هدکشناد یعیبط عبانم و یزرواشک
یشزومآ هوگر ییاذغ عیانص و یماد مولع
نایاپ همان ارب ی رد ی تفا هجرد سانشراک ی دشرا
هتشر ماد هیذغت شیارگ ناگدننکراوخشن
رثا هیذغت ییوراد ناهایگ طولخم رب یلآ دیسا و
،دشر درکلمع هجنسارف
یاه ینوخ ،
شلا تایصوصخ ،ینمیا متسیس ه
و یذغم داوم مضه تیلباق رد
هرب یناغم رن یاه
رگشهوژپ :
ینامحر دماح
امنهار داتسا :
هجقآ یئازریم دازرف رتکد قلاشق
سا ات ی رواشم د :
داش دیون نمهب رتکد نیب کین دیعس رتکد
( 31 رویرهش 1398 )
ناونع و :روآدیدپ مان رثا
هیذغت ییوراد ناهایگ طولخم رب یلآ دیسا و
،دشر درکلمع هجنسارف
یاه ینوخ متسیس ،
هشلا تایصوصخ ،ینمیا و
یذغم داوم مضه تیلباق رد
هرب یناغم رن یاه /
ینامحر دماح
داتسا امنهار : رزیم دازرف رتکد هجقآ یئا
قلاشق
داتسا :رواشم نا نیب کین دیعس رتکد / داش دیون نمهب رتکد
خیرات :عافد 31
/ 06 / 1398
دادعت حفص :تا 140
.ص
نایاپ هرامش :همان
هورگ ییاذغ عیانص و یماد مولع اپ هرامش /
ی نا همان
:هدیکچ :فده ییوراد ناهایگ طولخم هیذغت رثا یسررب تهج شهوژپ نیا دیسا و
درشر دررکلمع رب یلآ
هجنسارف یاه هررب رد یذغم داوم مضه تیلباق و هشلا تایصوصخ ینمیا متسیس ینوخ ررن یاره
.دش ماجنا یناغم شور :شهوژپ یسانش زا هدافتسا اب شیامزآ نیا
30 یرنزو نیگناریم ارب یناغم رن هرب سار
±2 28
اب مرگولیک 6
و رامیت 5 رد یفداصت لاماک حرط تروص هب رارکت ( لیروتکاف بلاق
3
× 2 .درش مارجنا )
:لماش یشیامزآ یاهرامیت 1
)دهاش( هیاپ هریج ) 2
+ هیاپ هریج ) 2
یلآ دیسا مرگ 3
+ هیاپ هریج )
2 ییوراد ناهایگ طولخم دصرد 4
اپ هریج ) + هی 4 ییوراد ناهایگ طولخم دصرد 5
هریاپ هرریج )
+ 2 + ییوراد ناهایگ طولخم دصرد 2
یلآ دیسا مرگ 6
هریج ) + هیاپ 4 نارهایگ طورلخم درصرد
+ ییوراد 2
و یفرصم کشخ هدام مرگولیک ساسا رب ییوراد ناهایگ طولخم .دندوب یلآ دیسا مرگ
تروص هب یلآ دیسا 2
.دش هفاضا هریج هب هرب سار ره یازا هب زور رد مرگ
هتفای اه : رثا داد ناشن جیاتن قتم رثا و ییوراد ناهایگ یلصا رثا و یلآ دیسا یلصا
نآ نیرب لربا اره
یور یرنعم هشلا تایصوصخ و کاروخ لیدبت بیرض کشخ هدام فرصم نزو شیازرفا .دوربن راد
رد هنازور حطس
2 فرص حطس هب تبسن یلآ دیسا مرگ رد و مررگ ر
طرس و ح 2 و 4 طورلخم درصرد
.درش رترشیب درصرد رفص حطس هب تبسن ییوراد ناهایگ حوطرس
2 و 4 نارهایگ طورلخم درصرد
ییوراد هاک ثعاب یرت لورتسلک حطس ش مررس رد لرک نییتوررپ حطس شیازفا و هروا دیریسیلگ
هب تبسن دصرد رفص حطس
.دش حطس 4 + ییوراد ناهایگ طولخم دصرد 2
یرلآ دیسا مرگ ثرعاب
شیازفا یتنآ تیلاعف ینادیسکا
لک و شهاک تظلغ .دش دیئدلآ ید نولام حطس
2 طورلخم دصرد
+ ییوراد ناهایگ 2
دیسا مرگ یلآ
اب دوبهب ثع زاتومسید دیسکا رپوس میزنآ تیلاعف
دش . تریلباق
یذغم داوم یرهاظ مضه حطس رد
4 + یریوراد ناهایگ طولخم دصرد 2
یرلآ دیرسا مررگ دوربهب
.تفای هژاو :یدیلک یاه هرب یلآ دیسا
ینمیا متسیس هجنسارف
اه .ییوراد هایگ مضه تیلباق ینوخ ی
18 دیسا و ییوراد ناهایگ طولخم هیذغت رثا
هرب رد یلآ یناغم رن یاه
1 فده و همدقم-
1-1 - همدقم
دشر اب ناهج تیعمج ی
هدرش دروآررب و ترسا شیازفا لاح رد یدعاصت ترسا
ارت هرک
لاس 2050 هب 9 م ی ل ی درا یم رفن ( دسر
Matzuk and Lamb, 2002
تریعمج درشر نیا اب .)
هب زاین ت یارب دنمتردق یژولونکت أ
یرم سارسحا الامارک یکارورخ داوم نیم ورش
تعنرص و د
یروحم ناونع هب یزرواشک ار یزرارب رایسب شقن تعنص نیرت
ورصخ نریا رد هدرهع ررب
دراد اتسار نیا رد هک رورپماد
ی هخاش زا یکی ناونع هب رت رد یزروارشک یلرصا یاره
نیمأ
یناویح نییتورپ و زمرق تشوگ مها زا
ی ت سب ئاز ی ( ترسا رادروخرب
Rashidi et al. 2008
).
رتمهم ی ن نم ا مات عب ی ن زمرق تشوگ ریظن یتاناویح زا
واگ م زب و دنفسوگ ی
شاب د . هرجوت ارب
ارش هب ی ط لقا ی م ی گنهرف ی و بهذم ی ا رد ی نار دنفسوگ تشوگ ی
ک ی لرصا عبانم زا ی
مارت ی ن
یتورپ ی ن م مدرم ی دشاب روط هب ی هک لوت تشوگ ی
ید و دنفسوگ طسوت دودرح زرب
57 درصرد
لوت زمرق تشوگ ی
ید روشک رد تسا
. جیاتن ساسا رب یریگرارمآ حرط
لارس هارم دادررم رد
1396 دادعت 4 / 1 هرهب نویلیم هرک ترسا هترشاد دورجو روشک حطس رد ماد یاراد یرادرب
هرهب نیا ماد دادعت یرادرب
اه 40 دنفسوگ سأر نویلیم ناریا راما زکرم( دوب
1396 .)
رد رپ شرو د ما آ یتن کیتویب اه هب وط ر یبسن وم در ا افتس هد رق را دنریگیم .
ا رگ هﭼ ا نی
ا افتس هد رتشیب اب دصاقم رد ینام و هب وظنم ر ﻆفح تملاس ویح نا دشابیم و یل شخب لباق
یهجوت زا رصم ف ا نی ابیکرت ت اب ده ف ا زف ا شی تعرس ر دش و وبهب د ار امدن ن ذغ ا یی و
شهاک بیرض لیدبت دشابیم . هنافساتم رصم
ف آ یتن ویب ت رری ک اب ره هکیفده دشاب
دپ رری هد
رتکاب تمواقم ی
( دراد لابند هب ار اه
Hooge, 2001a
.)
