طلاتخا 1
5 / 2 3
/ 7 1610
هرامش طلاتخا 2
5 3
/ 7 3226
هرامش طلاتخا 3
10 3
/ 7 6160
هنومن مان نوینآ
)رتیل رب نلااو یکا یلیم( اه نویتاک
)رتیل رب نلااو یکا یلیم( اه
Ca Mg
Na K
HCO3 CL
SO4
نوراک هناخدور بآ 00
/ 7 99 / 3 41
/ 13 10
/ 0 62
/ 3 39
/ 12 61
/ 8
شکهز بآ 00
/ 105 00 / 496 00
/ 3368 00
/ 16 47
/ 1 3708
08 / 270
هرامش طلاتخا 1
10 / 7 69 / 3 20
/ 14 01
/ 0 22
/ 3 11
/ 13 82
/ 8
هرامش طلاتخا 2
44 / 7 36 / 7 08
/ 37 21
/ 0 21
/ 3 10
/ 38 72
/ 10
هرامش طلاتخا 3
36 / 8 36 / 14 20
/ 84 30
/ 0 20
/ 3 55
/ 83 12
/ 20
شیامزآ رد هدافتسا دروم راچویب تاقیقحت اب قباطم و سوپراکونک تخرد تاعیاض زا ،اه
Alipour Babadi et al. (2018)
،
Usman
et al. (2016)
و
EL-Mahrouky et al. (2015)
یامد رد 400 یهد ترارح نامز تدم اب یتناس هجرد 150
.دیدرگ هیهت هقیقد یخرب
لودج رد هدش دیلوت راچویب تایصوصخ زا یاه
3 و 4 ،یرایبآ بآ یکیرتکلا تیاده یاهرامیت .تسا هدش هیارا 5
/ 2 (
S1
،) 5 (
S2
و ) 10
یسد (رتم رب سنمیز
S3
( رفص لداعم کاخ هب راچویب یندوزفا یاهرامیت ،)
B0
،) 1 ( ینزو دصرد
B1
و ) 2 (ینزو دصرد
B2
یاهرامیت و ) نیمأت
لداعم یبآ زاین 60
(دصرد
M1
،) 80 ( دصرد
M2
،) 100 ( دصرد
M3
و) 120 ( دصرد
M4
.دش هتفرگ رظن رد یبآ لماک زاین دصرد)
لودج 3 . سوپراکونک راچویب تایصوصخ صوصخم مرج
یرهاظ EC pH
هنومن یتناس رب مرگ(
بعکمرتم
) رتم رب سنمیزیسد دحاو نودب
31 /
0 1/05 7/04 سوپراکونک راچویب
لودج 4 یایمیش تایصوصخ.
سوپراکونک راچویب ی
Ca Mg Na K C N P OM
هنومن یلیم(
)مرگولیک رب مرگ )دصرد(
14 13/4 5/8 110 53/26 0/182 39/345 58/6 سوپراکونک راچویب
ییوشبآ ،هعرزم قیمع مخش تایلمع ماجنا زا سپ و تشک هرود یادتبا رد کاخ ییایمیش و یکیزیف تایصوصخ تخانش روظنم هب
ماجنا نیمز قمع ات یتسد هتم و لیب هلیسو هب سپس و دیدرگ
60 لودج .دش ماجنا یرادرب هنومن یرتم یتناس 5
کاخ تایصوصخ یخرب
یم ناشن ار هعرزم .دهد
لودج 5 هعرزم کاخ تایصوصخ . نبرک
یلآ هتیدیسا تیاده
یکیرتکلا
لخلخت لک
صوصخم مرج یرهاظ
تبوطر دصرد
یمجح کاخ تفاب
دصرد نودب(
)دحاو
سد ی سنمیز
رتم رب دصرد -یتناس رب مرگ(
بعکمرتم
) PWP FC -مول
یسر - ینش
)%(نش )%(تلیس )%(سر 37
/
1 7/7 2/48 43 1/4 12 25 47/5 23/5 29
نازیم هب دهاش رامیت یرایبآ قمع تاو پارک رازفا مرن زا هدافتسا اب 1260
