هدکشناد یسدنهم و ینف
یشزومآ هورگ نارمع یسدنهم
ارب هلاسر ی رد ی تفا هجرد دشرا یسانشراک
هتشر نارمع یسدنهم ارگ
ی ش هزاس
تمواقم یسررب رد
ربارب هنومن یگتخیسگ عون و هبرض
ینتب یاه
طیحم رد هشیش و نلیپورپ ،)نوکفیس(یدلاوف فایلا اب یاه
هتافلوس
رگشهوژپ یدحاو یداه
امنهار داتسا
یدمحم بوقعی رتکد
رواشم داتسا
هلک ینامیا رایشوه رتکد رس
نمهب 1398
ناونع و :روآدیدپ مان سررب
ی سگ عون و هبرض تمواقم ی
گتخ ی هنومن یاه نتب ی لا اب ی فا دلاوف ی س(
ی نوکف پورپ ،) ی نل ش و ی هش رد
حم ی ط یاه هتافلوس یدحاو یداه /
داتسا نا امنهار : یدمحم بوقعی رتکد
داتسا :رواشم نا هلک ینامیا رایشوه رتکد
رس
خیرات :عافد
دادعت حفص :تا 94
.ص
نایاپ هرامش :همان
یسدنهم نارمع اپ هرامش / ی نا همان
کچ ی هد : هدافتسا:فده ی هب ی هن ثأت تخانش ،نتب رد حلاصم و داوم زا ی
ر کرت رد داوم ی
ب اب ی دک ی رگ نامز تدم ندرب لااب و
هرهب یرادرب لوت لوصحم زا ی
د ارب هدش ی هفرص ییوج ژرنا رد ی زه و ی هن
،اه گراکب ی ر ی روانف ی یاه ون ی ن ا رد ی ن تعنص
م ار ی دبلط ا . ی هد ی کرت ی ب لا ی فا ارب ی سررب ی أت ثی ر هدش دراو یناهگان تابرض رب
یور نتب ، پ ی غت دنور هب ندرب یی
تار
و ی گژ ی اه ج و کرت داجیا هوحن و تابرض یژرنا بذ یروشنم یاه هنومن عاونا رد اه
تسد و ی با ی اتن هب ی ج ی هک تسا
نتب زا هدافتسا ناکما یفایلا
ارب ی اهدربراک ی امن مهارف ار صاخ ی
د .
شور :شهوژپ یسانش نایاپ نیا رد
فایلا ریثأت همان و یدلاوف
یلپ اب هشیش فایلا و نلیپورپ تبسن
و رفص یاه 5
/ 1
و 3 دصرد یمجح یکیناکم صاوخ رب یروشنم هنومن
نتب داعبا اب 10
* 10
* 50 رتم یتناس هتافلوس یاه طیحم رد
یداع و نیدب .تفرگ رارق یسررب دروم روظنم
126 هنومن ی بعکم ی روکذم داعبا اب رد
بلاق 7 عون طلاتخا حرط
هت ی ه امزآ و هدش ی
ش تمواقم هبرض )هنزو طوقس( یا ور
ی هنومن اه ماجنا .دش
هتفای اه هنومن یور رب هبرض شیامزآ یارجا اب: کرت داجیا و یگتخیسگ هوحن یروشنم یاه
هدش بذج یژرنا و اه
هنومن .تفرگ رارق یسررب دروم هدش هتخاس یاه
هنومن رگید هب تبسن یزلف فایلا اب و یگتخیسگ تلاح نیرتهب اه
کرت ضرع هزادنا و دادعت رایعم قیقحت نیا رد .داد ناشن ار یژرنا بذج اه
هدش بذج یژرنا و رارق یسررب دروم
.تسا هتفرگ هجیتن :یریگ جیاتن امزآ زا لصاح ی
تاش ب ی رگنا ازفا ی ش ناکم تاصخشم هجوت لباق ی
ک ی نتب اه ی اراد ی لا ی فا یزلف
هنومن هب تبسن اه
ی هنومن و رگید فایلا اب هارمه یاه
یداع .دوب لا ی فا یزلف ناکم صاوخ تلع هب ی
ک ی درکلمع و
رتهب فایلا اج رد ی یگ ر ی گدنبسچ و ی
رتام رد ی س س ی نام ی
، اتن ی ج رتهب ی لا زا ی فا لپ ی یپورپ نل هشیش و اد هئارا د .
هژاو :یدیلک یاه لا
ی فا لپ ی پورپ ی نل
؛ لا ی فا ش ی هش
؛یزلف فایلا ؛ یفایلا نتب
همدقم و فده شهوژپ
همدقم
ازیم شیازفا و تیعمج نوزفازور شرتسگ تخاس ن
و زاس اه و رگید یوس زا ندوب دودحم لیلد هب
حلاصم زا هدافتسا یارب اضاقت ،یفرصم حلاصم و عبانم ون
.تسا هدرک ادیپ شیازفا نامتخاس تعنص رد
پ ی تفرش ن و ىژولونکت ی
زا هزاس هب رشب ىاه
فلتخم قحت ات هدش ثعاب
ی تاق سو ی ىع راتفر و صاوخ ىور رب
گ تروص داوم ی
در هک اتعیبط تن ی هج ی عادبا نآ عاونا
س فلتخم هزا
هرهب و اه گ
ی ىر تسا نوگانوگ داوم زا
1. ا ی ن
هزاس دروم رد رما ن دلاوف و نتب زا هدش هتخاس ىاه
ی ز ات و هدوب قداص هب
لاح نتب ىاه هب و عادبا ىنوگانوگ
هدش هضرع رازاب فرصم هب هجوت اب .دنا
ناوارف هزاس تخاس رد نتب دوجو و اه
تارطاخم حم
ی ط ی بق زا ی ل
راذگراب و داب ،هلزلز ی
توافتم یاه ادتبا زا ،
ی مه رشب نتب تخاس ی
هش مز رد ی هن ی هنیهب صاوخ یزاس نآ
شلات هدومن شلات .تسا یارب
پ ی اد هار ندرک لح
ی اک و حلاصم ییاراک شیازفا ،تیفیک حلاصا یارب شه
هدام فرصم ی
،یژرنا و ماخ ثعاب
درکیور هب هجوت نف زا هدافتسا
روآ ی اه ی ون ی ن ا رد ی ن .تسا هدش تعنص
نیا هلمج زا هنیمز رد تاقیقحت
لیبق زا ،فلتخم یاه اج
ی زگ ی ن لک ندرک ی
د داوم ی رگ ی اج هب ی س ی نام
درگوگ نتب دننام(
ی اج ات ) ی زگ ی ن اج هب فلتخم داوم ندرک ی
تمسق ی س زا ی نام ی ا هنادگنس نتب دننام(
لا ی فا ی ) یم ناوت م اما .درب مان ی
لک روحم هک تفگ ناوت ی
ا ی ن امزآ ی تاش مز رد ی هن ی لوت ی د نتب ی و مکارت اب
تمواقم ب ی رتش داصتقا هتبلا و ی
داوم هلمج زا .تسا هدوب ی
اج هک ی هاگ و ی هژ ا ی لوت رد ی تاد نتب ی دوخ هب
ندوزفا ،تسا هداد صاصتخا ی
اه ی لا و نتب ی فا وقت ی ت م هدننک ی دشاب .
نتب لا ی فا ی عون ی زوپماک ی ت ب اب هک تسا ه
گراک ی یر لا ی فا وقت ی ت هدننک ی ،نتب طولخم لخاد ثعاب
ازفا ی ش قوف هداعلا ششک تمواقم ی
و نآ یراشف م
ی دوش لا نتب . ی فا ی زا یژرنا بذج لااب
یی ن ی ز تسا رادروخرب
یاهراب رثا تحت و هبرض
تحار هب یا ی
مه زا یمن هتخیسگ دوش
شم نونکات . صخ
درگ ی هد هک تسا زا هدافتسا
لا ی فا فلتخم م ی ناوت د فرظ ی ت م ،هبرض ربارب رد تمواقم ،شنرک ی
ناز بذج ششک تمواقم ،یژرنا ی
تمواقم و
اس ی ش ی ازفا ار نتب ی
ش هد د . گنیلیو(
،2
1992 .)
