Winter 2022, Vol 24, Issue 4
Providing a tool for assessing the status of evidence- based decision making in the field of health management
Tahereh Shafaghat 1 , Peivand Bastani 2 , Mohammad Hasan Imani Nasab 3 , Mohammad Kazem Rahimi Zarchi 4*
1Ph.D, Health Policy and Management Research Center, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
2Associate Professor, Health Human Resources Research Center, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran.
3Assistant Professor, Social Determinants of Health Research Center, Lorestan University of Medical Sciences, Khorramabad, Iran.
4Assistant Professor, Health Policy and Management Research Center, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
ARTICLE INFO ABSTRACT
Corresponding Author:
Mohammad Kazem Rahimi Zarchi
e-mail addresses:
Introduction: The health system always consumes a lot of resources;
therefore, decision-making based on scientific evidence is necessary in order to optimize costs and prevent waste of resources. The use of evidence in the decision-making process can also improve the quality of management decisions and increase outputs. Given this, we conducted the present study to design a tool in order to assess the status of evidence-based decision- making in the field of health management and its psychometrics.
Methods: The present study is an applied research of instrument making that was conducted in 2021. The researchers used the Delphi technique and obtained the opinions of 20 experts to validate the instrument. Then, the face and content validity, as well as reliability of the tool were examined.
Results: We designed a 47-item questionnaire as a tool for assessing the status of evidence-based decision-making. The results of model validation based on Delphi technique showed that the experts agreed on all components of the model (agreement score was above 7). Also, the questionnaire had a reasonable face and content validity (CVR = 0.841 and CVI = 0.972).
Cronbach's alpha of all domains and all designed tools was also estimated to be more than 70%, indicating acceptable instrument reliability.
Conclusion: Evidence-based decision-making tool in the field of health management can be useful for managers and officials in this field in order to fully implement the decision-making approach, as well as evidence-based performance.
Received:25/Sep/2021 Modified:14/Dec/2021 Accepted: 19/Dec/2021 Available online: 31/Jan/2022
Keywords:
Evidence-Based Decision Making instrument-making
Psychometric Validity Reliability
Original Article
ا ر هئا ی عضو شجنس رازبا ی
ت مصت ی م گ ی ر ی نتبم ی دم هزوحرد دهاوش رب ی
ر ی ت تملاس
تقفش هرهاط ، 1
پ ی دنو ناتساب
2ی
، ا نسحدمحم ی
نام ی
3 بسن ،
حر مظاکدمحم ی
م ی چراز
4ی
*
د1
یرتک صصخت ،ی قحت زکرم ی تاق دم ی ر ی ت س و ی راذگتسا ی کشزپ مولع هاگشناد ،تملاس ی
هش ی د قودص ی ی
،دز ی
،دز ا ی نار .
د2
،رایشنا قحت زکرم ی تاق ناسنا عبانم ی
، شزپ مولع هاگشناد ی
ش ی
،زار ش ی
،زار ا ی نار .
،رایداتسا3
قحت زکرم ی تاق عامتجا لماوع ی
کشزپ مولع هاگشناد ،تملاس ی
ا ،دابآ مرخ ،ناتسرل ی
نار .
،رایداتسا4
قحت زکرم ی تاق دم ی ر ی ت س و ی راذگتسا ی کشزپ مولع هاگشناد ،تملاس ی
هش ی د قودص ی ی
،دز ی
،دز ا ی نار .
هلاقم تاــعلاطا هدــــیکچ
:لوئسم هدنسیون حر مظاکدمحم ی
م ی چراز ی
:همانایار [email protected] :همدقم
مه تملاس ماظن ی
هش ز عبانم فرص لمحتم ی
دا ی م ی ا زا ؛دشاب ی ورن مصت ی م گ ی ر ی نتبم ی دهاوش رب
ملع ی
، زه ندرک بولطم روظنم هب ی
هن اه پ و ی گش ی ر ی رورض ،عبانم فلاتا زا ی
نچمه .تسا ی
،ن سا زا هدافت
آرف رد دهاوش ی
دن مصت ی م گ ی ر ی م ی ک دوبهب هب رجنم دناوت ی
ف ی ت مصت ی تام دم ی ر یت ی ا و ازف ی ش ب اهدادنور
حارط فده اب رضاح هعلاطم ،اذل .ددرگ ی
زرا و ی با ی عضو شجنس رازبا ی
ت مصت ی م گ ی ر ی نتبم ی دهاوش رب
دم هزوح رد ی
ر ی ت ملاس جنسناور و ت ی
ذپ ماجنا نآ ی
تفر .
شور اه : رضاح هعلاطم ی
ک قحت ی ق دربراک ی زاسرازبا عون زا ی
لاس رد هک تسا 9911
.دش ماجنا
جنسرابتعا تهج نارگشهوژپ ی
نکت زا ،رظندروم رازبا ی
ک فلد ی تارظن ذخا و 02
هدافتسا ناگربخ زا رفن
سررب هب نآ زا دعب .دندومن ی
اور یی روص ی
، اوتحم یی اپ و یا یی .دش هتخادرپ رازبا
هتفای :اه عضو شجنس رازبا ی
ت مصت ی م گ ی ر ی نتبم ی همانشسرپ تروص هب دهاوش رب 74
لاوس ی
، حارط ی
درگ ی د اتن . ی ج جنسرابتعا ی فلد شور ساسارب وگلا ی
فوت هرمن هک داد ناشن ی
ق عمج ی ارب ی اه هفلوم مامت ی
ب وگلا ی رتش نچمه .تسا تفه زا ی
ن اراد همانشسرپ ی
اور یی روص ی اوتحم و یی بسانم ی ( دوب 179 / CVR2 =
و 140 / CVI2 افلآ .)=
ی ح مامت خابنورک ی
هط حارط رازبا لک و اه ی
ن هدش ی ز ب ی رتش زا 42 دروآرب دصرد
اپ هدنهد ناشن هک دش یا
یی م رازبا لوبق لباق ی
.دشاب
تن هجی یریگ : عضو شجنس رازبا ی
ت مصت ی م گ ی ر ی نتبم ی دم هزوح رد دهاوش رب ی
ر ی ت س م تملا ی اوت دن
دم هب ی نار لوئسم و ی ن ا ی ن اتسار رد هزوح ی
ارجا یی ور لماک نتخاس ی
درک مصت ی م گ ی ر ی ار رد و اتس ی ،نآ
نتبم درکلمع ی
اش کمک ،دهاوش رب ی
نا ی امن ی د .
