Entomological Society of Iran Research Article pISSN: 0259-9996
2023, 43 (1), 63-72 https://doi.org.10.52547/jesi.43.1.7 eISSN: 2783-3968
Corresponding author: Mehrdad Ahmadi (E-mail:[email protected])
ﻢﯾژر ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺮﺑ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﯽﮔﮋﯾو ﯽﻠﺜﻣﺪﯿﻟﻮﺗ و ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ
Cydia
pomonella (Lepidoptera: Tortricidae)
ﺳرﺎﻓ ﻪﻤﻃﺎﻓ ﯽ
و يﺪﻤﺣا دادﺮﻬﻣ
ﮑﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺘﺴﻫ يزروﺎﺸﮐ هﺪ ﻪﺘﺴﻫ نﻮﻨﻓ و مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻫوﮋﭘ ،يا
ا جﺮﮐ ،ي ناﺮﯾا ،
[email protected] https://orcid.org/0000-0002-3754-0487
[email protected] https://orcid.org/0000-0002-1720-0856
ﺎﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﭽﺨﯾر ﺖﻓﺎﯾرد : 14 / 11 / 1401
شﺮﯾﺬﭘ : 20 / 02 /2 0 14
ﯽﺼﺼﺨﺗ ﺮﯿﺑد :
ﯾ بﻮﻘﻌ ﺤﺘﻓ ﯽ رﻮﭘ
هﺪﯿﮑﭼ ﯽﺑ شروﺮﭘ نﺎﮑﻣا ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر زا هدﺎﻔﺘﺳا: رد ﯽﻟﺮﺘﻨﮐ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ هدﺮﺘﺴﮔ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ار تاﺮﺸﺣ ﻪﻔﻗو
لﺎﺳ لﻮﻃ مﺎﻤﺗ ﯽﻣ ﺎﯿﻬﻣ
زﺎﺳ ﻓ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد .د ﻪﺠﻨﺳاﺮ
ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﯽﺘﺴﯾز لوﺪﺟ يﺎﻫ Cydia pomonella (L.)
(Lepidoptera: Tortricidae) ) هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﺶﺷ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ
1 25± ﺟرد ﻪ ﺖﺑﻮﻃر ،سﻮﯿﺴﻠﺳ
ﯽﺒﺴﻧ 5 60± ﺪﺻرد رود و ه يرﻮﻧ 8 : 16 ﺖﻋﺎﺳ ﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ((ﯽﮑﯾرﺎﺗ :ﯽﯾﺎﻨﺷور) ﻢﯾژر .ﺖﻓﺮﮔ را
ﻞﻣﺎﺷ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ 1
ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺨﺴﻧ ( -
ﻢﯾژر زا ﻪﺘﻓﺎﯾ Brinton et al. (1969)
، 2 و 3 ﻪﺨﺴﻧ ( ﻢﯾژر زا ﻪﺘﻓﺎﯾﺮﯿﯿﻐﺗ يﺎﻫ Bathon (1981)
، 4 ﻢﯾژر ( Fukova et al.
(2005) ، 5 و ﺐﯿﺳ ( 6(
ﺪﺷر هرود داد نﺎﺸﻧ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ .دﻮﺑ ﺐﯿﺳ گﺮﺑ و
ﻮﻤﻧ C. pomonella ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
17 / 51 ﺎﺑ زور
و ﮏﯾ ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ 01
/ 48 ﯽﻧﻻﻮﻃ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺶﺷ ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ زور هﺎﺗﻮﮐ و ﻦﯾﺮﺗ
لﻮﻃ ،يورﻻ هرود لﻮﻃ .ﺪﻧدﻮﺑ يﺪﺷر هرود ﻦﯾﺮﺗ
ﺎﺑ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ،ﺮﻧ ﺲﻨﺟ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﯽﻧﻻﻮﻃ .داد نﺎﺸﻧ ار يراد
ﻦﯾﺮﺗ
ﻢﺨﺗ زا ﺶﯿﭘ هرود ) يﺰﯾر
01 /2 ﻢﺨﺗ هرود و (زور ) يﺰﯾر
21 /7 ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ (زور و ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ،ﺞﻨﭘ و ﺶﺷ يﺎﻫ
ﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ نﺎﻣز ،هدﺎﻣ ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﻢﺨﺗ داﺪﻌﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻢﯾژر زا ﺎ
) رﺎﻬﭼ 2/
141 ﺶﺷ و (هدﺎﻣ/ﻢﺨﺗ )
3/
91 (هدﺎﻣ/ﻢﺨﺗ
ﻢﯾژر ﻪﻤﻫ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ .ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ رﺎﻬﭼ ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﯽﺘﺴﯾز ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﯿﻠﮐ يﺪﺷر ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ .دﻮﺑ يﺎﻫ 46/14) رﺎﻬﭼ ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ(T) ﻞﺴﻧ لﻮﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﯽﻟو ﺪﻨﻫدﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽﺘﺒﺜﻣ ﺪﺷر ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ ﯽﯾاﺬﻏ ﻪﺑ (زور
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻢﯾژر ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺘﻫﺎﺗﻮﮐ يراد .دﻮﺑ ﺎﻫ
نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻢﯾژر ،رﺎﻬﭼ ﻢﯾژر ﻪﮐ دراد ﻦﯾا ﻪﺑ هرﺎﺷا ،نآ زا ﺲﭘ و غﻮﻠﺑ زا ﺶﯿﭘ يﺪﺷر يﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ يروآداز ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺰﯿﻧ و ﺖﺳا يﺮﺗﺪﻣآرﺎﮐ ﺪﻫد
ﯽﻣ ﻢﯾژر ﻦﯾا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و ﺪﺑﺎﯾ دﻮﺒﻬﺑ ﮏﯾدﺰﻧ هﺪﻨﯾآ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﻢﯾژر ياﺮﺑ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ
يﺎﻫورﻻ ﯽﻠﺻا ﯽﯾاﺬﻏ دﺮﯿﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ
.
هژاو يﺎﻫ يﺪﯿﻠﮐ : ،ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر Cydia pomonella
هرود ،ﺪﺷر هرود لﻮﻃ ، ﻢﺨﺗ يﺎﻫ
يﺰﯾر يرواداز ،
Citation: Farsi, F. & Ahmadi, M. (2023) Effect of natural and artificial diets on the biological and reproductive characteristics of Cydia pomonella (Lepidoptera: Tortricidae). J. Entomol. Soc. Iran 43 (1), 63-72.
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺐﯿﺳ مﺮﮐ
Cydia pomonella (L). (Lepidoptera: Tortricidae)
نﺎﯿﺧﺮﺴﻠﮔ هﻮﯿﻣ نﺎﺘﺧرد يور يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻓآ زا ﯽﮑﯾ )
Rosaceae
( ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ا .دﻮﺷ
ﺖﻓآ ﻦﯾ
ﻪﻧاﺮﺘﯾﺪﻣ ﻢﯿﻠﻗا ﺎﺑ ﯽﻘﻃﺎﻨﻣ ﺎﺗ دﺮﺳ ياﻮﻫ و بآ ﺎﺑ ﯽﻄﯾاﺮﺷ ﻞﻣﺎﺷ ،ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﯽﻌﯿﺳو ﻪﻨﻣاد رد ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ يا
)
Jiang et al., 2018
( ﯽﻣ ﺖﻓآ ورﻻ . هوﻼﻋ ﺪﻧاﻮﺗ
) ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻢﻫ ﻮﻟآ و ﻞﯿﻠﺷ ،ودﺮﮔ ،سﻼﯿﮔ ،ﯽﺑﻼﮔ يور ،ﺐﯿﺳ ﺮﺑ
Pszczolkowski et al., 2002
(.
