يناسنا مولع و تايبدا هدکشناد
يعيبط یايفارغج هورگ
همان ناياپ ناونع
شیاسرف یزاسلدم یحطس یاهدنزاس
آ هضوح رد بوسر دیلوت و دسزیرب
هدافتسا اب انح
زا شور ییایفارغج تاعلاطا هناماس و هدش حلاصا کایسپ GIS
امنهار داتسا
رتکد یرایدنفسا ابیرف
رواشم داتسا
یددم لیقع رتکد
طسوت
یمساق دمحم
یلیبدرا ققحم هاگشناد نمهب - 1389
:وجشناد یگداوناخ مان و مان یمساق
:مان
دمحم
:همان نایاپ ناونع شیاسرف یزاسلدم
یحطس یاهدنزاس هضوح رد بوسر دیلوت و
دس زیربآ زا هدافتسا اب انح
شور
هدش حلاصا کایسپ
ییایفارغج تاعلاطا هناماس و
GIS
داتسا :امنهار
یرایدنفسا ابیرف
:رواشم داتسا
یددم لیقع
یلیصحت عطقم
: دشرا یسانشراک
:هتشر یعیبط یایفارغج
:شیارگ یژولوفروموئژ
:هاگشناد یلیبدرا ققحم
هدکشناد
: یناسنا مولع و تایبدا
:یلیصحتلا غراف خیرات 4
/ 11 / 89
:هحفص دادعت
121
هژاو دیلک
: یهدبوسر ،زیخبآ هضوح ،
لدم ،کاخ شیاسرف MPAIAC
، GIS
:هدیکچ
هب یبایتسد عناوم نیرتمهم زا یکی ناونع هب ناوت یم هکدیآ یم باسح هب روشک یاهزیخبآ مهم تلاضعم هلمج زا کاخ شیاسرف واشک رادیاپ هعسوت و یزر
درب مان نآ زا یعیبط عبانم سپ.
و ینارحب قطانم تسا مزلا شیاسرف هب ساسح
نآ رد یتظافح تامادقا و ییاسانش اه
رتسب و هراوید شیاسرف زا یشان تابوسراب و هدیسر هناخدور هب یگدنرابزا سپ لاومعمزیخبآ یاه هضوح شیاسرفزا یشان تابوسر.دیآرد ارجا هب و دنوش یم هارمه هناخدور ات
سیس هناخدور ریسم رد دوجوم یبآ تا دیفمرمع و هداد رارق ریثات تحت ار
.دنهد یم شهاک ار اهدس نزاخم هضوح
رد هعلاطم دروم ناهفصا ناتسا رد یزکرم ناریا
رد و تسا گبآ هضوح عقاو یم داز نمهب و یمیحر یاه هخاشری
ب دشا و هضوح یقرش شخب رد
اف جیلخ گرزبزیربآ هضوح هیلا یهتنم و نوراک زیربآ هضوح زرم مه هک تسا هدش عقاو سر
تاصتخم نیب و تسا یزکرم ناریا 51
و هجرد 41
و هقیقد 25 ات هیناث 51 و هجرد 54 و هقیقد 10 و یقرش لوط هیناث 31
و هجرد 3 و هقیقد 30 ات هیناث 31 و هجرد 15 هتفرگرارق یلامش ضرع هقیقد
حزیخبآ هضوح یهدبوسر و شیاسرف تدش یدنب هنهپ قیقحت نیازا فده.تسا ان
اب لدمزا هدافتسا MPSIAC
تاعلاطا متسیس طیحمرد -
ییایفارغج نیارد.دشاب یمGIS
هشقن اتسار هداد و اه دراو زایندروم یاه طیحم
و هدشGIS کناب کی،شزادرپ و یهدناماسزادعب یتاعلاطا
یارب
هیزجت لیلحت و هیهت هدافتسااب.دیدرگ لومرفزا
تدش هشقن شیاسرف هنهپ
یدنب تدش شیاسرف هضوح طیحمرد میسرت GIS
هب هضوحودش 4
سلاک
میسقت مکو طسوتم،دایز،دایز یلیخ یشیاسرف یدنب
تاعلاطا متسیسزیخبآ هضوح یگدرتسگ هب هجوتاب دهد یم ناشن تاعلاطم نیا.دندش
ار کایسپ لدم ردرثوم لماع هن لماش قوف لدم یارجارد زاین دروم یاهرتماراپ مامت دناوت یم ییایفارغج تدش هشقن و هدومن قیفلت مه اب
اه هشقن نیازا هدافتسا اب.دهد هئارا ار یضارا شیاسرف یم
یولوا ناوت یارب ار یتظافح یاه حرط یارجا ت صخشم هقطنمرد شیاسرف لرتنک
.دومن ماجنارس لقادح و بیترت هب هضوح نیا رد یدیلوت بوسر نازیمرثکادح 30
/ 11 و 20 / 24 تکهرد نت .دیدرگ دروآرب لاسردرا بوسر نازیم
-
یدیلوت هضوح 5 / 11862 نت اسرد ل هضوح تابوسر نزو و دیدرگ دروآرب 36000
.تسا هدش دروآرب لاس رد نت 44
