هدکشناد یعیبط عبانم و یزرواشک
یشزومآ هوگر یعیبط عبانم
نایاپ دشرا یسانشراک هجرد تفایرد یارب همان
لدم یزاس موادت ینحنم
نایرج صخاش و
یاه نایرج
رد هنیمک هضوح
دقاف یاه رامآ
لیبدرا ناتسا
:رگشهوژپ
ییاباب لایل
:امنهار داتسا
یروع یلعمسا رذابا رتکد یفطصم فوئر رتکد هداز
:رواشم داتسا
دمحا دمحم رتکد ی
سدنهم یضرف اسیرپ
ناونع و :روآدیدپ مان
لدم یزاس موادت ینحنم نایرج
صخاش و یاه
نایرج رد هنیمک هضوح
دقاف یاه رامآ
ناتسا
لیبدرا / ییاباب لایل
داتسا نا امنهار : رذابا رتکد یروع یلعمسا /
یفطصم فوئر رتکد هداز
داتسا :رواشم نا یدمحا دمحم رتکد /
مناخ سدنهم یضرف اسیرپ
خیرات :عافد
دادعت حفص :تا 107 ص
هورگ مان : یعیبط عبانم
:هدیکچ قیقحت:فده ارب رض اح ی هض وح اه ی زیخبآ بدرا ناتس ا لی اتس ار رد ی هئارا کی لک لدم ی ارب ی صخاش اه ی
نحنم ی رج موادت نای خبآ یاهزی تسا هدش ماجنا ناتسا رامآ نودب .
شور هو پ یننسانننش :
ا رد نی قحت قی سررب هب ادتبا ی
عت و نیی ریغتم اه ی ف
،یفارگویزی لقا
یمی ربراکو ی اب
مرن زا هدافتسا اهرازفا
ی ArcGIS و ، Excel .دش هتخادرپ سپ
لامرن لحارم زا زاس
ی لحت و لی لماع ی اهرتماراپ ی
ا رد هدش هبس احم نی
لدم شهوژپ اه
ی هقطنم ا ی نحنم ی رج موادت نای رط زا قی لحت لی س رگر نوی غتمدنچ ةری ماگ
سرگر رور .دمآ ت سد هب ماگ هب نوی
ا رد هدافت سا دروم ماگ هب ماگ نی
رد اب هعلاطم لدم نتفرگرظن
طخ ی ماجنا
ذپ تفری غتم هک ری داقم زا هدافتسا اب ار هتسباو ری
ارب تباث ی غتم یاهری نومزآ اب لقتسم اه
ی لاوتم ی رتهب نی ار لدم
م رزارب ی دهد سررب روظنم هب و.
ی لدم تحص و لک رد اه
( رض )CE
بی اراک یی
، ( )RMSE
هشیر اعبرم ت
اطخ
، بیرض نییبت (
R۲
)،
( اطخ قلطم ردق نیگنایم ( ییاراک بیرض ،)MAE
ME .دش دروآرب(
هتفای لدم:اه اه ی هقطنم ا ی نحنم ی رج موادت نای رط زا قی لحت لی سرگر نوی غتمدنچ ةری ارب ماگ هب ماگ ی
داقم ری
هتفرگرظن رد رط زا هد ش
قی مرن رازفا لدم و تفرگ ماجناSPSS
اه ی رط زا ب سانم قی
لحت لی هرامآ اه ی فرعم ی
د ش .دن شیب رت نی یاهرتماراپ راذگریثأت
رب لدم تلاداعم هد ش یزا س
نحنم ی رج موادت نای لما ش ،بی ش ،طیحم
یگدنراب عافترا و ه ضوح اه م ی د شاب هب تلاداعم زا یدادعت رد مه یرگید یاهرتماراپ اما ، .ت سا هد ش هدربراک
نیگنایم
ساسا رب تلاداعم تحص نازیم نییعت بیرض رادقم
زا سیب 9 / 0 تسا هدمآ تسد هب .
هجیتن :یریگ ع و ثأت لما راذگری نحنم رب ی رج موادت نای حم
،طی ش
،بی یگدنراب عافترا و ه ضوح م اه ی
،د شاب اما
ریغتم اه ی د یرگی دادعت رد مه ی
هب تلاداعم زا راک
تس ا هدش هدرب یم اتس ار نیا رد .
شیازفا اب هک تفگ ناوت
نایرج یبد رادقم بیییش شیب
رت یاهریرتم نینیمه و دییش دهاوخ یگدنراب
طیحم و و رثوم هطبار زین
نایرج یبد ریداقم اب یمیقتسم .دنراد نایرج موادت ینحنم فلتخم یاهدصرد رد
هژاو :یدیلک یاه نحنم
ی رج موادت
،نای صخاش اه ی هش وخ ،FDC
دنب ی هلس لس بتارم
،ی میژر ،هنیمک نایرج
نایرج نایرج یبد عوقو لامتحا ،
1 فده و همدقم -
1-1 - هلئسم نایب و همدقم
دروم رد یتقو هض وح
یم تبحص زیخبآ یاه یم رارق هجوت دروم هک یرتماراپ نیلوا ،دوش
دریگ
هناخدور نامه ای یبآ تانایر ش هناخدور .دنت سه اه
اه ب ه ناونع یراجم یعیبط عمج یروآ و لاقتنا
یگدنراب یاه یوج هک رد ط س هرک یکاخ نایرج یم دنبای
، هراومه زا هت شذگ اه ی رود دروم هجوت
عماوج ینا سنا هدوب
دنا و ندمت یاه زب ر گ و کچوک
، رد لوط خیرات رد رانک نیا هدیدپ اه ی تایح
شخب یعیبط ، روهظ و رارمتس ا هتفای دنا . تایص وص خ هژیو
هناخدور اه ریظن ارآان یم
، ییایوپ و هنماد
هدرتسگ نآ اه هک زا تسهوک ا ن اه عورش هدش و ات تشد اه همادا دنراد
، ناکما تظافح
، لرتنک
، تراظن
و یبد نیمخت نآ
اه ار یتح رد هرتس گ ورملق یلم ب ه ناونع کی متس یس وکا رایس ب
راوش د یم دزاس .
