Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir
Determining the Return and Water Productivity in Drip Irrigation System in Horticultural Production: A Case Study of Horticultural Research Stations in
Alborz Province
allah Rasouli5
, Vali , Kourosh Zandifar4
, Shojaat Zare3
, Hormoz Asadi2 1
Maryam Mahmoodi
1. Corresponding Author, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran. Email: [email protected]
2. Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran. Email: [email protected]
3. Agricultural Research and Education and Natural Resource Center of Razavi Khorasan province, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashhad, Iran. Email: [email protected]
4. Temperature Fruits Research Center, Horticultural Scince Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran. Email: [email protected]
5. Temperate Fruit Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.Email: [email protected]
Article Info ABSTRACT
Article type: Research Article
Article history:
Received: Jan. 2, 2022 Revised: Aug. 16, 2022 Accepted: Oct. 2, 2022
Published online: Nov. 22, 2022
Keywords:
Physical and economic productivity,
Irrigation return, Drip irrigation, Horticultural products.
The main purpose of this study was to determine the return and physical and economical water productivity in the production of horticultural products using drip irrigation system under research conditions in Horticultural Sciences Research Institute (HSRI) in Alborz province during 2016-2019. In this study, the return criteria including; gross income, the percentage of sale return and the percentage of investment return, and also physical and economical productivity analysis were used to measure water productivity. According to the results, during 2017-2019, the average physical productivity of irrigation water in apple and pear genotypes was determined to be 2.75 and 1.7 kg/m3, respectively. The average economic productivity of water resulting from the gross profit of horticultural products in apple and pear genotypes was determined to be 39990.5 and 211486.7 Rials/m3 respectively, in Kamalshahr station. Results also showed that in 2016-2019, the average physical productivity of irrigation water in production of sour cherry, cherry, peach and apple genotypes was 1.08, 0.99, 1.69 and 1.61 kg/m3, respectively, and the average economic productivity of water based on gross profit of horticultural products in the genotypes of sour cherry, cherry, peach and apple were determined to be 106174.8, 95127.8, 25236.3 and 23011.2 Rials/m3, respectively, in Meshkindasht. The results of this study indicated the favorable state of the average economic productivity of water resulted from the profit of the production of apples and pears in Kamal Shahr station compared to the results of studies conducted in some parts of the country.
However, in these stations the physical and economic productivity of water in the production of apple, pear and peach, have been generally much lower compared to the average ones resulted in some studied countries. So, investigation of their reasons using comparative studies and identifying strategies to increase water productivity in the production of these products at these research stations is recommended.
Cite this article: Mahmoodi, M., Asadi, H., Zare, Sh., Zandifar, K., Rasouli, V., (2022) Determining the return and water productivity in drip irrigation system in horticultural production: A case study of horticultural research stations in Alborz province, Iranian Journal of Soil and Water Research, http//doi.org/ 10.22059/ijswr.2022.336699.669171, 53 (9), 2061- 2073.
© The Author(s). Publisher: University of Tehran Press.
DOI: https://doi.org/10.22059/ijswr.2022.336699.669171
Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir
هرهب و یهدزاب نییعت هرطق یرایبآ هناماس رد یغاب تلاوصحم دیلوت رد بآ یرو
هاگتسیا :هعلاطم دروم( یا
)زربلا ناتسا ینابغاب تاقیقحت یاه
یدومحم میرم
1
یدسا زمره ، عراز تعاجش ،2
،3
یدنز شروک
4رف ، یلو یلوسر هلا
5
1 ،لوئسم هدنسیون . شخب
جیورت و شزومآ ،تاقیقحت نامزاس ،رذب و لاهن هیهت و حلاصا تاقیقحت هسسؤم ،یزرواشک جیورت و شزومآ تاقیقحت :لیمیا .ناریا ،جرک ،یزرواشک
2 شخب . هت و حلاصا تاقیقحت هسسؤم ،یزرواشک داصتقا تاقیقحت :لیمیا .ناریا ،جرک ،یزرواشک جیورت و شزومآ ،تاقیقحت نامزاس ،رذب و لاهن هی
3 . و شزومآ ،تاقیقحت نامزاس ، یوضر ناسارخ ناتسا یعیبط عبانم و یزرواشک شزومآ و تاقیقحت زکرم جیورت
یزرواشک ،دهشم ، اریا ن
، میا :لی
4 . م هدکشهوژپ ی
هو یاه سدرس و هلدتعم ی
،یر قحت هسسوم ی تاق نابغاب مولع ی
، قحت نامزاس ی
،تاق ورت و شزومآ ی
ج
،یزرواشک ا ،جرک ی نار :لیمیا.