لوصو هلاقم 29: / 24 / 9722
ا اهن حلاص :یی 09 / 21 / 9722
ذپ ی شر ییاهن 01: / 21 / 9722
راشتنا نیلانآ : 99 / 99 / 9722
هژاو اه یدیلک ی :
ت مص ی م گ ی ر ی نتبم ی دهاوش رب
زاسرازبا ی
جنسناور ی
اور یی
اپ یا یی
لیلصا هلاقم
شیازفا درومرد یا هدنیازف هجوت یللملا نیب حطسرد هزورما هنیمز رد دهاوش رب ینتبم یاه شهوژپ زا یریگ هرهب طبترم تامادقا و یناگمه تملاس صوصخ رد یراذگتسایس راد دوجو نآ اب ]د
[9 لاس یاه متسیس . هدیچیپ و عونتم تم
دیاب اه نامزاس نیا هرادا یارب هک یتامیمصت هجیتن رد و دنتسه ناگدنریگ میمصت ،اذل .تسا تخس و هدیچیپ زین دوش هتفرگ هدایپ و هعسوت هنیمزرد یزیگنارب شلاچ فیاظو اب هزوح نیا رد دیاب هک دنتسه ور هب ور اه همانرب و اه یراذگتسایس یزاس د ای تملاس متسیس هتشاد ار مزلا یدمآراک ،هعماج حطس ر
.دشاب 9،0] ،رثوم ی هویش کی اه تیلوئسم نیا ماجنا یارب[
میمصت دنیآرف و یحارط رد یملع دهاوش هک تسا مزلا گ
یری
.دنوش هداد تکراشم 0]
هشیمه تملاس ماظن ،نینچمه [
ینتبم یریگ میمصت ور نیا زا ؛دنوش یم یدایز عبانم لمحتم ملع دهاوش رب یریگشیپ و اه هنیزه ندرک بولطم روظنم هب ،ی
.تسا یرورض ،عبانم فلاتا زا 9]
زا هدافتسا ،نیارب هولاع[
دوبهب هب رجنم دناوت یم یریگ میمصت دنیآرف رد دهاوش ددرگ یتیریدم تامیمصت تیفیک هدافتسا ،اتسار نیارد .
زا ،اهدادنورب شیازفا یارب دهاوش نیرتهب زا قیقد و حیحص یاتن .دوب دهاوخ دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت ج 7]
شهوژپ[
[ نلا 5 ماظن هک داد ناشن ] هرهب رد بلغا تملاس یاه
یرادرب
هب دوخ نیا و دننک یم یهاتوک یشهوژپ دهاوش زا بسانم و نادنورهش یگدنز تیمک و تیفیک شهاک ،یدمآراکان یم رجنم یرو هرهب تفا رد دهاوش زا یرادرب هرهب .دوش
تسایس نآ اب اهروشک زا یرایسب هک تسا یلکشم ،یراذگ
ماظن هک ییاهروشکرد هلئسم نیا ،لاح نیا اب .دنتسه وربور ،دشاب یم تلاوحت و رییغت شوختسد رتشیب اهنآ تملاس .دبای یم یرتشیب تیمها 6]
لاس رد یا هعلاطم [ 0290
یاهداهن داد ناشن اپورا هیداحتا وضع یاهروشکرد ملاس یراذگتسایس و اهدنیآرف ،اهراتخاس دجاو تردنب ت
هخرچ رد یشهوژپ دهاوش زا یرادرب هرهب یارب مزلا یاهرازبا .دنتسه اه یراذگتسایس 4]
ینتبم یراذگتسایس ،دوجو نیا اب[
تاریثات دناوت یم هعسوت لاحرد یاهروشکرد دهاوش رب یاهروشک رد دهاوش زا رتهب یرادرب هرهب .دشاب هتشاد یرتمهم
لاحرد رقف ،دنک کمک دارفا ناج تاجن هب دناوت یم هعسوت
.دهد دوبهب ار درکلمع و هداد شهاک ار 1]
ییاهروشک رد[
هناهاگآ هدافتسا زا نانیمطا لوصح یارب ،دنرتدودحم عبانم هک یشهوژپ دهاوش زا ناراذگتسایس یهاگآ ،دودحم عبانم زا یم یرتشیب تیمها .دبای
1] م دودعم زین ناریا رد[ ماجنا تاعلاط
رد دهاوش زا یرادرب هرهب صوصخرد هدش تسایس یراذگ یم ناشن روشک تملاس یاه ک هنوگ نآ دنهد
ه
تیفرظ زا دیاب یاهدنیآرف هب یشخب یهاگآ یارب دوجوم یاه
یمن هدافتسا یراذگتسایس تصرف ناکامک و دوش
یاه یناوارف
.دراد رارق روشک تملاس ماظن یور شیپ صوصخ نیا رد 9،92] اب[ نیا هرهب تیمها هب ،دوجو رد ربتعم دهاوش زا یریگ
تملاس ماظن زادنا مشچ دنس رد ،روشک تملاس ماظن 9727
.تسا هدش دیکات 99]
دراوم هب هجوتاب دسر یم رظن هب [
نارگشهوژپ طسوت هدش ماجنا یاه وجتسج ساسا رب و روکذم دناوتب هک یموب یرازبا ای لدم نادقف هدنهد ناشن هک ب
ناریدم ه
مهارف ای دهاوش رب ینتبم تامیمصت ذخا رد تملاس شخب .دیامن کمک نآ زاین دروم یاه تیفرظ و تخاسریز نتخاس ینتبم یریگ میمصت تیعضو شجنس تهج یرازبا دوجو زا هدافتسا اب ناوتب نآ کمک هب ات تسا یرورض دهاوشرب هجوت اب ار تامیمصت نیرتهب ،یدرف و ینامزاس یاه تیفرظ فده ،اذل .درک ذاختا تملاس ماظن یارب ،دودحم عبانم هب تیعضو شجنس رازبا یجنسرابتعا و تخاس رضاح هعلاطم و تملاس تیریدم هزوح رد دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت .دوب نآ یجنسناور
تسا یزاسرازبا شور اب یدربراک قیقحت کی رضاح هعلاطم لاسرد هک 9911
وگلا ،ادتبا رد .دش ماجنا یریگ میمصت ی
نیشیپ هعلاطم رد هک تملاس تیریدم هزوح رد دهاوشرب ینتبم ،دوب هدش یحارط لیلحتارف ساسارب و 90]
هب هدافتسا تهج[
