A Critical Review of Peter Singer's Speciesism Argumentation on Animal Rights
Naser Jafaripoor
PhD Student of Islamic Maaref - Ethics Education, Baqir al-Olum University Alireza Aleboyeh
Assistant Professor of the Islamic Sciences and Culture Academy Received: 1 November 2021
Accepted: 2 February 2022
Abstract
One of the most important reasons for Peter Singer, Defender of animal rights, is that many human behaviors with animals are based on speciesism. He considers the rights of animals and humans equally and calls the human special attention to their own kind "speciesism" and considers any use of animals as an instrumental and incorrect use . In his view, speciesism is the same as racism and just as racism is morally wrong speciesism is also wrong and. In this article article, while examining and criticizing Singer's argument, it is clear that what is condemned is the unreasonable preference of one species over another , which in comparison of human with the animal is eliminated due to the special advantages of the human species because of the specific superiority of human kind is and considering the human specific position in existence the difference between behavior in the face of humans and animal is different from racism and as a result, purposeful and responsible human use of animals is allowed And human superiority not only does not prescribe his superior view of the animal, but must lead to greater respect for animal rights. Without claiming the anti-racist logic, not paying attention to the difference between the dignity of man and animal and not paying attention to the place of man in the universe are among the criticisms that can be leveled at singer
Keywords: Speciesism, Animal, Animal Interests, Human and Animal, Peter Singer.
لاس ،هفسلف 20 ۀرامش ، 1
، یپایپ 38
، ناتسبات و راهب 1401
10.22059/jop.2022.333022.1006660 Print ISSN: 2008-1553 --
Online ISSN: 2716-9748 https://jop.ut.ac.ir
یداقتنا یسررب للادتسا
هنوگ یتسرپ رد رگنیس رتیپ
قوقح تاناویح
یرفعج رصان
*روپ
فراعم یسردم یرتکد یوجشناد -
مولعلارقاب هاگشناد یملاسا قلاخا لآ اضریلع هیوب
رایداتسا ملاک و هفسلف هورگ هاگشهوژپ
یملاسا گنهرف و مولع
ص زا(
19 ات 35 )
:هلاقم تفايرد خيرات 10
/ 8 / 1400 :هلاقم شريذپ خيرات ، 13
/ 11 / 1400
یملع - یشهوژپ
هدیکچ
زا یکي مهم رت رگنیس رتیپ ليلاد ني
، تاناویح تایح قح ناعفادم زا هنوگ ،
زا یرایسب ندوب هناتسرپ یاهراتفر
ناویح اب ناسنا تا
اراد ار ناویح وا .تسا ناسنا اب ربارب هجوت قح ی
یم دناد و ژيو هجوت ۀ هب ناسنا عون دارفا دوخ ار
« هنوگ یتسرپ
» یم دمان و هدافتسا هنوگره ار ناویح زا
دافتسا ۀ یرازبا و تسردان یم رمش د . زا وا رظن هنوگ یتسرپ
هب ۀباثم یتسرپداژن تسا نامه و هنوگ یتسرپداژن هک هب
ظاحل تسا تسردان یقلاخا
، هنوگ تسردان زین یتسرپ ریغ و
یقلاخا تسا . یم صخشم ،رگنیس للادتسا نيا دقن و یسررب نمض ،هلاقم نيا رد دوش
هک هچنآ تسا موکحم
،
رب عون کي لیلد نودب حیجرت سياقم رد هک تسا رگيد عون
ۀ یرترب دوجو لیلد هب ،ناویح اب ناسنا صاخ یاه
عون
یفتنم ناسنا تسا
و هب هجوت اب یتسه رد ناسنا صاخ هاگياج
، تفر توافت ناویح و ناسنا اب ههجاوم رد را ،
اب توافتم یتسرپداژن هدوب هجیتن رد و
، دافتسا ۀ و دنمفده لاوئسم نۀ ناویح زا ناسنا زاجم
یرترب و تسا ناسنا
هن زيوجت اهنت یرترب هاگن نايوج ۀ ناویح هب وا ن
،تسی هکلب ناویح قوقح رتشیب تياعر بجوم دياب وش
.د دب اعدا نو
هنوگ دض قطنم ِندوب یتسرپ
، یب هجوت ی توافت هب ش أ ناویح و ناسنا تلزنم و ن و
هجوت ندرکن هاگياج هب ناسنا رد
یتسه ملاع
، یياهدقن هلمج زا یم هک تسا
.درک دراو رگنیس هب ناوت
هژاو اه یدیلک ی :
هنوگ ،یتسرپ ،ناویح قوقح
،تاناویح ناویح و ناسنا
، رگنیس رتیپ .
* مانایار . ۀ دنسیون ۀ لوئسم :
1 . همدقم
هزورما بسانمان یاهراتفر یرایسب
تاناویح اب یم هدهاشم
دوش ناعفادم هک نلااعف و
قوقح
ناویح تا ار قوقح ظفح تهج رد شلات هب اهنآ
یياه شلات نيا ؛تسا هتشاداو زا یتامادقا هب اه
هلمج بيوصت مهد هب ربماسد قوقح یناهج زور ناونع
تاناویح رشن و نيودت و
یملاعا ۀ
تاناویح قوقح یناهج هدش رجنم
تسا وه . رواب نيا اب تاناویح قوقح نارادا ناویح هک
زین
اسنا دننام ن
صخش یم رامش هب يآ
و د نآ هب یرازبا هاگن تسردان
،تسا هديدان هنوگره نتفرگ
رازآ و بیسآ و ناویح قوقح هب ندناسر
نآ ار یم موکحم دننک
.
ق دقن دروم یفلتخم ليلاد هب ناویح رب ناسنا حیجرت هنوگ هک هتفرگ رار
یتسرپ زا یکي
اهنآ .تس زا دارم هنوگ یتسرپ
( Speciesism
،ثحب نيا رد)
صاخ هجوت ناسنا
اه هب یاضعا عفانم
هنوگ هنوگ یاضعا عفانم هیلع و دوخ یاه رگيد یاه
تسا
،رگنیس(
1396 : 98
. )
ام هکنيا ناسنا اه
نوگ ۀ هنوگ رب ار دوخ یم حیجرت رگيد یاه
میهد
، هنوگ تسرپ ی تسا هک راب نیتسخن رديار دراچير
( Richard Ryder
حرطم ار نآ)
درک تشون نیلوا رد وا . ۀ
نيوراد نامز زا هک تشاد زاربا دوخ سپ و
نآ زا ِنادنمشناد ، تسيز
یمن ار تاناویح رياس و ناسنا نیب یساسا توافت چیه ،سانش و دنريذپ
ا رب جنر لیمحت هنوگ رياس دارف
دراو دننام ار اه یب ناسنا کي رب هنادماع جنر نتخاس
نگ دنسپان ،ها
ریغ و یم یقلاخا دنناد
( Ryder , 2010: 6
.)