5 . شهوژپ هدک می و ه یاه سدرس و هلدتعم ی
،یر قحت هسسوم ی تاق نابغاب مولع ی
، قحت نامزاس ی
،تاق ورت و شزومآ ی
ج
،یزرواشک ا ،جرک ی نار :لیمیا.
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم
رات ی خ رد ی تفا : 12 / 10 / 1400
رات ی خ یرگنزاب : 25 / 5 / 1401
رات ی خ ذپ ی شر : 10 / 7 / 1401
رات ی خ راشتنا : 1 / 9 / 1401
هژاو :یدیلک یاه
هرهب یرو ف ی ز ی ک ی داصتقا و ی
،
هدزاب ی بآ ی را ی
،
بآ ی را ی هرطق یا
،
غاب تلاوصحم ی
. عت
یی ن م ی ناز هدزاب ی هرهب و یرو ف ی ز ی ک ی داصتقا و ی بآ هناماس ی را ی هرطق یا غاب تلاوصحم رد ی
، هدافتسا و شرتسگ رد
ا زا ی ن هب تهج هناماس ی
هن یزاس رثوم شقن بآ فرصم ی
مه هب .دراد ی ن قحت روظنم ی ق ارش تحت ،رضاح ی
ط قحت یق تا ی
ا رد ی هاگتس یاه قحت ی تاق ی قحت هسسوم ی
تاق نابغاب مولع ی ط و زربلا ناتسا رد ی
لاس یاه 1398 - 1395 رد .دش ماجنا
ای ن هدزاب دروآرب روظنم هب ،شهوژپ ی
لوت ی تاد غاب ی عم زا ی اهرا ی تشگزاب دصرد و شورف هدزاب دصرد ،صلاخان دمآرد
امرس ی ه ارب و ی صخاش شجنس یاه
هرهب یرو لحت زا بآ ی ل هرهب یرو ف ی ز ی ک ی هرهب و یرو داصتقا ی اتن .دش هدافتسا ی
ج
شن نا ا رد ،داد ی هاگتس لامک رهش یط هرود 1398 - 1396 م ، ی گنا ی ن هرهب یرو ف ی ز ی ک ی بآ بآ ی را ی فرصم ی تونژ رد ی پ
یاه س ی ب بلاگ و ی هب ترت ی ب 75 / 2 و 7 / 1 ک ی مرگول م و بعکمرتم رب ی
گنا ی ن هرهب یرو داصتقا ی شان بآ ی لصاح دوس زا
لوت زا ی د غاب تلاوصحم ی
تونژ رد ی پ یاه س ی ب بلاگ و ی هب یترت ب 5 / 39990 و 7 / 211486 ر ی لا عت بآ بعکمرتم رب یی
ن
ا رد .دش ی هاگتس کشم ی ن تشد ط ی هرود 1398 - 1395 م ، ی گنا ی ن هرهب یرو ف ی ز ی ک ی بآ بآ ی را ی فرصم ی تونژ رد ی پ یاه
گ ،ولابلآ ی
،سلا س و وله ی ب هب یترت ب 08 / 1 ، 99 / 0 ، 69 / 1 و 61 / 1 ک ی مرگول م و بعکمرتم رب ی
گنا ی ن هرهب یرو داصتقا ی
شان بآ ی لوت زا لصاح دوس زا ی
د غاب تلاوصحم ی
تونژ رد ی پ یاه گ ،ولابلآ ی
،سلا س و وله ی ب هب یترت ب 8 / 1.6174 ،
8 / 95127 ، 3 / 25236 و 2 / 23011 ر ی لا اتن .دش صخشم بعکمرتم رب ی
ج ا ی ن کاح هعلاطم ی عضو زا ی ت م بولطم ی گنا ی ن
هرهب یرو داصتقا ی شان بآ ی لوت زا لصاح دوس زا ی
د س ی ب بلاگ و ی ا رد ی هاگتس لامک رهش رد یاقم هس اتن اب ی ج لصاح
خرب رد هتفرگ تروص تاعلاطم زا ی
لک روط هب اما ،تسا روشک طاقن ی
هرهب یرو ف ی ز ی ک ی داصتقا و ی لوت رد بآ ی د
و هب تلاوصحم ی
هژ س ی
،ب بلاگ ی ا رد وله و ی ن ا ی هاگتس اه اقم رد ی هس م اب ی گنا ی ن خرب رد لصاح ی
اهروشک ی هعلاطم
سب ،هدش ی را اپ یی ن رت سررب هک تسا هدوب ی
لاد ی ل بطت تاعلاطم زا هدافتسا اب نآ یق
ی اسانش و یی اهراکهار ی فا از ی ش هرهب
یرو لوت رد بآ ی د ا ی ن ا رد تلاوصحم ی
ن ا ی هاگتس اه پ ی داهنش م ی دوش .
