DOI:10.22059/JWDP.2022.336023.1008133
)
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺔﻟﺎﻘﻣ (
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻲ ﺖﻛﺮﺷ و
ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ هﺮﻳﺪﻣ
يﺮﻴﺸﺑ ﻦﻴﻧزﺎﻧ
1ﺶﻨﻣ يرﺎﻴﻣﺪﻗ ﻦﻳﺮﺴﻧ ،*
و2
يﺪﻤﺣا ﺚﻳﺪﺣ 3
هﺪﻴﻜﭼ
ﺖـﺌﻴﻫ ﺐﻴﻛﺮﺗ رد نز ناﺮﻳﺪﻣ رﻮﻀﺣ
ﻢﻴﻤـﺼﺗ ﻚﺒـﺳ ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ هﺮﻳﺪـﻣ يﺎـﻔﻳا رد ﻻﺎـﺑ ﺮـﻈﻧ ﺖـﻗد و صﺎـﺧ يﺮـﻴﮔ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ رﻮﺧرد و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ دﻮﺧ يﺎﻫ ﻞﻤﻋ
دﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ شزرا ﺶﻳاﺰﻓا و
ﻪـﺑ ؛دراد ﺎـﻫ يرﻮـﻃ
ﻪـﻛ
ﺖﺌﻴﻫ ﻲﺗرﺎﻈﻧ ﺪﻌﺑ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻪﺑ نﺎﻧز رﻮﻀﺣ ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ هﺮﻳﺪﻣ
ﺖﺻﺮﻓ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و دﻮﺷ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار ﻪﻧﺎﺒﻠﻃ
و ﺪﻫد ﻞﻤﻋ دﺮﻛ
ﺖﺌﻴﻫ ﻲﻳآرﺎﻛ و ﻲﻣ دﻮﺒﻬﺑ ار هﺮﻳﺪﻣ
ﺪﺸﺨﺑ . ،سﺎـﺳا ﻦـﻳا ﺮﺑ فﺪـﻫ
ﺶﻫوﮋـﭘ ﺮـﺿﺎﺣ رد نﺎـﻧز رﻮـﻀﺣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲـﺳرﺮﺑ
ﺖﺌﻴﻫ ﺮﺑ هﺮﻳﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺖﻛﺮﺷ ﺖﺳﺎﻫ . رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ هزاﺪﻧا
ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ يﺮـﻴﮔ
ﺖﻛﺮـﺷ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا شور زا ﺎـﻫ
ﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ا
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
رﺎﻣآ ﺔﻧﻮﻤﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ي ﻞﻣﺎﺷ
129 ﺖﻛﺮـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﻳﺬﭘ رادﺎـﻬﺑ قاروا سرﻮـﺑ رد هﺪـﺷ
ناﺮﻬﺗ لﺎﺳ ﻲﻃ يﺎﻫ 1392 ﺎﺗ 1399 ﺖﺳا .
ﺖـﺌﻴﻫ ﺐـﻴﻛﺮﺗ رد نﺎـﻧز داﺪﻌﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮـﻴﻐﺘﻣ و هﺮﻳﺪـﻣ
ﺖﺳا ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻪﺘﺴﺑاو .
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻲﺟرﺎﺧ ﺪﻌﺑ ود و ﻲﻠﺧاد ﺪﻌﺑ ود ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ .
ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻠﺧاد دﺎﻌﺑا نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻂﺑاور ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ
و
ـﻴﻟﻮﺗ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ تﺎـﻋﻼﻃا يﺎـﺸﻓا دﺎـﻌﺑا و ﺪ
ﺧ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﻲﺟرﺎ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا
و ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا ﺖـﺴﻳز
ﺖﺳا . ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖـﺌﻴﻫ رد نز ناﺮﻳﺪﻣ رﻮﻀﺣ ﻪﻛ ﺪﻫد
هﺮﻳﺪـﻣ
ﺮـﺑ يرادﺎـﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺎـﻔﻳا
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد ﺖﻛﺮﺷ
ﺎﻫ يﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ و ﻞﻤﻋ
دﺮـﻛ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا د .درا نﺎـﻧز رﻮـﻀﺣ ،ﻪـﺠﻴﺘﻧرد
ﻪﺑ رﺎﻛوزﺎﺳ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ تﺎـﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺮﺘﻬﺑ يﺎﻔﻳا ﻪﺑ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ .
نﺎﮔژاوﺪﻴﻠﻛ
،نز ناﺮﻳﺪﻣ ﻟﻮﺌﺴﻣ
ﻴ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺖﻛﺮﺷ
، ﺖﺌﻴﻫ هﺮﻳﺪﻣ .
1 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا هوﺮﮔ يراﺪﺑﺎﺴﺣ ،يراﺪﺑﺎﺴﺣ و دﺎﺼﺘﻗا ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ، هﺎﮕﺸﻧاد
مﺎـﻴﭘ رﻮـﻧ ناﺮـﻳا ،ناﺮـﻬﺗ ، )
ﺪﻨـﺴﻳﻮﻧ ة
ﻮﺌﺴﻣ ل [email protected] (
2 . ناﺮﻳا ،رﻮﺑﺎﺸﻴﻧ ،ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،يراﺪﺑﺎﺴﺣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ [email protected]
3 . ناﺮﻳا ،ﻢﺸﻗ ،رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ،يراﺪﺑﺎﺴﺣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ [email protected]
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
/1
/10
1400 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ ، :
/8
/12
1400
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز بﺎﺼﺘﻧا ﺮﻳﺪﻣ
ة ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ﻳ ﻜ ﻲ ﻢﻬﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ار
يﺮﺒﻫ ﺘﻛﺮﺷ ﻲ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا
رﻮﺧرد ﻪﻈﺣﻼﻣ يا ﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻴ
نﺎ ﺖﻟود ، ﺳ ،ﺎﻫ ﻴ ﺖﺳﺎ ناراﺬﮔ ﺐﺣﺎﺻ و ناﺮﻈﻧ ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ
ﺖــﺳا ) بﺎﻬــﺷ ،نارﺎــﻜﻤﻫ و1
2020 : 37 .(
ﺮــﻄﺧ رﺎــﺘﻓر ﺶﻫﺎــﻛ رد ﻲــﻤﻬﻣ ﺶــﻘﻧ نﺎــﻧز يﺮﻳﺬــﭘ
ﺖﺻﺮﻓ ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﻪﻧﺎﺒﻠﻘﺘﻣ ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻫ ﻪﺑ ؛ﺪﻨﻛ
يرﻮﻃ ﻊﻧﺎـﻣ يﺮـﺒﻫار مﺎـﻈﻧ نﺎـﻛرا رد نﺎـﻧز رﻮـﻀﺣ ﻪﻛ
شراﺰﮔ ﻲﻣ ﻲﻠﻌﺟ ﻲﻟﺎﻣ ﻲﻫد
ﺖـﺷاد ﺪـﻫاﻮﺧ ﻲﭘ رد ار ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺮﺑ ترﺎﻈﻧ ﺪﻨﻳاﺮﻓ دﻮﺒﻬﺑ و دﻮﺷ .
ﺎـﻣا
،ﺐﻠﻏا ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز هﺮﻳﺪﻣ
رﻮﻀﺣ ﺮـﺘﻤﻛ ي ﺪـﻧراد )
زﺪـﻧﺎﻧﺮﻫ و ﺪـﻧوﺮﻓ
،2
2021 : 20 .(
ﺎـﺑ ﻦـﻳا ،لﺎـﺣ
يرﻮﺌﺗ ﺎﻫ ي ﺎﻤﻧ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻳ
ﮔﺪـﻨ ﻲ رﺎـﺘﻓر ، ي دﺎـﺼﺘﻗا ، ي ، ﻫار يﺮـﺒ ناور ، ـﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﻋﺎـﻤﺘﺟا و ﻲ
نﺎـﺸﻧ
ﻣ ﻲ ﻫد ﻨ ﻪﻛ ﺪ عﻮﻨﺘﻣ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ندﻮﺒﻧ ﺖﺌﻴﻫ
ﻣ هﺮﻳﺪﻣ ﻲ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
تﺎﻤﻴﻤـﺼﺗ ذﺎـﺨﺗا ﻏ
ـﻴ ﺮ ﻬﺑ ﻴ ﻪـﻨ ﺮـﺠﻨﻣ
دﻮﺷ ﻪﻛ ﺮﻣا ﻦﻳا ﺪﻣ ﺮﺑ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ و ﻞﻤﻋ دﺮﻛ
ـﻔﻨﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖﻛﺮـﺷ ﻲ
ﻲـﻣ دراﺬـﮔ ) نﺎـﻳﻮﮕﻧ ،نارﺎـﻜﻤﻫ و3
2020 : 5 چﺮﻳﺎﻛ ؛ ،4
2018 : 355 بﺎﻫو ؛ ،نارﺎﻜﻤﻫ و5
2018 : 36 .(
رد ،ﻊﻗاو ﻲـﺧﺮﺑ ناﺮـﺤﺑ زا ﺎـﻫ ي
ﻟﺎﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻲ ﺎﻫ
ﺪﺣ ﺎﺗ ﺐﻠﻏا ي
ﺷ ﻪﺑ ﻴ هﻮ ﺎﻫ ي ﻌﺿ ﻴ ﻒ يﺮﺒﻫار ﺘﻛﺮﺷ ﻲ ﻣ هداد ﺖﺒﺴﻧ ﻲ
ﺷﺎﻧ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲ
زا ﻣ عﻮﻨﺘ و ندﻮـﺒﻧ لﻼﻘﺘـﺳا
ﻓﺎﻔـﺷ و ﻴ ﺖ ﻦﺘـﺷاﺪﻧ ﺖـﺌﻴﻫ رد
ﺖﻛﺮـﺷ هﺮﻳﺪـﻣ ﺎﻫ
ﺖـﺳ ) يﺮﮔﺎـﻤﻟا و6
،نارﺎﻜﻤﻫ 2020
: 30 .(
رد ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ عﻮﻨﺗ ﺖﺌﻴﻫ
هﺮﻳﺪـﻣ ﻠﻣﺎـﻋ ﻲ ﻢـﻬﻣ يﺮـﺒﻫار رد ﺗ ﻲﺘﻛﺮـﺷ
ﻲـﻘﻠ
ﻲﻣ دﻮﺷ ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳا زا ﻪﻛ
ﺖـﺤﺗ يﺮـﺒﻫار يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ راﺮـﻗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﻲـﻣ ﺪـﻧﺮﻴﮔ . رد رﻮـﻀﺣ ﺎـﺑ نﺎـﻧز
ﺖﺌﻴﻫ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ هﺮﻳﺪﻣ مﺎﺠﻧا رد ار دﻮﺧ ﺶﻘﻧ ﺪﻧا
نداد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و ﺪﻨﻨﻛ تﺎﺒﺛا يﺮﺒﻫار يﺎﻫ يﺎﻫ
ﺪـﻨﻨﻛ ﺲﻜﻌﻨـﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ تﺎﻤﻴﻤـﺼﺗ رد ﺮﺗﻻﺎـﺑ و ﺮﺘﻬﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ ار دﻮﺧ .
