An Overview of Challenges in Producing and Consuming Transgenic Products
Leila Najafian1, Ali Zamanmirabadi2,
Fatemeh Khaleghi3
1Assistant Professor, Department of Food Science and Technology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran 2 PhD Student in Plant Pathology, Applied Research & Seed Production Center, Oilseed Research and Development Co.,
Mazandaran, Iran
3PhD in Natural Products, The Health of Plant and Livestock Products Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
(Received January 18, 2020 ; Accepted April 26, 2020)
Abstract
The production and consumption of genetically modified (GM) products are highly controversial due to their environmental, health, and ethical impacts. Most of these disputes are caused by distrust of regulatory authorities, scientists, and technocratic decisions. Among all these concerns, health issues, allergenicity and antibiotic resistance are more important. Many of today's social development problems, including public health, energy, water scarcity, and economic problems are associated with the nutrition system. So, this article provides useful solutions for appropriate utilization of GM products at present and future and aims to improve the people's attitudes towards the impacts of biotechnology on food and agriculture. The current study was carried out in electronic databases, including Google Scholar, Pubmed, Scopus, Science direct, SID and Civilica using the following keywords: Genetically modified plants, GMOs safety, and Health risks. Information about biotechnology, transgenic products, technical methods for the assessment of these products, the organizations involved, and the benefits and disadvantages of GM products were recorded. Safe use of GM products could be achieved by approving specific rules in biotechnology, while respecting the safety principles, continuous evaluation and dissemination of information, and upgrading the public knowledge about these products.
Keywords: genetically modified, transgenic, biotechnology
J Mazandaran Univ Med Sci 2020; 30 (185): 154-172 (Persian).
* Corresponding Author: Fatemeh Khaleghi - The Health of Plant and Livestock Products Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran (E-mail: ftkhaleghi@yahoo.com)
هرود ما يس هرامش 581 دادرخ لاس 5911 ( 527 - 515 )
رورم ی خرب رب ی
شلاچ زا لوت یاه
ی د هتخيرارت تلاوصحم فرصم و
لی لا فجن ی
1نا
لع ی م نامز ی دابآر
2ی
قلاخ همطاف
3ی
هدیكچ
لوت ی د تنژ هدش حلاصا تلاوصحم فرصم و ی
ک ی رت ررظنم زا ی
تار ز ی رس حم ی رط ی
، ترشادهب ی رقلاخا و ی
، رسب ی ر رحب
گنارب ی ز هدوب ب .دنا ی ش رت ا ی ن لاد هب ت شق نم یل
ی بق زا ی ل تر رظن ت م قم هب د متعا مدع ی
، مرصت و ادنمرشناد ی
م گ ری ر ی ره ی نرف
م رد . سا هدوب هنارلا س ی
م مت ی ا ی ن نارگن ی
، ه سم لئ ژرلآ ، شادهب و ملاس هزوح ی
از یی تنآ هب مو قم و ی
بی تو ی ک ه
مها ی ب ی ش رت ی هتشاد آ زا .دنا ج سب هک ی یر زوررما هر م ج ه رسوت تلاکرشم زا ی
، مورمع ملارس زا ی
دوربمک رت هرتفرگ
نچمه و بآ ،یژرنا ی
ن د صتقا تلاکشم ی
، ذغت م ظن ب ی
ه م طبترم ی ا ،دنش ب ی ن ضوم هب نتخادرپ نمض ،هل قم ت عو
حب لب ق
رارت هلوقم رد ی
،هتخ هر کهار هئارا هب ی
فم ی د حص هد فتسا رد ی
ح ا زا ی ن رو رنف ی رت ررب مدررم مررگن حلارصا و ی
تار ز ی رس
رو نف ی د اذغ داوم ر یی
زرو شک و ی
هم نرب و ه ی دربر ک ی آ و ل ح ی هدن م ی .دزادرپ ا رد ری ن روررم هر ل طم ی
، لک ری هژاود ره ی
Genetically modified plants
،
GMOs Safety
و
Health risks
پ رد ی ه گ ره ی ت رعلاطا ی
Google scholar
،
Pubmed
،
Scopus
،
Science direct SID
و
Civilica
ررسج دروررم ق وجو
ت ررعلاطا و ررفرگرار ی
ر ت لم ررش رری
ف ز ی ررس رو ررنف ی
،
رارت تلاوصحم ی
،هتخ مور ه ی نکت ی ک ی ارب ی سررب ی ا ی ن مز رس ،تلاوصحم ره
ی گرد ری
،ر م و ف رنم ری
ب ا فررصم ری ن
روآدرگ ،تلاوصحم ی
.دش وصت ب ی ب ناوق ی ن مز رد ص خ ی
هن ل ف ی ه ی ز هزوح ی س رو نف ی عر نمض ی
ا لوصا ی نم ی و
تظ فح ی لکتورپ ای نم ی ز ی تس ی نچمه و ی ن ا ی د ج س ی متس زرا ی ب ی مورمع حطرس رد شرناد رقترا و ت رعلاطا موادرم ر رشتنا و ی
ر برد ه تلاوصحم هتخیرارت
ا هد فتسا کما ، ی
نم ا زا ی ن رو نف ی .دش دهاوخ مهارف
:یدیلک یاه هژاو تنژ هدش حلاصا
ی ک ی
، رارت ی
،هتخ ز ی س رو نف ی
همدقم
ز ی س رو نف ی شقن و تلاوصحم ت
رار ی هتخ
ز ی س رو نف ی هعومجم ا ی زا هرازبا ی ملع ی رسا
هک طسوت آ تادوجوم هدنز
غت زا رپ ریی
ر ری دوربهب رد
لوت هج ی د د صتقا ی و ه فر ب ی ش رت رشب هب هتفرگ مدخ
هدش دنا . ای ن مور ه هب روط ر ؤم ی ارب ی حلاصا و دوربهب
گ ی
، ه ح ی ت ناو سو ی ر م ی ن گراورک ی مس ه هجرد ازرفا ی ش زرا
م آ ه هب ر ک م ی دور . ز ی س رو رنف
،ی رهدربر ک ی
سب ی ر هدرتسگ ا ی هتشاد و پدر ی ا ی ن ملع رقت ی
ً ب رد م مت ی
مولع زورما ی د ی هد م ی دوش . هرهب گ ی ر ی زا ز ی س رو نف ی
رد مولع زرو شک
،ی ز هقب س ی د ی هتشاد سا .