میمصت تیعضو شجنس رازبا یحارط یارب هیاپ لدم ناونع ماظن فلتخم حوطس ناریدم نیب رد دهاوش رب ینتبم یریگ نارگشهوژپ .دیدرگ یجنسرابتعا ،تملاس سرابتعا تهج
یجن
همدقم
شور
اه
تارظن ذخا و یفلد شور زا ،رظندروم یوگلا 02
زا رفن
و ینامرد یتشادهب تامدخ تیریدم یاه هتشر ناگربخ ناریا یکشزپ مولع فلتخم یاه هاگشناد زا یراذگتسایس هدافتسا نامرک و ناریا ،نارهت ،دزی ،ناهفصا ،زاریش نوچمه لاطم هب ناگدننک تکرش دورو یاهرایعم .دندومن تشاد هع
ن
لیامت ،دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت موهفم اب یبسن ییانشآ خساپ و شهوژپ رد تکراشم هب همانشسرپ تلااؤس هب ییوگ
مدع زین هعلاطم زا ناگدننک تکرش جورخ یاهرایعم و دوب بلاقرد روکذم یوگلا .دوب شهوژپ رد تکراشم هب لیامت زا ترکیل فیط کی یاراد یتسیل کچ 9
ات 1 ( 9 شن رگنا
و تبسانم نازیم نیرتمک 1
هب )تبسانم نازیم نیرتشیب رگناشن
،وگلا یازجا رگا هک دش ررقم .دش لاسرا یکینورتکلا تروص هرمن 9 زا رتمک ات 7
یعمج قفاوت دوبن یانعم هب( دنیامن بسک
هرمن رگا .دنوش فذح هیوگ نآ ،)ازجا تبسانم رب ناگربخ نیب روکذم یازجا 7
زا رتمک ات 4
دوب یفلد مود رود دراو ،
نیب هرمن رگا و دنوش 4
ات 1 دوجو یانعم هب( دندومن ذخا ار
رد هیوگ نآ ،)هیوگ ندوب بسانم رب تیرثکا یعمج قفاوت ،ساسا نیارب .دنامب یقاب رازبا تخاس تهج و ییاهن یوگلا میمصت یوگلا یعرف و یلصا یاه ماگ همه هکنیا لیلد هب لحرم رد دهاوش رب ینتبم یریگ نیگنایم ،یفلد شور لوا ه
زا رتشیب هرمن 4
ییاهن یوگلا رد اه نآ همه ،دندرک بسک ار
اه نآ زا کی چیه ،نیاربانب ؛دندنام یقاب یزاسرازبا تهج ،نارگشهوژپ هلحرم نیازا دعب .دندشن یفلد مود هلحرم دراو رب ینتبم یریگ میمصت یوگلا یازجا هب هجوتاب ار یرازبا ت هدش قفاوت دهاوش .دندومن نآ یجنسناور هب مادقا سپس و هیه
هب دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت تیعضو شجنس رازبا بلاغ رد یا همانشسرپ تروص 74
شجنس هب هک دوب لاوس
تیعضو 92 رد دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت یلصا ماگ
.دیدرگ یحارط یلک هزوح راهچ بلاغ نیا هب یروص یئاور
یحارط رازبا ایآ هک تسانعم فده هزاس یرهاظ ظاحل زا هدش
هزادنا ار یم یریگ .دیامن 97] ، [99 یئاور ،رضاح شهوژپ رد
زا رفن جنپ تارظن ذخا و یفیک شور زا هدافتسا اب ،یروص هب هرهچ ۀبحاصم کی رد یراذگتسایس و تیریدم دیتاسا هیوگ بولطم طابترا و بسانت صوصخ رد ، هرهچ عبا اب اه
دا هژاو دوجو ،رازبا
ه ،رظندروم موهفم هدننک سکعنم یا
تاملک ینعم رد ییاسر و ماهبا ،بسانت نازیم ،یراوشد .دیدرگ ظاحل ییاهن رازبا رد نیصصختم تارظن و یسررب ،هزادنا هچ ات رظندروم رازبا هک تسانعم نیدب ییاوتحم ییاور هیوگ هزادنا دروم هزاس یارب یبسانم یاه هب و دراد یریگ
ط رو
زاس هطیح بسانم یم ششوپ ار ه
.دهد 95،99] یسررب یارب[
اوتحم ییاور تبسن ،یمک ییاوتحم ییاور
(Content
Validity Ratio)
هشولا لودج ساسارب
( Lawshe ) 61]
و[
اوتحم ییاور صخاش
( Content Validity Index
ساسارب)
لساب و زتلاو شور 94]
.دش هبساحم[ صخاش هبساحم تهج
« اوتحم یئاور تبسن
(CVR)
» شور رد هک یناصصختم زا
( دندوب هدومن تکراشم یفلد 02
کیره ات دش هتساوخ )رفن
:ترکیل یشخب هس فیط ساسا رب ار تلااؤس زا
« یرورض
» ،
« یرورضریغ یلو دیفم »
و
« درادن یترورض »
نک یدنب هقبط .دن
:دیدرگ هبساحم تبسن نیا ،ریز لومرف ساسارب سپس
𝐶𝑉𝑅 =𝑁𝑒 −𝑁2
𝑁2
اه هدننک یبایزرا لک دادعت :𝑁
هنیزگ هب هک تسا یناصصختم دادعت :Ne
« یرورض » پ خسا
.دنا هداد زا اوتحم ییاور تبسن صخاش یددع شزرا شرازگ تهج ،نآ زا سپ .دیدرگ هدافتسا هشولا لودج
« رابتعا صخاش
( اوتحم »)CVI
،صخاش نیا رد هک دیدرگ یسررب
« طوبرم
ندوب » ارب رازبا رد ترابع ره یا هنیزگ راهچ فیط ساس
:لماش ترکیل
« طبترم ریغ
» ،
« یدج ینیبزاب هب زاین
» ،
« اما طبترم
ینیبزاب هب زاین »
و
« طبترم لاماک
» ا ،نیصصختم طسوت ، یبایزر
هلیسو هب ترابعره یارب ،اوتحم ییاور صخاش زایتما .دش یارب لوبق لباق رادقم لقادح .ددرگ یم هبساحم ،لیذ لومرف
اب رباربCVI
41 / 2 رگا .تسا نیب یا هیوگCVI
42 / 2 ات 41 / 2
رگا و ددرگ ینیبزاب دیاب هیوگ نآ ،دشاب رظندروم هیوگCVI
زا رتمک 42 / 2 .دوش فذح دیاب هیوگ نآ ،دشاب 94]
[
