205
Original Article
Comparing the effects of massage therapy and bandage on shoulder pain, edema and dysfunction after the modified radical mastectomy
Norouzzadeh R1, Heidari MR1*, Sedighiani A2, Kiani-Asiabar A3, FaghihZadeh S4 1- Department of Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Shahed University, Tehran, I. R. Iran.
2- Imam Khomeini Hospital, Tehran, I. R. Iran.
3- Department of Midwifery, Faculty of Nursing and Midwifery, Shahed University, Tehran, I. R. Iran.
4- Department of Statistics, Faculty of Medical Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran, I. R. Iran.
Received September 5, 2011; Accepted January 15, 2012
Abstract:
Background: Mastectomic patients experience complications such as edema of the operated hand, shoulder pain and dysfunction. This study was conducted to compare the effects of manual lymph drainage and low pressure bandage on shoulder pain and dysfunction after modified radical mastectomy.
Material and Methods: In this clinical trial study, 90 women with radical mastectomy referred to the oncology ward of Imam Khomeini hospital (Tehran) were randomly assigned to three groups: the massage, massage+bandage and control groups. Groups were trained how to use manual lymph drainage massage and low pressure bandage. Shoulder pain intensity and dysfunction were measured at 7 and 30 days post-surgery. Edema was measured at 24 hours post-surgery and also 30 days post-intervention. Data were analyzed using descriptive and inferential statistics (one-way ANOVA and Kruskal-Wallis).
Results: There was no statistically significant difference among three groups in the means of three measured variables (the arm circumference, shoulder pain intensity and dysfunction) before the intervention. Moreover, the results showed a significant reduction in the means of shoulder pain intensity and dysfunction among the three groups on the 30th intervention day ( P =0.001), but the difference was not significant in the mean of arm circumference.
Conclusion: Lymphatic drainage massage and low pressure bandage are effective in reducing post-mastectomy complications.
Keywords: Massage, Low pressure bandage, Edema, Shoulder dysfunction, Modified radical mastectomy
* Corresponding Author.
Email: [email protected] Tel: 0098 21 664 18590
Fax: 0098 21 664 18580
IRCT Registration No.IRCT138810142983N1 CCoonnfflliicctt ooff IInntteerreessttss:: NNoo
Feyz, Journal of Kashan University of Medical SciencesJuly, 2012; Vol. 16, No 3, Pages 205-211
Please cite this article as: Norouzzadeh R, Heidari MR, Sedighiani A, Kiani A, FaghihZadeh S. Comparing the effects of massage therapy and bandage on shoulder pain, edema and dysfunction after the modified radical mastectomy. Feyz2012; 16(3): 205-11.
لﺎﻜﻳدار ﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻞﻳﺪﻌﺗ
هداززورﻮﻧﺎﺿر يرﺪﻴﺣﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ،1
*2
ﻲﻧﺎﻴﻘﻳﺪﺻقﺎﻓآ، ﺎﺘﻳزآ،3
ﺮﺑﺎﻴﺳآﻲﻧﺎﻴﻛ هدازﻪﻴﻘﻓطاﺮﻘﺳ،4
5
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﺑنﺎﺘﺴﭘنﺎﻃﺮﺳ ﻊﻳﺎﺷناﻮﻨﻋ
زردﻲﻤﻴﺧﺪﺑﻦﻳﺮﺗ نﺎﻧ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ
هﺪﺷ و ﺎﺑ ﻪﻧﺎﻴﻟﺎﺳزوﺮﺑ 44
- ﺮﻫ ردﺪﻳﺪﺟ درﻮﻣ 35 100000
،نز
ﻪﺑارنﺎﻧز ﻲﮔﺪﻧزﺖﻴﻔﻴﻛ وﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣ راﺮﻗﺮﻴﺛﺎﺗﺖﺤﺗتﺪﺷ
ﺪﻫد
] 3 - 1 ﻲﻘﻴﻗدرﺎﻣآناﺮﻳاردنﺎﺘﺴﭘنﺎﻃﺮﺳعﻮﻴﺷﻪﻨﻴﻣزردﻪﻧﺎﻔﺳﺎﺘﻣ [.
ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﻲﻤﺳر ﺮﻴﻏتﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻟو ،ﺖﺴﻴﻧ دﻮﺟﻮﻣ ﻢﻛ ﻖﻃﺎﻨﻣ وﺰﺟ ناﺮﻳا ﺷ
ﻲﻤﻧ عﻮﻴ ﺪﺷﺎﺑ ] 4 نﺎﻃﺮﺳ ﺞﻳار نﺎﻣرد .[
ﻪﺑﻪﻛ ﺖﺳاﻲﺣاﺮﺟ،نﺎﺘﺴﭘ نوﺪﺑﺎﻳﺎﺑلﺎﻴﺷرﺎﭘﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣترﻮﺻ
ﺎﺑ ماﻮﺗ لﺎﻜﻳدار ﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣ ﺎﻳ رﻼﻳﺰﮔآ يوﺎﻔﻨﻟ هﺮﮔ ﻦﺘﺷادﺮﺑ ﻲﻣمﺎﺠﻧارﻼﻳﺰﮔآﻚﻴﺗﺎﻔﻨﻟنﻮﻴﺴﻜﺴﻳد دﻮﺷ
] 5 ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ.[
ﻊﻴﺳويﺎﻫ
ﻳا ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ نﺎﺘﺴﭘ نﺎﻃﺮﺳ نﺎﻣرد ﻪﻨﻴﻣز رد ﻦ
ﺖﺳاهﺪﻳدﺮﮔنارﺎﻤﻴﺑ .
هوﺮﮔ،ﻲﺑﺮﻣ1
يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺪﻫﺎﺷهﺎﮕﺸﻧاد،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣيرﺎﺘﺳﺮﭘهﺪﻜﺸﻧاد،
ﺪﻫﺎﺷهﺎﮕﺸﻧاد،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣيرﺎﺘﺳﺮﭘهﺪﻜﺸﻧاد،يرﺎﺘﺳﺮﭘهوﺮﮔ،رﺎﻳدﺎﺘﺳا2
يرﺎﺘﺳﺮﭘﺪﺷراسﺎﻨﺷرﺎﻛ3
ﻲﻨﻴﻤﺧمﺎﻣانﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ، هر)
ناﺮﻬﺗﻲﻜﺷﺰﭘمﻮﻠﻋهﺎﮕﺸﻧاد،(
ﺳﺮﭘهﺪﻜﺸﻧاد،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣهوﺮﮔ،ﻲﺑﺮﻣ4
ﺪﻫﺎﺷهﺎﮕﺸﻧاد،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣيرﺎﺘ
سرﺪﻣﺖﻴﺑﺮﺗهﺎﮕﺸﻧاد،ﻲﻜﺷﺰﭘمﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد،ﻲﺘﺴﻳزرﺎﻣآهوﺮﮔ،دﺎﺘﺳا5
ﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻲﻧﺎﺸﻧ* ﺌ
لﻮ :
ﺪﻫﺎﺷﻲﻳﺎﻣﺎﻣيرﺎﺘﺳﺮﭘهﺪﻜﺸﻧاد،هدازﻢﻴﺣرﺪﻴﻬﺷيﻮﻛ،ﺮﺼﻌﻴﻟوﻲﻧﺎﻘﻟﺎﻃﻊﻃﺎﻘﺗ،ناﺮﻬﺗ
ﻦﻔﻠﺗ : 66418590 021
ﺲﻳﻮﻧرود : 66418580 021
ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ :
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ : 14 / 6 / 90 ﻲﻳﺎﻬﻧ شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 25 / 10 / 90
ﺎﻣا
، نﺎﻣرد ﻦﻳاﺐﻠﻏا ﻪﻧﺎﻔﺳﺎﺘﻣ هاﺮﻤﻫ يرﺎﻴﺴﺑ ﻲﺒﻧﺎﺟ ضراﻮﻋﺎﺑ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻲﻔﻨﻣ تاﺮﻴﺛﺎﺗ و هدﻮﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﺪﻧراد لﺎﺒﻧد
ﻢﺸﭼ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﻴﮔ ﻲﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز
ددﺮﮔ ] 6 نﺎﻣرد زا ﺪﻌﺑ .[
يﺎﻫ
ﺞﻳار ،نﺎﺘﺴﭘ نﺎﻃﺮﺳ ﻪﻴﻟوا
،ﻲﻧﺎﻗﻮﻓ ماﺪﻧامدا ﻞﻣﺎﺷ تﻻﻼﺘﺧا ﻦﻳﺮﺗ
ﺐﻴﺳآ،ﻪﻧﺎﺷكﺮﺤﺗ ﺶﻫﺎﻛ و ﻲﺴﺣتﻻﻼﺘﺧاﻪﺑﺮﺠﻨﻣﻲﺒﺼﻋيﺎﻫ
ﻲﻣماﺪﻧاونﺪﺑ يﻻﺎﺑﺖﻤﺴﻗدردوﻲﺘﻛﺮﺣ ﺪﻨﺷﺎﺑ
] 10 - 7 رددرد .[
زاﺶﻴﺑ ﺪﺻرد50
ﺖﺳاهﺪﻳدﺮﮔشراﺰﮔنارﺎﻤﻴﺑ ﺎﻳعﺎﻨﺘﻣاﻪﺑﺮﺠﻨﻣو
ﻲﻣﺖﺳدندادﺖﻛﺮﺣرديراﻮﺷد دﻮﺷ
]
،3 11 ﺖﻤﺳﺖﺳدمرﻮﺗ .[
هﺮﮔﻦﺘﺷادﺮﺑﻪﺑطﻮﺑﺮﻣهﻮﻘﻟﺎﺑﻞﻜﺸﻣﻚﻳهﺪﺷﻞﻤﻋ ﺪﻌﺑيوﺎﻔﻨﻟيﺎﻫ
ﻲﻣوﺖﺳاﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣزا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓﺪﻧاﻮﺗ
ﺖﺳداررﺎﻤﻴﺑﻪﻧازوريﺎﻫ -
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗشﻮﺧ ]
12 [ زا نآزوﺮﺑ . ﺎﺗ0
هﺪﺷشراﺰﮔ ﺪﺻرد56
ﺖﺳا ] 13 رﻮﭘ .[
ﺶﻫﺎﻛ و درد دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘرد نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﻴﻛ
ﻪﺑ ارﻲﻧﻼﻀﻋ ترﺪﻗ ﻊﻳﺎﺷ ناﻮﻨﻋ
و ﻲﺣاﺮﺟ زا ﺲﭘضراﻮﻋ ﻦﻳﺮﺗ
ﻢﻬﻣارﻲﻧﺎﻣردﻮﺗﺮﭘ هدﺮﻛ شراﺰﮔضراﻮﻋﻦﻳادﺎﺠﻳاﺖﻠﻋﻦﻳﺮﺗ
ﺪﻧا
] 14 نﺎﻣرد هزوﺮﻣا .[
ﻪﻧﺎﺸﻧ ياواﺪﻣ ﺖﻬﺟ ﻞﻤﻜﻣ يﺎﻫ نارﺎﻤﻴﺑ يﺎﻫ
هﺪﺷدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻲﻧﺎﻃﺮﺳ ﺪﻧا
] 15 اﺪﻣ ﻦﻳاﺮﺘﺸﻴﺑ .[
نازرا تﻼﺧ هدﻮﺑ
و
ا نآمﺎﺠﻧ ﻲﻣﺖﺣارﺎﻫ اﺮﺜﻛاوﺪﺷﺎﺑ
ﻲﻤﻛتاﺮﻄﺧوﻲﺒﻧﺎﺟضراﻮﻋ
ﻪﺑ وﺪﻧراد شور ﺎﺑهاﺮﻤﻫ ﺎﻳﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫهدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗﺮﮕﻳد يﺎﻫ
] 16 ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺮﺑ نآ تاﺮﻴﺛﺎﺗ و ژﺎﺳﺎﻣ ﻲﺸﺨﺑ ﺮﺛا .[
مارآ هداد نﺎﺸﻧ يزﺎﺳ ﺖﺳا هﺪﺷ
17] Bredin .[
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ دراد ﻪﻛ
ﻪﺻﻼﺧ :
ﻘﺑﺎﺳ فﺪﻫوﻪ و درد ،مدا ﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣ نارﺎﻤﻴﺑ :
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻪﻧﺎﺷ دﺮﻛرﺎﻛ ﻲﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار
ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ. ﺮﺿﺎﺣ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ژﺎﺳﺎﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ
ﺮﺑ رﺎﺸﻓ ﻢﻛ ژاﺪﻧﺎﺑ و ﻒﻨﻟ ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻲﺘﺳد ضراﻮﻋ ﻦﻳا
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
شوروداﻮﻣ ﺎﻫ
ﺎﻣزآرﺎﻛ ﻦﻳا رد : ﻳ
داﺪﻌﺗ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲ ﺑ 90
ﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣ رﺎﻤﻴ لﺎﻜﻳدار
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻞﻳﺪﻌﺗ زا
ﺶﺨﺑ ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ يژﻮﻟﻮﻜﻧا يﺎﻫ
ناﺮﻬﺗ بﺎﺨﺘﻧا هﺪﺷ ﻪﺑ و ژﺎﺳﺎﻣ ،ژﺎﺳﺎﻣ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ لﺮﺘﻨﻛ و ژاﺪﻧﺎﺑ+
هوﺮﮔ ﻪﺑ . يﺎﻫ ﻪﺑ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﻠﺧاﺪﻣ -
يﺮﻴﮔرﺎﻛ رﺎﺸﻓ ﻢﻛ ژاﺪﻧﺎﺑ و ﻒﻨﻟ ﻪﻴﻠﺨﺗ ژﺎﺳﺎﻣ ﺪﺷ هداد شزﻮﻣآ
و درد تﺪﺷ ﺶﺠﻨﺳ. ،ﻪﻧﺎﺷ دﺮﻛرﺎﻛ لﻼﺘﺧا
ﺘﻔﻫ زور رد ﻢ ﻲﺳ زور و و ما
مدا ﻲﺳرﺮﺑ و ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ 24
ﻲﺳ زور ما ﻪﻠﺧاﺪﻣ عوﺮﺷ زا ﺪﻌﺑ مﺎﺠﻧا
ﺪﻳدﺮﮔ هداد . و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ ﻲﻃﺎﺒﻨﺘﺳا
ﺰﻴﻟﺎﻧآ)
ﻚﻳ ﺲﻧﺎﻳراو ﺲﻴﻟاو لﺎﻜﺳوﺮﻛ نﻮﻣزآ و ﻪﻓﺮﻃ
ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ ( .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺷ ،ﺖﺳد رود هزاﺪﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ ،ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ : ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ﻪﻧﺎﺷ ﺖﻛﺮﺣ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ و درد تﺪ
يراد
داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ار ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا .
ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻴﺑ درد تﺪﺷ و ﻪﻧﺎﺷ ﺖﻛﺮﺣ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فﻼﺘﺧا رد رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﺳ
هوﺮﮔ زور رد ﻲﺳ ما
ﻪﻠﺧاﺪﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻳدﺮﮔ ﺪ ) 001 / 0 P= هزاﺪﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ درﻮﻣ رد فﻼﺘﺧا ﻦﻳا .(
رود ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺳد ﻮﺒﻧ راد د .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ژﺎﺳﺎﻣ: ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻒﻨﻟ و ژاﺪﻧﺎﺑ ﻢﻛ رﺎﺸﻓ رد ﺶﻫﺎﻛ ضراﻮﻋ ﺪﻌﺑ زا ﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣ ﺶﻘﻧ
دراد يﺮﺛﻮﻣ .
يﺪﻴﻠﻛنﺎﮔژاو ﺎﻣ:
لﺎﻜﻳدار ﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣ ،ﻪﻧﺎﺷ ﺖﻛﺮﺣ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ،مدا ،رﺎﺸﻓ ﻢﻛ ژاﺪﻧﺎﺑ ،ژﺎﺳ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻞﻳﺪﻌﺗ
ود
هﺎﻣ ﻪﻣﺎﻧ ﻠﻋ ﻲﻤ ﻲﺸﻫوﮋﭘ–
،ﺾﻴﻓ هرود
،ﻢﻫدﺰﻧﺎﺷ هرﺎﻤﺷ
،3 رﻮﻳﺮﻬﺷ و دادﺮﻣ
،1391 تﺎﺤﻔﺻ 211 - 205
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﺸﻛژاﺪﻧﺎﺑوﻲﻧﺎﻣردژﺎﺳﺎﻣﺮﻴﺛﺎﺗ
،
...
