هفلؤم یسررب رب راذگریثأت یاه
یربراک رییغت نیمز
یاه شور هب ناردنزام ناتسا رد جنرب تشک
لدم یراتخاس تلاداعم یزاس
اکشک یدمحم دیما
1
،* و
دمتعم میرکدمحم
2.
1 - .نلایگ هاگشناد ،ییاتسور هعسوت دشرا یسانشراک یوجشناد
2 - .نلایگ هاگشناد ،یزرواشک داصتقا هورگ رایشناد Email: [email protected]
هصلاخ متسیسوکا ظفح ورگ رد روشک ره رادیاپ هعسوت نیمز ریظن یعیبط یاه
هب هجوت اب یزرواشک یاه
یم رارق هعماج رایتخا رد متسیسوکا نیا هک یتامدخ شزرا .دوب دهاوخ ،دهد
زا ینوناق ریغ یربراک رییغت
ژیو هب یغاب و یعارز یضارا تلاکشم هلمج ناتسا رد ه
لضعم هب رضاح لاح رد و هدوب روشک یلامش یاه
یم دیلوت هخرچ زا یعارز و یغاب یضارا ندش جراخ بجوم و هدش لیدبت یدج تراسخ و دوش
یدایز یاه
هدرک هجاوم یدج شلاچ اب ار یزرواشک تلاوصحم رد ییافکدوخ ،لکشم نیا .تسا هدرک دراو هقطنم هب .تسا قحت ی ق سررب فده اب رضاح ی
هفلؤم رب راذگریثأت یاه یربراک رییغت
نیمز یاه ناتسا رد جنرب تشک
ناردنزام ا .دش ماجنا ی
ن قحت ی ق پ عون زا ی ام ی ش ی
، رامآ ةعماج ی
صصختم و ناسانشراک نآ ی
ن ا ی ن رازبا و هزوح
عمج روآ ی هداد دوب همانشسرپ اه هک
لدم شور هب یراتخاس تلاداعم یزاس
لاس رد 1931 دش ماجنا رب .
ساسا اتن ی ج ا ی ن ،هعلاطم
« دوس هد ی ب ی رتش اس ی ر لاعف ی ت اه جنرب تعارز هب تبسن
»
،
« عبت ی ض شخب هب تبسن
زرواشک ی اقم رد ی هس اس و تعنص شخب اب ی
ر شخب اه » و
« کچوک و ندش درخ ش
ضارا ند ی لاش ی راز ی »
مهم رت ی ن هفلؤم یاه رب راذگریثأت غت
یی ر ربراک ی نیمز یاه تشک جنرب هدوب ساسارب ،اما .دنا اتن
ی ج لدم زاس ی
راتخاس تلاداعم ی
،
« فعض یا ب دوجو مدع ی
هم مز رد بسانم ی
هن جنرب
» ،
« شزومآ هئارا مدع اه
ی بسانم
ازفا تهج ی
ش هاگآ حطس ی
غت تارثا هب تبسن مومع یی
ر ربراک ی ضارا ی زرواشک ی
» و
« هداهن دوبمک اه
ی
زرواشک بسانم ی
» مهم هچ رگا رت
ی ن هفلؤم اه ن ی
،دنتس رترثؤم ی ن هفلؤم اه ی ا ی ن غت یی تار هدوب دنا .
یدیلک تاملک :
نیمز ،نیمز یربراک رییغت ،جنرب تشک یاه
هفلؤم اه ی ثأت ی راذگر
، ناتسا ،جنرب
لدم ،ناردنزام یراتخاس تلاداعم یزاس
1 . همدقم متسیسوکا ظفح ورگ رد روشک ره رادیاپ هعسوت نیمز ریظن یعیبط یاه
هک یتامدخ شزرا هب هجوت اب یزرواشک یاه
یم رارق هعماج رایتخا رد متسیسوکا نیا .دوب دهاوخ ،دهد
یغاب و یعارز یضارا تلاکشم هلمج زا ینوناق ریغ یربراک رییغت
ناتسا رد هژیو هب و یغاب یضارا ندش جراخ بجوم و هدش لیدبت یدج لضعم هب رضاح لاح رد و هدوب روشک یلامش یاه
یم دیلوت هخرچ زا یعارز تراسخ و دوش
دایز یاه تلاوصحم رد ییافکدوخ ،لکشم نیا .تسا هدرک دراو هقطنم هب ی
تسا هدرک هجاوم یدج شلاچ اب ار یزرواشک [
12 ].