CVI =4و 3یهبترابترابعیاربقفاومناصصختمدادعت
ناصصختملکدادعت
ر رازبا تلااوس ،ناصصختم هکنآ زا سپ رظن زا ا
وCVI CVR
.دیدرگ ماجنا نارگشهوژپ طسوت ییاهن تاحلاصا ،دندیجنس
هزادنا موادت و یریذپرارکت تردق یانعم هب ییایاپ یگ
تسا یر
یریگ هزادنا رد یرتمک یاطخ رازبا ،رتشیب ییایاپ دوجواب و .دراد 95] نیب یا هنومن ،ییایاپ هبساحم یارب [ 02
- 95 ،رفن
.تسا بسانم 91]
هزادنا ،هعلاطم نیارد[ قیرط زا ییایاپ یریگ
ینورد یناسمه یسررب 99]
شور نیرت جیار هک دش هدافتسا[
خابنورک یافلآ ،نآ هبساحم یارب
Cronbach alpha(
یم )
-
یا هنومن روظنم نیا یارب .دشاب 91
یفداصت تروص هب هرفن
.دش باختنا زاریش یکشزپ مولع هاگشناد ناریدم نیبزا هداس ایعم لقادح نتشاد ،هعلاطم هب ناگدننک تکرش دورو یاهر 0
میمصت تارایتخا نتشاد ،یتیریدم تسپرد یراک هقباس لاس موهفم اب یبسن ییانشآ نتشاد ،دوخ یراک هزوحرد یریگ شهوژپرد تکراشم هب لیامت ،دهاوشرب ینتبم یریگ میمصت مدع زین هعلاطم زا ناگدننک تکرش جورخ یاهرایعم و دوب ب لیامت .دوب همانشسرپ صقان لیمکت و شهوژپ رد تکراشم ه رازفا مرن زا هدافتسا اب اه هداد ،اه همانشسرپ لیمکت زا سپ
هخسنSPSS
91 .دش لیلحت
یفلد شور رد هدش هدافتسا ناگربخ زا 65
و درم دصرد 95
و نز دصرد 75
دندوب رایشناد یملع هبترم یاراد دصرد
ا یجنسرابتعا جیاتن .)کی لودج(
بم یریگ میمصت یوگل ینت
ناصصختم هک داد ناشن یفلد شور ساسارب دهاوش رب یلااب هرمن( دنتشاد قفاوت ،وگلا یاه هفلوم یمامترب 4
؛) .)ود لودج( دندش دراو هیلوا شجنس یبایزرا رازبا رد نیاربانب
قفاوت هرمن( ارجا هطیح رب زین قفاوت نازیم نیرتشیب 1
/ 1 و )
یزرا هطیح رب نآ نیرتمک قفاوت هرمن( یبا
1 .دوب ) اب هطبار رد
و تشاد یلوبق لباق یروص ییاور رازبا ،رازبا یجسناور جیاتن دادعت هب هجوت اب نینچمه .دیدرگ حلاصا تاملک زا یخرب اهنت هک رازبا ییاور شجنس رد هدننک تکراشم ناصصختم 02
رفن
لوبق لباق رادقم لقادح ،هشولا لودج ساسارب ،دنا هدوب سن تهج (اوتحم ییاور تب ،)CVR
70 / 2 ،اذل .دشاب یم
یاه هیوگ مامت ،دوش یم هدهاشم ود لودج رد هک روطنامه میمصت تیعضو یبایزرا رازبا یاه ماگ و اه هزوح هب طوبرم زا شیب یا هرمن یاراد دهاوش رب ینتبم یریگ 70
/ 2 دصرد
رازبا ییاوتحم ییاور تبسن یلک نیگنایم نینچمه .دندوب 179 / 2 ب یم هئارا رازبا بسانم ییاور یایوگ دراوم نیا هک دشا
رادقم .تسا هدش میمصت رازبا یاه هیوگ مامت هب طوبرمCVI
زا شیب دهاوش رب ینتبم یریگ 41
/ 2 تبسن رادقم و تسا هدوب
زین رازبا یلک یاوتحم ییاور 140
/ 2 زا رازبا نیاربانب .دشاب یم
.تسا رادروخرب یلوبق لباق ییاور اب نینچمه
یا هب هجوت هک ن
یازجا هب طوبرم یاه هیوگ مامت ،خابنورک یافلآ هبساحم رد زا شیب( لوبق لباق تارمن دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت رازبا 42 لوبق لباق ییایاپ زا هدش هیهت رازبا ،دندومن بسک )دصرد یافلآ( ارجا هطیح هب طوبرم ییایاپ نیرتشیب .تسا رادروخرب
=خابنورک 114
/ 2 مک و ) و شسرپ هطیح هب طوبرم نآ نیرت
=خابنورک یافلآ( وجتسج 101
/ 2 .دوب )
لودج 9 یفلد رد هدننک تکرش ناگربخ یتخانش تیعمج تاصخشم :
اهرییغتم سنج فیدر
یلیصحت کردم یملع هبترم
نس راک هقباس
9 درم
ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم داتسا
60 92
0 درم
یراذگتسایس یداتسا
را 72
4
9 درم
ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم رایشناد
77 99
7 ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم نز
داتسا 54
01
5 نز
ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم داتسا
56 04
6 درم
یراذگتسایس رایشناد
75 90
4 درم
ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم رایداتسا
95 7
1 درم
امدخ تیریدم ینامرد و یتشادهب ت
رایشناد 79
99
درم 1 یراذگتسایس
داتسا 54
04
هتفای
اه
درم 92 ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم
رایداتسا 91
5
99 درم
یراذگتسایس رایشناد
74 97
90 نز
ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم رایشناد
71 95
99 ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم نز
رایشناد 74
97
97 رم
د ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم
رایشناد 59
91
95 درم
یراذگتسایس رایداتسا
91 6
96 ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم نز
داتسا 56
04
94 نز
ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم رایداتسا
91 6
91 ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم درم
رایشناد 79
1
91 شادهب تامدخ تیریدم درم
ینامرد و یت رایداتسا
91 6
02 نز
ینامرد و یتشادهب تامدخ تیریدم رایشناد
76 97
لودج 0 تملاس تیریدم هزوح رد دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت تیعضو شجنس رازبا یریگ میمصت یوگلا یجنسرابتعا جیاتن : و
یجنسناور
دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت یاه )هیوگ( ماگ و اه هزوح ن نیگنایم
م هر
یفلد قفاوت CVR
یافلا CVI خابنورک
روحم 9 : وجتسج و شسرپ
/4 111 1
2/ 15 / 2 /101 2
ماگ 9 اه تیولوا نییعت و دوجوم تیعضو لیلحت : /11
1 9
9
/105 2
9 . لکشم ای هلاسم ییاسانش /41
1 /111 2 9
0 . رظندروم هلاسم صوصخ رد هتشذگ تلاخادم جیاتن یسررب /91
1 /111 2 9
9 . ناصصختم تارظن یروآدرگ /10
4 /111 2 /15 2
7 . یتاعلاطا یاهلاخ لیمکتو ییاسانش /11
4 /441 2 /15 2
ماگ 0 نآ زا یا هینایب شراگن و هلئسم فیرعت : /96
1 /111 2 9 /170
2 2/15 2/664 4/40 رظندروم هلاسم زا یموهفم لدم داجیا .9
0 . یا هداد عبانم عون ییاسانش و نییعت 1
/111 2 9
ماگ 9 فادها ندومن صخشم و یزاس تیفرظ : /05
1 /441 2 /15 2
/191 2
9 . دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت گنهرف داجیا و هنیمز کرد /94
1 /441 2 /15 2
0 . میت لیکشت /00
1 /441 2 /15 2
9 . یربهر دهعت و تیامح بسک /77
1 /111 2 9
7 . یراذگ فده /77
1 /111 2 /15 2
5 . یتراهم یاهلاخ و نانکراک زاین دروم یاه تیلباق نییعت /00
1 /664 2 9
6 . شزومآ /25
1 /441 2 9
4 . مزلا یاهراتخاس و اه راتخاسارف داجیا /49
1 9
9
1 . اه قوشم نییعت و یرابجا لمعلاروتسد ندرک صخشم 1
/664 2 /15 2
ماگ 7 نآ ماغدا و دهاوش ندروآ تسدب : اه
/75 1 9
9
/174 2
9 . اراک یوجتسج یژتارتسا کی نییعت /99
1 9
9
0 . تاعلاطم مره ساسارب وجتسج عبانم نتفای /69
1 9
9
9 . تراچولف مسر و وجتسج جیاتن یریگیپ /19
4 /111 2 /15 2
7 . قیقحت ماجنا یارب یحارط ،موزل تروص رد /69
4 /664 2 /15 2
روحم 0 : یبایزرا
1 /111
2 9 /161 2
ماگ 5 دهاوش یبایزرا : /99
1 /441 2 9 196 /
2 2/12 2/556 4/91 عبانم تیریدم و یا هناخباتک تامدخ زا هدافتسا اب دهاوش یدنب هتسد .9 0 . بسانم یاهرازبا و اه هویش ساسارب دهاوش باختنا و یبایزرا /17
4 /441 2 /15 2
ماگ 6 سانم ریسفت و بیکرت ،لیلحت : اه هداد ب
/70 1 /111 2 9
/145 2
9 . گنهامهان یاه هداد فذح و اه هداد جارختسا /91
1 /111 2 9
0 . تیساسح زیلانآ ،رابتعا ،لوصو تیلباق ،اهنآ هئارا هوحن ،دهاوش عون :ساسارب اه هداد زتنس و لیلحت
ندوب عقوم هب و یدربراک ،یسررب دروم هنیمز رد /01
1 /441 2 /12 2
9 . )اه هویش و رظندروم نابطاخم ،یشناد یاه هطساو ،ازجا ،هدودحم( هوقلاب تاصخشم نییعت /10
4 664 / 2 15 / 2
7 . دنسپربراک لکش هب اه هداد لیدبت /5
1 9
9
روحم 9 : ارجا
/11 1 9
9 /114 2
ماگ 4 دهاوش رب ینتبم یاه یژتارتسا هئارا : /44
1 9
9
/169 2
9 . و هعماج ندش ریگرد یتکراشم یریگ میمصت و ناعفنیذ
/69 1 /111 2 9
0 . رظندم تارییغت فیرعت و همانرب قطنم نییبت /94
1 9
9
9 . زاین دروم عبانم ییاسانش /90
1 9
9
7 . یبایشزرا و ارجا یاهدربهار و دنیآرف یزیر همانرب /91
1 /441 2 9
5 . ش و یبایتسد تهج رظندروم جیاتن نییعت شجنس یاه صخا
/99 1 9
9
ماگ 1 تولیاپ تروصب هدش هئارا یاه یژتارتسا یارجا : /70
1 9
9
/162 2
9 . رییغت دنیآرف ندومن بوتکم و یسررب /77
4 664 / 2 12 / 2
0 . زاین اب قباطم نانکراک یزاسدنمناوت و فده نابطاخم و ناگدنهد شزومآ شزومآ /94
1 /441 2 /15 2
9 . م صیصخت عبان /91
1 /441 2 9
7 . درکلمع رد یشیامزآ رییغت و ارجا شیپ /99
4 /664 2 /12 2
5 . ارجا یاه هدننک لیهست و عناوم یبایزرا /94
1 /441 2 9
6 . یهدشرازگ بوچراچ و اه هیصوت هیهت 1
/111 2 9
4 . درکلمع یاهامنهار حلاصا /64
4 /556 2 /15 2
روحم 7 : ماغدا
/7 1 9
9 /159 2