هﺎﻣود ﻪﻣﺎﻧ ﺾﻴﻓ رﻮﻳﺮﻬﺷودادﺮﻣ| 1391|
هرود|
|16 هرﺎﻤﺷ
3 207
ﺎﺳﺎﻣ مارآ ردژ ﺲﺣيراﺮﻗﺮﺑوندﻮﺑبﻮﺧسﺎﺴﺣادﺎﺠﻳاويزﺎﺳ
سﺮﺘﺳاداﺪﻳورﻚﻳلﻼﺧردﺖﻳﺎﻤﺣ وﻲﻜﻳدﺰﻧ ﺖﺳاﺮﺛﻮﻣ از
ﻢﻫ . -
ﻦﻴﻨﭼ
، ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد نﺎﻜﻳدﺰﻧ ﺎﻳ هداﻮﻧﺎﺧ داﺮﻓا ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺚﻋﺎﺑ ژﺎﺳﺎﻣ
ﻲﻣ رﺎﻤﻴﺑنﺎﻣرد ددﺮﮔ
] 18 هرﺎﭘ .[
ﺶﻳاﺰﻓاﻞﻣﺎﺷژﺎﺳﺎﻣتاﺮﻴﺛﺎﺗزا يا
ﺧ شدﺮﮔ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻲﺤﻄﺳ نﻮﺧ شدﺮﮔ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻲﻌﺿﻮﻣ نﻮ
،تﻼﻀﻋﻲﻣﻮﻤﻋ وﻲﻌﺿﻮﻣ نﺪﺷﻞﺷ،يوﺎﻔﻨﻟو يﺪﻳروﺖﺸﮔزﺎﺑ يﺮﻳﺬﭘ فﺎﻄﻌﻧا و كﺮﺤﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻲﻧﻼﻀﻋ ﺐﻬﺘﻠﻣ طﺎﻘﻧ ﻦﻴﻜﺴﺗ دﺪﻏ يور ﺮﺑ ﺮﺛا ،درد ﺶﻫﺎﻛ ،ﺶﻣارآ سﺎﺴﺣا ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻞﺻﺎﻔﻣ ﻦﻴﻓروﺪﻧآ يزﺎﺳ دازآ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻠﺧاد ﻪﺤﺷﺮﺘﻣ
،ﻦﻴﻟﺎﻔﻜﻧا و ﺎﻫ ﺮﺑ ﺮﺛا
ﺎﻳﺮﺟ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻲﻨﻤﻳا ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﻣ ﻚﻴﺗﺎﻔﻨﻟ ن
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻢﻫ ژﺎﺳﺎﻣ . ﻦﻴﻨﭼ
ﺶﻨﺗزاﻲﻳﺎﻫرو ﺖﻳﺎﺿرسﺎﺴﺣادﺎﺠﻳا ،باﺮﻄﺿاﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻣ ددﺮﮔ ] 11 نﺎﺘﺴﭘنﺎﻃﺮﺳنﺎﻣردزاﺪﻌﺑﺞﻳارﺖﻴﻌﺿوﻚﻳمدﺎﻔﻨﻟ .[
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ] 1 ﺪﺿﻲﭘاﺮﺗﻮﻳﺰﻴﻓسﺎﺳاﺮﺑنﺎﻃﺮﺳزاﻲﺷﺎﻧمدﺎﻔﻨﻟهرادا .[
ﻲﻣترﻮﺻنﺎﻘﺘﺣا دﺮﻴﮔ
] 19 ژاﺪﻧﺎﺑوﻒﻨﻟﻲﺘﺳدژﺎﻧرد .[
زاﻪﻳﻻﺪﻨﭼ
ﻚﻴﻨﻜﺗ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ مدﺎﻔﻨﻟ نﺎﻣرد ﻲﻠﺻا يﺎﻫ ﺪﻧﻮﺷ
] 20 .[
ﻪﭼﺮﮔا ﺖﺳا مدﺎﻔﻨﻟ نﺎﻣرد زاﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﻒﻨﻟ ﻲﺘﺳد ژﺎﻧرد
، ﻲﻟو
دراد دﻮﺟو نآ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ دﺮﺑرﺎﻛ يﺎﻤﻨﻫار درﻮﻣ رد يدوﺪﺤﻣ ﺪﻫاﻮﺷ ] 21 ﻒﻨﻟ ﻲﺘﺳد ﻪﻴﻠﺨﺗ رد .[
، ﻚﻴﻨﻜﺗ زا ﻢﻳﻼﻣ ژﺎﺳﺎﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣهدﺎﻔﺘﺳا ﻊﻳﺎﻣﺎﺗدﻮﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑﻒﻨﻟلﺎﻘﺘﻧاودﻮﺷجرﺎﺧﻲﻓﺎﺿاﻲﻨﻴﺑﺎﻨﻴﺑ
دﺮﮔ د ] 22 تﺎﻣاﺪﻗا ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ درﻮﻣ رد ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ .[
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻳادز نﺎﻘﺘﺣا Bunce .
ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ نارﺎﻜﻤﻫ و
و ژاﺪﻧﺎﺑ ،ﻚﻴﺗﺎﻣﻮﻨﭘ نﻮﻴﺳﺮﭙﻤﻛ ،ژﺎﺳﺎﻣ ﻪﺒﻧﺎﺟ ﺪﻨﭼ ﻲﻧﺎﻣرد ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻚﻴﻨﻜﺗ شزﻮﻣآ ﻨﻟ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﺑ ار دﻮﺧ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ يﺎﻫ
زا ﺪﻌﺑ مدﺎﻔ
ﺪﻧدﺮﻛشراﺰﮔﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣ ]
23 ﻖﻴﻘﺤﺗسﺎﺳاﺮﺑ .[
نارﺎﻜﻤﻫوﻲﻧﺎﮕﻳار
،ماﺪﻧابوﺎﻨﺘﻣنﻮﻴﺳﺮﭙﻤﻛوﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗﻲﺘﺳدژﺎﺳﺎﻣﻲﻧﺎﻣردشورود ﻪﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫﺮﺛﻮﻣلﺎﻜﻳدارﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣزاﺪﻌﺑمدﺎﻔﻨﻟدﻮﺒﻬﺑﺮﺑنﺎﺴﻜﻳرﻮﻃ
] 24 [.
تﺎﻘﻴﻘﺤﺗﺮﮕﻳد نﺎﺸﻧ
ﺮﺛﻮﻣشورﻚﻳ،ﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗژﺎﺳﺎﻣﻪﻛداد
ﻢﻛﻪﺠﻴﺘﻧردومدﺎﻔﻨﻟﺶﻫﺎﻛردﻲﻧﺎﻣرد ﻲﻣدردنﺪﺷ
دﻮﺷ ] 25،7 ﻦﻳا.[
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﭼﺮﻳﺮﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
نﺎﻣرد درﻮﻣ رد
ﺖﺒﻗاﺮﻣ و ﻲﻳادز نﺎﻘﺘﺣا توﺎﻔﺗ ،ﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ و لﺰﻨﻣرد يدﺮﻓ يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ داﺪﻧ نﺎﺸﻧ مدا رﺎﭼد ﺖﺳد ﻢﺠﺣ رد يراد ]
26 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .[
Johansson نارﺎﻜﻤﻫ و
دﺎﻔﻨﻟﺶﻫﺎﻛ ژﺎﺳﺎﻣ ﺎﺑنﺎﻣردلﺎﺒﻧدﻪﺑ ارم
دادنﺎﺸﻧﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗ ]
27 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .[
Ochalak نارﺎﻜﻤﻫو
هوﺮﮔودرد
و شزرو ويرﺎﺸﻓژاﺪﻧﺎﺑيﺮﻔﻧ25 ژاﺪﻧﺎﺑ،ﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗژﺎﺳﺎﻣهوﺮﮔ
و ماﺪﻧاﻢﺠﺣ ﺶﻫﺎﻛهوﺮﮔ ودﺮﻫ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧشزرو و يرﺎﺸﻓ ﺪﻨﺘﺷادﻪﺑﺎﺸﻣنﻮﻴﺴﻜﻠﻓونﻮﻴﺴﻛاﺪﺑاتﺎﻛﺮﺣ ﺮﺑﻦﻴﻘﻘﺤﻣﻦﻳا .