دصرد رد هضوح نیا یضارا
ات مک یشیاسرف یاه سلاک و طسوتم
56 دصرد ام سلاک هب یقب .دنراد قلعتدیدشو طسوتم شیاسرف یاه
: لوا لصف
و تایلک ینابم
قیقحت 16
- 1
همدقم
2
1 - 1 - یقحت تایضرف و هلئسم فیرعت ق
3
1 - 2 - قیقحت ترورض و فده
5
1 - 3 - قیقحت هنیشیب
8
: مود لصف
داوم قیقحت یسانش شور و
23 - 17
همدقم
18
2 - 1 - قیقحت یارجا شور
19
2 - 1 - 1 - ینادیم تاقیقحت و ییارحص تاعلاطم
19
2 - 1 - 2 - هناخباتک شور یرادرب شیف و یا
20
2 - 1 - 3 - )....و هنایار و تیاس( یناسر علاطا یاه هکبش زا هدافتسا
20
2 - 1 - 4 - دوجوم یاه هشقن زا هدافتسا و یهاگشیامزآ شور 20
2 - 2 - قیقحت یاه ماگ
21
: موس لصف
قیقحت یرظن ینابم
43 - 24
3 - 1 - همدقم
25
3 - 2 - شیاسرف فیرعت
26
3 - 2 - 1 - انش نیمز شیاسرف یس
27
3 - 2 - 2 - یدیدشت شیاسرف
27
3 - 3 - اح جیاتن شیاسرفزا لص
27
3 - 3 - 1 - کاخ نتفر نیبزا یزرواشک تادیلوت نازیم شهاک و
27
3 - 3 - 2 - ج شیازفا بآ نتفر نیبزا و یحطس تانایر
27
3 - 3 - 3 - یراذگبوسر کاخ یزیخلصاح شهاک و
28
3 - 3 - 4 - اه بآ ندش هدولآ
28
3 - 3 - 5 - نتفر نیبزا تاناویح و ناسنا تملاس
29
3 - 3 - 6 - ترجاهم و یعامتجا یاهرواب رییغت
29
3 - 4 - شور بوسرو شیاسرف دروآرب یاه
29
3 - 4 - 1 - هایس هبعج شور
30
3 - 4 - 2 - کاخ شیاسرف یناهج هلداعم (
)USLE
31
3 - 4 - 3 - اف شور (وئ
)FAO
31
3 - 4 - 4 - (شور Musgrave )
31
3 - 4 - 5 - (شور Fournier )
32
3 - 4 - 6 - یکیزیفوردیه شور
32
3 - 4 - 7 - (شور E.P.M )
32
3 - 4 - 8 - (شور MPSIAC )
32
3 - 5 - ییایفارغج تاعلاطا متسیس یروآنف (
)GIS 34
3 - 5 - 1 - ییایفارغج تاعلاطا متسیس کی هدنهد لیکشت ازجا
34
2 - 5 - 2 - دربراک دنوش دیدجت یعیبط عبانم ردGIS
ه 35
3 - 5 - 3 - فیراعت GIS
36
3 - 5 - 4 - ا متسیس درکلمع یگنوگچ ییایفارغج تاعلاط
GIS 37
3 - 5 - 5 - طیحم رد یناکم یاه لیلحت GIS
38
3 - 6 - هدش حلاصا کایسپ لدم (
MPSIAC )
40
لصف مراهچ :
هداد لیلحت هضوح تیعقوم و یسانش نیمز و یفارگوپوت یاه
74
- 44
4 - 1 - هضوح هدودحم و ییایفارغج تیعقوم
45
4 - 1 - 1 - هضوح حطس و بآ مهس هسیاقم
46
4 - 2 - لیلحت و هیزجت هداد
یاه هضوح یفارگوپوت انحزیربآ
48
4 - 2 - 1 - :لوا دحاو تاعافترا
48
4 - 2 - 2 - :مود دحاو هیاپهوک
اه 50
4 - 2 - 3 - :موس دحاو تشد
اه
50
4 - 3 - هقطنم یژولوفروموئژ
51
4 - 4 - هضوح یسانش نیمز لیلحت انحزیربآ
54
4 - 4 - 1 - هقطنم یسانش هنیچ
57
4 - 5 - انحزیربآ هضوح یاه کاخ
59
4 - 6 - هضوح یمیلقا یاهرتماراپ یسررب
62
4 - 6 - 1 - راب یگدن
62
4 - 7 - انحزیربآ هضوح یژولوردیه
67
4 - 7 - 1 - هضوح لکش بیرض
67
4 - 7 - 2 - سویلیوارگ بیرض
68
4 - 7 - 3 - لیطتسم لداعم
69
4 - 8 - هضوح بیش
71
4 - 9 - هتفای شیاسرف کاخ رادقم هبساحم
73
لصف مجنپ :
قیقحت یاه هتفای
106
- 75
5 - 1 - هضوح بوسر نازیم یسررب
76
5 - 1 - 1 - شور بوسر و یبدرامآ لیلحت و هیزجت
77
5 - 2 - و لدمردرثوم لماوع ارا
هشقن هئ هطوبرم یاه
77
5 - 2 - 1 - هضوح یژولوتیل و یسانش نیمز
77
5 - 2 - 2 - هضوح کاخ