ا رم هزو ا افتس هد رفم ط زا آ یتن کیتویب هب
ینعم ا زف ا شی عیرس لکشم اقم و تم
آ یکیتویبیتن و
لیدبت نآ هب کی رحب نا رس ا رس ی یتملاس تسا
. اج ی ﭻیه یکش تسین
هک وجت ی ز رفم ط ا نی وراد اه ا رد ن اس ن ن ی ز هب ا اجی د اقم و م ت رتشیب کمک کیم دن اضردمحم(
ماساب ی ناراکمه و 1385
).
یتنآ فرصم عنم هب هجوت اب کیتویب
دشر کرحم یاه طسوت
لاس رد اپورا هیداحتا 2006
تهج رویط و ماد شرورپ (
Melendez et al. 2006
) نیاربانب
1 - فده و همدقم 19
رورض ی اج هک تسا ی
زگ ی ن اه ی تنآ ی بی تو ی ک اه ی دشر کرحم AGP(
ذغت تعنص رد ) ی
ه
اسانش یی دنوش اج . ی زگ ی ن اه ی لعف بسانم ی
لماش گ ی ناها وراد یی سناسا یاه گ ی ها ی
سا ی اهد ی لآ ی بورپ ی تو ی ک رپ اه ی ب ی تو ی ک اه زنآ ی م غ و اه ی هر دنتسه (
Wezyk et al.
).2000
رفآ رد ددعتم تاعلاطم ی
اق سآ ی ا رمآ اپورا ی
اک ی تلا ی ن رمآ و ی اک ی لامش ی م ناشن ی درهد
گ هک ی ناها ییوراد ب نامرد ناونع هب لومعم روط هب ی
رام ی اه ی ح ی تاناو رارق هدافتسا دروم
م ی گ ری دنر (
Yinegar et al. 2007
) و یم نرینچمه نآ زا ناوت
ناونع هب اه پ
ی ش زتنس زاس
اهوراد ی فم ی د دررک هدافتسا (
Farjani et al. 2014
هریوناث تاربیکرت هرب هرقلاع تعنرص .)
ع ای و ناهایگ هراص
نغور دننام یهایگ یاه نیزگیاج ناونع هب ار یرورض یاه
رد هوقلاب یاه
کرحم ربارب یتنآ دشر یاه
ترسا هدررک کریرحت یرماد تادیلوت رد یکیتویب (
Thakare,
2004; Westendarp, 2005
).
یم ناشن یباختنا یبورکیم دض تیلاعف تابیکرت نیا و دنهد
یم بمکش رد نییتورپ هیزجت زا دنناوت ثرعاب هوقلارب رورط هرب هرجیتن رد دننک یریگولج ه
یم نابزیم تاناویح هدور رد هنیمآ یاهدیسا هضرع شیازفا دنوش
(
Wallace, 2004
).
یرم هدوزرفا کارورخ یازرجا ناورنع هب هک ینامز یهایگ تابیکرت ریط یاراد دنورش
و مضه تیلباق رب تارثا زا یعیسو هجنسارف
یاه نکراوخشن رد ینوخ ن
ترسه ناگد نآ .دن
اره
یم رگید امسلاپ زکولگ حطس ﻆفح اب دنناوت هجنسارف
اره ی ترحت ار نادنفرسوگ رد نورخ
دنهد رارق ریثات (
Raghuvansi et al. 2007
) یم ناهایگ زا رگید یخرب هک یلاح رد دنناوت
هلاسوگ رد ار امسلاپ زکولگ تظلغ دنهد شیازفا یراورپ یاه
(
Mohammed et al. 2004
).
گ رثکا ی اها ن وراد یی ا ی نم دنتسه هفرص هب نورقم و و
ه ی ﭻ لکشم ی تمواقم اب هطبار رد
وراد یی .دنرادن ناهایگ نیا کرحم ناونع هب
اه ی نوفع دض لاهسا دض مضه ی
درض هدننک
اهتلا ب لگنا دض
اهتشا کرحم دشر و
ح رد ی تاناو م رارق هدافتسا دروم ی
گ ی دنر . نیرنچمه
نآ ناونع هب اه لماع
رتکاب دض ی
رتنآ ی رسکا ی ناد ناطررس درض رارق درض از
درد درض
هرشح شک و تنآ ی سکوک ی د ی زو م لمع ی دننک (
Tipu et al. 2006
.) گ ی نارها رم ی هرب درنناوت
نی اهزا ی داوم ذغم ی ح ی تاناو مک و ک س ی متس ر نورد ددغ ی
ز لوباتم و ی مرس ذرغم داورم ی
ار
رحت ی ک دننک (
Wenk., 2003
.)
سا ی اهد ی یلآ ناونع هب ی
ک سا ی د وبرک سک ی ل ی ک لآ ی یلک راتخاس اب
R-COOH
لمارش
سا ی د اه ی سا و برﭼ ی
اهد ی مآ ی هن م هتخانش ی
دنوش هک یاراد لاعف ی ت اره ی م درض ی ربورک ی
20 دیسا و ییوراد ناهایگ طولخم هیذغت رثا
هرب رد یلآ یناغم رن یاه
تنآ اب هباشم ی
بی تو ی ک اه دنتسه ا ثعاب و ی داج ازم یا ی رد هرجوت لرباق تارناویح
رم ی دنورش
(
Partanen, 2001; Ǿverland et al. 2007
).
ار ی ج رت ی ن سا ی د اه ی یلآ ا س ی اهد ی ترسا ی ک
ئوزنب ی ک توب ی ر ی ک س ی رت ی ک ف مر ی ک تکلا ی ک لام ی ک پورپ ی نو ری ک راترات و ری ک .دنترسه
ثأت ی تار سا ندوزفا ی
د اه ی یلآ ژر رد ی م اه ی اذغ یی ازفا رد ی ش ح رد ارصوصخم دشر ی
تارناو
أت ناوج یی د تسا هدش (
Tung and Pettigrew, 2006
).
سب ی را ی سا زا ی اهد ی یلآ تاررثا اب
مع رب تبثم ح درکل
ی تاناو اذغ هدنرادهگن داوم ناونع هب یی
کاروخ و ی ن ی ز هدرش هتخانش درنا
(
Chaveerach et al. 2002
.)
رتکاب رد شهاک ی
ذغت اب هارمه اه ی
ه سا ی اهد ی لآ ی و هب ی هژ هنوگ ربارب رد اره
ی غ ی لوتر ری د
سا هدننک ی
د شرشا دننام ی
لکا ی پمک و لانوملاس ی
رتکابول تسا رثوم و
لد هب ی ل تسگ تارثا هدر
ح درکلمع رد ی
تاناو هلمج زا یتورپ زا هدافتسا دوبهب ی
ن ژرنا و ی لوت شهاک ری
د نومآ ری کا و
اس ی ر لوباتم ی ت اه ی م ی بورک ی ظنت و دشر هدنهد شهاک ی
م هطساو حشرت و اه
ی ا ی نم ی رثورم
دنتسه . سا ی اهد ی یلآ اراد ی بناج تارثا ی
ددرعتم ی شهارک لمارش مرضهpH
ی ازرفا ی ش
رت تارثا و سارکناپ حشرت فو
ی ک شراوگ هاگتسد طاخم رب هکیروطب دنتسه
ارب شهارک
pH
هدعم رد ارش
ری ط ار ارب ی لاعف ری ت سپپ ی ن هب ی هن م ی نک ن ضه و د ر ن م ی نژوررت داورم و رفرسف
ندعم یر ازفا ار ری ش م ی دنهد (
Dibner and Buttin, 2002
.)