زا یوس د ی رگ لاس رد اه ی خا ی ر هب گراک یری ژولونکت ی لااب تعرس اب و هدرتسگ دح رد ونان یی
مامت رد ی
مز ی هن اه فلتخم مولع رد و
، ثعاب غت یی تار فرگش ی سب رد ی را ی ا صاوخ زا ی
ن هدام ی درگ دربراکرپ ی
هد .تسا
ف صاوخ دوبهب ی
ز ی ک ی کم و نا ی ک ی نامتخاس حلاصم ی
روانف زا هدافتسا اب ی
یاه ونان
، پ ی تفرش اه ی یگرزب رد ار
نامتخاس تعنص تسا هدروآ دوجو هب
ا ناکما ناسدنهم و ناحارط هب و ی
داج اس هز ییاه اپ ی راد اب زاسمه و
Rashid Hameed Weiling
2 سررب
ی سگ عون و هبرض تمواقم ی
گتخ ی هنومن یاه نتب ی .... یفایلا
بط ی تع .تسا هداد ار
شهوژپ فادها و تیمها نآ تخانش تیمها و نتب
موهفم رد نتب یلک
ره هب یبیکرت اب هک
یواح ی ک صاخ اب هدنبسچ هدام ی
ت س ی نام ی ندش دشاب هتفگ
م ی دوش س فلتخم عاونا زا تسا نکمم نتب . ی
نام و ن ی ز نلاوزوپ هرابرس ،اه ی
هروک ،درگوگ ،فاضم داوم ،اه
ندوزفا داوم ی
، لپ ی
،اهرم لا ی فا غ و ی هر هت ی ه مه .دوش چ
ن ی ن هوحن رد ی اس تخ نآ دراد ناکما راخب ،ترارح
لأخ ،ولاکوتا ،بآ
، اهراشف ی ه ی لورد ی ک ی هدننک مکارتم و اه
ی دوش هدافتسا فلتخم ،سکورب و لیون(
1987 .)
پ هب هجوت اب ی
تفرش پ و ملع ی اد ی ش ژولونکت ی اه ی دیدج خا نرق رد ی
،ر ن نآ صاوخ و نتب تخانش ی
ز هعسوت ی
هظحلام لباق ا
ی هب ،تسا هتشاد یتروص
ک دهاش هزورما هک دربرا
تسه فلتخم حلاصم اب نتب فلتخم عاونا ی
م
ره هک ی ک ربراک و صاوخ ی
فلتخم عاونا رضاح لاح رد .تساراد ار دوخ هب صوصخم ی
س زا ی نام اه
، لماش
نلاوزوپ لپ ،اهروفلوس ،اه ی
اهرم یارا هک ییاه نتب و لا
ی فا ندوزفا و فلتخم ی
اه ی توافتم ی لوت ،دنتسه ی
د
م ی دنوش .
و ی گژ ی لصا ی لوا داوم ندوب سرتسد رد و ندوب نازرا نتب ی
ه ی س اب بآ طلاتخا زا نتب .تسا نآ ی
نام
هنادگنس و اه
ی فلتخم رد و هدش لیکشت
س اب بآ شنکاو رثا ی
نام م لصاح ی
دوش اراد و ی و ی گژ ی اه یی
ا .تسا صاخ ی
کن ب تشذگ اب ی
ش زا 170 پ زا لاس ی
اد ی ش س ی نام دنلترپ
، نتب نونک تروص هب ی
طسوت ی ک
انب ی ل ی زد ی
، پ و تلاوحت شوختسد ی
تفرش اه ی فرگش ی ًاتبسن ماود ، حلاصم ندوب سرتسد رد .تسا هدش
ز ی دا ن و ی زا هب هزاس یاه ناوارف هلمج زا هزاس
اه ی نتب ی نامتخاس نوچ هزاس ،اه
لپ ،اهدس ،اه لنوت ،اه
و اه
هار ا ،اه ی ن سب ار هدام ی
ا ر رپ .تسا هدومن فرصم نونکا
ا دربراک هک تسا ههد راهچ دودح ی
ن ارش رد هدام ی
ط
پ اب هزورما .تسا هتفرگ رارق نآ ناربراک لابقتسا دروم صاخ ی
تفرش صخشم ملع هدیدرگ
هب هجوت فرص
واقم م ناونع هب ت عم
ی را ارب نتب حرط ی
حم ی ط اه ی اهدربراک و فلتخم ی
من فلتخم ی
دناوت وگباوج ی تلاکشم ی
زارد هزاس تدم اه
ی نتب ی دشاب . ریخا لاس دنچ رد هلأسم
ی حم رد نتب ماود ی
ط اه ی رارق هجوت دروم فلتخم
بارخ هدهاشم .تسا هتفرگ ی
اه ف لماوع اب ی
ز ی ک ی ش و ی م ی ا یی نتب رد و ناهج طاقن رثکا رد اه ب
ی رتش رد
اهروشک ی نتب حرط تمس هب ار راکفا ،هعسوت لاح رد اه
یی و اب ی گژ ی یاه صاخ ماود اب و بسانم
رت وس ق
ا رد .تسا هداد ی
ن رد اتسار هراپ
ا ی اهدرادناتسا اهروشک زا یی
ن ی ز ارب ی هت لااب درکلمع اب نتب حرط ی
ه و هدش
ضعب رد ناحارط ی
ا زا ی ن اهروشک ی پ ی هتفرش اعر هب مزلم ی
ت ا ی ن لمعلاروتسد هتشگ اه
.دنا
قحت فادها و هصلاخ ی
ق
توافت هظحلام لباق یاه نتب رد یا
یاه یلومعم نتب و
یاراد یاه ای عون کی اب فایلا
کرت ی ب ی عاونا زا
همدقم یا رورم و نتب رب ی
لک رب ی تا شهوژپ 3
لا ی فا .تسا هدش هدهاشم لا
ی فا عورش ضحم هب کرت
اه برد فایلا رد شنت لاقتنا و زیر ی م لاعف نت
ی دنوش
و م ی دنناوت ب دشر زا ی
رتش ر ی کرتز اه گولج ی یر امن ی دن . رد ازفا رثا ی ش راب ر ی کرتز اه یم شرتسگ و دنبای
رد
ای ن لا هلحرم ی فا اب فلتخم یگژیو
یکیناکم یاه فلتخم
، طسوت یژرنا بذج سیرتام
نتب ار لامعا یم .دننک
نیا رد شهوژپ ریثأت هکنیا رب هولاع
فایلا یم هدهاشم نتب صاوخ تارییغت رد درکلمع هب طوبرم جیاتن ،دوش
نآ مأوت .دش دهاوخ یسررب زین اه ا ماجنا زا فده
ی ن نایاپ همان
، سررب ی هعلاطم و ی
ت أث ی ر لا ی فا یدلاوف ،
لپ ی پورپ ی نل لا و ی فا ش ی هش هزادنا اب اه ی 12 م ی ل ی رتم تبسن اب و اه
ی رفص ، 5 / 1 و 3 نزو دصرد ی
س ی نام د ر
برض لباقم نتب یارب هنزو نداتفا یناهگان هدش دراو تا
طیحم رد دوجوم یاه یداع و هتافلوس یاه
م ی .دشاب
ارب ی ا ی ن روظنم 126 هنومن ی روشنم ی داعبا اب 50
* 10
* 10 رتم یتناس بلاق رد
7 هت طلاتخا حرط ی
ه هدش
امزآ و ی ش اه ی تمواقم )هنزو نداتفا( هبرض
ور ی هنومن ماجنا اه یم
دریگ .