80
5 - 2 - 2 - 1 - کاخ یکیژولوردیه هورگ هضوح یاه
85
5 - 2 - 3 - اوه و بآ
87
5 - 2 - 4 - بانآور
89
5 - 2 - 5 - )هضوح بیشو یفارگوپوت(یدنلب و یتسپ
90
5 - 2 - 6 - نیمز ششوپ
91
5 - 2 - 7 - ارا یربراک ات و یض
ششوپ ج
92
5 - 2 - 8 - زیخبآ هضوح حطسرد شیاسرف یلعف تیعضو
94
5 - 2 - 9 - هناخدور شیاسرف یا
101
5 - 3 - شور هناگ هن لماوع یدنب عمجزا لصاح جیاتن MPSIAC
انحزیربآ هضوحرد
103
5 - 4 - هضوحرد هژیو شیاسرف دروآرب انحزیربآ
103
لصف مشش :
تایضرف نومزآ و یریگ هجیتن
114 - 107
6 - 1 - یریگ هجیتن تایضرف نومزآ و
108
6 - 1 - 1 - لوا هیضرف
108
6 - 1 - 2 - مود هیضرف
109
6 - 1 - 3 - موس هیضرف
109
6 - 2 - لدم یئاراک یبایزرا MPSIAC
110
6 - 3 - لدم بیاعم و ایازم MPSIAC
110
6 - 4 - هراوهامریواصتزا هدافتسا جیاتن و یا
ییایفارغج تاعلاطا متسیس GIS
111
6 - 5 - هداد تیفیک اه
112
6 - 6 - داهنشیپ تا
113
و عبانم ذخآم
121
- 115
تیاس عبانم
121
لاکشا تسرهف
لکش 3 - 1 - درکلمع یگنوگچ رادومن GIS
37
لکش 4 - 1 - هعلاطم دروم هضوح ییایفارغج تیعقوم هشقن 46
لکش 4 - 2 - هارمه هب هعلاطم دروم هدودحم هشقن ههاربآ هکبش
هضوح یا 47
لکش 4 - 3 - هضوح یعافترا طاقن و یفارگوپوت هشقن 49
لکش 4 - 4 - هضوح یژولوفروموئژ هشقن
53
لکش 4 - 5 - لسگو هضوح یسانش نیمز هشقن رورو اه
هضوح یگدنا
57
لکش 4 - 6 - انح هضوح( مریمس نارابمه طوطخ هشقن )
67
لکش 4 - 7 - هدر هارمه هب هضوح ههاربآ هکبش نآ یدنب
71
لکش 4 - 8 - هضوح بیش هشقن
73
لکش 5 - 1 - شیاسرف هب اهدنزاس تیساسح هشقن 80
لکش 5 - 2 - کاخ هشقن هضوح یضارا دحاو بسانت و یسانش
83
لکش 5 - 3 - هضوح کاخ یکیژولوردیه یاهدحاو هشقن 86
لکش 5 - 4 - هضوح)یموقر(یعافترا لدم 91
لکش 5 - 5 - نیمز ششوپ هشقن
92
لکش 5 - 6 - هضوح یضارا یربراک هشقن 94
لکش 5 - 7 - هضوح رد دوجوم قیمع یرایش شیاسرف هنومن
99
لکش 5 - 8 - هضوح رد دوجوم قمع مک یرایش شیاسرف هنومن 100
لکش 5 - 9 - هضوح رد دوجوم یقدنخ شیاسرف هنومن
100
لکش 5 - 10 - هضوح رد دوجوم شیاسرف لاکشا هشقن
101
لکش 5 - 11 - هرانک شیاسرف و هناخدور هب فرشم و هنماد بیش تهجرد مخش یا
102
لکش 5 - 12 - )راتکه رد نت( انح هضوح یهدبوسر لیسناتپ هشقن
106
لکش 5 - 13 - انح هضوح یهدبوسر لیسناتپ هشقن )عبرمرتمولیک رد بعکمرتم(
106
لکش 6 - 1 - هراوهام ریوصت ح هضوح و مریمس یا
ان 112
لوادج تسرهف
لودج 3 - 1 - لدم لماوع یحلاصا بیارض MPSIAC
42
لودج 3 - 2 - کاخ یشیاسرف لدم یارجا یگنوگچ یشدرگرادومن MPSIAC
43
لودج 4 - 1 - از نمهب هضوح تحاسم انح یمیحر و د
46
لودج 4 - 2 - کاخ یکیزیف تیصوصخ هضوح
62
لودج 4 - 3 - هاگتسیا هضوح یجنس ناراب یاه
63
لودج 4 - 4 - شراب و هنلااس شراب 24
یرامآ لاس یط هتعاس 2003
- 1980 64
لودج 4 - 5 - انح هاگتسیا هنلااس یاه شراب عومجم 66
لودج 4 - 6 - اگتسیا رد شراب دصرد و رادقم عیزوت ه
انح فارطا یاه 66
لودج 4 - 7 - هضوح یژولوردیه یلک تاصخشم 70
لودج 5 - 1 - لدم یحطس یسانش نیمز لماعرد فلتخم یاه گنسزایتما MPSIAC
78
لودج 5 - 2 - هضوح یضارا یاهدحاو 84