ادنمشناد هج رد
دوبهب شخب ی د هب مک ری ک و ی ف ری
تلاوصحم عارز
ی مهم ا ز مور ه ی ب ختنا سکلس(
ی و )
،
:لوئسم فلوم یقلاخ همطاف
- یر س : ر بیوج هار هس
، اردنز م یکشزپ مولع ه گشناد
، و یه یگ ی ه هدروآرف ملاس ت قیقحت زکرم یماد
ftkhaleghi@yahoo.com E-mail:
1 . د تسا ی ر
، نص و مولع هورگ ی
اذغ یی
، ر س دحاو ی
، ملاسا دازآ ه گشناد ی
، ر س ی
، ای ار
2 . یارتکد یوجشناد یس نش بیسآ
،یه یگ قحت زکرم ی ت ق دربر ک ی لوت و ی د رذب
، ه هناد شک ه سوت کرش ی
نغور ی
، ا ، اردنز م ی ار
3 . رتکد ی
،ی یبط ت بیکرت یمیش قحت زکرم
ی ت ق ه هدروآرف ملاس ی
گ ی ه ی ماد و ی
، کشزپ مولع ه گشناد ی
ر س ، اردنز م ی
، ای ار
ف یرد خیر ت :
22 / 11 / 1332 : ت حلاصا هج ع جرا خیر ت 13
/ 11 / 1332 : بیوصت خیر ت 7
/ 2 / 1333
گرود گ رری ر ی ررقلات(
ی و ) رد هن رری حلاررصا ،ت ررت بن
هرررهب هررتفرگ دررنا
( 4 - 1
. )
تادوررجوم حلاررصا
هدررش تنژ ی ررک ی
(
Genetically Modified Organisms
)
، هب اونع ن گرا ی مس ه یی
هتخ نش م ی دنوش
"هک هک کرت ی ب تنژ ی ک ی آ ه هب هنوگ ا ی
غت رریی ر ی هررتف ررسا هررک رد بط ی رر زا هار ررفج گ ی ر ی رری
کرتون یب ی هب روط بط ی ی خر من ی
"دهد
( 5
غت ).
یی تار ی زا هک
رط ی ق هرهب گ ی ر ی زا ز ی س رو رنف ی رب ه رد درنمفده رورط
گ و هدنز تادوجوم ی
ه وص تر م ی گ ی در
،
ً بل غ رپ رد ی
تلاکشم لح ی
هرجاوم آ رب هزورما رشب هک سا رسا
.
نچمه ی ن هب هد فتسا ی هن زا ای ن رو نف ی ازم زا ار ماوج ی
یی
بق زا ی ل شه ک زه ی هرن ره ی رعارز ی
( 6 )
ازرفا،
ی ش مدرنار
د صتقا ی
( 7 )
نغ،
ی ز س ی داوم ذرغم ی و ری داورم رب مزرا
ن مرد ی
، م ت ی ن هدرادن تسا ی
ملاس شادهب و رسنا
ه
ب حلاصا کرت ی ت ب ش ی م ی یی داورم اذرغ یی
( 11 - 2
، )
دوربهب رد
روآرف ی داوم اذغ یی
( 16 - 12
لوت و)
ی د تلاوصحم ی ب فادها
ن مرد ی
( 14
، 15
، –17 13
رادرورخرب)
رم ی دز رس . هدرمع ررت ی ن
زم رری تلاوررصحم ازررفاGM
ی ش م رری از لوت رری د و دورربهب
ک ی ف ی سا و مرهم ررت ی ن لرماوع هدرننکدودحم رد
ا ری ن
هرهب رو ی
،
،ت فآ ب ی ر م ی
، ه ل سکشخ ی
،
، مرگ روش ی و
غت یی تار رس ی ارش ی ط بآ و اوه یی رم ی دنرش ب
( 6
، –21 22 ).
هد فتسا زا نکت ی ک ه ی فر ر تم درنن م س ی مترس بآ ری ر ی و
هد فتسا زا هدوک ی ش ی م ی یی و غ ی هر
، پی فرش گرزب ی رد
ح ی هط زرو شک ی بوسحم م ی دندش
( 23 )
ما،
رد هجاوم رب
تلاکشم ی هرک زور هرب زور رد ل رح رفا از ی ش رم ی دنرش ب
،
هرهب گ ی ر ی زا ی ک ژولونکت ی پ ی هتفرش و ردرم روررض ی
م ی دومن . رب رفر م ی رو رنف ی کرتونDNA
ری ب رد شرخب
زرو شک ی
، ادنمشناد دنتسناوت
هرهچ دج ی د م قرا دوجوم
ب ت فص دوبهب ی هرتف و بورلطم ار ه رسوت درنهد
( –24 26 ) .
نررف روآ ی رره ی اررربGM
ی مرورررپ گدررنهد گ
ی رره
صرف ه یی ار ا ی د ج م ی دنک ت دنناوتب تلاوصحم ی ار هک
بررسن شنررت هررب رره ی بآ و اورره یی
، موررجه ت ررفآ و
بی ر م ی ه
، مو رقم دنترسه ار مروررپ درنهد
( 21
، 27
هرتکن ).
مررهم
، گنوررگچ ی هرهب گ رری ر ی ا زا رری ن رو ررنف ی عر و رری
تاررقم و لوصا طبترم
هدش هئارا طسوت
س نشر ک ا
ی ن چمه و هزورررح
رررن ی ن رررت ی ر ررررب آ ر رررکفا مورررمع ی و
فرصم گدننک م ی دش ب ا و ی ن هک عر ب ی هرچ لورصا ی
ررم ی اوررت رربطق زا ی دررش س ی ررس ی و هد فتررساءوس ه
ی
د ررصتقا ی زا آ گوررلج ی ر ی درررک هررب
،لوم مروط ررم
هررب
صصختم د متعا
م ی نک ی م ت شناد سرد و لب ق د رمتعا
رد مز ی هن ه ی هطوبرم دوخ ار لوت ی د دننک . هچرگا رد ا ی ار
ن رری
،ز عوررضوم دررم ی ر ی و ررص ی ن زا ا رری ن رو ررنف ی هررب
صصختم و
س نشر ک ا
ی ن هزوح ارب ی مصت ی م گ ی ر ی و
ع ررمجا و م و ف ررنم نتفرررگ رررظن رد رری
ب آ راذررگاو
درگ ی هد سا
، ب ا ی ن
،ل ح هب رظن رم ی درسر هرک رضعا ی
ه م ج رد دروم ضاوم س نشر ک مز رد
ی هن تلاورصحم
سدنهم ی هدش مطا ی ن ف ک ی و هتشادن ه گ ی ت قوا حررط
دراوم ملع ی ف ی ب م ی ن صصختم ی ن پ ی ومار ا ی ن ت عورضوم
و مدع ع مجا آ ه رد هزوح ه ی ذ ی طبر رب ب ی د متعا ی
فرصم هدز نرماد گدننک و
رشاوح ی رب ار ه دورخ ل ربند
هتشاد هک رد هن ی درت ی هد یی فررصم صورصخ رد ار
رو نف زا لص ح تلاوصحم ی
دوجوم وخ دها رشاد . رد
ای ن
،هل قم هولاع رسررب رب ی ت عورضوم درورم
رحب رد
مز ی هن لوت ی د رارت تلاورصحم فرصم و ی
هرتخ ( و )GMOs
ت ی تار ل متحا ی رب آ حم ی ط ز ی رس گدرنز و ی رد ررشب
آ و ل ح ی
،هدن هر کهار زین یی ارب ی درم ی ر ی تارج رشم
ع متجا ی پ ی ومار هئاراGMOs
یم دوش .