یم عور ش هقطنم کی هطقن نیرتدنلب زا اهدور دنو ش
و هب تم س نییاپ نایرج یم دبای شکهز اب و
ندرک گرزب رگید یاهدور و اهرهن زا یم رت
دنو ش رد تیاهن رد و زا یجورخ هطقن
ه ضوح جراخ
یم ،دوش رد هناخدور همه تیاهن اه
یم یهتنم هچایرد ای ایرد ساس ا طس کی هب و تارییغت .دندرگ
هناخدور یبد نازیم هاگتسیا طسوت اه
هزادنا یرتموردیه یاه یم یریگ
دوش هب و هداد تروص یبد یاه
یم رارق هدافتسا دروم فلتخم دراوم رد .دریگ
تاعلاطا نایرج یلص ا نیرت تاعلاطا یارب همانرب یزیر عبانم
،بآ یحارط و تیریدم بآ عبانم
،
نیمات
،بآ
،یرایبآ لرتنک لی س و ظفح تملا س مت سی سوکا ت سا
. اب نیا
،لاح تاعلاطا نایرج
ًلاومعم یارب یارجا همانرب اه یی رد قطانم سرت سد زا رود و هداتفارود لباق
سرت سد دنت سین
. رد
یرای سب زا
،دراوم هداد یاه یتادها شم یبد
ای سرت سد رد هدوبن
و ای زا ظاحل تیفیک و ک یم یفاک
دنتس ین . نیا لماع حرط یاه تیریدم عبانم بآ ار اب لکش م هبور ور یم .دزاس هب یارب ندروآ تس د
هداد نودب قطانم رد زاین دروم یاه رامآ
داجیا هکب ش یهاگت سیا دیا
ه لآ رد یخرب قطانم زا
اکما ن ریذپ .تسین هولاع رب
،نیا نکمم هداد تسا یاه هاگتسیا یاه لبق
،زین اب رییغت یربراک یضارا
تس دلااب و
ریاس ،لئاس م بس انم هدافتس ا دش ابن هب . نیب نمجنا طس وت زاین نیا رطاخ نیمه یللملا
شیپ و هدش هتخانش تیمسر هب یژولوردیه رد ینیب
هضوح نودب زیخبآ یاه رامآ
هب ناونع راک روتسد
ههد یارب شهوژپ مان .تس ا هدیس ر بیوص ت هب هدنیآ یاه
ةهد یراذگ ۲01۲
- ۲003 شیپ هب ینیب
رد ه ضوح دقاف زیخبآ یاه رامآ
( )PUB
سوت ،1
نیب نمجنا ط یللملا
مولع یژولوردیه (
)IAHS
اب۲
نوناق فده همانرب یارجا و ندرک دنم
لع یاه یم لع عماوج ندرک ریگرد یارب ،ب سانم یم
ورین و
1-Prediction of Ungauged Basins (PUB)
2-International Association of Hydrological Sciences (IAHS)
تهج یدنور یط نآ هب ندی شخب راد
دیدج یراکتبا ت سا
نمجنا . ت سد یاربPUB
هب یبای
تفر شیپ شیپ یارب هدمع یاه رد ینیب
ه ضوح دقاف یاه رامآ
نیب نمجنا ط سوت یژولوردیه یللملا
ت سا هدرک راک هب زاغآ (
نلپاوی س ،ناراکمه و1
۲003 .) مه نینچ زا یرای سب ناهج رد ه ضوح
یاه
دقاف زیخبآ رامآ
صقاون یاراد ای رامآ
یراکت سد هب هجوت اب ،دنت سه ی شیپ ،ر شب یاه
نیا رد ینیب
هض وح یم تخس رایس ب زیخبآ یاه یژولوردیه ،دش اب
تس ه اب یرازبا زا تلاکش م نیا لح یارب ا
هقطنم لیلحت ناونع یم هدافت سا یا
لاقتنا ،دننک یکیژولوردیه تاعلاطا
ه ضوح یاه یاراد رامآ هب
هض وح یاه دقاف رامآ یاراد ای رامآ ای و صقان دروآرب
یگژیو یبد یاه هض وح
نودب زیخبآ یاه رامآ
یاراد یاهزیخبآ زا تاعلاطا لاقتنا زا هدافت سا اب رامآ
هقطنم لیلحت ، ینحنم یا
نایرج هدیمان
یم دو ش ( ،هاوخافو و یگیبور سخ 1395
لوادتم .) هقطنم یارب رور نیرت موادت رد ندرک یا
نایرج
یژولوردیه نویسرگر
ود ای هریغتمدنچ تسا
. نویسرگر لیلحت هریغتم دنچ
یشور دیفم یارب عسوت ه
دروم لماوع رظن
رد هقطنم یا ندرک هضوح دقاف یاه رامآ
تسا ( ،ناراکمه و عراز 139۲
.)
1-2 - هقطنم میمعت یا
هق طنم یا ندوب یگژیو اه ی نای رج رب نیا ضرف راوت سا ت سا هک هک یقطان م زا
ظاح ل
نیمز ،یس انش شش وپ
،یهایگ یربراک یض ارا و یفارگوپوت هباش م
هب دنتس ه یاهوگلا
بآ و ییاوه
،صخ شم هبا شم خ ساپ
یم دنهد . هب ناونع لاثم کی یوگلا بآ و ییاوه هک ثعاب داجیا لی س ای
یلاس کش خ گرزب
رد کی هض وح ،دوش
ًلاامتحا ریثأت یناس کی رب یور قطانم کیدزن دراد . رور
هیزجت و لیلحت هقطنم یا یارب تیوقت دروآرب ثداوح یم قافتا مک هک ی دتفا
رد قطانم دش هعلاطم
،ه
هات وک تدم و تدم دن لب و
نینچمه مهارف ندرک هل ی سو یا یارب دروآرب یگژیو یاه نای رج رد
ه ضوح یاه رامآ نودب دیفم
ت سا . هولاع رب
،نیا یم ناوت زا نآ اه یارب صیخ شت یراجنهان
رد
هداد یاه نایرج هدافتسا درک .
ینحنم هقطنم نایرج موادت یا
یم مهارف ار ناکما نیا دنک
ات تارثا زا یشان ثداوح دننام یلحم
ر یم قاف تا ه ضوح کی رد هک قرب و دع و دت فا
رد ه ضوح یمن قاف تا رگید
.دورب نیب زا دت فا
ینحنم اه هقطنم ی یا صخا ش رد یاه
هنایم Q
(
Q50
ن ) تب س یبلای س تلاح هب مک نایرج و
هنی
نانیمطا شیب رت ی دراد .
هوحن هب هت سب هیهت
هقطنم ینحنم نایرج یا
، صخا ش یاه نیا ینحنم یم ار ،ه ضوح زا ناوت
لاناک تس ا اب یمیلقا لماوع ای رور زا هداف
ینحنم یارب ،هناگدنچ نویس رگر یاه هدافتس ا یبد یاه
درک ( ناراکمه و یسنان ،
۲004 ).
3-Sivapalan
1-2-1 شور اه ی معت می هقطنم ا ی رامآ
رور یاه دروآرب هقطنم میمعت ای یا
رامآ میسقت ریز هقبط دنچ هب هدش یدنب
دنا :
ر رو یاه رامآ شیپ یارب ی ینحنم ینیب
موادت یاه نایرج
هضوح رد یاه دقاف رامآ
رور• یاه نویسرگر
رور• یاه یرس ینامز نایرج
رور• یاه نیمز یسانش
دروآرب• زا هرود یاه هاتوک
رور شیپ دنیآرف رب ینتبم یاه ینحنم ینیب
یاه نایرج هضوح رد دقاف یاه رامآ
رور • یاه عیزوت یلاوتم
لدم • یاه موادم
یبایزرا • سایقم
1-3 - نویسرگر هریغتم دنچ
لاس رد 1۸۷۷ سنارف سی نوتلاگ هلاقم رد1
ا ی هرابرد هک تشگزاب
هب نیگنایم هدرک رشتنم
،دوب زا
درک هدافتس ا نویس رگر ا هب
نی ترت بی دپ نوتلاگ هدی هب تش گزاب م فرط
یگنای هداد رد ار ن اه
شی دروم
کأت دی رارق .داد ارب ی س رگر نوتلاگ نوی
وهفم یم ز تس ی یتخانش اهراک اما ،تش اد ی
لراک طس وت وا
پ نو سری ارب2
ی هافم می رامآ ی هداد هع سوت ارب نوتلاگ هچرگ .د ش
ی کأت دی دپ رب هدی
« هب ت شگزاب
طسوتم رادقم تمس »
لحت زا لی سرگر نوی افتسا هد لحت هژاو هزورما لاح ره هب اما ،درک لی
سرگر نوی
ب طباور هب طوبرم تاعلاطم هب هراشا تهج نی
غتم اهری هب هدرب راک م ی دوش ( رلا ناگرزاب
،ی 1391 ).