رﻮـﻀﺣ
ﺪﻣ ﻳ ناﺮ ﺖﺌﻴﻫ رد نز ﺮﻳﺪﻣ
ه ﻲﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛﺎﺑ تﺎﻋﻼﻃا رﺎﺸﺘﻧا ﺐﺟﻮﻣ و دﻮﺷ
ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ دﻮـﺒﻬﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ ) ﺎﻛرﻼﺳ و رﺎﻛرﺎﺳ ،7
2021 : 21 .(
ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا
ﺖﻛﺮـﺷ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺮﻳﺬـﭘ ﺎـﻫ
ﺖﻛﺮﺷ مواﺪﺗ رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﺎﻫ
ﺪﻨﻛ . ﺖﻛﺮﺷ طﺎﺒﺗرا زارد رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺎﺑ ﺎﻫ
يﺎـﻘﺑ نﺎﻜﻣا ،تﺪﻣ
نآ ار ﺎﻫ ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ دروآ
. ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺮﻳﺬﭘ دراد ﺖﻟﻻد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ
ﻪﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﺪـﻳﺎﺑ ﺎـﻫ
ﺮﺑاﺮﺑ رد زا ﻲﮔرﺰﺑ هوﺮﮔ يذ
نﺎﻌﻔﻧ ﻞﻣﺎﺷ
،ناراﺪﻣﺎﻬﺳ
،ناﺮﻳﺪﻣ ،نﺎﻨﻛرﺎﻛ ،نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ
نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
ﻻﺎﻛ ﻚﻧﺎﺑ ، نﻮﻧﺎﻗ ،ﺎﻫ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻂﻴﺤﻣ ،ناراﺬﮔ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻮﮔ
. ﺖﻛﺮﺷ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ هوﻼـﻋ ﺪـﻳﺎﺑ ﺎﻫ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺮﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﻳﺬﭘ
. ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺖﻴﻤﻫا ﺪﻳﺎﺑ
رد ﺎﺸﻓا تﺎﻋﻼﻃا ﺔﻨﻴﻣز رد هﺪﺷ
شراﺰﮔ ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻫ ترﺎـﻈﻧ
ﻲﻓﺎـﻛ
ﻪﺑ ﺪﻳآ ﻞﻤﻋ . ار ﻲﺘﻛﺮﺷ يﺮﺒﻫار يﺎﻫرﺎﻛ و زﺎﺳ ،ﺮﻣا ﻦﻳا ﻖﻘﺤﺗ ﻲﻣ
ﺪـﺒﻠﻃ . ﺖﻛﺮـﺷ ﺎﺑ ﺎـﻫ ـﻳ ﺪ داﺪـﻌﺗ
1. Shahab
2. Freund & Hernandez 3. Nguyen
4. Kirsch 5. Wahab 6. Elmagrhi 7. Sarkar & Selarka
زا يﺮﺘﺸﻴﺑ ار نﺎﻧز
ﺖﺌﻴﻫ رد بﻮﺼﻨﻣ هﺮﻳﺪﻣ ﺪﻨﻨﻛ
، ز ﻳ اﺮ ناﻮﻧﺎﺑ ﻣ ﻲ اﺰﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ـﻳ ﺎ ي يدﺎـﻳز ار ـ ﺪـﻨﻧﺎﻣ
ﺑ طﺎﺒﺗرا ﻴ ﺮﺘﺸ ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ و ﺤﻣ ﺎﺑ ﻴ ﻂ ﺟرﺎﺧ ﻲ ـ ياﺮﺑ ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ .
يرﻮـﺌﺗ ﻖـﺒﻃ
ذ ي نﺎﻌﻔﻧ ، ناﺮﻳﺪﻣ ﺎﺑ نز ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﻏ ﻴ ﺮ ﻟﺎﻣ ﻲ ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ﻳ ، ﻨﻌ ﻲ ﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴ ﺬـﭘ
،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺮـﻳ ﺔـﻄﺑار
ﻲﺘﺒﺜﻣ راد ﻧ ﺪ . ﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻫاﻮﺷ ﻲ
ﺎﻤﺗ نادﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧز ﻪﻛ ﺪﻫد ـﻳ
ﻞ ﺑﻴ ﺮﺘـﺸ ي اﺮـﺑ ي ﻞـﺣ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲ
ﺪﻧراد )
1ﻦﻴﺴﺣ ،نارﺎﻜﻤﻫ و 2018
: 421 ﻮﺋﺎﻴﻟ ، ،نارﺎﻜﻤﻫ و2
2018 : 214 .(
لﺎﺳ ﻲﻃ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
، دﺮﻜﻳور
ًﺎﺘﺒﺴﻧ يﺎﻫ ﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد يﺪﻳﺪﺟ
ﻪ رد نﺎـﻧز يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﺖـﺴﭘ
يﺎـﻫ
ترازو يﻮﮕﻨﺨـﺳ و ﻒـﻠﺘﺨﻣ يارزو ناﻮﻧﺎـﺑ رﻮـﻣا ﺖـﻧوﺎﻌﻣ ،ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ترازو ﺮـﻴﻈﻧ رﻮﺸﻛ سﺎﺴﺣ ﻪﺟرﺎﺧ ﺖﺳا هﺪﻣآ دﻮﺟو ﻪﺑ .
،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ
ﺮﻳﺪﻣ ة ﺖﻛﺮﺷ يﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ ،
ﻲﺗﺎﻣﺪـﺧ
ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ يﺎﻫ
د هﺪﺷ ﻪﺻﺮﻋ و رادﺎﻬﺑ قاروا سرﻮﺑ ر
ﻪـﺑ ور يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﺶﻳاﺰـﻓا
ﺖﺳا . ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ يﺎﻫ
ﻞﻤﻋ هﺪﻣآ ﺔﻫد رد 1390 لﺎﻏز جاﺮﺨﺘﺳا ﻊﻳﺎﻨﺻ ، جاﺮﺨﺘـﺳا ،ﮓﻨـﺳ
ﻪﻧﺎﻛ هﻮﺒﻧا ،تﺎﻓﺎﺸﺘﻛا ﺰﺟ ﻪﺑ زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ جاﺮﺨﺘﺳا ،يﺰﻠﻓ يﺎﻫ و ﺖـﻋارز ،تﻼﻐﺘـﺴﻣ و كﻼـﻣا يزﺎﺳ
رد نز رﻮــﻀﺣ نوﺪــﺑ ﻲﻃﺎــﺒﺗرا ﻞﻳﺎــﺳو و تﺎﺟﻮــﺴﻨﻣ ،يﺬــﻏﺎﻛ تﻻﻮــﺼﺤﻣ ،ﻪﺘــﺴﺑاو تﺎﻣﺪــﺧ ﺖﺌﻴﻫ هﺮﻳﺪﻣ ﺪﻧدﻮﺑ . ﺖﺌﻴﻫ رد نز رﻮﻀﺣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ دوﺪـﺣ داﺪﻌﺗ ﺎﺑ ﻲﻳوراد ﺖﻌﻨﺻ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ هﺮﻳﺪﻣ
24 ﺖﺌﻴﻫ ﺐﻴﻛﺮﺗ رد نز دﻮﺑ هﺮﻳﺪﻣ
. اﺬﻟ ﺖﻴﻔﻴﻛ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ و ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻞﻤﻋ
دﺮـﻛ و
شراﺰﮔ يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺧﺎﻨﺷ و كرد ياﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﻪﺻﺮﻋ رد نﺎﻧز يﺎﻫ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
وﺮﺿ يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺳا ير
) يﺮﻴﺸﺑ ،ﻲﻔﻗو و ﺶﻨﻣ 1400
: 5 .(
حﺮﻄﻣ دراﻮﻣ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،دراد دﻮـﺟو ﻪـﻨﻴﻣز ﻦـﻳا رد ﻪـﻛ ﻲـﻤﻛ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺪﻫاﻮﺷ و هﺪﺷ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا فﺪﻫ ﻧز رﻮﻀﺣ
نﺎ ﺖﺌﻴﻫ رد ﺮﺑ هﺮﻳﺪﻣ يﺎﻔﻳا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻲـﻠﺧاد
ﻲﺟرﺎﺧ و ﺖﻛﺮﺷ
ﺎﻫ ﺖﺳا ﻲﺳرﻮﺑ ي .
يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺖﻛﺮﺷ
ﺎﻫ ﻪﺑ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺔﻧﺎﺒﻠﻃواد ﺖﻛﺮﺷ
ﺔﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ هﺪﻨﻳﺎﭘ
يﻮﺳاﺮﻓ تﺎـﻣاﺰﻟا
ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ هرﺎﺷا دراد ﻚﻳ و شور ياﺮﺑ ﺶﻫﺎﻛ فﺎﻜﺷ ﻦﻴﺑ ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ تارﺎـﻈﺘﻧا و يذ
نﺎـﻌﻔﻧ رد ﺐـﻟﺎﻗ
شراﺰﮔ يﺮﮔ و تﺎﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا ﻲﻓﺎﺿا
ﺎﺑ دﺮﻜﻳور ﻲﮔﺪﻨﻳﺎﭘ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﻲﻣ دور . ﺖﻛﺮﺷ ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ يﺎـﻫ
ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﺖﻬﺟ رد ﺦﺳﺎﭘ
ﻲﻳﻮﮔ ﻪﺑ يﺎﻫﺎﺿﺎﻘﺗ ﺪﻳﺪﺟ
؛ﺪﻧراد ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ يا ﻪﻛ ﻲﺧﺮﺑ ﺖﻛﺮﺷ ﺎـﻫ ﮓـﻨﻫﺮﻓ
دﻮﺧ ار ﺮﻴﻴﻐﺗ هداد رد و ﺮﻈﻧ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﺖﻛﺮـﺷ ﺎـﻫ ار ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ ﺔﺘـﺴﻫ ﻲﻠـﺻا
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ يرﺎﺠﺗ نﺎﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺪﻧا ) ،ﺎﻨﻴﻟﻮﻣ 2010 : 28 .(
1. Hussain
2. Liao
نﺎﻣزﺎﺳ ،ﺖﻴﻋوﺮﺸﻣ يرﻮﺌﺗ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻣز ﺎﺗ ﺎﻫ
ﻧاﻮﺗ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻫد ﻪـﻣادا دﻮﺧ تﺎﻴﺣ ﻪﺑ ﺪﻨ
نآ ﺪﻧاﺪﺑ عوﺮﺸﻣ ار ﺎﻫ .
ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دادراﺮﻗ ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﺎﻫ
ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ ناﻮﻨﻋ زا يا
ﻲﻣ ﻪﺋارا ار رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ و ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﻴﺘﺧا نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو داﺮﻓا ﺪﻨﻛ
. نﺎﻣزﺎـﺳ ﺎـﻫ
ﺗﺎﻣﺪﺧ و هدﺎﻔﺘﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳا زا ﻲﻣ ﻪﺿﺮﻋ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ار ﻲ
ﺪﻨﻛ . نﺎﻣزﺎﺳ دﻮـﺧ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و تﺎﻴﺣ ﺔﻣادا ياﺮﺑ ﺎﻫ
نآ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ ﺪﻋﺎﻘﺘﻣ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻨﻳﺰﻫ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ياﺮـﺑ نﺎـﺷ
ﺖﺳا ) ،سﻮﻴﺗﺎﻣ 1997 : 502 .(
تارﺎـﻈﺘﻧا نﻮـﭼ و دراد ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻪﺑ يرﻮﺌﺗ ﻦﻳا
ﻲﻣﻮﻤﻋ نﺎﻣزﺎﺳ يرﻮﺌﺗ ﻦﻳا سﺎﺳاﺮﺑ ،هدﺮﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ
ﻲﻧﺎـﺴﻧا يﺎﻫﺪـﻣﺎﻴﭘ ﻪـﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ ـ
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا و ﻲـﻄﻴﺤﻣ
ﻪﺑ ﺮﮕﻳد و ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺟﻮﺗ نﺎﺸﺘﻴﻟﺎﻌﻓ بﻮﻠﻄﻣ رﺎﻴﻌﻣ دﻮﺳ ندﺮﻛﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻲﺘﻨﺳ رﻮﻃ
ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﺮـﻈﻧ رد ﺖﻛﺮﺷ
ﻲﻤﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺷ
. ﻢﻴﻤﺼﺗ ،ﺖﻴﻋوﺮﺸﻣ يرﻮﺌﺗ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ يﺮﻴﮔ
و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ،يدﺎﺼﺘﻗا دﺎﻌﺑا رد نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
ز ﺖﺴﻳ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺖﻛﺮﺷ و دﺮﻴﮔ
يﺎـﺸﻓا ﻪﺑ راﺪﻳﺎﭘ ﺔﻌﺳﻮﺗ مﻮﻬﻔﻣ ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﺖﺳا مزﻻ ﺎﻫ
ﺪﻧزادﺮﭙﺑ هزﻮﺣ ﻪﺳ رد تﺎﻋﻼﻃا .
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ يﺎﻔﻳا رد نﺎﻧز ﺶﻘﻧ
ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ ﺖﻛﺮﺷ ةﺮﻳﺪﻣ
ﻲﺘﻛﺮـﺷ يﺮـﺒﻫار تﺎﻴﺑدا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻤﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ )
تﻮﻫﺎﺳ ،نارﺎـﻜﻤﻫ و1
2019 : 905 .(
ﺖـﺴﭘ رد نﺎـﻧز ﺎـﻫ
ي ﻠﻛ ـﻴ ﺪ ي
رﺎﻴﺴﺑ يﺮﺒﻫار تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ذﺎﺨﺗا رد ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ﻗد
ﻴ ﻖ طﺎﺘﺤﻣ و ﺪﻧا ) چﺮﻳﺎـﻛ ،2
2018 : 352 .(
عﻮـﻨﺗ رد
ﺖﺌﻴﻫ هﺮﻳﺪﻣ اﺰﻓ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻳ
هﺪﻨ ا ي ﺸﺨﺑ ﻪﺑ ﻲ زا ﺖﺴﻳز بﻮﭼرﺎﭼ ﻲﻄﻴﺤﻣ
، يﺮﺒﻫار و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻳﺪـﺒﺗ
هﺪﺷ ﻪﻛ رد اﻳ دﺎﺠ شزرا ﺖﻛﺮﺷ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﺎﻫ
ﺗ ﺛﺄ ﻴ ﺮ ﺖﺳا هدﻮﺑ راﺬﮔ .
ﺪﻣ ﻳ ناﺮ نز
، ﻦﺘـﺷاد دﻮـﺟو ﺎـﺑ
ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﻻﺎﺑ يﺎﻫ
ﺖﺴﭘ رد ﺮﺘﻤﻛ ، ﺎـﻫ
ي ﻲﺘﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ
ـﻣ ﻲ ﺪـﻨﻨﻛ ) نودراﺮـﻴﺟ ،نارﺎـﻜﻤﻫ و3
2021 : 122 .(
رﻮﻀﺣ ﻦﺘﺷاﺪﻧ رد نﺎﻧز ﺖﺌﻴﻫ هﺮﻳﺪﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﻢﻛ نز نﺎـﻨﻛرﺎﻛ يﺎـﻫزﺎﻴﻧ ﻪـﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ
ﻲﻣ ﻪﺑ ؛دﻮﺷ يرﻮﻃ ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ زا دﻮﺷ
ﻦﻴﻳﺎـﭘ ﺖـﻳﻮﻟوا ﺮـﺗ
رادرﻮـﺧﺮﺑ ي ﺪﻧﻮـﺷ
رد و ﺾﻴـﻌﺒﺗ ﻪـﺠﻴﺘﻧ
دﺎﺠﻳا نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ دﻮـﺷ
. مﺎـﻫاﺮﮔ نارﺎـﻜﻤﻫ و4
) 2017 : 226 ( ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﻛﺮـﺷ
ﺎـﻫ ﺎـﺑ
بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻣ ﻳ ناﺮ نز ﻣ ﻲ ﻤﺼﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻴ
تﺎﻤ ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ ﺪﻨﻨﻛ ذﺎﺨﺗا يﺮﺗ .