یلک فده تسد
ی با ی هب یفایلا نتب یگتخیسگ هوحن و
یلومعم نتب هتافلوس طیحم یروآ لمع رتسب رد
یلومعم و یم
هراب اب هنزو نداتفا ریثات ات دشاب دریگ رارق یسررب دروم یناهگان یا
یسررب موزل . قوف دراوم
فایلا یریگراکب اب ربراب ینتب ینامتخاس یاهریت یگتسکش زا یریگولج ثعاب یم یندوزفا
.دشاب نازیم
تأ ثی راذگر ی گراکب ی ر ی ،یدلاوف فایلا لا
ی فا لپ ی پورپ ی نل لا و ی فا ش ی هش ا ی صاوخرد ماود و یکیناکم
نتب و
عت یی ن اهدصرد ی هب ی هن ی داوم نیا ارب
ی لوت ی د نتب ی ناکم صاوخ اب ی
ک ی لوبق لباق یم یسررب
.دوش نیدب
روظنم یم هئارا قیقحت یرظن ینابم رب یرورم مود لصف رد .دوش
،یفرصم حلاصم و داوم تاصخشم یفرعم
هوحن شور ،طلاتخا حرط باختنا ی هیهت یاه
هنومن ی شیامزآ زا لصاح جیاتن .تسا هدمآ موس لصف رد اه اه
رد جیاتن لیلحت و یسررب و یم هئارا مراهچ لصف
لصف .دوش جنپ
هجیتن لماش زین م هئارا و یریگ
تاداهنشیپ ی
یم هدنیآ تاعلاطم یارب .دشاب
فرعم ی لا نتب ی فا ی و رورم ی پ رب ی ش ی هن ی قحت ی ق
هدنهد لیکشت یازجا نتب ی
داوم هدنهد لیکشت نتب
اتدمع تشرد یگنس حلاصم ،نامیس هناد
زیر یگنس حلاصم ،)نش(
هناد )هسام(
بآ و تسا هدننک حلاصا داوم ،حلاصم نیا رب هولاع . ی
نتب صاوخ تروص هب هک دنراد دوجو زین
یندوزفا داوم
یم .دنوش هدافتسا نتب رد دنناوت یم هئارا داوم نیا زا یهاتوک یفرعم همادا رد
دوش ون(
ی ل سکورب و ،
1987 ) .
هناد یگنس یاه
هناد تشرد هتسد ود هب یگنس یاه هناد
اه زیر و نش ای هناد
اه یم میسقت هسام ای .دوش
ىگنس حلاصم
)هسام و نش(
دودح عومجم رد 75
دصرد ار نتب مجح یم لیکشت
دنهد . 60 ات 70 لک زا دصرد هناد
اه ار
و نش 30 یلا 40 دصرد نآ یم لیکشت هسام ار دهد
. ت دیاب نتب رد ىفرصم تشرد و زیر ىگنس حلاصم ،زیم
ش داوم زا ىراع و تخس ىیایمی
ششوپ ، رگید زیر داوم و ىچگ ،ىسر
دشاب ات نآ ىگدنبسچ رب اب اه
رثا نامیسریمخ دشاب هتشادن
. امومع هناد زا رتزیر ىگنس ىاه 75
/ 4 ىلیم هسام ار رتم ىم
هسام .دنیوگ اه
رب
هتسد هس هب هناد رطق ساسا )همرن( زیر و طسوتم ،تشرد ی
م میسقت ی
.دنوش هناد گرزب ىگنس ىاه زا رت
75 / 4 لیم ی کچوک و رتم زا رت
60 لیم ی ىم نش ار رتم دنیوگ
هقبط هتسکش و یعیبط عون ود رد هک یدنب
یم .دنوش درادناتسا رد گنس ASTM
رهاظ لکش ظاحل زا اه ی
سقت هورگ جنپ هب ی
م یم دنوش : ،هشوگدرگ ًلاماک
ت ًاتبسن ،هشوگدرگ ًاتبسن ،هشوگدرگ ی
هشوگز ت و ی هشوگز .
نامیس
س ی نام م هدا ا ی تسا اب لباق ی ت نابسچ ند هب تارذ ی
دک ی رگ ب و ه ندروآ دوجو هدوت
یا ی هچراپک تارذ زا
و
کرت زا ی ب کهآ حلاصم ی
، س ،سر ی ل ی س سکا و ی اهد ی ندعم ی امد رد ی 1400 ات 1500 هجرد ی تناس ی دارگ
م هتخاس ی
دوش . لک ،لصاح مسج هب نداد ترارح زا سپ ی
رکن وگ ی دن هک سآ زا ی با رادقم هارمه هب نآ ندرک
بسانم ی چگ گنس
، تی پ اه ی س فلتخم ی
نام م تسدب ی
آی د . اب لک هب نلاوزوپ ندومن هفاضا ی
رکن چگ و
، س ی نام
نلاوزوپ ی یم تسدب دیآ
. هزادنا ی هناد اه ی لک ی رکن 20-5 م ی میل رت ت زبس نآ گنر و ی
هر م ی دشاب .
هدمع نامیس ترابع یفرصم یاه نامیس :زا دنا
دنلترپ یاه جنپ
هناگ
، نامیس هژیو یاه ،
دنلترپ نامیس
هتخیمآ و ىیانب دنلترپ نامیس نامیس هلمج زا دنلترپ نامیس .
زاس و تخاس رد هدافتسا دروم لوادتم یاه
یم یگژیو نامیس نیا اب هدش هتخاس نتب .دشاب تمواقم راشف رد ًلاومعم نامیس نیا .دراد ار دوخ صاخ یاه
مخ و ششک رد یلو دراد یبسانم یم ش
،یطیحم طیارش تارییغت و یراذگراب اریز ،دشاب هدننکش دناوت
کرت یم داجیا ینامیس تلاوصحم رد ورکیم یاه ناراکمه و ویل( دنک
،1
2011 .)
چگ گنس یبسانم رادقم هارمه هب ،رکنیلک ندرک بایسآ زا ،دنلترپ نامیس رولبتم میسلک تافلوس ای
یم تسد هب ماخ ىاهدرادناتسا قباطم .دیآ
نامیس ،ناریا میسقت ریز عون جنپ هب دنلترپ
ىم :دوش
عون 1 - ىلومعم دنلترپ نامیس :
یم راک هب نامتخاس یمومع فراصم یارب .دور
عون 2 - طسوتم ییاز ترارح اب نامیس (
هدش حلاصا دنلترپ نامیس :)
هک تسا طسوتم تایصوصخ اب
عون هب تبسن 1
طیحم رد فرصم یارب و هدرک دازآ یرتمک ترارح تافلوس زا یفیعض هلمح لامتحا هک ییاه
دوجو دراد .تسا بسانم ،
عون نامیس 3
دایز بات اب (
ریگدوز :) ندرک دازآ تهج هب درس یاوه رد نتب تخاس یارب نامیس نیا
شیب یامرگ هرود ندرک مک و رت
ی .تسا بسانم تبقارم
عون نامیس 4
( ریگدنک :) ًلاومعم نامیس نیا هب
ت لیلد مک ترارح دیلو رما رد لیهست و رت
زا تبقارم
نتب ، یم هدافتسا مرگ یاوه رد .دوش
عون نامیس 5
( تافلوس دض :)
نیا نامیس هلمح لباقم رد مواقم
تافلوس ی یم بوسحم اه
.دوش
یدودح ات نامیس نیا نینچمه خ
صاو رید و هتشاد یریگ ن
تبس ب میس ه دیلوت یرتمک ترارح ،لوا عون نا
م ی .دنک نامیس هزورما اه
گنر و عاونا رد فلتخم ىاه
یم دیلوت دوش
لوادتم هک نآ نیرت
: تسا ریز حرش هب اه
ماخ داوم زا ای ،دشاب هتشادن نهآ دیسکا ،ىلومعم دنلترپ نامیس ماخ داوم رگا :دیفس دنلترپ نامیس ادج دوش ىم دیفس نامیس گنر ، دقم اب دیفس نامیس رکنیلک ندرک بایسآ زا دیفس دنلترپ نامیس .دوش
را
ىم تسد هب چگ گنس یبسانم .دیآ
نامیس ندوزفا زا :ىگنر ىاه 5
ات 10 یب یندعم یگنر داوم دصرد ایمیش رثا
ی یلومعم دنلترپ نامیس هب ی
یم تسد هب دیفس نامیس ای نامیس تخاس یارب یلومعم دنلترپ نامیس زا .دیآ
،زمرق یگنر دنلترپ یاه
وهق ه هایس و یا م هدافتسا
ی .دوش رد یس تخاس نام
گنر هب
،رگید یاه ا
س نامیس ز دیف
م هدافتسا ی
.دوش
دنلترپ نامیس هرابرس
اب ار یلومعم نامیس ،نامیس نیا تخاس رد :یا 25
ات 65 هرابرس ردوپ دصرد ی
هروک یم طولخم نهآ بوذ ی .دننک
Liu et al
:ىنلاوزوپ دنلترپ نامیس هدننابسچ ،ینلاوزوپ دنلترپ نامیس
طولخم هک تسا یبآ یا ی
لماک و کی تخاون
یم هدش بایسآ چگ گنس و نلاوزوپ ،دنلترپ نامیس زا .دشاب
یانب دنلترپ نامیس :ی
نیا زا هدافتسا ن زاجم همرآ نتب و نتب رد نامیس
تسی ف و دننام و تلام رد طق
ب نآ ه م راک ی دور .