لدم رد یاه رامآ رف کی نوی سرگر لی لحت ،ی آ
دن ی رامآ اهریغتم نیب طباور نیمخت یارب ی
یم کینکت لماش رور نیا .دشاب یارب یدایز یاه
لدم یزاس رصحنم و صاخ یاهریغتم لیلحت و
ب ه
،درف ریغتم نیب هطبار رب زکرمت اب لقتس م ریغتم دنچ ای کی و هتس باو
یم ش اب .د نویس رگر لیلحت
هب شیپ یارب هدرتس گ تروص .تس ا هدش هدافتس ا ینیب
مه نینچ نایم طابترا تخانش یارب ریغتم
هتس باو و لقتس م هدافتس ا طباور نیا لکش و
یم دوش . ینویس رگر لیلحت نف
و رور رامآ ی یارب
و یس ررب لدم
یزاس .تس ا اهریغتم نیب طابترا هنیمز ره رد ًابیرقت نویس رگر
هلمج زا یا یس دنهم
،
کیزیف ، داص تقا ، تیریدم ، یتس یز مولع ،
تس یز یس انش و یعامتجا مولع یارب
دروآرب شیپ و ینیب
تسا زاین دروم
، هعلاطم نیا رد هک لدم
یزاس رگر موادت ینحم ینویس نایرج
یم تروص .دریگ
کینکت هدش هداد هعسوت نویسرگر لیلحت ماجنا یارب یدایز یاه رور .تسا
نوچمه انشآ یاه
Francis Galton 1-
2 - Karl Pearson
یطخ نوی سرگر او رد ،دنت سه یرتماراپ هک تاعبرم لقادح و
کی تحت نوی سرگر عبات نآ رد عق
هداد زا هتخانش ان یاهرتماراپ زا یدودحم دادعت اه
هدش هدز نیمخت ریغ نویس رگر .تس ا
هب یرتماراپ
رور یم هراش ا ییاه یم هزاجا نویس رگر عباوت هب هک دنک
عباوت زا صخش م هعومجم کی رد ات دهد
.دنریگ رارق دودحمان یاهرتماراپ لامتحا اب هرابرد ور یاهدرکی سرگر
نوی دنچ هریغتم ز تاعلاطم یدای
سرگر زا نآ رد هک تسا هدش ماجنا نوی
دنچ هریغتم ارب ی پ شی ب ینی لخت هی و زا یگژی اه ی ه ضوح
، گدنراب و لاناک ی
رد .ت سا هد ش هدافت سا
اج یی ه هک چی هداد زا یا نایرج رد کی ه ضوح درادن دوجو
، کی ور درکی ارب ررت شم ی
دروآرب
رامآ ه یاه نایرج
، ا داجی طباور ب نی هداد اه ی هد ش تبث و
یاهرتماراپ ه شقن زا هدمآ ت سد هب
اه ای
هزادنا گ یری اه ی م ینادی .تسا
رور رد نویسرگر رب ینتبم یاه تاقیقحت
( سیریف و سیار
، 1
۲00
؛
2ینلف
، ۲003 ؛
3یرپ و
،ناراکمه ۲004
؛ نریهآ
، 4
۲010 ؛ دلیفچرآ ناراکمه و5
، ۲010
؛ تیمسا و ولارسا ،6
۲010
؛ تراهنیل و7
،ناراکمه ۲010
؛
8 تنب
،ناراکمه و ۲01۲
؛ نایروزاگ
، 9
۲015
؛ دیوگز
،ناراکمه و10
۲016 .)
1-4 - موادت ینحنم نایرج
( ) FDC
هچرگا رور یاه یددعتم یارب نیمخت نایرج رد قطانم نودب رامآ
، زا هلمج رور تب سن
یکیژولوردیه ی شکهز
هقطنم و ینحنم اه ی نامز نایرج هقطنم یا دوجو
،دراد اما تقد نایرج
نیمخت هدز هد ش رد نآ اه مک ت سا . کی رور هتفای هع سوت (
)FDC
رد رثکا تاعلاطم یارب
هض وح یاه نودب رامآ هعس وت هداد دش
، ناش ن یم دهد هک دوبهبFDC
هتفای درکلمع یرتهب تبس ن
هب ریا س رور اه ی یتن س رد قطانم دروم هعلاطم دراد . موادت ینحنم نایرج
)11
FDC
رور کی(
یگرزب و یناوارف نیب طباور یکیفارگ شیامن یارب کی سلاک نایرج
ب سانم زا یکی و ت سا نیرت
ور ر ه ضوح کیژولوردیه خ ساپ شیامن یاه یم
د صرد و د شاب نایرج
رگید ای هناهام ،هنازور
ماگ یم نایب ار ینیعم هناخدور یخیرات هرود کی هب طوبرم ینامز یاه م سر زا ینحنم نیا .دنک
جت هب عوقو لامتحا ب سح رب ای و نامز هب تب سن هناخدور یبد یعم یم ت سد
یارب ًاررکم و دیآ
1- USGS Ries and Friesz 2- Flynn
3-Pery 4- Ahearn 5- Archfield 6- Esralew and Smith 7- Linhart
8-Bent 9- Gazoorian 10- Ziegeweid
11- Flow Duration Curve (FDC)
میژر هسیاقم نایرج
هضوح .تسا هتفرگ رارق هدافتسا دروم فلتخم یاه مه
نینچ دیفم زا یکی نیرت
رور یبد زا یلماک هدودحم شیامن یاه ات هنیمک یاه
نایرج اه نیب هطبار هک ت سا یبلای س ی
بد رادقم یم رتارف ینیعم دح زا ای ربارب یبد نیا هک ار ینامز د صرد و نیعم ی یم نا شن ،دور
دهد
( یجرف و یزردوگ 1395 ،
)
.
لکش 1 - 1 - نایرج موادت ینحنم رادومن
1-4-1 - موادت ینحنم دربراک هچخیرات نایرج
فارگوردیه مهم هفلؤم جنپ نایرج
میظنت ار یم مت سی سوکا رد یکیژولوکا دنور هک دنک اه
ی
میظنت ار هناخدور یم
یگرزب :دننک
، سناکرف
، نامز تدم
، نیا مهم هتکن .رییغت تعرس و یدنب نامز
رگیدکی اب اهریغتم نیا زا یرایس ب هک تس ا زا یریگولج یارب و دنراد یگتس بمه
اطخ لیلحت رد اه
درک تقد دیاب (
فوپ و ندلا
، 1
۲003 رادقم تیمک .)
