هدکشناد یعیبط عبانم و یزرواشک
یشزومآ هورگ یسدنهم
دیلوت و
یهایگ کیتنژ
دشرا یسانشراک هجرد تفایرد یارب همان نایاپ
یژول ون ک ت ورگ آ
-
یعارز ناهایگ یژولوکا
اب یشاپ لولحم ریثات یسررب و درکلمع رب یلآ دوک عون دنچ
رد ترذ ماقرا درکلمع یازجا ناغم تشد
رگشهوژپ :
یوایخ یتریغ دازهب
امنهار داتسا :
یکمرب یضترم رتکد
رواشم داتسا :
بیبح رتکد نایلارام
رویرهش 9911
رثا تیکلام و تلاصا گرب دام قوقح یمامت یونعم و ی
بترتم ،تاراکتبا ،جیاتن رب
یروآون و تاعارتخا ، هوشه ژیا یا نا نا ییییشان ِیاه
هب قلعتم یلیبدرا قحم هااگشناد
یم بلطم لقن .دشاب
تارّرقم تی اع ر اب ،رثا ژیا نا یان رکذ اب و هط وبرم
و ش ناد و امنهار داتس ا یان ،یلیبدرا ققحم هاگش ناد .تسا عناملاب
بنا نیا یوایخ یتریغ دازهب
ناد هتخومآ ییسانییشراک
ی
دیشرا هتشر یعارز ناهایگ یژولوکا
یارگ یژولونکتورگآ
هدکیییشناد یعیبط عبانم و یزرواگگگشک
قحم هااگگگشناد
یلیبدرا هرامییش هب
ییو ییشناد 4094079479
خیرات رد هک
54 6/ 4944/ نا
نایاه همان
"ناونع تحت دوخ یلیییصحت
رب یلآ دوک عون دنچ اب یگگگشاپ لولحم ریثات یگگگسررب ناغم تگگگشد رد ترذ ماقرا درکلمع یازجا و درکلمع
هدومن عافد یم دهعتم ،یا
"هک یوش
9 ژیا ) نایاه
همان چیه تفایرد يارب ًلابق ار كردم هنوگ
لییییصحت رد ییییشهوشه تیلاعف هنوگره ناونع هب ای
هاگشناد ریاس و لخاد یشهوشه و یشنومآ تاسسؤم و اه
هدومنن هئارا روشک نا جراخ .یا
2 نایاه تایردنم یمامت یقییس و تّحییّ تیلولییسم ) همان
یم هدهع رب ار دوخ یلیصحت .یریگ
9 ژیا ) نایاه
همان ییسوت هدییش یا نا هوشه لییّاح ،
یم بنا نیا .دشاب
4 یییشهوشه و ملع ياهدرواتیییسد نا هك يدراوم رد )
هدومن هدااتیسا نارگید تارّرقم و باوض قباطم ،یا
عبنم یان ،یملع یرادتناما لّ ا تیاعر اب و هطوبرم تسرهف و ژتم رد ار نآ تاصخشم ریاس و هدااتسا دروم هدومن ركذ عبانم .یا
5 ای هدااتسا دصق ،لیصحت نا تغارف نا دعب هچنانچ )
ره هرهب هنوگ عارتخا تبث ،باتك رشن نا یعا يرادرب
ژیا نا ... و نایاه
همان هنوح نا ،یشاب هتشاد ار
،یلیبدرا ققحم هاگییشناد یرواّنف و ییشهوشه تنواعم .ییامن ذخا ار ینلا ياهنو م
6 هئارا ترویّ رد ) هلاقم
ژیا نا جرختسم نایاه
همان
یامه رد سنارانک ،اه
،اهرانیمس ،اه ییامهدرگ
و اه
رانك رد ار یلیبدرا ققحم هاگشناد یان ،تلا م عاونا )رواشم و امنهار دیتاسا و و شناد( ناگدنسیون یان .ییامن رکذ
7 تباث قوف دراوم لاخ ، نامن عطقم ره رد هچناینچ )
( نآ نا یییشان بقاوع ،دویییش نا
كردم لاطبا هلمی
لیییصحت ار )... و هاگییشناد ییسوت تیاکییش حرط ،
م یم نا م ار یلیبدرا ققحم هاگشناد و یریذه یناد
راتفر هطوبرم تارّرقم و باویییض قباطم بنا نیا اب .دیامن
یوایخ یتریغ دازهب اضما خیرات
هدکشناد یعیبط عبانم و یزرواشک
یشزومآ هورگ یسدنهم
دیلوت و
یهایگ کیتنژ
نایاپ همان
هجرد تفایرد یارب سانشراک
ی دشرا
هتشررد یژولونکتورگا
شیارگ یعارز ناهایگ یژولوکا
:ناونع
اب یشاپ لولحم ریثات یسررب و درکلمع رب یلآ دوک عون دنچ
رد ترذ ماقرا درکلمع یازجا ناغم تشد
:رگشهوژپ
یوایخ یتریغ دازهب
نارواد هتیمك هدش بیوصت و يبایزرا نایاپ
همان
... هجرداب
و مان مان یگداوناخ هبترم
يهااشناد تمس
ءاضما
رتکد یکمرب یضترم رایشناد
سییر و امنهار داتسا نارواد هتیمک
رتکد بیبح
نایلارام رایداتسا
رواشم داتسا
رتکد لآ یقت دمحم
میهاربا داتسا
رواد
رویرهش مجنپ و تسیب
9911
ناونع و :روآدیدپ مان لولحم ریثات یسررب
تشد رد ترذ ماقرا درکلمع یازجا و درکلمع رب یلآ دوک عون دنچ اب یشاپ
ناغم یوایخ یتریغ دازهب /
داتسا نا امنهار : یکمرب یضترم رتکد
داتسا :رواشم نا نایلارام بیبح رتکد
خیرات :عافد /52 /60 9911
حفصدادعت :تا 81
.ص
نایاپ هرامش :همان
اپ هرامش / هورگ مان ی
نا همان
:هدیکچ :فده ییایمیش یاهدوک دح ا یب فررم ا یشان یاهدمایپ و تاررخ هاک یاتتسار رد و
ناکما
یلآ دوک فلتخم عبانم ینیزگیاج و هدافتسا .دوب یام آ نیا ماجنا ا فده ترذ هایگ تعار رد
شور : هوژپ یسانش نیا
ب یام آ ه کولب حرط هیاپ رب تالپ تیلپسا تروص س رد یفدارت لماک یاه
ه
ارجا رارکت لاتس رد
یعیبط عبانم و ی رواشک هدکتشناد هعرزم رد9911 یلیبدرا ققحم هاگشناد
ارجا
ترذ مقر ود لماتش لوا روتکاف .دتش و704
مود روتکاف و706 دوک لماش یدوک عبانم
،)دهاش( هروا
و ر ویب ،ورگآ وین یلآ دوک دیتتسا
عار فلتخم تافتتص .دوب کیمویه هناد درکلمع یازجا و درکلمع ،ی
تفرگ رارق هعلارم دروم .