یلیم حوطس رد و نییعت رتم 120
، 80 و 60 دصرد نیمأت
ع ،یبآ زاین بیترت هب یرایبآ قم
1491 ، 1030 و 799 یلیم جنپ دادعت ،اهرامیت مامت رد هایگ هیلوا دشر و رارقتسا روظنم هب .دیدرگ هبساحم رتم
لکش .تفریذپ تروص دهاش یرایبآ بآ زا هدافتسا اب اهرذب تشاک زا سپ لوا یرایبآ 1
یرایبآ حطس راهچ رد ار لک یرایبآ یعمجت دنور
یم ناشن ایبآ .دهد ره رد میقتسم تروص هب مزلا بآ مجح و تفرگ ماجنا هلول یور هدش بصن روتنک زا هدافتسا اب و یتسد تروص هب یر
ترک هبل عافترا هب هجوت اب .دیدرگ هیلخت ترک و هدش لقتنم رامیت هب هدش هبساحم بآ مجح لک ابیرقت ،ترک رد بآ قیقد لیوحت و اه
.دش هتفرگ رظن رد رفص بآ فلاتا
لکش 1 تشک هرود رد یرایبآ یعمجت رادومن .
یبیرقت قمع اب یاهرهن ،یزرواشک تلاآ نیشام زا هدافتسا اب قیمع مخش هلحرم ود زا سپ نیمز یزاس هدامآ تهج 60
رتم یتناس
یاهرامیت رد .دش هدنادرگرب اهرهن نورد هب یتسد تروص هب کاخ سپس و داجیا 1
و 2 ماجنا طلاتخا ادتبا ،راچویب دصرد نآ زا سپ و دش
ترک یدنبزرم و حیطست اهرامیت کاخ حطس .دش هدنادرگزاب کاخ نش و لیب اب یتسد تروص هب اه
لکش(تفریذپ تروص شک 2
.)فلا .
قمع رد یتسد تروص هب هعرزم رد اهرذب تشاک 2
ات 3 یتناس یلوط تشاک هلصاف اب و کاخ حطس زا یرتم 10
هب رگید کی زا رتم یتناس
رد یراون تروص ترک
لوط هب ییاه 2
ضرع و رتم 1
لکش(تفرگ ماجنا رتم 2
اهرذب تشاک خیرات لوا لاس رد .)ب.
23 / 03 / 1398 رد و
خیرات یاه 19 / 06 / 1398 ، 25 / 07 / 1398 و 02 / 09 / 1398 تشادرب یشیامزآ یاطخ شهاک روظنم هب .تسا هدش ماجنا موس ات لوا هلحرم یاه
خیرات مود لاس و لوا لاس تشادرب و تشاک یاه همانرب ناسمه
خیرات رد اهرذب تشاک تایلمع مود لاس رد هک یوحن هب .دیدرگ یزیر
23 / 03 / 1399 خیرات رد لوا تشادرب ، 19
/ 06 / 1399 تشادرب و خیرات رد موس و مود یاه
یاه 25 / 07 / 1399 و 2 / 09 / 1399 .دیدرگ ماجنا
نیمز یور رب هایگ رارقتسا تدم لک 164
تایلمع .دوب زور کنت
بآ ،نیجو ، لکش(دیدرگ ماجنا یتسد تروص هب موگروس تشادرب و یرای
2 .)ج.
هتوب یفداصت باختنا زا سپ رامیت ره رد گرب و هقاس رت نزو شجنس ،اه
یارب سپس .دیدرگ ماجنا اه هزادنا
یریگ نزو
،کشخ هنومن هب اه
0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000
بعکم رتم 120دصرد
100 دصرد
80 دصرد
60 دصرد
نامز تدم 48
تعاس رد یامد 72 هجرد یتناس دارگ رد لکش(دش هداد رارق نوآ 2
قباطم .)د.