نآ ﻲﻣ ﺎﻫ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ و ﺎـﻫ
ﺪﻨﻨﻛ ترﺎﻈﻧ ناﺮﻳﺪﻣ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ )
5بﺎﻬﺷ ،نارﺎﻜﻤﻫ و 2020
: 42 .(
ﻟﻮﺌـﺴﻣ ﻴ ﺖ ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ ﺖﻛﺮـﺷ
CSR)
6( ﺰﻴﻧ ﺒﻨﺟ ﻪﺑ ﺔ ﻤﻬﻣ ﻲ ﺪـﻣ زا ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ ﮋﺗاﺮﺘـﺳا ﻳ ﻚ ﺪـﺒﺗ ﻳ ﻞ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ )
7نﺎـﻳ ، 2021 : 325 .(
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺮﻈﻨﻣ زا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺮﻳﺬﭘ يﺮﺒﻫار
ﺘﻛﺮـﺷ ﻲ
دراد يرﺎﻴـﺴﺑ ﺖـﻴﻤﻫا و
راﺰـﺑا ي ﻪـﻛ ﺖـﺳا
1. Sahut
2. Kirsch 3. Girardone 4. Graham 5. Shahab
6. Corporate Social Responsibility 7. Yan
ناﺮﻳﺪﻣ ﻣ ردﺎﻗ ار ﻲ دزﺎﺳ ﻮﺼﺗ ﻳ ﺮ ي بﻮﻠﻄﻣ ﺖﻛﺮﺷ زا ﺶﻳاﺰـﻓا ار ﺖﻛﺮـﺷ يروآدﻮـﺳ و ﺪـﻨﻨﻛ ﻪـﺋارا
ﺪﻨﻫد )
1ﻮﺋﺎﺗ ،نارﺎﻜﻤﻫ و 2021
: 25 .(
اﺮﺟا ﺎﺑ ي ﺤﺻ ﻴ ﺢ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺖﻛﺮﺷ ،
ـﻣ ﺎـﻫ ﻲ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ﺰﻣ ﻳ ﺖ ﺘﺑﺎﻗر ﻲ ﺎﭘ ﻳ راﺪ ﺪﻨﺑﺎﻳ ﺖﺳد )
ماﺮﺘﺴﻧﺎﺳ ،نارﺎـﻜﻤﻫ و2
2020 : 784 .(
،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ
ﻪﺒﻨﺟ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺮﺒﻫار ﺘﻛﺮﺷ ﻲ ، ﺶﻳاﺰﻓا ﻛ ﻴ ﻔ ﻴ ﺖ ،لﻮـﺼﺤﻣ
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﺼﻣ زا ف ﻟﻮﺌﺴﻣ و هﺪﻨﻨﻛ ﻴ
ﺖ ز ﻳ ﺖﺴ ﻲﻄﻴﺤﻣ ار رد ﻲﻣ ﺮﺑ دﺮﻴﮔ ) ﮓﻧﺎﻳ و ﮓﻧﻮﺌﻟ ،3
2020 : 4 .(
4 .(
ﻞﻤﻋ دﺮﻛ و ﻲﻟﺎﻣ ﻠﻤﻋ ﻴ ﺗﺎ ﻲ ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ﺎﺑ ﻟﺎﻌﻓ رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻴ
ﺖ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺌـﺴﻣ ﻴ ﺖ ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ طﺎـﺒﺗرا
و دراد ﻞﻤﻋ دﺮﻛ نآ ﺎﻫ ﻲﻣ دﻮﺒﻬﺑ ار ﺪـﺸﺨﺑ
) ﻢﻴـﺴﻧ ،نارﺎـﻜﻤﻫ و4
2020 : 517 .(
ﻪـﺑ يرﻮـﻃ
ﻪـﺑ ﻪـﻛ
ﺖﻛﺮﺷ ﻊﻓﺎﻨﻣ دﺎﻀﺗ ﺶﻫﺎﻛ رد ﺎﻫ ﺑﻴ
ﻦ ﺪﻣ ﻳ ناﺮ ذ و ي نﺎﻌﻔﻧ ) ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﻤﻧ تﻼﻜﺸﻣ ﻳ
ﮔﺪـﻨ ﻲ (
ﻲﻣ يرﺎﻳ ﺪﻧﺎﺳر )
5لﺎﻴﺳ ،نارﺎـﻜﻤﻫ و 2018
: 38 .(
يﺎـﻳاﺰﻣ زا ﻟﻮﺌـﺴﻣ
ﻴ ﺖ ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ ﻲـﻣ ﻪـﺑ ناﻮـﺗ
اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ،نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺪﻬﻌﺗ ﻳ
ﻨ ﺔ تﻼﻣﺎـﻌﻣ ،ﻚﻴﺗﺎﻤﺘـﺴﻴﺳ ﻚـﺴﻳر ﺶﻫﺎـﻛ ، اﺰـﻓا
ﻳ ﺶ ﺢﻄـﺳ
ﺎﺿر ﻳ ﺖ و رادﺎﻓو ي ﺮﺘﺸﻣ و يﺮﻜﻓ ﺔﻳﺎﻣﺮﺳ دﻮﺒﻬﺑ ،نﺎﻳ ﻨﭽﻤﻫ
ﻴ ﻦ يﺎﻘﺗرا تﺮﻬﺷ ﺖﻛﺮﺷ دﺮﻛ هرﺎﺷا ﺎﻫ
) ﻮـــﻴﻛﺮﻜﺒﻟآ ،نارﺎـــﻜﻤﻫ و6
2018 : 35 ﻮﻴﻠﮔازدﺎـــﭼ ، ،نارﺎـــﻜﻤﻫ و7
2017 : 193 و ﻮﺟاﺮﻴﭽﻧﺎـــﻣ ،
لﺎﭘﻮﮕﺟار ،8
2017 : 1261 رودﺎﻜﺴﭘ و ارﻮﺒﻣارا ، ،9
2017 : 705 ﻢﻴـﻛ ، ،10
2017 : 311 .(
ﻟﻮﺌـﺴﻣ ﻴ ﺖ
ﻟﻮﺌﺴﻣ ﻴ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻪﻜﻨﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ رد
يﺎﻘﺗرا رﺎﻛ ﻲﻳآ ﺸﺨﺑﺮﺛا و ﻲ ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﺪﻣ ﻳ ناﺮ ﺪﻨﻣدﻮﺳ ،ﺖﺳا
ﻮﻘﺗ رد ﻳ ﺖ ﻄﺑار ﺔ ﺑﻴ ﻦ ذ و ﺖﻛﺮﺷ ي
نﺎﻌﻔﻧ ﻧ نآ ﻴ ﺰ ﻔﻣ ﻴ ﺪ دﻮـﺑ ﺪﻫاﻮﺧ )
لاﺰـﻴﻓ ،نارﺎـﻜﻤﻫ و11
2021 :
5 .(
ناﺮﻳﺪﻣ ﺑ نز ﻴ ﺶ ﺎﺘﻤﻫ زا ﻳ نﺎ ز ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ دﺮﻣ ﻳ
ﺖـﺴ ﺤﻣ ﻴ ـﻄ ﻲ ﻤﻫا ـﻴ ﺖ ـﻣ ﻲ ﺪـﻨﻫد . ﺖﻛﺮـﺷ ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﺌﻴﻫ رد ناﻮﻧﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻳﻮﻀﻋ
،هﺮﻳﺪﻣ رد يﺎﺸﻓا تﺎﻋﻼﻃا ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻓﺎﻛ ﻟﻮﺌـﺴﻣ
ﻴ ﺖ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ شﻼﺗ و ﺪﻨﻨﻛ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﻋوﺮﺸﻣ ار دﻮﺧ ﻴ
ﺖ ﺪﻨﺸﺨﺑ . ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎـﻘﻘﺤﻣ زا يرﺎﻴـﺴﺑ نﺎـﻧز
ﺤﻣ ﻪﺑ ﺮﺘﻤﻛ ﻴ
ﻂ ز ﻳ ﺖﺴ ﺳآ ﻴ ﺐ ﻣ ﻲ ﺑ و ﺪﻨﻧﺎﺳر ﻴ
ﺮﺘﺸ
ـﻗﻼﺧا ﻞﺋﺎـﺴﻣ ناﺮـﮕﻧ ﻲ
ﺪﻨﺘـﺴﻫ ) ﻦـﺑ رﺎـﻤﻋ و12
،نارﺎﻜﻤﻫ 2017
: 372 رﻮﻜﻧاﺮﻓ ، ،نارﺎﻜﻤﻫ و13
2019:4 .(
،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ نﺎﻧز
ﺖـﺌﻴﻫ لﻼﻘﺘـﺳا ،هﺮﻳﺪـﻣ
ﻛ ﻴ ﻔ ــﻴ ﺖ ﺰــﮔ شرا يﺮــﮔ ﻟﺎــﻣ ﻲ ﻟﻮﺌــﺴﻣ و ﻴ ﺖ ﻋﺎــﻤﺘﺟا ﻲ ﺖﻛﺮــﺷ ﻮﻘﺗ ار ﺎــﻫ ــﻳ
ﺖ ــﻣ ﻲ ﻛ ﻨ ــﻨ ﺪ ) ﺎــﺘﻟو ،14
2017:307 .(
ﺖــﺌﻴﻫ رد نﺎــﻧز رﻮــﻀﺣ ﺮﻳﺪــﻣ
ة ﻲــﻣ ﺮــﺠﻨﻣ ﻲﺘﻴــﺴﻨﺟ ﺖﻟاﺪــﻋ ﻪـــﺑ ﺖﻛﺮــﺷ دﻮــﺷ
1. Thao
2. Sundstrom 3. Leong, C., & Yang 4. Naseem
5. Sial 6. Albuquerque 7. Chatzoglou
8. Manchiraju & Rajgopal 9. Arambura & Pescador 10. Kim
11. Faisal 12. Ben -Amar 13. Francoeur 14.Velta
) يﺮﻴﺸﺑ ،ﻲﻔﻗو و ﺶﻨﻣ 1400
: 5 .(
سﺎﺴﺣ نﻮﻧﺎﻗ ﺾﻘﻧ ﻪﺑ نز ناﺮﻳﺪﻣ ا
ﻞﻳﺎﻤﺗ و ﺪﻧ يدﺎﻳز
يرود ﻪﺑ
ﺪﻧراد تﺎﻔﻠﺨﺗ زا .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز بﺎﺼﺘﻧا ﺶﻳاﺰﻓا ار ﺖﻛﺮﺷ شزرا هﺮﻳﺪﻣ
ﻲﻣ
.ﺪﻫد ناﺮﻳﺪﻣ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ نز ﻲـﻣ دﺮﻣ ناﺮﻳﺪﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ار ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺮﻳﺬﭘ
رد يﺪـﺟ رﻮـﻃ ﻪـﺑ و ﺪـﻧﺮﻳﺬﭘ
هوﺮﮔ هﺎﻓر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ يذ يﺎﻫ
ﻲﻣ شﻼﺗ ﻊﻔﻧ ﺪﻨﻨﻛ
) ﻮﺴﻧﻻا ،نارﺎﻜﻤﻫ و1
2015 : 7 .(
ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻮﺋﺎﺗ )2
2021 : 3 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ار ﻲﺸﻫوﮋﭘ
» ﺮﺒﻫر ي ﻗﻼﺧا ﻲ ﻟﻮﺌﺴﻣ ، ﻴ ﺖ ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ تﺮﻬـﺷ ،
و ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﺎﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺮﺑ يرﻮﺌﺗ ذ ي نﺎـﻌﻔﻧ «
ﺪـﻧداد مﺎـﺠﻧا .