هتفای اه : ددع( گرب یگنیزبس صخاش ءاثنتسا هب مقر رثا هک داد ناشن سنایراو هیزجت جیاتن و )SPAD
ینعمریغ یرامآ ظاحل هب تافص ریاس یور لالب ررق ،هتوب عافترا هلمج ا یعار تافص هیلک اما دوب راد
دادعت ،هتقاتتتس ررق کیژولویب درکلمع و هناد درکلمع ،هناد رازه ن و ،لالب رد هناد دادعت ،گرب
روط هب
ینعم مقر لباقتم رثا .دنتفرگ رارق یدوک عبانم ریثات تحت یراد اب
لالب ررق تفتتتص یور یدوک عبانم
ینعم ریثات هتوب عافترا نیرتالاب .تتشاد دتصرد جنپ لامتحا رتس رد راد
ودب ،گرب دادعت نیرتشیب و ن
ینعم تواتفت ،یراتمآ راد
هروا دوک هتب قلعتم و
ورگآوین یلآ دوک دوب 60
دتیربیه مقر . نیرتاتتلاتب704
ددع( گرب یگنیزبس صخاش راد ار )SPAD
ا ورگآ وین و هروا دوک .دوب ینعم توافت نودب60
یرامآ راد
دندش بجوم ار لالب رد هناد دادعت نیرتشیب اما ،
ب قلعتم هناد رازه ن و نیرتشیب براک .دوب هروا دوک ه
در
ورگآ وین یلآ دوک و هروا دوک دندش بجوم ار رس دحاو رد هناد درکلمع نیرتشیب60
.
هجیتن :یریگ ، یام آ نیا رد ینعم فالتخا یرامآ ظاحل هب ماقرا
تافص رثکا رد یراد دنتشادن مه اب
. اب
ینعم فالتخا یاراد یدوک فلتخم عبانم لاح نیا یلآ دوک دربراک .دندوب هعلارم دروم تافص رثکا رد راد
ورگآ وین ینعم فالتخا نودب ،تافص رثکا رد60
هروا دوک اب راد ود .تفرگ رارق کرتشم یرامآ هورگ رد
و ر ویب یدوک عبنم کیمویه دیسا
وم تافص رثکا رد یناسکی درکلمع زین ب .دنداد ناشن هعلارم در
ه روط
یلک دوب هروا ییایمیش دوک ربارب ًابیرقت ورگآ وین یلآ دوک فررم اب ترذ هناد درکلمع ورنیا ا ،
یم ناوت
ب و بسانم نیزگیاج ناونع هب دوک نیا ا ه
دومن هدافتسا ماقرا نیا تعار رد هروا دوک اب یقیفلت تروص .
هژاو :یدیلک یاه ورگآ وین
،60 ترذ ،هناد درکلمع ،هروا
تسرهف بلارم
گرب تلاصا و کلام ی ت رثا ...
...
...
...
9
دقت ی م ب ه ...
...
7
حفص ۀ رازگساپس ی
...
1
کچ ی هد : ...
...
...
...
...
..
9
تسرهف بلارم ...
...
...
...
...
10
تسرهف الع ی م و هتوک تشون اه ...
...
...
...
13
تسرهف لودج اه ...
...
...
...
...
14
تسرهف لکش اه ...
...
...
...
...
15
تسرهف پ ی تسو اه ...
...
...
...
...
16
-9 همدقم و فده ...
...
...
...
...
97
-9 -9 لک ی تا ...
...
...
...
...
97
-9 -2 گ ی ها ترذ ...
...
...
...
...
91
-9 -9 اهدوک ی لآ ی و ش ی م ی ا یی ...
...
...
...
91
-9 -4 فده ا ماجنا ام آ ی ...
...
...
...
29
-2 نابم ی و پ ی ش ی هن قحت ی ق ...
...
...
...
29
-2 -9 رثا ک اهدو ی ش ی م ی ا یی رب دشر و درکلمع ...
...
...
29
-2 -2 رثا اهدوک ی لآ ی رب دشر و درکلمع ...
...
...
24..
-2 -9 رثا اهدوک ی ه ی مو ی ک رب دشر و درکلمع ترذ ...
...
...
27
-2 -4 دربراک فلت ی ق ی اهدوک ی لآ ی و ش ی م ی ا یی ...
Error! Bookmark not defined.
-9 شور قحت ی ق ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
بلارم تسرهف 90
-9 -9 لحم و عقوم ی ت فارغج ی ا یی لحم ام آ ی ...
Error! Bookmark not defined.
-9 -2 داوم و حرط ام آ ی راکب هتفر ...
...
Error! Bookmark not defined.
-9 -9 لمع ی تا عار ی ...
...
..
Error! Bookmark not defined.
-9 -4 لامعا ت ی اهرام ی ام آ ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
-9 -5 ه ادنا گ ی ر ی تافص ...
...
Error! Bookmark not defined.
-9 -6 زجت ی ه و لحت ی ل رامآ ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 اتن ی ج و ی هتفا اه ی هوژپ ...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 -9 عافترا هتوب ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 -2 ررق هقاس ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 -9 دادعت گرب ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 -4 لوط گرب ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 -5 صخاش زبس ی گن ی رب گ ( ددع )SPAD ...
Error! Bookmark not defined.
-4 -6 لوط لالب ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 -7 ررق لالب ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 -1 دادعت هناد رد لالب ...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 -1 ن و رازه هناد ...
...
....
Error! Bookmark not defined.
-4 -90 درکلمع لالب ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 -99 درکلمع هناد رد دحاو رس ...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 -92 درکلمع ب ی ژولو ی ک ...
...
Error! Bookmark not defined.
-4 -99 صخاش تشادرب ...
...
Error! Bookmark not defined.
-5 ثحب و تن ی هج گ ی ر ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
-5 -9 تافص ور ی ش ی ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-5 -9 -9 عافترا هتوب ...
...
Error! Bookmark not defined.
-5 -9 -2 ررق هقاس ...
...
Error! Bookmark not defined.
بلارم تسرهف 99
-5 -9 -9 دادعت گرب ...
...
Error! Bookmark not defined.
-5 -9 -4 صخاش زبس ی گن ی ( وتحم ی فورلک ی ل ) ...
Error! Bookmark not defined.
-5 -9 -5 لوط و ررق لالب ...
...
Error! Bookmark not defined.
-5 -2 درکلمع و ازجا ی درکلمع ...
...
Error! Bookmark not defined.
-5 -2 -9 دادعت هناد رد لالب ...
...
Error! Bookmark not defined.
-5 -2 -2 ن و رازه هناد ...
...
Error! Bookmark not defined.
-5 -2 -9 درکلمع هناد رد لالب و دحاو رس ...
Error! Bookmark not defined.
-5 -2 -4 درکلمع ب ی ژولو ی ک ( ی تس هدوت ) ...
Error! Bookmark not defined.
-6 عبانم ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
پی تسو فلا : هنومن ی ک پ ی تسو ...
...
Error! Bookmark not defined.
هژاو همان صوت ی ف ی ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هژاو همان سراف ی هب لگنا ی س ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
هژاو همان لگنا ی س ی هب سراف ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
تسرهف هلاقم اه ی هتفرگرب ا اپ ی نا همان ...
..
Error! Bookmark not defined.
گرب أت یی د ه ی تئ نارواد / تروص سلج ۀ عافد ( هب ناب لگنا ی س ی ) ...
...
21
Keywords:Insert your research keywords here.
...
...
90.