گ ی ناها وراد یی سا و ی اهد ی لآ ی داورم هلمج زا یرندوزفا
رتحار هرب هرک دنترسه ی
لرباق
د م سرتس ی
نآ تاررثا هک دراد ترورض و دنشاب ذغت رد اره
ری ه ماد اره ی ناورنع هرب رورشک
ندوزفا ی اه ی کاروخ ی زرا دروم ی با ی گ رارق ی در . سررب ؛رضاح شهوژپ زا فده ی
ثأت ی ر طولخم
گ ی ناها وراد یی سا و ی د لآ ی دشر درکلمع رب
هجنسارف یاه نوخ ی س ی متس ا ی رنم ی لباق ری ت
ذغم داوم مضه ی
صوصخ و ی
تا لا رد هش هرب اه ی ناغم رن ی م ی .دشاب
2 - نابم ی پ و ی ش ی هن قحت ی ق
2-1 - یکاروخ یاه یندوزفا
ندوزفا داوم هب ی
کاروخ ذغت رد ی ه ک دوبهب روظنم هب ماد ی
ف ری ت ک و ماد کارورخ ی
ف ری ت
اذغ داوم یی اب ح ءاشنم ی ناو ی و ری ا ح تملارس و دررکلمع دوربهب رورظنم هرب ی
تارناو درورم
یم رارق هدافتسا گ
یاراد و دنترسه کارورخ هرب هدرش هفارضا یازرجا رگید ترابع هب .دنری
یم یذغم ریغ تیهام یم کیرحت ار رگید یدیلوت یاظو و دشر هک دنشاب
نینچمه دننک
یم یفرصم کاروخ هدزاب دوبهب ثعاب یم و دنوش
ناوریح مرسیلوباتم و یتملاس یارب دنناوت
هاوخکین و ولناما( دنوش عقاو دیفم 1374
ون ؛ یدایص رفعج و داشدی 1376
.)
2-1-1 - یندوزفا عاونا یکاروخ یاه
یندوزفا عاونا :زا دنترابع یکاروخ یاه
1 ) ندوزفا ی اه ی نف ی هدنرادهگن دننام(
تنآ اه ی سکا ی ناد اه نویسلوما اه
بثت لرماوع ری
ت
ظنت هدننک ی
م هدننک اه ی سا ی د هتی ندوزفا ی اه ی ولیس )
2 ) ندوزفا ی اه ی سح ی معط دننام(
گنر اه )اه
3 ) ندوزفا ی یاه اذغ یی ( دننام هرارصع یریوراد ناهایگ یرلآ یاهدیرسا یهاریگ یاره
و ی مات ی ن ندعم داوم اه ی
سا ی د یاه مآ ی هن مک رصانع ی
با ...و )
4 ) ندوزفا ی اه ی ز ی تس ی وقت لاثم ناونع هب(
ی ت هدننک تیلباق بثت مضه ی
ت هدننک اره ی
)هدور رولف
5 ) سکوک ی د ی تاتساو ه و اه ی تاتسونوتس ندوزفا داوم( اه
ی ژر رد هدافترسا دروم ری
م اره ی
اذغ یی ط ی رو لاد هب ی ل تشادهب ی )
6 یتنآ ) کیتویب دشر کرحم یاه
(AHDB, 2014)
.
2-2 - ندوزفا داوم تارثا ناگدننکراوخشن هیذغت رد یکاروخ ی
:زا دنترابع ناگدننکراوخشن هیذغت رد یکاروخ یندوزفا داوم زا هدافتسا تارثا 1 ) ازفا ی ش بیرض دبت ی ل کاروخ هرهب و رو ی
2 ) بثت ی ت هبمکشpH
و سا هب لاتبا رطخ شهاک ی
زود
3 ) ازفا ی ش کشخ هدام فرصم
4 ) ت شهاک مسیناگراورکیم طسوت ناتم لیکش اه
5 ) هبمکش دشر دوبهب
6 ) راب شهاک یرامیب لماوع
از
7 ) ک دوبهب ی ف ی ت تشوگ
8 ) ازفا ی ش هبمکش تابث ماگنه
رییغت ژر ی م اذغ یی
9 ) ا ینمیا داجی تشادهب تارطخ ربارب رد
ی ژر ی م اذغ یی
(AHDB, 2014)
2-3 - ا ده ا ف زا هدافتسا داوم
ندوزفا ی رد کاروخ ناگدننکراوخشن
راهﭼ ا ده ا لصا ف ی ارب ی داوم ندوزفا هب ی کاروخ تهج هب ی هن زاس ی خرب ی زا درکلمع اه ی
هبمکش ناگدننکراوخشن رد اسانش
یی هدش دنا :
1 ) لوت شهاک ی
د ناتم و دیلوت شیازفا پورپ
ی تانو ارب ی ژرنا لداعت دوبهب ی
رد ح ی تاناو
2 ) رخت شهاک ی
ب یتورپ ی ن کاروخ و هبمکش رد ازفا
ی ش لباق ری ت یرسرتسد رسا
ی اهد ی
مآ ی هن کﭼوک هدور رد
3 ) م شهاک ی ناز رخت ی ب هوبرک ی تارد اره ی یرریمخت هترساشن(
و و )زراکارس لررتنک
24 دیسا و ییوراد ناهایگ طولخم هیذغت رثا
هرب رد یلآ یناغم رن یاه
سا تظلغ ی
د تکلا ی ک ندب رد .
4 ) ف مضه دوبهب ربی
(Jouany and Morgavi, 2007)
.
2-4 - یتنآ کیتویب اه نآ فرصم تیعونمم و اه
کاروخ یندوزفا ناونع هب
نآ یت کیتویب اه یداوم دنتسه هک ییاناوت زا یریگولج دشر
ای زا نیب ندرب یرتکاب اره ار
نراد هک د اب زد مک و رد ود هر یاه ینلاوط فرصم تدم
م ی دنناوت هرب ناورنع کررحم درشر
اب حرطم اما دنش فرصم یب هیور تنآ ی کیتویب اه اب زد ب لاا رد هاتوک تدم تاررثا دراد ینارمرد
ناراکمه و یدومحم(
1393 ) و داجیا ثعاب شرورپ رد یتلاکشم
ح ی تاناو یرم هرک دورش
شان ی رتنآ ترمواقم رورهظ زا ی
ب ری تو ی ک ی رسب رد ی را ی رتکارب زا ی اره ی ب ی رارم ی از ی نارسنا ی
(
Manero et al. 2006; Parveen et al. 2006
راشتنا ) داورم
لاآ ی هدرن رحم رد ی ط ررطخ و
دوجو تنآ ی بی تو ی ک اه ی پ ی هتفرش اذغ داوم رد دشر یی
ح أرشنم اب ری
ناو ی ترسا (
Yang and
Carlson, 2004
.) هیداحتا لیلاد نیمه هب کیتویب یتنآ هک تفرگ میمصت اپورا
درورم یاه
ماد رد هدافتسا زا ار اه
1 هیوناژ 2006 هرامش نوناق(
1831 / 2003 2003 و ارپورا نارملراپ
رد اروش 22 ربماتپس 2003
عونمم ) دنک
ا . ی ن عونمم ری ت لرمع رد دزن
ری ک هرب 50 لارس
تنآ زا هدافتسا ی
بی تو ی ک ارب ی غ فادها ی ر نامرد ی اپ ار ری نا رم ی ا .درهد ری ن عونمم ری ت هرمه
سلاک اه ی تنآ ی بی تو ی ک لماش اه ی
اهروفونو ی نع ی هورگ ی هدرتسگ روط هب هک داوم زا ا
ی هرب
ونع نا سکوک یدی تاتساو لوت رد اه ی د ناونع هب و غرم کرحم
اه ی و دشر یا وقت ری ت هدرننک -
ارره ی لوت رری د ررم رارررق هدافتررسا دروررم ناگدننکراوخررشن رد ی
گ رری در ررم شررشوپ ار ی
دررهد
(
McDougall et al. 2004; Gallardo et al. 2005; Melendez et al. 2006
.)
