تارییغت یسررب ض
بئار وپ روضح رد زابور یراجم رد نایرج تمواقم یهایگ شش
قرغتسم
یزورهب ارهز
،
1رف یدیمح نیسح
2
-
1هزاس دشرا یسانشراک یوجشناد زاریش هاگشناد بآ یسدنهم شخب یبآ یاه
2 - زاریش هاگشناد بآ یسدنهم شخب رایداتسا
هصلاخ
ه لماوع نییعت يارب يربز بیرض .تسا نایرج یکیلوردیه يربز بیرض نییعت هب زاین ،نایرج تعرس و قمع ریظن یکیلوردی
هناخدور هدیچیپ و عونتم طیارش رد یکیلوردیه .تسا یفلتخم لماوع زا رثاتم اه
هدرتسگ تاقیقحت نیاربانب يا
يوررب عونتم طیارش
هناخدور رد نایرج هدرتسگ فیط و هتفریذپ تروص اه
زا يا .تسا هدش هئارا طباور یهایگ ششوپ مکارت رثا رضاح شهوژپ رد
رض يور رب قرغتسم ا
گنینام يربز بی تسا هتفرگ رارق یسررب دروم خابسیو یسراد و
یسررب نیا جیاتن . هک داد ناشن
یسراد بیارض
مکارت شیازفا ربارب رد گنینام و خابسیو یم شیازفا یطخ تروص هب
.دنبای
:یدیلک تاملک ششوپ
،یهایگ
،نایرج تمواقم
،گنینام یربز بیرض
،خابسیو یسراد بیرض قرغتسم
1 . همدقم
هناخدور اه دنتسه یمهم یطیحم تسیز عبانمزا نتشاد نایرج لیلد هب هک
ینلاوط تبسن هب ياهریسمرد و
اب ندش هجاوم تیلاعفو طیارش
فلتخم ياه
دروم يرهش یگدنز بیسآ
يدایز یمرارق دنریگ و ان يرتسب رادیاپ ار دیدپ یم دنروآ زاین تایح همادا يارب هک هب
تظفاحم .دنراد يرذگبآ تردق
هناخدور هزاس درکلمعرد يدایز تیمها اه دراد تسدلااب یبآ ياه
. زا یشان دایز يربز بیرضو یهایگ ششوپ لیلد هب هناخدور هچنانچ لاثم يارب رداق نآ
،دشابن یفاک نایرجروبع هب رد بآ حطس ندمآلااب
قرغتسم بجوم هناخدور زیررس شمارآ هچضوح درکلمع نامدنار شهاکو ندش
و اهدس ریاس
هزاس یم یبآرانک ياه دوش
. اب صوصخ هب هناخدور يربز بیرض تسرد نیمخت هجیتنرد و قرغتسم یهایگ ششوپ
رد زا یبلایس طیارش هژیو تیمها
رد يا
و یحارط هزاس نامدنار وس زا .تسا رادروخرب تسدلااب ياه
داجیا اب یهایگ ششوپ رگید ي لاناک هراویدرد يربز
اه و تشد هناخدور یبلایس ياه رب اه
،یسدنه لکش اهنآرد دوجوم نایرج تمواقمو کیلوردیه
ریثأت تسا هتشاذگ .
هطبار ندروآ تسدب يارب اب نایرج یکیلوردیه يربز نیب يا
نایرج تعرسو قمع ,
نیلوا ،یهایگ ششوپ عافتراو عون نینچمهو لاسردراب
1391
( دشزاغآ هدحتم تلاایا گروبناتراپسارهشرد عقاو یبونج يانیلوراک تلایا كاخ تظافح نامزاس هاگشیامزآرد یتاقیقحت add ooK 1939
campbell شیامزآزا سپ.)