تسرهف و میالع هتوک تشون اه
:اسراپ
نایاپ هلاسر و همان
لودج تسرهف اه
ناونع هحفص
لودج -4 -9 تافص رد )یدوک عبانم و مقر( یام آ یاهروتکاف سنایراو هیزجت
ترذ یعار 42
لودج -4 -2 تافص رد )یدوک عبانم و مقر( یام آ یاهروتکاف نیگنایم هسیاقم
یعار 49
لودج -4 -9 تافص رد )یدوک عبانم و مقر( یام آ یاهروتکاف سنایراو هیزجت
ترذ رد هناد درکلمع اب طبترم 50
لودج -4 -4 تافص رد )یدوک عبانم و مقر( یام آ یاهروتکاف نیگنایم هسیاقم
هناد درکلمع اب طبترم 59
لودج -4 -5 درکلمع رد )یدوک عبانم و مقر( یام آ یاهروتکاف سنایراو هیزجت
ترذ رد کیژولویب و هناد 60
لودج -4 -6 )یدوک عبانم و مقر( یام آ یاهروتکاف نیگنایم هسیاقم درکلمع رد
ترذ رد کیژولویب و هناد 60
تسرهف لکش اه
ناونع هحفص
4 لکش 9- - ترذ رد هتوب عافترا رب دوک فلتخم عبانم رثا نیگنایم هسیاقم 49
4 لکش 2- - ترذ رد هتوب هقاس ررق رب دوک فلتخم عبانم رثا نیگنایم هسیاقم 44
4 لکش 9- - ترذ رد هتوب گرب دادعت رب دوک فلتخم عبانم رثا نیگنایم هسیاقم 46
4 لکش 4- - ترذ رد هتوب گرب لوط رب دوک فلتخم عبانم رثا نیگنایم هسیاقم 46
لکتش -4 -5 رد گرب یگنیزبس صخاش رب دوک فلتخم عبانم رثا نیگنایم هتسیاقم
ترذ 41
4 لکش 6- - رب دوک فلتخم عبانم رثا نیگنایم هسیاقم ترذ رد هتوب لالب لوط
59
4 لکش 7- - ترذ رد هتوب لالب ررق رب مقر رثا نیگنایم هسیاقم 59
4 لکش 1- - ترذ رد هتوب لالب ررق رب دوک فلتخم عبانم رثا نیگنایم هسیاقم 59
لکتش -4 -1 دوک لباقتمرثا نیگنایم هسیاقم ×
هتوب لالب ررق رب دوک فلتخم عبانم
ترذ رد 54
لکتش -4 -90 یاقم رد هتوب لالب رد هناد دادعت رب دوک فلتخم عبانم رثا نیگنایم هس
ترذ 56
4 لکش 99- - ترذ رد هناد رازه ن و رب دوک فلتخم عبانم رثا نیگنایم هسیاقم 57
4 لکش 92- - ترذ رد لالب درکلمع رب دوک فلتخم عبانم رثا نیگنایم هسیاقم 69
4 لکش 99- - فلتخم عبانم رثا نیگنایم هسیاقم رس دحاو رد هناد درکلمع رب دوک
ترذ رد 69
4 لکش 94- - ترذ رد کیژولویب درکلمع رب دوک فلتخم عبانم رثا نیگنایم هسیاقم 67
تسویپ تسرهف اه
تتتتلا تتتتتتتتسوتتتتیتتتتپ کتتتتی تتتتتیتتتتکتتتتلاتتتتم و تتتتتلاتتتتتتتصا :ف
هتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتلاتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتسر
...
...
...
...
..
...
...
...
...
21
-1 فده و همدقم
-1 -1 تایلک
تالکشم نیب رد ی
یگدن رد هک هراومه
رشب تسا ور رد ور نآ اب هیذغت ،
، وا یاسآ و تیدوجوم
ار همه ا دیدهت رتتشیب تسا هدرک
. هک تیمها لوا هجرد رد یعامتجا و یدارتقا رظن ا هعماج
ی
یرشب یم دشاب ار هعماج ره تفرشیپ هجرد و ندمت رس ، هوحن
یا نآ هیذغت هعماج
یبای را دروم
رارق یم دهد تیمها . یعار تالوتتترحم دننام
تالغ دیچیپ یگدن رد ی
ب ی ورما یار هعماج همه
.تتسا نتشور رد رقف قمع و شرتتسگ ،مکی و تتسیب نرق رد
ناهج هب ور زیگنارب بجعت ،هعسوت
یم دتشاب دودح رد . /9
( رفن درایلیم9 اذغ نیمات تهج )ناهج تیعمج دصرد90
رگید و هانپرس و
قف رد اه این ر
یم رتس هب قلرم .دنرب
چیه سپ هنوگ و هیذغت ءوس ،یگنسرگ هک تتسین بجعت یاج
یاته یراتمیب قیرط ا هتک
هتفای یازفا اه نآ ا یب .دنا
ا یرادروخرب تهج رفن نویلیم100
نویلیم .دنرادن یسرتتسد ،یفاک یاذغ هب لاعف و ملاتس یگدن د زین رگید رفن اه
گنسرگ رم ر هب ی
یمرتس ا یب و دنرب دوخ نس اب بسانتم ن و یاراد یناتسبد یپ ناکدوک ا رفن نویلیم910
نیا هک دنتسین یم هدنیآ و لاح رد ییاذغ تینما مدع هدنهد ناشن اه
وئاف( دشاب ،1
.)2097
یم لیکشت ار ناسنا یارب اذغ نیمات اتسا ،یهایگ تادیلوت هک یروط هب ،دنهد
ایسب هریج یر
هدروآرف میقتسم فررم هب ابیرقت مدرم ا ،ی رواشک تادیلوت یازفا سپ .تسا یکتم یهایگ یاه
یم هرامتتش هب ایند دتتشر هب ور تیعمج هیذغت رد یتتساتتسا فده کی ،ناراکمه و یدمحم( دور
.)9914 ای لوادتم ی رواتتشک ا رذگ هرود یط رد رادیاپ ی رواتتشک هعتتسوت یارب رتتضاح لاح رد
س ی رواشک متسیس یارجا اب الاب درکلمع رس اب رادیاپ ی رواشک دربهار رادیاپ ی رواشک هب یتن هب یتسی یاهدوک هژیو هب یلآ و ییایمیش یاهدوک فررم قیفلت تروتص هب یفاک هداهن اب رادیاپ لباق رتتس رد درکلمع لفح و لوتترحم دیلوت تهج نیزگیاج ی رواتتشک یارب یراکهار ناونع رثؤم لوبق ،امراش( دنتسه
).2009 مهم ا هار نیرت دحاو رد درکلمع یازفا زین دیلوت یازفا یاه
یم یعار ناهایگ یکیتنژ لیسناتپ دوبهب قیرط ا رس ،ناراکمه و یوفررم( دشاب
.)9911
1 -FAO, 2017
فده و همدقم 91
راشف ،ریخا لاس هاجنپ رد ی رواشک تالورحم رتتشیب دیلوت رادقم موزل و ایند تیعمج یازفا یاه نیم رب تسا هتشاد لابند هب ار ییایمیش یاهدوک رتتشیب ریداقم دربراک قیرط ا ی رواتشک
،یتتشتآروپ(
۹۸۳۱ .) یم ییایمیتتش لکتتش هب ،نژورتین دح ا یب هدافتتتسا هاک بجوم دناوت
ددرگ تسی طیحم نداتفا هرطاخم هب و هعماج تمالس دیدهت ،لورحم تیفیک (
Naeem et al.,
).2010 یلآ داوم وتتتس کی ا و ییایمیتتتش ،یکیزیف تایتتتصوتتترخ رب هک یدیفم تارثا تلع هب
هدش هتخانش کاخ یروراب ناکرا ا یکی ناونع هب ،دنراد کاخ یزیخلتصاح ،یسابلک( دنا
)9975
یبسانم رتس رد دیاب نآ یلآ داوم نازیم ،کاخ دیلوت تیلباق و یزیخلتصاح رتس لفح یارب و یاذغ رتصانع ندرک مهارف ا رظن فرتص ،دوتش لفح تایصورخ رب یتوافتم یاهریثات یلآ داوم ،ی
یم نآ یکیزیف تایصوترخ هژیو هب کاخ دنراذگ
( Pedra et al., 2006 )
م . لکش کاخ یلصا یاه
رد هک ناریا قطانم
کتشخ همین و کتشخ ا رتمک( یلآ داوم دوبمک اهنت دراد رارق
/9
%0 ،تسین )
یم راوتتشد رایتتسب یلآ داوم لفح و نتتتشاد هگن تباث ،امد ندوب الاب لیلد هب هکلب مه هب .دتتشاب
نی
بیتتسآ لیلد یاتتتسرف و هدوب دیدتتتش ی رو کاخ تایلمع و یعیبط لماوع لباقم رد نآ یریذپ
دنور همادا نیاربانب ،دراد هارمه هب یدای دوبمک نارحب هب لیدبت کیدزن هدنیآ رد یلآ داوم هاک
یم هقرنم و روشکرد کاخ یلآ داوم یارب اذل .ددرگ
ندیسر هب دیاب رادیاپ ی رواشک فادها هب دای
ندش کرت( تشاد هژیو هجوت کاخ یلآ داوم ،داژن
.)9914
یم وتتتسحم جنرب و مدنگ ا دعب ناریا رد مهم هتلغ نیموتتتس ترذ هاتیگ دوتتتش
و فیط رد
هدرتسگ رایسب ا ،یریحم فلتخم طیارش ا یا نت
ا یم تشک دعاسم ات ،ناراکمه و ینیما( دوش
طسوتم روط هب ییاذغ رصانع ندوب یفاکان هرساو هب ترذ درکلمع هک تسا هدش شرازگ .)2094 ات90 ،ام و یدبوس( تسا نییاپ نآ یعقاو نازیم ا دصرد22 .)2001
-1 -2 ترذ هایگ
یملع مان اب یهایگ ترذ L.