ثحب
ب دورو و هد فتسا رسدنهم ی تنژ ری ک رد زرو رشک ی
،
م ی اوت ت علاطا تنژ
ی ک ی فم ی د ی ار زا ی ک ی درنچ ربنم
فلتخم هب لوصحم فده و فادها ب ی ص خ لقتنم دورمن
هک پ ی ش ا زا ی ن ب مور ه ی تنرس ی و رقلات ی م رقرا لوت ری د
لثم کما ذپ ی ر هدوبن و ی نی دنمز ل س فرص ه
ی ز ری د ی
ارب ی ا ی د ج آ غت یی ر هدوب سا
( 3
ا).
ی ن ت علاطا تنژ
ی رک ی
هب تروص یDNA
ژ ه راذگدک ی م ی دنورش . ژ ره ی
تادوجوم هدنز
(
، سنا ح ی
، او گ ی ه و م ی ن گراورک ی مس ه )
هب تحار ی لب ق سد ر ک ی دنتسه و هب روط درنمفده لرب ق
ل ررقتنا هررب تادوررجوم د
ی ررمرگ ی دنررش ب . ن گرا ی مررس ه ی
سد ر ک ی هدش رد حطس مورنژ رب هد فترسا زا رهرازبا ی
سدنهم ی تنژ ی ک هب اونع ن گرا ی مس ه ی حلاصا هدرش تنژ ی رک ی
( )GMOs
م ن ی هد م ی دنوش . سب ی ر ی زا می ن گراورک ی مرس
، ه
ی ن ی رتک ب ی ه و و ی سور ره اررب ی لوت ری د عاورنا فرلتخم
هوراد و داوم اذغ یی
، زا رظن تنژ ی رک ی حلارصا هدرش دنا و
رد ا ی ن صوصخ دربر ک سو ی ی دنراد
( 4
، 22
، 23
سدنهم ).
ی
تنژ ی ک ب ه سوت تلاوصحم رارت
ی هرتخ اررب ی ترسد ی ب ی هرب
ت فص
،فلتخم رد مز ی هن زرو شک ی شقن زرسب ا یی دراد .
هب اونع
،ل ثم ی ک ژ فم ی د رم ی درناوت زا ری ک رتک رب ی
،
چر ق و ی ری ک ح ری او ادرج دورش زا رپ و ثکت
ری ر دراو
ددرگ فده دوجوم مونژ ت
دب ی ن سو ی هل رد رربارب لرماوع
دنن م از تر سخ بی
ر م ی
، فآ و ری شنرت ره ی کرشخ ی
مو ررقم ددرررگ و رری ای هررکن ت فررص طبترررم ررب ک ی ف رری آ
لوصحم ار بهب دو دشخب
( 22
، –31 32 ).
رد لوت ی د گ ی ره رارت ی هرتخ ی رک ی رتدربر رکرپ زا ی
ن
فررررررصم درورررررم هدرررررنز تادورررررجوم رتک رررررب
ی
Bacillus thurigiensis
ا رس تورپ هرک ی رن ی رک ی ل ترس ی
اونع حت لوتCry
ی د م ی لب زا رپ هک دنک ی
ری هد درش
م هنآ گرم ع ب ت فآ طسوت ی
دوش
( 33
، 34 .)
مه ورنکا
ژ رره ی لوت ی د ا هدررننک رری ن تورررپ ی ن تلاوررصحم رد ی
لررثم
ترذ
، هبنپ
، هجوگ یگنرف
، جمد ب
، ﺞنرب
، ودک ییاولح
،
هزبرخ یتخرد
، یوس و بیس ینیمز دراو هدررش ررسا
( 37 - 35 ).
ب ه
،هولاع ا ی ن رو نف ی هب م رد دوبهب ک ی ف ی داوم اذرغ یی
،
ر گدن م ی ب ی ش رت آ ره و لوت ری د هاذرغ یی هرک باذرج ی
بی ش رت ی ارب ی درورخ و لرمح و لرقن رسآ ررت
،درنراد
کررمک ررم ی دررنک . ررنچمه ی ن ه ررسوت ز ی ررس - ررهوراد رری
هوراد ی ب ی ژولو ی ک مهس ازسب یی رد یر رمیب مرد و ره
دوبهب گدنز ی سنا دراد
( 32
.)
ه سوت و لوت ی د تلاورصحم
عارز ی رارت ی هتخ ( )GM
ب وصت ی ب ی ک رس ی زا تاررقم
بی ن للملا ی پ ی چ ی هد و مزمه ن هارمه هدوب سا
( 23
. )
اررب ی
هد س رت درک تر جت ب ی ن للملا ی ا ی ن ،تلاوصحم نی
ز هب
س نش یی و مزآ ی ت رش قد ری ق رهج رس نش یی لورکلوم ی
وه ی و عون تلاورصحم وGM
مطا ی رن زا رقب طم رب
عر ی صخ ش ه ی هدرادن تسا ی
تادراو داورم اذرغ یی و
کاروخ ی م ی .دش ب رمزآ ی ش تلاورصحم رعارز
ی
GM
م ی درناوت رد هرعرزم ز رب ری رحت اررش ی ط مزآ ی ه گرش ی
لرررتنک هدررش م ررجنا دوررش هررک گتررسب ی هررب عوررن هررنومن و
س سح ی ست م جنا هدش دراد . هب روط
،لوم م س نش یی
و ررمزآ ی ش لوررکلوم ی تلاوررصحم ررعارز
ی ردGM
هررس
هررلحرم
،فررلتخم ی ررن ی
، DNA
وRNA
تورررپ ی ن م ررجنا
م ی دوش ( ریوصت هر مش 1 ) هک مادکره زا ا ی ن مزآ ی ت رش
زا مها ی و ی هژ ا ی رد س نش یی ه م ی و عون تلاوصحم
رادروخربGM
سا
( 33 ).
ریوصت هرامش 1
رادومن:
ه مور ی رمزآ ی ش لورکلوم ی لاورصحم ت
هتخیرارت ( 41 ).
نارگن ی ه وماریپ تلاوصحم
GM
نارگن ی ه یی زا دورو ردGMO
تلاوصحم رعارز
ی
وچمه هجوگ گنرف ی
( 41 )
ترذ، ( 42 )
س،
ی ب مز ین ی
( 43
، 44 )
،
وررس ی
( –45 43 )
ﺞنرررب، ( 51 )
هرربنپ، ( 51
ن و)
دوررخ ررگنرف ی
( 52 )
دوجو دراد هک هدرمع ررت ی ن آ ره ار رم ی دورش رد ر رهچ
مسق ب ری دررک : رنارگن ی ره ی ترشادهب ی
، رنارگن ی ره ی
ز ی س حم ی ط ی
، نارگن ی ه ی قلاخا ی رد
"دروم ر کتسد ی
بط ی
"
و کرت یب ی زا نارگن ی ره ی رقلاخا ی و د رصتقا ی -
ع متجا ی
( 53
، 54 ).