هطبار اب 1 ای( رت نزو نیگنایم ندرک برض اب
هتوب دادعت رد موگروس هتوب )کشخ .دیدرگ هبساحم راتکه رد نت تروص هب رامیت ره رد )کشخ ای( رت درکلمع ،راتکه کی یاه
هطبار 1
𝑌 = 𝑊𝑝 × 𝑁𝑝 )
هطبار رد 1 ، و هتوب کی نزو :Wp
هب .تسا راتکه رد هدش هتشاک هتوب دادعت :Np
ره رد زین بآ فرصم یرو هرهب نییعت روظنم
هطبار زا و دیدرگ نییعت رامیت ره هب هدش هداد بآ مجح عومجم ،رامیت هرهب نازیم2
یارب کشخ و رت هفولع تلاح ود رد بآ فرصم یرو
.دمآ تسدب رامیت ره هطبار 2
𝑊𝑃 = 𝑌 )
𝑊𝑈
هطبار رد 2 زا روظنم : WP
هرهب رو ی بآ فرصم ،
درکلمع :Y
،)راتکه رد نت(
:WU
دربراک بآ ی
( بعکمرتم )
.دشاب یم
شیامزآ یاطخ شهاک روظنم هب رازفا مرن زا هدافتسا اب هلاسود نیگنایم تروص هب یلاوتم لاس ود رد تشک زا لصاح جیاتن ،اه
SAS
نیگنایم هسیاقم و اه
ینعم توافت لقادح نومزآ اب ( راد
.دش ماجنا دصرد جنپ لامتحا حطس رد )LSD
لکش 2 هنومن ندرک کشخ و )ج( تشادرب ،)ب(رذب تشاک ،)فلا(نیمز یزاس هدامآ . )د(اه
ثحب و جیاتن هزادنا تافص سنایراو هیزجت جیاتن هفولع موگروس هایگ رد هدش یریگ
اب سوپراکونک راچویب طلاتخا زا حطس هس فلتخم یاهرامیت تحت یا
ایبآ بآ یکیرتکلا تیاده زا حطس هس ،هعرزم کاخ حطس راهچ و یر
نیمأت لودج رد )یرایبآ بآ قمع( یبآ زاین 6
رارکت رثا .تسا هدش هدروآ
هرهب و کشخ و هزات هفولع درکلمع هدش یریگ هزادنا تافص رب تشک رد بآ یرو
کشخ و هزات هفولع ینعم ،
دوجو هدنهد ناشن و تسین راد
شیامزآ تخاونکی و هباشم طیارش رارکت نیب اه
تسا رامیت ره یاه رثا اما .
حوطس فلتخم و یرایبآ بآ یکیرتکلا تیاده ،راچویب ت
نیمأ زاین
نآ لباقتم تارثا ،یبآ رب
و درکلمع هرهب
یرو ینعم دصرد کی حطس رد کشخ و هزات موگروس بآ فرصم .دوب راد
موگروس کشخ و هزات هفولع درکلمع
تشک لاس ود نیگنایم و نیچ هس عومجم رد موگروس هایگ هزات درکلمع هزادنا
شیب .دش یریگ هب طوبرم هزات هفولع درکلمع نیرت
رامیت
M4
S1
B2
نازیم هب و 52
/ 135 مک و راتکه رد نت نازیم هب یشیامزآ حرط نیا رد موگروس درکلمع نیرت
52 / 20 هب طوبرم راتکه رد نت
رامیت
M1
S3
B2
یم .دشاب
رب ینزو دصرد ود و کی ،رفص نازیم اب هعرزم کاخ اب راچویب طلاتخا ینعم موگروس کشخ و هزات درکلمع
یم راد لودج اب قباطم .دشاب 7
حطس رد موگروس هزات درکلمع نازیم نیرتشیب 2
( راچویب دصرد 34
/ 65 یم شرازگ )راتکه رد نت درکلمع هب تبسن نازیم نیا .ددرگ
72 / 47
( دهاش راتکه رد نت
B0
نازیم هب ) 37