ی ک تن ی هج عونمم تبثم ی
ت نآ زا هدافتسا یت
کیتویب درشر کررحم یاه ا
ری ن هرک ترسا
اهدرادناتسا ی
تشادهب ی لوت رد ی د اب ماد ی د ازفا ی ش ی دبا هرب لاتربا ررطخ ات و یرارمیب لرماع
شهاک تنوفع ی
دبا ارب اما . ی رشخبرثا ندناسر رثکادح هب ی
کارورخ زا هدافترسا ازرفا و
ی ش
هرهب رو ی رط زا ناگدننکراوخشن ی
ق راکتسد ی مخت ی ر هبمکش هار اره ی ذغت ری ه ارج ی زگ ی ن و
ندوزفا داوم ی
کاروخ ی دیدج ن دروم ی زا تسا
(Jouany and Morgavi, 2007)
.
2-4-1 - نیزگیاج یتنآ یاه
کیتویب دشر کرحم یاه
اضاقت رضاح لاح رد ی
عقاو ی رب ی ن ناگدرنهد شروررپ ح
ی تارناو اررب ی رندوزفا ی اره ی
کاروخ ی اج ی زگ ی ن فرصم و ارب ناگدننک ی
بط تلاوصحم ی
ع ی ا و ی نم جنز رد ی هر مات ی ن داوم
اذغ یی ناسنا ی دراد دوجو (
Goodrich et al. 1984
) . نیزگیارج رتشیب یاررب هدربمارن یاره
یتنآ کیتویب ت دشر کرحم یاه أ
ار دوخ ریث تروص هب
ت اب رویط و ماد درکلمع دوبهب أ
رب ریث
یم لامعا شراوگ هاگتسد یبورکیم رولف نیزگیارج .دننک
ت و برسانم یاره یاررب راذرگریثأ
یتنآ یب کیتو دنوش یذغم داوم بذج و مسیلوباتم مضه دوبهب ثعاب دیاب دشر کرحم یاه
مه و دشاب هفرص هب هنیزه رظن زا نینچ .
سب ی را ی دننام داوم زا گ
ی ناها ییوراد هراصع و اه ی
گ ی ها ی یلآ یاهدیسا هریغ و
م ی خرب دنناوت ی
ازم زا یا ی تنآ ی بی تو ری ک اره ار دنرشاب هترشاد
(
Goodrich et al. 1984
).
2-5 - ییوراد ناهایگ
یم هتفگ یناهایگ هب ییوراد ناهایگ نآ راتخاس رد هک دوش
رن هرب یرصوصخم داورم اه ما
هدام م ؤ لاعف داوم ای هرث
یم هریخذ و لیکشت دوش
تاررثا هدرنز تادورجوم هررکیپ ررب هرک
یم یکیژولویزیف یرط مک رایسب رادقم هب داوم نیا .دنراذگ
هریلوا یارهتیلوباتم زتنرسویب زا
( نغور لثم تاردریهوبرک و بررﭼ یاهدیرسا یهایگ یاه
)اره یرم هتخارس هرب هرک دنورش
تیلوباتم ( دنتسه فورعم زین هیوناث یاه
Harborne, 2001
.)
صخشم یهایگ تابیکرت هک تسا هدش
یم تیلاعف یرثؤم روط هب دنناوت میزنآ
یاه
نینچمه و دنهد شیازفا ار یمضه یتنآ ییاناوت ندوب اراد لیلد هب
سکا ناونع هب ینادی
هدننک تظفاحم حرطم ییاذغ یاهدیپیل ی
( دنشاب
Windisch et al. 2008
.)
2-5-1 - هرثوم هدام ییوراد ناهایگ
مظعا شخب هدام
گ هرثؤم ی ها ییوراد نا هک
رتشیب سناسا رد اه
ی نآ اه ی تفا رم ی دورش
کرت هتسد هس لماش ی
ب مان هب نپررت ئونپرت اره ری
اهد نف و ری ل نارپورپ هدورب اره وزرج هرک
لوباتم ی ت اه ی وناث ی ه مادنا مامت رد و دنتسه اه
ی گ ی ها ی گرب لماش زتنرس ترسوپ و بوﭼ
لولس رد و هدش اه
ی حشرت ی هرفح اک اه لان لولس اه اه
ی پا ی مرد ی و یا وم ی هچ اه ی هدغ ا ی
خذ ی هر م ی ( دنوش
Lee et al. 2004
.)
2-5-1-1 -
اه نپرت
نپرت سناسا یلصا یازجا زا اه یهایگ یاه
هک یلوکلومورکام تابیکرت تروص هب و هدوب
یم لیکشت نرپوزیا مان هب هنبرک جنپ هدنوش رارکت دحاو کی زا دنت معط و وب یاراد و دنوش
26 دیسا و ییوراد ناهایگ طولخم هیذغت رثا
هرب رد یلآ یناغم رن یاه
یم نایعراز و هداز لایناد( دنشاب 1372
یدایص رفعج و داش دیون ؛ 1376
.)
نپرت یمه عاونا هب نرپوزیا یاهدحاو دادعت ساسا رب اه یئوکسس نپرت
ید نپرت نپررت
یرت ارتت و نپرت یرم یدنب هقبط نپرت
یاراد بریترت هرب هرک دنورش 1
3 4 6 و 8 درحاو
یم نرپوزیا نایعراز و هداز لایناد( دنشاب
1372 نپرتونوم وزج لومیت و لورکاوراک .) یاره
( دنتسه یلصا
Steiner, 2009
.)
2-5-1-2 -
اهدیئونپرت
زا یعونتم و گرزب هورگ اهدیئونپرت نپرت هباشم راتخاس رظن زا هک دنتسه یلآ داوم
اره
( 5 یم )هنبرک .دنشاب
ن تسا دیئونرپوزیا بیکرت نیا رگید ما ورب داجیا لویسم ناهایگ رد هک
یم یرم ترفای ررطعم ناهایگ رثکا رد تلع نیا هب و دشاب درض اهدریئونپرت تیرصاخ .دورش
نارهایگ زا هدافترسا لیلد نیا هب تسا ناطرس دض و یرتکاب ناورنع هرب دریئونپرت یوارح
یم رثوم یوراد .دهد شیازفا ار ندب ینمیا دناوت
نپررت فلاخ رب اهدیئونپرت راتخارس رد اره
یم نژیسکا متا یاراد دوخ فورعم زا .دنشاب
یم یهایگ یاهدیئونپرت نیرت دریئونتراک ناورت
یردیح( درب مان ار 1368
)
2-5-1-3 -
ناپورپ لینف اه
دحاو زا بیکرت نیا اه
ینبرک تلکسا هک ناپورپ لینف ی و نیزورریت هرنیمآ دیرسا نارش
یم هتخاس تسا نینلاآ لینف ( دوش
Sangwan et al. 2001
نیرپاپ دیئدلامنیس سنارت و )
مهم زا نیماسپاک و لونژوا ناپورپ لینف نیرت
دنتسه اه (
Steiner, 2009
.)