ماگ 1 اه یژتارتسا یبایزرا : /55
1 9
9
/149 2
9 . نآ مامتا زا سپ یتدم و هژورپ عورشرد اه هداد یروآ عمج /77
1 9
9
0 . ینیبزاب و جیاتن و اهدنیآرف یبایشزرا /91
1 /111 2 9
9 . درکلمع فذح ای قیبطت ،رییغت هرابرد میمصت /94
1 /111 2 /15 2
7 . زرا یرادیاپ و تیقفوم لماوع یبای /91
1 /111 2 /15 2
5 . یبایزرا یاهرایعم رییغت ،ترورض تروص رد و همانرب تسیل کچ یسررب /17
4 /111 2 /15 2
6 . حلاصا /دروخزاب /49
1 9
9
ماگ 92 نآ موادت یارب شلات و یلعف یاهدنور رد هدش داجیا رییغت ماغدا : /7
1 /111 2 9
/155 2
9 . قیقد درکلمع یبایشزرا رب ینتبم و دوجوم یملع دهاوش نیرتهب ساسارب تامیمصت ذخا /69
1 /111 2 9
0 . فده نابطاخم هب تاعلاطا شخبرثا لاقتنا زا نانیمطا /ناریگ میمصت یارب دهاوش جیاتن راشتنا /00
1 /111 2 9
9 . طق ای یدرکلمع یاهدرادناتسا رد هدش داجیا رییغت ماغدا دوجوم تسایس ای همانرب ماجنا ع
/77 1 /111 2 /15 2
7 . نانکراک تمدخ نمض شزومآ یاه همانرب رد یدرکلمع تارییغت هئارا /91
1 9
9
5 . دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت لدم هب تبسن دروخزاب شیپ و دروخزاب /قیبطت و هدنیآ یارب رکفت /91
1 /111 2 /15 2
لک نیگنایم /179
140 2 2/ 141 / 2
ثحب
،یهجودنچ دربهار کی ،دهاوش زا علطم یریگ میمصت یدیلک یاه هفلوم .دشاب یم لوحت لاحرد و ریذپ فاطعنا عیرس رورم یارب اراک و هتفایراتخاس یدنیآرف لماش نآ نامز صاصتخا ،نانکراک هعسوت یوق همانرب کی ،اه شهوژپ ریدم یاهدنیآرف زا موادم هدافتسا ،بسانم هجدوب و ت تی
،رییغ
یاه مسیناکم و یتاقیقحت یاهداهن اب لاعف تکراشم .دنشاب یم نامزاس زا یحطس ره رد ییوگخساپ 91]
دربراک[
یتیریدم فیاظو زا یرایسبرد ناوت یم ار دهاوش زا هدافتسا هعسوت ،یتشادهب یاه یزیر همانرب :لاثم روط هب دومن هدهاشم خت ،اه تسایس هعسوت ،اه حرط یبایزرا و ،عبانم صیص
و تمدخ هئارا ،اه درادناتسا نییعت ،رطخ تیریدم ،مادختسا نتخاس یتح و یدربهار و یتایلمع تیریدم ،اهزاین یبایزرا .ناتسرامیب 02]
وجتسج و شسرپ هزوح ،هدش هیهت رازبا رد[
نییعت و دوجوم تیعضو لیلحت :یلصا ماگ راهچ لماش هینایب شراگن و هلئسم فیرعت ،اه تیولوا فرظ ،نآ زا یا
تی
و دهاوش ندروآ تسد هب و ،فادها ندومن صخشم و یزاس رد ،لکشم ای هلئسم ییاسانش هیوگ .دشاب یم ،اه نآ ماغدا ،هطبار نیارد .تسا هتفرگ رارق هراشا دروم یددعتم تاعلاطم (رزلاف 0221 زین و یریگ میمصت طیارش ییاسانش تیمها هب ،)
یگتسباو نییعت و طبترم یاهداهن یزاغآ یاه ماگ رد ،اه نآ
ن
.تسا هدرک هراشا ،دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت 09]
سآ[
رب ینتبم یریگ میمصت نیزاغآ ماگ ناونعب ار یبای هلئسم زین .تسا هدرب مان ،دهاوش 00]
ییاسانش ترورض ،نینچمه [
،اه نآ یدنب تیولوا و لئاسم ییاسانش ،دوجوم تیعضو رد نیزاغآ یاه ماگ ناونعب نوچمه یتیریدم یاه لدم رثکا
.تسا هدش دیکات ،کیژتارتسا یزیر همانرب 09]
،مود ماگرد[
هلئسم یارب یموهفم بوچراچ داجیا و هلئسم فیرعت .تسا هدش هجوت نآ هب هعلاطم نیدنچرد هک تسارظندروم 06] - [07 فادها ندومن صخشم و یزاس تیفرظ هطیح
هب ددعتم تاعلاطم تاراشا هب هجوتاب و شناد نوچمه یلماوع
و اهراتخاس ندوب مهارف و شزومآ ،یناسنا یورین تراهم میمصت هدننک لیهست لماوع ناونعب ،مزلا یاه راتخاسارف .تسا هدش هدناجنگ رازبا رد دهاوش رب ینتبم یریگ 91،02،04،01]
دوخ هعلاطم رد ،یناجاودیفسا ،هطبار نیارد[
اوم رب هبلغ تهج هک تسا هدرک نایب ندرک دعاقتم و عن
تیریدم نتسب راکب یارب ناتسرامیب یاه هتیمک و ناریدم گنهرف یاقترا و داجیا ،هلحرم نیلوا ،دهاوش رب ینتبم .تسا شهوژپ قیرط زا یریگدای 01]
ماگ رد نینچمه [
رد مهم ماگ کی ناونعب دهاوش یوجتسج عبانم نتفای ،مراهچ دیکات دروم دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت ق تاعلاطم
رار
.تسا هتفرگ 92]
دهاوش زا هدافتسا تهج عبانم صوصخ رد[
عبانم هب تاعلاطم رد ،تملاس تیریدم رد یریگ میمصت رد یملع دهاوش ،اه نآ نیرت هدمع هک تسا هدش هراشا یددعتم یاه شرازگ ،تلااقم ،اه شهوژپ نوچمه یصصخت و اهامنهار و اه باتک ،هتفای راشتنا نوتم ،یهاگشناد ب ی
ینیلا
.دنشاب یم 7،99،90]
[ ،هدش یحارط رازبا رد یبایزرا هزوح