،
،ت سا نکمم نامز تدم و سناکرف یدودح ات
م زا یتنس رازبا کی طسوت سدنه
ی هناخدور هب مان موادت ینحنم نایرج
( )FDC
دروآرب وش ن .د نایم زا
رور یددعتم یاه یارب هک
دروآرب نایرج رد قطانم نودب رامآ داهنشیپ هدش ،تسا بوبحم نیرت و
یلمع ت نیر
،رور هک رد ادتبا طسوت رد وکیمیم لاس
19۸5 داهنشیپ دش موادت ینحنم نایرج
تسا .
موادت ینحنم نایرج
هقبا س یاراد ملع رد ینلاوط یا
یژولوردیه ومع دربراک اب
یم هنیمز نیا رد
یم دشاب هک هعسوت آ ن ظاحل زا نیعم ناکم کی یارب ینامز
هداد زا هدافتسا اب اه
تدم دنلب ی نایرج
رد نامز کی لاح نیا اب .ت سا هد ش ماجنا صاخ
، لا س لیاوا رد 190۸
، رور دیم لیناد اه
ار یی
یارب هیهت ینحنم اه ی موادت نایرج ه ضوح رد اه
ی نودب رامآ داد هئارا ( ی س ر س ی
، 1959 رثکا .)
ینحنم دروم رد تاقیقحت اه
ی موادت نایرج ار یم ناوت هب رب دیکأت هک ییاهدرکیور قطانم
نودب
2- Olden and Poff
هنازور یبد
لامتحا دصرد یمئاد هناخدور
یبوانت و یلصف هناخدور
رامآ دراد
، .درک میسقت
هدافتس ا زا هدرتس گ هدش هداد ناش ن تاعلاطم زا یرایس ب رد متس یب نرق لوا همین رد اهFDC
هع سوت لابند هب هک ت سا صاخ قطانم یاربFDC
U.S.A
هب لچیم ،لاثم ناونع (1
195۷ )
رور اه یارب ار یی دروآرب
ردFDC
ضوح ه اه نودب ی رامآ درک داجیا یونیلیا رد .
نیتس خن هعلاطم
عماج رب یور ینحنم موادت نایرج ار یس راس ، رد لاس 1995
،یدلایم ماجنا
داد . رکورک ( ۲003 ) رد یتاعلاطم ،هناگادج
هب ،بیترت رد یاهرو شک
،نیپیلیف ،نانوی ،اکیرمآ ،اداناک
،دنه
،ایلاتیا ناویات و لاغترپ زا ینحنم موادت نایرج نیدنچ هاگت سیا یرتموردیه
ةزوح زیخبآ یارب
هئارا لدم ینحنم موادت نایرج قطانم نودب رامآ هدافتسا دندرک . نیرلاتساک و
( ناراکمه ۲004
) هس
رور فلتخم رام آ
،ی یرتماراپ و
یکیفارگ ار
یارب هق طنم یا ندرک ینحنم موادت نای رج رد
هض وح یاه زیخبآ نودب رامآ هب راک دندرب . نیا ناققحم مدع تیعطق ینحنم موادت نایرج هقطنم یا
ار یبایزرا ،دندرک و رور یبایزرا عطاقتم کج فیان ار رد ةقطنم
،یعی سو رد
زکرم ایلاتیا هب راک
دندرب . رب سا سا جیاتن یبایزرا
،ناققحم ینحنم موادت نایرج هقطنم یا رد ه ضوح یاه زیخبآ نودب
رامآ بس انم تس ا و هس رور دروم هدافتس ا هباش م دنتس ه . آ رازاکل و ویلاپ ( ۲010 ) 51 تیص وص خ
یکیژولوردیه و
یکیزیف ةزوح زیخبآ ردEbro
ایناپ سا ار یارب 46 ةزوح زیخبآ نییعت و یاهریغتم
دروم یسررب ار رد جنپ هورگ نگمه یسررب دندرک . ،سپس یارب شهاک هداد اه هب لیلحت هفلؤم یاه
یلصا ره هورگ
،دنتخادرپ و
زا هفلؤم یاه یلصا صخشم هدش
رد لیلحت هشوخ یا هدافتسا دندرک و
ضوح ه یاه زیخبآ هباشم ار رد 4 هورگ نییعت دندومن . ،سپس اب جارختسا
Q95
ای یبد رتگرزب ای ربارب
34۷ زور زا ،دش اب زا ینحنم موادت نایرج اقح هب تس یز یطیحم ار رد ض وح ه یاه یاراد رامآ و دقاف
رامآ نیمخت .دندز
1-4-2 - دربراک
FDC
نحنم دربراک ی
موادت رج نای
، شیب رت هخاش ره زا ا
ی رد مولع یژولوردیه
(تسا
2لگوو و
3یسنف ،
1995 ) رور اه یی ارب ار ی میمعت اس هبFDC
ری نحنم ی یاه .دنداد ناش ن هطوبرم نآ
اه
FDC
ار
"
نحنم ی اه ی موادت بآ عبانم صخاش
"
رعت فی یم .دننک مه نینچ صخاش نیا لاصتا اب تسا نکمم
ابFDC
طابترا ب نی لخت هی غتم و ری د رگی دو ش نایب .
هب ناونع لاثم
، قمع نایرج
، ای هلحرم (
)H
،
لخت اب بلغا هی
نحنم تروص هب ی
لخت هجرد هی ارب هلحرم ی کی عم عطقم نی
( (
H = f(Q
ترا رد)
طاب
ا .ت سا نی ارب ت سا نکمم هطبار ی
نحنم ات دو ش لامعاFDC
ی موادت ر دو ش هب ساحم هچرگا .
نحنم ی اه ی موادت ارب بآ صخاش ی
ص وت فی آرف نامز تدم یاهدنی
س متس ی س ب هطوبرم رای
فم دی
1-Michel 1- Vogel 2- Fennessey
دنت سه
، ا هب هجوت نی رور ض هتکن ی
ا هک ت سا نی
نحنم ی هبتر هزادنا هب طقف اه دنب
ی ب نی غتم ی ر و
لخت هی هدش هتفرگ رظن رد و
قد قی دنتسه و لگوو(
سنف ی
، 1995 .)
دادعت ز یدای اهدربراک زا ی
هوقلاب ایFDC
تاقتشم نآ اه ترابع :زا دنا
وپ
ییای س متس ی : پ شی ب ینی غت تاریی ژولوفروم رد ی
لاناک هب لیلد مرت تامادقا می
زا هدافتس ا اب
زجت هی لحت و لی لخت هی رثوم لداعت ، ه .یکیژولوردی
یاهدنیآرف
صخش و بوسر :تی
حارط ی داجیا حرط لحاس ی نتبم ی نامز تدم هب لمحت رب
راخ مک تبوطر ینابیتش پ
ب یکیژولوی :
حارط ی لحا س ت شاک حرط ی
نتبم ی نامز تدم هب تب سن لمحت رب
غط ،نای زر یبای م نازی سرتسد ی ز هاگتسی نحنم زا هدافتسا اب ی
هلحرم لوط ،
اهریسم آرف و یاهدنی
ش ا ،ییایمی زر یبای غت تاریی لوباتم م سی نایرج نحنم زا هدافت سا اب ی
اه ی امد ، زرا یبای و لمح
لآقن لا هدنی اه زجت زا هدافتسا اب هی
لحت و لی شخبرثا ی کی کشت هدام لی هدنهد صخشم ( هب ناونع
لاثم
، ن تارتی ) ( خینشیف
، 1
۲006 .)