یم رتشیب دصرد هب راچویب دصرد کی شیازفا .دشاب
موگروس هزات درکلمع ،دیدرگ بجوم یعارز کاخ
ا فل ب
د ج
نازیم هب 10
( راتکه رد نت 21
زین هایگ کشخ درکلمع رب یعارز کاخ و راچویب طلاتخا رثا .دبای شیازفا ،دهاش رامیت هب تبسن )دصرد
( راچویب دصرد ود حطس رد موگروس کشخ درکلمع نیرتمک و نیرتشیب .تسا هدوب یشیازفا
B2
( دهاش و )
B0
هب ) نازیم اب بیترت 74
/ 26 و
96 / 18 حطس رد کشخ درکلمع رادقم .دیدرگ لصاح راتکه رد نت
B2
هب تبسن
B1
و
B0
نازیم هب 74 / 3 و 78 / 7 .تسا رتشیب راتکه رد نت
Jeffery et al. (2011)
و
Hossain et al. (2010)
رییغت لیلد هب ار یعارز کاخ هب راچویب شیازفا ریثات تحت درکلمع دوبهب تسم
میق
تایصوصخ ییایمیش
و رادقم شیازفا ،کاخ هرهب
یرو هدافتسا زا داوم جیاتن .دنا هتسناد هشیر دشر شیازفا و کاخ تشادهگن دوبهب ،یذغم
تاقیقحت
Oladel et al. (2019)
و
Alvarez-Campos et al. (2018)
درکلمع شیازفا بجوم راچویب شیازفا هک دراد نآ زا ناشن زین
تن اب ،دش دهاوخ یم وسمه حرط نیا جیا
هتفای اب یلو ،دشاب یاه
Reyes-Cabrera et al. (2017)
هتشاد نایب هک رب راچویب ندوزفا دنا
ینعم موگروس درکلمع یمن راد
یم داضت رد ،دشاب یم هتخانش یروش شنت هب مواقم یهایگ ناونعب موگروس هکنیا مغر یلع.دشاب
ش اب یلو ،دو
تکلا تیاده فلتخم حوطس لامعا ینعم شهاک بجوم یرایبآ بآ یکیرتکلا تیاده شیازفا ،یرایبآ بآ یکیر
گ هایگ هزات درکلمع راد
،دیدر
لودج زا هک هنوگنامه 7
یم تشادرب زا یرایبآ بآ یکیرتکلا تیاده شیازفا اب ،دوش
5 / 2 یسد هب رتم رب سنمیز 10
یسد ،رتم رب سنمیز
زا موگروس هزات درکلمع 13
/ 88 هب 32 راتکه رد نت .تفای شهاک
لودج 6 موگروس رد هدش یریگ هزادنا تافص سنایراو هیزجت جیاتن . هفولع
یا
هجرد لاس یدازآ هزات هفولع درکلمع
)راتکه رد نت(
هفولع درکلمع رد نت( کشخ
)راتکه بآ فرصم یرو هرهب
مرگولیک( هزات هفولع )بعکمرتم هب بآ فرصم یرو هرهب
کشخ هفولع ذ
مرگولیک(
)بعکمرتم هب
ت رارک ns 2
08 / 51 35 ns
/ 6 02 ns
/ 0 02 ns
/ 0
راچویب ( )B
** 2 04 / 21812 04 **
/
** 545 58
/
** 20 00
/ 4
یکیرتکلا تیاده (
)S
** 2 22 / 29396 04 **
/
** 4890 92
/
** 222 00
/ 38
نیمأت یبآ زاین ( )M
** 3 34 /
** 7506 79 /
** 1067 92
/
** 3 61
/ 0
و راچویب یکیرتکلا تیاده (
)B*S
** 4 80 /
** 1561 09
/
** 277 36
/
** 10 88
/ 1
و راچویب نیمأت یبآ زاین ( )B*M
** 6 32 /
** 221 54 /
** 44 08
/
** 1 25
/ 0