) ﺎﯿﻧد ﻢﻬﻣ هﻮﯿﻣ رﺎﻬﭼ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺐﯿﺳ
Shi et
al., 2019
زا ﺖﻓآ ﻦﯾا ﯽﻠﺻا نﺎﺑﺰﯿﻣ ( 10
،تارﺪﯿﻫﻮﺑﺮﮐ ﺪﺻرد 4
و ﯽﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ هوﻼﻌﺑ ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﺪﺻرد 80
ﭘ رد ﻪﮑﻨﯾا ﻦﻤﺿ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ بآ ﺪﺻرد و ﺖﺳﻮ
ﯽﺑﺮﭼ ،يروﺮﺿ ﻪﻨﯿﻣآ يﺎﻫﺪﯿﺳا مﺎﻤﺗ و دراد دﻮﺟو ﺮﺒﯿﻓ ،ﺐﯿﺳ ﺰﻐﻣ ) ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ نآ زا ﮏﯿﺑرﻮﮑﺳآ ﺪﯿﺳا يدﺎﯾز ناﺰﯿﻣ ﺰﯿﻧ و عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ يﺎﻫ
Stenekamp,
.(2011
شور ﺐﯿﺳ مﺮﮐ لﺮﺘﻨﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻦﯾا زا ﯽﮑﯾ .ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
شور هدﺮﺘﺴﮔ ﻒﯿﻃ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺎﻫ ﺖﻓآ زا يا
ﺶﮐ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ،ﺖﻓآ دﻮﺧ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺚﺤﺑ ﺰﯿﻧ و فﺪﻫﺮﯿﻏ تادﻮﺟﻮﻣ ياﺮﺑ يﺪﺟ تاﺮﻄﺧ زوﺮﺑ ﺐﺒﺳ )
Pajač et al., 2011
؛
Sauphanor et al., 2000
؛
Sauphanor
& Bouvier, 1995
ﮏﯿﻨﮑﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ور ﻦﯾا زا .(
ﺖﻔﺟ رد لﻼﺘﺧا ﻞﻣﺎﺷ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ لﺮﺘﻨﮐ ياﺮﺑ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ يﺎﻫ هﺪﻨﻨﮐ ﻢﯿﻈﻨﺗ ،ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ لﺮﺘﻨﮐ ﻞﻣاﻮﻋ ،يﺮﯿﮔ
يﺎﻫ شور ﻪﻠﻤﺟ زا (Sterile Insect Technique) ﯽﻤﯿﻘﻋﺮﻧ ﮏﯿﻨﮑﺗ ( .Dyck, 2010 )ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺶﯾاﺰﻓا لﺎﺣ رد ﯽﻤﯿﻘﻋﺮﻧ شور و ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﺪﺷر راﺪﺘﺳود و ﻦﻤﯾا يﺎﻫ
ﻂﯿﺤﻣ ﯽﻣ اﺮﺟا ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻓآ صﻮﺼﺧ رد ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﻪﮐ ﺖﺳا تﺎﻓآ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺚﺤﺑ رد ﺖﺴﯾز دﻮﺷ
)
Barnes et al., 2007
؛
Rull et al., 2005
.(
شور ﻦﯾا
ﺑﺎ ) دﺮﯿﮔﯽﻣ ترﻮﺻﻊﯿﺳو ﯽﺤﻄﺳ رد تاﺮﺸﺣ يزﺎﺳﺎﻫرو هﺪﻨﻨﮐ ﻢﯿﻘﻋ يﺎﻫشور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫنآ ندﻮﻤﻧ ﻢﯿﻘﻋ ﺲﭙﺳ و فﺪﻫ ﺖﻓآ هﻮﺒﻧا شروﺮﭘ
Thistlewood &
Judd, 2019
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﮏﯾ ﯽﻠﺻا يﺎﻫدﺮﮑﻠﻤﻋ .(
ﯽﻣ يﺪﻨﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ هزﻮﺣ ﻪﺳ ردSIT
:دﻮﺷ 1 - ﺣ هﻮﺒﻧا شروﺮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺖﯿﻔﯿﮐ لﺮﺘﻨﮐ و هﺮﺸ
2 - ﻢﯿﻘﻋ تاﺮﺛا يور يزﺎﺳ
هﺪﻧز هﺮﺸﺣ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﯽﻧﺎﻣ 3
- ﯽﮔﺪﯿﭽﯿﭘ ﺎﺑ ،ﮏﯿﻨﮑﺗ ﻦﯾا رد مﺎﮔ ﻦﯿﻟوا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هﺮﺸﺣ ﺪﻣآرﺎﮐ و هﻮﺒﻧا شروﺮﭘ .ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﺑ ترﺎﻈﻧ و فﺪﻫ ﺖﯿﻌﻤﺟ رد هﺮﺸﺣ دﺮﺑرﺎﮐ
يﺎﻫ .( Dyck, 2010) ﺖﺳا هدﻮﺑ هاﺮﻤﻫ ناراﺪﮑﻟﻮﭙﻟﺎﺑ ﻪﺘﺳار رد يرﺎﯿﺴﺑ
ﯽﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ گرﺰﺑ سﺎﯿﻘﻣ رد شروﺮﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هﻮﺒﻧا شروﺮﭘ شروﺮﭘ ﺪﯾﺎﺒﻧ ،گرﺰﺑ سﺎﯿﻘﻣ رد ار ﯽﺷروﺮﭘ ﺮﻫ ﺎﻣوﺰﻟ و ﺖﺳا ﯽﺒﺴﻧ ﯽﺣﻼﻄﺻا گرﺰﺑ سﺎﯿﻘﻣ ﯽﻟو دﻮﺷ
) ﺖﺴﻧاد هﻮﺒﻧا
Dyck, 2010
ﻪﺑ ار يدﺪﻌﺘﻣ تﻼﮑﺸﻣ ﯽﻠﺻا نﺎﺑﺰﯿﻣ يور ﺐﯿﺳ مﺮﮐ شروﺮﭘ .(
ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ،ﺪﻧﺪﺷ ﺦﯾﺮﻔﺗ هزﺎﺗ ﻪﮐ ﺎﻫورﻻ زا ﯽﻤﮐ داﺪﻌﺗ اﺮﯾز دراد هاﺮﻤﻫ
ﮏﻗﺎﺗا يﺎﻣد رد ،ﻪﮑﻨﯾا ﻦﻤﺿ .ﺪﻧراد ار ﻪﯾﺬﻐﺗ و ﺖﺳﻮﭘ رد ذﻮﻔﻧ ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﯽﻣ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ رﺎﭼد ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ﺐﯿﺳ هﻮﯿﻣ ،شروﺮﭘ يﺎﻫ
.دﻮﺷ
Kuyulu & Genc
(2019)
ﺐﯿﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ يﺎﻫ
كزﺎﻧ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ار (ﺰﺒﺳ) سرﺎﻧ ﻢﺘﺴﯿﺳ رد .ﺪﻧدﺮﮐ حﺮﻄﻣ نآ ﻪﺘﺳﻮﭘ ندﻮﺑ ﺮﺗ
،ﯽﻠﺻا نﺎﺑﺰﯿﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ هﻮﺒﻧا شروﺮﭘ يﺎﻫ
سوﺮﯾوﻮﻟﻮﻧاﺮﮔ ﻢﺟﺎﻬﺗ هراﻮﻤﻫ ﺎﻫ
(Granulovirus)
ﻞﮕﻧا و چرﺎﻗ زا ﻪﮐ ﯽﺗاﺮﺸﺣ و ﻪﮐﺮﺳ ﺲﮕﻣ ، ﺖﺳا بﺎﻨﺘﺟا ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯿﻏ ،ﺪﻧراد ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﻫ
)
Dyck, 2010
( ور ﻦﯿﻤﻫ زا .
ﻢﯾژر يور شروﺮﭘ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ هﺮﺸﺣ ياﺮﺑ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﮏﯾ .ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ فﻮﻄﻌﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ ار نﺎﮔﺪﻨﻨﮐﺪﯿﻟﻮﺗ و ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺮﻈﻧ هراﻮﻤﻫ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﻪﯾﺬﻐﺗ يروﺮﺿ يﺎﻫزﺎﯿﻧ زا رﺎﺷﺮﺳ و راﺪﯾﺎﭘ ،يﺬﻐﻣ ﺪﯾﺎﺑ ﺮﻘﻣ ﺪﯾﺎﺑ ﺰﯿﻧ يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﻈﻧ زا ﻪﮑﻠﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻧﻮﮔ نآ يا
) ددﺮﮔ ﯽﻘﻠﺗ ﻪﻓﺮﺻ ﻪﺑ نو
Cohen, 2004
.( Theron ﻂﺳﻮﺗ1947 لﺎﺳ رد ﺐﯿﺳ مﺮﮐ شروﺮﭘ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﮏﯾ ﻪﺋارا ياﺮﺑ ﺎﻫشﻼﺗ ﻦﯿﻟوا ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺮﻈﻧ زا ﺮﯿﺴﻣ ﻦﯾا وا زا ﺲﭘ .ﺪﺷ ﻪﺋارا
ﺐﯿﺸﻧ و زاﺮﻓ ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ار يرﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ
.ﺖﺷاﺬﮔ ر زا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻢﯾژ
ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﺮﯿﯿﻐﺗ زا ﺎﯾ و دﻮﺑ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ورﻻ ياﺮﺑ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﯾ ﻪﮐ يدﺪﻌﺘﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
.ﺪﻧدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﺐﯿﺳ مﺮﮐ يﺎﻫورﻻ شروﺮﭘ ياﺮﺑ ،دﻮﺑ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﮕﯾد هﺮﺸﺣ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ
Howell (1970)
ﻪﮐ ﯽﻤﯾژر تاﺮﯿﯿﻐﺗ زا
Ignoffo (1962)
ياﺮﺑ
Trichoplusia ni (Hübner)
.ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﺐﯿﺳ مﺮﮐ يﺎﻫورﻻ ياﺮﺑ ﯽﻤﯾژر ﻪﺑ ،داد ﻪﺋارا
Sender (1970)
و
Guennelon (1981)
ياﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻤﯾژر زا
ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ
Noctuid
و دﻮﺑ
Rock (1967)
ﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ ﻢﯾژر ﺮ
Helicoverpa zea (Boddie)
ﻢﯾژر يور تاﺮﯿﯿﻐﺗ رﻮﻄﻨﯿﻤﻫ .ﺪﻧﺪﯿﺳر ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ياﺮﺑ ﯽﻤﯾژر ﻪﺑ
يﺎﻫGrapholita و ( Rock et al., 1964) Argyrotaenia velutinana ،(Hathaway, 1966 )Anthonomus grandis grandis ياﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ
molesta
)
Cossentine et al., 2005
ﻢﯾژر .ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ،دﻮﺑ ( نآ ﯽﮕﺸﯿﻤﻫ ندﻮﺑ سﺮﺘﺳد رد ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
لﻮﺼﻓ مﺎﻤﺗ رد ﺎﻫ
، ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣرد
نآ ندﻮﺑ ﻪﻓﺮﺻ ﻪﺑ نوﺮﻘﻣ ﺰﯿﻧ و هﺮﺸﺣ ﯽﻠﺻا ﻢﯾژر ) ﺎﻫ
Singh, 1984
.ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺪﯿﻠﮐ ﻪﻄﻘﻧ ،هﻮﺒﻧا شروﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﻫ رد هراﻮﻤﻫ ( ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﮏﯾ
نﺎﮑﻣا هﺮﯿﺧذ ﯽﻧﻻﻮﻃ يزﺎﺳ ﻪﺘﺷاد
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ و ﺪﺷﺎﺑ 75
) ﺪﻨﺳﺮﺑ غﻮﻠﺑ ﻪﺑ ﻢﺨﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ زا داﺮﻓا ﺪﺻرد
Dyck, 2010
ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﻪﮑﻨﯾا ﻦﻤﺿ (
ﺨﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ ،يرورﺎﺑ نداد ﺖﺳد زا نوﺪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ،ﺪﻨﺘﺷاد ﺪﺷر نآ يور ﻪﮐ ﯽﻨﯿﻐﻟﺎﺑ و ﺪﻫد نﺎﺸﻧ ار هﺮﺸﺣ ﯽﻠﺻا ياﺬﻏ ﺎﺑ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﺪﺷر خﺮﻧ ) ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﻢ
Singh,
.(1984
ﻪﻨﯿﻬﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ شروﺮﭘ يزﺎﺳ
ﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ ﯽﻠﺜﻣﺪﯿﻟﻮﺗ و ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﺧﺮﺑ ،ﯽﻤﯿﻘﻋﺮﻧ ﮏﯿﻨﮑﺗ ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﺖﻓآ ﺖ
C. pomonella
ﻢﯾژر يور ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻂﯾاﺮﺷ رد نﺎﻤﻫ اﺮﯾز .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ و ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﺖﺳد ،ﺪﺷ هرﺎﺷا ﻪﮐ رﻮﻃ ﻢﯾژر ﮏﯾ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾ
هژوﺮﭘ ﮏﯾ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ رد لوا مﺎﮔ ،بﻮﻠﻄﻣ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ .ﺖﺳاSIT
شور و داﻮﻣ
ﺎﻫ
شروﺮﭘ ﻂﯿﺤﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﯽﻨﻠﮐ يراﺪﻬﮕﻧ و
C. pomonella
. ﻊﻤﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ يروآ ﺎﻫ
آ ﺐﯿﺳ غﺎﺑ زا ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﯽﻨﻠﮐ ﻞﯿﮑﺸﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﻓآ ﻪﺑ هدﻮﻟ
ﮏﯿﺑآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻊﻗاو ﻦﯾوﺰﻗ
)
36.0404˚ N, 50.5446˚ E
هﺎﻣﺮﯿﺗ رد ( 1400
ﻪﻧﻮﮔ و ﺪﺷ مﺎــﺠﻧا ﯽﮔﮋﯾو سﺎﺳاﺮﺑ
ﺷ ﺖﺨﯾر) يﺮﻫﺎﻇ يﺎﻫ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﻪﮐ (ﯽﺳﺎﻨ
ﻊﻤﺟ يﺎﻫورﻻ .ﺪﺷ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﺮﮐذ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ هﺪﺷ يروآ
هﺮـﺸﺣ ﯽـﺳﺎﻨﺷ ﻪﺘﺴﻫ يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ يا
زﺮﺒﻟا نﺎﺘﺳا) رﻮﻬﻇ ﺎﺗ و ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ (جﺮﮐ–
ﺐﺷ هﺮﭘ ﺐﺷ .ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ﯽﮑﯿﺘﺳﻼﭘ فوﺮﻇ نورد ،ﺎﻫ هﺮﭘ
ﻊﻤﺟ ﺖﯿﻌﻤﺟ زا هﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ يﺎﻫ ﺑ غﺎﺑ زا هﺪﺷ يروآ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ جﺎﺘﻧ ﻦﯾﺪﻟاو ناﻮﻨﻋ ﻪ
.ﺪﻧﺪﺷ شروﺮﭘ هراﻮﻤﻫ ﻗﺎﺗا رد ﮏ يﺎﻣد ﺎﺑ ﺪﺷر 1
25± ﺟرد ﻪ ﺖﺑﻮﻃر ،سﻮﯿﺴﻠﺳ ﯽﺒﺴﻧ
5 60± ﺪﺻرد رود و ه يرﻮﻧ 8 ﯽﮑﯾرﺎﺗ ﺖﻋﺎﺳ و
16 ﯽﯾﺎﻨﺷور ﺖﻋﺎﺳ ياﺮﺑ
ﻪﯿﻠﮐ ﯽﺘﺴﯾز ﻞﺣاﺮﻣ .دﻮﺑ
ﻪﯿﻬﺗ ﻢﯾژر يﺎﻫ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ .
ﯽﺳرﺮﺑ مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ ﻪﺑ يور مزﻻ يﺎﻫ
ﺐﺷ ﻢﺨﺗ ﺦﯾﺮﻔﺗ زا ﺲﭘ ،يدﺮﻓ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ هﺮﭘ
ﻦﺳ يﺎﻫورﻻ ،ﺪﻟاو يﺎﻫ
ﺮﻤﻋ ﺎﺑ تﺎﻧﻮﺌﻧ) لوا 0
- 3 ﻢﻠﻗ ﻂﺳﻮﺗ طﺎﯿﺘﺣا ﺎﺑ (ﺖﻋﺎﺳ هرﺎﻤﺷ) ﻒﯾﺮﻇ رﺎﯿﺴﺑ يﻮﻣ
000 هﺮﯾاد ﺶﯾﺎﻣزآ فوﺮﻇ نورد يداﺮﻔﻧا ترﻮﺻ ﻪﺑ ( ﺮﻄﻗ ﻪﺑ) ﻞﮑﺷ يا
5 ﯽﺘﻧﺎﺳ (ﺮﺘﻣ
ﻣزآ فﺮﻇ ﺮﻫ .ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ فﺎﻔﺷ ﮏﯿﺘﺳﻼﭘ ﺲﻨﺟ زا ﻢﯾژر زا ﯽﮑﯾ يوﺎﺣ ،ﺶﯾﺎ
ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﯽﺒﯾﺮﻘﺗ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ
20 ﯽﺘﻧﺎﺳ هرود لﻮﻃ رد .دﻮﺑ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ
ﺪﺷر ،ﺶﯾﺎﻣزآ و
گﺮﻣ و ﻮﻤﻧ و ﺐﺷ دﺮﻓ ﺮﻫ ﺮﯿﻣ ﭘ
.ﺪﺷ ﺖﺒﺛ و ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻧازور رﻮﻃ ﻪﺑ هﺮ
ﯿﻬﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪ
ﻢﯾژر يﺎﻫ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر ياﺮﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ
C. pomonella
ﻢﯾژر اﺪﺘﺑا رد يﺎﻫ
ﺬﻏ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾا ﻊﺑﺎﻨﻣ رد هﺪﺷ شراﺰﮔ
ﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﺪ ﺪﻧ و
رد ﻢﯾژر ناﻮﻨﻋ ﻪﺑFukova et al. (2005) و Bathon et al. (1981) ،Brinton et al. (1969)ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﺋارا ﯽﯾاﺬﻏيﺎﻫﻢﯾژر،ﯽﻧﻮﻨﮐﺶﻫوﮋﭘ رد ﺖﯾﺎﻬﻧ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﺑﺎﯾزرا ياﺮﺑ ﺮﮕﯾد ﻢﯾژر ود ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻢﻫ ﺐﯿﺳ گﺮﺑ ﺰﯿﻧ و (ﺐﯿﺳ) هﺮﺸﺣ ﻦﯾا ﯽﻠﺻا نﺎﺑﺰﯿﻣ زا .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هﺮﺸﺣ رﺎﯿﺘﺧا رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و
.ﺪﺷ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر رد ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ دﺎﺠﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ ﮏﯾ هرﺎﻤﺷ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر
Brinton et al. (1969)
ﻞﻣﺎﺷ نآ زا ﺪﺣاو ﺮﻫ و ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ 51
ﯽﻠﯿﻣ ،مﺪﻨﮔ ﻪﻧاﻮﺟ مﺮﮔ
402 ﯽﻠﯿﻣ3 ،ﮏﯿﺑرﻮﺳ ﺪﯿﺳا مﺮﮔﯽﻠﯿﻣ2 7/ ،رﺎﮔآ مﺮﮔﯽﻠﯿﻣ105 ،زرﺎﮐﺎﺳ مﺮﮔﯽﻠﯿﻣ156 ،هرا كﺎﺧ مﺮﮔﯽﻠﯿﻣ624 ،ﺎﯾﻮﺳ درآ مﺮﮔﯽﻠﯿﻣ780 ،ترذ درآ مﺮﮔﯽﻠﯿﻣ ﻦﻠﯿﺘﻣ مﺮﮔ
،تاوﺰﻨﺑ ﯽﺴﮐورﺪﯿﻫ 33
ﯽﻠﯿﻣ ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﯽﺘﻟﻮﻣ مﺮﮔ و
6500 ﯽﻠﯿﻣ .دﻮﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺮﺘﯿﻟ ﻪﮐ ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ دﺎﺠﯾا ﺎﺑ ﻪﺳ و ود هرﺎﻤﺷ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر
Ranjbar Aghdam (2009)
ﯽﻠﺻا ﻢﯾژر رد
Bathon et al. (1981)
ﻞﻣﺎﺷ ﻢﯾژر ﻦﯾا .ﺪﺷ ﻢﻫاﺮﻓ ،دﻮﺑ هدﺮﮐ لﺎﻤﻋا 20
،رﺎﮔآ ردﻮﭘ مﺮﮔ 50
رآ مﺮﮔ ،ترذ د 50 ،مﺪﻨﮔ ﻪﻧاﻮﺟ مﺮﮔ 50
ﺮﻤﺨﻣ مﺮﮔ
،ﻮﺠﺑآ 5/
4 ﺪﯿﺳا مﺮﮔ ،ﮏﯿﺑرﻮﮑﺳآ 8/
1 ،ﮏﯿﺋوﺰﻨﺑ ﺪﯿﺳا مﺮﮔ 8/
1 ﻞﯿﺘﻣ) ﻦﯾژﺎﭙﯿﻧ مﺮﮔ 4
- ،(ﻢﯾﺪﺳ تاوﺰﻨﺑ ﯽﺴﮐورﺪﯿﻫ 780
ﯽﻠﯿﻣ ﻢﯾژر ود ﻦﯾا توﺎﻔﺗ .دﻮﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺮﺘﯿﻟ
هرﺎﻤﺷ ﻢﯾژر) ﺐﯿﺳ ﻪﻧاد ندوﺰﻓا رد 2
هرﺎﻤﺷ ﻢﯾژر) ﺐﯿﺳ گﺮﺑ و ( 3
.دﻮﺑ ( ﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ رﺎﻬﭼ هرﺎﻤﺷ ﯽ
Fukova et al. (2005)
ﻦﯾا رد .ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ
ﻢﯾژر 800 ﯽﻠﯿﻣ ﮔ ،مﺪﻨﮔ ﻪﻧاﻮﺟ مﺮ 125
ﯽﻠﯿﻣ ،ﻮﺟ ﻪﻧاﻮﺟ مﺮﮔ 125
ﯽﻠﯿﻣ ،ﺮﻤﺨﻣ مﺮﮔ 25
ﯽﻠﯿﻣ ،ﮏﯿﺑرﻮﮑﺳآ ﺪﯿﺳا مﺮﮔ 25
ﯽﻠﯿﻣ ،ﮏﯾﺮﺘﯿﺳ ﺪﯿﺳا مﺮﮔ 5/
8 ﯽﻠﯿﻣ ﻞﯿﺘﻣ مﺮﮔ
،ﻦﺑارﺎﭘ 7 ﯽﻠﯿﻣ ﮔ ،ﮏﯿﺑرﻮﺳ ﺪﯿﺳا مﺮ 35
/0 ﯽﻠﯿﻣ ب ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو مﺮﮔ -
،ﺲﮑﻠﭙﻤﮐ 100 ﯽﻠﯿﻣ و رﺎﮔآ مﺮﮔ 5600
ﯽﻠﯿﻣ .ﺪﻧﻮﺸﯿﻣ طﻮﻠﺨﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ بآ ﺮﺘﯿﻟ ﻢﯾژر ﻪﯿﻬﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
-
ﻢﯾژر زا ﮏﯾ ﺮﻫ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ،مرﺎﻬﭼ ﺎﺗ لوا ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﻦﮕﻤﻫ ياﺮﺑ و ﻦﯾزﻮﺗ لﺎﺘﯿﺠﯾد يوزاﺮﺗ ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ﺎﻫ
طﻮﻠﺨﻣ زا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يزﺎﺳ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻗﺮﺑ ﻦﮐ
ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر
شور ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ لوا ﻦﺳ يﺎﻫورﻻ .دﻮﺑ ﺐﯿﺳ هﻮﯿﻣ زا هﺮﺸﺣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺞﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
Kuyulu & Genc (2019)
ﺐﯿﺳ ﻪﺑ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﺎﺑ سرﺎﻧ يﺎﻫ
ﺰﺒﺳ و كزﺎﻧ )
Malus domestica cv. “Gala”
( ﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺪﻧ ﯿﻬﺴﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ هﻮﯿﻣ ﯽﯾﺎﻬﺘﻧا ﻪﯿﺣﺎﻧ رد . هﺮﺸﺣ ﻒﯾﺮﻇ نزﻮﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ورﻻ دورو ﻞ
ﻞﯾﺮﺘﺳا ﯽﺳﺎﻨﺷ
خارﻮﺳ ،هﺪﺷ ﺐﯿﺳ ﻦﯾا .ﺪﺷ ﻪﯿﺒﻌﺗ يﺰﯾر يﺎﻫ
ﯽﮔدﻮﻟآ مﺪﻋ و ورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻦﯿﺣ ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ﺖﺑﻮﻃر بﺬﺟ ياﺮﺑ يﺬﻏﺎﮐ لﺎﻤﺘﺳد نآ ﻒﮐ رد ﻪﮐ ﯽﮑﯿﺘﺳﻼﭘ فوﺮﻇ رد ﺎﻫ
.ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ،دﻮﺑ هﻮﯿﻣ ﻻ رﺎﯿﺘﺧا رد ،ﺐﯿﺳ گﺮﺑ ﻪﮐ ﺶﺷ هرﺎﻤﺷ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر
شور زا ﻢﯾژر ﻦﯾا رد ﺐﯿﺳ مﺮﮐ يﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ياﺮﺑ .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺎﻫور
Pszczolkowski et al. (2002)
ﺳ يﺎﻫورﻻ ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ لﺎﻤﻋا ﺎﺑ ) بﻮﯿﺗوﺮﮑﯿﻣ نورد ﻪﺑ لوا ﻦ
5 ﯽﻠﯿﻣ ﺐﯿﺳ گﺮﺑ يوﺎﺣ (ﺮﺘﯿﻟ )
Malus
domestica cv. ”Gala”
( گﺮﺑ ﻦﯾا .ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺮﻫ ﺎﻫ
24 ﯽﻣ ﺾﯾﻮﻌﺗ فوﺮﻇ نﺪﺷ بﻮﻃﺮﻣ و گﺮﺑ دﺎﺴﻓ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ رﺎﺒﮑﯾ ﺖﻋﺎﺳ .ﺪﺷ
ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ شروﺮﭘ ﻢﺘﺴﯿﺳ رد هﺮﺸﺣ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯿﯿﻌﺗ .
فوﺮﻇ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫورﻻ ،(تﺎﻧﻮﺌﻧ ورﻻ) ﮏﯾ ﻦﺳ ورﻻ رﻮﻬﻇ زا ﺲﭘ
ﺮﻄﻗ) ﯽﮑﯿﺘﺳﻼﭘ شروﺮﭘ 5
ﯽﺘﻧﺎﺳ (ﺮﺘﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ .ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ،دﻮﺑ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﯾﻮﻬﺗ و اﻮﻫ لدﺎﺒﺗ ياﺮﺑ كزﺎﻧ يرﻮﺗ زا ،فوﺮﻇ برد ﻪﯿﺣﺎﻧ رد ﻪﮐ
يورﻻ ﻦﯿﻨﺳ داﺪﻌﺗ ،زور ﺐﺴﺣ ﺮﺑ يورﻻ ﻦﺳ ﺮﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﯾﺎﻣزآ هرود ﯽﻃ هﺪﺷ )
Instar
( ،هدﺎﻣ و ﺮﻧ ﺲﻨﺟ ياﺮﺑ (زور ﺐﺴﺣﺮﺑ) ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،
ﺣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﺺﺧﺎﺷ ،ﺲﭙﺳ .دﻮﺑ (زور ﺐﺴﺣﺮﺑ) هدﺎﻣ و ﺮﻧ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸ
سﺎﺳا ﺮﺑ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﻎﻟﺎﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ و (ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ و يورﻻ) غﻮﻠﺑ زا ﺶﯿﭘ ﻞﺣاﺮﻣ يﺪﺷر يﺎﻫ
لﻮﻣﺮﻓ يﺎﻫ هﺪﺷ هدروآ )
Amer & El- Sayed, 2014
؛
Itoyama et al., 1999
( ياﺮﺑ ﺖﺳد ﯽﺑﺎﯾ ﻖﯿﻗد ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﻢﯾژر تاﺮﺛا ﺮﺗ
يﺪﺷر يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺮﺑ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﺐﺷ .ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ هﺮﭘ
رود لﻮﻃ .دﻮﺑ ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ رﻮﻬﻇ ﺎﺗ تﺎﻧﻮﺌﻧ ورﻻ نﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ نﺎﻣز زا هﺪﺷ يﺮﭙﺳ يﺎﻫزور داﺪﻌﺗ ﺎﺑ لدﺎﻌﻣ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا رد ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر هرود لﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ ه
ﺗ ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ جوﺮﺧ ﺎﺗ هﺮﯿﻔﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ نﺎﻣز ترﻮﺻ .ﺪﺷ ﻒﯾﺮﻌ
ﺛﺎﺗ ﯿ ﺮ ژر ﯾ ﻢ ﺎﻫ ي اﺬﻏ ﯽﯾ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﺑ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﻞﺜﻣﺪ . ﺴﻨﺟ ﯿ ﺖ ﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد داﺮﻓا ﯿ
ﺶ ﺨﺸﺗ (ﺮﺧآ ﻦﺳ ورﻻ) غﻮﻠﺑ زا ﯿ
ﺺ ا رد .ﺪﺷ هداد ﯾ
ﻦ ﻨﺳ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽ
، ﻪﺘﻓﺎﯾ رﻮﻬﻇيﺎﻫهﺮﭘﺐﺷ ( .Beeke & de Jong., 1991 )ﺖﺳاﺐﯿﺳ مﺮﮐ هدﺎﻣ و ﺮﻧﺖﯿﺴﻨﺟ هﺪﻨﻨﮐﻦﯿﯿﻌﺗ، ﯽﻤﮑﺷ ﻢﺠﻨﭘ ﺪﻨﺑ ردﻪﻀﯿﺑ دﻮﺟو مﺪﻋ ﯾﺎ دﻮﺟو هرود رد ﻪﮐ
ﭘﯿ ﺶ ﺎﺑ غﻮﻠﺑ زا ژر ﯾﻢ ﺎﻫ ي اﺬﻏ ﯽﯾ ﺬﻐﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾﻪ
اﺮﺑ ﻪﻧازور ترﻮﺻ ﻪﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ي
ﺖﻔﺟ ﮔﯿ ﺮ ي و ﻢﺨﺗ راﺬﮔ ي ﺒﻌﺗ فوﺮﻇ ﻪﺑ ﯿﻪ
اﺮﺑ هﺪﺷ ي اﯾ ﻦ هداد لﺎﻘﺘﻧا ،نﻮﻣزآ
ﺎﻣزآ .ﺪﻧﺪﺷ ﯾ ﺶ ﺘﺳﻼﭘ فوﺮﻇ رد ﯿ
ﮏ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ) 300 ﻣ ﯿﻠ ﯽﻟ ﯿ ﺮﺘ عﺎﻔﺗرا و 15 ﺎﺳ ﺘﻧ ﯽ ﺮﺘﻣ ﻪﻗرو .ﺪﺷ اﺮﺟا ( ﺎﻫ
ي ﻣﻮﻣ ﺬﻏﺎﮐ ﯽ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ) ﮐوﺮﭼ ﯿ هﺪ اﺮﺑ ( ي ﻣﺎﺗ ﯿ ﻦ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﺘﺴﺑ
ﻢﺨﺗ رﯾ ﺰ ي ﺐﺷ هﺮﭘ ﻠﺧاد ﺢﻄﺳ رد هدﺎﻣ ﯽ
هراﺪﺟ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ فوﺮﻇ ﻪﯾﺬﻐﺗ زﺎﯿﻧ ﻦﯿﻣﺎﺗ ياﺮﺑ و
،هﺮﺸﺣ ﯽﺑآ و يا لﻮﻠﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺸﻏآ ﻪﺒﻨﭘ ﻪﮑﺗ
زرﺎﮐﺎﺳ 5 ﺪﺻرد ﻃﻮﻗ رد
ﯽيﺰرﯾﻢﺨﺗ ﺮﺘﺴﺑ و ﺎﻫﻪﺒﻨﭘ .ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺷﻮﭘ ،اﻮﻫ لدﺎﺒﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑﻒﯾﺮﻇ ﯿرﺎﺴﺑيرﻮﺗ ﻪﭼرﺎﭘ ﺎﺑﺶﯾﺎﻣزآ فوﺮﻇ ﻪﻧﺎﻫد.ﺪﺷ هداد راﺮﻗ فوﺮﻇﯽﻣﺎﻤﺗ رد ،ﯽﺳﺎﮑﻋﻢﻠﻓﯿ ﻪﺑ ﻢﺨﺗ زا ﺲﭘ هرود و(Oviposition) يﺰﯾرﻢﺨﺗ هرود ،(Preoviposition) يﺰﯾرﻢﺨﺗ زا ﺶﯿﭘ هرود ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻠﺜﻣﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫهرود .ﺪﺷﯽ ﻣﺾﯾﻮﻌﺗ ،ﻪﻧازور ترﻮﺻ يﺰﯾر
(Postoviposition)
هدﺎﻣ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﻢﺨﺗ داﺪﻌﺗ و
(Fecundity)
سﺎﺳا ﺮﺑ شور ﺎﻫ ﻦﯿﺸﯿﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ي )
Blomefied et al., 2011
؛
Aghdam et
al., 2009
؛
Vickers, 1997
( ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
لوﺪﺟ 1 - لﻮﻣﺮﻓ و ﯽﻠﺻا يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ نآ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺎﻫ
ﺎﻫ
Table 1. Main parameters and formulas used to calculate them
Parameter Abbreviations Formula
Mean generation time T
r T =lnR0
Intrinsic rate of increase r
1
=
0 ) 1
( x x
x x
r l m
∑
∞ e= +
−
Net reproductive rate R0
∑
∞0 = =0
x lxmx
R
Finite rate of increase λ λ
λ
=er
ﻞﮑﺷ 1 - يورﻻ هرود لﻮﻃ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ ، (A)
) (B
ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ، )
و (C
يروآداز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ هدﺎﻣ ﺲﻨﺟ
Cydia pomonella
) )(%
(D
ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ -
.ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ 1
ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺨﺴﻧ ( ﻪﺘﻓﺎﯾ
Brinton et al. (1969)
، 2 و 3 ﻪﺨﺴﻧ ( ﻪﺘﻓﺎﯾﺮﯿﯿﻐﺗ يﺎﻫ
Bathon (1981)
، 4 (
Fukova et al. (2005)
، 5 و ﺐﯿﺳ ( 6
( .ﺖﺳا ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ(p<0.05)رادﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﮏﭼﻮﮐ و گرﺰﺑ فوﺮﺣ .ﺐﯿﺳ گﺮﺑ
Fig. 1. Duration of the Larval and pupal development (A- B) and male and female adults’ longevity (C) of Cydia pomonella (±SE) reared on different diets. Effect of different diets on mean female C. pomonella fecundity (D). 1) Modified version of the diet of Brinton et al. (1969), 2 and 3) modified version of the diet of Bathon (1981), 4) Fukova et al. (2005), 5) apple, 6) apple leaf. Capital and lowercase letters were used to indicate statistically significant differences (p<0.05).
هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺎﻫ
. ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖﻬﺟ ﻢﯾژر
هرود ﺰﯿﻧ و ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ زا ﮏﯾ ﺮﻫ يور ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﻢﺨﺗ داﺪﻌﺗ و ﯽﻠﺜﻣﺪﯿﻟﻮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
هدﺎﻣ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ
(Fecundity)
ﻪﻓﺮﻄﮑﯾ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ زا )
one- way ANOVA
( ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮﺑ و ﯽﮐﻮﺗ نﻮﻣزآ زا ﺎﻫ
)
Tukey
( ﺢﻄﺳ رد
لﺎﻤﺘﺣا 5
% .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ
ﻪﯾﺰﺠﺗ هداد ﻪﻤﻫ مﺮﻧ زا ﺎﻫ راﺰﻓا
R 3.3.1 (http://www.r-project.org/), SPSS version 23.0 (2015)
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ.
يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦـﺳ هﮋـﯾو ﯽـﺴﻨﺟ ود ﯽﮔﺪﻧز لوﺪﺟ يرﻮﺌﺗ
- ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ )
Chi et al., 2020
؛
Chi, 1988
( ،ﺪﺷ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻣ
راﺮﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ درﻮ
زا .ﺖﻓﺮﮔ مﺮﻧ
راﺰﻓا
TWOSEX- MSChart
)
Chi, 2020
( ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﺣاﺮﻃ زوﺪﻨﯾو ﻞﻣﺎﻋ ﻢﺘﺴﯿﺳ ياﺮﺑ
)
http://140.120.197.173/Ecology/prod02.htm
( . هزاﺪﻧا ياﺮﺑ پﺮﺘﺳا تﻮﺑ شور زا بذﺎﮐ يﺎﻫراﺮﮑﺗ دﺎﺠﯾا و دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ يﺮﯿﮔ )
Bootstrap
( داﺪﻌﺗ ﻪﺑ
100000 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺒﺗﺮﻣ .
لﻮﻣﺮﻓ مﺮﻧ ﻦﯾا ﻂﺳﻮﺗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺎﻫ ﺒﺳﺎﺤﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ راﺰﻓا
رد ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻪ لوﺪﺟ
1 نﺎﺸﻧ .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻢﯾژر ﺖﺤﺗ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
. هرود لﻮﻃ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ي
ﻢﯾژر ﻦﯿﺑ يورﻻ ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ار يراد
داد نﺎﺸﻧ )
P< 0.001
() ﺟ لوﺪ 2 و ﻞﮑﺷ 1 A
ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ يورﻻ هرود لﻮﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ .(
هﺎﺗﻮﮐ ﺶﺷ و رﺎﻬﭼ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﻦﺳ ﺮﻫ نﺎﻣز تﺪﻣ .دﻮﺑ ﺮﺗ
يورﻻ )
Instar
( ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
داد نﺎﺸﻧ ار يراد )
P<0.05
( ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ . ﻦﺳ) يورﻻ ﻦﺳ ﺮﻫ رد
1 ﺎﺗ 5 ود رد (
ﻊﯾﺮﺳ ،ﺶﺷ و رﺎﻬﭼ ﻢﯾژر ﻢﯾژر ﻪﯿﻘﺑ زا ﺮﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ،يورﻻ مﻮﺳ ﺎﺗ ﮏﯾ ﻦﺳ ،ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ .دﻮﺑ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﻢﯾژر زا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
،ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺶﺷ و رﺎﻬﭼ يﺎﻫ
ﻊﯾﺮﺳ .ﺪﺷ يﺮﭙﺳ ﻦﯾﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺗ
لوﺪﺟ 2 - ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ نﺎﻣز تﺪﻣ
Cydia pomonella
.ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﻢﯾژر زا هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ 1
ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺨﺴﻧ ( ﻪﺘﻓﺎﯾ
Brinton et al. (1969)
، 2 و 3
( ﺐﯿﺳ گﺮﺑ (6 و ﺐﯿﺳ (5 ،Fukova et al. (2005) (4 ،Bathon (1981) ﻪﺘﻓﺎﯾﺮﯿﯿﻐﺗ يﺎﻫﻪﺨﺴﻧ
Table 2. Development time of Cydia pomonella life stages reared on different diet. 1) Modified version of the diet of Brinton et al.
(1969), 2 and 3) modified version of the diet of Bathon (1981), 4) Fukova et al. (2005), 5)apple, 6) apple leaf
Diet 1st 2nd 3rd 4th 5th Larval
duration (days)
Pupa male Pupa female Male longevity
(days) Female
longevity (days) 1 3.05(±0.22) 5.2(±0.40) 8.52(±0.50) 10.87(±0.33) 5.25(±0.43) 32.89b 9.87a 9.78a 8.48(±0.0)b 8.45(±0.50)cd 2 2.81(±0.71) 5.02(±0.55) 8.02(±0.49) 12.02(±0.45) 5.13(±0.44) 38.69a 8.91(±0.73)b
c 8.94(±0.79)a 8b 8.8(±0.82)cd
3 2.19(±0.72) 4.83(±0.97) 7.96(±0.79) 11.94(±0.57) 5.29(±0.78) 32.21bc 8.39(±0.76)c 8.91(±0.68)a 8.4 (±0.62)b 9.3(±0.71)cd 4 2.86(±0.38) 4.55(±0.56) 7.31(±0.65) 9.75(±0.85) 4.85(±0.54) 30.36bc 8.39(±0.76)b
c 8.91(±0.68)a 10. 3 (±0.18)a 10.1 (±0.30)b
5 31.57bc 8.92bc 9.11a 10.3a 10.9a
6 2.73(±0.44) 4.51(±0.56) 7.41(±0.64) 10.03(±0.86) 5.05(±0.56) 29.73c 9.87b 9.78a 8.48(±0.0)b 8.45(±0.50)d
لوﺪﺟ 3 - يﺪﺷر ﺺﺧﺎﺷ
Cydia pomonella
ﻢﯾژر زا هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
1 ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺨﺴﻧ ( ﻪﺘﻓﺎﯾ
Brinton et al. (1969)
، 2 و 3
( ﺐﯿﺳ گﺮﺑ (6 و ﺐﯿﺳ (5 ،Fukova et al. (2005) (4 ،Bathon (1981) ﻪﺘﻓﺎﯾﺮﯿﯿﻐﺗ يﺎﻫﻪﺨﺴﻧ
Table 3. Growth index of Cydia pomonella on different diets. 1) Modified version of the diet of Brinton et al. (1969), 2 and 3) modified version of the diet of Bathon (1981), 4) Fukova et al. (2005), 5)apple, 6) apple leaf.
Diet Growth index
Larva Pupa Immature
1 1.73b 4.41b 1.38b
2 1.79b 4.21b 1.04b
3 1.56b 4.16b 1.25b
4 2.69a 5.09a 2.10a
5 1.68b 4.66b 1.22b
6 2.13a 5.92a 1.72b
ﻪﻧﻮﻤﻧ ،يورﻻ رﺎﻬﭼ ﻦﺳ رد ﯽﻣﺎﻤﺗ رد ورﻻ ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ،يورﻻ ﺞﻨﭘ ﻦﺳ رد و ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ رﺎﻬﭼ ﻢﯾژر زا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﻢﯾژر ) دﻮﺑ نﺎﺴﮑﯾ ،ﺎﻫ لوﺪﺟ
2 .(
هداد ،ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾا ﯽﺑﺎﯾزرا رد ا نﺎﺑﺰﯿﻣ يور ﺪﺷر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﯿﺳ) ﯽﻠﺻ ﻞﻤﻋ رد اﺮﯾز ،ﺪﺸﻧ دراو (ﺞﻨﭘ ﻢﯾژر ،ﺐ يورﻻ ﻦﯿﻨﺳ ﮏﯿﮑﻔﺗ
نﺎﮑﻣا هﻮﯿﻣ نورد ورﻻ ندﻮﺑ نﺎﻬﻨﭘ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ يورﻻ ﻦﺳ ﺮﻫ لﻮﻃ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ و .دﻮﺒﻧ ﺮﯾﺬﭘ
فﻼﺘﺧا دﻮﺟو مﺪﻋ زا ﯽﮐﺎﺣ هدﺎﻣ ﺲﻨﺟ رد ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
ﯽﻨﻌﻣ ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ راد دﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
)
P>0.05
( ﯽﻟﺎﺣ رد ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ،ﺮﻧ ﺲﻨﺟ رد ﯽﺘﺴﯾز ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷ راد
)
P<0.05
( ) لوﺪﺟ 2 و ﻞﮑﺷ
1B
ﻢﯾژر زا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫورﻻ رد ،ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ .(
ﯽﻧﻻﻮﻃ ،ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺶﺷ و ﮏﯾ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ) دﻮﺑ ﺮﺗ
لوﺪﺟ 2 .(
هﺮﺸﺣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
ﻢﯾژر زا هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻞﻣﺎﮐ هدﺎﻣ ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ رد ﯽﺘﺴﯾز ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
)
P<0.001
( ﺮﻧ ﺲﻨﺟ و )
P<0.001
( ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ، ﺖﺷاد يراد
) ﻞﮑﺷ 1 C
هدﺎﻣ و ﺮﻧ ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ .(
C. pomonnella
ﻢﯾژر رد ﯽﻧﻻﻮﻃ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﺞﻨﭘ و رﺎﻬﭼ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﻢﯾژر ﺮﯾﺎﺳ رد ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺗ
لﻮﻃ ،ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
) ﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﺮﺘﻤﮐ ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ ﺮﻤﻋ لوﺪﺟ
2 .(
ﺪﺷر ﺺﺧﺎﺷ .
رد يﺪﺷر ﺺﺧﺎﺷ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ لوﺪﺟ
3 ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ رﺎﻬﭼ ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ورﻻ ﺪﺷر ﺺﺧﺎﺷ
ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﺳ ﻢﯾژر ياﺮﺑ و ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺶﺷ و رﺎﻬﭼ ﻢﯾژر ود ياﺮﺑ هﺮﯿﻔﺷ يﺪﺷر ﺺﺧﺎﺷ .دﻮﺑ ﻪﺳ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر زا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ نﺎﻣز نآ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ .دﻮﺑ راﺪﻘﻣ
ﺪﺷ ﺖﺒﺛ ود ﻢﯾژر و رﺎﻬﭼ ﻢﯾژر ياﺮﺑ ﻎﻟﺎﺑ ﺪﺷر ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ .
ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﻞﺜﻣﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
. هرود ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻢﺨﺗ زا ﺶﯿﭘ هرود ﻪﮐ دﻮﺑ نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ﯽﻠﺜﻣﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
هرود و يﺰﯾر
ﻢﺨﺗ ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ يﺰﯾر ﻢﯾژر زا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ نﺎﻣز ار يراد
ﺖﺷاد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ )
P<0.05
( ) لوﺪﺟ 4 .(
هﺎﺗﻮﮐ ﻢﺨﺗ زا ﺶﯿﭘ هرود ﻦﯾﺮﺗ زا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ يﺰﯾر
ﯽﻧﻻﻮﻃ ،ﺶﺷ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﺎﻫورﻻ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻨﭘ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﻢﺨﺗ زا ﺶﯿﭘ هرود ﻦﯾﺮﺗ
.ﺪﻨﺘﺷاد ار يﺰﯾر هﺎﺗﻮﮐ
ﯽﻧﻻﻮﻃ و ﻦﯾﺮﺗ هرود ﻦﯾﺮﺗ
ﻢﺨﺗ ﻢﯾژر زا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ يﺰﯾر ود ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﻢﺨﺗ زا ﺲﭘ هرود .ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻨﭘ و ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،يﺰﯾر
ﻢﯾژر زا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ار يراد
يﺎﻫ رﻻ ار هرود ﻦﯾﺮﺗﯽﻧﻻﻮﻃ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ (زور /098) ﺶﺷ ﻢﯾژر رد يﺰﯾرﻢﺨﺗ زا ﺲﭘ هرود ﻦﯾﺮﺗهﺎﺗﻮﮐ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ .داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر زا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫو
) ود ﯽﯾاﺬﻏ 83 /1 د ﻪﯾﺬﻐﺗ (زور ) ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ،ﺪﻨﺘﺷا
لوﺪﺟ 4 ﻢﯾژر ﺮﺛا .(
يروآداز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ يور ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
C. pomonella
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ داد نﺎﺸﻧ ار يراد
)
P<0.05
.(
ﻢﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﺑ
هرود رد ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﻪﯾﺬﻐﺗ ي
ﯾﺬﻐﺗ نﺎﻣز ،نآ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ رﺎﻬﭼ ﻢﯾژر ﺎﺑ يورﻻ ﻞﺻﺎﺣ ﺶﺷ ﻢﯾژر زا ﺎﻫورﻻ ﻪ
) ﺪﺷ ﻞﮑﺷ 1 D
ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ .(
داد نﺎﺸﻧ ار ﯽﻧﺎﺴﻤﻫ ﻪﺠﯿﺘﻧ ،ﺞﻨﭘ و ﻪﺳ ،ﮏﯾ يﺎﻫ .