دربراک همانرب راهچ
ی ( مز تدم هطوغ نا رو ی گ شش وپ یهای لحاس ی
، لخت هبس احم هی
رثؤم
، ثأت ری
هعس وت رهش ی زرا و بآ حلاص ا و یبای
ز هاگتس ی ) ارب ی ور عونت و دربراک نداد ناش ن درکی
FDC
یم دنناوت .دنوش نایب
مه نینچ نحنم ی اه ی موادت رج نای همانرب رد ر یزی لاعف و بآ عبانم تی
اه ی لباق دربراک هع سوت
هجوت ی دنراد خرب . ی اهدربراک زا ی
:زا دنترابع مهم
1 . زرا یبای رج نای یاه همانرب رد فلتخم ر
یزی هژورپ اه ی سدنهم ی بآ عبانم ی
۲ . زرا یبای و یگژی یاه سناتپ لی بآ ی هناخدور
3 . حارط ی س متسی اه ی شکهز ی
4 . س لرتنک تاعلاطم رد لی
5 . مجح و بوسر راب هبساحم هدام
ی رج رد لولحم نای
6 . اقم هسی هضوح اه ی هداد ررتسگ فده اب رواجم اه
ی رج نای ( ناراکمه ووارگ
، ۲00۸ )
.
1-4-3 - رب رثوم لماوع
FDC
رد کی تاعلاطم ،هتش ذگ ههد یددعتم
ثأت صوص خ رد ری
س دنه یاهرتماراپ ی
ه و یکیژولوردی
ه ضوح نحنم لک ش رب ی
موادت رج
،نای ت سا هد ش ماجنا رکوب(
،ناراکمه و2
۲01۲ هدمع .) نیا
هب تاعلاطم برجت ترو ص
ی فارگ هت سد ود رد و ت سا یکی
و یرامآ فارگ رور هک دراد رارق
،یکی
3- Fischenich
2- Booker
ثأت یوررب ری ه صخ شم یاه
کیفارگویزیف اوه و بآ و
ی ی یور نحنم لک ش ی
موادت رج نای زکرمت
( دنراد م و ح ا
1دوم ،ناراکمه و ۲00۸
ترو ص رد .) ی
رور هک رب یرامآ یاه عیزوت
یاه یارب ،یرامآ
نحنم هب رزارب ی
رج موادت نای و طابترا ا نی رزارب ه صخ شم هب اه ف یاه
یکیزی وح ض زکرمتم ه
دنتسه یل(
،ناراکمه و2
۲010 نحنم .) ی رج موادت نای ثأت تلع هب تاری
فلتخم لماوع دننام
یربراک
ضارا
،ی ه و بآ ،راخ فارگوپوت ،ش شوپ ،او
ی و نیمز ی سان ش نامز رظن زا
ی ناکم و ی غتم ری .ت سا
هعلاطم یگنوگچ ب طباور
نی ف یاهرتماراپ یکیزی
ه و یکیژولوردی وح
ض ه اب نحنم لک ش ی
موادت
رج نای رد کی رظن زا نگمه هقطنم یکیژولوردیه
ف و
،یفارگویزی ت سد بجوم
یبای هب تاعلاطا ی
یارب سفت ری قد قی رت نحنم ی رج موادت نای دم رد هدافتسا و تیری
هنیهب وح بآ عبانم ض
.دش دهاوخ ه
نحنم لک ش ی
نایرج موادت ساکعنا
ی ثأت زا ری م ت یغ اهر ی اوه و بآ یی ف و یفارگویزی رب
نایرج
ه خس اپ و هناخدور یکیژولوردی
وح ض ددعتم لماوع .تس ا ه ی
نحنم لکش رد ی
موادت نایرج دنور و
غت تاریی ه لمج زا ه ک د نراد شقن نآ نآ
ا ه م ی ناوت ا هرتمارا پ ه ب ی
لقا
،یمی ف
،یکیفارگویزی
مز نی ،یس انش یربراک ارا ،یض اخذ ری ز
،ینیمزری هزاس تامادقا ا
،ی ارش طی گ شش وپ یهای
،هقطنم
لماوع ناس نا ی تلاخد زا معا اه
ی قتس م می غ و ،میقس مری مص ت و تلود
تامی س دنه لکش و نآ ی
اب .درک هرا شا ه ضوح ا هب هجوت
نی هک نحنم ی موادت نایرج قت سم امی بد رادقم زا ی
گرزب و ی نآ اه
هب م تسد ی دیآ هرتماراپ ًاملسم یا
ف یفارگویزی (
حم
،طی لصا هناخدور لوط ،تحاسم
،ی لوط هضوح ،
وح طسوتم عافترا و زکرمت نامز ض
تاذ تافص ءزج هک )ه ی
غ و لباقری غت ریی وح ض مهم ،دنتسه ه رت
نی
ثأت لماوع راذگری ور رب ی نحنم ی موادت نایرج هتبلا ،دوب دهاوخ تم
یغ اهر ی لقا ی یم ربراک و ی ضارا ی
هب رب رثوم لماوع ناونع نازیم
اهن و باناور
ًاتی نحنم رب ی نایرج سررب دروم ی
.تفرگ دنهاوخ رارق
بیش کی ینحنم موادت نایرج یگتس ب هب هلص اف هداد یاه باختنا هدش دراد . هب ناونع
،لاثم
حنم م سر ین اب هد ش
هداد یاه نایرج هنازور رتدنت زا کی ینحنم هد ش م سر رب
سا سا هداد یاه
هناهام یارب نامه نایرج یم د شاب . نیا هب لیلد راومه ند ش جوا طاقن کچوک رد هداد یاه هناهام
تسا . نینچمه روضح کی دس رد ریسم
،نایرج ب ه روط لباق یهجوت ینحنم یعیبط نایرج موادت ار
رییغت یم دهد ( لکش 1 - ۲ .)
1- Mohamoud 2- Li
لکش 1 - 2 - رثا دس ظنترب می رج نای یعیبط
بیش دنت ینحنم نایرج موادت ناشن
یم دهد هک نایرج هضوح زا لااب تعرس اب جراخ
هدش تسا . زا
فرط
،رگید کی بیش طسم ناشن هدنهد شنکاو هتسهآ هضوح هب نایرج هیلخت تسا
. تمسق
طسم رد یاهتنا
،ینحنم نایرج هیاپ ار ناشن یم دهد . تمسق طسم رد تمسق یناقوف رد ینحنم
ضوح ه ییاه تسا هک یاراد تشد یاه گرزب بلایس ی و نینچمه هناخدور
ییاه هک یاراد یگدنراب
فرب دایز یط کی لصف بوطرم دنتسه وارگ ( ناراکمه و1
، ۲00۸ )
.