Zea mays یتتسیلگنا مان و
وCorn Maize ا هایگ نیا .تتتتسا
ناراد ادیپ هتخاتتتش ناگنادناهن هخاتتتشری ،1
هپل کت هقبط ا ،2
یا
3اه نایمدنگ هریت هب قلعتم ، 4
و
( مو ومورک تسیب اب دیئولپید یهایگ 2n=2x=20
یم ) ترذ .دشاب نهک ا یکی
یعار ناهایگ نیرت
هک تتسا و تیمها هب رشب
و ی گژ ی اه ،سیکلیو( تسا هدرک هدافتسا نآ ا و هدرب یپ نآ ی .)2004
موکاتسپیرت مان هب یکی دیدج یایند اتتشنم اب سنج ود لماتش ترذ Tripsacum
رایتتسب دادعت اب
یدای هنوگ یاه سنج یرگید و یتتشحو یمZea
و اتتشنم هرابرد دیدج هیرظن اتتسا رب .دتتشاب
1 -Phanerogas
2 -Angiosperms
3 -Monocotyledon
4 -Geramineae
فده و همدقم 91
سنج ترذ لتماتکت د Zea
هک هدوب زیامتم هتنوگ راتهچ یارا Zea mays
هنوگ راهچ نیا ا یکی
یم دتتتشاتب ( Messmer et al., 1984 )
. رد یدای تیمها ،تالغ نیرتمهم ا یکی ناونعب ترذ
.دراد ماد و ناتتتسنا یژرنا نیمات ،وئاف( یناهج راب و راوخ نام اتتتس شرازگ هب هجوت اب
نیا )2091
لاس رد ترذ یناهج دیلوت .تسا ناهج رد هدتش دیلوت یالاک نیمجنپ ناونعب هایگ -2091
2097
ا یب دیلوت اب( اکیرمآ هدحتم تالایا ار دتیلوت نیرتتتتشیب و دوب نت نویلیم9000
نویلیم971
( نیچ ،)نت ی رب ،)نت نویلیم295
15( ل ( تسا هتشاد )نت نویلیم USDA, 2018
.)
نت اهدص دیلوت یارب هک لسات و هقاس ،گرب ،هناد :دراد یدارتقا ش را هایگ نیا ا یتشخب ره یم هدافتسا ییاذغریغ تادیلوت و ییاذغ داوم ا دنوش
( Vasik et al., 2001 .)
اذغ تروص هب ترذ
افتسا ماد و رویط ییاذغ هریج و رشب فررم یارب یم هد
هژیو تیمها ترذ .دوش ناسنا هیذغت رد یا
هدرتتتسگ یراگ اتتس لیلد هب و دراد ماد و یم ،یریتتسمرگ و لدتعم ییاوه و آ قطانم اب
هب دناوت
،ناراکمه و ینادزی( دوش وسحم یدربهار یعار ناهایگ ا یکی ناونع .)9911
-1 -3 ییایمیش و یلآ یاهدوک
میلقا رد کشخ همین و کشخ یاه نازیم ،یفاک یهایگ شوپ دوجو مدع لیلد هب ،ناریا دننام
و ییاذغ رصانع ا کاخ هیلخت و یهایگ یایاقب فذح لیلد هب ،یفرط ا .تتسا مک کاخ یلآ داوم یب هدافتسا ،یلآ داوم یرادهگن تیفرظ رب ار یبرخم راثآ هک تسا موسرم ییایمیش یاهدوک ا هیور
یارب ناهایگ ییاناوت و کاخ و آ تتتسا هتتتشاد قطانم نیا رد ییاوه و آ تارییغت اب یراگ اتتس
( Sika, 2012 قطاتنم نیا رد یفرط ا .)
اب هکلب ،تتتتسا مک کاخ هب یلآ داوم تتتتشگرب اهنت هن
یب فرترم داوم ،یبورکیم دیدش تیلاعف و یلآ یاهدوک ا هدافتتسا مدع ،ییایمیتش یاهدوک هیور
یم هیزجت تعرتس هب زین کاخ رد دوجوم یلآ ا یب رد یلآ هدام رادقم .دنوش
کاخ ا دصرد60
ا رتمک نآ ا یهجوت لباق خب رد و دصرد کی ا رتمک ،ناریا تتشکری یاه /5
.تسا دصرد 0
هولج تیمها اب یپ ا یب ییاذغ رصانع تیریدم رد یلآ یاهدوک ندناجنگ یریارتش نینچ رد یم ( دنک Naghavi Maremati et al., 2007 .)
آ داوم و یزیخلصاح رتس لفح یارب و دنتتسه کاخ یروراب و یزیخلتصاح یلتصا لماع یل
فرتتص .دوتتش لفح یبتتسانم رتتس رد دیاب نآ یلآ داوم نازیم ،کاخ دیلوت تیلباق مهارف ا رظن
یکیزیف تایصورخ هژیو هب کاخ تایصورخ رب یتوافتم یاهریثات یلآ داوم ،ییاذغ رتصانع ندرک یم نآ ( دنراذگ Pedra et al., 2006 .)
ییاذغ داوم نیمات رب هوالع یلآ داوم رد
هایگ دتتشر و
لماکت
و نینچمه تظافح ا دنراد قن کاخ متسیسوکا (
Gliessman, 2007 ب داوم نیا .)
ه تارثا تلع
هدن اتس یکی ناونع هب ،دنراد کاخ یزیخلصاح و یتسی ،ییایمیش ،یکیزیف تایصورخ رب هک یا
ا دراوم تتش هتخانتتش کاخ یروراب هد
یمن مک یلیخ یلآ داوم اب ای یلآ داوم نودب یکاخ چیه .دنا
فده و همدقم 20
( دنک دیلوت ار یلوبق لباق درکلمع و دشاب زیخلصاح دناوت Zaller, 2007
.)
ب هک یلآ هدام ره ه
ورکیم هلیتتسو یم ،دتتشاب هیزجت لباق اه
.دور راک هب یلآ دوک ناونع هب دناوت
کاخ رد ماود و تیفیک رظن ا داوم نیا اما مهم هلمج ا .دنتسه توافتم رایتسب
یلآ یاهدوک نیرت
یم روظنم هب اهنآ ا هدافتتتسا هک درک هراتشا تتتسوپمک عاونا و زبتس دوک ،یناویح یاهدوک هب ناوت
( تسا موسرم کاخ ییایمیش و یکیزیف ،یکیژولویب تایصورخ دوبهب Orooji et al., 2014
.)