نتب رد یفرصم بآ
ک ی ف ی ت مها زئاح تهج نآ زا نتب رد بآ ی
ت تسا . صلاخان ی اه ی گ رد تسا نکمم نآ رد دوجوم ی
شر
س ی نام گ رثا اذ هدوب ر تلالاتخا و ی
دوجو هب آ
.درو ور تسا نکمم بسانمان بآ ی
بولطمان رثا نتب تمواقم
دشاب هتشاد هکل زورب ببس و
اه یی و نتب حطس رد یدراوم رد
ا رد .دوش روتامرآ ندز گنز رثک
طلاتخا بآ اه
ارب بسانم ی
نتب نامه بآ ی ارب هک تسا ی
ن شو ی ند نچ دماج داوم .دشاب بسانم ی
ن بآ ی ب تردن هب ی
ش زا
2000 م رد تمسق ی
ل ی نو )ppm)
تسا و زا رتمک لومعم روط هب 1000
م ppm
ی دشاب ا . ی ن ازا هب رادقم ی
س هب بآ تبسن ی
نام 5 / 0
، لداعم 05 / 0 س نزو ی نام م ی دشاب عم . ی را ماشآ لباق ی
ند ارب بآ ندوب ی
طلاتخا
ن قلطم ی تس و دراد ناکما ی
ک بآ آ ماش ی ند ی نتشاد تهج زا لااب دصرد
یی زا ی نو اه ی دس ی م ساتپ و ی م هک
لق شنکاو رطخ ی
ا یی هناد اه ی گنس ی ارب ،دراد هارمه هب ار ی
نتب تخاس ناونع هب .دشابن بسانم
ی ک هدعاق ی
لک ی بآ ی هک ب نآPH
ی ن 6 لا ی 8 روش معط و هدوب ی
دشاب هتشادن ار
م ی ناوت ارب ی فرصم نتب درک
گنر .
تی هر من تابثا هب ار بآ رد رضم داوم دوجو ًاموزل وب و ی
دناسر .
یندوزفا اه
ندوزفا داوم ی
نتب ندوزفا هورگ ود هب ی
اه ی ش ی م ی ا یی ندوزفا و ی اه ی ندعم ی سقت ی م م ی دنوش .
ًلاومعم
ای ن اج هب دراد دوجو ناکما ی
زا هدافتسا ی
ک س ی نام ضعب ،صوصخب ی
س صاوخ زا ی
نام اه ی لومعم ی هب ار
سو ی هل ی کرت ی ب اب نآ ندرک ی
ک ندوزفا ی غت یی ر .داد درک هجوت دیاب ابن
ی د تارابع
"
کرت داوم ی
ب
"ی
" و داوم
ندوزفا
"ی ناعم اب ی هب فدارتم ،دنور راک
نوچ کرت داوم ی
ب ی داوم ی لوت هلحرم رد هک دنتسه ی
د س هب ی نام
م هفاضا ی دنوش ، یلو ندوزفا داوم ی
هلحرم رد ینامیس طولخم تخاس
م هفاضا نتب هب ی
دنوش . عاونا داوم
ندوزفا ی ز حرش هب نتب ی
ر تسا :
هدنهد باتش
ی ه تعرس ی
ساتارد ی نو .)ندش تخس( نتب
هدنهد شهاک
ی گ تعرس ی
شر .نتب
ندوزفا
ی اه ی بابح از
؛ ا ثعاب ی داج بابح اه ی ورک هسدنه اب ی
سب و ی را ر ی ز م نتب نورد ی
دنوش .
ندوزفا ی اه ی بابح از رتشیب ارب ی ا ی داج بثت و ی ت بابح اه ی م ی پوکسورک ی
م هدافتسا نتب رد اوه ی
دوش .
ر
ناو هدننک هب هک نتب ناونع
هدنهد شهاک ی
رادقم م هدافتسا نتب بآ ی
ددرگ .
ندوزفا داوم
ی گنر لماش هناد
م هک اه ی دناوت ارب ی غت یی ر ز و نتب گنر ی
اب یی .ددرگ هدافتسا
ض
د ی خ نتب
نتب بسچ
تخس
هدننک ی نتب
زا
رگید ندوزفا داوم ی
م نتب ی ناوت م لژ زا ی سورک ی ل ی س و س لژ ی ل ی فاک ی مو درب مان . نچمه ی ن تورگ و
ناور عاونا هدننک
اه ی باف ی ر ن ی ز ندوزفا عاونا زا ی
م نتب ی دنشاب .
رست ی ع هدننک اه
ندوزفا ی اه یی هک دنتسه شریگ
رست ار نتب ی
ع م ی دننک لوا تمواقم و ی
ه م لااب ار نتب ی
دنرب هنومن دنچ .
زا رست ی ع هدننک اه دس تانبرک :زا دنترابع ی
،م مولآرورلک ی
ن ی
،مو ساتپ تانبرک ی
،م دس روروئولف ی
،م مولآ ی تان
دس ی
،م کمن اه ی سلک رورلک و نهآ ی
م .
گدنک ی ر هدننک اه
ندوزفا ی اه یی گ نامز هک دنتسه ی
شر ت هب ار نتب أ
خ ی ر م ی دنزادنا ا . ی ن اوه رد داوم ی
خ ی ل ی هک مرگ
گ نامز ی شر لومعم ی م هاتوک نتب ی
دوش ارب و ی گولج ی ر ی زا لیکشت کرت
اه ی شان ی گ زا ی شر نتب رد
ر ی ز ی اه ی لاوتم ی فم ی د م ی دنشاب .
لقت ی ل هدنهد اه ی بآ
ای ن ندوزفا ی اه م راک هب روظنم هس هب ی
دنور :
1 . سر ی ند تمواقم هب ی
سو هب رتلااب ی
هل س هب بآ تبسن شهاک ی
نام
2 . سر ی ند اراک هب یی س رادقم شهاک اب صخشم ی
نام فرصم ی تن و ی
ًاتج ه ترارح شهاک ی
ساتارد ی نو
هدوت رد ی .نتب
3 . داس گ ی ر نتب ی ز ی سو هب ی هل ی ازفا ی ش اراک یی بلاق رد اه یی عقوم و هوبنا روتامرآ اب ی
ت اه ی غ ی لباقر
سرتسد .ی ندوزفا ی اه ی لقت ی ل هدنهد ی بآ اب ت ناونع ی پ دنب هتسد A
ی م ی
؛دنوش اما ندوزفا رگا ی
اه اب نامزمه
ن شهاک ی
زا بآ هب
، ت ثعاب أ خ ی ر گ رد ی شر ت ناونع تحت دنوش ی
پ هقبط D
دنب ی م ی دنوش ا رگا . ی ن اه ثعاب
رست ی ع گ رد ی شر ت دنوش ی پ مانE
ی هد م ی دنوش .