1-5 - نایرج اه ی مک هنی
رکف لاومعم هناخدور هب ندرک وص ت
یری س زا لی لااب حوطس و ی
ناش ن ار بآ یم
رب هولاع .دهد
دادعت ز یدای زا تلود اه هک ارب ی حم زا تظفاحم طی
ز ت سی عبانم و آب ی هرابرد یتاعلاطا هب زاین
نایرج دنراد هنیمک یاه
، مه نینچ گدنز ی سب یرای طابترا بآ ندوب سرتسد رد اب تدش هب عماوج زا
ا رد .دراد نی مز هنی هرود اه ی مک نایرج ارب ی دم تیری ح بآ عبانم یتای
.دنت سه ،ات سار نیمه رد
تخانش هرود اه ی مک نایرج ارب سرتسد رد بآ رادقم و ی
ساسا فلتخم فادها ی
قح رد .تسا تقی
ط فی سو یعی زا ه ضوح اه هک دراد دوجو هب زاین
تاعلاطا ایرج ن هنیمک یاه دنراد
. هب روط یمومع
یکی ار زا جی رت نی دربراک اه رد حارط ی ارجا و ی حرط اه ی نا سر بآ ی
ومع یم هرود لوط .ت سا
نایرج هنیمک قم و راد ارب سرتسد رد بآ ی
زرا یبای اضاقت لامتحا ی
پ بآ شی ب ینی ن هدش زای .تسا
یکی د رگی دربراک زا اه ی نایرج اه ی هنیمک
، زرا یبای نازیم تعنص عبانم زا هک تس ا باس پ ی
ای
لخاد ی هناخدور هب یم
.دسر ا رب هولاع نی
سوکا متسی اه هرود لوط رد اه
ی مک نایرج لد هب لی شهاک
1- Graw
یعیبط نایرج یمیظنت نایرج
هن ازور یبد
لامتحا دصرد
سکا نژی اپ ،هدش لح نیی
آ ک ندم تیفی سرتسد شهاک ،بآ ی
ز هب گتسی ها دنتسه تارطخ ضرعم رد .
اهن رد تی هناخدور اه
، بط عبانم یعی ارب ی لاعف تی اه ی رفت یحی اپ ط س و دنت سه نیی
مک تعر س و
بآ یم دناوت تیلباق ا نی حم طی بط یعی .دهد شهاک ار هب
هدمع روط یاهدنیارف
پ و فلتخم هدیچی
بط یعی قم رد سای هض وح ا ی ثعاب نایرج رد مک کی هناخدور یم دوش طس وت هک تابوس ر
( دماج ای
ام عی ) م ماجنا ی ،دوش نیا لاح رد ی تسا خذ هک هری زاس ی لخت و هی بآ و هب یگژی اه ی مز نی سانش ی و
ف یفارگویزی هض وح
اه گتس ب ی لص ف لوط رد .دراد اه
ی مهم ،کش خ رت
نی ارف
،دنی عیزوت بآ خذ هری
.تسا هدش لماوع بط ،فلتخم یعی
ا سنا و ین ژر رب می نایرج ک هنیم هناخدور ثات ری دنراد اهروتکاف . ی
بط یعی
هک ثات ری یفنم م ی دنراذگ و لما ش یگژی
اه ی ه یکیلوردی و
دادعت وخبآ ا ن اه و ، یگژی اه ی راخ ذوفن
،
دادعت م و نازی یبد
، نازیم خبت ری فارگوپوت ،ه ضوح زا
،ی اوه و بآ و
زوت و عون عی گ ش شوپ یهای
یم د شاب یفنم تارثا رب هولاع . دراوم نیا
، رب بآ ینا سربآ و راخ زا هدافت سا رییغت ،ینیمزریز یاه
اهدس ثادحا ،یهایگ ششوپ زئاح زین
تسا تیمها دیاب هک
نایرج لیلحت رد هنیمک
رارق هجوت دروم
ریگ ن .د یارب لحت لی مخت و نی ژر می اه ی نایرج مک هنی ، یم صخاش زا ناوت اه
ی فتسا فلتخم .درک هدا
رور زا یکی دربراکرپ یاه
حم لک نداد نا شن یارب نایرج زا هناخدور هیلخت هدود
یاه ک هنیم ات
عقاوم لایس یب موادت ینحنم ، نایرج
ا .تسا نی ب هطبار نی رادقم بآ لخت هی نامز دصرد و هدش ی
تسا
ا هک نی لخت هی ربارب ای ب شی زا نآ یم نآ هک د شاب ار
یم ناوت هب ناونع ب هطبار نی ناوارف و رادقم ی
نایرج ب نای درک ا . نی نحنم ی اه زا هداد اه ی هزادنا گ یری هدش هناخدور یم دروآرب دوش
ا انئمطم اما نی
ب تاعلاطا ار
ی دم فادها تیری
هناخدور رد بآ اه
یی س هک مت سی اه ی تبث ا تاعلاط دنرادن نایرج
رورض ی .تسا
هعلاطم نایرج مک هنی من ی دناوت رعت رد فی نایرج هنیمک ناهج نامزاس .دوش هصلاخ ی
سانشاوه ی
( 19۷4 ) نایرج اه ی ار مک هب ناونع
"
م نازی بآ دوجوم رد هرود ی کشخ ییاوه و بآ
"
رعت فی یم .دنک
ا اب نی ،لاح نایرج مک کی دپ هدی لصف ی دپ زا و تسا هدی
لاسکشخ ی تسا توافتم و
کی ور دادی
بط یعی تسا و یم اب دناوت نایرج اه ی مک هنی دوش صخشم نیتخامسا (
،1
۲00 .) هیزجت لحت و لی
نایرج لصف لوط رد هناخدور رد دوجوم بآ رادقم دننام فلتخم تاعوضوم هب طوبرم عقاو رد مک
لاس کشخ ای
رد هلصاف ب نی اقو عی س یبلای ای ناوارف ی ا نی تسا هرود قح رد .
،تقی تخانش نایرج اه ی
مز رد مک هنی اه ی سدنهم فلتخم ی
هعسوت دننام حرط
اه ی ناسربآ ی حارط ، ی اهدس ای رعت و نزاخم فی
م نازی ک و تیفی ارب بآ ی بآ و یرای رفت هدافتسا یحی
.دراد دربراک نیا
نایرج اه مز بآ زا
،نی بوذ
ندش لاچخی اه ای بآ اه ی حطس ی رد زا هچای اه لصاح یم وش ن هرود .د نایرج اه ی ارب امومع مک ی
کی خر هلاس ره و تسا هباشم هقطنم یم
رظن قبط .دهد تخامسا
نی ( ۲001 تاعلاطم ،) نایرج
زا ،مک
1 -Smukhtin
ود شخب کشت لی :تسا هدش کی
شخب نامز ی
، هزادنا هب طوبرم هک نایرج
و هرود ا نی قافتا و کی
ءزج یناکم زوت هب طوبرم هک تسا عی
هقطنم یا نایرج اپ نیی تسا .