زا طﻮـﺑﺮﻣ تﺎـﻋﻼﻃا 653
ﺮﻳﺪـﻣ
ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻧﺎﻴﻣ و ﻲﻟﺎﻋ حﻮﻄﺳ ﺶﺳﺮﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا مﺎﻨﺘﻳو ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ و يﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﻳﺎﻨﺻ رد لﺎﻌﻓ يﺎﻫ
ﻪـﻣﺎﻧ
ﺪﺷ ﺖﻓﺎﻳرد .
داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ
ﺮﺒﻫر ي ﻗﻼﺧا ﻲ ﻟﻮﺌﺴﻣ ﺮﺑ ﻴ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻪـﺑ ﻪـﻛ ،دراد ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺑﻮﻧ ﺔ ﻪﺑ دﻮﺧ يﺎﻘﺗرا و تﺮﻬﺷ ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﻣ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻲ
دﻮﺷ .
نارﺎﻜﻤﻫ و ﮓﻧاد )3
2020 : 4 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
» ﺎﻳآ ﺖـﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ ﺮـﺑ هﺮﻳﺪـﻣ
ﻞـﻤﻋ دﺮـﻛ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺖﻛﺮﺷ
؟دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻫ
« ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ، .
ﻲﺳرﺮﺑ ﺔﻧﻮﻤﻧ هﺪـﺷ
ﻞﻣﺎـﺷ 369 ﺖﻛﺮـﺷ ﻲـﺘﻟود تﻻﺎـﻳا
هﺪﺤﺘﻣ لﺎﺳ ﻲﻃ يﺎﻫ 2004 ﺎﺗ 2015 دﻮﺑ ﺖﺳا ه . نز ناﺮﻳﺪـﻣ داﺪﻌﺗ زا ﻪـﺑ
ﻞﻘﺘـﺴﻣ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ناﻮـﻨﻋ و
زا
ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﻪﺑ ﺖﻛﺮﺷ ﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺘﺴﺑاو .
نآ ﺪـﻨﺘﻓﺎﻳرد ﺎـﻫ ﻦﻴـﺑ
رد ناﻮﻧﺎـﺑ رﻮـﻀﺣ
ﺖﺌﻴﻫ ﺖﻛﺮﺷ ةﺮﻳﺪﻣ ﺎﻫ
و ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺎﻫ
ﻄﺑار ﺔ ﺖﺒﺜﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ و و
دراد دﻮﺟ .
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺎﻧوﺮﺑ )4
2020 : 4 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد
»
ـﺴﻨﺟ عﻮـﻨﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻴ
ﺘ ﻲ ﺖـﺌﻴﻫ ﺮـﺑ هﺮﻳﺪـﻣ
ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺖﻛﺮﺷ
« ، ﻪﺑ رﻮﻀﺣ ﺔﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز
ﺮﻳﺪﻣ ة ﺖﻛﺮﺷ و ﺎـﻫ ﻞـﻤﻋ دﺮـﻛ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا رد .
داﺪﻌﺗ ،رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ 3236
لﺎﺳ ﺖﻛﺮـﺷ ــ )
369
ﺖﻛﺮﺷ ( ﻲﻃ ﻲﻧﺎﻣز ةزﺎﺑ 2004
ﺎﺗ 2015 ﻪﺑ ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ .
رد داد نﺎـﺸﻧ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺖﻛﺮﺷ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ ﻦﻴﺑ ﺔﻄﺑار ﺪﻧراد ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺮﻳﺬﭘ
و هﺮﻳﺪـﻣ
ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ رﻮﺧرد و ﺖﺒﺜﻣ ﻲ .
ﻮﻳارﻮﻣ و ﺎﻨﻴﻧارﺎﮔ )5
2020 : 6 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
» عﻮﻨﺗ ـﺴﻨﺟ ﻴ ﺘ ﻲ ﻫ ﺖـﺌﻴ و هﺮﻳﺪـﻣ ﻞـﻤﻋ دﺮـﻛ
ﺖﻛﺮﺷ « ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا .
نآ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺔﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ
550 ﺖﻛﺮﺷ لﺎﺳ ﻲﻃ ﻪﻴﺳور رد مﺎﻋ ﻲﻣﺎﻬﺳ يﺎـﻫ
1998 ﺎﺗ 2014 ﺖﺳا هدﻮﺑ .
داد نﺎﺸﻧ ﺪﻫاﻮﺷ ﺖﻛﺮﺷ
ﺎﻫ ﻲﻳ ﺖﺌﻴﻫ ﺎﺑ ﺮﻳﺪـﻣ ه اراد ي
ـﺴﻨﺟ عﻮـﻨﺗ ﻴ
ﺘ ﻲ
ﺮﺗﻻﺎﺑ رازﺎﺑ شزرا روآدﻮﺳ و
ي ﺮﺘﻬﺑ ي ﺪﻧراد . اﻳ ﻦ ﺛﺄﺗ ﻴ تاﺮ ﻪﺑ و ﻳ هﮋ ﻣﺎـﮕﻨﻫ ﻲ
ـﻣ ﺺﺨـﺸﻣ ﻲ
ﻪـﻛ دﻮـﺷ
ﺖﻛﺮﺷ ﺪﻨﭼ ﺎﻫ ﻳ ﻦ ﺪﻣ ﻳ ﺮ بﻮﺼﻨﻣ ار نز هدﺮﻛ
ﺪﻧا .
1. Alonso
2. Thao et al.
3. Dang et al.
4. Brunaa et al.
5. Garanina & Muravyev
زوﺮﻛ و ﺰﻨﻴﺗرﺎﻣ )1
2019 : 5 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
» رﻮﻀﺣ ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز و هﺮﻳﺪﻣ
ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﻟﺎﻣ ﻲ
ﺖﻛﺮﺷ « ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا .
نآ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺔﻧﻮﻤﻧ ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﺎﻫ
340 ﻲﻧﺎـﻣز ةزﺎـﺑ رد ﻲﻳﺎﻴﻧﺎﭙﺳا ﺖﻛﺮﺷ
2003 ـ 2017 ﺖﺳا . ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي اﻳ ﻦ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ داد
اﺰﻓا ﻪﻛ ﻳ ﺶ ﺖـﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز داﺪﻌﺗ ﺎـﺑ هﺮﻳﺪـﻣ
ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﻟﺎﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻲ ﺖﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا
يرادﺎﻨﻌﻣ و دراد
.
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﭼ )2
2016 : 4 ( ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ناﻮـﻨﻋ ﺎﺑ
»
ـﺴﻨﺟ عﻮـﻨﺗ ﻴ
ﺘ ﻲ ﺖـﺌﻴﻫ طﺎـﻘﻧ و هﺮﻳﺪـﻣ
ﻠﺧاد لﺮﺘﻨﻛ ﻒﻌﺿ ﻲ
« ، ﺴﻨﺟ عﻮﻨﺗ ﺶﻘﻧ ﻴ
ﺘ ﻲ ﺖـﺌﻴﻫ ﺮﻳﺪـﻣ ة ﺖﻛﺮـﺷ
ﻒﻌـﺿ ﺶﻫﺎـﻛ رد ار ﺎـﻫ ﺎـﻫ
ي
ﻠﺧاد لﺮﺘﻨﻛ ﻲ
ﺳرﺮﺑ ﻧدﺮﻛ ﻲ ﺪ . ﻧﻮﻤﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺔ ﻞﻣﺎـﺷ
4267
لﺎـﺳ تاﺪﻫﺎـﺸﻣ ــ
ﺖﻛﺮـﺷ تﻻﺎـﻳا رد
هﺪﺤﺘﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣز ةزﺎﺑ 2004
ﺎﺗ 2013 رد ار ﻣ ﺮﺑ ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ . رﻮـﻀﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز ﺮﻳﺪﻣ
ة ﺖﻛﺮﺷ ا زا ﺮﻈﻧ فﺮﺻ ،ﺎﻫ ﻳ
ﻪﻜﻨ ﻤﻛ رد ﻴ ﺘ ﺔ ﺳﺮﺑﺎﺴﺣ ﻲ ﺪـﻧراد رﻮـﻀﺣ ـﻳ
ﺎ ﺮـﻴﺧ ،
لﺮﺘﻨﻛ ﻒﻌﺿ طﺎﻘﻧ ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار ﺪﻫد
.
نارﺎﻜﻤﻫ و نﻮﻴﻫ )3
:2016 5 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
» ﻄﺑار ﺔ ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ و هﺮﻳﺪﻣ
يﺮﻳﺬـﭘ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ « ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا .
نآ ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ
ﻞﻣﺎﺷ 1500 هﺪـﺤﺘﻣ تﻻﺎـﻳا رد ﻲـﺘﻟود ﺖﻛﺮﺷ
ﻲﻧﺎﻣز ةزﺎﺑ رد 2000
ـ 2009 ﺖﺳا . ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻦﻴـﺑ
رﻮـﻀﺣ نز ناﺮﻳﺪـﻣ ﻫ رد
ﺖـﺌﻴ هﺮﻳﺪـﻣ و
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻄﺑار ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺮﻳﺬﭘ ﺔ
ﺖﺒﺜﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ و دراد دﻮﺟو
.