:یلصا ماگ ود لماش
« دهاوش یبایزرا »
و
« و بیکرت ،لیلحت
اه هداد بسانم ریسفت »
.دشاب یم «
[ رتکا هعلاطم رد 99
رب زین ]
یبایزرا .تسا هدش دیکات هدمآ تسدب دهاوش یبایزرا تیمها هداد ساسارب دهاوش باختنا و و عفانم هب طوبرم یاه
هیوگ ،تیفافش و یریذپدربراک ،یریذپ ناکما ،تارضم یللملا نیب و یلحم دهاوش .دوش یم بوسحم یتیمهارپ یبایزرا رد ییاهرایعم نینچ زا تلفغ هک تسا نیا یایوگ رد یدج یاهاطخ هب رجنم دناوت یم ،هدمآ تسد هب دهاوش .دوش یراذگتسایس و یریگ میمصت دنیآرف 97]
ماگ [
« اه هداد بسانم ریسفت و بیکرت ،لیلحت
» شقن رب زین ، لیلحت
دیفم و یدربراک تاعلاطا دیلوت دنیآرف رد اه هداد بیکرت و رد یموب یاه تشادرب و ریسافت هک تسا حضاو .دراد دیکات هک دش دهاوخ یشناد بسک هب رجنم فلتخم یاه اه تیعقوم اوش رب ینتبم یریگ میمصت هیاپ دناوت یم د یموب ده
نامزاس ر
هطیح ود لماش رازبا رد ارجا هزوح .ددرگ تملاس یاه :یلصا
« دهاوش رب ینتبم یاه یژتارتسا هئارا »
و
« یارجا
یشیامزآ تروص هب هدش هئارا یاه یژتارتسا »
رد .دشاب یم
هطیح ددعتم تاعلاطم
« دهاوش رب ینتبم یاه یژتارتسا هئارا
» ،
نیذ و نایرتشم نداد تکراشم عوضوم ریگ میمصت رد ناعف
ی
یاهدربهار و دنیآرف یحارط و ارجا یزیر همانرب ،نآ زا سپ و .تسا هدش هجوت ،یبایزرا 91]
- 96 ، 95 ، [05 اب زین یتاعلاطم
هداد زین و مدرم و ناعفنیذ تارظن زا هدافتسا موزل هب هراشا دروم ار عوضوم نیا ،یریگ میمصت رد یتیعمج و یلحم یاه هداد رارق دیکات .دنا
91،95] صیصخت :نوچ ییاه هیوگ [
،عبانم 94] یبایزرا و درکلمع رد یشیامزآ رییغت و ارجا شیپ[
ارجا یاه هدننک لیهست و عناوم 72]
نومزآ تیمها دیؤم زین[
زاین شیپ ناونعب یشیامزآ هلحرم کی رد اه یژتارتسا ،اتسار نیمه رد .تسا ،اه یژتارتسا لماک یارجا یرورض علاطم میمصت یاهدربهار زا یکی هک تسا هتشاد نایب یا ه ،یتسایس یاه هنیزگ یریذپ ناکما شجنس تهج ناریگ تسایس یوس زا شریذپ ات دشاب یم اه نآ یشیامزآ یارجا .دشاب هتشاد یرتشیب سناش ناراذگ 79]
لماش ماغدا هزوح[
:هطیح ود
« اه یژتارتسا یبایزرا
» و
« رد هدش داجیا رییغت ماغدا
نور نآ موادت یارب شلات و یلعف یاهد »
هیوگ .دشاب یم
تسا عوضوم نیا دیوم ینیبزاب و جیاتن و اهدنیآرف یبایشزرا یم ماگ نیا ،یشیامزآ هلحرم زیمآ تیقفوم یارجا زا سپ هک یاه دادنورب ،یژتارتسا نیا اب قباطم هکنیا صوصخ رد دناوت سیچ یبایزرا دنیارف لصحام و دوب دهاوخ هچ یلامتحا ت
،
وتوگاپ .دزاس نئمطم 70]
[ متسیس کی هک تسا هتشاد نایب
و اهدمایپ ،هدافتسا هوحن یبایزرا یارب دنسپربراک و اراک دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت هدننک لیهست ،رظندروم یایازم هیوگ .دوب دهاوخ
« یلعف یاهدنور رد هدش داجیا رییغت ماغدا
نآ موادت یارب شلات و »
ایز تیمها ،زین موادت و ظفح رد ید
.دراد نامزاس یاهدرکلمع رد هدمآ دوجوب تبثم تارییغت داجیا تبثم یاهرییغت و دیدج یاهدرکیور تاقوا یرایسب یم هدرپس یشومارف تسد هب یتدم زا سپ ،نامزاس رد هدش اذل ؛دنهد یم قباس یاه هیور هب ار دوخ یاج هرابود و دنوش دیدج درکیور و هدش داجیا رییغت ظفح ک ریبعت هب هک
تر
تسا ددجم دامجنا هلحرم نامه نیول 79]
یمهم رایسب ماگ ،[ یم
رب ینتبم یریگ میمصت تیعضو شجنس رازبا .دشاب ش
دهاو
نیا نیلوئسم و ناریدم هب دناوت یم تملاس تیریدم هزوح رد میمصت درکیور لماک نتخاس ییارجا یاتسار رد هزوح درکلمع ،نآ یاتسار رد و یریگ کمک ،دهاوش رب ینتبم
یریگراکب اب تملاس ناریدم نینچمه .دیامن ینایاش ا
رازبا نی
دهاوش رب ینتبم یریگ میمصت دوجوم تیعضو شجنس یارب نیرتهب ،یدرف و ینامزاس یاه تیفرظ زا هدافتسا اب دنناوت یم تملاس یاه ماظن یارب ،دودحم عبانم هب هجوت اب ار تامیمصت .دنیامن ذاختا
اعر :یقلاخا یاه لمعلاروتسد تی لصاح هلاقم نیا
یریگ میمصت یوگلا یحارط ناونع اب همان نایاپ زا یشخب رد نآ یزاس هنیداهن و تملاس تیریدم رد دهاوش رب ینتبم یبایرازاب درکیور اب زاریش یکشزپ مولع هاگشناد ناریدم نیب لاس رد یعامتجا 9911
تیریدم یصصخت یارتکد عطقم رد ،
ب تامدخ یکشزپ مولع هاگشناد بوصم ،ینامرد و یتشاده
هرامش هب قلاخا دک اب زاریش
IR.SUMS.REC.1396.S424
دشاب یم زاریش یکشزپ مولع هاگشناد زا هدش ذخا .