م ناردنزام ناتسا هب .تسا شهوژپ نیا رد بختنم هقطن
داصتقا ،یلک روط ناتسا نیا
تیلاعف یخرب زا رظن عطق یاه
.تسا یزرواشک رب یکتم یداصتقا ،یتعنص دودحم ردنزام ناتسا
لوا ماقم ردبش و جنرب دیلوت رد نا و نوتوت ،ازلک دیلوت رد و
اب هبتر نیمه .تساراد ار یروشک مود هبتر ایوس نیا یلااب تیفرظ دوجو زا ناشن یعارز تلاوصحم دیلوت رد ناردنزام یلا
خ هب و دیلوت شیازفا رد ناتسا و
ندناسر ییافکد یم یزرواشک تلاوصحم رد روشک
دشاب [ 2 ].
وجو نیا اب ،د
زا یکی
تیدودحم یم نیمز لماع هقطنم نیا رد یزرواشک شخب هعسوت یاه
هعسوت دنیآرف و تسا شهاک هب ور تدش هب هک دشاب
نیمز نازیم زا هک تسا یتهج رد ناتسا نیا یعامتجا و یداصتقا یم هتساک هقطنم نیا رد زیخلصاح یاه
ا و دوش نی
نیمز هب یزرواشک یربراک زا اه یربراک تروص
یاه زا یرهش یم رد ینوکسم و یتعنص لیبق
.دنیآ [ 12 ] هب هک یوحن رب
ناردنزام ناتسا یزرواشک داهج نامزاس رامآ ساسا ریز حطس
جنرب تشک رد
نیا ناتسا لاس زا 1911 لاس ات 1931 رد ،
دودح 1 / 7 ( دصرد 17217 هدرک ادیپ شهاک )راتکه تسا
[ 7 ].
ز حطس شهاک ی
ر زرواشک تلاوصحم تشک ی
، هس شهاک م
ز ی ر شخب اه ی نابغاب و تعارز ی
زرواشک شخب هدوزفا شزرا زا ار ی
دج هجوت مدع .دراد لابند هب لک هدوزفا شزرا و ی
ا هب ی ن
عارز روما رد لاغتشا حطس شهاک هلأسم ی
غاب و ی ن ار ی ز م ثعاب ی دوش اتسور قطانم و اهاتسور مهس نآ عبت هب و یی
د ر
داصتقا هعسوت ی
پ شهاک ی اد م ی دنک ترجاهم و ن
ی ور ی ناسنا ی پ روظنم هب اهرهش هب ی
اد دج لغش ندرک ی
د پ ی اهدما ی راوگان ی
ارب ار ی دروآ دهاوخ لابند هب هعماج [
1 ].
میمصت دنیآرف یم هتفرگ یفلتخم لماوع ریثأت تحت یزرواشک یضارا یربراک رییغت صوصخ رد یریگ
عبانم .دوش
وم و هبنج رب کیره ،هنیمز نیا رد دوج هژی
متم عوضوم زا یا یم زکر
لماوع رب یضعب ،یداصتقا لماوع رب یضعب ،دنوش
یم دیکأت یسایس لماوع رب زین یضعب و یطیحم لماوع رب یضعب ،یعامتجا دننک
[ 3 ].
( یرافغ هنومن ناونع هب 1931
رد )
هلاقم ناونع اب یا
« حرط یضارا یربراک رییغت و ییاتسور یداه یاه یدروم هعلاطم
: دورمچ ناتسهد یاهاتسور (
رهش ناتس
ناهفصا ،ناجنل
») لماوع نیب هک تفای تسد جیاتن نیا هب ، یعامتجا
- حرط رد یضارا یربراک رییغت و یداصتقا یاه
یداه
دراد دوجو یرادانعم طابترا ییاتسور رم هب یداصتقا لماوع نینچمه.
ا هزیگنا و لماوع زا شیب بت یعامتجا یاه
رییغت رد
یضارا یربراک میهس
دنا [ 1 ].
ارب ی وم ( 2221 ) زین قحت رد ی ق ناونع اب دوخ
« لصف ترجاهم ی
غت و یی ر ربراک ی ضارا ی انغ رد » هب
ای ن تن ی هج سر ی هد روانف هک تسا ی
دج ی
،د عمج دشر ی
ت رازاب ةلئسم و ی
با ی غت دعب رد مهم لماوع زا تلاوصحم یی
ربراکر ی
دنتسه [ 19 ].