ياه رتوک يربز بئارض يرس کی ،فلتخم و
لاناکرد گنینام ضرع اب هدش تشک ياه
2 / 1 - 9 / 0 و رتم هرانک بیش
توافتم .دمآ تسد هب [
1 ]
( ناراکمه و امایوکوی KoKodada2003
رد ) هناخدور و یلگنج ياه رد
تسد هب گنینام يربز بیرض يارب ار یطباور قارغتسا فلتخم طیارش
زا یعبات لک يربز بیرض هک دنتفرگ هجیتن و دندروآ رتسب يربز بیرض
، تخرد لکو هنت عافترا ،
تخرد جاتو ناتخرد یششک بیرض ،
ترطق تخرد هن
، رد تخرد دادعت و نایرج قمع ،حطس دحاو
یم تخرد جات یقفا تحاسم .دشاب
[ 2 ]
( واچ 1992 Chiew و شیامزآ رد )Tan هتوب زا دوخ ياه
مکارت رد لاناک فک رد هدش هتشاک ياه اب هک تفرگ هجیتن و درک هدافتسا دایز و مک ياه
یم شیازفا زین يربز بیرض مکارت شیازفا .دبای
[ 9 ]
arvela 2002( شیامزآ رد )j
زا هاگشیامزآ رد یلاناک رد دوخ ياه بیکرت
ششوپ فلتخم ياه و فلع یعیبط ياه
و قبنز هتوب دیب تخرد
رد طیارش
و قرغتسم درک هدافتسا قرغتسمریغ .
رد هک داد ناشن جیاتن رادقم
اب كاکطصا بیرض رییغت
،تعرس،قمع زدلونیرددع
و فلاتخا یهایگ ششوپ مکارت
يدایز .دراد دوجو گرب
،دیب تخرد يور ياه ود ار كاکطصا بیرض
ربارب هس ای رد اب هسیاقم .دنداد شیازفا،یگرب یب تلاح یب دیب تخرد يارب
،زدلونیر ج هب ز رد یب دیب تلاح شیب و زدلونیر ددع عباترتمک هک،گرب
،تسا تخرد عافترا عباترت یم شیازفا
.دبای [ 4 ]
2002) ston, shen يربز زا هدافتسا اب(
هناوتسا ياه ههاربآ رد يا
نایرجزا ار یلرتنک مجح اهنآ.دندروآ تسد هب ار نایرج یکیلوردیه تمواقم ییاه
قاساب هارمه تخاونکی و رادیاپ ه
هناوتسا ياه تسد هب ار لرتنک مجح نزو زا یشان یشرب شنترادقم و دنتفرگ رظن رد تخاونکی عافترا اب قرغتسم يا
.دندروآ داد ناشن جیاتن اب هدش يریگ هزادنا تعرس هک
اب هدش هبساحم تعرس یششک بیرض
00 / 1 C =
،نایرج یکاکطصا تمواقمو دراد تقباطم
،نایرج قمعزا یعبات هلیم تحاسم
اه ( هلیم دادعتای حطس دحاو رد اه )
رطقو لوط،
هلیم .تسا اه [ 0 ]
( ناراکمه و قباس يدجاس 1933
ریثأت قیقحت نیا رد .دنداد ماجنا ار نایرج یشرب تعرسرب یهایگ ششوپ شیارآریثأت یهاگشیامزآ یسررب ) یکیلوردیه
اگشیامزآ تروص هب نایرج یشرب تعرس تارییغترب هناخدور هرانک ناتخرد هنت تسا هدش یسررب یه
. یم ناشن جیاتن شیازفا ثعاب یهایگ ششوپ هک دهد
یم لاناک يربز
* رادقم مکارت شیازفااب نینچمه.دوش /U
یم شیازفاU .دبای [ 1 ]
Nehal ( ناراکمه و .دنداد ماجنا تعرس لیفورپ و نایرج قمع و تمواقم رب ناهایگ تشک يوگلا و مکارت ریثات يور رب ار یتاقیقحت )2012