:یلام تیامح مولع هاگشناد یلام تیامح اب شهوژپ نیا
هرامش اب ناریا ،زاریش ،زاریش یکشزپ 32322
32– 33– - 22
.تسا هدش ماجنا م داضت :عفان ناگدنسیون ،رضاح شهوژپ ماجنارد هنوگچیه
یعفانم داضت هتشادن
.دنا
:ینادردق و رکشت زا دنناد یم مزلا دوخ رب ناگدنسیون
،دندرک یرای ار ناشیا شهوژپ نیا ماجنا رد هک یناسک مامت دنیامن رکشت و ریدقت .
لام
یلالخ ااحظ
1. Rychetnik L, Bauman A, Laws R, King L, Rissel C, Nutbeam D, et al. Translating research for evidence- based public health: Key concepts and future directions. J Epidemiol Community Health. 2012 Dec;66(12):1187–92.
2. Brownson RC, Fielding JE, Maylahn CM. Evidence-based Public health: A fundamental concept for public health practice. Annu Rev Public Health. 2009;30:175–201.
3. Majdzadeh R, Yazdizadeh B, Nedjat S, Gholami J, Ahghari Sh. Strengthening evidence-based decision- making: Is it possible without improving health system stewardship? Health Policy Plan. 2012 Sep;27(6):499–504.
4. Janati A, Hasanpoor E, Hajebrahimi S, Sadeghi-Bazargani H. Health care managers’ perspectives on the sources of evidence in evidence-based hospital management: A qualitative study in Iran. Ethiop J Health Sci. 2017 Nov 1;27(6):659-68.
5. Ellen ME, Léon G, Bouchard G, Lavis JN, Ouimet M, Grimshaw JM. What supports do health system organizations have in place to facilitate evidence-informed decision-making? A qualitative study.
Implement Sci. 2013 Aug;8:1-19.
6. El-Jardali F, Lavis JN, Ataya N, Jamal D, Ammar W, Raouf S. Use of health systems evidence by policymakers in eastern mediterranean countries: Views, practices, and contextual influences. BMC Health Serv Res. 2012 Jul;12:1-20.
7. Ettelt S, Mays N. Health services research in Europe and its use for informing policy. J Health Serv Res Policy. 2011 Jul;16(2):48–60.
8. Campbell DM, Redman S, Jorm L, Cooke M, Zwi AB, Rychetnik L. Increasing the use of evidence in health policy: Practice and views of policy makers and researchers. Aust New Zealand Health Policy. 2009 Aug;6:1–11.
9. World Health Organization. Supporting the use of research evidence (SURE) for policy in african health systems [Internet] . European Commission; 2009-2014 [updated 2015 April 21]. Available from:
https://cordis.europa.eu/project/id/222881/reporting
10. Damari B, Vosoogh Moghaddam A, Monazzam K, Salarianzadeh H. Where and how to make wise policies for health? A qualitative study on the characteristics of health policy system in the islamic republic of Iran.
Hakim. 2011;13(4):210–8. [In presian]
11. The evolution plan of the health system of the Islamic Republic of Iran based on the Islamic-Iranian model of progress. Tehran: Ministry of Health and Medical Education, Secretariat of the Policy Council; 2012. [In presian].
12. Shafaghat T. Designing the model of evidence-based decision-making in health sector management and institutionalizing it among the managers of Shiraz University of medical sciences based on social marketing approach in 2019 [dissertation]. Shiraz: Shiraz University of Medical Sciences; 2020. [In Persian]
13. Grove SK, Burns N, Gray JR. The practice of nursing research: Appraisal, synthesis and generation of evidence. 7th ed. Philadelphia: Saunders; 2013.
14. Waltz CF, Strickland OL, Lenz ER. Measurement in nursing and health research (Waltz, measurement in nursing and health research). 4th ed. New York: Springer; 2010.
15. Holloway I ,Wheeler S. Qualitative research in nursing and healthcare. 3th ed. Hoboken: Wiley-Blackwell;
2009.
16. Lawshe CH. A quantitative approach to content validity. Person Psychol. 1975;28(4):563-75.
17. Polit DF, Beck CT. The content validity index: Are you sure you know what’s being reported? Critique and recommendations. Res Nurs Health. 2006 Oct;29(5):489–97.
18. Yaghmaie F, Rassouli M. Valid and reliable designed tools in research. Tehran: Kamal Danesh; 2011. [In Persian]
References