اربانب ی ن
، هعلاطم اه ی و لااب یسررب لماوع رب رثؤم غت یی ر ربراک ی ضارا ی زرواشک ی
، م ی دناوت یاشگهار
س ی تسا ناراذگ ا ی ن رد هزوح اتسار
ی اسانش یی ا ی ن لیبق و لماوع هجیتن رد گولج
ی ر ی پ زا ی اهدما ی .دشاب نآ زا لصاح رب
مه ی ن لصا فده ،ساسا ی
قحت ی ق رضاح سررب ی هفلؤم اه ی ثأت ی راذگر غت رب یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی ناتسا رد جنرب تشک
ناردنزام د زا ی هاگد راک هربخ ناسانش ا
ی لاس هک دوب ی
نا ز ی دا ی مز رد راک ةبرجت ی
ةن ربراک ی ضارا ی زرواشک ی و تیریدم لوت ی د
صاصتخا فادها .دنتشاد جنرب ی
قحت ی ق رضاح نی ز سررب ی هفلؤم اه ی ثأت ی راذگر غت رب یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک زا
هبنج اه ی داصتقا ،ی عامتجا و ی ینف زا ی ک وس عت و یی ن ولوا ی ت ا ی ن م هفلؤ اه ا ز وس ی د ی رگ ا هب .دوب ی ن ضرف ،روظنم ی
ه اه یی هب
تروص ریز :دش حرطم
بی ن غت یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک و
هفلؤم اه ی داصتقا ی .دراد دوجو هطبار
بی ن غت یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک و
هفلؤم اه ی عامتجا ی .دراد دوجو هطبار
بی ن غت یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک و
م هفلؤ اه ی ینف .دراد دوجو هطبار
سپس هب ره نومزآ روظنم ی
ک ا زا ی ن ضرف ی ه
،اه هعلاطم رورم ساسارب و ادتبا اه
ی هنیمز نیا رد هتفرگ تروص ،
هفلؤم اه ی ثأت ی راذگر رب غت یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک بلاق رد
هس هورگ هفلؤم اه ی داصتقا ،ی عامتجا و ی ینف سقت ی م و
هب سپس تروص لکش 1 حم رد ی ط مرن رازفا LISREL لمع
ی تا ی دش شزارب و لکش(
هب طوبرم تلع هب قیقحت یموهفم لدم
تاحفص دادعت رد دوجوم تیدودحم هلاقم
نیا رد قیقحت )تسا هدشن هئارا .
2 . شور و داوم اه
قحت ی ق عون رضاح ی
قحت ی ق پ ی ام ی ش ی تسا هتفرگ ماجنا همانشسرپ رازبا کمک هب هک تسا .
رض ی ب افلآ ی رک خابنو
رازبا هب طوبرم قحت
ی ق 121 / 2 یم هک دشاب م ناشن ی دهد قحت رازبا ی ق اپ یا یی یلوبق لباق .دراد
ةعماج ا رظن دروم ی
ن قحت ی ق
نی ز نامزاس رد راک هب لوغشم ةربخ ناسانشراک داهج
زرواشک ناردنزام ناتسا ی جنرب تاقیقحت هسسؤم تنواعم و
روشک رد
ناتسا نیا لاس رد
1931 ادعت .دندوب ا د
ی ن رد دارفا عومجم 291 زا هدافتسا اب هک دوب رفن
،نارکوک لومرف هنومن مجح
111
رفن عت یی ن ا سپس .دش ی
ن هب دارفا هنومن شور گ
ی ر ی هقبط ا ی بسانتم باستنا اب باختنا
هب و نآ هب یفداصت تروص هعجارم اه
ارب .دش ی زجت ی ه لحت و ی ل هداد شور زا اه اه
ی رامآ ی صوت ی ف ی لحت و ی ل ی زا م ةبساحم هلمج ی
گنا ی
،ن عم فارحنا ی
را رض و ی ب
غت یی تار لحت و ی ل لماع ی أت یی د ی نتبم ی هلداعم رب اه ی راتخاس ی هدافتسا ا .دش ی ن لحت ی ل اه حم رد ی ط مرن اهرازفا ی SPSS
ةخسن 11
، Smart PLS هخسن
2 و LISREL ةخسن
1 / 1 سر ماجنا هب ی
د م . ةدودح نامز ی قحت ی ق ن رضاح ی ز لاس 1931 .دوب
3 . ن ثحب و جیات
هب روط لک ی
، دودح 12 وگخساپ زا دصرد ی
نا قحت رد ی ق درم رضاح
،دندوب هب کیدزن 11
شیب ناسانشراک نیا دصرد
زا 91 و دنتشاد نس لاس زا شیب
32 نآ دصرد اراد لقادح اه ی
صحت کردم ی
ل ی سناسیل دندوب کیدزن یلیصحت ةتشر هک
هب 71 عبانم و یزرواشک اب طبترم دارفا نیا دصرد هب بیرق نمض رد تسا هدوب یعیبط
12 نآ زا دصرد .دندوب هدازاتسور اه
و اهنرد ی
،ت دودح 71 زا دصرد ناسانشراک نیا
ب ی ش زا 11 نامزاس رد راک ةقباس لاس ناردنزام ناتسا یزرواشک داهج
و
ار لمآ ناتسرهش رد روشک جنرب تاقیقحت هسسؤم تنواعم .دنتشاد
لودج 1 داقم ی ر رض ی ب غت یی (تار )CV
، م ی گنا ی (ن μ و)
عم فارحنا ی
(را )Sd هبساحم ارب هدش ی ره ی ک وگ زا ی ه اه م ناشن ار ی دهد .