2-5-2 - تیلوباتم ییوراد ناهایگ هیوناث و هیلوا یاه
داوم ش ی م ی ا یی گ ی ها ی لوباتم ناونع هب ی
ت اه ی لوا ی ه ی ا وناث ری ه هرقبط درنب ی رم ی .دنورش
لوباتم ی ت اه ی لوا ی ه بط رد ی تع هدرتسگ روط هب ا
ی زوت ی ع م ی رقت و دنوش ی
اب مامت رد مادنا اره
هب ی ک مرف یا مرف یاه یفلتخم یم داجیا
.دنوش گ رد ی ناها هتفرشیپ رت ا ی ن کرت ی تارب برلغا
مادنا و رذب رد اه
ی خذ ی هر زاس ی گ ی ها یم زکرمتم دنوش
ارب و ی ف هعسوت ی ز ی ژولو ی ک ی لد هب ی ل
نآ شقن لوباتم رد اه ی
مس لولس اه ی لوا ی ه ن دروم ی زا دنتسه . گ ی نارها ط ری هدرترسگ ا ی زا
لوباتم ی ت اه ی وناث ی ه کشت ار ی ل م ی قتسم هک دنهد ی
ام لوت و لماکت دشر رد ری
د لرثم نآ اره
خد ی ل ن ی دنتس اراد بلغا اما ی
ا شقن ژولوک ی ک ی هدرگ بذج ناونع هب نارشفا
زا ترظفاحم
ربارب رد هایگ اه شنت
ی حم ی ط ی و یا ناونع هب ﻆفاحم
ش ی م ی ا یی م ربارب رد ی
ناگراورک ی مس اه
تارشح تح و ی گ ی ناها د ی رگ یم رشاب ن د لوباتم . ری ت اره ی وناث ری ه گ طرسوت برلغا ی
نارها رد
داقم ی ر رتمک ی هب تبسن لوباتم
ی ت اه ی لوا ی ه رم هترشابنا ی
دنورش (
Karuppusamy, 2009;
Sathishkumar and Paulsamy, 2009
) یاراد هک لاعف
ری ت اره ی وراد یری ف ی ز ی ژورلو ی ک ی و
بی شو ی م ی ا یی عونتم ی دنتسه (
Chaturvedi et al. 2013
).
لوباتم ی ت اه ی وناث ی ه گ ی ها ی لثم ننات اه و نوپاس ی ن هدرتسگ تروص هب اه ا
ی ارب ی ررثا تا
م دض ی بورک ی سناتپ و ی ل نآ ارب اه ی دعت ی ل مخت ری ر هبمکرش رد داورم زا هدافترسا دوربهب و
ذغم ی ناگدننکراوخشن رد زرا دروم
ی با ی هتفرگ رارق ( دنا
Benchaar et al. 2007
.)
2-5-2-1 -
ننات اه
لوا ی ن سررب ی اه ی ننات ههد رد کاروخ رد اه اره
ی 1960 و 1970 درش ررشتنم هرک
ارب
سب دوجو ی را ی شرازگ زا اه
صخشم دش
مس ی ت نآ ط هب اه لک رو ی ( تسا مک
Dollahite et
al. 1962; Armanious et al. 1973
.) ننات رشون هب بلغا اه ی
ند ی اذرغ داورم و اره یی
اررب ی
تبوطر اوخ ی
نآ م هفاضا اه ی
( دنوش
Santos-Buelga and Scalbert, 2000
رورط هرب و )
بط ی ع ی سب رد ی را ی م و تابوبح زا ی
هو اه دنراد دوجو .
تریهام رش ی م ی ا یی نآ زد و اره لرماع
عت یی ن هدننک ا ی ارب ی ا هدافتسا ی
نم کاروخ ناونع هب ای
ندوزفا داوم ی
.تسا ننات اه ار رم -ی
ناوت ساسا رب لاعف
ی ت اه ی ف ی ز ی ک ی ب و ی ژولو ی ک ی و ری ا سارسا ررب رش راتخارس
ی م ی ا یی نآ اره
یرعت درک هکیروطب ( ساوراه
Horvath
) ( 1981 رعت ) ری مورمع ی ننارت ار اره نریا هرنوگ
پ ی داهنش درک
؛ ننات اه نف و ل اره ی لپ ی ررم ی بآ رد لورلحم و لاارب یلورکلوم نزو ارب
وارح ی
داقم ی ر یفاک لیسکوردیه یاه
نف و ل ی و تابیکرت رگید ریظن
سکوبرک ی ل اه دنتسه یم هک -
نییتورپ اب دنناوت لوکلومورکام رگید و اه
سکلپرمک لیکرشت اخ یطیحم طیارش رد اه -
دنهد یوق رایسب یاه .
( دیر ) Reed
( 1995 ) هفاضا ننارت هرک دررک اره
نیرنچمه ردارق
هرب
لیکشت اب سکلپمک ندعم داوم
ی زلولس و هتساشن زین
دنتسه ود هرب ییایمیش ظاحل زا هک
یم میسقت هتسد :دنوش
1 ) ننات اه ی مکارتم ی ا ورپ آ سوتن ی نا ی د ی ن اه لپ هک ی رم ی اهدحاو زا ی
لاف ونوو ئی د پ ی هترسو
دنویپ اب نبرک یسنلااووک یاه -
نبرک و رادیاپ رایسب .دنتسه
2 ) ننات اه ی ه ی لورد ی ز هدش واح هک ی ی ک هوبرک ی تارد اب هورگ اه ی ه ی سکورد ی ل - یرم
28 دیسا و ییوراد ناهایگ طولخم هیذغت رثا
هرب رد یلآ یناغم رن یاه
دنشاب ئزج روط هب ی
ی ا لماک سا اب ی د اه ی لونف ی سا دننام ی د لاگ ری ک ننارتولاگ(
) ری ا رسا ی د
کیجلاا یجلاا(
)ننات دنویپ رتسا ی یم رارق رب .دننک
2-5-2-2 -
پاس نینو اه
نوپاس ی ن اه لگ ی زوک ی د یاه وم سب رد دوج ی
را ی گ زا ی ناها دنتسه نآ . واح اه ی دارقم ی ر ی
زا لگ دنق ی زوک ی د ی لصتم هب ی ک گآ ل ی نوک زیرگ بآ مان هب
"
نژوپاس ی
"ن یرم دنرشاب هرک هرب
تروص ئونپرت ی د ی ا ئورتسا ی د بط رد ی تع دنراد دوجو .
ارس دایز رایسب عونت نینوپ
ددرعت زا اره
نوکیلگآ راتخاس
هرریجنز یخرب تیهام رجوم یبنارج یاره
دو و تریعقوم هرک ییاره
درنق
یدیزوکیلگ صو نوکیلگآ یور
هدش ل تسا یم یشان دوش
. نینوپاس اه اراد ی سناتپ ی ل لباق
هجوت ی ناونع هب داوم
وراد دنراد یی نآ . اراد اه ی یگدنهاک اوخ لورتسلک
داقعنا دض ی
ناطرس دض از
یی یدبک تظفاحم
نورخ درنق هدرنهاک
یرنمیا مترسیس هدرننک تریوقت
فاحم تظ بصع ی دض یباهتلا و تیلاعف یتنآ ینادیرسکا دنترسه
(
Milgate and Roberts,
1995; Cheeke, 1999
.)