رگنیس رتیپ وا زا دعب
( Peter singer
نيا حرط اب)
هلئسم
ِباتک رد تاناویح یدازآ
، ماو ار دوخ تسناد رديار راد
،رگنیس(
1396 : 120
و)
هيرظن نيا جاور ار
دیشخب یرتشیب ماتنب نخس رب هیکت اب و ناسنا ریغ و ناسنا توافت ِلصا شريذپ نمض و
هک
« ره
تسا درف کي اهنت درف رتشیب هن و
»
، ناویح و ناسنا نایم کرتشم تیفرظ زا نخس
و دروآ نایم هب
رابرد ناسکي راتفر راتساوخ ،نآ ساسا رب ۀ
سنا هباشم دراوم رد ناویح و نا ش
د
( :نامه 96
.)
وا
هنوگ ار یتسرپ هب ۀباثم داژن یتسرپ یم1
دناد و دننام زین تاناویح هک اعدا نيا حرط اب ناسنا
اه یاراد
قوقح یقلاخا ناسکي دنتسه بیسآ و قوقح نيا تياعر و یمازلا اهنآ هب ندناسرن
تسا
،
سدقت یشخب تایح هب ناسنا هنوگ ار ی یم یقلت یتسرپ دنک
ّدر و ناسنا یتاذ تمارک راکنا اب و
عر راتساوخ ،نآ هب کسمت یگدنز رد تاناویح ِتمرح تيا
هب مارتحا نوچمه یگدنز
ناسنا اه تس
،رگنیس(
1396 : 435
.)
هب هجوت اب ریگارف
وگ للادتسا ندوب هن
ت و رگنیس رتیپ راثآ رد یتسرپ أ
ناگدنسيون رب وا یرازگریث
د تسا تیمها زئاح ،للادتسا نيا یسررب ،رگي
؛ للادتسا ريرقت هب هلاقم نيا رد اذل هدشداي
زا
م و هتخادرپ رگنیس رظنم نآ ناقتا نازی
یم یسررب .دوش
2 . هنوگ یتسرپ تاناویح اب راتفر و
هاگن عون وحن هک تاناویح هب ناسنا ۀ
یم مقر ار اهنآ اب وا راتفر دنز
، هجوت هتشذگ زا شیب هزورما
رگنیس رتیپ .تسا هدرک بلج دوخ هب ار یملع لفاحم هب
ناونع زا عافد نارادمدرس زا یکي
ازبا هاگن ،تاناویح قوقح ار ناویح هب یر
یناسنا عماوج رد جيار تابصعت زا یکي مان هب
« هنوگ یتسرپ
» یم دناد . زا ناویح شزرا ،رگنیس رظن مه
نآ فلاخ و تسا ناسنا اب نزو
هنوگ یتسرپ هک تسا زا ترابع حیجرت
لیلد نودب انم
نوگ عف ۀ نوگ رب ناسنا ۀ
تسا ناویح (
نامه :
).98
وا رظن زا ناویح دازون رب ناسنا دازون یرترب مهوت
تيوضع ِفرص هب، یتسيز
دازون ناسنا
نوگ رد ِدوجومۀ هشيدنا هنوگ رد هشير ،زرو دراد ناسنا یتسرپ
؛ یم رگنیس هتبلا هچ هک دريذپ
اسب
ار ناویح کي دوش روبجم ناسنا هب
رطاخ لماک یاوق اب یناسنا دربب نیب زا
، لکشم اما
هنوگ یم نيا رد ار یتسرپ اقیقد ،تایح قح زرم هک دناد
نوگ اب یزاوم ۀ
ش هتسناد ناسنا صتخم دو
ح تایح قح هب و دوشن هجوت ناوی
؛ اذل وا رظنم زا هب
رکفت نيا زا بانتجا روظنم ،
دياب تادوجوم
هباشم ار هبنج رد مه هب طوبرم یاه
، مینادب تایح رد یهباشم قوقح یاراد و
هب ظاحل ،یقلاخا
ع هنوگ رد فرص تيوض یتسيز یاه
رب یتسرد رایعم ار قح یاطعا یا
مینکن یقلت
( :نامه 114
. )
وا داقتعا هب انیقي
تاناویح یخرب
اصوصخ(
یرتشیب شوه یاراد هک هزناپماش و بسا دننام یتاناویح
دنتسه
یخرب یگدنز زا یرتدنمشزرا یگدنز یاراد .)
ناسنا اه
دننام(
ناسنا اه بقع ی یاراد اي هدنام
)نس تلوهک
تسه یدنمشزرا نيا رگا و دن
، دشاب تایح قح یاطعا کلام
، تاناویح یارب دياب
ن لقادح زی هب
هچ و هزادنا رتشیب اسب
ميوش لئاق تایح قح ،اهنآ زا
؛ ارچ نيا زا یخرب هک
،تاناویح یاوق
لماک رت و هتفرشیپ یرت زا نيا هنوگ ناسنا اه راد دن
( :نامه 115
؛)
،نياربانب یياهراتفر
رابرد هک ۀ یم بسانمان ناسنا میناد
، رابرد ۀ تاناویح زین ديابن ب ماجنا .میهد
یتسرپداژن ِبصعت رد
( (Racialism
هتسناد رگيد یاهداژن زا رترب ،داژن کي یم
دوش نيا و
یم دنتسم تسوپ گنر ریظن صاخ یتازایتما هب یرترب ،ه ّجوم یلیلد نودب ،ناتسوپدیفس و ددرگ
هایس زا رترب ار دوخ یم ناتسوپ
تیسنج رد نینچمه .دنرادنپ صاخ یتیسنج عفانم زا ،یتسرپ
تيامح و لصا یربارب ضقن یم .دوش رظن زا رگنیس هنوگ یتسرپ دننام یتسرپداژن و
تیسنج یتسرپ هنوگ ،نآ رد هک تسا نوگ ه ّجوم یلیلد نودب صاخ یا
ۀ زا رتلااب و رترب ار دوخ
هنوگ یم رگيد یاه هنوگ نآ اب ار یياهراتفر ،هجیتن رد و دناد
یم زاجم اه هک دناد
یارب نوگ ۀ دوخ
یمن ددنسپ .