4ﻮﺘﺳ ) 2015 : 338 ( ناﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ ﻲـﺸﻫوﮋﭘ
» ـﻄﺑار ﺔ ـﺑ ﻴ ﻦ ﺪـﻣ ﻳ ناﺮ ﻟﻮﺌـﺴﻣ و نز ﻴ
ﺖ ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ
ﺖﻛﺮﺷ « داد مﺎﺠﻧا . اﻳ ﻦ رﺎﻛ يور ﻪﻧﻮﻤﻧ ا ي زا 94 ﺖﻛﺮﺷ
،نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد زا
22 رﻮـﺸﻛ رد لﺎـﻌﻓ
ﺶﺨﺑ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ لﺎﺳ رد يدﺎﺼﺘﻗا 2011
مﺎﺠﻧا
ﺖـﺳا هﺪـﺷ .
ﺎـﺘﻧ ﻳ ﺞ داد نﺎـﺸﻧ ﺮـﺑ نز ناﺮﻳﺪـﻣ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ راد ﻲﺘﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺮﻳﺬﭘ ﻧ
ﺪ . ناﺮﻳﺪﻣ ﻣ نز ﻲ ﺸﻘﻧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲ
ﮋﺗاﺮﺘـﺳا ﻳ ﻚ رد
زﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ي
ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ﺖﻬﺟ رد ﺪﻣ
ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ ﻟﻮﺌﺴﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻴ
ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ اﻳ ﺎﻔ ﺪﻨﻨﻛ .
ﻲﻣاﺪﺧ و ﻲﻏوﺮﻓ رﻮﭘ
) 1399 : 97 ( ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ناﻮﻨﻋ
»
ﻞﻣﺎﻋﺮﻳﺪـﻣ ترﺪـﻗ و نز ناﺮﻳﺪـﻣ
« ،
ﺖﺌﻴﻫ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ عﻮﻨﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮﻳﺪﻣ ترﺪﻗ ﺮﺑ هﺮﻳﺪﻣ
ﺪﻧدﻮﻣزآ ار ﻞﻣﺎﻋ .
ﻧ ،رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤ
ﻞﻜﺸﺘﻣ يا
زا 122 رود ﻲـﻃ ﺖﻛﺮﺷ ة
ﻲﻧﺎـﻣز 1388 ﺎـﺗ 1396
ﻴـﺿﺮﻓ نﻮـﻣزآ ياﺮـﺑ و بﺎـﺨﺘﻧا ﺔ
زا ﺶﻫوﮋـﭘ
ﺪﻨﭼ نﻮﻴﺳﺮﮔر هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا هﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺖﺳا . ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖـﺌﻴﻫ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ عﻮﻨﺗ
هﺮﻳﺪـﻣ
ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ ﻞﻣﺎﻋﺮﻳﺪﻣ ترﺪﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ دﻮـﺷ
. نآ ،ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ نز ناﺮﻳﺪـﻣ ﺪـﻨﺘﻓﺎﻳرد ﺎـﻫ
ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻲﺗرﺎﻈﻧ ﻒﻳﺎﻇو و ﺪﻧراد راﺮﻗ يﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﺸﻓ ﺖﺤﺗ دﺮﻣ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻤﻧ مﺎﺠﻧا ﻲﺑﻮﺧ
ﻪـﻛ ﺪﻨﻫد
ﺮﻳﺪﻣ ترﺪﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻣا ﻦﻳا ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار ﻞﻣﺎﻋ
.
ارﺎــﻜﻤﻫ و ﻲﻤﻇﺎــﻛ ن
) 1398 : 140 ( ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﻲــﻘﻴﻘﺤﺗ رد
» رد ﻲﺘﻴــﺴﻨﺟ عﻮــﻨﺗ ﺮﻴﺛﺄــﺗ
ﺖﺌﻴﻫ دﻮﺳ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻲﺳﺮﺑﺎﺴﺣ ﻪﺘﻴﻤﻛ و هﺮﻳﺪﻣ
« ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ، ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻚﻳ ﻞﻗاﺪﺣ رﻮﻀﺣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ة نز
1. Martínez & Cruz
2. Chen et al.
3. Hyun et al.
4. Seto
ﺖﺌﻴﻫ رد ﺘﻴﻤﻛ و هﺮﻳﺪﻣ ﺔ
هداد ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﻖـﻳﺮﻃ زا دﻮـﺳ ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻲﺳﺮﺑﺎﺴﺣ يﺎـﻫ
152 ﺖﻛﺮـﺷ
ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ناﺮﻬﺗ رادﺎﻬﺑ قاروا سرﻮﺑ رد هﺪﺷ ﻲﻧﺎﻣز ةرود ﻲﻃ
1391 ﺎﺗ 1395 ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ . نﻮﻣزآ ياﺮﺑ
ﻪﻴﺿﺮﻓ يﺎﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ هداد دﺮﻜﻳور ﺎﺑ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ، ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نزاﻮﺘﻣﺎﻧ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫ
.
ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺮﺑ ترﺎﻈﻧ دﻮﺒﻬﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ رﺎﻜﻫار هﺮﻳﺪﻣ
شراﺰﮔ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﻣ ِيﺮﮔ
. ﺮﺑ هوﻼﻋ يﺎـﻀﻋا لﻼﻘﺘـﺳا ﺶﻳاﺰـﻓا ﺐـﺟﻮﻣ نﺎـﻧز رﻮـﻀﺣ ﻪﻜﻨﻳا
ﺖﺌﻴﻫ ﻲﻣ ﻲﺳﺮﺑﺎﺴﺣ ﺔﺘﻴﻤﻛ و هﺮﻳﺪﻣ ﺖﻓﺎﻳ ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺒﻬﺑ ﺰﻴﻧ دﻮﺳ ﺖﻴﻔﻴﻛ ،دﻮﺷ
.
نارﺎﻜﻤﻫ و قﺪﻧﺮﺑ ﻲﻧﺎﻤﻳا )
1397 : 267 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
» رد ﻲﺘﻴـﺴﻨﺟ عﻮـﻨﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺖﺌﻴﻫ هﺮﻳﺪﻣ لﺮﺘﻨﻛ رد ﻒﻌﺿ دﻮﺟو لﺎﻤﺘﺣا ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ
« ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا .
ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻪﻴـﺿﺮﻓ
،ﺎـﻫ
هداد يﺎﻫ 152 ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺖﻛﺮﺷ
رود ﻲـﻃ ناﺮـﻬﺗ رادﺎـﻬﺑ قاروا سرﻮـﺑ رد هﺪـﺷ ة
ﻲﻧﺎـﻣز 1390 ﺎـﺗ
1395 ﺖﻴﺟﻻ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻮﻣزآ
ﺪﺷ هد . نﺎـﻧز رﻮـﻀﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺖﺌﻴﻫ رد ﻴﻟد ﻪﺑ هﺮﻳﺪﻣ
ﺖـﺻﺮﻓ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر و ﺮﺘﻬﺑ ترﺎﻈﻧ ﻞ ﺖـﻴﻔﻴﻛ دﻮـﺒﻬﺑ ﺐـﺟﻮﻣ كﺪـﻧا ﺔـﻧﺎﺒﻠﻃ
لﺮﺘﻨﻛ ﻲﻣ ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ دﻮﺷ
.
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﺷﺮﺑ )
1396 : 5 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
» ﺖﺌﻴﻫ رد نز ناﺮﻳﺪﻣ رﻮﻀﺣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮـﺑ هﺮﻳﺪﻣ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺮﻳﺬﭘ ﺎﻫ
« هداد مﺎﺠﻧا ﺪﻧا
. رﺎﻣآ ﺔﻧﻮﻤﻧ ي
ﻞﻣﺎﺷ 150 ﺖﻛﺮـﺷ ةزﺎـﺑ ﻲـﻃ
ﻲﻧﺎﻣز 1389 ﺗ ﺎ 1393 ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﺑ هزاﺪﻧا ياﺮ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ يﺮﻴﮔ
ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺮﻳﺬﭘ شور زا ﺎـﻫ
ﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ا
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
نآ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﺎﻫ
ﺖـﺌﻴﻫ رد نز ناﺮﻳﺪـﻣ رﻮـﻀﺣ ﻦﻴﺑ و هﺮﻳﺪـﻣ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻄﺑار ﺎﻫ
ﺔ دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ .
ﻲﻟﺪﺒﻋ و ﻲﺳﺎﭙﺳ )
1395 : 43 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
»
ﺖـﺌﻴﻫ رد نﺎـﻧز رﻮـﻀﺣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺮـﺑ هﺮﻳﺪـﻣ
و ﺖﻛﺮﺷ شزرا ﻞﻤﻋ
دﺮﻛ ﻲﻟﺎﻣ « ﺪـﻧداد مﺎﺠﻧا .
،رﻮـﻈﻨﻣ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﻲﻧﻮﻴـﺳﺮﮔر لﺪـﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ
ﺪﻨﭼ ﺖﺌﻴﻫ رد نﺎﻧز ﺮﺛا هﺮﻴﻐﺘﻣ و ﺖﻛﺮﺷ شزرا ﺮﺑ هﺮﻳﺪﻣ
ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﺖـﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻟﺎﻣ
.
ﻞﻣﺎﺷ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺔﻧﻮﻤﻧ 164
ﻲﻧﺎﻣز ةرود رد ﺖﻛﺮﺷ 1385
ﺎﺗ 1392 ﺖﺳا . ﻳﺎﺘﻧ ﺞ نﺎـﺸﻧ داد رد نﺎـﻧز
ﺖﺌﻴﻫ ﺘﺒﺜﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ هﺮﻳﺪﻣ ﻲ
ﺮﺑ ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻣ ﺮﺛا ﺪﻧراﺬﮔ .