لودج 5 - 3 - هضوح کاخ تکرح
95
لودج 5 - 4 - هضوح یحطس گربشلا ششوپ 96
لودج 5 - 5 - هضوح حطس یگنس ششوپ 96
لودج 5 - 6 - اوم اب هتفای میکحت یگنس تاعطق یشیاسرف عن
97
لودج 5 - 7 - هضوح یحطس یاهرایش 97
لودج 5 - 8 - هضوح ههاربآ مرف 98
لودج 5 - 9 - هضوح یقدنخ شیاسرف هعسوت 98
لودج 5 - 10 - هضوح رد کایسپ دیدج شور هناگ هن لماوع یدنب عمجزا لصاح جیاتن 103
لودج 5 - 11 - هضوح رد بوسر دیلوت تبسن
105
لوا لصف
و تایلک م
قیقحت یناب
: همدقم زا کاخ و نیرت هدمع
و ناسنا تاجایتحا نیرت یلصا زا
یارب مهم یعیبط عبانم زا معا هدنز تادوجوم تایح
ناسنا ه ا،
ناهایگو ناروناج یم
.دشاب زا سیز یور شیپ تلاکشم نیرت هدمع هک یطیحم ت
ناسنا اه اب هجاوم نآ دنا
یم کاخ شیاسرف .دشاب
زا رد کاخ شیاسرف اب هزرابم هک تسور نیا و یرشب عماوج مامت
رد
،هتشذگ نورق مامت
وب هجوت دروم هدنیآو لاح و تسا هد
تیمها نآ هب هداد ینایاش
.دنا رثکا هزورما تسد هک یقطانم
ناسنا نآ رد اه
رد هدوبن ای هدوب لیخد و بیرخت ضرعم
سرف هنوگ هب تسا شیا ناسنا شقن هک یا
رتشیب شیاسرف دیدشت رد اه هدوب
.تسا
،یسابرک(
1385 ).
اب هب هجوت بلایس عوقو تلع هب یناوارف تاراسخ هنلااس هکنیا
رب شیاسرف و یضارا
یم دراو نامروشک هضوح دوش
انح زا زین هدوبن ینثتتسم تاراسخ نیا لاس رد هینروف لومرف ساسارب هکیروط هب
1960 رتمولیکره زا انح هضوح رد
دودح عبرم 100
بوسر نت یم لمح
هدش تسا هضوح لک زا هک 71000
رد بوسر نت یم تسدب لاس
دیآ نیسدنهم(
،یلکرب رواشم 1364
).
هدش لمح بوسر هنیمز نیا رد انح هضوح رد
زا سلاگاد شور هب رادقم لاس رد عبرم رتمولیک ره
170 رتم
هنلااس هک دوب بعکم 119000
یم لمح هضوح یاه ههاربآ طسوت بعکم رتم شور هب نیاربانب دوش
هچایرد قوف
یطدس 430 یم رپ لاس .ددرگ
عومجم زا یلک روط هب 107
ناتسا حطس عبرم رتمولیک رازه 17
عبرم رتمولیک رازه
یاهدس هضوح یم لماش ار ینزخم
،انح ،ناگیاپلگ هضوح حطس یمامت دور هدنیاز دس هضوح رب هولاع هک دوش
زا شیب هلاس همه ناهفصا ناتسا رد ناریمخ 16
اهدس نزاخم دراو یضارا قیرط زا بوسر بعکم رتم نویلیم
یم هعجاف رگناشن هک دوش یم کاخ تفر رده رد میظع یا
دشاب
،بآ هدنیاز نیسدنهم ( 1365
).
،میلقا ،نیمز سنج اب تسا طابترا رد شیاسرف عون نیا تسا یبآ شیاسرف هقطنم رد شیاسرف لکش نیرتمهم
و یتسپ ،یشکهز هتیسناد ،)بیشراتخاس(هضوح عضو ،یهایگ ششوپ .هعلاطم دروم هضوح لوط و یدنلب
1 - -1 قیقحت تایضرف و هلئسم فیرعت :
هملک سرف شیا رد هک و یسیلگنا نآ هب هسنارف
نویزورا یم
دنیوگ هشیر زا نیتلا
Eroderi ینعم هب
یگدیئاس
و تسا هدش هتفرگ زا تسا ترابع
نیمز حطس ندش هدیئاس .
،گنس یجیردت بیرخت تلاح هب شیاسرف ا
و لاقتن
نآ ینیشن هت اه
رد زیر هناد داوم لکش هب اپ یاه تمسق
یم قلاطا زیربآ هضوح تسد نیی دوش
هداز جرف(
،یناحبسو 1377
).
رگید یترابع هب ترابع شیاسرف
اجزا تسا هب
داوم یئاج هطقنزا
هطقن هب یا ا
زا سپ هک،رگید ی و گنس بیرخت
ای
کاخ داوم زا تلع هب لصاح دوخ یگدنبسچ نداد تسد
هلیسو هب دننام نوگانوگ لماوع ی
،بآ داب و و لمح فرب
هتسب
،لمح تردق هب و لاقتنا
بوسر یم یراذگ یامن
(د
،یدمحا 1374
).