شزرا
ﺪﻴﻛﺎﺗمدﺎﻔﻨﻟنﺎﻣردرديرﺎﺸﻓژاﺪﻧﺎﺑ هدﺮﻛ
و ﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗژﺎﺳﺎﻣﻪﻜﻨﻳا
ﺪﺷﺎﺒﻧ يروﺮﺿ مدﺎﻔﻨﻟ نﺎﻣرد ياﺮﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ]
28 Koul .[
و
نارﺎﻜﻤﻫ ﺰﻴﻧ ﻲﺘﺳد ژﺎﻧردو نﺎﻘﺘﺣاﺪﺿنﺎﻣردﺐﻴﻛﺮﺗﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﻲﻣمدﺎﻔﻨﻟﻢﺠﺣرادﻲﻨﻌﻣﺶﻫﺎﻛﺐﺟﻮﻣشزرووﻒﻨﻟ
ﺪﻧﻮﺷ ] 29 .[
ﺮﮕﻳد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳﺞﻳﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ
ﻪﺑ ﻒﻨﻟ ﻪﻴﻠﺨﺗژﺎﺳﺎﻣﻪﻛ داد ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﺮﺠﻨﻣ يا ﻪﺑ ژاﺪﻧﺎﺑﻲﻫﺎﮔ و هﺪﺸﻧمداﺶﻫﺎﻛﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﻬﺑ ]
30 ﺖﻣﻼﺳ و ﺎﻳﻮﭘﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻚﻳ ﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ .[
ﺮﮕﻧ
،ﻲﻤﺴﺟدﺮﻜﻠﻤﻋﺢﻄﺳﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑﻪﺑنﺪﻴﺳرياﺮﺑارﻮﺟدﺪﻣﻪﻛﺖﺳا ﺪﻧزﺖﻴﻔﻴﻛءﺎﻘﺗراوﻲﻋﺎﻤﺘﺟا،يﻮﻨﻌﻣ،ﻲﻧاور ﻲﻣيرﺎﻳﻲﮔ
ﺪﻧﺎﺳر ] 2 .[
نارﺎﻤﻴﺑيﺎﻫزﺎﻴﻧﺖﻳﺮﻳﺪﻣوﻲﺳرﺮﺑياﺮﺑﻲﺒﺳﺎﻨﻣﺖﻴﻌﻗﻮﻣردنارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ رﻮﻛﺬﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺳرﺮﺑ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻦﻳا ﺶﻴﺑﺎﻤﻛ ﺮﻴﺛﺎﺗ هﺪﻨﻫد
ﺖﺳاﻞﻤﻋزاﺪﻌﺑ ضراﻮﻋﺶﻫﺎﻛ ﺮﺑتﺎﻣاﺪﻗا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .
هدﺎﺳتﺎﻣاﺪﻗا زاﻲﺸﻛ ﺪﻧﺎﺑ زاهدﺎﻔﺘﺳا و ژﺎﺳﺎﻣمﺎﺠﻧا ﻪﻜﻨﻳا ﻢﻛ و
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳاﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
درﻮﻣ نارﺎﺘﺳﺮﭘﻂﺳﻮﺗ ﻲﺘﺣار
هدادشزﻮﻣآنارﺎﻤﻴﺑﻪﺑنآزاهدﺎﻔﺘﺳاﻲﮕﻧﻮﮕﭼودﺮﻴﮔراﺮﻗهدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ژﺎﺳﺎﻣ زاهدﺎﻔﺘﺳاشور ودﻮﺷ ﻪﺑ و ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ
ﺎﺑ هاﺮﻤﻫنآيﺮﻴﮔرﺎﻛ
نﻮﻨﻛﺎﺗرﺎﺸﻓﻢﻛژاﺪﻧﺎﺑ ﺖﺳاﻪﺘﻓﺮﮕﻧراﺮﻗﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣ
، ﺮﺿﺎﺣﻖﻴﻘﺤﺗ
ﻦﻳﺪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺖﻓﺮﮔمﺎﺠﻧا .
شوروداﻮﻣ ﺎﻫ
يور ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ﻚﻳ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
لﺎﻜﻳدار ﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣ ﻲﺣاﺮﺟﺖﺤﺗ نز نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻞﻳﺪﻌﺗ
رد ﻪﻛ
ﺶﺨﺑ نﺎﻃﺮﺳ ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ هر)
،ﺪﻧدﻮﺑ يﺮﺘﺴﺑ ناﺮﻬﺗ (
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻪﻧﻮﻤﻧ .
ﻦﻳدروﺮﻓﻲﻧﺎﻣزﻪﻠﺻﺎﻓرد ﺎﻫ دادﺮﺧ ﺎﺗ 1387
ﻧا1390 وﺪﻧﺪﺷبﺎﺨﺘ ﻪﺑ
هوﺮﮔﻪﺳرد ﻲﻓدﺎﺼﺗرﻮﻃ هﺮﻔﻧ30
هوﺮﮔ)
ژﺎﺳﺎﻣ ﻲﺘﺳد ﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗﻲﺘﺳدژﺎﺳﺎﻣهوﺮﮔ،ﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗ ﻢﻛژاﺪﻧﺎﺑ +
لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔورﺎﺸﻓ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺺﻴﺼﺨﺗ(
ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧدورويﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ .
سﺮﺘﺳدرد،رﻼﻳﺰﮔآيوﺎﻔﻨﻟهﺮﮔنﻮﻴﺴﻜﺴﻳدهاﺮﻤﻫﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣمﺎﺠﻧا ﻮﻀﻋندﻮﺑ زاداﻮﺳﺎﺑي داﻮﻧﺎﺧ
ﺪﻧدﻮﺑژاﺪﻧﺎﺑﺎﻳوژﺎﺳﺎﻣمﺎﺠﻧاياﺮﺑه .
ﻪﻧﺎﺷدﺮﻛرﺎﻛلﻼﺘﺧاﻞﻣﺎﺷﻪﻧﻮﻤﻧجوﺮﺧيﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻚﻴﺗﺎﻔﻨﻟﻢﺘﺴﻴﺳو
ﺪﻧدﻮﺑ هداد يروآدﺮﮔ راﺰﺑا .
،ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﺼﺨﺸﻣ ﻪﮔﺮﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ
ﻪﻧﺎﺷ درد و دﺮﻛرﺎﻛ لﻼﺘﺧا سﺎﻴﻘﻣ Shoulder Pain and )
Dysfunction Index; SPDI و (
ﻚﭼ مدا ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺴﻴﻟ دﻮﺑ
.
هﺪﻜﺸﻧادﺪﻴﺗﺎﺳازاﺮﻔﻧهدﻂﺳﻮﺗرﻮﻛﺬﻣيﺎﻫراﺰﺑاياﻮﺘﺤﻣﻲﻳاور يﺎﻫ
ﺪﺷ ﺪﻴﻳﺎﺗ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳﺮﺿ .
ﻦﻴﺑﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫشورزاهدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑﻪﻧﺎﺷدﺮﻜﻠﻤﻋدراﺪﻧﺎﺘﺳاﻲﺠﻨﺳدﻮﺧ تﻻﻮﻘﻣ خﺎﺒﻧوﺮﻛ ﺎﻔﻟآ) يورﺮﺑ (
،ﻪﻧﻮﻤﻧﻢﺠﺣ ﺪﺻرد20 ﺪﺻرد95
ﺪﻳدﺮﮔﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺘﺧاسﺎﻴﻘﻣ .