لودج 1 هرامآ . فیصوت یاه ةدننک
هفلؤم اه ی ثأت ی راذگر غت رب یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک
ریغتم هورگ ریغتم ای هیوگ ناونع
دامن μ Sd
CV
یداصتقا EconF دوس
هد ی ب ی رتش اس ی ر لاعف ی ت اه جنرب تعارز هب تبسن EconF1
2771 1712 2713
)جنرب دیلوت یلااب کسیر( جنرب دیلوت رد ناراکیلاش دمآرد تابث مدع EconF5
2711 9771 2729
ازفا ی ش ق ی تم هداهن اه ی زرواشک )...و مس ،دوک ،تخوس ،رگراک(
ی EconF2
2731 9779 2721
هعسوت رگشدرگ ناماسبان ی
بط ی ع ی اتسور و یی وب ی هژ رگشدرگ ی هناخ اه ی مود EconF4
1722 9711 2721
تیامح و یکناب تلایهست صاصتخا تیامح و تلایهست نیا ذخا یراوشد و ناراکیلاش یارب کدنا یلام یاه
اه EconF6 1722
9712 2721
فعض یا ب دوجو مدع ی هم مز رد بسانم ی
هن جنرب EconF7
1721 9717 2723
ازفا ی ش ب ی ش ق هزادنا زا ی تم ضارا ی لاش ی راز ی EconF3
1712 9712 2792
لک EconF
2731 9779 2721
یعامتجا SociF عبت
ی ض زرواشک شخب هب تبسن ی
اقم رد ی هس اس و تعنص شخب اب ی
ر شخب اه SociF4
2731 9711 2729
هرهب ماظن عون یرازیلاش یضارا زا یرادرب
SociF2 2732
9.13 2721
نامزاس تیافک ای دوجو مدع یاه
ریغ مدرم ،یتلود لکشت و داهن یزرواشک شخب رد یفنص یاه
SociF6 2731
9712 2721
رهش هب اتسور زا ناوج دارفا ترجاهم شیازفا SociF1
1722 9771 2721
شزومآ هئارا مدع اه
ی ازفا تهج بسانم ی
ش هاگآ حطس ی غت تارثا هب تبسن مومع یی
ر ربراک ی ضارا ی زرواشک ی SociF7 2731
9711 2721
هافر کدنا تاناکما ی
گدنز تهج ی حاون رد ی اتسور یی SociF3
1721 9711 2792
ناراکیلاش یگدروخلاس SociF5
1723 9719 2792
لک SociF
2731 9711 2721
ینف TechF ضارا ندش کچوک و ندش درخ
ی لاش ی راز ی TechF5
2731 9712 2721
هت و دوجو مدع ی
ه ی ک وگلا ی ارب بسانم تشک ی
روشک TechF1
1722 9719 2727
هدزاب و بآ عبانم شهاک ی
شور کدنا اه ی لعف ی بآ ی را ی TechF4
1723 9712 2791
جنرب درکلمع شهاک TechF2
1712 2711 2.91
هداهن دوبمک اه ی زرواشک بسانم ی
)دوک و مس ،رذب(
TechF3 1717
2731 2793
لک TechF
1721 9799 2792
هتفای :عبنم قیقحت یاه
ا ساسارب ی ن وگخساپ ،لودج ی
نا هب لک روط ی هفلؤم اه ی داصتقا ی رب رثؤم غت یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک (
اب
رض ی ب غت یی تار 21 / 2 مهم ار ) زا رت هفلؤم اه ی عامتجا ی ( رض اب ی ب غت یی تار 21 / 2 ) م ی دنناد ا و ی ن مهم ار ود زا رت
هفلؤم اه ی
ینف رض اب(
ی ب غت یی تار 92 / 2 خشت ) ی ص .دنداد رد م ی نا هفلؤم یاه راذگریثأت غت رب
یی ر ربراک ی نیمز یاه تشک جنرب
هفلؤم اه ی
« دوس هد ی ب ی رتش اس ی ر لاعف ی ت اه جنرب تعارز هب تبسن
»
،
« عبت ی ض زرواشک شخب هب تبسن ی
اقم رد ی هس شخب اب