ینارگن ه ی هزوح شادهب و ملاس
رد م ی نارگن ی ه ی تلاورصحم فررصم زا لص ح
ررری هدرواررررف ررره ی رارت ی
،هرررتخ ت عورررضوم ترررشادهب
ی
،
ژرلآ ی از یی و مو قم تنآ ی بی تو ی ک ی زا مرهم ررت ی ن دراورم
حب دروم م
ی دش ب . یر کتسد یرکیتنژ
ره یگ یرعارز
ع ب د جیا غت یی تار ی رد نی توررپ ی ره یگ ره رارت ی هرتخ
یم دوش هک نکمم سا یارب دب سنا هب اورنع لرم ع
هن گیب یی س نش هدش و رجنم هب د رجیا شنرکاو کریژرلآ
دوش
( –54 56
آ زا ).
هک ج رصخشم ورمزآ ی
اررب ی ت یری ن
س سح ی از تورپ دوب ی
ن ه درادن دوجو
، رشور رد هرک ی
صوصخ نیا دروم
هد فتسا یم رارق درریگ قم لم رش ی
هرس
تورپ ی ن دج ی د داوم ب س سح ی از ی سررب و هدش هتخ نش ی
می از پ ی راد ی مد یی زنآ مضه و ی
م ی تورپ رگا . سا آ ی
ن
دج ی د رد ربارب پ ن مد ی راد ن سآ هب و هدوب ی
شنرکاو رد ره
ی
زنآ ی م ی متحا ،دوش مضه رس سح ل
ی از رسب آ دورب ی
ر
پ یی ن غ رد .دوب دهاوخ ی
ر ا ی ن م تروص ی دناوت هرب اورنع
ی ک س سح هد م ی
از ش حرطم درنمز ین ، آ دریی ت هرک دو
یسررب شیب ی ه صوصخ نیا رد یرت یم
درش ب
( 57
رنچمه).
ی ن
زا آ
،هررک ج ل ررقتنا ژ ررب ی ن ن گرا ی مررس رره ی فررلتخم رد
بط ی
ًلام ک لوادتم هدوب و ی ک ن ی ور ی کرحم رد رس ی ر
لم ررکت ی ررم ی
،دررش ب ل ررمتحا ل ررقتنا ژ ررقفا ی رری
(HGT)
Horizontal gene transfer
اررب ی کرتونDNA
رری ب زا
هاذغ ی قتشم زا تلاوصحم عارز
ی
GM
هب م ی رورلفورک
هدور سنا ی رنژ مو رسنا و ح ی ت رناو زا دراورم ی رسا
هک ینارگن ه یی ار رد ا ی ن هزوح ا ی د رج هدررک رسا . ژ
رگن شن بختنم م ی درناوت رع ب ا ی د رج رمو قم رد رربارب
ررتنآ ی بی تو رری ک رره و شه ررک ررشخبر ا ی آ رره رد ررمرد
بی ر م ی ه دوش
( 57
ب ).
ا ی ن
،ل ح ل رقتنا زا اذرغ هرب م رگنه
لب ی د ری ک رفتا رد رن رسا و رهنت ترورصرد ی هرک رب ه
تروررص فررص ب رری دوررش و زم رری ب ررختنا ی هتررشاد دررش ب
،
کما ذپ ی ر دهاوخ دوب
( 53 .)
،هولارع هرب آ زا
ژ هرک ج ره ی
ی ر کو ی تو ی ا دورجو ررظن زا ی
وررتن
، ره لاورت ی ره ی ظنت ی رم ی
پی ربش پ و ی هدنهد ، ظنت ی م ص صتخا ی مت و ری ل نودرک ی زا
ژ ه ی ر کورپ ی تو ی تو رفتم ارب رنب ،درنا ی
ن ل رمتحا ب ری ی
ک گ ژ ی ه ی رد ی ک م ی بز ر کورپ ی تو ی ب ی د ررظن هرب
م ی دسر
( 57 ).
ینارگن هب طوبرم ی ه حم
ی ط ز ی س و ب نم بط ی ی
رد ای نم ی ز ی تس ی رم ل ربند هرب رظف حم
زا ملارس
سنا و ح ری او زا تارر ا ءورس ل رمتحا ی نرف روآ ی
GM
تسه ی م . رد دروم دهت ی تاد ل متحا ی طبتررم رب هد فترسا زا
تلاوصحم
GMO
رتارطخ ی درنن م ژررلآ ی از یری
، درشر
فلع ه ی زره مو قم هب فرلع شرک و ح تاررش مو رقم و
نچمه ی ن سآ ی ب هب تادوجوم غ
ری ر فدره مرازرگ هدرش
سا
( 52
ت عوضوم ).
ی لثم ل ف درک ژ ه ی ص رخ هرب
لد ی ل هد فتسا زا هرتومورپ ی
وق ی
، کما ل رقتنا ژ ره ی
غت یی ر هداد هدش هب گ ی ه شحو ی و تارشح غ ی ر فده و
روهظ بق تم تارشح و فلع ه ی زره مو رقم ری رسب ی ر
مج هت ی ار هب ل بند دراد
( 53
ا و)
ی ن نکمم سا رت ی تار ی
رب ور ی فورپ ی ل ذغت ی ه ا ی رسنا و شه رک عورنت ز ی ترس ی
ح ی ت شحو رد تن ی هج غت یی ر رد سرتسد دورب داورم اذرغ یی
ب ه دوجو دروآ
( –61 62
هولاع ).
ا هب هجوت آ رب ی
ن هک هتکن
ب نم بط ی ی ره ه م ج
، تور آ ه م ج ا س هک طقف هب
لسن رض ح قل ت درادن هکلب م ی ار ی سا هرک ب ری د اررب ی
لسن آ ی هدن ق ب ی
،دن مب سب ی ر رورض ی . سا س رسارب رصوت ی ه
مز س ن رهج ی رشادهب ( )WHO
، هرمه هرورشک ب ری د
ملات دننک ت صخ ش ی ه ه سوت پ ی راد رد حطرس رلم ی
،
هقطنم یا و ب ی ن للملا ی ار ط ی ل س ی ه 2115 ت 2131 ب ه
ررسد دررنروآ
( 63
فادررها ).
رر سوت ر ه پ رری ر راد رد ررتسار ر ی
فلت ی ق فادها
،ید صتقا ع متجا
ی و ز ی س حم ی ط ی یاررب
یز ررسرثکادح ه ررفر
ررل ف ی
، ررسنا ودررب ررسآ ی ب هررب
ناوت یی ی ه لرسن ی ره رتآ ی یاررب دروآررب ن ی هز ی رش
م ی دش ب
( 64
، 65
.)
ازم ی ی هاذغ ی
GM
ازم ی ی عارز ید صتقا و ی
هب مرهم یرلک رورط زا هد فترسا و دریلوت لریلاد نیررت
تلاوصحم حلاصا
هدرش یرکیتنژ ( )GM
یرم ار هرب اورت
ینما ین هج داوم شیب ینمیا ،ییاذغ رت
طیرحم رسیز ،
یزرو شک شه ک ،رترادی پ
رقف و یگنرسرگ رد
ی هرورشک
رد ل ح سناد طبترم ه سوت
( 32
، 66
.)