تیریدم نیب رد ه ورما یم هک یفلتخم یاه
ناوت هب رتتس دحاو رد لوتترحم یازفا تهج رد
تیمها ،بتتسانم شور هب نآ نتتتشاذگ رایتخا رد و یفاک ه ادنا هب ییاذغ رتتصانع نیمات ،درب راک هژیو هاگیاج نژورتین ،نایم نیا رد هک هتشاد یدای یکی نژورتین .تسا هداد صارتخا دوخ هب ییا
ب یبایتسد رد یدیلک لماع و ییاذغ رصانع نیرتمهم ا یم یعار تالورحم رد ولرم درکلمع ه
درکلمع یازفا و دتتشر رد ار یمهم قن و هتتتشاد ار تظلغ نیرتالاب ناهایگ رد نژورتین .دتتشاب هب ،دراد یروط یم دودحم ار درکلمع ییاذغ رصانع ریاس ا یب نآ دوبمک هک شور نیرتمهم .دنک
یاهدوک ا هدافتتتتسا ،هایگ این دروم نژورتین نیمات یم هروا هلمج ا هنژورتین
.دتتتشاب دیلوت یارب
هژیو تیولوا ا نژورتین تیریدم ،هعماج ییاذغ این نیمات و یعار فلتخم تالورحم یداترتقا یا
و لوتترحم دیلوت یازفا تهج هنژورتین یاهدوک ا بتتسانم هدافتتتسا نیاربانب .تتتسا رادروخرب اتتتشک رد ثحابم نیرتمهم ا ،نژورتین ییاراک یازفا یم یعار تالوتتترحم دیلوت و ی رو
دتتتشاب
،ینوماتته و یتوکلم(
نیا دوجو اتتب .)9919 هدتتمع قن ییاتتیمیتتتش یاتهدوک هتتک
یازفا رد ییا
یب فررم ا یشان یفنم تارثا جیردت هب ه ورما یلو ،دنا هتشاد ی رواشک تالورحم یاهدوک هیور
شور یریگراک هب .تسا هدرک ادیپ ورب ییایمیتش یریدم دیدج یاه
ییاراک یازفا اسارب هک یت
یم ،تتتسا راوتتتسا آ و نژورتین ببتتس ،ی رواتتشک تادیلوت یفیک و یمک یازفا رب هوالع دناوت
یم دوک یحص فررم نام و رادقم ،عون اختنا ،نیب نیا رد و دوش هعماج تمالس رس یاقترا ،یتوکلم( دتشاب رثوم رایتسب ییاراک یازفا رد دناوت .)9917
جو نیا اب دو یلآ یاهدوک ا هدافتسا
ا اهنآ اب ینیزگیاج یتح و ییایمیش یاهدوک اب یقیفلت تروتص هب تحب
یلیخ یاه رد مهم
هنیم
ی رواتشک یم
ییایمیتش و یلآ یاهدوک .دتشاب لمکم
رگیدکی دنتتسه طیارش داجیا یارب ود ره و
ج بتتسانم این دروم ناهایگ دتتشر ته
یم دنتتشاب م ارد فرتترم ولرمان ضراوع . یب و تد
هیور
مهم ا یکی .تتتسا هدتتش تباث ییایمیتتش یاهدوک نیب ا لابند هب کاخ یروراب هاک ،اهنآ نیرت
یم وموه نتفر یلآ و ییایمیش یاهدوک نیب اهنت هن هک تتسا نآ رگید هجوت بلاج هتکن .دتشاب
ش اتس هنوگ چیه دوب مه لمکم دوک عون ود نیا هکلب ،درادن دوجو یفنم رثا ای یریذپان
یتساک و ه
یم ناربج ار رگیدکی یاه هدومن رتدعاسم لمع رد ار ییایمیتش یاهدوک ریثات یلآ یاهدوک .دننک
هدروآرف درکلمع داتید ا اتب ییاتیمیتتتش یاتهدوک و نآ یایاقب ،یعار یاه
دیلوت نیم رد هک ار اه
یم )یلآ دوک( وموه یم یازفا ،دنک
،یتوکلم( دنهد .)9914
فده و همدقم 29
ان یریحم تتسی تالکتشم و دیلوت هنیزه و یژرنا ندوب الاب ،ییایمیش یاهدوک دربراک ا یتش
ماظن موب یرادیاپ دوخ و یتتتسی ۀخرچ رب هک ییوتتس ریثات هلاتتسم و وتتس کی ا دنراد یعار یاه
رد رظندیدجت ،رگید ییوتتس ا ناهج نوزفا ور تیعمج یارب بتتسانم تیفیک اب یفاک یاذغ نیمات هویتش تالوترحم دیلوت یازفا یاه ،ناراکمه و ناهروا( تسا هتخاس یرورتض ار یعار
.)2006
یم کیژولویزیف و ییایمیتتشویب ددعتم تارثا نتتتشاد هرتتساو هب یکیمویه داوم دربراک ناوت
رد هب د
، املی و نیرمیس( دوش عقاو رثوم ییاهن درکلمع دوبهب و هایگ ومن و دشر یارب ییالاب دح .)2005
م اب اهدوک هلمج ا یلآ داو بتسچ
ندی رگیدکی هب کاخ تارذ و
لکش یریگ دوبهب ثعاب هنادکاخ
یم کاخ نامتخاتتس .دنوتتش
سپ یگژیو رب یلآ یاهدوک دربراک ییاه
دننام ذوفن ،کاخ ندتتش کوپ
یازفا ،یراذتگ آ بتیرتتتض ،کاتخ هتب آ جرف و للخ
دوبهب ،کاخ نازیم
و تبوطر یرادهگن
ریثات کاخ یتتشکه ح نازیم یازفا اب و دنراد
زیخلتتصا ار لوتترحم دتتشر ،کاخ ی یازفا
رد و
ار آ فررم ییاراک هجیتن یازفا
دنهد یم (
Celik, 2004 .)