دانتسا : دومحم ی
؛ رم ی
،م دسا ی
؛ دنز ،تعاجش ؛عراز ،زمره ی
لوسر ،شروک ؛رف ی
؛ لو ی ( ،هلا 1401 ).
عت یی ن هدزاب ی هرهب و رو ی لوت رد بآ ی د غاب تلاوصحم ی
بآ هناماس رد ی
را ی هرطق یا ا :هعلاطم دروم(
ی هاگتس یاه قحت ی تاق نابغاب ی )زربلا ناتسا ناریا کاخ و بآ تاقیقحت هلجم ،
، http//doi.org/
10.22059/ijswr.2022.336699.669171 53 ،
( 9 ،) 2071 - 2063 .
https://doi.org/10.22059/ijswr.2022.336699.669171
DOI:
.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم :رشان .ناگدنسیون©
قم همد
روشک لیلد هب ناریا لاس یط و هدوب هجاوم بآ دوبمک اب هک تسا یقطانم هلمج زا ،ناهج کشخ دنبرمک رد ندش عقاو
طیارش اب ریخا یاه
هدننک نارگن تسا هدش هجاوم یبآ عبانم تیعضو صوصخ رد یا
(Raja et al., 2020)
. خب ش زا یعیسو ،روشک
و کشخ میلقا یاراد
همین یم کشخ دشاب
دنا نمض نآ یگدنراب هک ک
ندوب نکارپ یاراد ، یگد
ناریا یزرواشک لیلد نیمه هب .تسا یبسانمریغ یناکم و ینامز
تاعلاطا ساسارب .دراد یرایبآ و بآ هب یدیدش یگتسباو لاس رد تراجت و ندعم ،تعنص ترازو طسوت هدش هئارا
1400
، یگدنراب نیگنایم
س هنلاا زا روشک 212.7 یلیم رتم یبآ لاس رد 13901
- 91 ب دودح ه 146 یلیم س رد رتم ا ل 1400 - 1399 تسا هدیسر شراب نازیم نیگنایم و ،
( ریخا ههد رد روشک هنلااس 1390
- 1389 ات 1400 - 1399 ،) 2 / 231 ( تسا هدوب رتمیلیم
Iran Data Administration, 2021
نیاربانب .) اب
یلاسکشخ هب هجوت کا هکنیا و تیعمج دشر ،ریخا یاه
ث اق بآ ر ب خب رد لاصحتسا ل ش
یزرواشک یم فرصم
هژیو هجوت یتسیاب ،دوش هب یا
هرهب دوبهب بآ فرصم یرو
شخب نیا رد دومن
(
Ghadami Firouzabadi et al., 2018
.)
هرهب موهفم یداینب راتخاس اب دیلوت ظفح ای و یزرواشک تلاوصحم دیلوت شیازفا هارمه هب بآ زا حیحص هدافتسا یزرواشک بآ یرو
تسا بآ فرصم شهاک
(Tuong et al., 2000)
هرهب . یم هتفگ یلوصحم رادقم هب بآ یرو تسد هب یفرصم بآ مجح دحاو ره زا هک دوش
یم ( دیآ
Abbasi et al., 2017
هرهب دوبهب رد یلصا فده .) بآ فرصم اب یزرواشک تلاوصحم رتشیب دیلوت ،ناهج رد یزرواشک بآ یرو
یزرواشک شخب بآ مهس شهاک ناکما قیرط نیا زا ات تسا رتمک یبآ زاین رتمهم همه زا و فراصم ریاس هب بآ رتشیب صیصخت و
طیحم دیآ مهارف تسیز
(Heydari, 2014)
هرهب ءاقترا عوضوم عقاو رد . فلتخم یاهروشک رد یساسا لئاسم زا ییاذغ داوم دیلوت رد بآ یرو
( تسا ناریا ریظن بآ مک یاهروشک هژیوب و ناهج
Zamani et al., 2014
هب نتخادرپ اذل .) هرهب عوضوم
رد یزرواشک شخب رد بآ یرو
.تسا رادروخرب یصاخ هاگیاج زا ،دنمشزرا هداهن نیا یفیک و یّمک تیدودحم لیلد هب ناریا فلاتخا دایز رد هرهب یرو بآ تلاوصحم ناشن اهروشک ریاس اب هسیاقم رد نینچمه و روشک لخاد رد یغاب
لیسناتپ دوجو هدنهد
بآ عبانم زا هنیهب هدافتسا هرهب شیازفا و ی
تسا یزرواشک شخب رد بآ یرو