دریلوت تلاورصحم
رارت ی هتخ ه ل س رد ی
1336 ت 2112 شیازفا ع ب بی
ش
زا 371 م یل ی و نت داوم اذغ یی دیدرگ . ،هدحتم تلا یا رد
ی ک متفه نیا ازرفا ی ش دررکلمع لاورصحم هرب رعارز ت
ی
. سا هدش هداد بسن یسررب قب طم
،هدرش م جنا ی ه رد
تلاوصحم زا هد فتسا ودب طیارش ،GM
اررب ی ترسد ی ب ی
هررب نیررنچ ازررفا ی ش ررسا مزلا ،یدرررکلمع ررب
ی ش زا 311
می لی و ر تکه هب ضارا ی ل ف ی هف ضا ددرگ
( 6
، 7 ).
ای ن 311 م یل ی و ر تکه مز ی ن ف ضا ی
، ضارا ی دنترسه
هک ن ی ز هب دوک ی بآ ی ر ی ب ی ش رت ی دنراد یارب نینچمه و
آ د رجیا ره
رب زا هرب ر رچ ن ی
ن لرگنج دررب ره
قط ررنم ی
ررسمرگ ی ر ی تررسه ی م ررنچ . ی ن غت یی ررتار ی درربت رد ی ل ررمز ی ن هررب
ضارا ی زرو شک ی غ ب و ی ع ب شنت د جیا ی ه
دج ی رب
حم ی ط ز ی س ژولوکا و ی .درش درهاوخ رهج قحت
ی ت رق
ت هدرش م رجنا طرسو
Brookes
و
Barfoot ( 6
تن)
ی هرج ره ی
هب شم ی ار ت یی د دومن . رد ل س هلص ف ی ه
1336 رت 2113
آ رو رنف هرک دندرک دروآرب ه ی
ب ی ژورلونکتو ی
برجوم
ازفا ی ش لوت ی د ن هج ی 132 م یل ی و نرت ورس ی
، 274 م یل ری و
نت
،ترذ 7 / 21 م یل ی و و هبنپ نت 2 م یل ی و هدورب ازرلک نت
سا
( 6
ل س زا ).
2116 ت 2112 ازفا ، ی ش ن رهج ی درمآرد
اذغ داوم زا ازرو شک یی
هبGM
116 م یل ی در سر رلاد ی د
رقت هک ی ب ربارب هس بی ش ررت زا 11 هترشذگ ل رس دورب
( 6
، 7 ).
س ررسارب ررهدروآرب ی
ج ی زررم
( 7
کورررب و) ( 6
دودررح،)
42
د ررصتقا دوررس دررصرد
،ی ازررفا زا ی ش لوت رری د هد فتررسا زا
تلاوررصحم تنژ
ی ررک ی هررتخیرارت و ت ررفآ هررب مو ررقم و
فلع ه ی هدوب زره . سا
کرت حلاصا یب
ت ش ی م ی یی اذغ رد
ررخرب رررگید ی زا
ررسد زرو ی رره ی تنژ ی ررک ررع ب ی
لوت ی د و ی ازفا ی ش م ی از و ی م ت ی ن ه ی ،A
،C
سا ،E
ی هد ی
برچ ع بشا
،هدشن زلولرس کارورخ ی و بورپ ی تو ری ک و ری
ری س ن رمرد مزرا ب داوم ی
رسا هدرش
( 3
لاط ﺞنررب ).
یری ی
ک زا هجوت لب ق هنومن دراوم
رسا هدرش هر رشا هرک
رب
زا هد فتررسا ررش
ی هو رره یررکیتنژ یزرو ررسد ی
، ررققحم
هتررسناوت کرت دررنا رری ب ررسا ی هد ی مآ ی هررن عاوررنا تورررپ ی ن و
نچمه ی ن اوتحم ی هوبرک ی تارد ره ار ن ری ز غت ریی ر .درنهد هرب
،ل ررثم اوررنع گ رد
رری ه پوررل ی ن ررش ی ر ی ن هتررسناوت م دررنا رری از
تم رری و نی ن آ ار ررنغ ی من ی دررن
( 11
، 67
رری و)
لوت رری د عاوررنا
س ی ب مز ین ی ه ی ،هدش حلاصا ب
ذغت مزرا ی
ه ا ی لا رب هرک
شرقن ررشب ییاذرغ ی هز ین یخرب نیم ت رد سا هتسناوت دنک فیا یمهم
( 11
.)
روآرف رد دوبهب ی
اذغ داوم یی
روآ نف ی نچمهGM
ی ن رد یرمهم شقن سا هتسناوت
هست ی ل روآرف ی اذغ داوم یی دی من فیا لوت . ی د رگنرف هرجوگ ی
"
Flavr Savr
"
ل ررس رد 1332 ل ک کرررش طررسوت ی
نرف رری
،
Calgene
، هررنومن رریقفوم نرریا زا یا رره
ا رری ررس ت غ رریی ر رد
هدغ ه ی س ی ب مز ین ی طسوت ژورلونکت ی و ری ار ی ش ژ رسا
یرفر م ع ب هک رس
ی ب مز ی رن ی یی ره پ رب ری راد ی رب ی ش ررت و
ره ظ ی باذج رت سا هدش
( 12
تنژ حلاصا ).
ی ک دودرحم هرب
گ ی ه هدوبن هکلب ، رد هزورح ره ی ح ری ناو ی ن ری ز دورو هدورمن
سا خرب . ی سررب ل ح رد ققحم زا ی
ه م ی ه ی رارت ی هرتخ
هب روظنم ازفا ی ش لوت ی د ومروه دشر ارب ی عرس رشخب ی د
هب دشر و زو درب دنترسه
( –14 16
ردرت هرب ).
ی ﺞ هرادا(FDA
وراد و اذررغ ی
رمآ ی ررک تررسخن ) ی ن ح ی ت ررناو ررسدنهم ی هدررش
تنژ ی ررک
،ی ومل ررس
"
AquAdvan-tagea
"
ار ارررب ی فرررصم
ا رد سنا ی
تلا ت هدحتم ریی د ا . رسا هدررک ری
ن مرصت ی م
هد ود زا پ دودحم زا ه
ی ه ی نون ق ی ارب ی لوت ری د ا ری ن
رون ج هنوگ ی
.دش هتفرگ هرنومن ررگید زا
رد دوربهب ی ره
،ییاذغ تلاوصحم هضرع لوت
ی د ش ی ر رب مرک ررت ی ن م ری از
زوتکلا و یفیک رییغت ش
ی ر و گ هج فرصم ادازورن و
لا سگرزب یم
دش ب
( 13
، 16
.)
دیلوت ب تلاوصحم
ن مرد فادها ی
یدربر ک رگید زا یژولونکت ی ه
هرصرع رد نیورن ی ه
،یرو نف سیز ب
ی تنآ ی ژ ه ی و ی رسور ی ری رتک ب ری یی
رد مسق کاروخ ی لولس ه ی گ ی ه ی م ی نش ب د
( 15
، 17
، 13
.)