ن زا رگنیس رظ نیتسخن
هنوگ لیلد ناسنا یتسرپ
، ا لهج و تس
( :نامه 406
،نآ رثا رد هک)
تسا هدروآرد دوخ رامثتسا هب ار ناویح وا اذل ؛
رانک اب دياب لهج ندز
شيوخ ، نيا زا طلس ۀ
قحبان درادرب تسد
( :نامه 417
یاعدا و )
ناسنا هب یتاذ تمارک قلعت
؛دراذگب رانک ار ارچ
نيا هک
یب مهوت ساسا ار یناسک یم حرطم ننک
د ناوت هک للادتسا یزرو دنرادن
( :نامه 435
. )
حرط اب وا
نيا هلئسم ژيو هاگياج ِمهوت هک ۀ
هزومآ رد هشير ،ناسنا دراد نايدا یاه
، تیحیسم تسا دقتعم
وا تقلخ و ناسنا صاخ هاگياج زا نخس ار
هب یهلا تروص
، یلاح رد یم حرطم دنک
ناسنا هک
تسا هدنارذگ دح زا ار دوخ ترارش
( 2 : 2004 Singer,
؛ )
لیس هکنيا زا دعب دنوادخ اما مه2
ۀ
درک دوبان ار تادوجوم
، درک اطع وا هب ار هطلس نيا رگيد راب
؛ ارچ هک درادن تیمها وا یارب هک
دنک راتفر هنوگچ ناویح اب ناسنا
( )Ibid
. تفگ هب ۀ نيا لیلد هب ،تاناویح شبنج ناربهر ،رگنیس
یبهذم هب یليامت ،تسا ناهج نيا مهم ِیقلاخا وضع اهنت ناسنا هک شرگن عون هتشادن ندوب
دنا
نامزاس و هدرک لمع نيد زا لقتسم زین ناویح قوقح عفادم یاه دنا
؛ نوچ شنم أ رد ار هدیقع نيا
یرترب یم ناسنا هب نايدا ندیشخب تسناد
دن
( )Ibid
. یم هنیمز نيا رد رگنیس :ديوگ
هرازگ اهنت هکنيا و دنتسین ناگمه قافتا دروم ،قباس لثم نونکا ینيد یاه ناسنا
اه سوفن یاراد
هدش هتخاس ادخ ريوصت قبط اي و هدوب یدمرس دنا
، ثحب ظاحل زا اهنت هک دنتسه یياه
یقطنم لوقعم نییبت یاراد و دندنمشزرا ،یتدیقع هن و یخيرات یمن
دنشاب
؛ هجوت دروم اذل
دم هتفرگن رارق تایح تمرح ناعفا دنا
،رگنیس(
1396 : 121 ).
یارب وا هک یرایعم اهنت زا یرادروخرب
رب تایح قح یم
درمش
، رتشیب یياناوت و یهاگآدوخ
تسا نارگيد اب رادانعم تابسانم یارب
( نامه : 115
. )
یاراد هک یصاخ دوجوم ره ،ساسا نيا رب
یگژيو نيا ب
دشا
، زا رتدنمشزرا تادوجوم
رگيد تسا
؛ لاثم اذل دننام یتاناویح گس ،هزناپماش
بقع اب یدازون اب هسياقم رد کوخ اي داح یگدروخلاس تیعضو رد یسک اي ديدش یگدنام
،
یرتشیب شزرا یاراد
دنتسه
؛ نوچ رکذ تایصوصخ جرد رد ار هدش
ۀ یرتلااب دنراد .
تسا دقتعم رگنیس لولعم کدوک
ی ار اهنت هک رسارس و دراد یهایگ یگدنز
، حت رب هنيزه لیم
تسا نارگيد
، یم و درب نیب زا ناوت نوگ رد تيوضع فرص هکنيا هب داقتعا اب
ۀ صاخ یتسيز
یمن دشاب یرترب رایعم دناوت
، نيا نافلاخم هب باطخ هاگديد
یم نایب هک دراد رگا لئاق اي هک د
تشک ديابن ار یکدوک نینچ
، ارچ ار یبلطم نینچ رابرد
ۀ ناویح تا
؟دیتسین لئاق هک یلاح رد
نآ یهاگآ و لمع ،یرایشوه حطس تسا رتشیب یدازون نینچ زا ناویح
:نامه(
114
.)
وا رظن زا ناسنا
، رابرد یراک ره هب مادقا زا شیپ ۀ
ناویح
، دوخ اب دياب شيدنیب
نيا اب ايآ هک د
یداش ،راک فعش و
مه نایم رد ۀ
رتشیب ساسح نارادناج یم
؟دوش هتشادن ار هشيدنا نيا رگا و
دشاب
، هب هنوگ یتسرپ و هدش راچد ،لیلد نودب
هنوگ یا ار نوگ رب ۀ تسا هداد حیجرت رگيد
( نامه :
101 ).
یب ِناسنا کي لتق اهنت هکنيا هب داقتعا رگنیس هنوگ ار تسا تسردان هانگ
یم یتسرپ و دناد
اب هلباقم موزل اب ناسمه تفلاخم نآ اب ،یتسرپداژن
یم دنک یم عونمم ار تاناویح نتشک و رمش
د
و
،لیلد نیمه هب هنوگ رهظم ار اذغ یارب تاناویح شرورپ
یتسرپ یم دناد
( Bonney & Stamp
Dawkins, 2008: vii
.)
وا3
یعدم تسا هک ناسنا ندب
، دنمزاین تشوگ هب تسین
،رگنیس(
1396 :
415
و)
شرورپ یتعنص عماوج رد تاناویح دیلوت و ویش
ۀ تسین اذغ دیلوت یارب یدمآراک
؛
ارچ یم فرصم هب هک یتاناویح رتشیب هک ر
دنس
، نآ دننام یياهاذغ و تلاغ زا هدافتسا اب پ
راور
یم دنوش ا هک دراد دوجو اهنآ میقتسم فرصم ناکم .
نومن ۀ هنوگ راتفر زا رگيد ناتسرپ
ۀ شهوژپ ،رگنیس رظنم زا تاناویح اب ناسنا یاه
یهاگشيامزآ دافتسا اب ،ديدج یتایفشک هب ندیسر فده اب هک تسا
ۀ تاناویح زا یرازبا
، و درد
اهنآ جنر هتفرگ هديدان یم
.دوش هویش هب راکش ،تسوپ تراجت یاه
نوگانوگ شيامن ،کریس ،
ب ،یراکراوس تسد تاناویح تراجت و شحو غا
زومآ اصم زا هنوگ رگيد قيد یتسرپ
تسه .دن
هکنآ هصلاخ وا
ک یراتفر عون ره اب ناویح اب نآ رد ه
هب ناونع رازبا وخرب دوش در
، تفلاخم یم دنک
فلاخ ار نآ و و یتاذ قح
ناویح تایح قح یم
دناد
( Singer, 1993: 68
.)
اب تشذگ هچنآ هب هجوت
، تروص یدنب رگنیس للادتسا یقطنم ار
ود هب لکش یم ناوت ريرقت
درک : ريرقت لوا
1 نوگ هب ناسنا دننام یناویح ره . ۀ
؛دراد قلعت یصاخ
2 هک یدوجوم ره . هب
گ هنو دشاب هتشاد قلعت یا
، عفانم یاراد و دوخ صاخ
ربارب هجوت قح اب
هنوگ رگيد اه
تس .
:هجیتن نوگ ۀ یناویح زین عفانم یاراد ناسنا دننام دوخ صاخ
ربارب هجوت قح و رگيد تادوجوم اب
.تسا ريرقت مود
1.
هنوگ داژن دننام یتسرپ یتسرپ
تسا
؛
2 . داژن یتسرپ هب ظاحل یقلاخا تسردان تسا
؛ رگيد داژن رب یرترب یاراد یداژن چیه نوچ
.تسین :هجیتن هنوگ یتسرپ تسردان تسا هنوگ چیه و نوگ رب یا
ۀ .درادن یرترب رگيد
3 . رگنیس للادتسا دقن نشور رگنیس للادتسا رد تقد اب یم
دوش نآ رب یددعتم تلااکشا هک :تسا دراو
3 - 1 . یاعدا ب لیلد نود
رگنیس تاناویح اب ربارب راتفر موزل تابثا لابند هب هکنيا اب تسا
روظنم نيا هب و
، هنوگ ار یتسرپ
هب ۀباثم اژن تیسنج و یتسرپد یم یتسرپ
دناد یم شلاچ هب ار نآ و دشک
، اما دوخ یاعدا یارب
هئارا یفاک لیلد یمن
دنک .