ناور قوف هدننک
اه
ای ن وق زا داوم ی
رت ی ن لقت ی ل هدنهد اه ی رمآ رد هک دنتسه بآ ی
اک ناور ناونع هب هدننک
ی وق ی و
رد ت ناونع هبASTM
ی پ مانF
راذگ ی هدش ندوزفا .دنا ی
اه یی ن ی ز لقت نمض رد هک دنتسه ی
ل دش ی د ثعاب بآ
رادقم ی ت أ خ ی ر گ رد ی شر ن ی ز م ی دنوش ت ناونع هب و ی
پ هقبط G
دنب ی هدش ناور زا .دنا هدننک
اه ی وق ی ود
ن هنوم ملام ی ن ئدلامرف ی د هدش هتافلوس ی
لغت ی ظ هدش و لاتفن ی ن ئدلامرف ی د هتافلوس هدش
ی لغت ی ظ هدش
م ی دنشاب . سا زا هدافتسا ی
اهد ی هدش هتافلوس بجوم
رست ی ع م شنکارپ لمع ی
؛ددرگ تارذ حطس رد نوچ
س ی نام فنم راب اهنآ هب و هدش بذج ی
م ی دنهد و ا ی ن ببس رما زا تارذ عفد
مه م ی دوش ا . ی ن ارف ی دن اراک یی
رد ار ی ک س هب بآ تبسن ی
نام صخشم ازفا
ی ش م ی دهد .
نلاوزوپ نلاوزوپ ه
،ا س داوم ی ل ی س ی
، یا س ی ل ی س ی - مولآ ی ن ی هک دنتسه اهنت هب
یی گدننابسچ شزرا دقاف ی
دنا و یا
شزرا گدننابسچ ی
مک دنراد ی سب لکش هب اما ،
ی را ر ی ز ط تبوطر ترواجم رد ی
ش شنکاو ی
م ی ا یی سلک اب ی م
ه ی سکورد ی د امد رد ی لومعم ی
، کرت ی ب اه یی صاخ اب ی ت س ی نام ی م دوجو هب ی
.دنروآ
رد ونان داوم نتب
ات ز تاعلاطم نونک ی
دا ی مز رد ی هن ی ک دوبهب ی ف ی ت غت اهنآ رثکا هک تسا هدش ماجنا نتب یی
ر کرت رد ی ب
نتب ناونع اب نتب طلاتخا حرط
سررب ار ی هدرک ا اب ،دنا ی ن ندوزفا زا هدافتسا لاح ی
اه نچمه و ی ن اج ی زگ ی ن
رد هدافتسا دروم لوادتم حلاصم ندرک م اب نتب
ون دراو مه ی هش دروم هجوت .تسا هدوب ی
ک رس ی دج داوم زا ی
د
هتسناوت هک ناکم صاوخ دنا
ی ک ی ف و ی ز ی ک ی ،دنهد اقترا ار نتب داوم
ونان .دنتسه ونان داوم
هب هجوت اب
صوصخ ی تا ناش سب حوطس رد ی
را ر ی ز م ی دنناوت ند ی ا ی ًلاماک ار نتب راچد
دننک لوحت ولوبوس و زچناس(
1 ،
2010 .)
نتب رد فایلا لا مهم شقن ی
فا لا نتب رد ی
فا ی هقلاع دروم هک هدش ثعاب ی
سدنهم ی ن رارق ناحارط و گ
ی در . ناکما
گراکب ی ر ی فارغج قطانم رثکارد ی
ا یی
، هدافتسا م زا
داو بط ی ع ی و زه ، نازرا ی
هن ی اقم رد مک ی
هس ز مجح اب ی
دا
لمع ی تا
، لکش ذپ ی ر ی سدنه لاکشا هب هجوت اب نآ ی
، و حرط بسانم ییاراک
، لااب رایسب تمواقم
، رد مواقم
و یراشف یاهورین ربارب ششک
ی و لباق ی ت ژرنا بذج ی
اپ و ی راد ی و زا ندروخ کرت ربارب رد ی
گژ ی اه ی ا زراب ی ن
Sanchez & Sobolev
م نتب عون ی
دشاب ناراکمه و گنیس ( ،1
2010 .)
لا ی فا م ی اوت فرظ دن ی ت شنرک
، هبرض رباربرد تمواقم
، م ی ناز ژرنا بذج ی
، اس تمواقم ی
ش ی تمواقم و
ششک ی ازفا ار نتب ی
ش .دنهد رد لاثم دربراک
هزاس
،یا لا ی فا دلاوف ی م ی دناوت لمکم شقن ی
ارب ی م ی درگل
لا .دشاب هتشاد ی
فا دلاوف ی کرت شخپ اب م اه
هلباق م ی نک د گتسخ ربارب رد ار نتب تمواقم و ی
، عمج ،هبرض
گدش ی و شنت اه ی ترارح ی ازفا ی ش یم دهد و رد مامت اهدم ی ور تسکش ی
ناکم صاوخ ی
ک ی ثات نتب ی ر تبثم
م ی دراذگ . مهم زا رت ی ن غتم ی اهر یی لا اب نتب صاوخ رب هک ی
فا دلاوف ی م رثا ی دنارذگ م ی ناوت رتام صاوخ هب ی
س
نتب
، لا هدزاب ی فا لا رادقم و ی
فا لصا لماع ود ماود و تمواقم هدش تخس نتب رد .درک هراشا ی
و هدوب شیازفا اب
راشف تمواقم ی
، و هدش رتدرت نتب تن رد
ی هج ششک تمواقم ی
ازفا تبسن هب نآ ی
ش راشف تمواقم ی
رتشیب
من ی دوش و یفرط زا ن
ی ز زا اپ شنرک لمحت یی
ن رت ب .تسا رادروخرب ه
رطاخ نیمه نی
زا لا زا هدافتسا هب ی
فا رد
نتب
، نتب اصوصخم تمواقمرپ یاه
دوهشم لاماک یم رظنب
.دسر ازفا تهج ی
ش ششک تمواقم ی
گولج و ی ر ی
کرت شرتسگ زا اه
و نینچمه مرن
ی لا زا ی فا م هدافتسا نتب رد ی
دوش ازفا رادقم . ی
ش غت اب یی ر ا ی ن تمواقم اه
گتسب ی لا نودب نتب تمواقم هب ی
فا
، لا لکش ی فا و لا دصرد ی فا دراد . لا دوجو ی فا دلاوف ی ناکم تاصخشم ی
ک ی
تلاح هب تبسن ار نتب نآ نودب
م دوبهب ی دشخب .
،لاثم یارب تمواقمرپ نتب
ی ک و درت هدام تسا هدننکش
،
لاح رد ی هک لا ندوزفا ی
فا دلاوف ی و نتب درت راتفر دوبهب ببس تمواقمرپ نتب هب غت
یی دمر م نآ تسکش ی
ددرگ .