رب ه روررط ی هررک هاذرغ ی نارررت نژ رری ک درنناوتب اوررنع هررب
نسکاو ه ی کاروخ ی
، رد ق هب رحت ی ک س ی متس ا ی نم ی دب
ارررب ی لوت رری د ررتنآ ی د ررب ی رره .دنوررش عاوررنا ررفلتخم ی زا
وصحم تلا دنن م(
،ﺞنرب
،ترذ ورس ی و رس ی ب مز ی رن ی ) هرب
اونع لم ح نسکاو ه ی کاروخ ی رد ربارب رنوفع ره ی
فررلتخم لم ررش ررسکوت ی ن رره ی ررشرشا ی لوررک ی
، و رری سور
ر ه ی
، و ی سور له ی رتک بوک پ ی رورل ی و ت په ری و ی رسور ی
عون سررب درومB
ی هتفرگ رارق دنا
( 14
، 15
، 17
، 12 ).
ررخرب ی ملاررت رره ی م ررجنا هدررش رد لوت رری د تلاوررصحم
رارت ی هتخ رد ا ی ار
رد ا رری ار ن رری ز هررک ررسا هررهد ود دودررح م ررگ
رره یی
اررب ی لوت ری د رارت تلاورصحم ی
هرتخ رققحم طرسوت ی
ن ا ری ن
. سا هدش هتشادرب هزوح لوت
ی د رهزب ی رارت ی هرتخ رح و ی
روتک ررف
(IX 62
لوت ،)
رری د گ ی هررچه رارت ی هررتخ مو ررقم هرربنپ
ت فآ هب
( 37
، 63
، 71
لوت)
ی د مدرنگ ره ی رارت ی هرتخ هرب مو رقم
چر رررق رازوف ررری مو ی
( 71 )
لوت،
ررری د هرررب مو رررقم وک ررربنت چر رررق
رازوف ی مو ی
( 72
، 73
رتک ب)
ی ه ی رارت ی هتخ
E.coli
لوت ی د هدرننک
زنآ ی م
(CLA 74 )
رارت ﺞنرب،
ی هتخ راوخ هق س مرک هب مو قم
قحت زکرم طسوت ی
ت ق ل س رد ﺞنرب ره
ی 1323 - 1325 و
لوت رری د ﺞنرررب رره ی ار ررفآ هررب مو ررقم رری
ﺞ و ررح ی ژ
لوت ی د تورررپ هدررننک ی
ن
( 75 ) Cry1Ab،
لا رری ن رره ی ردررنغچ
رارت ی هتخ لوت ی د رسکوت هدرننک ی
ن
Cry1Ab
رب مو رقم مررک ه
تورررگآ راوررخگرب ی
( –76 72 )
ملاررت،
ارررب ی لوت رری د گ رری ه
وراد یی لگ م ی نوم ی ب ی رب ین
( 73 )
ی،
هرجنو رارت ی هرتخ مو رقم
موطرخ رس فآ هب ی
ی هجنو ا رد ی ار ل س رد 2113
( 21 )
،
ارررب ملاررت ی
لوت رری د ررهازلک ی شررک فررلع هررب مو ررقم
لگ ی زوف ی
( 21
د مادقا هدص و)
ی رگ مزآ رد هرک ی
ه گرش ره ی
تلود فلتخم زکارم ی
صوصخ و ی رم م رجنا ل ح رد ی
درش ب
،
ج زا ا هلم ی ن . سا ت مادقا
ضاوم قوقح ی - نون ق ی رد ربارب
GMOs
رد ا ی ار و هج
ل حرد ی هک فر م ی ردGMO
داوم اذغ یی و زرو شک ی
حب ه و هوگتفگ یی ار رد رس ترس هج ا ی د رج هدررک
، سا مدرم پورا رد ربارب ا ی ن رو نف ی دج ری د رب ی ش ررت ی ن
مو قم ار هتشاد درنا . هرتفگ رم ی دورش هرک رپورا ی ی ره رد
حلاررص ی ررناژآ رره ی تر ررظن ی کررش دررنراد و ررخرب ی
دندقت م هک هدرمع ا ری ن رفل خم ره رش ن ی زا رسفت ی هر ی
تو فتم و شنکاو ره ی رطارفا ی آ ره رم ی درش ب
( –22 31 ).
شنکاو مدرم رپورا هرب ربGMO
رب ی د رمتعا ی آ ره هرب
هد هن ی تر ظن ی و ور ی دررک تارکونکت ری ک رد زرا ری ب ی و
دم ی ر ی رطخ صخشم هدش رسا . قب رطم رسررب ی ره ی
م ررجنا طررسوت هدررش
Eurobarometer
هررعومجم(
ا ی زا
جنسرظن ی ره ی مورمع ی هرک هرب من ی گدرن ی زا مک ی رس ی و
پورا م جنا م ی دوش
( 32
، )
رب ی ن ل رس ره ی 1331 رت 2112
،
نارگن ی ه یی جار
"هرب ر کترسد ی بط ی
" ر و پ ی هدرم ی
ز ی رس حم ی رط ی و تملارس ی ( ژررلآ
، ره پ ی درنو ود داژرن و
فلع ه ی زره ) دوجو هتشاد هرک سا هرب
ررظن رم ی درسر
مومع مدررم دررکلمع هرب مز رس
ره ی تر رظن ی مطا ی رن
هتشادن و فرط زا ی ناوت هب یی ادنمشناد رد
دخ م ن سر ی
هب ف نم مومع ی و زا وس ی د ی رگ هب دنمناوت ی ناژآ ه ی
تلود ی رد هت ی ه س ی س ه ی قب طم ب ناوق ی ن و هدرادن تسا ی
ملاس ددررم هدورب درنا
( 32
، 33
. )
ا ری ار هرب برجوم ون رق
"
حلا لود یروهمج یملاسا
ای ر ا هب لکتورپ ا ی ینم
ز ی یتس بوصم
"1322
، وضع ای ن لکتورپ هدش سا
( 34 .)
هررب د نتررسا دررنب 3 ون ررق ا ی یررنم ز ی یتررس روررهمج ی
ملاسا ی ا ی ار بوصم ل س 1322 هک ررقم هتشاد :
فلا - س ی راذگتس ی
، ت یی ن و ورصت ی ب رهدربهار رد
هصرع ا ی نم ی ز ی تس ی و تر ظن رب ارجا ی آ قب طم ب د فم
ای ن ون ق .
ب - گنه ررمه ی ررب ی ن ررظو ی ف نون ررق ی ه گتررسد رره ی
ئارجا ی ذ ی حلاص ب تاررقم وم عوض ا ی ن ون ق .
ج - وصت ی ب ئآ ی ن هم ن
، ه لم لاروترسد ره
و طباورض
عوضوم ا ی ن ون ق .