هنوگ ار یتسرپ هب
ۀباثم ،نتسناد یتسرپداژن ،تقیقح رد
حرطم هبش کي ندرک لیلد
هب یاج
لیلد تسا
؛ نوچ لیلد یتسرپداژن رد ی
هاگن رب م توافت درادن دوجو و
ِتوافتاهنت داژن ود ، نامه
یداژن تیصوصخ تسا
یلیلد هک یهجوم حیجرت رب رگيد داژن رب داژن کي
یمن رامش هب
؛ديآ اما
زا نخس ،هنوگ ود توافت رد زيامت
یعقاو تسا
؛ رتهب ترابع هب
، رگا نوگ ود نیب ۀ
ناویح و ناسنا ،
ِتوافت ج ید یمن دوجو تشاد
، قح دوب رگنیس اب ،عون ود نيا هب توافتم هاگن و
تسردان
یم دوب
؛ رگا اما نيا توافت ب ، ه دشاب حرطم یدج روط
، توافت نيا دهاوخن یلاکشا هاگن رد
تشاد نوگ یساسا توافت رب یدايز یدهاوش و ۀ
.دراد دوجو ناویح اب ناسنا تافص یاراد ناسنا
هژيو یا یم مقر ار ناویح زا وا یرترب هک تسا دنز
؛ دننام وئسم تیل دوخ لامعا رب ناسنا یريذپ ،
اهراتفر یفلات رب تردق ،
عون یتسود
، عانقا و للادتسا مهف ربارب رد ندش
نآ
( Steinbock, 1978:
.)3
هچرگ تسا نکمم دنشاب هتشاد ار تافص نيا زا یدصرد تاناویح
، اما حطس نآ رایسب
رتدودحم زا
ناسنا تسا . ناسنا
، لامک ريذپ و یقلاخا دشر یاراد
،تسا قح وج
، قح وگ تس و
قح ريذپ ی دراد . لوئسم ژيو تی ۀ دارفا یخرب ربارب رد ناسنا صاخ
دوخ عون رد زین
رگيد زا
نيا دهاوش هلئسم
.تسا ام ناسنا اه صاخ دارفا یخرب هب تبسن
ردپ دننام(
، ردام
، )ردارب و رهاوخ
لوئسم یم مدقم ار اهنآ ديدرت نودب ،فیلکت یادا ضراعت رد و ميراد هژيو تی مینک
، طبار نوچ ۀ
نيا اب یناسنا ره
،دارفا یفطاع یساسحا و رت نارگيد زا رت
تسا
؛ ارچ هک و هفطاع نيا رگا
یمن دوجو ساسحا تشاد
، یم هجاوم لکشم اب ناسنا عون یاقب اب ار رشب لسن دياش و دش
یم هجاوم ضارقنا لکشم تخاس
؛ نارگيد رب دارفا نيا مدقت اذل یعیبط
تسا
( ،هيوب لآ 1398 :
138
لاثم اي)
یتقو ام یم حیجرت ار یناسنا میهد
، هتشاد مدقم ار یسک یم هک ميا
میناوت تلاماعت
یقلاخا وا اب رطرب ار لباقتم یفطاع زاین و میشاب هتشاد نآ هباشم دراوم و دراوم نيا .ميزاس ف
یدهاوش موزل رب تسا مدقم
نوگ نتشاد ۀ
ناویح رب ناسنا
( :نامه 139
. )
نیتسا ریبعت هب کوب
،
یب هک تسا تسرد
ابن تهج بیسآ تاناویح هب دي
،دناسر اما نوگ ۀ هب ناسنا تهج وصخ یتایص
دراد هک
، یقلاخا نزو زا مهم
رت ی هژيو فياظو هک تسا رادروخرب یا
ام یارب نوگ هب تبسن ۀ
ناویح یم شیپ نآ زا رگنیس هک درد ساسحا فرص و دروآ هب
ناونع ناویح اب ناسنا یربارب کلام
یم داي دنک ، ناوتان تسا هاگياج نيا اب هلباقم زا
( Stein bock, 1978: 15
. )
نيا رب رگنیس ساسا اب
تسا هتشاد تاناویح هب هژيو هجوت ِعوضوم یایحا رد یمهم مهس هکنيا
، ئارا زا ۀ للادتسا
عناق هدننک یا هنوگ هیلع یتسرپ ناوتان تسا
( Ibid: 1
؛)
و اذل رد هچرگ تاناویح قوقح شبنج
شيامزآ تعرس شهاک رد دراوم یخرب یور رب
تسا هدوب رثؤم تاناویح
، للادتسا اما
عناق هدننک ب یا هنوگ یواست یار یمن هئارا اه
دهد
( 80 : Tuohey4, 1992
.)
ناگیک یلیش
(Shelly kagan)
هلاقم رد زین یا
اب ناونع « هنوگ هابتشا
؟تسیچ رد یتسرپ »
تدم هنوگ دض رب رگنیس للادتسا اه عناق ار یتسرپ
یم هدننک تسناد
؛ رد سپس اما نيا
ديدرت هراب
یم نک د
( Kagan, 2015: 1
. )
یب ار تاناویح اب اهراتفر یخرب ماجنا هکنيا نمض وا یم لیلد
دناد
،
ئارا زا ار رگنیس اما ۀ
هنوگ هیلع یفسلف للادتسا یتسرپ
ناوتان هتسناد
، م ار وا مهت بصعت هب یزرو
یم دنک
( )Ibid
. رگيد دهاش ی
رب ان یفاک رگنیس یاعدا ندوب رد
هنوگ در یيارگ صاخ هجوت و ناسنا هب
مدع ،
مزلا ماجسنا نیب
یژولوئديا یقلاخا
یو يرظن و ۀ یقلاخا ا تسو
( Fjellstrom, 2003: 91
.)
رد وا
یقلاخا یژولوئديا هنوگ فلاخم ،دوخ
هنوگ و یيارگ یتسرپ
تسا ، اما يرظن رد ۀ زا ،دوخ یقلاخا
مزلا للادتسا هئارا رد
نيا هراب
ناوتان تسا
؛ ارچ هک وا هنوگ در رد یتسرپ
، دوخ به ریغ روط ،میقتسم
هنوگ ارگ هدش هداد حیجرت ار ناسنا بناج و تسا
دروم یاهرایعم زا دوخ یقلاخا للادتسا رد و
قلاع ۀ ناسنا و هدرب هرهب ناسنا یاهرایعم زا ،یگدنز شزرا و تیفیک نییعت رد
هدرک هدافتسا روحم
تسا
( Ibid: 100
؛ )
اذل هنوگ نیب یربارب داجيا یارب رگنیس شلات اه
ن یفاک تسی و ياپ رب ۀ نيا هنوگ
تلااکشا زا هک تسا
هنوگ دض قطنم ِیتسرپ
وا مزلا ماکحتسا ، درادن ار
و هک تسا هدش بجوم
نادقتنم ی .دشاب هتشاد
3 - 2 ندوب دوهش فلاخ .