-1 -4 شیامزآ ماجنا زا فده
یم یعار و ینابغاب تالوتترحم درکلمع یازفا و دتتشر دوبهب ثعاب هچرگا ییایمیتش یاهدوک و یکیزیف تایصورخ رب یفنم تارثا اهنآ ه ادنا ا یب دربراک اما دنوتش فیک و کاخ ییایمیش
تی
یم ی رواشک تالوترحم ،یقرب و یربنق( دنراذگ
یب دربراک دراوم ا یرایسب رد نینچمه .)9911
یگدولآ ثعاب ییایمیتتش یاهدوک هیور متتتسیتتسوکا بیرخت و تتتسی طیحم یاه
یم یعیبط یاه
یم یلآ یاهدوک ا هدافتتتسا نیاربانب ،دنوتتش هار دناوت
ا یتتشان بیتتسآ هاک یارب یلح فرتترم
.دشاب کیناگرا ی رواشک تالورحم دیلوت نینچمه و کاخ یلآ داوم یازفا و ییایمیش یاهدوک تردق هب هجوت اب و دراد ار ییالاب هبتر ماد و ناتتسنا ییاذغ همانرب رد تیمها هجرد رظن ا ترذ
ندرک ادیپ و یسررب ،فلتخم یاهروشک رد لورحم نیا دای هنارس فرترم و ترذ یالاب دیلوت ر
ها
راک رد ،دراد رارق ی رواتتشک تاقیقحت تیولوا رد ترذ لوتترحم یفیک و یمک یازفا تهج ییاه
یداترتقا و رتتشیب دیلوت تهج شالت هجیتن یم اسحا رتشیب لورحم نیا رت
ر نیا رد .دوش اتسا
هب تایلمع بتتتسانم اختنا و دراد هناد تیفیک و تیمک یازفا یور رب یمیقتتتتسم ریثات یعرا
اه شور هب ی یم اهنآ لامعاو یعار .دتتتشاب هتتتتشاد مهم ءزج ود نیا یازفا رد یتبثم ریثات دناوت
ب اب یعار فلتخم ناهایگ رد لوتتترحم درکلمع یازفا ه
یریگراک یاهدوک
هدیتتتسر تابثا هب یلآ
تتتسا . و ییایمیتتش یاهدوک فرتترم هاک تهج یتتشور )یتتشاپ لولحم( یگرب هیذغت یفرط ا
نآ رتتشیب ییآراک م اه
یم ،هیذغت شور نیا اب .دشاب ی عیرس رد ار رصانع ناوت
ایتخا رد نام نیرت ر
،یدیهان( دنریگ رارق هویم ای گرب و هخاش رایتخا رد میقتسم روط هب ییاذغ رصانع ات داد رارق هایگ .)9919 ا یشان یاهدمایپ و تاررخ هاک یاتتسار رد ات دتش نآ رب یعتس یام آ نیا رد اذل
ا یب فرترم فررم هاک روظنم هب یلآ یاهدوک عبانم ا هدافتتسا و ییایمیتش یاهدوک دح
فده و همدقم 22
اهدوک نیا اب ینیزگیاج ناکما یتح و ییایمیش یاهدوک :دوش لابند ری فادها
عت یی ن بتتسانم رت ی ن عون دوک یاه دوک نیب ا یلآ
( ورگآوین New Agro kagro 60 )
ر ویب ،
( Bio Zare )
و دیسا کیمویه ازفا رب ی مک تافص ی
ک و ی ف ی ترذ ماقرا ارش رد
ی ط بط ی ع .ی
تتتسررب ی تارثا نیب لباتقتم اهدوک
ی ییایمیتتتش و یلآ فلتخم
ازفا رد ی یازجا و درکلمع
ترذ ماقرا درکلمع ارش رد
ی ط .هعرزم
این نیمات ،کاخ یروراب و یزیخلتتصاح تیوقت ینغ و ملاتتس ییاذغ یاه
رتتتشیب تتتشادرب و رت
هدولآ نودب طیحم ی اس
-2 نابم ی پ و ی ش ی هن قحت ی
-2 -1 یاهدوک رثا ییایمیش
دشر رب درکلمع و
،ی ورما یایند رد هایگ
نویلیم یارب ییاذغ یساسا یفرترم هدام کی میقتتسم روط هب ترذ اه
وتتسحم یناهج ییاذغ تینما ا یرورتتض ءزج کی ،ماد هیذغت فرتترم رد میقتتسم روط هب و رفن یم ،ناراکمه و وپماک( دوتش .)2004
تالغ ریاس اب هسیاقم رد ترذ هناد درکلمع لیتسناتپ هچرگا
لوت( تسا رتشیب ربارب ود ًابیرقت ،یل و ران
نییاپ رایسب یعقاو هدش تشادرب یاهدرکلمع اما ،)2002
،نوتنیب و زنوج( تتتسا ثحب ترذ رد هناد درکلمع لیتتسناتپ هدنهد هاک لماوع ا یکی .)2009
یم ترذ یعقاو درکلمع یترابع هب ،تتتتسا هیذغت هظحالم لباق روط هب دناوت
رتتتصانع ریثات تحت یا
.دریگ رارق ییاذغ نژورتین قن تفاب لیکتتشت و گرب و گاتتش عیرتتس دتتشر رد
تتتسا هایگ رد رادبآ و درت یاه .
( یریدغ و نایدیجم ینعم رثا ترذ رد نژورتین دوک دربراک اب )9919
درکلمع رب ار دوک فررم راد
.دتندرک شرازگ ار نا درکلمع یازجا و هدمع قن نژورتین
ب کتتتشخ هدام عمجت رد ییا ه
رد هژیو
و دراد هدهع هتب هتناد ،ناراکمه و دیجو( تتتتسا رثوم هناد ه ادنا و ن و رب هقاتتتس نژورتین نازیم
یگژیو یور رب نژورتین یازفا اتی و دوبمک .)2007 یم رثا لالب یاه
نژورتین دوبمک رثا رد .دراذگ
نینچمه و یعار هایگ زتنسوتف تبتسن ،گرب رتس ماود و گرب رتس صخاتش هاک تلع هب هاک هایگ کیژولویب درکلمع یم
،ناراکمه و انایرام( دبای دوبمک هک تسا هدتش شرازگ .)2009
هتناد ن و و دادتعت هاتک قیرط ا ار ترذ هتناد درکلمع نژورتین یم هاتک اته
و عفاتتتش( دهد
،ناراکمه .)9911
( ناراتتکمه و دتیجو شرازگ اتتتسارب ا نژورتین یازفا )2007
هتب950 رد مرگولیک250
ب عافترا لثم یتاتفتتتص رب راتتکه صخاتتتش و هناد درکلمع ،هناد رازه ن و ،لالب رد هناد دادعت ،هتو
ینعم ریثات تتشادرب ( یریدق و نایدیجم .تشاد راد
درکلمع یازفا تلع هک دنتشاد نایب )2002
.تسا هدوب لالب لک ن و و لالب رد هناد دادعت یازفا ،نژورتین یدوک یاهرامیت رد هناد ( ناراکمه و متکا Oktem et al., 2010
رب نژورتین فلتخم حورتتس یتتسررب اب یتتشیام آ رد )
ینعم رت لالب درکلمع رب نژورتین ریثات هک دندرک نایب نیریتش ترذ درکلمع ا هدافتسا .دیدرگ راد
رس ا هنژورتین دوک ات950
نیریش ترذ لالب درکلمع یازفا هب رجنم راتکه رد مرگولیک 900
91 ا 1/ 09 ات 99/ .دش راتکه رد نت
( ناراکمه و یمیرک دندرک شرازگ )9910
یاتتتتهدوک فرتتتترم فتتتتلتخم حورس ربNPK
،هناد درکلمع دادعت ،لالب ن و ،لالب ررق و لوط ،لالب درکلمع ،تشادرب صخاش ،کیژولویب درکلمع
ن و و لالتب رد هتناد ینعم ریثأت هناد رازه
تشاد یراد .
دحاو رد ی رواتشک تالوترحم دیلوت یازفا روظنم هب فررم هب ناگدننک دیلوت رتشیب ، رس
هدروآ یور ییاتیمیتتتش یاتهدوک یگژیو تدم ارد رد ییایمیتتتش یاهدوک فرتتترم اما ،دنا
یاه
کاخ ییایمیتشوکیزیف ار ناهایگ هشیر شرتتسگ ،کاخ یریذپذوفن هاک اب و هدرک بیرخت ار اه
یا و تتتشاد دهاوخ لابند هب ار درکلمع هاک تیاهن رد و هتخاتتس لکتتشم راچد ثعاب عوتتضوم ن
آ یگدولآ و یریحم تتتسی تالکتتشم و ی رواتتشک تادیلوت تیفیک هاک زین ینیم ری یاه
یم ،ناراکمه و ویو( دوش .)2004
یمهارف ،یعار هایگ و کاخ ییاذغ رصانع نیمات ترورتض دوجو اب هک تتشاد هراتشا یتتسیاب ا ،یعار یاه این نیمات نمض هک دتشاب یلکتش هب دیاب ییاذغ رتصانع اهنآ یگدولآ و عبانم فالتا
شرازگ .دوتش یریگولج یم ناشن هک دراد دوجو ییاه
هدش فررم یندعم نژورتین موس ود ات دهد
متسیتس رد ناور ،دیعرت ،یئوشبآ قیرط ا ی وراشک یاه
یم فلت یاسرف و آ و اوسیب( دوش
،ناراکمه هناخلگ تارثا دیدشت بجوم رما نیا هک )2001
آ یگدولآ ،یا تارتین هب ینیم ری یاه
متسیس یدارتقا ییاراک هاک و یم ی رواشک یاه
.دوش
-2 -2 درکلمع و دشر رب یلآ یاهدوک رثا
هداهن و عبانم دربراک رثکادح بجوم هک تسا رادیاپ ی رواتشک لوتصا ا یکی ،ریذپدیدجت یاه
هرهب مک و یعار یرو یم یریحم تسی تاررخ نیرت
( دوش Kizilkaya, 2008 .)