تن ناشن جیا
یبد رد هک داد
،ناسکی ياه یهایگ ششوپ مکارت شیازفا اب
، یم شیازفا بآ قمع دبای
دبای شیازفا زین نایرج تمواقم هک دوش یم ثعاب مکارت شیازفا و
.دنک ادیپ شهاک گارد بیرض و [
7 ]
( دیما و رف يدیمح 2019
لاناک رد تعرس عیزوت يور رب تشدبلایس یهایگ ششوپ ریثات ) کرم ياه
زا دوخ قیقحت رد اهنآ.دنداد رارق یسررب دروم ار ب
هلیم رطق هب بلص ياه 0
1 یلیم هیبش يارب رتم .دندرک هدافتسا یهایگ ششوپ يزاس
تعرس،تشدبلایس یهایگ ششوپ مکارت شیازفا اب هک داد ناشن جیاتن
یم شیازفا یلصا لاناک و تشدبلایس رد .دبای
[ 3 ]
ت یسررب ، شهوژپ نیا ماجنا زا فده هب قرغتسم یهایگ ششوپ روضح رد خابسیو یسراد و گنینام يربز بئارض لماش نایرج تمواقم بئارض تارییغ
.دشاب یم یهاگشیامزآ تروص
2 . اه شور و داوم
شیامزآ خابسیو یسراد و گنینام يربز بیارض يور یهایگ ششوپ مکارت رثا یسررب روظنم هب بوسر کیلوردیه هاگشیامزآ رد ییاه
م شخب یسدنه
بآ لوط هب یمولف رد و زاریش هاگشناد يزرواشک هدکشناد 3
ضرع،رتم 4 / 0
،رتم قمع 1 / 0 تباث فک بیش و رتم 0027
/ 0 ندرک ربز يارب .دش ماجنا
ياه هقرو زا رتسب تماخض ابPvc
9 هقرو نیا هک.دش هدافتسا رتم یلیم لوط اب اه
2 / 1 ضرع و رتم 4
/ 0 ، رتم 1 پ ار لاناک ینایم رتم عورش .دنداد ششو
هقرو نیا يریگ رارق هلصاف رد اه
0 / 1 هلیم زا شیامزآ ماجنا يارب .دوب لاناک يادتبا زا يرتم عافترا اب بلص یکیتسلاپ ياه
20 یلیم رد هک دش هدافتسا رتم
شیارآ اب لاناک فک مکارت و اه
هلیم نیا ندادرارق روظنم هب . دنتفرگ رارق فلتخم ياه هقرو رد اه
Pvc ياه خاروس،
رطق هب ییاه 10
یلیم .دش هیبعت رتم
خاروس نیا دادعت ضرع رد اه
3 لوط رد و 24 دندوب ددع
، يرگید زا خاروس ره هلصاف هکیروط هب 00
لیم ی .دوب رتم رد و ضرع رد خاروس نیلوا هلصاف
لوط 20 لیم ی نشور اب .دش ماجنا لاناک رد یهایگ ششوپ نودب شیامزآ کی ادتبا .دوب رتم نازیم هب هکلف ریش طسوت لاناک هب يدورو یبد پمپ ندرک
یم میظنت هاوخلد دش
تیلونوی هحفص کی مولف يادتبارد . دورو زا يریگولج يارب
نایرج هب ندیسر يارب .دش هدادرارق مولف لخاد هب بآ یحطس جاوما
یم هدافتسا لاناک رد ییاهتنا هچیرد زا ،لاناک لوط رد تخاونکی نایرج قمع .دش
یم تئارق لاناک رد تخاونکی نایرج يرارقرب زا سپ شیامزآ .دش
رد اه
کی یفیدر شیارآ عون و
2 فلتخم مکارت (
لکش 1 ) یبد اب و ياه 1 ، 2 ، 9 ، 4 ، 0 دندش ماجنا هیناث رد رتیل .
لودج رد 1 شیامزآ حرش هداد حیضوت اه
تسا هدش .