ازم یا ی لا نتب ی فا ی اقم رد ی هس نتب اب یلومعم م ار
ی ب ناوت ه ب هصلاخ روط ه
ذ حرش ی ل ب ی نا :درک
1 . د تمواقم اسو قروت لباقم ر
ی ش
2 . اه شنت لباقم رد تمواقم ی
گتسخ ی
3 . لاع تمواقم ی
د هبرض لباقم ر
4 . لباق ی ت ششک ی و فرظ ی ت ز ی دا غت یی ر بسن لکش ی
5 . لباق ی ت ربراب ی گدروخ کرت زا دعب ی
6 . ازفا ی ش م رد ی ناز ژرنا بذج ی
لباق ی ت فاطعنا ی لا نتب هک ی
فا ی تسلاپ داوم صاوخ دننامه دراد ی
ک ی م ثعاب ی هک دوش رد
لا نتب ی فا ی
سگ ی گتخ ی ناهگان ی دشاب هتشادن دوجو لا هک اجنآ زا .
ی فا دلاوف ی هدنکارپ تاهج همه رد نتب مسج رد
م ی دوش ماگمه کشت ی ل ی ک لا کرت ی فا تلااصتا ی کرت شرتسگ زا و هدروآ دوجوب فلتخم تاهج رد ار
گولج ی ر ی م ی امن ی د اربانب . ی ن هتشر اه ی لا ی فا اب و هدش لمع دراو کرت ضرع ندرک دودحم رد لاعف روطب
کشت ی ل کرت اه ی ر ی ز ز ی دا هرهب رادرب ی زا ازفا ار نتب ی
ش م ی .دنهد
ما ر مرن اب نتب دربراک هزو ی
تلااب ثیح زا ،ر لمحت
غت یی ر لکش اه ی ز ی دا تسکش نودب
، رارق هجوت دروم
Singh et al
قحت .تسا هتفرگ ی
تاق مأت صوصخ رد ی
ن مرن ی لا اب نتب رد مزلا ی
فا تح و فلتخم ی
لاح رد روتامرآ فذح
ماجنا تسا لا دربراک زا فده . ی
فا ازفا نتب رد ی
ش تمواقم ششک
ی کرت شرتسگ لرتنک ، ازفا و اه
ی ش تقاط
نتب تسا نتب هعطق ات ی
اهراب لباقم رد دناوتب ی
رد هدراو ی
ک غت هدروخ کرت عطقم یی
ر لکش اه ی ز ی دا ی ار
امن لمحت شنت رثکادح هطقن زا سپ ی
د .
رد نتب تخاس
،یفایلا یاه اب
ی د لا ی فا هفاضا نتب هب کشخ تروص هب ار درک
هلولگ زا ات ا
ی نتب ندش
گولج ی ر ی .دوش زا هلمج لا زا هدافتسا تلاکشم ی
فا دلاوف ی هلولگ لامتحا نتب رد ا
ی لا ندش ی فا دلاوف ی رد
م نتب ی دشاب
، م اذل ی اب ی تس لا ندرک طولخم هوحن و رادقم ی
فا دلاوف ی گ ماجنا تقد هب نتب رد ی
در ات هلولگزا ا ی
لا ندش ی فا گولج نتب رد ی
ر ی .ددرگ ا هلولگ ی داقم زا هدافتسا تلع هب اتدمع هک نتب ندش ی
ر ز ی دا لا ی فا و یا
رس ندومن هفاضا ی
ع لا ی فا م دوجو هب نتب هب ی
آی د لا ندش عمج ببس هک ی
ا ف و هدش ثعاب اراک شهاک یی
م نتب تمواقم شهاک و نتب ی
ادقم ، دوش ر
1
% لا ی فا دلاوف ی لا و ی فا لپ ی پورپ ی نل رتهب ی ن ثات ی ر رد ار
لکش ذپ ی ر ی لاد اه دلاوف هشرع فقس و ی
دراد .
لا ی فا لاس رد فلتخم اه
ی خا ی ر هزاس رد اه ی هدمع ا ی ور نوچ زاس ی هار هاگدورف و اه پ ،اه
ی اه ی ظع ی م
غت اب یی ر لکش اه ی ز ی دا و هب و ی هژ نتب ششوپ رد ی
لنوت لنوت ششوپ تخاس رد .تسا هتفر راک هب اه نتب اه
لا ی فا ی شاپ اب ی ند م لکش هرادج رب ی
ذپ ی در رد . ارب رضاح لاح ی
ت فذح کر لنوت ششوپ رد اه اه
یی هب هک
پ هکت دنچ تروص ی
ش م ارجا هتخاس ی
لا اهنت و روتامرآ نودب نتب زا دوش ی
فا ا و هدش هدافتسا ی
ن نتب عون
کرت فذح ببس ح رد اه
ی ن لمع روآ ی ارب اهنآ بصن و تاعطق لقن و لمح و ی
لنوت عطقم ندرک لماک اه
ی
تسا هدش ورتم .
مزیناکم فایلا درکلمع
ب ه لک روط ی رد هزاس دربراک
، لا ی فا دلاوف ی لمکم شقن ی
ارب ی م ی درگل دنراد . لا ی فا دلاوف ی شخپ اب
کرت م هلباقم اه ی
گتسخ ربارب رد ار نتب تمواقم و دننک ،ی
هبرض
، گدش عمج ی
شنتو اه ی ترارح ی ازفا ی ش
م ی .دنهد لا ی فا دلاوف ی م ی اهدم همه رد دنناوت ی
ور تسکش ی
ناکم صاوخ ی
ک ی ثات نتب ی ر دنشاب راذگ .
ناکم ی مز وقت ی ت م ار ی ب ناوت ه ز تروص ی
ر جوت ی ه :درک
شنت اه طسوت حم شرب ی
ط ی و تروص رد ی
هک هتسوپ لا ی فا ب دشاب رادجآ ه
سو ی هل گدنبسچ تمواقم ی
زا
رتام ی س لا هب ی فا م لقتنم ی
اربانب .دوش ی
ن مادام ی رتام هک ی س
،تسا هدروخن کرت نتب ششک شنت
ی ب ی ن
لا ی فا رتام و ی س سقت ی م م ی کرت زا سپ .دوش ندروخ
لا هب شنت همه ، ی
فا م لاقتنا ی ی .دبا
مهم رت ی ن غتم ی اهر یی لا نتب صاوخ رب هک ی
فا دلاوف ی رثا دنراذگ :زا دنترابع
صاوخ رتام ی س هدزاب ،نتب ی
لا ی فا لا رادقم و ی
فا هدزاب . ی لا ی فا ب ه سو ی هل لا تمواقم ی
فا ب ربارب رد ی
نور
شک ی هد ش م لرتنک طولخم زا ند ی
ا دوش ی ن گدنبسچ هب تمواقم ی
ب ی ن لا ی فا رتام و ی س گتسب ی دراد حطس .
ازفا اب ی ش لوط اب فایلا تباث عطقم
، ای ن ازفا تمواقم ی
ش م ی ی دبا . اربانب ی ن ه ر لوط ردق فایلا
بی رتش دشاب
رتام صاوخ دوبهب رد اهنآ رثا ی
س یم ادیپ شیازفا
،دنک ب ربارب رد تمواقم نوچ ی
نور شک ی هد بسانتم ندش
م مسج ود عطقم حطس اب ی
. دشاب
لاومعم هدزاب ی لا ی فا ب کچوک رطق و درگ عطقم حطس اب ی
رتش لا زا ی فا رطق و درگ عطقم حطس اب
رتگرزب تسا ا . ی ن ا هب رما ی ن تسا لیلد لا هک
ی فا ب حطس لوا هتسد ی
رتش ی م اراد مجح دحاو رد ی
دنشاب
اربانب ی ن شیازفا اب لا سامت حطس
ی فا گدنبسچ هدزاب )دشاب رتکچوک اهنآ رطق ( ی
اهنآ ب ی رتش دوب دهاوخ زا ،
ور نیا م نشور ی
لا رطق هب لوط تبسن هک دوش ی
فا اب ی د هزادنا هب ا
ی تسکش ماگنه رد هک دشاب گرزب
رتام ی س لا ، ی فا ششک تمواقم رثکادح هب ی
دزن دوخ ی ک ا اب ،دنشاب ی
ن ا لمع رد دوجو ی
ن نکمم لاومعم راک
نی تس . سب ی را ی ققحم زا ی ن هدیسر هجیتن نیا هب دنا
تروص رد ی
هک شور زا اه ی داع ی دوش هدافتسا طلاتخا
لا ی فا ب رطق هب لوط تبسن اب ی
رتش زا 100 اراک ندش مک ثعاب یی
لباق رادقم هب نتب یدایز
م ی و دنوش یا
ب ه زوت نتب رد نوگمهان روط ی
ع م ی .دندرگ
ندوزفا ی اه ی باف ی ر
هدام ی ندوزفا ی باف نتب ی
1ر ی ا نتب لمکم هدام2
ا ی تسا رانک رد س ی نام هنادگنس ،دنلترپ
،بآ و تروص هب
درگ یا ام ی
،ع ناونع هب ی
ک ی کشت داوم زا ی
ل هدنهد ی ارب و نتب ی
صاوخ حلاصا
،نآ مک ی طلاتخا زا لبق یا
ح رد ی ن م هدوزفا نآ هب طلاتخا ی
دوش .