اس و تعنص ی
ر شخب اه » و
« کچوک و ندش درخ ش
ند ضارا ی لاش ی راز ی » مهم ءزج بیترت هب نیرت
هفلؤم اه ی ا داصتق ،ی
عامتجا ینف و ی ثأت
ی راذگر غت رب یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک .دندوب
ولوا ی ت اس ی ر وگ ی ه اه لودج قباطم 1
ا بلغا .تسا ی
ن
اتن ی ج اتن اب ی ج شرازگ هعلاطم رد هدش اه
ی زا فلتخم هلمج
یلامج ( ناراکمه و روپ 1931
نباکنت ناتسرهش رد ) [
1 ] ،
یللاک مدقم رد تشر ناتسرهش [
12 ] ، قح ونش [ 9 ] ، یمرهج نایوگقح جرک ناتسرهش رد
[ 1 ] ، رهش رد ناراکمه و روپکاخ
لباب [ 1 ] ، نادرک یاتسور رد یرذون [
11 ] ناراکمه و گنلا ، هقطنم رد
ناشنوک نیچ [ 11 ] ، ارب ی وم انغ رد [ 19 ] ، بملا ی ن و
ناراکمه [ 11 ]،
گنهامه ی .دراد
رد هب و دعب ةلحرم موهفم لدم شزارب روظنم
ی هئارا لکش رد هدش 1
غتم ادتبا ، ی
اهر ی ا صخاش اه ی حرطم هب هدش ناونع
هفلؤم یاه ثأت ی راذگر غت رب یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک یبیکرت ییایاپ ،یلماع یاهراب شجنس و یسررب یارب
و(CR)
ارگمه ییاور (AVE)
رازفا مرن طیحم رد Smart PLS
.دندش صیخلت و یتایلمع سپ
زا جارختسا تم
غ ی
،اهر موهفم لدم ی
قحت ی ق حم رد ی ط مرن رازفا LISREL لمع
ی تا ی لکش .دش حلاصا و شزارب و 1
اهن لدم رگناشن یی
اهراب و ی لماع ی و دوب نآ
لودج 2 ن ی ز هئارا اهراب هدنهد ی
لماع ی
، داقم ی ر ةرامآ ،t اطخ ی درادناتسا
، ارض ی ب عت یی
،ن اپ یا یی کرت ی ب ی غتم ی ر اور و هتفهن یی
ارگمه ی هب طوبرم هزادنا شخب
گ ی ر ی لدم هفلؤم راذگریثأت یاه غت رب
یی ر ربراک ی نیمز یاه تشک ( جنرب لدم Y
) .تسا
مخت ساسارب ی
ن اه ی ا هب طوبرم ی
ن ب ،شخب ی رتش ی ن لماع راب ی ب رد ی ن لماوع داصتقا ی غتم هب طوبرم ی
ر EconF7
، درومرد
لماوع عامتجا ی غتم هب طوبرم ی
ر SociF7 رد و
لماوع نیب رد تیاهن ینف
رم ریغتم هب طوب TechF3
؛دوب ی نع ی ا ی ن غتم ی اهر
بی رتش ی ن بت رد ار شقن یی
ن غت یی تار غتم ی اهر ی .دنتشاد هطوبرم ناهنپ
داقم ی ر ةرامآ
، t اپ یا یی کرت ی ب ی یارگمه ییاور و هئارا
رد هدش لودج 2 ب ی رگنا هزادنا شخب هک تسا نآ گ
ی ر ی لدم
بسانم درکلمع ی
تنرد ؛تشاد ی
،هج م ی لحت هب ناوت ی
ل راتخاس شخب ی
.تخادرپ لدم
لودج 9 اهرتماراپ رگناشن ی
مخت ی ن هدز هدش ارب ی راتخاس شخب ی
ساسارب .تسا لدم هداد
اه ی ا ی ن طابترا ،لودج
بی ن غتم ی اهر ی نورد ناهنپ ی
ب و ی نور ی ظن زا لدم رامآ ر
ی نعم ی راد ارض .تسا ی
ب ن رثا ی ز م ناشن ی دنهد هب ترت ی ب لماوع
،یداصتقا یعامتجا
ینف و ب ی رتش ی ن بت رد ار شقن یی
هفلؤم ن اه ی ثأت ی راذگر غت رب یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک .دنتشاد