ﻪﻧﺎﺷدردودﺮﻛرﺎﻛلﻼ SPDI)
ياراد (
ﺖﺳاﻪﻧﺎﺷزاهدﺎﻔﺘﺳاﻲﻳﺎﻧاﻮﺗﺶﺠﻨﺳودردﺶﺠﻨﺳﺪﻌﺑود ﻪﻄﻴﺣ :
ﻪﻳﻮﮔرﺎﻬﭼياراددردﺶﺠﻨﺳ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ؛هﺪﺷﻞﻤﻋﺖﻤﺳﻪﺑنﺪﻴﺑاﻮﺧ)
ﻚﻳيورزايﺰﻴﭼﻦﺘﺷادﺮﺑ ﺖﺸﭘﺲﻤﻟﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ؛ﺪﻨﻠﺑﻪﺴﻔﻗ
؛ندﺮﮔ و
هﺪﺷﻞﻤﻋﺖﻤﺳﺖﺳدﺎﺑندادﻞﻫﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺖﺳا(
زاﺪﻌﺑ . ﺮﻫمﺎﺠﻧا
ﻲﻣﻪﺘﺳاﻮﺧنارﺎﻤﻴﺑزا،ﻪﻠﺧاﺪﻣرﺎﺑ ﻪﺑﺖﺒﺴﻧاردﻮﺧﺦﺳﺎﭘﺎﺗﺪﺷ
ﺮﻫ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ سﺎﻴﻘﻣ يور ﺮﺑ ﻪﻳﻮﮔ يﺮﺼﺑ يا
(Visual Analogue
Scale; VAS) ﻲﺘﻧﺎﺳ 10
هدوﺪﺤﻣ رديﺮﺘﻣ 0
ﻪﺑ = ﺎﺗناﻮﻨﻋ ﭻﻴﻫ
10 ﺪﻨﻨﻛ ﺺﺨﺸﻣ ،رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳﺮﺗﺪﺑ = ﺶﺠﻨﺳ ﻪﻄﻴﺣ .
ﻪﻧﺎﺷ دﺮﻛرﺎﻛلﻼﺘﺧا ﻳﻮﮔ ﺖﺸﻫياراد
ﺖﺳاﻪ ﻪﺘﺳاﻮﺧنارﺎﻤﻴﺑزا .
ﻲﻣ ﺑياﺮﺑ دﻮﺧناﻮﺗ ﺎﺗﺪﺷ ﻪ
ﻚﻳيورﺮﺑارﻪﻧﺎﺷ ﻞﺼﻔﻣ يﺮﻴﮔرﺎﻛ
ﺎﺗﺮﻔﺻزاسﺎﻴﻘﻣ 10
وﻞﻜﺸﻣﻦﺘﺷاﺪﻧﻲﻨﻌﻳﺮﻔﺻ) ﻦﺘﺷادﻲﻨﻌﻳ10
ﻦﻜﻤﻣ ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻳﻮﮔ درﻮﻣ رد (
يﺎﻫ 1 ﻦﺘﺴﺷ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ -
ﻣ
؛ﺮﺳيﺎﻫﻮ 2
ﻪﺑﺖﺳدندﺮﺑﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ- ﺖﺸﭘ
3 ﺎﻳشﻮﭘﺮﻳزنﺪﻴﺷﻮﭘ-
ﺘﺳآ زﻮﻠﺑ
؛هﺎﺗﻮﻛﻦﻴ 4
ﺎﻳﻮﺘﻧﺎﻣ نﺪﻴﺷﻮﭘ - ﻪﻤﻛد ﻦﻫاﺮﻴﭘ
ﺪﻨﻠﺑ راد
؛ 5 -
راﻮﻠﺷنﺪﻴﺷﻮﭘ
؛ 6 ﻪﻠﻴﺳوﻦﺘﺷاﺬﮔ- ﺪﻨﻠﺑﺖﻨﻴﺑﺎﻛﺎﻳﻪﺴﻔﻗيورﺮﺑيا
؛
7 ﺑﺎﺟ- ﻪ ﻪﻠﻴﺳوندﺮﻛﺎﺟ ﻪﺑيا
ﺎﺒﻳﺮﻘﺗنزو مﺮﮔﻮﻠﻴﻛﻢﻴﻧ
؛ 8 ﻦﺘﺷادﺮﺑ-
ﻪﻠﻴﺳو ﺪﻨﻨﻛﺺﺨﺸﻣ،ﺐﻘﻋﻪﺑﺶﺧﺮﭼنوﺪﺑﺖﺸﭘزايا ماﺪﻧامدا.
ﺖﺳدرودهزاﺪﻧا) ﺪﻧاﺎﺑ(
هزا يراﻮﻧﺮﺘﻣﻚﻳﻂﺳﻮﺗماﺪﻧاﻂﻴﺤﻣيﺮﻴﮔ
لﺎﻳﮋﻧرﺎﻓﻮﭘرﺎﻛﺎﺘﻣ ﻞﺻﺎﻔﻣ ﺢﻄﺳ رد ﺖﺑﺎﺛ
، ﭻﻣ ﺪﻴﺋﻮﻠﻴﺘﺳاهﺪﺋاز زا)
رﺎﻨﻟوا و ( ﻲﺘﻧﺎﺳ 10 و لﺎﺘﺴﻳد يﺮﺘﻣ ﻲﺘﻧﺎﺳ 15
لﺎﻤﻳﺰﮔوﺮﭘ يﺮﺘﻣ
ﻲﭘا ﻞﻳﺪﻧﻮﻛ ﻲﺘﻧﺎﺳﺐﺴﺣﺮﺑﻲﺒﻧﺎﺟيﺎﻫ ﺖﻓﺮﮔمﺎﺠﻧا،ﺮﺘﻣ
.
رﺎﻛﺪﻧوروﻪﻠﺧاﺪﻣ
ﻪﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ مﺎﺠﻧارد ﺖﻗد رﻮﻈﻨﻣ
،ﺎﻫ ﻚﻳ رﺎﺘﺳﺮﭘ ﻮﻀﻋ ﻪﻛ
دﻮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻢﻴﺗ
، شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ ﻢﻴﺗ ترﺎﻈﻧ ﺖﺤﺗ ﻪﻫﺎﻣ 3
،ﻲﭘاﺮﺗﻮﻳﺰﻴﻓ ﻢﻫوندادژﺎﺳﺎﻣهﻮﺤﻧ
ژاﺪﻧﺎﺑزاهدﺎﻔﺘﺳاﻲﮕﻧﻮﮕﭼﻦﻴﻨﭼ
ﺖﻓﺮﮔ اﺮﻓ ار رﺎﺸﻓ ﻢﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ رﺎﻛ ﺪﻧور .
زا ﺪﻌﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ترﻮﺻ
ﺖﺷﺬﮔ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ ،رﺎﻤﻴﺑ ﺺﻴﺧﺮﺗ زاﻞﺒﻗ و ﺖﻋﺎﺳ 24
زاﻲﻜﻳ و رﺎﻤﻴﺑ ياﺮﺑ ﻲﮔﺪﻧز يو ﺎﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ ﻪﻛ ،هداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻀﻋا
ﻲﻣ ﻲﻣراﺰﮔﺮﺑ،دﺮﻛ ﺪﺷ
هوﺮﮔرد .
"
ﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗ ﻲﺘﺳدژﺎﺳﺎﻣ
"
هﻮﺤﻧ
هوﺮﮔ رد و نداد ژﺎﺳﺎﻣ
"
ﻢﻛ ژاﺪﻧﺎﺑ و ﻒﻨﻟ ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻲﺘﺳد ژﺎﺳﺎﻣ
رﺎﺸﻓ
"
ﻢﻫ و نداد ژﺎﺳﺎﻣ هﻮﺤﻧ ﺑ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻦﻴﻨﭼ
ﻪ ﮔرﺎﻛ ژاﺪﻧﺎﺑ يﺮﻴ
ﻲﻣهدادشزﻮﻣآ ﺪﺷ
ﻪﺑ . ﺣاﺮﻣمﺎﺠﻧاردﺮﺘﺸﻴﺑﺖﻗدرﻮﻈﻨﻣ وژﺎﺳﺎﻣﻞ
رﻮﺼﻣ ﺖﻠﻔﻤﭘ ﻚﻳ يرﻮﻀﺣ ﻦﻳﺮﻤﺗ و شزﻮﻣآ ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ژاﺪﻧﺎﺑ ﻪﺑﻲﺷزﻮﻣآ راﺮﻗواهاﺮﻤﻫورﺎﻤﻴﺑرﺎﻴﺘﺧاردﻲﻓﺎﻛتﺎﺤﻴﺿﻮﺗهاﺮﻤﻫ
ﻲﻣ ﺖﻓﺮﮔ هوﺮﮔردﻪﻠﺧاﺪﻣمﺎﺠﻧاهﻮﺤﻧ.