فرعم ی لا نتب ی فا ی
اه نتب رد ی
لا ی فا ی زوپماک ی ت ناونع هب اه ی
ک روانف ی ون ی ن زاس و تخاس تعنص رد دروم
هدافتسا رارق
م ی دنریگ دج داوم هلمج زا . ی
د وزفا ین نتب
، لا ی فا وقت ی ت م هدننک ی
شاب ن ا .د ی ن خ دوبهب ثعاب داوم صاو
نآ تمواقم نوچمه ،نتب بولطم هتشگ
رد و دراوم ی م ،نتب نزو شهاک اب حلاص
سب ی را کبس ی ار رایتخارد
سدنهم ی ن یرجم و حارط م رارق
ی .دهد لاس زا 1960 م ی دلا ی دج عون ی د ی ا زا ی ن نتب یفایلا نتب مانب دراو
تعنص هصرع نامتخاس
دش . ای ن نتب عون فایلا زا هک
زوت اب مه زا ادج ی
ع فداصت ی
، اهزاف رب هولاع ی
نتب
لومعم ی تسا هدش هتفرگ راک هب یم ،
کرت دشر ربارب رد نتب فعض دناوت اه
لکش و یذپ یر شنت و یششک یاه
Admixtures Concrete-Additive
ار کدنا ی گاریاو( دنک ناربج ی
نک و د ،1
2012 .) ششک تمواقم ی
شرب و ی رد لا نتب ی اف ی لومعم نتب هب تبسن ی
بی رتش م ی دشاب . اهن تماخض یی
لا نتب ی اف ی افک رب هولاع ی
ت اهراب ربارب رد ی
تاتسا ی ک ی د و ی مان ی ک ی رض ی ب
مطا ی نان سب ی را لااب یی ا ارجا رد ی داج م ی دنک . نتب عون نیا هزاس رد
اه ی ز ی مزر ی ن ی و بآ ضرعم رد هک تبوطر
گدروخ و ی
مها دنراد رارق ی
ت یرتشیب ا رب هولاع .دراد
ی ن نتب دراوم اه
ی لا ی فا ی اهراب ربارب رد ی
د ی مان ی ک ی
لد هب هبرض و ،هلزلز دننام ی
ل صوصخ ی تا ژرنا بذج ی
بولطم رت سب درکلمع ، ی
را بسانم رت ی وخ زا د ناشن
م ی دنهد اکب . گر ی ر ی غ نتب ی ر درت تلع هب حلسم ی
، ب ه غ ی ر ا ز هزاس اه ی نزو ی نادنچ دربراک ًلامع ی
ا .درادن ی ن
ع ی ب ب نآ ندرک حلسم اب لمع رد نتب ه
سو ی هل ی م ی درگل دلاوف ی م فرطرب ی
ددرگ . هکنیا رطاخب یلو روتامرآ
کچوک شخب ی
کشت ار عطقم زا ی
ل م ی دهد
، یمن ناوت نتب عطقم ار
ی ک ا عطقم ی وز نژومه و پورت روصت
درک .
ا روظنم هب ی
داج ارش ی ط ا ی پورتوز ی ن و ی ز گدننکش فعض شهاک ی
درت و ی ششک رد نتب
، ت دح ا ناکما خا ی را
هتشر زا اه ی م هدنکارپ مهرد و نگمه روطب نتب مجح مامت رد هک زارد ًاتبسن و کزان ی
ددرگ م هدافتسا ی
دوش .
ای ن هنوگ هتشر اه یا لا ی فا روطب و نتب رد لک
ی تلام رد اه
ی س ی نام ی هدافتسا دروم هک یم رارق
دریگ م ، ی دناوت
عون زا لا ی فا ش ی هش ا ی
، لپ ی تا ی نل ی
، دلاوف ی
، و تسبزآ یا
ان ی نول ی دشاب ایتناب(
،2
2003 یاسد و اناشدرا ؛ ،3
2012 .) بارخ ی کشت هب تدش هب نتب مادهنا و ی
ل کرت ر و اه ی ز کرت گتسب اه ی
ازفا اب .دراد ی
ش راذگراب ی
، ر ی ز
کرت کرت و هدش لصتم مه هب اه کشت ار اه
ی ل م ی دنهد ا عفر روظنم هب . ی
ن نچمه و لکشم ی
ن ا ی داج ارش ی ط
خا ههد دنچ رد ،نگمه ی
ر هتشر زا اه ی کزان فایلا مانب نتب مجح مامت رد هک
ا هدش هدرتسگ
،تس هدافتسا
م ی ددرگ . هلمج زا ی رتدربراکرپ ی
ن لا ی فا لا ،نتب رد هدافتسا دروم ی
فا لاوف د ی ش و ی هش م ی دشاب حلسم نتب .
لا هب ی فا دلاوف ی
، هدام ا ی زوپماک ی ت لماش ی ک س زا تلام ی
نام ه ی لورد ی ک ی نادگنس و ه
ی ر ی ز اب هک تسا
لا ی فا دلاوف ی وقت ی ت م ی دوش فتسا . هدا لا زا ی فا دلاوف ی ش و ی هش و دوبهب ثعاب نتب رد ی
گژ ی اه ی م نتب ی دوش
م هلمج زا هک ی
ناوت ازفا هب ی ش ششک تمواقم ی
، ازفا ی ش شمخ تمواقم ی
، ازفا ،هبرض تمواقم دوبهب ی
ش م ی ناز
ژرنا بذج ی
، حان رد نتب راتفر دوبهب ی
ه ی غ ی طخر ی ذپ لکش و ی
ر ی .درک هراشا لااب
ناکم صاوخ ی
ک ی لا نتب ی فا ی
لکش و تمواقم رد رییغت نتب یریذپ
هدنهد لیکشت داوم رییغت اب نآ ی
داوم یخرب یریگراکب اب ای و
یم هژیو دناوت گاریاو( دریگ تروص دی
،ناراکمه و 2012
4) . لا زا هدافتسا ی
فا وقت روظنم هب نتب رد ی
ت تمواقم
Vairagade & Kene Banthia
Ardeshana & Desai Vairagade et al
ششک ی راشف و ی ، ی گچراپک ی پ و ی گتسو ی و بسانم زا هدافتسا ناکما
نآ ناونع هب ی
ک هدام ی لکش ذپ ی ر
لوت تهج ی
د مواقم حوطس ینحنم
م ی لا .دشاب ی فا گولج اب ی ر ی کرت راشتنا زا ناربج اب و
تمواقم فعض
ششک ی وفن ،نتب ذپذ
ی ر ی شهاک ار نتب حطس یم
دهد گولج نآ رد هدنروخ داوم دورو زا و ی
ر ی یم دنک و
دب ی ن ترت ی ب ازفا بجوم ی
ش اس تمواقم ی
ش ی م نتب ماود و ی
ددرگ ،نایشورس(
1986
1) لا . ی فا ارب ی لرتنک
غت رثا رد کرت یی
تار مجح ی شان ی شنت و طاسبنا و ضابقنا زا اه
ی ترارح ی ن و ی ز ازفا تهج ی
ش تمواقم
ششک ی و لباق ی ت ژرنا بذج ی
مهارف و روآ ی ی ک س ی متس ی هچراپک م هدافتسا
ی ناکم صاوخ .دوش ی
ک ی نتب
لا ی فا ی ت تحت أث ی ر رطق هب لوط تبسن ،دصرد ،عون مز تمواقم ،لداعم
ی
،هن لا لکش و هزادنا ی
فا ن و ی ز هوحن ی
هت ی ه ی هنومن هنادگنس حلاصم لکش و هزادنا و اه ا
ی دراد رارق و یزاجح دیس(
،ناراکمه 1387
) . مهم نیرت
هصخشم فاطعنا ،یژرنا بذج تیصاخ یفایلا نتب یاه
هبرض لباقم رد نآ تمواقم و یریذپ نیمه هب .تسا
هدرک افیا نتب یژولونکت تفرشیپ رد یدج رایسب شقن نتب نیا هزورما لیلد تسا
و(
یل ی گن ، 1992 ) رد .