ﺮﮔ و ﻲﻧﺎﺑﺎﻴﺑ ﻛ
ﺰ ) 1393 : 67 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
»
ـﻄﺑار ﻲـﺳرﺮﺑ ﺔ
رد نز ناﺮﻳﺪـﻣ رﻮـﻀﺣ ﻦﻴـﺑ
ﺖﺌﻴﻫ ﺎﺑ هﺮﻳﺪﻣ ﻞﻤﻋ دﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ يﺎﻫ
ناﺮـﻬﺗ رادﺎـﻬﺑ قاروا سرﻮـﺑ رد هﺪﺷ «
ﺪـﻧداد مﺎـﺠﻧا .
زﺎﻴﻧ درﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻖﻴﻘﺤﺗ
زا 114 ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﺮﻬﺗ رادﺎﻬﺑ قاروا سرﻮﺑ رد هﺪﺷ
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ناﺮﻛﻮﻛ يﺮﻴﮔ
رود رد ة ﻲﻧﺎﻣز 1386 ﺎﺗ 1390 جاﺮﺨﺘﺳا
ﺖـﺳا هﺪـﺷ .
نآ ﺮﮕﻧﺎـﻴﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺌﻴﻫ رد نز ناﺮﻳﺪﻣ رﻮﻀﺣ دزﺎﺑ ﺎﺑ هﺮﻳﺪﻣ
ة دزﺎﺑ و ﻲﻳاراد ة
ـﻄﺑار مﺎﻬـﺳ نﺎﺒﺣﺎـﺻ قﻮﻘﺣ ﺔ
رادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ و
ﺴﻧ ﺎﺑ ﺖﺒ ﻮﻴﻛ ﻄﺑار شوﺮﻓ و ﻦﻴﺑﻮﺗ ﺔ
دراﺪﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ .
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻨﻴﺸﻴﭘ و يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ﺔ
ﻪﻴﺿﺮﻓ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻞﻳذ يﺎﻫ
ﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ :
لوا ﺔﻴﺿﺮﻓ :
ﺖـﺌﻴﻫ رد نز ناﺮﻳﺪـﻣ رﻮـﻀﺣ
ﺮـﺑ هﺮﻳﺪـﻣ يﺎـﺸﻓا
ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﻲـﻠﺧاد
ﺖﻛﺮﺷ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻫ دراد
.
مود ﺔﻴﺿﺮﻓ :
ﺖـﺌﻴﻫ رد نز ناﺮﻳﺪـﻣ رﻮﻀﺣ ﺮـﺑ هﺮﻳﺪـﻣ
ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ يﺎـﺸﻓا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﻲﺟرﺎـﺧ
ﺖﻛﺮﺷ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻫ دراد
.
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺶﻫوﮋﭘ يرﺎﻣآ ﺔﻧﻮﻤﻧ و ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺶﻫوﮋﭘ زا ﺮﺿﺎﺣ
فﺪﻫ ﺮﻈﻧ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
ﻣ بﻮﺴﺤﻣ يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲ
دﻮﺷ و ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻳ
ﻪـﻜﻨ تﺎـﻋﻼﻃا زا
ﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ رد ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻴ
ﻪ ﺎﻫ ) ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
( هدﺎﻔﺘـﺳا ﺮـﻈﻧ رد ﺎـﺑ ،ﺖـﺳا هﺪـﺷ
ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻲﺷور و ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﻲ
،دﻮﺷ ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﻋﻮﻧ ـ
ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ
ّﻠﻋ عﻮﻧ زا ﻲ ) ﺲﭘ ور ﻳ داﺪ ي ( ﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻲ
دور .
ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﻴﻠﻛ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يرﺎﻣآ ﺔ
ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ يﺎﻫ ﻲﻃ ناﺮﻬﺗ رادﺎﻬﺑ قاروا سرﻮﺑ رد هﺪﺷ
ةرود ﻲﻧﺎﻣز ﺖﺸﻫ ﺔﻟﺎﺳ 1392 ﺎـﺗ 1399 ﺖـﺳا .
ﺖﻛﺮـﺷ ﻞﻣﺎـﺷ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺔـﻧﻮﻤﻧ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻳﺎـﻫ
ﻲﮔﮋﻳو ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار ﻞﻳذ يﺎﻫ :
1 . لﺎﺳ زا ﻞﺒﻗ ﺖﻛﺮﺷ 1392
لﺎﺳ نﺎﻳﺎﭘ ﺎﺗ و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ سرﻮﺑ رد 1399
لﺎـﻌﻓ سرﻮﺑ رد
؛ﺪﺷﺎﺑ
2 . ﺖﻛﺮﺷ ﺖﻛﺮﺷ ءﺰﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ ﻚﻧﺎﺑ ،ﮓﻨﻳﺰﻴﻟ ،ﻪﻤﻴﺑ ،ﮓﻨﻳﺪﻠﻫ يﺎﻫ
و ﻲﻟﺎـﻣ تﺎـﺴﺳﺆﻣ و ﺎـﻫ
ﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪ
؛ﺪﺷﺎﺒﻧ نﺎﺸﺘﻴﻟﺎﻌﻓ صﺎﺧ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ يراﺬﮔ
3 . ﻪﺑ ﻲﻬﺘﻨﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻟﺎﻣ لﺎﺳ 29
ﻲﻟﺎـﻣ لﺎـﺳ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻲﻧﺎﻣز ةزﺎﺑ ﻲﻃ و هدﻮﺑ ﺪﻨﻔﺳا
؛ﺪﺷﺎﺑ هداﺪﻧ
4 . ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻟﺎﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ سﺮﺘﺳد رد
؛
5 . ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﻤﺘﺴﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻖﻴﻘﺤﺗ ةرود ﻲﻃ ﺖﻛﺮﺷ .
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ داﺪﻌﺗ ،هﺪﺷدﺎﻳ يﺎﻫ
129 ﻪﺑ ﺖﻛﺮﺷ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ .
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و لﺪﻣ ﺶﻫوﮋﭘي
&
لوﺪﺟ رد 1
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ، هزاﺪﻧا ةﻮﺤﻧ و
نآ يﺮﻴﮔ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺎﻫ :
لوﺪﺟ 1 . هزاﺪﻧا ةﻮﺤﻧ و ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يﺮﻴﮔ
ﺮﻴﻐﺘﻣ عﻮﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ مﺎﻧ دﺎﻤﻧ
هزاﺪﻧا ةﻮﺤﻧ يﺮﻴﮔ
ﻪﺘﺴﺑاو ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ
ﺖﻛﺮﺷ CSR
شراﺰﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺌﻴﻫ يﺎﻫ
ﻚﭼ و هﺮﻳﺪﻣ ﺖﺴﻴﻟ
يﺎﻫ
نآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺎﻫ
) ﻪﺑ تﺎﺤﻴﺿﻮﺗ لوﺪﺟ ﻞﻳذ رد ﻞﻴﺼﻔﺗ
هﺪﺷ هدروآ ﺖﺳا .(
ﻞﻘﺘﺴﻣ نز ناﺮﻳﺪﻣ ﺪﻣ داﺪﻌﺗ WOCB
ﻳ ناﺮ ﺴﻘﺗ نز ﻴ ﻢ ﺪﻣ ﻞﻛ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﻳ
ناﺮ
ﻲﻟﺮﺘﻨﻛ يﺎﻀﻋا داﺪﻌﺗ
ﻞﻘﺘﺴﻣ IB
ﻪﺑ ﻒﻇﻮﻣﺮﻴﻏ يﺎﻀﻋا داﺪﻌﺗ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻀﻋا ﻞﻛ
ي ﺖﺌﻴﻫ هﺮﻳﺪﻣ
ﺖﻛﺮﺷ ةزاﺪﻧا ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻳاراد ﻞﻛ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻢﺘﻳرﺎﮕﻟ SIZE
ﻲﻟﺎﻣ مﺮﻫا ﻲﻫﺪﺑ ﻊﻤﺟ LEV
/ﺎﻫ ﻲﻳاراد ﻊﻤﺟ ﺎﻫ
ﻲﻳاراد ةدزﺎﺑ ROA ﺎﻫ
ﺺﻟﺎﺧ دﻮﺳ ﻲﻳاراد ﻊﻤﺟ/
ﺎﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﻪﻌﺳﻮﺗ و R & D
ﻌﺳﻮﺗ و ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺔ
شوﺮﻓ ﺮﺑ ﻢﻴﺴﻘﺗ
ﻞﻣﺎﻋﺮﻳﺪﻣ ﺔﺑﺮﺠﺗ Tenure
رد ﻲﺗرﻮﺻ ةرود ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻞﻣﺎﻋﺮﻳﺪﻣ يﺪﺼﺗ ةرود ﻪﻛ
ﻦﻳا ﺮﻴﻏ رد ﻚﻳ دﺪﻋ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ رد ﻞﻣﺎﻋﺮﻳﺪﻣ يﺪﺼﺗ ﺮﻔﺻ دﺪﻋ ترﻮﺻ
ﻪﮕﻧ ﺪﻘﻧ ﻪﺟو ﺖﺷاد
) ﺪﻘﻧ ﻪﺟو cash (
ﺖﺒﺴﻧ ) ﺪﻘﻧ ﻪﺟو + ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ هﺎﺗﻮﻛ يراﺬﮔ تﺪﻣ
( ﻲﻳاراد ﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ CSR ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﺮـﻳز حﺮـﺷ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻣ دﻮﺷ ) ،هدازﺪﻤﺤﻣ و ﻲﺣﻮﺒﺻ 1397
.(
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ رﺎﻬﭼ
ﺪﻌﺑ ) ﻲﺟرﺎﺧ ﺪﻌﺑ ود و ﻲﻠﺧاد ﺪﻌﺑ ود (
دراد ﻞﻳذ حﺮﺷ ﻪﺑ :
ﻲﻠﺧاد دﺎﻌﺑا نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻂﺑاور ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ:
EMPD)
1( و تﺎـﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
PROD)
2(
ﻲﺟرﺎﺧ دﺎﻌﺑا ناﺰﻴﻣ:
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا
COMD)
3( و يﺎـﺸﻓا
ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﺖﺴﻳز
ENVD)
4(
ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ يﺎﺸﻓا ﻲﻠﻛ شزرا ﺎﻫ
ﻞﺑﺎﻗ ﻞﻳذ ﺔﻄﺑار ﻖﻳﺮﻃ زا ﺖﺳا ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
:
CSRD=EMPD + PROD + COMD + ENVD CSRD5
رد ﻲﺗرﻮﺻ دراﻮﻣ ﻪﻛ ﺎﺸﻓا
ﻪﺑ
ﻪـﺑ نآ تﺎـﻴﺋﺰﺟ و ﻲﻤﻛ ترﻮﺻ زا ﻲﻠـﺼﻔﻣ حﺮـﺷ ،داﺪـﻋا ترﻮـﺻ
ﺪﺟ ،ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ،ﺮﻳوﺎﺼﺗ نﺎﻜﻣا ترﻮﺻ رد و ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و
ل يﺎﻫ ﺮﻛذ ﺮﻤﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ة
ﺎـﺸﻓا 3 صﺎـﺼﺘﺧا
1. Employee Relation Disclosure
2. Product Disclosure
3. Community Involvement Disclosoure 4. Environment Disclosure
5. Corporate Social Responsibility Disclosure
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هداد .