"
ژﺎﺳﺎﻣ ﻲﺘﺳد ﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗ
"
ﻲﻣهدادشزﻮﻣآهداﻮﻧﺎﺧﻮﻀﻋورﺎﻤﻴﺑﻪﺑﻪﻛدﻮﺑﺐﻴﺗﺮﺗﻦﻳاﻪﺑ ﺪﺷ
ﻪﺑزورﺮﻫﻪﻛ تﺪﻣ
ﺮﻈﻧدرﻮﻣﻞﺤﻣژﺎﺳﺎﻣ ﻪﺑﺖﺒﺴﻧﻪﻘﻴﻗد20 ماﺪﻗا
ﺪﻨﻨﻛ ﻚﻳتﺪﻣياﺮﺑرﺎﻛﻦﻳا . ﻲﻣﻪﻣاداهﺎﻣ
ﺖﻓﺎﻳ ژﺎﺳﺎﻣشور . ﻲﺘﺳد
ﻒﻨﻟ ﻪﻴﻠﺨﺗ )
Manual Lymph Drainage; MLD سﺎﺳا ﺮﺑ (
ﻚﻴﻨﻜﺗ Vodder ﺑ
دﻮ قﻮﻓ ﻚﻴﻨﻜﺗ ﺎﺑ ژﺎﺳﺎﻣ مﺎﺠﻧا ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد .
دﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﺑ رﺎﻤﻴﺑ
مﺎﺠﻧا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﺻﻼﺧ ترﻮﺻ ﺲﻔﻨﺗ 5
ﺮﻓﺎﻳد
،ﻲﻤﮔا زا ژﺎﺳﺎﻣ و ندﺮﮔ ﻦﻴﻳﺎﭘﺎﺗ شﻮﮔﻪﻟﻻ ﺮﻳز زا ژﺎﺳﺎﻣ زا ژﺎﺳﺎﻣ ،ﻞﺧادﻪﺑ ور هﻮﻗﺮﺗ ناﻮﺨﺘﺳاﺖﺸﭘ يدﻮﮔ ﻞﺧاد
ﺖﻤﺳ
ﻪﺑ ﻲﺣاﺮﺟ دﻮﺑﻞﻐﺑ ﺮﻳزژﺎﺳﺎﻣ وﻞﺑﺎﻘﻣيوزﺎﺑﻞﻐﺑﺮﻳز يﻮﺳ ]
31 .[
هوﺮﮔردﻪﻠﺧاﺪﻣمﺎﺠﻧاهﻮﺤﻧ
"
ﻢﻛژاﺪﻧﺎﺑوﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗﻲﺘﺳدژﺎﺳﺎﻣ
رﺎﺸﻓ
"
وﻼﻋﻪﻛدﻮﺑﺐﻴﺗﺮﺗﻦﻳاﻪﺑ ژاﺪﻧﺎﺑ،ژﺎﺳﺎﻣﺮﺑه
ﻢﻛﻲﺸﻛ رﺎﺸﻓ
هدادشزﻮﻣآ رﺎﻤﻴﺑﻪﺑو هﺪﺷﻪﺘﺴﺑهﺪﺷﻞﻤﻋﺖﻤﺳماﺪﻧايورﺮﺑ ﻲﻣ ﻪﺑﻞﻗاﺪﺣﻪﻧازورﺎﺗﺪﺷ تﺪﻣ
ﺖﻋﺎﺳ6 ﺎﺤﻴﺟﺮﺗ) باﻮﺧنﺎﻣزرد
ژﺎﺳﺎﻣ ﺖﺑﻮﻧ ﺮﻫزا ﺪﻌﺑرﺎﻤﻴﺑبﺎﺨﺘﻧا ﻪﺑﺎﻳو ﻪﻧﺎﺒﺷ رد ارژاﺪﻧﺎﺑ (
ﺷﻞﻤﻋﺖﻤﺳﺖﺳد ﺪﻨﻛﻆﻔﺣهﺪ
ﻚﻳتﺪﻣياﺮﺑرﺎﻛﻦﻳا . هﺎﻣ
ﻪﻣادا
ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳ ژاﺪﻧﺎﺑﻚﻴﻨﻜﺗ . اﺪﺘﺑاردﻪﻛدﻮﺑترﻮﺻﻦﻳاﻪﺑ
نﺎﺘﺸﮕﻧا ﺎﺑ
ﻚﭼﻮﻛيﺎﻫﺪﻧﺎﺑ زاهدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺴﻧﻻﻮﻣ)
ژاﺪﻧﺎﺑ( و ندادراﺮﻗزاﺪﻌﺑ
ﻪﻟﻮﻟﺪﻧﺎﺑ ويرﻮﺗيا وزﺎﺑﺎﺗﺖﺳدﭻﻣزاﻞﻳﺮﺒﻳو
، ﻢﻛژاﺪﻧﺎﺑ رﺎﺸﻓ ﻪﺑ -
ترﻮﺻ مﺎﺠﻧاوزﺎﺑﺎﺗﺞﻧرآزاوﺞﻧرآﺎﺗﺖﺳدﭻﻣزاﻪﻳﻻود ﻲﻣ
-
ﺪﺷ ﺖﻬﺟ. ﺖﻌﺳو ﻪﺑﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑو ﻪﻠﺧاﺪﻣزا ﻞﺒﻗ ﺖﻴﻌﺿوﺶﺠﻨﺳ
ﻪﺑولﺎﻜﻳدارﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣﻲﺣاﺮﺟ وشﺮﺑﻪﻴﺣﺎﻧﻪﺑطﻮﺑﺮﻣدردﻞﻴﻟد
و دردتﺪﺷﺶﺠﻨﺳ،ﻲﺣاﺮﺟمﻮﺗﺎﻤﻫزاﻲﺷﺎﻧمدا لﻼﺘﺧاﺶﺠﻨﺳ
،ﻪﻧﺎﺷ دﺮﻛرﺎﻛ هزاﺪﻧا ﻞﻤﻋ زاﺪﻌﺑ ﻢﺘﻔﻫ زوررد
ﺪﺷ يﺮﻴﮔ ﻲﺳرﺮﺑ .
ﻚﻳ،ﺖﺑﻮﻧ ودردمدا رﺎﺑ
ﻞﻤﻋزاﺪﻌﺑﺖﻋﺎﺳ24 ﻚﻳمودرﺎﺑو
هﺎﻣ
رﺎﺘﺳﺮﭘﻂﺳﻮﺗﻪﻠﺧاﺪﻣعوﺮﺷزاﺪﻌﺑ هزاﺪﻧا
ﺪﻳدﺮﮔﺖﺒﺛويﺮﻴﮔ رد .
ﻲﻣ ﻪﺘﺳاﻮﺧهداﻮﻧﺎﺧ ﻮﻀﻋ و رﺎﻤﻴﺑزا،ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔود ﺮﻫ ﺎﺗ ﺪﺷ
ﻪﮔﺮﺑوﺖﺴﻴﻟﻚﭼردارهﺪﺷﻪﺘﺳاﻮﺧدراﻮﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘيﺎﻫ
SPDI
ﺪﻨﻨﻛﺖﺒﺛ ﻲﻤﻧمﺎﺠﻧا قﻮﻓتﻼﺧاﺪﻣلﺮﺘﻨﻛهوﺮﮔ رد .
ﺪﺷ
، نﺎﻧآ ﺎﻣا
ﻼﺧاﺪﻣ ت لﻮﻤﻌﻣ ارﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣﻲﺣاﺮﺟ زاﺪﻌﺑنارﺎﻤﻴﺑﻪﺑطﻮﺑﺮﻣ
ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺪﻧدﺮﻛ
ﻪﺑ و ﺢﻴﺤﺻ مﺎﺠﻧا زا يﺮﻴﮕﻴﭘ ياﺮﺑ . ﻊﻗﻮﻣ
ﻦﻔﻠﺗهرﺎﻤﺷ،تﻼﺧاﺪﻣ ﺶﻫوﮋﭘرﺎﺘﺳﺮﭘ
ﺮﮔ هدادراﺮﻗنﺎﻧآرﺎﻴﺘﺧارد
ﻲﻣ ﺪﺷ ﻪﺑﻦﻤﺿرد .