راﺪﯾﺎﭘ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺪﺷر يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ
C. pomonella
ﻢﯾژر زا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ -
رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ لوﺪﺟ
5 ﺷ ﻪﺋارا ﻢﯾژر ﻦﯿﺑ .ﺖﺳا هﺪ ﻪﺠﻨﺳاﺮﻓ ﺮﻈﻧ زا ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يﺪﺷر يﺎﻫ ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد
)
P< 0.05
( ) ﺪﺷر ﯽﺗاذ خﺮﻧ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ . 0995
/0 ﻪﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻫﺎﻨﺘﻣ خﺮﻧ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .ﺪﺷ هﺪﯾد رﺎﻬﭼ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر زا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ (زور ﺮﺑ
ﺗ ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ) ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﻞﺴﻧ ﮏﯾ هرود لﻮﻃ رﺎﻬﭼ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ .ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﮏﯾ و رﺎﻬﭼ يﺎﻫ ﻢﯾژر زا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐ 14
/ 46 .دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ (زور
ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﯿﮔ
ﺪﯿﻟﻮﺗ و ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يور يدﺎﯾز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻠﺜﻣ
C. pomonella
ﺖﺳا هﺪﯿﺳر مﺎﺠﻧا ﻪﺑ نﻮﻨﮐﺎﺗ )
Kuyulu & Genc, 2019
؛
Botto, 2006
؛
Howell,
؛1970 Brinton et al., 1969
.(
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﺎﯾ نﺎﺑﺰﯿﻣ ﮏﯾ يور ﺖﻓآ ﯽﮔﺪﻧز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﺮﺘﺸﯿﺑ ،لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ .ﺪﻧا
ﭘ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ هﺪﻤﻋرﻮﻃ ﻪﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﮏﯾ و شروﺮ
،ﻎﻟﺎﺑ هﺮﺸﺣ ﻪﺑ تﺎﻧﻮﺌﻧ ورﻻ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺪﺻرد ،ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ،ﺎﻘﺑ ناﺰﯿﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا يدﺪﻌﺘﻣ ﯽﯾﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺎﺑ
ﯽﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ ﻪﺑ ﻢﺨﺗ ﻞﯾﺪﺒﺗ ناﺰﯿﻣ ﺰﯿﻧ و هﺮﯿﻔﺷ نﺪﺑ نزو دﻮﺷ
)
Dyck, 2010
(.
) ود ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ورﻻ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد 69
/ 38 (زور
ﯽﻧﻻﻮﻃ و ﻦﯾﺮﺗ ) ﺶﺷ ﻢﯾژر 73
/ 29 رﺎﻬﭼ ﻢﯾژر و (زور )
36 / 30 هﺎﺗﻮﮐ (زور ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر هرود ﻞﯿﻤﮑﺗ ياﺮﺑ لﻮﻤﻌﻣ نﺎﻣز تﺪﻣ .ﺪﻧداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺗ
ﺑ زور ﺞﻨﭘ و ﺖﺴﯿﺑ ﺎﺗ هدﺰﻧﺎﭘ ﻦﯿﺑ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ رد يورﻻ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ،شروﺮﭘ ﻞﺤﻣ يﺎﻣد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎ
)
Dyck, 2010
( .
Howell (1970)
لدﺎﻌﻣ ار هرود ﻦﯾا
27 Pszczolkowski et al. (2002).ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺐﯿﺳ گﺮﺑ زا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗﺎﺑ ،ﯽﻧﻮﻨﮐ ﺶﻫوﮋﭘ رد يورﻻ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺗهﺎﺗﻮﮐ .داد شراﺰﮔ زور ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ نﺎﯿﺑ
ﻢﺨﺗ ﺎﺑ نآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﻧراد ﺰﯿﻧ ار گﺮﺑ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺎﻫورﻻ ،گﺮﺑ يور هدﺎﻣ تاﺮﺸﺣ زا يرﺎﯿﺴﺑ يراﺬﮔ ﯽﻧﺎﻣز هﺮﯿﻔﺷ نزو و ﺮﺳ لﻮﺴﭙﮐ هزاﺪﻧا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﻪﯾﺬﻐﺗ گﺮﺑ زا ورﻻ ﻪﮐ زا ﺮﺘﻤﮐ ،دراد
ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻣز ﯽﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﺎﺑ
ﻮﺷ دورو و يورﻻ هرود ﻞﯿﻤﮑﺗ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫورﻻ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﻦﯾا ﻦﻤﺿ .د
.داد نﺎﺸﻧ ار يﺮﯿﮕﻤﺸﭼ ﺶﻫﺎﮐ ،ﺐﯿﺳ گﺮﺑ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ،ﺪﻨﺘﺷاد ار ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ رﻮﻬﻇ ﺲﭙﺳ و ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ
لوﺪﺟ 4 - هرود هدﺎﻣ تاﺮﺸﺣ ﯽﻠﺜﻣﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
Cydia pomonella
ﻢﯾژر ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ .ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
1 ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺨﺴﻧ ( ﻪﺘﻓﺎﯾ
Brinton et al. (1969)
،
2 و 3 ﻪﺨﺴﻧ ( ﻪﺘﻓﺎﯾﺮﯿﯿﻐﺗ يﺎﻫ
Bathon (1981)
، 4 (
Fukova et al. (2005)
، 5 و ﺐﯿﺳ ( 6 ﺐﯿﺳ گﺮﺑ (
Table 4. Reproductive periods for females of the Cydia pomonella fed with different diet. 1) Modified version of the diet of Brinton et al. (1969), 2 and 3) modified version of the diet of Bathon (1981) 4) Fukova et al. (2005), 5) apple, 6) apple leaf.