رد ﻲﺗرﻮﺻ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ
ﻪـﺑ تﺎﺤﻴـﺿﻮﺗ و ﻲـﻤﻛ ﺮﻴﻏ ترﻮﺻ
حﺮـﺷ ترﻮـﺻ ﺪـﻨﺑ
ﺮﻤﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ ة
ﺎﺸﻓا 2 رد و ﻲﺗرﻮﺻ ﺎﺸﻓا دراﻮﻣ ﻪﻛ ﻪﺑ
ﻪـﺑ تﺎﺤﻴﺿﻮﺗ و ﻲﻔﻴﻛ ترﻮﺻ ﺎـﻳ ﻪـﻠﻤﺟ ترﻮـﺻ
ﺮﻤﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ فاﺮﮔارﺎﭘ ة
ﺎﺸﻓا 1 رد و ﻲﺗرﻮﺻ ﺎﺸﻓا يدرﻮﻣ ﻪﻛ ﺮﻤﻧ ،دﻮﺸﻧ
ة ﺎﺸﻓا دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻔﺻ .
ﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻂﺑاور ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃاي
رﺎﻴﻌﻣ ﺶﺷ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻂﺑاور ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ نداد نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ درﻮـﻣ ﻞﻳذ حﺮﺷ ﻪﺑ
زﺎﻴﻧ
:ﺖﺳا 1 . ؛نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﺖﻣﻼﺳ 2
.
؛نﺎﻨﻛرﺎﻛ شزﻮﻣآ 3
. ؛نﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺎﻳاﺰﻣ 4
. ؛نﺎـﻨﻛرﺎﻛ تﺎﺼﺨﺸﻣ
5 .
؛نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻢﻬﺳ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ 6
. ﺰﻳا نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﻲﻨﻤﻳا و
18000 . ﺮﻤﻧ ة ﺎﺸﻓا زا ﻖـﻳﺮﻃ ـﻄﺑار ﺔ
ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻞﻳذ دﻮﺷ
:
ﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃاي
نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ ﻢﻳراد زﺎﻴﻧ رﺎﻴﻌﻣ رﺎﻬﭼ ﻪﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ نداد
:
1 .
؛لﻮﺼﺤﻣ ﻲﻨﻤﻳا 2
. وﺰﻳا لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ 9000
؛ 3 . ﻌـﺳﻮﺗ ﺔ ؛لﻮـﺼﺤﻣ 4
. زا ﺲـﭘ تﺎﻣﺪـﺧ
شوﺮﻓ
ﺮﻤﻧ ة ﺪﻌﺑ يﺎﺸﻓا ﻄﺑار زا ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﻞﻳذ ﺔ ﻲﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﻳآ
:
ﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃاي
نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ ﻢﻳراد زﺎﻴﻧ رﺎﻴﻌﻣ ﺶﺷ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ نداد
:
1 . ﻣﺎﻧﺮﺑ ﺔ ؛ﺪﻘﻧ ﻪﺟو اﺪﻫا 2
. ﻣﺎﻧﺮﺑ ﺔ ؛ﻪﻳﺮﻴﺧ 3 . ﻣﺎﻧﺮﺑ ﺔ ؛ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ سرﻮﺑ 4
. ياﺮـﺑ ﻲﻟﺎـﻣ نﺎـﻴﻣﺎﺣ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ؛ﻲﺷزرو 5 . ؛ﻲﻠﻣ روﺮﻏ نﺎﻴﻣﺎﺣ 6
. هژوﺮﭘ ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ .
ﺮﻤﻧ ة زا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﻛرﺎـﺸﻣ يﺎﺸﻓا
ﻄﺑار ﻞﻳذ ﺔ ﻲﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﻳآ
:
ﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃاي
ﺖﺴﻳز
نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا يﺎﺸﻓا ناﺰﻴﻣ نداد
ﻳراد زﺎﻴﻧ رﺎﻴﻌﻣ رﺎﻬﭼ ﻪﺑ ﺖﺴﻳز ﻢ
:
1 . ؛اﻮـﻫ ﻲﮔدﻮﻟآ لﺮﺘﻨﻛ 2
. ـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺔ ـﺸﻴﭘ ؛ترﺎـﺴﺧ ناﺮـﺒﺟ و يﺮﻴﮕ 3
. زا هدﺎﻔﺘـﺳا و ﺖـﻇﺎﻔﺣ
؛ﺖﻓﺎﻳزﺎﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ 4
. ﻨﻴﻣز رد هﺰﻳﺎﺟ ﺔ
ﻂﻴـﺤﻣ
وﺰـﻳا ﺖـﺴﻳز 14000
. ﺮـﻤﻧ ة ﺪـﻌﺑ يﺎـﺸﻓا
ﻂﻴﺤﻣ ﻄﺑار زا ﺖﺴﻳز ﺔ
ﻞﻳذ ﻲﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﻳآ
:
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ
ﻪﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ و ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ نآ ﻖﻴﻗد ﻞﻴﻠﺤﺗو
،ﺎﻫ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ
ﺖﺳا مزﻻ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ .
لوﺪﺟ 2 هداد ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ هدﺎﻔﺘـﺳا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
هﺪـﺷ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺪﻫد
. ﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ راﺪﻘﻣ
ﻲﻟﺎـﻣ مﺮـﻫا ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ
/5638 0 ﺖـﺳا ﻪـﻛ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد ﺖﻛﺮﺷ رد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻮﻀﻋ يﺎﻫ
56
اراد ﻞـﻛ زا ﺪـﺻرد ﻲـﻳ
ﻦﻴﻣﺄـﺗ زا ﺎـﻫ
ﻲﻫﺪﺑ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻟﺎﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺎﻫ
. ﻪﺑ ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻲﻠﻛرﻮﻃ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ يرﺎﻴﻌﻣ
نآ ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ ناﺰﻴﻣ ﺎﻳ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ زا ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ ناﺰﻴﻣ
ﺖـﺳا ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺎـﻫ .
ﻢـﻬﻣ زا ﻦﻳﺮـﺗ
ﺖﺳا رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ،ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ .
زاﺪﻧا ياﺮﺑ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﻳا راﺪﻘﻣ ة
ﺖﻛﺮﺷ ﺎـﺑ ﺮﺑاﺮﺑ
/4565 1
ياﺮﺑ و ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺎﺑ ﺖﺳا ﺮﺑاﺮﺑ 0017
0/
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮـﻴﻐﺘﻣ ود ﻦـﻳا ﺪﻫد
ﺪﻧراد ار رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ .
ار ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ و ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺰﻴﻧ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ و ﻪﻨﻴﻤﻛ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻫ رد گرﺰﺑ ًﻼﺜﻣ ؛ﺪﻫد
ﻲﻟﺎﻣ مﺮﻫا راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺗ
/13 1 ﺖﺳا . ﺖﻛﺮـﺷ رد ﻲﻨﻌﻳ يﺎـﻫ
ﻲﻫﺪـﺑ ﻞﻛ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻮﻀﻋ
ﻲـﻳاراد ﻞـﻛ زا ﺮﺘـﺸﻴﺑ نآ يﺎـﻫ قﻮـﻘﺣ و هدﻮـﺑ ﺎـﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻔﻨﻣ نآ مﺎﻬﺳ نﺎﺒﺣﺎﺻ .
لوﺪﺟ 2 . ﻲﻤﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ
ﺮﻴﻐﺘﻣ مﺎﻧ دﺎﻤﻧ داﺪﻌﺗ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻪﻨﻴﻤﻛ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻠﺧاد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﺖﻛﺮﺷ CSRInt 1032
/61
0
/1625
0
/15
0
/86
0
ﻣ ﻴ ناﺰ ﺎﺸﻓا ي
طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻂﺑاور ﻪﺑ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ EMPD 1032
55 0/
151
0/
11
0/
72
0/
ﺎﺸﻓا ي تﺎﻋﻼﻃا
ﻟﻮﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻴ
PROD ﺪ 1032
/68
0
/180
0
/083
0
/91
0
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻛﺮﺷ ﻲﺟرﺎﺧ CSREx
t 1032 34 0/
1819
0/
02
0/
75
0/
ﻣ ﻴ ناﺰ ﺎﺸﻓا ي
طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻪﺑ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ COMD 1032
/12
0
/105
0 0
/5 0
ﺎﺸﻓا ي تﺎﻋﻼﻃا
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺴﻳز ENVD
1032
/56
0
/301
0 0
/91
0