لودج 1 - شیامزآ یکیلوردیه طیارش اه
شیامزآ مان شیارآ مکارت(%) فیدر* نوتس ناملا لک ادعت
1-W ششوپ نودب 0 0 0
1-R-P یفیدر 2.4 24*6 720
2-R-P یفیدر 0.6 12*3 180
لکش رد رارق هوحن ریز ياه عافترا اب بلص یهایگ ششوپ يریگ
0 2 یلیم رطق و رتم 10 یلیم هقرو نورد رتم Pvc ياه
.تسا هدش هداد ناشن لکش
ياه
ب و فلا هب شیارآ بیترت مکارت اب یفیدر
4 / 2
% و 1 / 0
% یم ناشن ار دهد .
)فلا
)ب
ش لک 1 - ششوپ شیارآ :فلا ( یهایگ یاه
مکارت اب یفیدر 4
/ 2
%
، :ب مکارت اب یفیدر 6
/ 0
% )
هطبار.دش هدافتسا ریز تلاداعم زا يربز بیارض ندروآ تسد هب يارب 1
هطبار و گنینام لومرف 2
لومرف بیکرت زا تسد هب خابسیو یسراد و گنینام ياه
تسا هدمآ
.
(1)
2 (2)
(3)
،کیرتم دحاو ساسا رب تلاداعم نیا رد هک
،هیناث رب رتم بسح رب نایرج تعرسv عاعشR
،رتم بسح رب یکیلوردیه لقث باتشg
،هیناث روذجم رب رتم بسح رب
،لاناک فک بیشS ،گنینام يربز بیرضo
و خابسیو یسراد بیرضf یم يزش بیرضc
.دشاب
3 . ثحب و جیاتن
لودج رد 2 شیامزآ هب طوبرم جیاتن هلیم
بلص ياه .تسا هدش هدروآ يریگ هزادنا شیامزآ نیا رد هک يریغتم لماع
نایرج قمع دش
و تباث بیش کی و یبد جنپ رد بآ 9
عومجم رد هک دوب یهایگ ششوپ مکارت عون 10
.دش ماجنا شیامزآ یمامت رد نایرج
شیامزآ یم ینارحب ریز اه .دشاب
لکش رد هک روطنامه ياه
2 ات 4 یم هدهاشم و گنینام بیارض یهایگ ششوپ مکارت شیازفا اب دوش
5 cm
5 cm
10 cm
10 cm
یم شهاک یطخ تروص هب زین يزش بیرض و شیازفا یطخ تروص هب خابسیو یسراد و گنینام .دبای
يربز بیرض رادقم نیرتشیب
مکارت رد خابسیو یسراد و گنینام 4
/ 2
% ربارب بیترت هب و 023
/ 0 و 001 / 0 لودج رد.تسا 2
مکارت رد دورف ددع تارییغت ياه
یم فیرعت لقث يورین هب یسرنیا يورین میسقت تروص هب دورف ددع.تسا هدش هداد ناشن فلتنخم يارب بسانم رایعم کی هک دوش
دورف ددع تارییغت ساسا رب.تسا لاناک رد نایرج عون نییعت لودج رد هک
2 هک مینکیم هدهاشم،تسا هدمآ رت هچره
ششوپ مکا
یم شیازفا یهایگ یم رتمک دورف ددع،دبای
نآ لیلد.تشاد میهاوخ لاناک رد ششوپ نودب تلاح هب تبسن ار يرتمارآ نایرج و دوش
یم داجیا نایرج رد ار ییلااب تمواقم یهایگ ششوپ هک تسا نیا یم بآ زارت شیازفا ثعاب هک دنک
نایرج تیفرظ هجیتن رد و دوش
یم شهاک .دبای
لودج 2 شیامزآ هب طوبرم جیاتن هلیم
بلص یاه
شیامزآ Q(lit/s) y(m) nv Fr f c
1-w 1 0.013 0.014 0.552 0.066 34.384
1-w 2 0.024 0.019 0.440 0.099 28.130
1-w 3 0.032 0.020 0.429 0.101 27.903
1-w 4 0.04 0.021 0.409 0.107 27.086
1-w 5 0.05 0.024 0.366 0.128 24.736
1-R-P 1 0.022 0.019 0.251 0.308 15.953
1-R-P 2 0.038 0.020 0.221 0.370 14.564
1-R-P 3 0.053 0.023 0.201 0.419 13.683