یاروش یلم ا ی ینم ز ی یترس رد هرسلج 15 ربآ ل رس
1336 هب د هنشیپ کرتشم هرن خترازو ی ره
طبتررم د رهج(
،یزرو شک
، شادهب مرد
و مزومآ یکشزپ و
،مورلع
ت قیقحت و
یرو رنف و مز رس رظ فح طیرحم ز ی رس )
س یس ه ی ارجا ی ی ا ی ینم ز ی یترس لم رش لرصفرس ره ی
ذ ی ل ار وصت ی ب درک :
مضت ی ن هرهب یرادرب زا اوف ی د یرو نف ز ی یتس دج ی د
مح ی زا عونت ز ی یتس
ظفح ملاس و شادهب تلاوصحم لص ح
زا یرو رنف
ز ی یتس دج ی د
ازفا ی ش حطس یه گآ و کر شم یمورمع
هرب رورظنم
هد فتسا زا یرو نف ز ی یتس دج ی د
ما تلا کشا و
ت کن یمهبم زین رد ون ق ی د هدش و
نچمه ی ن رد هوحن لرتنک و تر ظن رب یارجا تارررقم هرب
مشچ یرم درورخ هرک یرم درناوت شل رچ از درش ب . مهبرم و
لمجم دوب یخرب ی هدنب ون ق رجنم هرب رسفت ی ر هرب ار ی
زا د فم ون ق ا ی ینم ز ی یتس طسوت ه گترسد ی ره ارجا ری ی
طبریذ هدش و بجوم درگ ی هد رجم ری و ریلوتم هزورح
ای ینم ز ی یتس رد ارجا ی ی درک ون ق هب ع مجا دنسرن .
هب اونع
،ل ثم مز س طیرحم ز ی رس رب د نترسا هرب
هد م 4 ون ق ا ی نم ی ز ی ترس ی ا ری ار و هررصبت
، آ یرسررب
زرا ی یب تارط خم ز
ی س یطیحم یم مت هزورح ره ار رد
حلاص ی وخ ی ش هتسناد
، اذلف قع ی هد دراد یم مت یض قتم
ب ی د هولاع رب رد ی ف زوجم زا س ی ر ه گتسد ی ه حلاصیذ
زا مز س طیحم ز ی رس
،زرین اررب ی ا زر ری یب تارط رخم
ز ی س یطیحم زوجم رد ی ف من ی دن . ای ن رد یل ح سا
هک س ی ر ه گتسد ه دندقت م هزوح یرصصخت ریل ف
رره
ه گتسد قبط هد م 5 مه ون ق صخشم هدرش و مز رس
طیحم ز ی س هنت یلوتم روما طبترم رب ت ریح شرحو و
زرا ی یب تارطخ ز ی س یطیحم آ سا . ی ک ی د ی ررگ زا
تلاکشم
،مهم مدع ر تخ س بس نم یقوقح رد صوصخ
یررسررب و اررربج
،تار ررسخ ت ررفلخت
رد روررما درریلوت و
تر جت تلاوصحم رارت
ی هرتخ . رسا فررطزا د ی ررگ رد
صوصخ حبم
نون رق ی مررج ر رگنا ی و لو رسم ی ره ی
ندم ی
، ون ق ص خ ی ا رد هک ی ن درش ب ن رم و م ج هزوح
وصت هب ی ب سرن ی هد . سا
ا رری ن رد یل ررح ررسا هررک لررکتورپ ا ی یررنم ز ی یتررس
( لکتورپ نه تر ک و لکتورپ یق حلا وگ ن ی - روپملالااوک )
هررب یدررمع دوررب رری یدررمعریغ دوررب
تار ررسخ یر ررک
هتشادن و رد صوصخ اربج
تار سخ یل رمتحا بحرص
هدرک سا . ه نچم نی صخشم رسین رورظنم زا تر رسخ
هچ عون ز ی ه ی ی سا و ا ی ن هرک هرچ یل رمعا فرلخت و
هچ یل معا هب اونع مررج یرقلت درنهاوخ درش و ر ت ری ف
تسرد ی رد ا ی ن صوصخ هئارا
هدشن سا . رد درورخرب رب
،ت فلخت هر شا هدش سا هک صخش یط خ ب ی د لد ر م
ی دنچ ربارب تر سخ ا ی د ج هدش ار ارربج ک درن . ا ری ن رد
یل ررح ررسا هررک م ررجنا فررلخت نررکمم ررسا
ًلاررصا هررب
یتر سخ رجنم دورشن . رد رثکا ری نیناورق ا ی یرنم ز ی یترس
س ی ر هروشک
، ر تخ س یقوقح بس نم ب ر ت ی ف ف فرش
و یف رک هرب
،فرلخت
،مررج تار رسخ
،یدرمعریغ هوررحن
اربج تار رسخ رخادرپ(
رج ی هرم یدرقن و ری ادرنز )
هر شا هدش
، سا ما رد رق ون ا ی یرنم ز ی یترس ا ری ار ا ری ن
دراوم هب چیه هجو دوجو درادن نینچمه. قبط داورم 622
و 623 ون ق تاز جم یملاسا
، مادقا ره ی دهت هک ی د لع ی ه
مومع شادهب ی
قلت ی دوش
، هرب تاز جم لمحت رب هولاع
د ت ی ه ن هدراو تار سخ ری
ز رم مورکحم ی
ددررگ . آ هرچ هرک
سا ملسم
، لو سم ون ق ی
ندرم ی بورصم 1333 ا ری ار
نی ز و هترشاد ررظن تر رسخ ارربج هرب فررص هرک رحبم
صقت ی ر رد زورب ل ف ز ی ر بن رد آ حرطم ن ی س
، رت رمز
وصت ی ب ون رق
،ص رخ رم ی درناوت ررب هورحن ی زرا ری ب ی و
اربج تار سخ ش ن ی رب ل ف ی ه ی ا ری ن هزورح تر رظن
من ی د . ارب نب ی
،ن هب رظن یم دسر رد هزوح ز ی س یرو رنف
،
یلئ سم زا هلمج لام رع
،لر ف لرماوع
،یلرصا ریرصقت و
هوحن میسقت اربج تر سخ نیب لام رع ب ری د رب رقد و
یف فش شیب یرت دروم هرجوت راررق درریگ ز ری ار رد ا ری ن
هزوح
ًلاوم م لرماوع و ب برسا یددر تم رد عورقو ز ری
یل متحا یم دنناوت شقن هتشاد دنش ب و یتح نکمم رسا
نیی ت شقن و ازیم ررض رب یخ زا ا ی ن لماوع کما ذپ ی ر
دش بن
ًلاثم رد رییغت ری نتف یل رمتحا هرنوگ یرشحو ری ک
ه رریگ رد ررر ا یررقلات هررنوگ رارت ی هررتخ ررب آ هررب ررلع
هدنکارپ دش رذب رارت ی
،هتخ یلماوع وچ د ب ی تاررشح
مه رد ا ی د ج تر رسخ لریخد درنهاوخ دورب رد . زرا ری یب
،تر سخ ا ی ن هتکن زین حرطم سا هرک آ ری ب ری د ررطخ و
یتر رسخ هررک
لر فل ب هدررش رسا ار کلاررم راررق داد رری
آ هررچ هوقل ررب ررسا و رد آ ی هدررن ت رر بت دوررخ ار ررشن
دهاوخ داد ار زین ب ی د ظ حل درک
زا آ ئ ج ی هک ا ی ن هنلا ح بم ری
ه ورقح مل رع رد
هدع ق هب رجنم ی
ی ق ین ی ره هدشن ی ک هروشک زا ی
رک ی زا
دعاوق ار ارب ی سر متخ ی گد ی وم هب ا ب طبترم ت عوض ری
ن
زگرب ح بم ی
هد .درنا زا ا ری ن
،ور ن ری ز ورصت هرب ی ب ون رق
مز رد ص خ ی
هن ل ف ی ه ی رارت هزوح ی
هرتخ اررب ی ت یری ن
دراوم ی ببرس ، رنو م ، کارش : وچمه ی
تررش بم و
ارب ی ش ن تر سخ اربج ی
ز ل ف زا ی ر بن رل ح رد ره
ی
روررصق رری ررصقت ی ر رد ار عاوررنا ررقو و ل ررمعما فررلتخم ی
قوقح ی وقت ی م ی من ی د .