Postoviposition(day) Oviposition (day)
Preoviposition (day)
Diet1 1.11± 0.17b 6.32± 0.051b 1.02± 0.15a
1.83± 0.39a 5.01± 0.43c
1.96± 0.38a
2 1.33± 0.16b 6.73± 0.52b 1.24± 0.14a
3 1.92± 0.18a 6.88± 0.45b 1.3± 0.41a
4 1.06± 0.14b 7.21± 0.54a 1.82± 0.14a
5 2.01± 0.34a 5.46± 0.41c 0.98± 0.32a
6
<0.05 P different letters within a column are significantly different at Means followed by
ﯽﻣ ﯽﻓﺎﮐﺎﻧ ﯽﯾاﺬﻏ شزرا ﺐﺴﮐ و يژﺮﻧا ﺖﻓﺎﯾرد رد ﺎﻫورﻻ زا هوﺮﮔ ﻦﯾا ﯽﻧاﻮﺗﺎﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺸﻫﺎﮐ ﺪﻧور ﻦﯾا ﺢﯿﺿﻮﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
)
Pszczolkowski et al.,
؛2002 Pszczolkowski & Brown, 2002
( يورﻻ ﻦﯿﻨﺳ داﺪﻌﺗ . ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ رد
ياراد ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﻻﻮﻤﻌﻣ .دﻮﺑ ﻦﺳ ﺞﻨﭘ ،هﺪﺷ هداد حﺮﺷ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﯽﻣ ،ﺪﻨﺷﺎﺒﻧ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ و ﯽﻓﺎﮐ ﻪﯾﺬﻐﺗ زا ﺎﻫورﻻ ﺮﮔا ﯽﻟو ﺖﺳا يورﻻ ﻦﺳ ﺞﻨﭘ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ دﺎﺠﯾا ﻢﻫ يورﻻ ﻦﺳ ﺖﺸﻫ ﺎﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
)
Behdad, 2002
؛
Williams &
McDonald, 1982
؛
Jenne, 1909
( يورﻻ ﻦﯿﻨﺳ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
C. pomonella
ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﺎﯾ هﻮﯿﻣ) ﯽﻠﺻا نﺎﺑﺰﯿﻣ و ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﻢﯾژر مﺎﻤﺗ رد و ﺖﺷاﺪﻧ يﺮﯿﯿﻐﺗ (ﺐﯿﺳ گﺮﺑ ﺞﻨﭘ زا يورﻻ ﻦﯿﻨﺳ داﺪﻌﺗ ﺎﻫ
.دﺮﮑﻧ زوﺎﺠﺗ ﻦﺳ
ﯽﻣ شروﺮﭘ فﺮﻇ يﻻﺎﺑ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﻻﻮﻤﻌﻣ و هدﺮﮐ يراددﻮﺧ ﻪﯾﺬﻐﺗ زا ،ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﺞﻨﭘ ﻦﺳ ورﻻ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻣز ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ ﻪﻠﺣﺮﻣ زﺎﻏآ ﯽﻣ ﺖﺑﺎﺛ و ﺪﯾآ
،نﺎﻣز ﻦﯾا رد .دﻮﺷ
ﯽﻣ ﻪﻠﯿﭘ نﺪﯿﻨﺗ ﻪﺑ عوﺮﺷ و ﺖﺳا هﺪﯿﺳر دﻮﺧ ﺪﺷر ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﺑ ورﻻ .ﺪﯾﺎﻤﻧ
Behdad (2002)
.دﺮﮐ شراﺰﮔ زور هدﺰﻧﺎﭘ ﺎﺗ هد ار ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ
Dyck
(2010)
ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ
C. pomonella
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﻧﻮﻨﮐ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ .دﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ زور هد ﺎﺗ ﺖﺸﻫ دوﺪﺣ رد و ﺮﯿﻐﺘﻣ تراﺮﺣ ﻪﺟرد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ار
Dyck
(2010)
ﻢﻫ ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ رد ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺖﺷاد ﯽﻧاﻮﺧ هدﺎﻣ و ﺮﻧ
C. pomonella
رﺎﻬﭼ و ﻪﺳ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﻢﯾژر زا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ نﺎﻣز
) 91 /8 و 39 /8 هﺎﺗﻮﮐ (زور .دﻮﺑ ﺮﺗ
Kuyula & Genc (2019)
د ﺐﯿﺳ هﻮﯿﻣ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ترﻮﺻ رد ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ نﺎﯿﺑ دوﺪﺣ ر
9/
8 ﻪﺑ زور
ﯽﻣ لﻮﻃ شراﺰﮔ ﺎﺑ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .ﺪﻣﺎﺠﻧا
Kuyulu & Genc (2019)
ﻪﯾﺬﻐﺗ (هﻮﯿﻣ ﺎﯾ گﺮﺑ) ﺐﯿﺳ زا ﺎﻫورﻻ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز .دﻮﺑ نﺎﺴﮑﯾ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ
ﻢﯾژر ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ،هدﺎﻣ و ﺮﻧ ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ رد ،ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ ،ﺪﻨﺘﺷاد ﻏ يﺎﻫ
ﯽﻧﻻﻮﻃ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﯾاﺬ .ﺪﺷ ﺮﺗ
ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ
ﻢﯾژر زا ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺰﯿﻧ هدﺎﻣ و ﺮﻧ ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
؛داد نﺎﺸﻧ ار يراد ) ﺮﻧ ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ
3/
10 (زور زا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ
ﺞﻨﭘ و رﺎﻬﭼ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ) هدﺎﻣ ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ و
9/
10 يﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ (زور
C. pomonella
ﻢﯾژر زا ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﺞﻨﭘ
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ . ﻪﭼﺮﮔا ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑ ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ
و تراﺮﺣ ﻪﺟرد ،ﯽﯾاﺬﻏ هدﺎﻣ رﻮﻀﺣ ﺖﺳا ﺮﯿﻐﺘﻣPH
)
Howell, 1981
( دوﺪﺣ رد ﺮﻧ ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻟو 9/
12 رد زور 25 ﻠﺳ ﻪﺟرد ،سﻮﯿﺴ 9/
10 27 و26 ،25 يﺎﻫﺎﻣد رد هدﺎﻣ ﺲﻨﺟ رد ﯽﺘﺴﯾز ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾا ،ﺪﻣﺎﺠﻧاﯽﻣ لﻮﻃ ﻪﺑ سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد27 رد زور7 7/ و سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد26 رد زور ﻪﺑ سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد
ﺐﯿﺗﺮﺗ 4/
12 ، 1/
9 و 1/
8 ﺖﺳا زور )
Dyck, 2010
(.
ﻢﻫ ،توﺎﻔﺗ ﯽﮐﺪﻧا ﺎﺑ ،ﻦﯿﺸﯿﭘ تﺎﺷراﺰﮔ ﺎﺑ ﯽﻧﻮﻨﮐ ﺶﻫوﮋﭘ رد هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻨﯿﻐﻟﺎﺑ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ .ﺖﺷاد ﯽﻧاﻮﺧ
ﻪﭼﺮﮔ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﯽﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هدوﺪﺤﻣ رد ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﺰﯿﻧ ،ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺐﯿﺳ هﻮﯿﻣ زا يورﻻ هرود رد ﻪﮐ
Kuyulu & Genc (2019)
ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ
دوﺪﺣ رد ،ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺐﯿﺳ هﻮﯿﻣ زا ﺎﻫورﻻ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ار هدﺎﻣ 12
/2 زور ﺮﻧ ﺲﻨﺟ رد و 7/
16 .ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ زور
ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ ﺖﻟﺎﺣ رد ﺐﺷ ﯽﻣﺎﻤﺗ
هﺮﭘ ﺪﻨﺘﺴﻫ لﺎﻌﻓ ﯽﺴﻨﺟ ﺮﻈﻧ زا ،رﻮﻬﻇ زا ﺪﻌﺑ لوا زور رد ﺐﯿﺳ مﺮﮐ ﻎﻟﺎﺑ يﺎﻫ )
Howell, 1988
.(
ﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻦﯿﺸﯿ
ﺖﻔﺟ ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ يﺮﯿﮔ
C. pomonella
زا ﺪﻌﺑ 12 ﺎﺗ 48 ﯽﻣ ﻞﻣﺎﮐ ﺖﻋﺎﺳ هدﺎﻣ و دﻮﺷ
ﻢﺨﺗ ،ﺎﻫ ﯽﻣ عوﺮﺷ ار يﺰﯾر ﺪﻨﻨﮐ
)
Howell, 1972
.(
ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هﺪﻤﻋ
نآ ﻪﯾﺬﻐﺗ عﻮﻧ و هدﺎﻣ ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺐﯿﺳ مﺮﮐ يروآداز ﻦﯾا ﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺮﺘﻣارﺎﭘ نآ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﻧا
هدﺎﻣ هﺮﺸﺣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ و يروآداز ﺶﯾاﺰﻓا زا ﯽﮐﺎﺣ ﺎﺗﺪﻤﻋ ﺎﻫ
C. pomonella
ﺖﺳا هدﻮﺑ )
Wenninger & Landolt, 2011
؛
Howell, 1981
؛
Wiesmann, 1935
( .
لوﺪﺟ 5 - ) ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺪﺷر يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ (± SE
Cydia pomonella
ﻢﯾژر زا هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ .ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
1 ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺨﺴﻧ ( ﻪﺘﻓﺎﯾ
Brinton et al.
(1969)
، 2 و 3 ﻪﺨﺴﻧ ( ﻪﺘﻓﺎﯾﺮﯿﯿﻐﺗ يﺎﻫ
Bathon (1981)
، 4 (
Fukova et al. (2005)
، 5 و ﺐﯿﺳ ( 6 ﺐﯿﺳ گﺮﺑ (
Table 5. Population growth parameters (Means ± SE) of Cydia pomonella reared on different diets. Modified version of the diet of Brinton et al. (1969), 2 and 3) modified version of the diet of Bathon (1981), 4) Fukova et al. (2005), 5)apple, 6) apple leaf.
Diet6 Mean±SE Diet4
Mean±SE Diet3
Mean±SE Diet2
Mean±SE Diet1
Mean±SE Parameter
0.0814±0.008b 0.0995±0.009a
0.0797±0.007b 0.0778±0.004b
0.0732±0.001b Intrinsic rate of increase (r)(day-1)
48.6±1.08c 98.6±1.02a
49.7±1.08c 51.7±1.07b
39.2±1.01d )(offspring)
R0
Net reproductive rate (
1.0848±0.0016b 1.1046±0.0017a
1.0836±0.0012b 1.0809±0.0014b
1.0759±0.0011b Finite rate of increase (λλ)(day-1)
47.7±0.29b 46.14±0.21c
48.9±0.17b 50.68±0.39a
50.12±0.31a Mean generation time (T)(day)
Means followed by different letters within a row are significantly different at P <0.05
ﺰﯿﻧ ﻦﯿﺸﯿﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﺧﺮﺑ ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ
Tortricidae
ﺖﺳد ياﺮﺑ ﺮﮑﺷ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ يزﺎﯿﻧ ﺪﻧراﺪﻧ لﺎﻣﺮﻧ يروآداز و ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾ
)
Wenninger & Landolt, 2011
.(
ﯽﻠﺜﻣﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﯽﻧﻮﻨﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
C. pomonella
ﻢﯾژر زا ﺮﺛﺎﺘﻣ ود ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
.ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ يورﻻ هر
ﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﺑ هدﺎﻣ هﺮﺸﺣ يروآداز ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﻦ ﻢﯾژر زا ورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ
ﻢﯾژر زا ﻪﯾﺬﻐﺗ و ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﺶﺷ و رﺎﻬﭼ يﺎﻫ ﺞﻨﭘ و ﻪﺳ ،ﮏﯾ يﺎﻫ
يروآداز ﯽﺒﯾﺮﻘﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ ار ﯽﻧﺎﺴﮑﯾ