ود یدنیآرف کاخ شیاسرف هلحرم
زا هک تسا یا رب کاخ تارذ شیادج
رثا دروخرب ناراب تارطق
حطس هب
و کاخ لمح نآ اب نیاسرف لماوع دننام هد
تسا هدش لیکشت یراج بآ اراسین(
و دماح
،ناراکمه 2000
).
هب هتفگ ریدم ی رتفد لک
و کاخ تظافح شیاسرف ،شیاسرف لرتنک
کاخ روشکرد ناریا
15 ت ن رد راتکه تسا
و شیاسرف کاخ
رد اپورا کی مراهچ ناریا تسا هک دودح 125 نویلیم راتکه زا وح هض زیخبآ شک رو ریثأت تحت
شیاسرف یبآ
و 33 ویلیم ن راتکه تحت ریثأت شیاسرف یداب
.تسا نازیم لک شیاسرف کاخ
رد ناهج 26 م درایلی
هدز نیمخت نت یم
دوش و زا ناریا مهس دودحرد نآ
2 درایلیم یم نت .دشاب
رتسب زا تارذ هدننکادج لماع هب هتسب شیاسرف یم میسقت هتسد هس هب
،دوش رگا ادج لماع دشاب بآ هدننک
هب
نآ یبآ شیاسرف یم
،دنیوگ رگا ادج لماع دشاب داب هدننک
و تسا یداب شیاسرف رگا
ادج لماع ای فرب هدننک
دشاب لاچخی یم یلاچخی شیاسرف نآ هب
دنیوگ رد هک دروم یبآ شیاسرف قیقحت نیا همادا اب هک تسا رظن
نیا ی
زا ثعاب دنیآرف نیب
یم نامروشک زیخلصاح یاه کاخ نتفر دوش
و تسا مزلا نامز اهلاس نآ لیکشت یارب هک
هضوحرد رمع ندش هاتوک بجوم زیربآ یاه
دیفم یم اهدس و دوش
یاهررض
ریغ یداصتقا ناربج لباق
داصتقا هب ی
یم دراو یزرواشک دیآ
،یهافر(
1382 ).
ارق ببس هب ور نیا زا نیمز نایم رد انح هچایرد نتفرگ ر
یریاشع عتارم و یزرواشک یاه هجوت لباق یگدنراب و
نیمز زا ییایمیش و یماد یاهدوک ،تابوسر یدایز رادقم هلاس ره هقطنم هیشاح یاه
هیلخت هچایرد لخاد هب دس
و هدیدرگ رمع تدم زارد رد
دس دیفم دیدهت ار
دهاوخ رد .درک و یتایح عبنم ناونع هب هچایرد نیا رضاح لاح
یم بوسحم هقطنم نانکاس یگدنز رد رثوم شزرا زا یکی و دوش
یم رامش هب هقطنم نیا رد درف هب رصحنم یاه دیآ
،یتظافح تامادقا قیرط زا دیاب هک .دناسر لقادح هب ار هضوح نیا بوسر و شیاسرف
عوقو ثعاب هضوح کاخ حطس رد بسانم یهایگ ششوپ نادقف شهاک ،یلاسکشخ ،بلایس ،دیدش شیاسرف
،یزرواشک تادیلوت شهاک
دراو هعماج هب ار یدایز یاهراشف و تسا هدش هقطنم رد ترجاهم و رقف ،لاغتشا ،دمآرد
تسا هتخاس متسیسوکا یترابع هب .
تخاس هجاوم نارحب اب ار زیخبآ هضوح یم یدوبان هب ار یعیبط عبانم و ه
.دناشک
دراو هضوح نانکاس هب تراسخ ناربج یارب ار یدایز یاه هنیزه نینچمه یم
.دیامن یهایگ ششوپ یدوبان لماوع
دنترابع تسا هدش شیاسرف دیدشت ثعاب هک زیخبآ هضوح حطس رد زا
:
ناتخرد بوچ زا هدافتسا هک عتارم رب ماد راشف ،تخوس یارب ینک هتوب ،یبوچ تلاوصحم دیلوت ای و تخوس یارب
یم ماجنا عتارم رد ماد لداعت مدع اب بیرخت رد دیدشت هک هضوح حطس رد روتکارت صوصخب یژولونکت دورو ،دوش
و روتکارت زا هدافتسا عون گنهرف مدع و دراد هارمه هب ار یهایگ ششوپ و کاخ ج رد مخش ای
لیدبت و بیش ته
تسد همه زیخبآ هضوح رد دحاو تیریدم مدع و دوخ یارب یضارا تیکلام توبث و مید تشک هب هدزاب مک یضارا نآ هجیتن هک هدومن دیدشت هضوح رد ار کاخ هدمع بیرخت و هداد مه تسد هب داجیا
هبقرتم ریغ ثداوح راشف
لثم تسا هدوب شیاسرف و یلاسکشخ و لیس .