لودج 4 صخاش . اه ی گدنزارب ی لوا لدم ی ه حلاصا و اهن( ةدش یی ) هفلؤم اه ی ثأت ی راذگر غت رب یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک
صخاش یگدنزارب یاه بولطم دح
هیلوا لدم ییاهن لدم
ر ی ةش م ی گنا ی ن اطخ مود ناوت ی
رقت ی (ب RMSEA RMSEA < 0.05 )
27211 27223
داقم روذجم ی
ر قاب ی هدنام RMR( RMR < 0.05 )
27272 27219
روذجم ریداقم ةدنامیقاب هدشدرادناتسا SRMR(
SRMR < 0.05 ) 27211
27212
گدنزارب صخاش ( ی
)GFI GFI > 0.90
2731 2731
هتفای لیدعت یگدنزارب صخاش AGFI(
AGFI > 0.90 ) 2732
2732
مرن شزارب صخاش ( هدش
)NFI NFI > 0.90
2713 2732
مرن شزارب صخاش هدشن
NNFI( NNFI > 0.90 )
2731 2731
هسیاقم شزارب صخاش ( یا
)CFI CFI > 0.90
2731 2733
عبنم : ی هتفا اه ی قحت ی ق
لودج 2 . اهراب ی لماع ی
، داقم ی ر ةرامآ اطخ ،t ی درادناتسا
، ارض ی ب ت ع یی ن
، اپ ی ا یی کرت ی ب ی غتم ی ر هتفهن یارگمه ییاور و شخب هب طوبرم
اه ی
هزادنا گ ی ر ی لدم هفلؤم اه ی ثأت ی راذگر غت رب یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک
ینورد ناهنپ یاهریغتم راکشآ یاهریغتم
یلماع راب یاطخ
درادناتسا ریداقم
راو t ی سنا بت یی ن هدش
( R2
) پ
هتفهن ریغتم یبیکرت ییایا ( )CR اور
یی ارگمه
(AVE)
هفلؤم اه ی یداصتقا
EconF EconF5
2712 -
2717 - 2777
2711 2721 9712 2711 2713 EconF6
EconF7 2773
2722 9717
2712
هفلؤم اه ی یعامتجا
SociF SociF4
2711 -
2792 - 2771
2711 2721 9713 2711 2711 SociF5
SociF7 2711
2711 1721
2712
هفلؤم اه ی ینف
TechF TechF1
11 7 2 -
2723 - 2712
2711 2711 1779 2719 2713 TechF2
TechF3 2711
2717 1711
2779
TechF4 17
7 2 2712 1793
2792
هتفای :عبنم قیقحت یاه
لودج 3 لماع راب . ی
، ةرامآ رادقم اطخ وt
ی راتخاس شخب درادناتسا ی
لدم هفلؤم اه ی ثأت ی گر راذ غت رب یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک
لقتسم ریغتم هتسباو یاهریغتم
رثا بیرض یاطخ
درادناتسا رادقم
هدش نییبت سنایراو t
2( )R
هفلؤم اه ی ثأت ی راذگر غت رب یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک
( PFLUCF ) هفلؤم
اه ی یداصتقا EconF( 2773 )
2721 9711
2712
هفلؤم اه ی یعامتجا SociF( 2779 )
2711 1717
2711
هفلؤم اه ی (ینف TechF 2712 )
2711 1727
2791
عبنم : ی هتفا اه ی قحت ی ق
اهنرد ی
،ت لودج 1 واح ی صخاش اه ی گدنزارب ی اهن لدم یی سارب هک تسا اهن لدم ،نآ سا
( یی لکش 1 ) گدنزارب ی
بسانم ی أت و دراد یی د م ی .دوش
4 . هجیتن یریگ
قحت ی ق ةربخ ناسانشراک رظن زا داد ناشن رضاح نامزاس
داهج زرواشک ناردنزام ناتسا ی هسسؤم تنواعم و
جنرب تاقیقحت روشک
لمآ ناتسرهش رد
« دوس هد ی ب ی رتش اس ی ر لاعف ی ت اه جنرب تعارز هب تبسن