زا هدافتسا هک تسا هدش شرازگ لمکم
اه ی اذغ یی یاراد نوپاس ی ن رد ناگدننکراوخرشن
ارب ی مأت دشر ی ن داوم اذغ یی تملاس و ی دیفم رم ی با دنرش (
Mader and Brumm, 1987
) .
ای ن دح ات تارثا ی
نوپاس رثا طسوت ی
ن ور رب اه ی م ی بورک اه ی هبمکرش رضوت
ی ح هدرش هداد
تسا هک زجت شهاک هب رجنم ی
ه یتورپ ی ن اه ی کاروخ ی ازفا و ی ش یتوررپ زتنرس ی
ن م ی ربورک ی
م هبمکش رد ی
دوش ازفا بجوم ود ره هک ی
ش رج ی نا سا ی د اه ی مآ ی هرن هدور هرب رم
ی دنورش
(
Makkar and Becker, 1996b
.)
2-5-3 - رصم هچخیرات ییوراد ناهایگ ف
گ ی ناها دق ی م ی رت ی ن نآ .دنتسه ناسنا ناتسود رم مهاررف ار هانپررس و اذغ اهنت هن اه
-ی
رط زا هکلب دننک ی
ق پ ی گش ی ر ی ب نامرد و ی
رام ی اه ی ن لتخم ی ز م کمک ناسنا هب ی
و دننک
تح ی نامز رد اه ی ساسا نردم تخاس
سب ی را ی کشت ار اهوراد زا ی
ل هداد ( دنا
et Schmidt
008 2
گ برط تمدرق .)al.
ری ها ی ترسخن رد ی
ن رارت زا هرود ی
خ .ترسا هدرش هتخانرش ررشب
دهاوش ی گ هک دراد دوجو ی
ناها ب نامرد رد ی
رام ی ارب و اه ی حا ی ا ی س ی متس رقت ندب ی اارب رد
ندمت مامت اه
ی ناتساب ی هلمج زا رصم ندمت ی
ﭼ ی ن ی تح و ی ندمت ی نانو ی رمور و ی درورم
هدافتسا هتفرگ رارق دنا
(
Aftab and Sial, 1999
.) دودح 70 ناهایگ ناهج تیعمج دصرد
ییوراد یم هدافتسا ینامرد فادها یارب ار درننک
و یارکیرمآ ایرسآ رد هدافترسا نیرترشیب
اقیرفآ و یبونج شرازگ
( تسا هدش
Bannerman et al. 1983
.)
ناهج تشادهب نامزاس هتفگ قبط ی
( ) WHO عمج ررثکا
ری ت اره ررب زورنه یا
ن ی ارهزا ی
تخانشناور ی
و نامسج تملاس ی
دورخ یتنرس برط هرب رکتم
ی دنترسه (
Rabe and Van
Stoden, 2000
) اریز نآ من اه ی انرص تلاورصحم دنناوت ی
ع وراد یری ربرغ ی مأرت ار ی ن درننک
(
Salie et al. 1996
).
تعنص وراد یزاس گ هب اتدمع ی
ناها وراد یی گتسب ی دراد خا اما ی ار رد
ش مولع هعسوت زا سپ هتشذگ نرق ی
م ی ش داوم ی م ی ا یی عونصم ی مرجح رسو ی ع ی ازرجا زا ی
داوم ییوراد دندرک لاغشا ار هک
سب هب رجنم ی
را ی تارطخ زا تملاس رظن زا
ارب ی ناسنا اره
ح ی تاناو گ و ی ناها م رظن هب .دش ی
دسر گ زا هدافتسا ی
ناها وراد یی رندوزفا داورم ناونع هب ی
کاروخ ی ارب ی ناگدننکراوخشن دنور
ی ناهج حطس رد ی
گ تلاوصحم .تسا ی
ا ه ی نارنچمه
م رد ی نا ارب مدرم مومع ی
نامرد یا پ ی گش ی ر ی ب زا ی رام ی وراد فرصم .دنتسه بوبحم اه یی
زا گ ی ناها مع ی اق رات رد ی خ و رشب یدادجا موسر ر
ی هش تنرس برط رد و دراد ی
رقت ی ارب مارمت
گنهرف اه ی ناسنا ی تسا هتفرگ رارق (
Zeid et al. 2011
.)
اتسور قطانم یی
سب ی را ی اهروشک زا ی
لاح رد تنرس برط هرب نارنچمه هعسوت ی
اررب ی
نی اهزا ی لوا ی ه تشادهب ی تحا دوخ ی جا ا .دنراد ی ن ا اتبسن اهوراد ی
نم نازرا و رت ارهوراد زا ررت
ی
عونرصم ی ری ا دنترسه نردرم (
Idu et al. 2007; Mann et al. 2008; Ammara et al.
.)2009
دارفا ی رد هک نیا گدنز قطانم ی
م ی دننک قبط صخش هبرجت ی
م دوخ ی اد هرک درنن
اهوراد ی تنس ی یهایگ و عبنم
یعیبط دنمرشزرا ی
اررب ی دنترسه نارسنا تملارس ﻆرفح
نینچمه م
ی خرب دنناد ی
گ زا ی ناها وراد یی نارمز اهنت ی
رد هرک زد د نارمر هدافترسا دنورش
سب ی را رثوم رت دنترسه (
Van Wyk et al. 2000
.) اهرورشک رد ی
هعرسوت ی هرتفا رد و لارح
هعسوت یارب اهوراد ی گ ی ها ی هک تبقارم عبنم ناونع هب اه
ی تشادهب ی یرم هتخانش دنورش
هب تلع ا ی نم ی لااب یگژیو هدرترسگ یریوراد و یکیژولویب یاه زه و
ی هرن اره ی ارضاقت مرک ی
ز ی دا ی دراد دوجو (
Lai and Roy, 2004; Tapsell et al. 2006
.)
ناریا اد اب و یمیلقا دایز عونت یکیژولوکا تایصوصخ نتش ییغت هنماد
نازور تار یارمد ه
لتخم قطانم
یم دودرح .دشاب لتخم ناهایگ دیلوت رد ریظن مک یاهروشک زا یکی دناوت
300 ینغ رولف و لاس رد یباتفآ زور یهایگ
ابیرقت لماش 8000
لدارعم هرک هنوگ 2
رربارب
یگژیو رگید زا تسا اپورا لک یهایگ رولف یم ناریا روشک یاه
یلیلج ریم( دشاب 1382
.)
30 دیسا و ییوراد ناهایگ طولخم هیذغت رثا
هرب رد یلآ یناغم رن یاه
2-5-4 - لیلاد یرورپماد رد ییوراد ناهایگ فرصم
گ ی ناها ذغت رد ی ه ح نردم ی تاناو لد هب ی ل زا هدافتسا یتنآ
کریتویب یاره کررحم درشر
هدش شومارف دندوب
. یتعنرص ارب نامزمه ییوراد ناهایگ زا هدافتسا و تیبوبحم رد شهاک
ش شزرا زا ندش رود و یزاس رهش و ند متسیس و اه
.دوب یتنس یاه لد هب اما
ی ل م عونم ی ت
فرصم تنآ ی بی تو ی ک اه ی دشر کرحم
و ییوراد ناهایگ هراصع
اه ی گ ری ها ی م ری ل هدافترسا
ژتارتسا رد ی
اه ی ذغت ی ه ا ی هدروآ تسد هب ار ( دنا
Charis, 2000
رد نارهج هرک روطنارمه .)