رتمک هزورما ار قطانم
رد یم نیمز حطس و بیرخت ضرعمرد هک تفای ناوت
رارق شیاسرف دشاب هتفرگن
و هتبلا
و تیعمج شیازفا نآ یلصا لماع دحزا شیب هدافتسا
زا زا تسا نیمز یراومهان هک ینامز
زا هدش جراخ بآ دنا
و بآ لماوع رثا نآ یور ییاوه
و هتشاذگ ار کاخ شیاسرف تابجوم
هدومن مهارف یلو
رد نرق متسیب هب لیلد
شیازفا ریگمشچ عمج
ی ت بیرخت کاخ ریس تسا هدرک یط یدوعص .
زا زا لصاح راب نایز جیاتن درک هراشا یدراوم هب ناوت یم کاخ شیاسرف
زا : هلمج
-1 کاخ نتفر نیبزا
-2 بآ نتفر نیبزا
-3 یراذگ بوسر
-4 اه بآ ندش هدولآ
لصف رد موس
رد لیصفت هب ثحب هراب نیا
.دش دهاوخ
ادتبارد فادها هب ندیسر یارب و میزادرپ یم هلئسم حرط هب
ار هلئسم اب
دنچ زاغآ شسرپ یم
مینک :
-1 ایآ هنماد نیب مک یهایگ ششوپ اب بیشرپ یاه
نازیم و یریذپ شیاسرف
کاخ
؟دراد دوجو یطابترا
-2
؟دراد دوجو یطابترا بآناور نازیم و اهدنزاس تمواقم و شیاسرف نیب ایآ -3
؟دراد دوجو یطابترا نیمز زا هدافتسا هوحن و کاخ شیاسرف نیب ایآ
رد یاتسار نیا تلااؤس یتایضرف
هئارا یم دنوش هک رب شور یانبم دروم فلتخم یاه
رارق نومزآ دنهاوخ
:تفرگ
لوا هیضرف :
ایگ ششوپ و دنت بیش اب یاه هنماد یم یرتشیب یریذپ شیاسرف یاراد مک یه
دنشاب .
مود هیضرف :
دنزاس تمواقم و شیاسرف نیب ر نازیم و اه
دراد دوجو طابترا بآناو .
موس هیضرف :
هطبار)یضارا یربراک( نیمز زا هدافتسا هوحن و کاخ شیاسرف نازیم نیب
.دراد دوجو
2 - -1 و فده :قیقحت ترورض
زا یرادرب هرهب هک تسا یهیدب یاه هبنج هب هجوت نودب هقطنم کی یعیبط عبانم
و یملع نآ یطیحم تسیز
یم .دشاب هتشاد لابند هب یریذپان ناربج ضراوع دناوت ریخا یاه لاسرد
هعسوت لیلد هب و نوزفازور ی
هدافتسا
هناخدور هضوح یعیبط عبانمزا انح ی
هدش هدنچوکریاشع و هقطنم نانکاس ریگنابیرگ یدنچ تلاکشم و ضراوع
،تسا زا یلوصاریغ هدافتسا هلمجزا عبانم
،عتارمزا معا یعیبط
،نداعم بآ و یحطس ثعاب یزرواشک یاه نیمز
هضوح کاخ شیاسرف زیربآ ی
.تسا هدش
زا مهم فادها قیقحت نیا
و هقطنم شیاسرف تارطخ یبایزرا و نازیم نییعت
رادقم .تسنآ رد علاطم نیا ه
رب یعس
شیاسرف تارطخ لیلحت نمض هک تسا نآ
، و نییعت ناکما تارطخ حیرشت
رد شیاسرف ار نلاک سایقم
مهارف
روآ می و لدم زا روظنم نیا یارب هدش حلاصا
کایسپ یم هدافتسا
دوش . یزاسلدم نیتسخن کاخ شیاسرف یارب
تسا یمدق اب هک
همه هب هجوت رد لیخد یاهریغتم ی
ام کاخ شیاسرف ار
رداق رتهب کرد هب یم هدیدپ نیا
دزاس
اریز هجیتن کاخ شیاسرف درکلمع ی
هدیچیپ زین ناشدوخ نیب هک تسا یدنچ یاهروتکاف ی یطباور
رارقرب
تسا یدمحمروپ(
، 1380 ).
وح هض یاه زیخبآ رد ناریا زا رظن
،یسانش نیمز
،یراومهان
،میلقا یهایگ ششوپ و
ریاس
لماوع رثؤم رد رما توافتم رگیدکی اب شیاسرف دنا
.
،قیقحت نیا و شیاسرف تخانش
و نآ تدش بوسر نازیم
یهد
ار هنلااس هدافتسا اب
زا و هدش حلاصا کایسپ لدم اب
زا هدافتسا یئایفارغج تاعلاطا متسیس
دروم GIS و هیزجت
دهاوخرارق لیلحت .داد
فده زا ماجنا قیقحت نیا تیعضو ندومن صخشم
و بیرخت رد کاخ شیاسرف
یلعف طیارش
یم ات دشاب اب ت و هقطنم طیارش هب هجو لماوع
رثؤم شیاسرفرد یارب
ره تمسق همانرب یحلاصا و یتیریدم بسانم
و ینیبشیپ هلحرم هب
ارجا ی .دیآرد
اب نیاربانب کایسپ شورزا هدافتسا
و اب هرهب یریگ زا شور
،یژولوفروموئژ
تاعلاطم ماجنا
دهاوخ تفرگ ادتبا هک تروص هب
یفیک دهاوخ دوب سپس اب زا هدافتسا کایسپ لوادج
تاعلاطم
یمک یم ماجنا دوش
،یدمحا(
1374 ).