» ،
« ت عب ی ض شخب هب تبسن
زرواشک ی اقم رد ی هس اس و تعنص شخب اب ی
ر شخب اه » و
« ضارا ندش کچوک و ندش درخ ی
لاش ی راز ی
» مهم رت ی ن هفلؤم اه ی
ثأت ی راذگر غت رب یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی جنرب تشک ناردنزام ناتسا رد
هدوب اتن ساسارب ،اما .دنا ی
ج لدم زاس ی داعم تلا
راتخاس ی
،
« فعض یا ب دوجو مدع ی
هم مز رد بسانم ی
هن جنرب
» ،
« شزومآ هئارا مدع اه
ی ازفا تهج بسانم ی
ش هاگآ حطس ی
غت تارثا هب تبسن مومع یی
ر ربراک ی ضارا ی زرواشک ی
» و
« هداهن دوبمک اه
ی زرواشک بسانم ی
» مهم هچ رگا رت
ی ن هفلؤم اه
نی
،دنتس رترثؤم ی ن هفلؤم اه ی ا ی ن غت یی تار هدوب ا دن . اتسار نیا رد یریگولج روظنم هب
یربراک رییغت و بیرخت زا نیمز
یاه
کوتلش تشک ناتسا نیا رد
رد هزیگنا داجیا و جنرب ناگدننکدیلوت
دیلوت دنور همادا یارب یدربهار لوصحم نیا
یتامادقا
ریظن دیدش ینارگ اب هلباقم هداهن
تمیق ،یزرواشک یاه یراذگ
لوصحم بسانم جنرب
هدروآرف و نآ زا لصاح یبناج یاه
،
همیب هعسوت جنرب
هچراپکی و یزاسون ،زیهجت حرط یارجا رد عیرست ، ،یرازیلاش یضارا یزاس
تیلاعف هعسوت یزرواشکریغ یاه
شور شزومآ ،ییاتسور یاهراوناخ یدمآرد عبانم هب یشخب عونت روظنم هب اهاتسور رد هب دیلوت هیاپ عبانم زا تظافح یاه
را تمس هب اهرهش یکیزیف هعسوت زا یریگولج ،نازرواشک یضا
ادیاپ یزرواشک جیورت و ،یرازیلاش ر
یم .دشاب اشگهار دناوت
5 . عبانم
1 . .م ،ینابرق ،.ا ،یروپهاش ،.م ،روپ یلامج 1931
« . لکش رب رثؤم لماوع :یدروم هعلاطم( ناردنزام ناتسا رد یضارا یربراک رییغت یریگ
)نباکنت ناتسرهش .»
هرامش .یزرواشک هعسوت و داصتقا هیرشن 2
: 127 - 111 .
2 . لاوج یی
، ر.
، م ی رکر ی م ی
، ش . م ،دنونسح ، ،.
ش ی نار ی ب ی د دابآ ی
، ف . 1931 .
« دم ی ر ی ت وگلا ی هب ی هن عارز تلاوصحم تشک ی
ناردنزام ناتسا
هرهب اب گ ی ر ی وگلا زا ی نامرآ ی
» . همانلصف زرواشک داصتقا ی
هعسوت و . هرامش 31 : 71 - 31 .
9 . قح .م ،ونش 1932
« . غت یی ربراکر ی ضارا ی کناب شقن و زرواشک
ی گولج رد ی ر ی نآ زا .»
همانرب و تاعلاطم لک هرادا تاراشتنا ر
ی ز ی کناب
زرواشک ی . 1 . قح ونش م ، . 1917 .
« عت یی ن غت رب رثؤم لماوع یی
ر ربراک ی ضارا ی سررب و ی داصتقا تارثا ی
عامتجا و ی شان ی دروم هعلاطم( نآ زا ی
هقطنم :
)ناقلاط
» . اپ ی نا مان ة سانشراک ی زرواشک داصتقا دشرا ی
. .نارهت هاگشناد
1 . .ا ،یمرهج نایوگقح 1911
« . سررب ی غت رد رثؤم لماوع یی
ر ربراک ی غاب اه ی م ی هو نوکسم قطانم هب جرک رهش ی
رهش ی ط(
ی لاس اه ی
1912 - 1911 - 1917 دروم هعلاطم ) ی
جرک رهشناهج : .»
اپ ی نا مان ة سانشراک ی همانرب و ایفارغج دشرا .نارهت هاگشناد .یرهش یزیر
1 .