پ لاح ی تفرش ب تسا ی رام ی اه ی دج ی د ح رد ی تاناو ناسنا و سوب اه ی هل غ هدافتسا ی
قتسمر ی م
تنآ زا ی بی تو ی ک کرحم و اه اه
ی تنآ دشر ی بی تو ی ک ی م دوجو هب ی
آی دن (
Tipu et al. 2006
.)
فم تارثا ی د گ ی ناها ی ا تابیکرت گ
ری ها ی رد هریذغت ح ی تارناو یرشرورپ زا ترسا نرکمم
رط ی ق و کاروخ فرصم ندش لاعف شوارت
مضه تاحشرت ی
رحت ی ک ا ی نم ی درض تاررثا و
رتکاب یا یی ا ی داج دوش (
Wenk, 2003
.) ی ک ی قفوم زا رت ی ن شلات اره ی هرهد رد هدرش مارجنا
ندوزفا داوم زا هدافتسا هتشذگ ی
کاروخ ی رندوزفا درننام ی
اره ی بط ی رع ی هرلمج زا گ
ی نارها
وراد یی لماش هناد ر و گرب ی
هش اه ی نآ یرورپماد رد ا .تسا
ی ن لمکم هررهب دوربهب رد اه -
رو ی ح ی تاناو ازفا و ی ش لوت ی د ش ی ر م کمک ی نک رن ( د
Campanile et al. 2008; Wang et
al. 2009
.) گ ی ناها ییوراد واح ی ط ی هدرتسگ ا ی کرت زا ی تاب ف ی رشوت ی م ی ا یی نرکمم هرک دنترسه
ثات تسا ی تار فم ی د ی ا رضم رب رنﭼ ترظلغ و عون ساسا ی
ن کرت ی تارب ی رد ح ی تارناو هترشاد
( دنشاب
Acavomic and Brooker, 2005
.) ا ی ن تابیکرت ح کارورخ رد
ی تارناو ناورنع هرب
کرحم اه ی م هدافتسا دشر ی
دنوش و قاب تارثا ی هدنام یماد تادیلوت رد ( درنرادن
Tipu et
al. 2006
) اریز لوکلوم اه ی گ ی ها ی ا ی نم تمواقم زا و دنتسه داجیا
اپ طسوت هدش نژوت
اره
تعنامم م ی ( دننک
Lai and Roy, 2004; Tapsell et al. 2006
).
لک روط هب ی
ناکم ی مس رثا
گ ی ناها وراد یی نآ هرثؤم داوم و رحت اره
ری ک زرنآ ی م رظنت و سونژودرنآ ی
م م رورلف ی ربورک ی
ح تملاس دوبهب هب کمک و شراوگ هاگتسد ی
ناو م ی ( درشاب
Williams and Losa, 2001
.)
گ ی ناها وراد یی نآ هرثؤم داوم و رصوصخ اه
ی تا م درض ی ربورک ی ندوزرفا برجوم و هترشاد
مضه تاحشرت ی
ظنت ی م ا نوخ شدرگ ی
داج صاخ ی ت رتنآ ی رسکا ی ناد ی وقت و ری ت س ی مترس
ای نم ی دشر دوبهب و ماد رد
م ی ( دنوش
Vakili et al. 2003
؛
Wallace, 2004
.)
2-5-5 - لاعف ی ت م دض ی بورک ی گ ی ناها ییوراد
م ی ناگراورک ی مس اه ی م ار رضم ی ارب ناوت یرتنآ زا هدافترسا کریتویب
اره دررک لررتنک ارما
یب هدافتسا هیور
زا ا ی ن ییایمیش یاهوراد رتکاب روهظ هب رجنم
ی اه ی رد مواقم ربارب
یرتنآ -
کیتویب اه ارش و تسا هدش ی
ط لاب ی ن ی هدنهد رادشه ا
ی ا ترنوفع نارمرد رد ار ی
دارج هدررک
لک روط هب .تسا ی
رتکاب ی اه اناوت یی تنژ ی ک ی ارب ی هرب ترمواقم ندروآ ترسد هرب و لاقتنا
اهوراد ی عونصم ی نارمرد لرماوع ناونع هب هک ی
رم راررق هدافترسا درورم ی
گ ی درنر درنراد ار
(
Madunagu et al. 2001; Koshy et al. 2009; Senthilkumar and Reetha, 2009
).
ازف روط هب ناققحم ی
هدن ا ی بط تلاوصحم هب ار دوخ هجوت ی
ع ی م بلج ی لاربند هرب و درننک
ی نتفا هار اه ی دج ی د ارب ی لوت ی د اهوراد ی رنچمه و ناطررس رربارب رد رتهب ی
ن ترنوفع اره ی
م ی بورک ی دنتسه (
Ibrahim, 1997; Towers et al. 2001; Koshy et al. 2009
.) اربانب ی ن
وجتسج ی پ ی هتسو ارب ی تنآ ی بی تو ی ک اه ی دج ری د دراد دورجو هرطبار نریا رد هرک
گ ی نارها
وراد یی یم دنناوت دج عبنم ی
د ی رتکاب دض لماوع زا ی
ا .دنهد هئارا ار ی
ن سب عقاو رد ی
را مهم
ز تسا ی ار دناک ی اد بلآ ی ک ا سن فاتسا ی کوکول سو آ سانومودورس سوئروا ژورئ
ی ازورن رشرشا و ی ا
لوک ی ضعب ی نژوتاپ زا اه
ی هم م رتنآ هرب تمواقم هک دنتسه ناسنا ی
بی تو ری ک ازرفا ار اره ی
ش
هداد نا د
.(Barbour et al. 2004)
م دض تاعلاطم ی
بورک ی رتکارب هک تسا هداد ناشن ی
اره ی
فنم مرگ ی اراد ی ب تمواقم ی
رتش ی رتکارب هرب تبسن ی
اره ی تربثم مررگ رربارب رد
نارهایگ
ییوراد و هراصع اه ی نآ اه دنتسه هک لد هب تسا نکمم ی
ل د راتخاس رد عونت ی
هراو لولرس ی
رتکاب ی اه ی فنم مرگ و تبثم مرگ ی
رتکارب اخ روط هب .دشاب ی
اره ی رفنم مررگ ی
اراد ی
اشغ ی جراخ ی یم دنشاب ل زا هک ی وپ پ ل ی راکاس ی د اه ی لاگﭼ اب ی کشت لااب ی ل تسا هدش و
هرب
عنام ناونع یارب ی
سب ی را ی اوم زا ز د ی تس حم ی ط ی تنآ هلمج زا ی
بی تو ی ک رم لرمع اه ی
درنک
(
Palambo and Semple, 2001
.)