رد اب قیقحت نیا هدافتسا
زا دنزاس
،هقطنم یحطس یاه یژولوتیل
گنس اه و ارگوپوت لماوع رد یف
لثم شیاسرف
،عافترا
،بیش تاهج هنماد یاهدحاو یژولوفروموئژ
نییعت
،تسا هدش سپس
رادقم نیمخت یارب شیاسرف
رد
مادکره زا
ا نی اهدحاو اب
هدافتسا زا
لماوع هن هناگ ی کایسپ و
یهدزایتما رادقم لماوع نیا هب
بوسر دروآرب
یم .دوش
اب هجوت هب دوجو دس رد یهتنم هیلا ی وح ض ه ی زیربآ و اب هجوت هب رمع هکنیا دیفم
اهدس اب و بوسر نازیم شرتسگ
کبلج اه و فلع دس نزخم لخاد یاه زا فده تسا طابترارد
هئارا نیا ی همان نایاپ ندرک صخشم
و نازیم نییعت
دس لخاد هب هک تسا یبوسر و
دراو هچایرد و هدش
مع شهاک ثعاب ر
دیفم یمدس نینچمه .ددرگ و یسررب فده
هار زا یریگولج ثعاب هک تسا یئاهراک و یحطس یاهدنزاس شیاسرف
کاخ نتفر نیبزا و
یم کاخ قمع ندش مک
.ددرگ شیاسرف کاخ
روط هب هک و یعیبط
رد مادم و هدوب تعیبط
اب تسه اه ناسنا تلاخد
و دیدشت یناسنا یژولونکت
اب تسا هدش رده ثع
یکاخ نتفر نرق هب نآ رتمیتناس کی لیکشت هک تسا هدش
اه زاین نامز دراد
و یلاحرد نیا
هک تسا روشک
ام ههد رد ناریا ریخا یاه
دنور یدوعص و تسا هتشاد
تسا مزلا رف هک
آ و بیرخت یاهدنی شیاسرف
رد اب ناریا دید تاعلاطم و رتزاب قیقد
یرت یبایزرا دروم رارق
دریگ .
زا رگید فادها قیقحت اب هجوت هب ندشروش
،یضارا زا ششوپ نتفر نیب شهاک،یهایگ
یزیخلصاح
،کاخ شیازفا
شیاسرف و
یراذگبوسر و
یگدولآ کاخ ییایمیش اه
یم دشاب هک زورب ثعاب و نازرواشک یارب یتلاکشم
هدش ناریدم
،تسا دایز تظلغ و بآ ترودک ثعاب بوسر
زا یریگولج و سفنت
هیذغت یزبآ تادوجوم ی و
یگدولآ بآ
برش
هرمزور هدش تسا . (L.moran&G.priestly) ب
ه و همطل یزرواشک هعسوت یزیر همانرب هب شیاسرف بیترت نیا
دراو نایز یم
دزاس و هنومن زا یناوارف یاه و شیاسرف تلاکشم
یم بوسر .تفای ناوت
رخآرد یم زا فده ناوت یارجا
ار حرط نیا :دومن نایبریز تروص هب
1 - و یحطس یاهدنزاس یئاسانش هقطنم شیاسرف هب ساسح
دروم ی هعلاطم
2 - هعلاطم ی ششوپ و نیمز یهایگ زا
نیب یهایگ ششوپ دیدشت ثعاب هک هقطنم
هدش شیاسرف .تسا
3 - زا نتفای یهاگآ و کیمایند
زنژوفروم رد لاعف
هقطنم دروم ی هعلاطم
4 - و بآ یسررب و هقطنم یاوه
ریثأت رد شراب شیاسرف نازیم
و بوسر
5 - و هقطنمرد فلتخم یشیاسرف یاه متسیس یسررب نینچمه
رثؤم لماوع رد
شیاسرف
6 - هناخدور شیاسرف یسررب و یا
ریثأت رد بوسر نازیم هنلااس یهد
،فادها نیا هک ار یرتمهم یاهفده
دننکیم لابند زا
: هلمج
-1 زا بسانم یرادرب هرهب و ظفح و یعیبط یرتسب ناونع هب کاخو بآ عبانم
اهناسنا یگدنز یارب یلصا و
هعسوت ی رادیاپ
-2 زا یریگولج و بآ تافلت
رد نآ لرتنکو کاخ و شیاسرف هب ساسح قطانم
بآ نیمأت یارب یزیر همانرب
تسد نیئاپرد -3 بلایسزا یشان تاراسخ لیدعت
-4 زا یریگولج اه هکبش و تاسیسأت و اهدس نزاخم هب تابوسر لمح
لاناکو یرایبآ یاه
-5 و تیریدم هعسوت
،نیمز حطس یهایگ عبانم ی
،اههاگارچ لماش
،عتارم هشیب اه و اه لگنج
-6 دوبهب
،یطیحم تسیز طیارش شزرا تیوقت
زیخبآ یداصتقا تیعضو دوبهب و یهاگجرفت یاه نانیشن
-7 رثوم لماوع نییعت رد
دنیآرف هعلاطم دروم هضوح یهدبوسر و شیاسرف