ههد دنچ یژولونکت ریخا ی
نآ دربراک و هدافتسا دراوم نینچمه ،فایلا یسدنه لکش ،تخاس و دیلوت
هعسوت تیوقت یارب .تسا هتفای یدایز ی سیرتام
،یدلاوف فایلا لیبق زا یفلتخم فایلا زا ینامیس یاه
هدافتسا هریغ و فنک ،نبرک ،نلیپورپ یلپ ،نولیان ،هشیش یم
دوش سیرتام رد فایلا درکلمع هکنیا هب هجوت اب .
یژولونکت ،فایلا عاونا رب رورم اب شخب نیا رد ،دراد فایلا یکیناکم و یکیزیف تاصخشم هب یگتسب ینامیس یگژیو ،تخاس یاه
اهنآ هزادنا ،لکش لیبق زا یگتسویپ تیلباق ،یعاجترا بیرض ،یرهاظ تبسن ،فایلا ی
شنرک ،یحطس تفاب ،حوطس نیب تایصوصخ ،سیرتام هب فایلا هوحن و یریذپ
ارق ی رد فایلا نتفرگ ر
.دوش هداد حیضوت راصتخا هب سیرتام
ازم یا ی لا نتب ی فا ی
تازایتما ا
ی ن اقم رد نتب عون ی
هس نتب اب یاه لومعم ی ب ه هصلاخ روط یم
درمشرب هنوگنیا ناوت :
اس ،قروت لباقم رد تمواقم
ی ش گدزاوه و ی
حطس
ز تمواقم
ی دا شنت لباقم رد اه
ی گتسخ ی
سب تمواقم
ی را لاع ی هبرض لباقم رد
ربراب
ی ز ی دا گدروخ کرت زا دعب ی
ششک تمواقم
ی
، شمخ ی شرب و ی ز ی دا
ای ن رب حلاصم سکع
لومعم نتب ی
شنت لمحت هب رداق شنرک و اه
اه ی ششک ی هظحلام لباق زین یا
م ی دشاب م و ی ناوت حارط رد نآ زا ی
یششک یاه .درک هدافتسا
Soroushian
ا رد ی ن کرت ،داوم اه
ب و هدش جراخ زکرمتم تلاح زا ه
کرت تروص اه
ی زیر رهاظ ددعتم یم
دوش ا . ی ن
ازفا رد راتفر ی
ش لکش ذپ ی ر ی مهم و اضعا اپ رد نآ زا رت
یا ی ی هزاس اه ی نتب ی ت أث ی تار یدایز .دراد
اب زا هدافتسا فرظ
ی ت شنرک ذپ ی ر ی ا ی ن م راشف رد حلاصم ی
ناوت م زا ی ناز اهروتامرآ ی
رد هدننک روصحم
حاون ی راشف ی .تساک
شرب تمواقم ی
ا رد ی ن نتب هنوگ هب اه ا
ی م هک تسا ی
ناوت اهروتامرآ ی
شرب ی .دومن فذح ار
د زا ی رگ ازم یا ی هدافتسا ی زا ای ن لکش داوم ذپ
ی ر ی اضعا رد ی هزرل یا ازفا ، ی ش م ی ناز غت یی ر لکش اه ی
غ ی ر تسلاا ی ک و شهاک ظفح و تمواقم تفا ی
گچراپک ی ا رد ی ن غت یی ر لکش هب رجنم هک تسا اه تسد
ی با ی
سآ راتفر هب ی
ب م رادم ی دوش .
ای ن سناتپ داوم ی
ل ز ی دا ی ناملا رد هدافتسا تهج اه
ی هدننک بذج ژرنا
ی غ لرتنک ناونع هب ی
ر لاعف
زاسهب رد ی
هزرل ا ی دنراد ار نامتخاس فطل(
ی لقروپ و ی
، 1389 ).
دودحم ی ت لا نتب دربراک یاه ی
فا ی
لا نتب ی فا ی صاوخ بسانم ی ذپ لکش نوچمه ی
یر سب تمواقم ،لااب ی
را لباق ،لااب ی ت اپ و یژرنا بذج ی
یراد
م اراد ار ندروخ کرت ربارب رد ی
نآ اب بسانتم هک دشاب م اه
ی ناوارف دربراک دراوم ناوت ی
نآ یارب ی
تفا ب . ه روط
نلاس فک رد لاثم تعنص یاه
ی
، م ی ا زا ناوت ی ن نتب یاج هب نتب عون حلسم
لوادتم فتسا دومن هدا ا .
ی ن عون
زا نتب بسانم نیرت
،هبرض رباربرد مواقم یاهانب تخاس رد هدافتسا دروم حلاصم دننامه
هاگهانپ یاهرابنا و اه
م رامش هب هرجفنم داوم یرادهگن ی
دور . زا هتفرگ لکش یاهانب نیا
لباق ،نتب ی
ت قوف هداعلا یژرنا بذج رد یا
نچمه .دراد هبرض ی
ن هاگدورف دناب تخاس رد م اه
ی ا زا ناوت ی ن نتب عون درک هدافتسا
د دراوم . ی
رگ گراکب ی یر
ای ن پ تاعطق تخاس ،نتب ی
ش هتخاس ی نامتخاس ی لناپ نوچمه و اه
یا یانحنا حطس یور نتب ششاپ ی
ک
م هزاس ی دراوم رب هولاع .دشاب ی
دا ش هد م ی ازم زا ناوت یا
یی اع نوچمه ی
ق ب رد هزاس ندوب ار
رب تعرس و ادص
ن ارجا یلااب ی
ز هرهب درگ دنم ی
د نآ زا اما . هوحن هک اج
ی لا نتفرگ رارق ی
فا فداصت ًلاماک ،نتب لخاد ی
تسا زا ،
ای ن نتب ت تخاس رد ی
اهر نوتس و اه من ی بولطم وحن هب ناوت تفرگ هجیتن
ا رد و ی ن هزاس عون زا هدافتسا اه
تنس شور ی
هکبش و هفرص هب یدلاوف یدنب سانم و رت
ب م رت ی .دشاب
اهدربراک ی
لا نتب ی فا ی
یم ار فایلا اب حلسم نتب ییاهنت هب ناوت
ب یلومعم حلسم نتب هارمه هب ای و درب راک
. یم هک یدراوم ناوت
:زا دنترابع ،دومن هدافتسا ییاهنت هب ار یفایلا نتب هناخراک فک هاگفقوت ،اه
هاگیاج ،اه نلاس و نیزنب یاه
یتعنص یاه
ینتب یزاسور هارگرزب
هداج ،اه هاگدورف و اه
اه