گ ی ناها وراد یی مه ی هش گدنز عبنم ناونع هب ی
ارب ملاس ی هدرش هتفرگ رظن رد دارفا .درنا
نامرد اوخ ی
گ ی ناها وراد یی ب نامرد رد ی
رام ی اه ی رسب لتخم ی
را فم ری د زم و ترسا ری
ت
ای ن گ ی ناها وراد یی بط ی ع ی تسا (
Kalemba and Kunicka, 2003
.) رسب رد ی را ی طارقن زا
گ ناهج ی ناها وراد یی ارب ی لاعف لارس اهدص ری
ت اره ی رتکارب درض ی
ﭼرارق درض ی
درض و
و ی رسور ی هرتفرگ راررق هدافترسا درورم ( درنا
Ali et al. 1998; Barbour et al. 2004;
Yasunaka et al. 2005
.) کرت ی تاب دج ی د م هدننک راهم ی
ناگراورک ی مس ام اه وزرنب درنن یئ
ن و
تما ی ن زین گ زا ی ناها ( دنا هدش ادج
Cox, 1994
.)
32 دیسا و ییوراد ناهایگ طولخم هیذغت رثا
هرب رد یلآ یناغم رن یاه
2-5-6 - تیلاعف تنآ ی سکا ی ناد ی گ ی ناها وراد یی
س رد ی متس اه ی سکا هدنز ی
ساد ی نو شخب ی ساسا ی آرف زا ی دن لوباتم ی مرس بط ی رع ی ترسا
سکا عاونا نآ رد هک ی
نژ شنکاو ریذپ ه(
ی نژورد سکارپ ی د ه و ی رلکورپ و رسا ی د رسب و ) ی را ی زا
دار ی ک لا اه ی دار( دازآ ی لاک ه ی سکورد ی ل ( نآ و )OH
ری نو رسکا رپورس ی
د لوت ) ری د رم ی دنورش
(
Finkel and Holbrook, 2000; Halliwell, 2000; Pietta, 2000; Vijayabaskaran et al. 2010
.) لوت ی د رس ی ع دار ی لاک اه ی ا ثعاب دازآ ی
داج غت یی ر ازرجا درکلمع و راتخاس رد ی
لولرس ی و
م ءاشغ ی م و دوش ی وت ژولورون تلالاتخا هب رجنم دنا ی
ک د و ی رگ ب ی رام ی ناطررس درننام اره
د ی تبا ب ی رام ی باهتلا ی ب مسآ ی رام ی اه ی بلق ی قورع ی بی رام ی اره ی نژورون ری ک پ و ری ر ی
ش سردوز دو
(
Mclarty, 1997; Young and Wood, 2001; Yang et al. 2001; Sun et
al. 2002; Bimal et al. 2011
اربانب .) ی ن پ ی گش ی ر ی ارش زا ی ط ن قوف ی زا رتنآ رورضح هرب -ی
سکا ی ناد اه یا لوکلوم اه ی لخت ی ه دار ی لاک یاه .دراد ندب رد دازآ
ز رادقم ی دا تنآ ی سکا ی ناد یاه گ رد دوجوم ی
ناها م(
ی هو زبس اه ی تاج گ ی ناها وراد یری و
غ ی هر لوکلوم و دراد دوجو ) اه
ی لخت ری دار ی لارک نآ رد دورجوم دازآ کرت مررف رد اره
ی تارب
لونف ی سا دننام(
ی د لونف ی ک ئونولاف ی اهد وک ونئ ن رارموک اه ی
ن ل اره ی نارنگ اره و اره ننارت )
کرت ی تاب ن ی نژورت ی ( ئولاکلآ ی اهد مآ ی ن و )اه ی مات ی ن ئونپرت اه ی
د ئونتوراک هلمج زا( اه ی
د و )اه
خرب ی د ی رگ زا لوباتم ی ت اه ی نورد از درنراد دوجو
(Zheng and Wang, 2001; Cai et al.
2003; Govindarajan et al. 2005; Naruthapata and Supaporn, 2009
.) اربانب ی ن ارب ی
ﻆفح ی ک اب ملاس ندب ی
د اهاذغ فرصم ی
نغ ی کرت زا ی تاب تنآ ی سکا ی ناد ی ازفا ار ی ش د دا ارت
هب لاتبا رطخ ب
ی رام ی شهاک اه دبای
(
Klipstein et al. 2000; Bimal et al. 2011
.)
2-5-7 - لاعف ی ت ناطرس دض ی
یگ ییوراد ناها
ناطرس ی ک ی ب زا ی رام ی اه ی کانرطخ رد
گدنز ی رب هرک تسا ی
ش زا 100 رلتخم عورن
اهوراد نادقف تلع هب .دراد ی
زه رثوم ی هن یلااب اهوراد ی ش ی م ی نامرد ی بنارج راورع و ی
اهوراد ی ناطرس دض یرامیب نیا
م ی دناوت ثعاب گرم دوش . هزورما کرد هرب عوررش مدرم
مها ی ت بط داوم ی ع ی جوم م رد دو ی هو زبس اه ی تاج گ و ی ناها رتنآ ناونع هب ی
رسکا ی ناد و اره
اهاذغ ی دربراک ی هدرک دنا (
Kitts et al. 2000; Lee and Lim, 2001
.)
Title and Author: The effect of a medical plants mix and organic acid feeding on
growth performance, blood and immune system parameters, carcass characteristics and nutrient digestibility of Moghani lambs/ Hamed Rahmani
Supervisor: Farzad Mirzaei Aghjehgheshlagh Advisor: Bahman Navidshad and Saeid Nikbin Graduation date: September, 2019
Number of pages:140 Abstract
Research Aim: This study was investigate the effect of medicinal plants mixture and organic acids feeding on growth performance, blood parameters, immune system, carcass characteristics and nutrient digestibility in male Moghani lambs.
Research method: 30 male Moghani lambs (28±2 kg weight) were randomly assigned in a completely randomized factorial design (2×3) with 6 treatments and 5 replications. The treatments were included: 1) Basal diet (control), 2) Basal diet + 2 g/day organic acid, 3) Basal diet + 2 percent/kg DM/day medicinal plants mixture, 4) Basal diet + 4 percent/kg DM/day medicinal plants mixture, 5) Basal diet + 2 percent/kg DM/day medicinal plants mixture + 2 g/day organic acid, 6) Basal diet + 4 percent/kg DM/day medicinal plants mixture + 2 g/day organic acid.
Findings: : The results showed that the effect of organic acid, medical plants and their interaction on dry matter intake, feed conversion ratio and carcass characteristics were not significant. The daily weight gain was the greatest in lambs fed 2 g organic acid, 2 and 4 percent dietary mixture. Adding of 2 and 4 percent medicinal plants mixture decreased blood cholesterol, urea and triglyceride levels of lambs and increased blood total protein. The higher antioxidant activity and lower Malondialdehyde concentration of blood was observed in Lambs fed 4 percent mixture of medicinal plants + 2 g organic acid. The Superoxide dismutase activity was improved in lambs fed 4 percent mixture of medicinal plants. The apparent nutrient digestibility was improved in lambs fed a 4 percent mixture of medicinal plants + 2 g organic acid.
Keywords: Blood parameters, Digestibility, Immune system, Lamb, Medicinal plant, Organic acid.
University of Mohaghegh Ardabili
34 دیسا و ییوراد ناهایگ طولخم هیذغت رثا
هرب رد یلآ یناغم رن یاه
Faculty of Agricultural Science
Department of Animal Science and Food industry
Thesis approved in partial fulfilment of the requirements for the degree of M.Sc in Animal Science Major, Animal Nutrition
Specialty
Title:
The effect of a medical plants mix and organic acid feeding on growth performance, blood and immune system parameters, carcass characteristics and nutrient digestibility of Moghani lambs
By:
Hamed Rahmani Supervisors:
Farzad Mirzaei Aghjehgheshlagh
Advisors:
Bahman Navidshad Saeid Nikbin
September – 2019