رد یيارگدوهش قلاخا
ی
، تواضق رابرد ۀ ماکحا و یاياضق یقلاخا رب یانبم تادوهش ناسنا اه تس .
،هاگن نيا رد ماکحا
میهافم و لاخا
دنراد رابتعا رگيدکي زا لقتسم یق یارب یدوهش کرد و
هجوم یم تيافک اهنآ ندوب دنک
؛ اريز دنراد یدوهش تیهام اسنا و
کرد ار اهنآ دوخ دوهش اب ن
یم دنک
( دحوم یيایض یفرش و
، 1395 : 1
. )
ياپ رب ۀ ،هتکن نيا تلااکشا زا رگيد یکي
رگنیس هاگن عون
رد در هنوگ یتسرپ و نادجو فلاخرب یقلاخا دوهش
تسا نآ ندوب .
یم مکح ام دوهش هک دنک
یرتشیب جنر ناسنا ناویح زا
یم درب نيا و زیچ دناوتب رگنیس هک تسین ی ار نآ
در دنک
( Kagan,
2015: 6
. )
به متح روط ره
هب هک یسک زا یوریپ
رگنیس هجوت ، نوگ دارفا هب صاخ ۀ
ار ناسنا در
یم دنک
، دادعت یرتشیب دوهش زا تا ار رد ضرعم یدوبان یم رارق دهد
(Ibid: 18)
؛ اريز رد
ناویح و ناسنا هب یواستم هاگن ناکما ،دراوم زا یرایسب لاصا
درادن دوجو یارب ؛
رد رگا ،لاثم
یعقوم ِناجیت کي هب یگنسرگ لیلد هب ناسنا هنوگ
رطخ رد یا دوش عقاو
هب روبجم هک و نتشک
ندروخ م کي دوش هدنز دوجو و
،طيارش نيا رد اهنت
دازون کي و ناویح
کي دازون دوجو ناسنا
دشاب هتشاد
، ره زا هدافتسا نایم ايآ
؟تسا ریخم اهنآ زا کي ِک ردرگا
یتش هداتفا ریگ چیه و
میشاب هتشادن ندروخ یارب یياذغ نيا اي
هدرک طوقس یياج رد امیپاوه هک دشاب
و رفن دنچ اهنت
دنام هدنز ه میشاب
، زا دوخ تاجن یارب مادک
کي هيذغت یم مینک
؛ ناسنا ناویح اي ی هک هارمه
ام
؟تس اعطق یمن یلقاع چیه دريذپ
هک ناسنا ی و هتشک هدروخ دوش
، مکح ناگمه هکلب هب
نتشک ناویح دنهاوخ اد د.
لاثم یضقن یاه هنوگ رد توافت تابثا یارب زین یرگيد
اه شزرا ندوبن ناسکي و نوگ
ۀ ناسنا
هنوگ اب رگيد یاه دراد دوجو
یارب ؛ لاثم
، مینک ضرف لیسو کي
ۀ اب هیلقن کي ناسنا دازون و
لیسو ۀ
یلقن ۀ اب رگيد کي دازون ناویح ره و تسا هدرک فداصت م ود
هدش دازون ود نيا یدوبان بجو دنا
،
هچرگ ره ود تسا روآدرد دشاب هتشاد قلاخا زا یمهس هک یسک یارب
، اما ايآ شنکاو عون
ناسنا اه دروم ود نيا هب ناسکي
تسا اعطق ؟ .ریخ یتحاران نازیم یناسنا ره
، رد گرم دازون
ناسنا رایسب زا رتشیب گرم دازون ناویح تسا هچ و اسب یم تفگ ناوت دروم ود نيا
لاصا لباق
هسياقم رگيدکي اب ن
دنتسی
( (Kaczor, 2011: 5
ذل ؛
ا رابرد ۀ ناویح اهنت دياش ، ت زاربا هب
أ هدنسب فس
ک مین نحص زا و ميوش رود ه
، رد اما دازون ۀراب زگره ناسنا نینچ
تسین .
هکنيا رگيد ضقن دروم انب
هک رگنیس نخس رب اخم
فل نتشک یلااب دازون زین و هام کي
تسا غلاب تاناویح
( Singer, 1993: 167
ايوگ )،
ود هک یدازون اي
هس تسا ههام
، تیمها یناسکي
اب ینومیم دراد غلاب
؛ رگا لاح نيا زا یکي قرغ لاح رد ود
ندش دنشاب
، هب هنوگ یکي طقف هک یا
نآ زا ب ار ود اد تاجن ناوت د،
یم رگنیس ايآ ناج تاجن هک دريذپ
مدقم ناویح
؟دشاب قبط رگنیس
دهد تاجن ار غلاب نومیم دياب دوخ یانبم
؛ غولب دقاف ار ههامود دازون وا نوچ رد دوجوم
نومیم
یم غلاب اما .دناد ايآ وا رضاح تسا هجیتن نيا ار
ب ريذپ
؟د و هک دريذپب رگنیس رگا دازون دياب
ناسنا
داد تاجن ار
، سپ وا تسا عاونا نیب توافت هب لئاق
( ،هيوب لآ 1398 : 138
رگا و)
ار هجیتن نيا
دريذپن
، .تسا هدرک تفلاخم یناسنا تادوهش اب
هکنيا رگيد ضقن دروم اعقاو رگا
ینبم رگنیس نخس هنوگ توافت مدع رب
یقلاخا رد اه نتسيز
ميريذپب ار
، دياب ديدپ ۀ مدآ اقیقد یراوخ ِتشوگ ندروخ دننام
،ناویح کي هديدپ
و یلومعم یا
یداع یقلت یتوافت چیه ،هيذغت زا عون ود نيا نیب و دوش دشاب هتشادن دوجو
؛ هکنآ لاح
مدآ موکحم ناگمه نیب و هشیمه یراوخ هدوب
تسا .(Kaczor , 2011:21(
5
نياربانب
، نادجو و یقلاخا دوهش یم مکح
هک دنک و دراد دوجو توافت ،ناویح و ناسنا نیب
هژيو هجوت هب رت
نوگ ۀ یناسنا لباق تسا لوبق ؛
هتبلا
،ناسنا هب صاخ هجوت نيا يابن
هب د نعم ا ی
یب هنوگ قوقح هب یهجوت شاب رگيد یاه
د
، هب ناسنا هکلب هژيو هاگياج رطاخ
یا یيوس زا دراد هک
تسياش ۀ صاخ هجوت تسا
و یوس زا رگيد
، دراد هک یصاخ یهاگآ و روعش لیلد هب
، رابرد ۀ
دياب زین رگيد تادوجوم لاوئسم
هن راتفر اهنآ صاخ ميرح تياعر اب و نک
.د
3 - 3 . أش تلزنم و ن ناویح و ناسنا
دنیآ هب هجوت اب ۀ
اهنآ
یم ار هدنيآ یارب یدوجوم یاقب ندوب دنمشزرا زا ناوت
نازیم رد نآ یدنمشزرا لاح نامز
هب
لاح نامز رد هک یدوجوم .دروآ تسد دنمشزرا
رت دشاب
، رد دنيآ و تسا نینچ زین هدنيآ ۀ
اب شزرا یرت زا رگيد تادوجوم ی
هک دراد زا هجرد نآ رد .دنرادن رارق یدنمشزرا
ناسنا
م و یدوج یگژيو لیلد هب هک تسا یاه
شتوافتم یصاخ هاگياج زا
ناویح هب تبسن رادروخرب
.تسا وا هرهب یحور زا دنم ۀ
یراکمه تسا و زین هب یحور رطاخ ۀ
لامک یيوج دوخ ، دادعتسا دشر
و یيافوکش دراد
زا و لماکت یونعم و یقلاخا رادروخرب
.تسا ،نازیم نیمه هب دنيآ
ۀ ناسنا
هب هاگياج رطاخ
،ش دنيآ اب ۀ رگيد تادوجوم دراد توافت
. هتکن نيا عقاو سوکرام ناد هجوت دروم
اب وا و دش دانتسا
هب ،لیلد نيا دوخ تفلاخم
ار نینج طقس اب ملاعا
درک
( Marquis, 1989: 189
. )
رظن زا ِنینجوا
ناسنا
، لماح یياناوت و اهدادعتسا و اه
تفرشیپ یيافوکش و اه اه
یي رد هک تسا
هدنيآ زورب درک ه،
داد دهاوخ ناشن ار دوخ .