هزادنا هدودحم گ
یری اه ی نایرج ار مک یم ب ناوت ه بسن تروص ی
رعت فی داقم .درک ری ار فلتخم یم
ناوت
ارب ی اهزرم ی لااب ی نایرج لو .درک باختنا ی
مک رادقم نایرج
اب دی عت تقد اب نیی
م ،دوش نیگنای
باناور هنلااس (
سقت )MAR
می رب دادعت لک ناث هی اه رد کی تسد روظنم هب تسا نکمم ،لاس یبای
هب
م نیگنای نلاوط ی تدم یبد ،هنازور هب ناونع م نیگنای نایرج هنازور ( رعت )MDF
فی .دوش
سررب اب فلتخم تلااقم ی
سررب ی نایرج زجت و مک هی
لحت و لی همانرب اه ی دربراک ی فلتخم
1سجیر ( 19۷۲ ) ، نوهام (۲
19۷6 و )
3نارب 19۷۷) و ) نیتخامسا و4
راتساک
5د ( ۲001 ) .دنتسه طبترم
ا نی للع هب تلااقم نایرج
اه ی نکت ،دراد هراشا مک کی
اه ی ددعتم ی ارب هک ی زجت هی لحت و لی نایرج
هدافتسا مک یم
رعت و دوش فی
یم آ هک دنک ای ا نی زجت هی لحت و لی دربراک ی تسا ای خ ری ا رب هولاع .
،نی
و یگژی اه ی فلتخم ی هداد اب هک ار اه
ی لخت هی هبساحم یم ارب ،دنوش ی رد تاعلاطا ندروآ تسد هب
دروم نایرج اه ی اهروشک رد هدش هدافتسا مک ی
لحت فلتخم لی
یم اس .دننک ری ا رد مهم تلااقم نی
مز هنی :زا دنترابع یس
یسر ( 1959
،) اه ل ( 196۸ ر ،) زگی ( 19۷6 ،) راساو (6
19۷۷ ودرک ،) ( 19۷۷ ،)
کم م و نوم نی ( 19۸6 گ ،) تس ار د ( 19۸9 ل و سنوپ ،) تسیچنی
( 1990 ،) اجسومآ ناراکمه و۷
( 1991
،)
۸رچیه ( 1993
،)
9سومد ( 1994 ) ، نسکلاات (10
1995 و لگوو و یسنف ( 1995 ).
1-6 - لاوس شهوژپ یاه
خساپ :تفرگ رارق رظن دم ریز تلااوس هب ییوگ
1 - ناکما ایآ دروآرب
ه صخ شم یاه
ه ضوح ردFDC
نودب یاه رامآ
هداد زا هدافت سا اب یاه
؟دراد دوجو یفارگویزیف ۲ - هصخشم زا کیمادک
،یفارگویزیف یاه یلقا
یم هیهت رد یضارا یربراک و هضوحFDC
یاه
نودب رامآ یم رارق هدافتسا دروم
؟دریگ
3 - شیپ رد لوبق لباق یلدم هیارا ناکما ایآ ینیب
زیخبآ ردFDC
دقاف یاه رامآ
تحت نات سا
؟دراد دوجو یطیارش ره
1 - Riggs 2 - McMahon 3 - Beran 4 - Smakhtin 5 - Castard 6 - Vasak 7 - Amusja 8 - Heicher 9 - Demuth 9- Talacsen
1-7 - هیضرف :شهوژپ یاه
شهوژپ نیا رد دندش هتفرگ رظن رد ریز تایضرف ،
:
1 هدافت سا اب - یلقا و یفارگویزیف یاهرتماراپ زا
یم ی ضارا یربراک و یم
ناوت قطانم رد ارFDC
نودب رامآ .دروآ ت سد هب ننام یفارگویزیف یاهرتماراپ زا هدافت سا هی ضرف نیا رد
( د ،تحا سم
لوط ،عافترا ،طیحم ههاربآ
بی ش ، ( یمیلقا ،) یگدنراب
یبد ، ( ی ضارا یربراک و ) عترم
رظندم )
.تفرگ دهاوخ رارق 2 هب - یم رظن هصخشم دسر بیش دننام یفارگویزیف یاه
و طیحم ،تحاسم ، ریثات عافترا
شیب رت ی
رب دروآرب .دشاب هتشادFDC
3 ا هدافت سا اب - ه صخ شم ز
،یمیلقا ،یفارگویزیف یاه خدور
ا هن اه یم ی هقطنم لدم ناوت یا
دروآرب
.درک هیارا ارFDC
1-8 - :شهوژپ فادها
همانرب لیذ فادها هب یبایتسد یارب رضاح شهوژپ :تسا هدش یزیر
1 - دروآرب یبد موادت ینحنم یاه نایرج
زواجت لامتحا فلتخم یاهدصرد اب
۲ - هصخشم نییعت رد رثوم و مهم یاه
دروآرب هضوحFDC
دقاف یاه رامآ
لیبدرا ناتسا
3 - هقطنم لدم هیارا هب ینویسرگر یا
نیمخت روظنم دقاف یاهزیخبآFDC
رامآ لیبدرا ناتسا
1-9 - شهوژپ تیمها و ترورض
یداص تقا و یعامتجا هعس وت یارب یس اس ا طرش کی ،بآ عبانم تیریدم ناهج رس ارس رد یم بوس حم ،بآ هب نوزفازور زاین و یژولونکت تفرش یپ و تیعمج شیازفا اب ،رگید یوس زا .دوش
.تشاد بآ عبانم رد یبسانم تیریدم دیاب لکشم نیا اب هلباقم یارب و هدوب یدج بآ دوبمک لکشم تلاکش م زا یکی هداد دراوم زا یرایس ب رد هک تس ا نیا بآ عبانم تیریدم
رد یبد یتادهاش م یاه
حرط لماع نیا هک دنتسین یفاک تیمک و تیفیک ظاحل زا ای ،تسین سرتسد بآ عبانم تیریدم یاه
یم ور هب ور لکش م اب ار عمج یارب .دنک
هاگتس یا هب زاین تاعلاطا یروآ یاه
یرتموردیه یم
،دش اب
حا هنیزه هک عمج یارب یدایز نامز تدم هب زاین و دایز هاگت سیا ثاد
سپ .دراد تاعلاطا یروآ
ی شان تلاک شم زا
ِنادقف تاعلاطا نانچمه
رد هدنیآ یقاب یم هب زاین نیاربانب ،دنام لدم
یزا س
موادت ینحنم نایرج
آ تسد هب یارب هداد ندرو
نودب قطانم رد بسانم یاه رامآ
یم صخشم .دوش
ا اس س و هیاپ طم اعلا ت دیه ور ول یژ هداد اه آ ی ام یر وم در وبق ل یم د شاب اب هجوت اهﻸخ هب ی
دوجوم رد ا بلغ هداد اه ی دیه ور ول یژ دننام د یب دور اههناخ هک هب د لیلا ننام ی بث د کن ت ر ند
آم ار تبث آ ام ر غ طل ،هریغ و مخت نی و ب ر دروآ ا ی ن هداد اه لا مز و رض یرو ا تس . د یسرتس هب
هداد اه ی یفاک و د قیق زا وسکی بجوم اتوک ه رت دش ن م د ت اعلاطم ت زا و وس د ی رگی بجوم رب دروآ
د یق ق رت اپ ار هرتم ا ی ه د ف و ک شها نیزه هه ا ی ا رج ای ی و اسخ تار دعب ی یشان زا ا رج یا رط ح
رگیم .دد مه نینچ هداد یبد یاه نایرج
موادت ینحنم لک ش هب ،بآ نایرج
هب ، ،زاین شیپ ناونع
حرط یارب یاه
تیریدم هاگورین ،اهد س یحارط لیبق زا ،بآ عبانم قرب یاه
تایلمع یارجا ،یبآ
تس یز تملاس یس ررب و ،یلاس کش خ رطخ یبایزرا ،یرادزیخبآ .تس ا زاین دروم ،هناخدور موب
دروآرب
موادت نایرج یبد نیمخت رد زین یم رارق هدافتس ا دروم نآ زا یش ان تاراس خ و یبلایس یاه
،دریگ
هرود نیا رب هولاع ه
ک شخ یا ند ش
نایرج یبد نازیم و موادت ،هناخدور یاه
نایرج ار هنیمک
یم صخ شم .دنک
یمFDC
هریخذ بیر ض ه سیاقم رد دناوت نایرج
رد ه ضوح زین و فلتخم یاه
بآ هریخذ تایصوصخ نیمخت دریگ رارق هدافتسا دروم ینیمزریز یاه
.