،لﺰﻨﻣ ردرﻮﻀﺣو ﻲﻨﻔﻠﺗسﺎﻤﺗﺎﺑﺐﺗﺮﻣ رﻮﻃ
ﻋ و رﺎﻤﻴﺑ ﻂﺳﻮﺗ تﻼﺧاﺪﻣ ياﺮﺟا ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ يﺮﻴﮕﻴﭘ هداﻮﻧﺎﺧ ﻮﻀ
ﻲﻣ ﺪﻳدﺮﮔ هﺎﮕﻧﺎﻣرد ﻪﺑ رﺎﻤﻴﺑﻪﻌﺟاﺮﻣمﺎﮕﻨﻫردو موﺰﻟترﻮﺻرد .
ﻲﻣ هداد مزﻻ تارﻮﺘﺳد ،يژﻮﻟﻮﻜﻧا ﺪﺷ
ﻚﻳ هرود نﺎﻳﺎﭘ رد .
،ﻪﻫﺎﻣ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺖﺴﻴﻟ ﻚﭼ و
ﺶﻫوﮋﭘ رﺎﺘﺳﺮﭘ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﺮﮔ
ﻊﻤﺟ ﻲﻣ يروآ ﺪﻳدﺮﮔ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ . رﺎﻣآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ آ
ﻚﻳ ﺲﻧﺎﻳراو ﺰﻴﻟﺎﻧآ نﻮﻣز ﺲﻴﻟاو لﺎﻜﺳوﺮﻛ و ﻪﻓﺮﻃ
مﺮﻧﻂﺳﻮﺗ راﺰﻓا
SPSS ﺶﻳاﺮﻳو ﺪﺷمﺎﺠﻧا16
.
ﻲﻗﻼﺧاتﺎﻈﺣﻼﻣ
تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣو ﺪﻫﺎﺷهﺎﮕﺸﻧادﻲﻜﺷﺰﭘقﻼﺧاﻪﺘﻴﻤﻛزا ﺪﻳدﺮﮔ ﺬﺧا مزﻻ يﺎﻫزﻮﺠﻣ ناﺮﻬﺗ ﺮﺴﻧﺎﻛ ﻮﺘﻴﺘﺴﻧا يژﻮﻟﻮﻜﻧا رد .
اﺪﻫا ﺢﻴﺿﻮﺗ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا جوﺮﺧ ﻖﺣ و ندﻮﺑ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد درﻮﻣ ف
مﺎﺠﻧا هﻮﺤﻧ و ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
هداﻮﻧﺎﺧ ﻮﻀﻋ و ﺐﺨﺘﻨﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ
ﻲﻣهدادﺢﻴﺿﻮﺗ ﺖﻳﺎﺿروﺪﺷ
ﻲﻣﻪﺘﻓﺮﮔﻲﺒﺘﻛﻪﻣﺎﻧ ﺪﺷ
ﻢﻫ . ﻦﻴﻨﭼ
، ﻦﻳا
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﺸﻛژاﺪﻧﺎﺑوﻲﻧﺎﻣردژﺎﺳﺎﻣﺮﻴﺛﺎﺗ
،
...
هﺎﻣود ﻪﻣﺎﻧ ﺾﻴﻓ رﻮﻳﺮﻬﺷودادﺮﻣ| 1391|
هرود|
|16 هرﺎﻤﺷ
3 209
ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ﺖﺒﺛ ﺰﻛﺮﻣ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ناﺮﻳا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ يﺎﻫ
ﺪﻛ ﺎﺑ N1
138810142983 ﺪﻳدﺮﮔﺖﺒﺛ
.
ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻒﻟا ﻪﺘﻓﺎﻳ- ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣديﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺎﻳسﺎﺳا ﺮﺑ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣيﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧﻲﻨﺳﻪﻨﻣاد
ﺎﻫ ﺎﺗ18 82
نآﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣو لﺎﺳ 66
/ 1 24± / لﺎﺳ44 دﻮﺑ . ﺮﻔﻧ81 ﺮﺿﺎﺣداﺮﻓا زا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣرد )
ﺪﺻرد91 ﻞﻫﺎﺘﻣ ( هدﻮﺑ و ﺮﻔﻧ66 ) 8 / ﺪﺻرد75 ﺢﻄﺳ (
ﺘﺷادﺮﺘﻤﻛ وﻞﻜﻴﺳتﻼﻴﺼﺤﺗ ﻪ
و ﺮﻔﻧ82 ) 1 / ﺪﺻرد 91 ﻪﻧﺎﺧ ( راد
ﺪﻧدﻮﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ ،ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ . رﻮﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ 3
د
هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ﺖﻛﺮﺣ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ و درد تﺪﺷ ،ﺖﺳد رود هزاﺪﻧا)
ﻪﻧﺎﺷ رد ( داﺪﻧنﺎﺸﻧاريرادﺎﻨﻌﻣتوﺎﻔﺗهوﺮﮔ3 لوﺪﺟ)
هرﺎﻤﺷ 1 ( .
ب ﻪﺘﻓﺎﻳ- هزاﺪﻧاﻪﺑطﻮﺑﺮﻣيﺎﻫ ﺖﺳدروديﺮﻴﮔ
ياﺮﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رود ﺖﺳد ﺖﻤﺳ ﻞﻤﻋ هﺪﺷ ﺪﻌﺑ زا
نﺎﻳﺎﭘ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻦﻴﺑ هوﺮﮔ3
،لﺮﺘﻨﻛ)
،ژﺎﺳﺎﻣ ژﺎﺳﺎﻣ و اﺪﻧﺎﺑ ژ ﺎﺑ ( ﻪﺟﻮﺗ
ﻪﺑ لﺎﻣﺮﻧ ندﻮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻓدﺎﺼﺗ رد ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺘﺴﺑاو ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ) رود ﺖﺳد (
ﻖﺒﻃ نﻮﻣزآ فوﺮﮔﻮﻤﻟﻮﻛ فﻮﻧﺮﻴﻤﺳا
) 05 / 0 P>
،( نﻮﻣزآ يﺮﺘﻣارﺎﭘ
ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺲﻧﺎﻳراو ﻚﻳ ﻪﻓﺮﻃ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔراﺮﻗ
ﺞﻳﺎﺘﻧ . ﺶﻫﺎﻛ
فﻼﺘﺧا ردرادﺎﻨﻌﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
رود ﺖﺳد ﻲﺘﻧﺎﺳ) ﺮﺘﻣ ﻪﺳ ﻦﻴﺑ ( هوﺮﮔ
درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﺳزور ما نﺎﺸﻧ داﺪﻧ ) 287 /
=0 .(P اﺬﻟ
، ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد هﺪﺷ ﻞﻤﻋ ﺖﻤﺳ ﺖﺳد ﻲﻧﺎﻣرد ژﺎﺳﺎﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣ لﺎﻜﻳدار
ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻤﻧمداﺶﻫﺎﻛﻪﺑ ددﺮﮔ
لوﺪﺟ) هرﺎﻤﺷ 2 .(
ج ﻪﺘﻓﺎﻳ- دردﺶﺠﻨﺳﻪﺑطﻮﺑﺮﻣيﺎﻫ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ لﺎﻣﺮﻧﺮﻴﻏ ندﻮﺑ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺘﺴﺑاو تﺪﺷ درد
) 05 /
<0 (P
، ياﺮﺑ ﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ تﺪﺷ درد رد نﺎﻳﺎﭘ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زور)
ﻲﺳ ما ﻦﻴﺑ ( ﻪﺳ هوﺮﮔ
،لﺮﺘﻨﻛ) هوﺮﮔ ژﺎﺳﺎﻣ و هوﺮﮔ ژﺎﺳﺎﻣ و ژاﺪﻧﺎﺑ (
زا نﻮﻣزآ يرﺎﻣآ يﺮﺘﻣارﺎﭘﺮﻴﻏ لﺎﻜﺳوﺮﻛ
ﺲﻴﻟاو هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ
،ﺞﻳﺎﺘﻧ.
ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻴﺑ دردتﺪﺷﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣفﻼﺘﺧاردرادﺎﻨﻌﻣ ﻪﺳ
هوﺮﮔ درﻮﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زور رد ﻲﺳ ما ار نﺎﺸﻧ داد ) 001 / 0 P= ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .(
، ﻪﺠﻴﺘﻧ -
يﺮﻴﮔ ﻲﻣ دﻮﺷ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ درد نارﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ژﺎﺳﺎﻣ و ژاﺪﻧﺎﺑ ﺶﻫﺎﻛ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳا لوﺪﺟ) هرﺎﻤﺷ 2 .(
د ﻪﺘﻓﺎﻳ- ﻪﺑطﻮﺑﺮﻣيﺎﻫ ﻪﻧﺎﺷﺖﻛﺮﺣﺖﻳدوﺪﺤﻣ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ لﺎﻣﺮﻧﺮﻴﻏ ندﻮﺑ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺘﺴﺑاو تﺪﺷ درد
) 05 / 0
<
(P
، ياﺮﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ زور ردﻪﻧﺎﺷ ﺖﻛﺮﺣﺖﻳدوﺪﺤﻣ
و ﻢﺘﻔﻫ ﺎﭘ نﺎﻳ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زور) ﻲﺳ ما ﻦﻴﺑ ( ﻪﺳ هوﺮﮔ
،لﺮﺘﻨﻛ) هوﺮﮔ
ژﺎﺳﺎﻣ و هوﺮﮔ ژﺎﺳﺎﻣ و ژاﺪﻧﺎﺑ زا ( نﻮﻣزآ يرﺎﻣآ يﺮﺘﻣارﺎﭘﺮﻴﻏ لﺎﻜﺳوﺮﻛ
ﺲﻴﻟاو هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ
،ﺞﻳﺎﺘﻧ . ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا رد راد
ﻦﻴﺑﻪﻧﺎﺷﺖﻛﺮﺣﺖﻳدوﺪﺤﻣﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺳ
هوﺮﮔ درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زوررد
ﻲﺳ ما ار نﺎﺸﻧ داد ) 001 / 0 P= ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .(
، ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ
ناﺰﻴﻣ رد ﻪﻧﺎﺷ ﺖﻛﺮﺣ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ نارﺎﻤﻴﺑ
هوﺮﮔ ژﺎﺳﺎﻣ و ژاﺪﻧﺎﺑ
ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳا لوﺪﺟ) هرﺎﻤﺷ 2 ( .
لوﺪﺟ هرﺎﻤﺷ 1 هزاﺪﻧادرﻮﻣيﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ- ﻪﻠﺧاﺪﻣزاﻞﺒﻗيﺮﻴﮔ
ژﺎﺳﺎﻣ ژاﺪﻧﺎﺑوژﺎﺳﺎﻣ
لﺮﺘﻨﻛ
هوﺮﮔ
SD X± SD X± SD X±
مدا ) 61 / 2 ( 40 /
24
) 61 / 2 ( 64 /
24
) 72 / 2 ( 02 / 25 726 / 0
دردتﺪﺷ ) 60 / 1 ( 62 / 3 ) 02 / 1 ( 95 / 3 ) 60 / 1 ( 44 / 3 754 / 0
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺖﻛﺮﺣ ﺷ ﻪﻧﺎ ) 02 / 1 ( 74 / 2 ) 84 / 0 ( 83 / 2 ) 06 / 1 ( 53 / 2 588 / 0
هرﺎﻤﺷلوﺪﺟ 2
يﺮﻴﮔهزاﺪﻧادرﻮﻣيﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ- ﻲﺳزوررد
ما
ﻪﻠﺧاﺪﻣزاﺪﻌﺑ
ژﺎﺳﺎﻣ ژاﺪﻧﺎﺑ و ژﺎﺳﺎﻣ
لﺮﺘﻨﻛ
هوﺮﮔ
SD X± SD
X± SD
X±
مدا 53 / 2
± 16 / 25 44 / 2
± 19 / 25 74 / 2
± 24 / 25 287 / 0
دردتﺪﺷ 51 / 0
± 13 / 2 58 / 0
± 26 / 2 53 / 0
± 28 / 2 001 / 0
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻪﻧﺎﺷ ﺖﻛﺮﺣ 55 / 0
± 10 / 2 58 / 0
± 7 / 2 33 / 0
± 03 / 2 001 / 0
ﺚﺤﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﺮﺿﺎﺣﻪﻌﻟﺎﻄﻣي ﻪﺑﻪﻛدادنﺎﺸﻧ
هﻮﻴﺷ وديﺮﻴﮔرﺎﻛ
ﻚﻳياﺮﺑ،رﺎﺸﻓﻢﻛژاﺪﻧﺎﺑوﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗﻲﺘﺳدژﺎﺳﺎﻣﻲﻳادزنﺎﻘﺘﺣا هرود ﻪﺑ ،هزور 30 ﺐﺟﻮﻣ ماﺪﻧا ﺮﻄﻗ ﺶﻫﺎﻛ و مدﺎﻔﻨﻟ دﻮﺒﻬﺑ يﺎﺟ
ﺪﺷ ماﺪﻧا ﺮﻄﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺳا ه
ﻪﺑ . ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ
، نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ هﺪﻨﻫد
ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻤﻋ ﺖﻤﺳ ﺖﺳد رود ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هﺪﺷ
و لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ رد
ﺶﻳاﺰﻓا هﺪﺷﻞﻤﻋﺖﻤﺳﺖﺳدرودﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هوﺮﮔ رد
ﻪﻠﺧاﺪﻣ يﺎﻫ
دﻮﺑ
،ﻒﻨﻟ ﻪﻴﻠﺨﺗژﺎﺳﺎﻣﻚﻴﻨﻜﺗﻪﺋارازاﺪﻌﺑﺰﻴﻧتﺎﻘﻴﻘﺤﺗﻲﺧﺮﺑرد . ﻲﻨﻌﻣتوﺎﻔﺗ يرﺎﻣآراد
ﻧزالﺮﺘﻨﻛهوﺮﮔوﻪﻠﺧاﺪﻣهوﺮﮔﻦﻴﺑ مداﺮﻈ
ﻪﺑ ﺖﺳد ﺪﻣﺎﻴﻧ ﺖﺳد ﺖﺳا ه
] 26،7 [ و ﻲﻧﺎﮕﻳار ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ .
نارﺎﻜﻤﻫ ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻲﺘﺳد ژﺎﺳﺎﻣشورود ﺮﻴﺛﺎﺗ ندﻮﺑﻪﺑﺎﺸﻣزاﻲﻛﺎﺣ ﻲﻣﻮﺘﻜﺘﺳﺎﻣ زا ﺪﻌﺑ مدﺎﻔﻨﻟ دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺑ بوﺎﻨﺘﻣ نﻮﻴﺳﺮﭙﻤﻛ و ﻒﻨﻟ
دﻮﺑلﺎﻜﻳدار ]
24 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣرد.[
Johansson نارﺎﻜﻤﻫو
ﺰﻴﻧ زاﺲﭘ
ﺪﺷهﺪﻫﺎﺸﻣمدﺎﻔﻨﻟﺶﻫﺎﻛﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗ ژﺎﺳﺎﻣﺎﺑنﺎﻣرد ]
27 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ.[
Ochalak ﺳﺎﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و
نﺎﻣرد ردﻒﻨﻟ ﻪﻴﻠﺨﺗژﺎ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷادژاﺪﻧﺎﺑﺎﺑﻲﻬﺑﺎﺸﻣﺮﻴﺛﺎﺗ مدﺎﻔﻨﻟ نآﻪﻌﻟﺎﻄﻣﺞﻳﺎﺘﻧ.
نﺎﺸﻧﺎﻫ
ﻢﻛژاﺪﻧﺎﺑهوﺮﮔوﻒﻨﻟﻪﻴﻠﺨﺗژﺎﺳﺎﻣهوﺮﮔودﺮﻫﻪﻛداد ﺶﻫﺎﻛرﺎﺸﻓ
ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﺑﺎﺸﻣنﻮﻴﺴﻜﻠﻓو نﻮﻴﺴﻛاﺪﺑاتﺎﻛﺮﺣ وماﺪﻧا ﻢﺠﺣ ]
28 .[