تکن ۀ رابرد لوا ۀ سوکرام نخس هک تسا نيا
یم ار هدعاق نيا هک تسا نيا تبسن هرابرد ناوت
زین ناویح اب ناسنا درب راک هب
؛ اريز دنيآ رگا ۀ یاقب یدنمشزرا نازیم و هسياقم ناسنا اب ناویح
رد ناسنا هب تبسن هدنيآ دوش عقاو تقد دروم ،ناویح
، زگره نوگ حیجرت ۀ
ویح رب ناسنا
،نا دودرم
دش دهاوخن
؛ نوچ و ناسنا نایم توافت ناویح
یياه دوجو راد د دنيآ هک ِیواستمانۀ مقر ار ود نآ
هدز
، نازیم توافت یم نییعت ار ود نآ یاقب یدنمشزرا یناسنا .دنک
تایح هب هک دوخ
همادا
یم دهد براجت ِدادعتسا لماح، تیلاعف ،
اه و همانرب یياه هک تسا زا و دش دهاوخ اراد هدنيآ رد
نیب ینعم هب ،نآ نتفر زا
نیب نتفر زا یدارفا ناسنا
اه رکفتم و دنمشوه ی تسا
ره هک کي
یم نم دنناوت ش أ راثآ یناوارف کین وش
.دن یجرت نوگ ح ۀ یتقو ناویح رب ناسنا عونمم
دنيآ هک تسا ۀ
هجیتن رد و دشاب یکي ناسنا اب ناویح
، .داد حیجرت ناویح رب ار ناسنا ناوتن
تکن ۀ هکنآ رگيد سوکرام شلات
شن دنمشزرا اب ار نینج طقس اب دوخ تفلاخم هک نا
نداد
دنيآ ۀ هدرک نییبت ناسنا تسا
، هچرگ دوخ دح رد
، رد تسا نیسحت روخ
، اما تسا صقان
؛ اريز
دنيآ ،تياهن رد ۀ
اب شزرا
،ناسنا نيا هج افرص و ینا تسا هدش هديد یدام
؛ یمدآ تایح رگا اما
هتسنادن یدام تایح رد رصحنم ار
، وا یدبا یگدنز هک مینادب هنادواج یدوجوم ار وا هکلب
نيا یگدنز تیفیک نوهرم
تسوا یناهج
، دهاوخ یرتهب نییبت لتق یتسردان تشاد
،هيوب لآ(
1396 : 84
؛)
هک هاگن نيا اب ینعي یحور یاراد ناسنا
اد تلاصا هک تسا در
ندب یدوبان اب و اقب
یم ِیباستکا تلاامک ودباي یورخا یگدنز عون هک تسا حور نيا
و یم مقر ار وا یدبا ،دنز
زا
،ناسنا ندرب نیب وا تیمورحم بجوم اهنت
تیلاعف زا همانرب و اه
اه ایند نيا ی دوب دهاوخن
، هکلب
یياهدادعتسا و روما زا تیمورحم هنادواج
تسا
)نامه(
. رابرد هتکن نيا ۀ
طبار ۀ ناویح و ناسنا
دراد نايرج زین
؛ نوچ لدا قبط ۀ ناهج نيا یگدنز زا دعب ناسنا یدبا یگدنز ،ناوارف مقر
دهاوخ
دروخ
( یياضردمحم ،
1386 : 71 - 78
و)
یتح انب رب نيا ضرف ،ناهج نيا یگدنز ِمامتا زا دعب هک
همادا یرگيد ناهج رد یگدنز شاب هتشاد
د نازیم أش تلزنم و ن هسياقم لباق ناویح اب ناسنا
ن و دوب دهاوخ تسا دنمشزرا رایسب زین نآ لامتحا یتح
؛ ارچ ،هاگن نيا رد هک تسا نيا رب اعدا
هک ،رگيد ناهج رد ناسنا یگدنز نادواج
ی تسا یصاخ نامز هب و یهتنم
یمن وش ياقم رد هک د هس
تدم اب تسا یرتشیب رایسب یگدرتسگ یاراد ،هدام ناهج هاتوک
؛ ناویح یگدنز اما هب دودحم
و تسا ناهج نيا هب
هدنيآ نيا لیلد .تسا ناسنا ِنآ زا ،رترب تلزنم و نأش ،
نکمم
،یخرب تسا شريذپ
رد ناویح رشح رگيد ناهج
یخرب قبط6
لاوقا زا ر ّسفم ا ن نآرق
ميرک حرطم ار7
دننک زا و یگژيو یارب یناسنا یاه ناویح
نخس
،دنيوگب اما انب یتح رب شريذپ
هيرظن نيا زین
، یگژيو لیلد هب م یاه
هبرصحن یرترب ،ناویح هب تبسن ناسنا درف وا
و زین زاوج
دافتسا ۀ لاوئسم نۀ عافد لباق ناویح زا وا
؛تسا ارچ هک رب
،ناویح فلاخ وحن
ۀ رد ناسنا تسيز
یورخا یگدنز وا یرایتخا لامعا هب
ایند نيا رد ا تيوه نتخاس و
وا یناسن هئشن نيا رد یگتسب
.دراد
3 - 4 . ناسنا یناویح رابت
رابرد ۀ رهب ه یرو تاناویح زا
، اب توافتم درکيور ود هجاوم
ا مي : لوا درکيور
، شيدنا رب ینتبم ۀ
لماکت یيارگ ؛تسا هک انعم نيا هب و ناسنا
رادروخرب ربارب هجوت قح زا ناویح دن
و نامه هک هنوگ
ام ناسنا اه مه ژن دوخ نادا یمن ار
ميروخ
، ندروخ قح زین ار ناویح
ميرادن
(
،رگنیس 1396 : 357
. )
انبم نيا اب رگنیس هک تس
زاب ناویح هب ار ناسنا بس ن یم
کت یدوجوم ار وا و دنادرگ یدعُب
و
ضحم یدام یم
دناد (
Singer, 1993: 89
و) هزومآ زا هدمآرب ار ناسنا عون یرترب و تیحیسم یاه
یلقع یانبم نودب یم یقلت
دنک و ار نآ شريذپ لباق ن
یم دناد
( Ibid: 149-150
.)