دم تیری هض وح عماج ن
زای زوت هب عی ناکم ی لوت دی نایرج هض وح طس رد اه
ی ب روش ک ه صوص خ
هخا شر س رد اه
لاح رد ،دراد ی
هزادنا تاعلاطا هک گ
یری هدها شم و هد ش ا
ی دودحم طاقن رد ی
(ا هاگت سی اه ی ه یرتموردی رارق )
یم گ دنری معت . می ه ضوح سرت سد رد تاعلاطا اه
ی اراد ی رامآ هب
وح هض اه ی نودب رامآ ن زای قحت هب قی س ررب و ی غت زا لماک تاریی
اکم ن ی ا نی طابترا و لماوع نآ
اه اب
و یگژی یاه اپ و تباث رادی ه ضوح اه سا سا رب ناوتب ات دراد نآ
اه ه ضوح رد اه
ی نودب رامآ هک
ت سد یبای ا هب نی م اهرتماراپ ر سی
ن ت سی دروآرب ی زا نآ اه شخب .ت شاد اه
ی ارجا یی لا س رد اه ی
تش ذگ ه م اهدرایلی ر لای لمع فرص تای
ا هزاس ی ب و یکیژولوی حارط رد هک تس ا هدومن
ی بلغا نآ اه
دروآرب هدبآ ی خد فلتخم تلاامتحا اب و هنلاا س لی
رد تقد .ت سا هدوب دروآرب
ا نی هب رد ماقرا هنی
زا س ی ارجا ط س و داعبا یی
سب شقن همانرب رای
ز یدای هزادنا ره و دراد دروآرب
مطا اب دناوتب اه نی
نا
شیب رت ی گ تروص دری گرزب زا ی گدرتس گ و داعبا ی
ن زا جراخ زای و ای هدبآ ناوت ی گولج هنلااس یری
.درک دهاوخ صو صخ لرتنک نت سناد
تای اوه و بآ یی ه ضوح و ور
ی اهFDC
یم نورب دناوت یبای
اهFDC
ی برجت ی هض وح هب ار هض وح زا لص اح نودب
رامآ رد کی هقطنم هباش م ای نگمه کمک
دنک . هقطنم یا و ندوب یگژی اه ی نایرج ا ساسا رب نی
قطانم هک تسا راوتسا ضرف ی
مز زا نی سانش ی
هباش م
، گ شش وپ یهای
، ربراک ی ض ارا ی فارگوپوت و ی
اهوگلا هب هباش م روط هب ی
اوه و بآ یی هباش م
خس اپ یم هب .دنهد لاثم ناونع کی
وگلا ی بآ و اوه یی ا ثعاب هک داجی
س لی ای لاس کش خ ی رد گرزب
کی هضوح دوش
، ثأت ًلاامتحا ری
یناسکی ور رب ی هضوح اه ی رور .تشاد دهاوخ فارطا اه
ی لحت لی
هقطنم یا ارب ی وقت تی مخت نی اه ی ثداوح یژولوردیه رد
قطانم نودب رامآ
، هاتوک دنلب و تدم تدم
فم دی دنتسه ( و یسنان ناراکمه ، ۲004 ).
هئارا یلدم ارب ی دروآرب و یگژی اه ی نایرج رد قطانم نودب رامآ ا رب هولاع نی
، یم ناوت د زا نآ اه
رد لک هقطنم ارب ی اس انش یی قطانم ی هب قلعتم هک نآ
هقطنم ن دنتس ی ارب و ی خش ت صی صقاون رد
هداد اه ی نایرج هدافتسا دوش . یم ناشن هدش ماجنا یقیقحت قباوس دهد
هقطنم یا نحنم ندش ی
اه ی
موادت نایرج
، یارب هضوح اه ی نودب رامآ اب قباوس نایرج هاتوک
، رازبا ی لمع یتای تسا ( نیرلاتساک
و ناراکمه
، ۲004 ).
2 - نابم ی پ و ی ش ی هن قحت ی ق
2-1 - همدقم
هداد یاه نایرج یلصا همانرب یارب تاعلاطا نیرت نیمات ،یبآ تیریدم و یحارط ،بآ عبانم یزیر
تملاس ظفح و لیس لرتنک ،یرایبآ ،بآ نیا اب .تس ا متس یس وکا
تاعلاطا ،لاح نایرج
زاین دروم
ًلاومعم همانرب نینچ یارجا یارب اه
هداتفارود ای ییات سور قطانم رد یی هب
تلع هاگت سیا دوبن
یرتموردیه رد
یرایسب زا رد،دراوم سرتسد هدوبن و ای زا ظاحل تیفیک و ک یم قیقدو هدوبن بسانم
دنتسین . نیا لماع حرط اه ی تیریدم عبانم بآ ار اب لکشم ور هب ور یم دزاس .
لاس لیاوا رد ۲003
نمجنا ، نیب یکیژولوردیه مولع یللملا (
) IAHS
هب مادقا شیپ ینلاوط ینیب
تدم نایرج هضوح رد اه نودب ی رامآ ( )PUB
درک زاغآ هیرظن یسررب ،همانرب نیا یلصا فده.
اه و
رور اه ژولوردیه دیدج ی هزادنا دوبمک تلاک شم لح یارب یکی
یریگ اه ی .ت سا مزلا ،نیاربانب
یگنوگچ دروم رد هعلاطم دروآرب
نایرج رد قطانم نودب رامآ ت سا مهم رای سب هچ رگا.
رور یاه
نیمخت یارب یددعتم نایرج
رد قطانم نودب رامآ ی شکهز یکیژولوردیه تب سن رور هلمج زا ،
ینحنم و هقطنم اه
ی موادت نایرج هقطنم یا تقد ،دراد دوجو نایرج
دروآرب رور نیا اب هدش ه
مک ا
.ت سا رور کی هع سوت
هتفای
(FDC)
رور ریا س هب تب سن یرتهب درکلمع هک دراد دوجو اه
ی
هدش هدافتسا قطانم رد
.تسا هتشاد هعلاطم دروم
2-2 - رد شهوژپ هنیشیپ لدم
یزاس موادت ینحنم نایرج
رد یددعتم تاعلاطم لدم
یزا س موادت ینحنم نایرج
و نایرج اه نودب قطانم رد هنیمک ی رامآ
:تسا هدش هراشا ریز رد تاعلاطم نیا زا یخرب هب هک تسا هتفرگ تروص روشک زا جراخ و لخاد رد