حلاصا مرگن مومع مدرم رد ذپ ی مر ز ی رس رو رنف ی و
پی تاد هنش رد ا ی ن صوصخ
ت ل طم سب ی ر ی رارت تلاوصحم صوصخ رد ی
هتخ
ملع رظنم زا مرگن فلتخم د با و ی
، د قتعا ی
، تخ نش ی
،
آ ی هدن رگن ی ا و ی نم ی ز ی تس ی ققحم طسوت ی
ن جر رخ ی
( 23 - 25 )
لخاد و ی قحت رد . سا هتفرگ م جنا آ هب بسن ی
ق م جنا
رد هدش ط بترا رب دادر ت ی رصصختم زا ی
ن ب ی ژورلونکتو ی
ز داد ت هک هدش هداد شن روشک ی
د ی ا زا ی ن صصختم ی ن
بولطم مرگن ی
ب ی ب ن ین ی هنت و هتشاد 3
/ 7 ا زا دصرد ری
ن
تلاوررصحم زا هد فتررسا فل ررخم دارررفا رد .دررندوبGM
ه ل طم ا ی شم ر رکمه ب هب ی
رشخب ی ختم زا ص رص ی ن رهرش
ررمرک
( 35
ا هررب)
رری ن تن ی هررج ررسر ی دند ولوا هررک رری رد دررنب
رارت تلاوصحم ب ختنا ی
هتخ م ی ترت هرب درناوت ری
ب لم رش
شادهب - حم ، ملاس ی
ط ز ی
، س د صتقا ف نم ی
هن و ی ت
ررت ی تار س ی ررس ی
، دررم ی ر یت ی ع ررمتجا و ی .دررش ب رد رررظن
جنس ی لگنا مدرم زا هک ی
ل س رد 2113
( 36
،دش م جنا)
بی ش رت بولطم تارظن گدنوش هبح صم ی
ا رد ی ن زرا ی ب ی
د ه ل طم رد .دنتشاد ی
رگ ی ور رب ی رپورا رس نشر ک
،یی
ا مرررگن مهررس رری
ن تلاوررصحم هررب دارررفا تنژ
ی ررک ی دروررم
زرا ی ب ی مت رد شناد و هدش کرد ف نم ، فرگ رارق ی
ل رخ هب
ی د ا ی ن تلاوصحم ی
آ هرب برسن مرگن هرب ار ره
اونع ی ک لصا لم ع ی دنتسناد
( 37
، 32
. )
ب هجوت هب ا ی ن هک
هGMO
هنومن ا ی زا رو نف ی دج ی د ب بقاوع و تاررطخ
هتخ نش ن و رد ع ی ن ل ح اوف ی د سب ی ر ار اررب ی هر م ج کرشت ی ل
م ی
،دنهد ب ا ی
،ل حن زرا ی ب ی تارط خم رد
ا ری ن
،هزورح زا
رظن سب ی ر ی زا س نشر ک و
رنچمه ی ن فررصم گدرننک
ف ک ن ی هب رظن م ی دسر و زا رظن هدع ا ی مرصت ی م گ ری ر ی رد
ای ن صوصخ سب
ی ر تارکونکت ی ک قلت ی م ی دورش . رسب ی ر ی
زا بح ص ارظن و س نشر ک هزوح
اذغ ر تساوخ دوبهب
کر شم مومع
ی رد مصت ی م گ ی ر ی ه و ظنت ی م تاررقم رد
حب ه ی رارت تلاوصحم هب طوبرم ی
هتخ م ی مدرق .دنرش ب
ذرررپ رررهج رد لوا ی
مر ا ررری ن رو رررنف ی د رررمتعا برررلج
نشر ک ملارس و اذرغ هزورح ارظن بح ص و س هرب و
فرصم آ بت م گدننک
ی درش ب . رهج لورصح رتن ی ﺞ
لب ق
،لوبق م جنا مزآ ی ت ش ی قد ری ق رد صورصخ ملارس
ای ن تلاوصحم اررب
ی رسنا ره و رحم ی ط ز ی رس ب ری د رب
کر شم مز س
ه ی
ً تبسن رب ی فررط درنن م ه گرشناد ره
( ودب مرس ی ه راذگ ی ذ ی فن رد ح هزو ز ی س رو رنف ی )
رری ررتا رررکف لا رر ف ررحم ی ط ز ی ررس و رری مز ررس رره ی
هن تسودرشب و
ل ف رد هزوح ه ی ع متجا ی م جنا دوش . رپ
حررضاو ررسا
،هررک رد دروررم رریGMO
نتف طررخ ررشم ی
"
ررب ی ررفرط
"ی ر ررک تخررس ی دررهاوخ
،دوررب ررما ررب نتررشاد
ربهر ی وق ی غ ی نکممر ن ی رس . زا ا ری ن
،ور یز رسدنمناوت
ز ی خ سر ه و یورین ین سنا رد هنیمز یسدنهم کیتنژ و
ای ینم ز ی یتس و ت مادقا بس نم لود یارب ه سوت ا ی نرم
تلاوصحم رارت
ی هتخ و زرا ری یب تارط رخم یل رمتحا
آ
رورررض ی ررم ی دررش ب . ررنچمه ی
،ن ررلود فررلکم ررسا ررت
ت مادقا مزلا یارب صیخشت و سررب ی داورم رارت ی هرتخ رب
ای د ج مزآ ی ه گرش ی ره هتفررشیپ و ر رکمه ی شرخب ره ی
یصوصخ م جنا
دهد ت علاطا ین سر بس نم هرب مدررم ار
دروررمرد ملاررس داوررم اذررغ ی ی رارت ی هررتخ م ررجنا هداد و
صوصخرد تارط خم
یل رمتحا ا ری ن داورم هرک س رسارب
مزآ ی ت ش ربت م مول م یم
،دورش ت مادرقا مزلا ار م رجنا
دهد . رد ا ی ن تسار هیهت ت علاطا و
ر بخا دنتسم یملع ررب