( ناراکمه و وبابتشهام Maheshbabu et al., 2008
ایوس رد یلآ یاهدوک دربراک یتسررب اب )
یمرو فررم اب هناد درکلمع هک دنتفایرد تبسن هب( یماد دوک هفاضاب تسوپمک
یازفا )دصرد50
ینعم .تشاد یراد ( ناراکمه و یدارم و لالب عافترا یور طقف یلآ دوک هک دنتفایرد )9910
رثا ترذ هدوت تتسی
ینعم .تشاد راد
( ناراتتکمه و یمیرک یاتتم آ رد )9910
درکلمع ،هتتناد درکلمع رب یلآ دوک یاتتهراتتمیت رثا
ینعم هناد رازه ن و و لالب رد هناد دادعت ،لالب ن و ،لالب ررق و لوط ،لالب درکلمع ،کتیژولویب راد
ینعمریغ ریثات تتتشادرب صخاتتش یور و داد ناتتشن راد
یرتتتشیب . ( هناد درکلمع رادقم ن
/4 1919
یمرو و تتسوپمک یقیفلت دربراک ا )راتکه رد مرگولیک یلاح رد ،دمآ تسدب تسوپمک
نیرتمک هک
( هتناد درکلمع دوک هنوگ ره دربراک مدع ینعی دهاتتتش رامیت هب طوبرم )راتکه رد مرگولیک6657
.دوب ییایمیش ای و یلآ هب هژیوب ،ییاهنت هب یلآ یاهدوک دربراک یم ثعاب یلآ یاهدوک ریاس اب یقیفلت تروتص
هک دوش
کرحم دوجو ،یلآ داوم دوبمک ا معا( اهدوک ا کی ره رد دوجوم فعتض طاقن توافت ای دشر یاه
یگژیو دوبهب اب هارمه یاذغ رتتتصانع رتهب نیمات اب و دیامن ناربج ار )ییاذغ رتتتصانع یوتحم رد انع ذج یازفا یارب ار طیارتتش ،کاخ یکیزیف هب هدرورپ داوم هتتضرع و دیلوت دوبهب ،ییاذغ رتتص
( دروآ مهارف ترذ هایگ رد رتتس دحاو رد هناد درکلمع یازفا تیاهن رد و لالب Sujatha et al.,
.)2008 ینغ اب یکاخ دعاتسمان طیارتتش رد ی رواتشک تادیلوت تیریدم روظنم هب ،اهنآ یلآ هدام ی اتتس
هنیزگ هدتش شرازگ تالاقم رد یددعتم یاه ای ایاقب ،زبس یاهدوک ،یعار وانت ،لاثم یارب تسا
یمرو ،یهام ردوپ ،نوخ ردوپ ،یناویح یاهدوک طالتخا نیفلد( کیمویه دیتتسا دربراک و تتسوپمک
،ناراکمه و ،ناراکمه و میلتتس ؛2005
،ناراکمه و نوتتسناج ؛2001 ،ناراکمه و چبیدول ؛2092
هنیزگ نیا یمامت .)2092 هب فده اب ًاتساتسا اه
یفیک و یمک دوبهب و دشر یارب کاخ طیارش دوب
یم یعار هاتیگ ،ناراکمه و کیلک( ددعتم نیققحم نیب نیا رد ،دتتتشاب
،ناراکمه و ریهات ؛2099
،چاتنیموه ؛2099 هناوج ،یندعم رتتصانع ،هایگ دتتشر یور یکیمویه داوم دیفم تارثا )2092
ین
س ومن ،هقاتس دتشر ،هتشیر دتشر عورتش ،هچهایگ دتشر ،رذب ار ورکام و ورکیم رصانع ذج و هقا
هدرک شرازگ مرگولیک کی هک دندتش یعدم نیا رب هوالع ،دنا
دیسا یم کیمویه ی نیشناج دناوت
ک
.دوش یناویح دوک نت ( ناراکمه و چولب ( تافسف هدننک لح یرتکاب یتتسی دوک دربراک هک دنتفایرد )2090
)PSB
نازیم هتب فرتتترم هارمه هب راتکه رد مرگولیک 2
ثعاب راتکه رد کیمویه دیتتتسا مرگولیک 90
ینعم یازفا هب ترذ تتتتشادرب صخاتتتش و هاک درکلمع ،هناد درکلمع ،کتیژولویب درکلمع رد راد
بیترت ،21 ،50 و91 ای یتسی دوک هنوگ ره فررم نودب( دهاش رامیت اب هسیاقم رد دتصرد 22
توب عافترا نیرتالاب هک دش صخشم نینچمه .دش )کیمویه دیتسا لالب رد هناد دادعت ،لالب لوط ،ه
هجیتن .دمآ تتتسد هب یدوک بیکرت نیمه ا هناد رازه ن و و خب یکیمویه داوم هک دتتش یریگ
نیب هدیچیپ نکمهرب کی ا ییاهن هلحرم هدنهد یامن هک دنتتتتسه کاخ یلآ هدام ا یلتتتصا تیعمج و هدن ریغ یلآ هدام یم هک دنتسه کاخ یبورکیم یاه
ریثات دناوت درکلمع دوبهب رد یدای
.دشاب هتشاد ترذ ینغ یم لیلقت ار یروتتتش تارثا ،هداد هاک ار کاخ یامد کاخ رد یلآ هدام ی اتتتس و دهد
هگن لوتتترحم تیفیک و هایگ دتتتشر کیرحت هب رجنم و یازفا ار کاخ تبوطر یوتحم تتتتشاد
یم ،ناراکمه و بیرض( ددرگ ،ناراکمه و نویامه ؛2099
.)2099
هویتش یاه ا عیسو هدافتسا دنم این ،تسا رتالاب لورحم دیلوت نآ فده هک هدرشف ی رواتشک
هداهن یاه هنیزه هک تتتسا ییایمیتتش یگدولآ و هدوب رب
یم داجیا یتتتسی طیحم دیدتتش یاه دنک
،ناراتکمه و ورد وک(
شالت یخرب .)2004 اب رتتتضم یاهدوک ا خب کی ینیزگیاج تهج رد اه
یتسی یاهدوک ا هدافتتسا نودب بسانم تیفیک اب درکلمع هب یبایتسد روظنم هب ترذ رد یلآ ای
یم نآ تیمک نداد تسد ا لا( دشاب
- ،ناراکمه و یلوخ .)2005
( ناراکمه و تاکتاک رد ار کشخ ن و نیرتالاب دماج وموه دربراک هک دنتتشاد نایب )2001
لولحم تروص هب نآ دربراک دتش بجوم مدنگ ییاذغ رصانع ذج یشاپ
و یکهآ کاخ طیارش رد
لولحم دربراک هک دندرک هفاضا ینچمه اهنآ .داد یازفا ار هناخلگ طیارتش ا کیمویه دیسا یشاپ
ینعم تبثم رثا یرامآ ظاحل دیتتسا نینچمه ،تتتشاد میزینم و نهآ ،زنگنم ذج ریداقم یور راد
زنگنم ،میسلک ،میساتپ ،رفسف ،نژورتین رتصانع ذج و مدنگ کتشخ ن و کیمویه آ ،میدس ،
،نه
هتوب رد ار میزینم نینچمه و یور ،سم .داد یازفا اه