یکیرتکلا تیاده و
نیمأت یبآ زاین ( )S*M
** 6 73 /
** 872 02 /
** 122 20
/
** 2 48
/ 0
و راچویب یکیرتکلا تیاده و
نیمأت یبآ زاین ( B*S*M )
** 12 97 /
** 65 40 /
** 12 23
/
** 0 06
/ 0
اطخ ( B*S*M ) 70
63 **
/ 3 05 **
/ 1 04 **
/ 0 01 **
/ 0
ینعم رثا دقاف :ns ینعم :** ،راد
حطس رد راد 1
دصرد
ینعم نآ رب یرایبآ بآ یکیرتکلا تیاده ریثات و هدوب یرایبآ بآ یکیرتکلا تیاده حوطس زا رثاتم زین هایگ کشخ درکلمع د
یم را .دشاب
ا رد موگروس کشخ درکلمع نیرتشیب حطس رد یرایبآ بآ یکیرتکلا تیاده فلتخم حوطس لامع
5 / 2 یسد ،دهاش( سنمیز
S1
نازیم هب )
6 / 35 نازیم اب کشخ درکلمع نیرتمک و راتکه رد نت 8
/ 12 رامیت رد راتکه رد نت
S3
بآ یکیرتکلا تیاده شیازفا اب .دیدرگ هدهاشم
زا یرایبآ 5
/ 2 هب 5 یسد نازیم هب کشخ درکلمع رتم رب سنمیز 3
/ 43 ( دصرد 4 / 15 حطس هب تبسن و )راتکه رد نت 10
یسد هب سنمیز
نازیم 64 ( دصرد 8 / 22 یم هدهاشم شهاک )راتکه رد نت .ددرگ
Joarder et al., (2018)
هدرک ملاعا زین یکیرتکلا تیاده شیازفا هک دنا
یم موگروس درکلمع شهاک بجوم یرایبآ بآ هنزور تیاده رادقم شهاک ثعاب نینچمه .ددرگ
یم یبسن بآ نازیم و قرعت ،یا ب هک دوش
ر
فلتخم حوطس لامعا اب داد ناشن جیاتن .دهاوخ هزات هفولع درکلمع شهاک بجوم نآ بسانت هب و هایگ رت نزو شهاک نیمأت
بآ زاین ،ی
شیب حطس رد موگروس کشخ و هزات درکلمع نیرت نیمأت
120 نازیم هب یبآ زاین دصرد 22
/ 72 و 2 / 28 و راتکه رد نت حطس رد نآ نیرتمک
نیمأت 60 نازیم هب یبآ زاین دصرد 80
/ 36 و 15 شهاک .دیدرگ لصاح راتکه رد نت 40
یدصرد نیمأت ( یبآ زاین
M1
یبآ زاین هب تبسن )
( هایگ لماک
M3
شهاک بجوم ) 1
/ 32 حوطس نیب رد .دیدرگ هزات هفولع درکلمع راتکه رد نت
M3
و
M4
ریثات موگروس کشخ درکلمع رد
ینعم اد یم ناشن و دیدرگن هدهاشم ر ،درادن هفولع کشخ هدام دیلوت رد ریثات یبآ زاین رب دازام یرایبآ دهد
Govili et al. (2016)
دیکات زین
لامعا ،دنا هتشاد حوطس
شنت ببس یتبوطر ینعم شهاک
یم لوصحم دیلوت راد .ددرگ
Dehghani Ahmadabadi et al. (2021)
نایب زین
فسا هایگ هک دنتشاد یرایبآ حطس رد جان
60 تسد جیاتن اب اهنآ تاقیقحت جیاتن اذل ،تسا هتشاد ار لوصحم دیلوت نیرتمک ،یبآ زاین دصرد
.دنتسه رگیدکی هدننک قیدصت و هدوب هباشم هتفای میت رد ،داد ناشن موگروس هزات درکلمع رب یرایبآ بآ یکیرتکلا تیاده و راچویب فلتخم یاهرامیت لباقتم تارثا یسررب ا
ر
S1
B2