1-R-P 4 0.068 0.026 0.185 0.470 12.927
1-R-P 5 0.085 0.029 0.165 0.551 11.930
2-R-P 1
0.021 0.016 0.269 0.269 17.066
2-R-P 2
0.038 0.020 0.221 0.370 14.564
2-R-P 3
0.051 0.021 0.213 0.377 14.437
2-R-P 4
0.065 0.023 0.198 0.415 13.753
2-R-P 5
0.08 0.024 0.181 0.468 12.949
لکش 2 - گنینام یربز بیرض تارییغت ربارب رد
یبد
لکش 3 - ربارب رد خابسیو یسراد بیرض تارییغت یبد
لکش 4 - ت یبد ربارب رد یزش بیرض تارییغ
4 یریگ هجیتن .
هناخدور لحاوس رد يربز بیارض يور رب هک دنتسه یلماوع هلمج زا یهایگ ششوپ تاصخشم و نایرج طیارش .دنتسه راذگ ریثات اه
رد اب قیقحت نیا
ربز بیارض يور رب قرغتسم تلاح رد یهایگ ششوپ مکارت ریثات یهاگشیامزآ لدم زا هدافتسا .تفرگ رارق یسرب دروم ي
زفا اب ششوپ مکارت شیا
یهایگ هجیتن رد،هتفای شیازفا نایرج قمع،هدش رتشیب نایرج ریسم رد عنام دوجو،
خابسیو یسراد و گنینام يربز بیرض وص هب
یطخ تر و شیازفا
.دبای یم شهاک يزش بیرض شیامزآ نیا رد
اه گنینام يربز بیرض رادقم نیرتشیب هک دش هدهاشم اد و
خابسیو یسر یبد رد
0 هب طوبرم و هیناث رب رتیل
اب یفیدر ششوپ مکارت
4 / 2
% هک دوب بیترت هب اب ربارب 023 / و 001 / 0 .تسا
5 . عجارم
1-Cook, H.L. and Campbell, F. (1939). Characteristics of some meadow strip vegetation, Agricultural Engineering 20, pp, 345-348
2-Yokoyama, Y. (2003). “Numerical analysis of flood flow of the Chikuma River considering vegetation, Disaster Mitigation and Water Management, ISDB, Niigata.Japan, 97-104
3-Chiew, Y. and Tan, S. (1992). Friction resistance of overland flow on tropical turfed slop, Journal of Hydraulic Engineering, 118(1):92-97
4- Jarvela, J. (2002). Flow resistance of flexible and stiff vegetation: a flume study with natural plants, Journal of Hydrology, 269(1), 44-54.
5-Stone, B. M. and Shen, H. T. (2002). Hydraulic resistance of flow in channels with cylindrical roughness, Journal of hydraulic engineering, 128(5), 500-506.
.4 هرامش، 2 دلج،زیخبآ تیریدم و یسدنهم هلجم ،نایرج یشرب تعرس رب یهایگ ششوپ شیارآ ریثات یهاگشیامزآ یسررب .)1933(.م ،قباس يدجاس-1
7-Nehal, L. Yan, Z. M. Xia, J. H. and Khaldi, A. (2012). Flow through non-submerged vegetation: A flume experiment with artificial vegetation, In Sixteenth International Water Technology Conference, pp, 1-12.
8- Hamidifar, H. and Omid, M. H. (2013). Floodplain vegetation contribution to velocity distribution in compound channels, Journal of Civil Engineering and Urbanism, 3(6), 357-361.