و یزیخلصاح رتس لفح یارب و دنتتسه کاخ یروراب و یزیخلتصاح یلتصا لماع یلآ داوم فرتتص .دوتتش لفح یبتتسانم رتتس رد دیاب نآ یلآ داوم نازیم ،کاخ دیلوت تیلباق مهارف ا رظن
تم یاهریثات یلآ داوم ،ییاذغ رتصانع ندرک یکیزیف تایصورخ هژیو هب کاخ تایصورخ رب یتواف
یم نآ ،ناراکمه و اردپ( دنراذگ هن ناریا هلمج ا ناهج کشخ همین و کتشخ قطانم رد .)2006
یب فررم اب هکلب ،تتسا مک کاخ هب یلآ داوم تتشگرب اهنت هدافتسا مدع ،ییایمیش یاهدوک هیور
یلآ داوم ،یبورکیم دیدش تیلاعف و یلآ یاهدوک ا یم هیزجت تعرس هب زین کاخ رد دوجوم
وش .دن
ا یب رد یلآ هدام رادقم کاخ ا دتصرد60
خب رد و دصرد کی ا رتمک ،ناریا تشکری یاه
ا رتمک نآ ا یهجوت لباق /5
تیریدم رد یلآ یاهدوک ندناجنگ یریارش نینچ رد .تسا دصرد0
یم تیمها اب یپ ا یب ییاذغ رصانع رم یوقن( دیامن
،ناراکمه و تم .)9916
( ناراکمه و یدومحمرای ،میتتتسوداک یدیتتساونیمآ کیژولویب یاهدوک رثا یتتسررب اب )9911
یمویه هلحرم ا ،هلحرم راهچ رد هتروف لونیمآ و نرتوفتتسف ،هتروف لالب یریتتش هلحرم ات یگرب4
امیتسکام مقر رد ی
نت مدع طیارش رد هناد درکلمع نیرتشیب هک دندرک شرازگ ،ترذ یکشخ
اب
نآ رد هک یقیفلت رامیت ا هدافتتتسا هب هروا دوک فرتترم هارمه هب کیژولویب دوک راتکه رد رتیل4
و دمآ تتسد ربارب هناد درکلمع نیرتشیب
/5 دهاش رامیت هب تبسن هک دش لصاح راتکه رد نت92
)دوک عون چیه فرترم مدع(
ت نیا رد هناد درکلمع یازفا .داد ناشن یازفا دتصرد257 رد رامی
رامیت نیب هک داد ناشن جیاتن یلو دوب هناد رازه ن و نیرتشیب و لالب رد هناد دادعت ندوب الاب هجیتن ینعم فالتخا ییاهنت هب ییایمیش دوک فررم و یدوک یقیفلت .دشن هدهاشم هناد رازه ن و رد راد
یاهنت هب کیژولویب دوک ،ترذ یالاب یدوک این هب هجوت اب هک دیدرگ صختتشم این وگباوج ی
یدوک
ینعم یازفا ثعاب لمکم ناونع هب کیژولویب دوک اب هارمه ییایمیش دوک فررم یلو هدوبن نآ راد
.دش دهاوخ هناد درکلمع دوبهب ثعاب هنادکاخ لیکتتتشت و رگیدکی هب کاخ تارذ لاتتترتا اتب اتهدوک هتلمج ا یلآ داوم
یم کاخ نامتخاتس رب یلآ یاهدوک دربراک اذل .دنوتش
یگژیو ذوفن ،کاخ ندش کوپ لیبق ا ییاه
و تبوطر یرادهگن یاجنگ دوبهب ،کاخ لتخلخت یازفا ،یراذتگ آ بتیرتتتض ،کاتخ هتب آ یم ریثات کاخ یتشکه رد و دای ار لورحم دتشر ،کاخ یزیخلتصاخ تردق یازفا اب و دنراذگ
دنهد یم ءاقترا ار آ فرتتترم ییاراک هتجیتن (
Celik, 2004 )
. رد ب یتتتسرر لیت ناراکمه و کا
( Tilak et al., 1982 )
اب ترذ روذب یقلت رثا رب ترذ هناد درکلمع رتتتتشیب یازفا یرتکاب ود
اب هسیاقم رد هروا دوک فررم و سنلی ارب مویلیرپتسو آ و موکوکورک رتکابوت ا وا دوک فررم
هب هر
یرتکاب نیا ا ای ره اب رذب یقلت ای ییاهنت ار هروا دوک فرتترم نودب اه
تتشم دندرک هدها .
رازگ ش
ات نژورتین دوک نازیم یازفا تسا هدش خ نژورتین مرگولیک 420
لا ن و راتکه رد ص لک کشخ
یم یازفا ار تتتشادرب صخاتتش و هناد درکلمع ،هتوب دندرک مالعا ناققحم ،دهد
هک یور نژورتین
عاتب یلو درادتن یراد ینعم رثا لاتلب رد هتناد فیدر دادتعت ث
ت یازفا ع د دا رد هناد روط هب فیدر
ینعم یم راد ددرگ ( Moscheler et al., 1998 .)
فرتترم ی اتتس هنیهب روظنم هب یقیقحت جیاتن
تعار رد رادرفسف ییایمیتش یاهدوک هناد ماقرا
نآ رد هک ییاهرامیت رد هک داد ناشن ترذ یا اه
یژولویب دوک ک
ولرم ریداقم هارمه هب یاهدوک
ریداقم دوب هدش هدافتتسا ییایمیتش نغور دصرد
،
دهاتش رامیت ا هناد درکلمع و رفتسف دتصرد و
هرفسف ییایمیتش یاهدوک ا اهنآ رد هک ییاهرامیت
.دوب راد ینعم یرامآرظن ا ،دوب هدتش هدافتتسا ا
یرتکاب روضح رد هک داد ناتشن رگید فرط یاه
ییایمیتتش یاهدوک فرتترم نازیم تافتسف هدننک لح زین رادرفتتسف
50 ات دتتصرد یم هاک ای
دب
مدقم یدیحوت(
9911 ، .) هک دندرک نایب یفرتتترم نژورتین رادقم
یتتتشخب رثا رب یدای
و دیلوت
هتتشاد گرب رتس شرتتسگ ناهایگ .
اب ذج گرب رتس رتتشیب نژورتین هدرتسگ
یا تبسن هب
یرتشیب نژورتین دوک هک یناهایگ هجیتن رد دنتتشاد مک یفرترم نژورتین اب ناهایگ ذج
دندرک
گرب یبسن تبوطر یرتالاب
زین تشاد ه ا ،ناراکمه و یرهپس( دن .)9919
-2 -3 یاهدوک رثا کیمویه
ب ر ترذ درکلمع و دشر
یم وسحم یکیمویه داوم یلصا تابیکرت ا یکی کیمویه دیسا لوط رد یکیمویه داوم .دوش
تیلاعف قیرط ا و یناویح و یهایگ داوم یکیژولویب و ییایمیتتتش نویتتتساکیفیموه لویب یاه
یکیژو
مسیناگراورکیم ،ناراکمه و نیاترا( تسا هتفای لیکشت اه
.)2099
هوهق هتنر هتب کتیمویه ( الاتب یلوکلوم ن و اتب هریت یا
900000 5000 -
تارییغت و )نوتلاد
نیب نبرک -62
%50 ، دتتناتتنرف و اتتگتروا( دتتتشاتتب یم ا هداوناتتخ کتتی یکیمویه داوم .)2007