هیعاد هک وا راد
باتک شراگن اب و هدوب یناهج یقلاخا یناهج قلاخا :ناهج کی
ندش قلاخا هک تسا دقتعم
یم خساپ دناوت تلاکشم هب رادياپ یاه
قلاخا نيا هشير اما ؛دهدب زورما یایند ِیزرو
رد وا
ناینب تسيز یاه نوگ قمع رد و یتخانش
ۀ مادا هک تسا ناسنا ۀ
تسيز هاگديد رد ،نآ یناسانش
یم هديد نوسليو و زنیکواد ریظن دوش
هک وا یناویح و یعیبط دعُب هب ناسنا یتسه و تيوه مامت
هتساکورف یم دوش تقیقح و وا
هب نتشاد رف زا لصاح یاهدرکلمع آ
یم شهاک یتسيز دني .دباي
،هاگن نيا رد قلاخا و درادن نآ رب یزایتما و تسا ناویح رابت زا ناسنا
، تایصوصخ لصاح
هب هک تساهنژ هتفاي لماکت جيردت
دقاف و انبم یعیبطارف یي تسا
( یوسوم و ،یعومس 1392 : 63
؛)
هنوگ یناسمه اذل هنوگ لاطبا و اه
هک یتسرپ یم حرطم رگنیس
نک د
، یضرف رد هشير ۀ
لماکت یيارگ
هجوتم تلااکشا هک دراد هیضرف نيا
، نآ ریگنماد یم زین
وش
8.د
مود درکيور رد
، ناسنا توافت دراد ناویح اب یساسا ی
؛ ارچ زا ناسنا هک ميريذپب رگا یتح هک
تسا ناویح رابت
، لامتحا نيا زین
هک دراد دوجو یشهج
وا رد هداد خر وا زا و هتخاس یرگيد عون
دشاب هک دراد دوجو زین بلطم نيا رب یدهاوش
؛ هکنيا دننام ناسنا
رادروخرب یتایصوصخ زا
هک تسا یب اهنآ زا ناویح وا .تسا هرهب
هب ناونع و دوخ تیبرت ناوت ،راتخم و لقاع یدوجوم
یم .دراد ار نارگيد هتفرگ تسد رد ار نیمز حیحص تيريدم دناوت
، ار رگيد تادوجوم به
روط
بسانم تهج یفلتخم یاهدادعتسا یاراد .دنک یهد یم هک تسا
هب ار دوخ اهنآ شرورپ اب دناوت
وق زا رادروخرب .دناسرب لامک ۀ
شيارگ و شنیب تسا
ار دب و کین ،ورین ود نيا شکاشک رد و
صیخشت هداد
، باختنا یم .دنک ناسنا هب تهج یگژيو رایتخا رد
،راتفر یرادروخرب یگژيو زا
یياه
وق ریظن ۀ ،فيرظ و قیقد یاهراک ماجنا رب یياناوت ،فلتخم یاهدادعتسا و قطن ،لقع
طلست یب اهنآ زا یرایسب زا ناویح هک رگيد تادوجوم رب نتشاد تسا هرهب
، زا رادروخرب یعون
یتاذ یرترب تسا
یتح و ناسنا اه یگژيو نيا نوچ زین ساپسان و رورش ی هب ار اه
هوقلاب تروص
راد
،دن م ی تافص نيا ندنارورپ اب دنناوت ،
،یتاذ یرترب رب هولاع هرهب زین یباستکا یرترب زا
دنم
وش .دن تسین رترب یناویح ،ناسنا
، یعیبطارف یدوجوم هکلب هژيو تازایتما یاراد هک تسا
یا
.تسا ناویح هب تبسن تسا شريذپ دروم زین برغ نادنمشيدنا نیب رد ،ناویح رب ناسنا یرترب
؛
به یروط اشيا زا یخرب یتح هک ديدرت ار نآ ن
ريذپان یم دنناد
( Harris, 1985: 22
.)
ریبعت هب یلیش
ناگیک یم نامگ هک تسا نيا رد رگنیس هابتشا هک یزیچ دنک
ناسنا اه بیسآ ی زا ار هديد
یم زيامتم تاناویح دنک
، توافت اهنت یکيژولویب یاه
تسا
، هک یلاح رد مهم دوخ عون رد هچنآ
تسا
، ناسنا یکيزیفاتم تیعقاو تسا
( 2015: 16 Kagan,
. )
یرف یئول
( (Lue Ferry
زا زین
دقتنم نا رگنیس تسا یرتلااب یهاگآ حطس هک ار نومیم دننام یتاناویح رگنیس هک لیلد نيا هب و
،دنراد مه ناسنا اب حطس یم
دناد دارفا و نینج زا یتح و یناسنا
یم رس هب امغا لاح رد هک دنرب
یم رتلااب زین درادنپ
، تسا هدرب نیب زا ار ناسنا شزرا وا هک تسا دقتعم
( Darenne, 2010: 12
. )
دش هتفگ هچنآ ساسا رب
، باذج یرهاظ هچرگ ،تاناویح قوقح شبنج دراد
، ما نییبت رد ا
هاگديد لاکشا راچد دوخ تسا
؛ اذل هدرتسگ یاهداقتنا اب تسا هدش هجاوم یا
یارب ؛ هنومن
،
تلراش فج
( Jeff Sharlet
ناونع تحت یراتشون رد )
یم رگنیس زا ام ارچ میسرت
؟9
جوم هب
یم هراشا رگنیس هیلع تاضارتعا رد رگنیس ینارنخس زا ار نآ یادتبا و دنک
1989 م ناملآ رد
یم رد صخش تایصوصخ نتشادن لیلد هب ،لولعم دازون نتشک زا عافد هب ضارتعا رد هک دناد
باتک یلمع قلاخا
( Practical ethics
ار وا ینارنخس هاگشناد نيدنچ هک دوب اعدا نيا یپ رد .دوب)
داد راعش وا هیلع ،دراوم یخرب رد و دندرک وغل دن
کرت ار اجنآ هک دنتساوخ وا زا و دنک
. رد وا
1991 بور یرتديدش تفلاخم اب ،خيروز هاگشناد رد ه
نوتسنيرپ هاگشناد رد هک یتقو زین .دش ور
دنک رپ ار یتسيز قلاخا یلدنص ات دمآ
، مایپ یبسن نيرتدب روآ نواعم هب وا هیبشت و دوب یيارگ
ا زین رلتیه دوب وا هب تاضارتعا رگيد دراوم ز
( Sharlet, 2000: 2
. )
نيا هیلع رگنیس هچرگ
عافد دوخ زا و داد هینایب تاضارتعا رک
د،
ینایب نيا اما ۀ
نمچیت ینج و دش دقن زین وا
( Jenny
Teichman
رد)
یراتشون ناونع تحت
« فسلف ۀ رگنیس نیغورد
10» هب نایب یدازآ هک تشاد نایب
هک تسین انعم نيا ره
یبلطم عون ره یسک ار
دنک نایب
(
:1 Teichman, 1993
.)