-8 هدودحمرد شیاسرف دعتسم قطانم یدنب هنهپ هشقن هیهت هعلاطم دروم ی
3 - -1 :قیقحت ی هنیشیب
رب هولاع قباوس
یدم هب یتاراشا نآرق ینامسآ باتک یخیرات هرود و یضارا تیر
یگدنراب یاه هیآرد هلمج زا دراد
ی
4 :دعر هروس
یقسی ناونصریغ و ناونص لیخن عرز و بانعا نم تانج و تازواجتم عطق ضرلاا یفو((
ءامب یف ضعب یلعاهضعب لصفنو دحاو
))نولقعی موقل تایلا کلذ یف نا لکلاا و رد نیمز یتاعطق رد
یگیاسمه رارق
دنراد هک یکی هراپ و تلاغ یارب یرگید ناتسکات یارب ناتسلخن یارب یا
اه
،
لخن مهنآ و تسا بسانم نوگانوگ یاه
اب زا یگمه هکنآ یم بورشم بآ کی
،دنوش ار یضعب رد
رب هویم عون یضعب
یم یرترب میهد
و ار نادنمدرخروما نیا هناشن
.تسا نشور یاه
دلج یولوم یونثم تایبدارد نینچمه : تسا هدمآ هنوگنیا موس
هراپ
تخاس هدنز نوچارت کاخ یا
اه کاخ تخانشدیاب یگلمج ار
زا کاخ شیاسرف دودح
7000 طوقس ببس شیپ لاس ندمت
ناسنا اما تسا هدش گرزب یاه اه
زا شیاسرف هدیدپ
دنتشادن یعلاطا (
داژن یفجن
، 1376 ).
اهدعب هراشا تاروت باتکرد اهرهن ندش کشخ هب یا
و
،تسا هدش یطحق عوقو یلو
رد نیا باتک ییامنهار رد
دروم زا یریگولج ایلاب نیا عوقو
.تسا هدشن ت
زا یدادع ناتساب ناینانوی
رد هتشون یاه دوخ یبلاطم رد
دروم
هدرک نایب نیمز شیاسرف دنا
لاثم راهظا نوطلافا یم
دراد و لیس ندش یراج هک زا تلع هب شیاسرف
نتفر نیب
یهایگ ششوپ تسا
، یهافر(
1382 ).
رد و تویلا مهدزون نرق زا نید
دندوب یدارفا نیتسخن دنتشاد یدایز هجوت کاخ شیاسرف هب هک
و رد هنیمز نیا
زین یسررب دنداد ماجنا ییاه و
،قیمع مخش ماجنا تشک
رد یور زارت طوطخ و
ار یدنبزارت .دندرک هیصوت
نیلوا
رد یملع تاقیقحت هنیمز
شیاسرف ی کاخ
رد نیب لاس یاه 1877 و 1895 طسوت ینلو دنمشناد هتسجرب
یناملآ
ماجنا .تفرگ نیا دنمشناد رثا
یهایگ ششوپ ار
زا یریگولجرد دروخرب
اب ناراب دومن یسررب کاخ و
هجیتن نیا هب
دیسر هک ریثات هدمع ششوپ یهایگ کاخ رد نآ یتظافح تیصاخ هب طوبرم ربارب
دروخرب تسا ناراب تارطق
،یدمحا(
1374 ).
زا یاهلاس رایسب
،رود شیاسرف
،کاخ هب ناونع هک لضعم کی رد ناسنا
داجیا هتخانش هتشاد یساسا شقن نآ
هدش
،تسا هدش شلات یدایز یاهلاس .تسا ات
رد کاخ فلاتا رادبیش یضارا
دروآرب دوش و اب همانرب میظنت هدافتسا
زا نیمز یزیخلصاح نآ
ار ظفح .دننک نیا رما بجوم تسا هدیدرگ ات
رد ناصصختم فلتخم یاهدنیارف کرد یپ
دنشاب شیاسرف .
هخسن هیلوا ی لدم نیا ی رد
لاس 1968 طسوت west inter - Agency committee رد
اکیرمآ دروآرب یارب
وحرد کاخ شیاسرف ض
ه دقاف یاه ا هاگتسیا
رب ینتبم هکدیدرگ هئارا بوسر یریگ هزادن هن
دوب لماع و نوسناج هک
رد یتاحلاصا تراهبمگ هب نآ
دوجو .دندروآ شور نیا اه
ادتبارد یفیک تروص هب رب ینتبم و
کی درفنم صخاش
هدوب .تسا
اب شیازفا دادعت هداد اه یتلاداعم ینتبم
رب دنچ ب صخاش دوجو
.دندمآ یارب نیتسخن راب
رد لاس 1915 شهوژپ
رد شیاسرف کاخ
هیاپ یراذگ هدش تسا و
1ینلو نیلوا قیقحت ار ماجنا .تسا هداد
لاسرد 1917
2رلیم تاعلاطم و
شیامزآ ییاه ار رد تلاپ یاه یشیامزآ ماجنا
داد و تارثا و تشک عون ار بوانت
و باناور یور شیاسرف
یسررب .دومن
1- wollny
2-Miller