،روپکاخ ب
،.
لاو ی ت ی
، س
،.
ک ی ا
،داژن ق . 1911 .
« وگلا ی غت یی ر مز زا هدافتسا ی
ن ط لباب رهش رد ی
لاس اه ی 1912 ات 1917
» . لجم ة فارغج ی ا
هعسوت و ی حان ی ه ا ی . هرامش 3 : 11 - 11 .
7 زاس . .ناردنزام ناتسا یزرواشک داهج نام 1931
. واشک همانرامآ .یزر
1 . س ،یرافغ .ر . 1931 .
« حرط ییاتسور یداه یاه ناتسهد یاهاتسور :یدروم هعلاطم یضارا یربراک رییغت و
،ناجنل ناتسرهش( دورمچ
)ناهفصا
» . رشن ی ه یملع همانلصف( ایفارغج ب و یشهوژپ ـ
نی )ناریا یایفارغج نمجنا یللملا .
هرامش 11 : 191 - 111 .
3 . یچتعاس لضاف
، م . 1931 .
« ب سرر ی عضو ی ت غت یی ر ضارا یربراک ی
اتسا برغ هقطنم یزرواشک و ناردنزام ن
لماوع نآ رب رثوم .»
اپ ی نا مان ة
سانشراک ی دشرا یزرواشک شزومآ و جیورت .
سردم تیبرت هاگشناد .
12 . یللاک مدقم
، .ژ 1931
« . غت رب رثؤم لماوع یسررب یی
ر ربراک ی زرواشک یضارا ی
دروم هنومن(
ی )تشر ناتسرهش ییاتسور قطانم : .»
ةّلجم
11 . رذون ی
، س . 1911 .
« هناخ شقن ضارا یربراک رییغت رد مود یاه نادرک یاتسور یداصتقا هعسوت و ی
» . اپ ی نا مان ة سانشراک ی دشرا
همانرب و ایفارغج یرهش یزیر
. نارهت هاگشناد .
12 . .ص ،بانب یمشاه 1931
« . هنیزه یبایزرا تسیز تاراسخ و یداصتقا یاه
حم یدروم هعلاطم( یزرواشک یضارا یربراک رییغت یطی
)ناردنزام ناتسا .»
رتکد هلاسر ی زرواشک داصتقا .نارهت هاگشناد .ی
13. Braimoh, A. K. 2004. Seasonal migration and land‐ use change in Ghana. Land Degradation & Development, 15(1), 37-47.
14. Lambin, E. F., Geist, H. J., & Lepers, E. 2003. Dynamics of land-use and land-cover change in tropical regions. Annual Review of Environment and Resources, 28(1), 205-241.
15. Long, H., Tang, G., Li, X. and Heilig, G.K. 2007. Socio-Economic Driving Forces of Land Use Change in Kunshan, the Yangtze River Delta Economic Area of China. Journal of Environmental Management, 83, 351-364.
Investigation of the Effective Components on Changing Rice Field Use in Mazandaran Province by Structural Equation Modeling
Omid Mohammadi Kashka a,*, Mohammad Karim Motamed b.
a: Graduate student of rural development, University of Guilan;
b: Associate Professor of Agricultural Economics, University of Guilan.
*Corresponding author: [email protected]
ABSTRACT
Sustainable development in each country depends on the maintenance of natural ecosystems such as agricultural land, given the value of the services that this ecosystem provides to the community. Illegal alteration of the land, including the problems of agricultural land and garden, especially in the northern provinces of the country, has now become a serious problem, which has led to the withdrawal of arable land from the production cycle and has caused a lot of damage to the region. This problem poses a serious challenge to self-sufficiency in agricultural products. The purpose of this study was to investigate the factors affecting the change of land use in rice cultivation in Mazandaran province. This research was a survey, the statistical population of those experts in this field and a tool for data collection was a questionnaire which was carried out by structural equation modeling in 2016. According to the results of this study, "the greater profitability of other activities related to rice cultivation," "discrimination against the agricultural sector compared to the industrial sector and other sectors," and "shredding and shrinkage of rice land", were the most important factors affecting the utilization of change of land use in rice cultivation. However, according to the results of structural equation modeling, "weakness or lack of proper insurance in the field of rice",
"failure to provide proper education to raise public awareness about the effects of agricultural land use change" and "lack of adequate agricultural inputs", although are not the most important components, Have been the most effective components of these changes.
Keywords: Land use change, Rice cultivated land, Effective components, Rice, Mazandaran Province, Structural Equation Modeling