3 - 5 . یرازبا هاگن ناویح هب
هکنيا اب رگنیس نوگ
ه یم ناویح هب هنوگءیش و یرازبا هاگن ار یتسرپ نآ اب و دناد
تسا فلاخم
،رگنیس(
1396 : 81
،)
راچد ،دوخ یرازبا هاگن
تسا
؛ نوچ تسارگدوس
،عقاو رد و تذل
اهدرد و اه
یم نزو ار صخشم ات دنک
دزاس دوس و یشوخ نيرتشیب ،لمع مادک هک دارفا نيرتشیب یارب
ار
دراد
؛ ینعي فلاخرب تذل یيارگ کیسلاک هک
رب رثکادح ندناسر یتخبشوخ اي
تذل تأ دیک
یم دزرو
، رگنیس یحیجرت یيارگدوس تسا نآ یپ رد
هتساوخ تياضر هک هب ار تاحیجرت اي اه
دناسرب رثکادح
( Lazari-Radek & Singer, 2017: 45
؛ )
ینعي نيا و هب یگدنز
یدوخ دوخ یب شزرا
تسا کلام و شزرا یراذگ ت ، أ تلايامت رتشیب نیم یارب
تسا ناسنا نيا رد هک یزیچ ره و
دشاب اتسار
، دوب دهاوخ عافد لباق ؛
رگا اذل لاثم رب شيامزآ ماجنا اب یور
ناسنا تلايامت
دوش اضرا یرتشیب
، دوس یانبم رب یيارگ
رگنیس
، لمع نيا دشاب زاجم دياب
و حبذ یدام عفن رگا
جنر زا شیب ناویح نآ
دشاب
، دوب دهاوخ یقلاخا یلمع
( Hills, 2005: 24
؛ )
هاگياج ینعي
رد تاناویح یقلاخا هاگديد
رگنیس لزلزتم و یبسن ، تسا
قوقح زا تيامح ششوپ رد و
،تاناویح یرثکادح عفانم لابند هب دوخ
تسا
( یرومیت ،ینديرف 1398 : 93
؛ )
و تسا لیلد نیمه هب
رگنیس هک تسا ینيزگياج للادتسا عفادم
نيا رد .تسا للادتسا
یم
درد نودب ار ناویح ناوت
تشک
، هک طرش نيا هب ،نآ یاج هب
ريذپلد یگدنز ،هزادنا نامه هب هک دوش نيزگياج یدوجوم ی
دشاب هتشاد
( Singer, 1993: 133
؛)
نوچ11
هب ،یقلاخا فده رثکادح
هافر ندناسر یلک
تسا .
دوصقم رگنیس هک تسا نيا تيدوجوم
ِریغ یاه نيزگياج ،هاگآدوخ و دنتسه ريذپ
ار یکي نتشک
یم اب ناوت یتسه درک هیجوت یرگيد هب یشخب
؛ هاگآدوخ ِریغ تيدوجوم کي رگا ینعي ار
هک
یبوخ یگدنز ُکب دراد
میش تذل ِعومجم هچرگ، تسا هتفاي شهاک ایند رد
، ب اب اما ه ندروآ دوجو
کي برجت هب رداق هک رگيد تيدوجوم ۀ
تذل نامه اه
،تس یم تروص ینيزگياج دریگ
؛ اذل رگا
ِناسنا کي یور رب شيامزآ اب بیسآ
ديد ۀ یزغم
، ميدرب نیب زا ار وا
، دوبان یگدنز کي هچرگ
هدش
، رگيد یگدنز اما ی
هدش ایحا تسا
( Kemmere, 2007: 5
.)
12
لاکشا هاگن رگنیس هک تسا نيا نيا اب
انبم
، زاجا ۀ دارفا لتق هک ی لاحشوخ اي ی قفوم تی
یرتمک زا دنراد هیقب رداص دياب
ديآ تسد هب یلک تياضر ات دوش
( Jamieson, 1999: 142-145
؛)
هک تسا ساسا نيا رب و زملوه
نوتسلور
( Holmes rolston
زین)
يرظن ۀ رگنیس ار رابرد اهنت ۀ یخرب
تاناویح یم دريذپ
( Ibid: 253
؛)
نيا اذل
،تقیقح رد هاگن یعقاو قوقح بلس اب
تاناویح رد
لصا
، ار اهنآ قوقح زا عافد دوخ یرازبا هاگن زا یششوپ رد
و هتشاد روتسم اب هاگن نيا نایم
یهاگديد هک
ار ناویح قوقح هدرک مزلا یطيارش ره تحت
تسا کن نيرتزير هب و نيا رد تا
ت هنیمز أ یم دیک دزرو
( نايدا هاگن
،)
یرایسب توافت دراد دوجو
.
3 - 6 . هنوگ هاگن و نایدا هناتسرپ
برغ ناهج رب طلسم تنس زا هراومه رگنیس رابرد
ۀ تاناویح اي د هدرک
، یم نایب عون نيا هک دراد
راتفر هزومآ رد تاناویح اب ناسنا یحیسم یاه
هشير طلست قح دنوادخ نآ قبط هک دراد ار قلطم
ناسنا هب ره ات تسا هداد و دنک راتفر تاناویح اب زین و تعیبط اب تساوخ هک هنوگ
دنوادخ یارب
ا لاص هک تسین مهم ناسنا
گچ تاناویح اب دنک راتفر هنو
(
2 :
, 2004 Singer
. ) ،تیحیسم رظن زا
وضع اهنت ناسنا تسا ناهج نيا مهم یقلاخا
هب هک تروص هدش هتخاس دنوادخ
حور و تسا
دراد اریمان تعیبط و
، دقاف یتاذ شزرا تسا
دوبان و ح و ناهایگ ندرک تاناوی
، ریغ یقلاخا
تسین
، ناريو نيا قيرط زا هکنيا رگم ناسنا هب یرگ
دنزب بیسآ
؛ ینعي یدنمشزرا ِناهج
یعیبط
تسا یياج ات دناسرب دوس ناسنا هب هک
نيا و نامه ناسنا یروحم هب هک تسا رکفت رد حوضو
تا
هديد تراکد یم
دوش
( Singer, 1975: 3
. )
اعدا نيا حرط زا دعب رگنیس نايدا هب نآ باستنا و اه
، زا
روطسا نلاطب ۀ
شنيرفآ نخس یم ديوگ و اب تنس نيا در
،یياعدا ناسنا یتاذ شزرا ار
یفن