(Ebarhimnezhad et al., 2021)
هرهب لاثم ناونع هب . یرو
روشک لک رد بیس لوصحم یارب بآ یکیزیف 78
/ 2
(Naseri et al., 2020)
ناتسرل ناتسا رد ، 35
/ 6
(Ghorbani et al., 2018)
رد و
یبرغ ناجیابرذآ 46
/ 3
(Yousefi and Mohammadi, 2017)
هرهب ای و تسا هدوب راتکه رد مرگولیک سربق رد وله لوصحم یارب بآ یرو
یلامش 9 / 4
et al., 2020) Kahramanoğlu
سنوت رد ،) 3
Ghrab et al., 2017)
ایناپسا رد و ،) 65
/ 6
(Puerto et al., (2021)
لاس هلصاف رد راتکه رد مرگولیک یاه
2017 ات 2021 هزادنا ،نیاربانب .تسا هدوب یریگ
و لیلحت صخاش یاه هرهب یرو بآ رد شخب یزرواشک
ناریا هب لیلد تیدودحم یّمک
و یفیک نیا هداهن دنمشزرا زا هاگیاج یصاخ رادروخرب تاعلاطم نونکات زین هنیمز نیا رد .تسا تم
رد یددع
هرهب هنیمز رد روشک زا جراخ و لخاد ،لاثم ناونع هب .تسا هدش ماجنا یزرواشک شخب رد بآ یداصتقا یرو
Yousefi and Mohammadi
(2017)
هعلاطم رد هب یا
هرهب یسررب یداصتقا و یکیزیف یرو
بیس تاغاب رد یرایبآ بآ روشک
د .دنتخادرپ صا ناتسا راهچ هعلاطم نیا ر
یل
یلوت رد هویم نیا د ناتسا لماش(
)نارهت و سراف ،یقرش ناجیابرذآ ،یبرغ ناجیابرذآ یاه دودح اعمج هک
59 روشک بیس دیلوت لک زا دصرد
ار لاس رد 1392 هتشاد رایتخا رد
،دنا باختنا هداد .تسا هدش یاه
لاس رد هعلاطم نیا 1392
عمج .تسا هدش یروآ ناشن قیقحت نیا جیاتن
داد نیرتلااب نازیم هرهب بآ یکیزیف یرو م هب یبرغ ناجیابرذآ ناتسا رد بیس لوصحم یارب
نازی 46 / 3 و بعکمرتم رد مرگولیک نییاپ
نیرت
نازیم هب سراف ناتسا هب طوبرم نآ 34
/ 0 بعکمرتم رد مرگولیک هدوب
سا .ت م نیرتلااب نازی
هرهب بآ یداصتقا یرو ناجیابرذآ ناتسا یارب
یقرش 19670 ب لایر و بعکمرتم ر نییاپ
نیرت نازیم هب سراف ناتسا رد نآ 2040
دوب هعلاطم دروم ناتسا راهچ نیب رد بعکمرتم رب لایر ه
تسا
.
هعلاطم رد رگید یا
Dargahi et al. (2018)
هناماس یبایزرا هب هرهب میهافم اب یرایبآ نیون یاه
یرایبآ نامدنار و بآ یداصتقا یرو
.دنتخادرپ نیوزق ناتسا رد م هک داد ناشن هعلاطم نیا جیاتن
طسوت هرهب ه تلاوصحم یارب یرایبآ بآ یداصتقا یرو گنا ،لیلش ،ول
بیس ،رو
هرطق یرایبآ رد یبلاگ و هب یا
ربارب بیترت 34716
، 34574 ، 7 / 14975 ، 26503 و 31945 .تسا هدوب بعکمرتم رب لایر هرهب طسوتم
یرو
،لیلش ،وله تلاوصحم یارب یرایبآ بآ یکیزیف بیترت هب زین یبلاگ و بیس
22 / 2 ، 17 / 2 ، 78 / 2 و 69 / 1 .تسا هدوب بعکم رتم رب مرگولیک
Ghorbani et al. (2018)
هعلاطم یسررب فده اب یا هرهب
رد بیس تاغاب رد بآ یکیزیف یرو ش
ناتسره هلسلس و درجورب یاه د
ر
م هک تسا نیا زا یکاح اهنآ هعلاطم جیاتن .دنداد ماجنا ناتسرل ناتسا هرهب خرن نیگنای
هرهب یتیریدم طیارش رد بآ یکیزیف یرو ب
نارادر
، یارب
1 - خیرات زا یبآ لاس 1
ات هام رهم 31 .تسا هدش هتفرگ رظن رد رویرهش
ناتسرهش نیا رد بیس لوصحم اه
35 / 6 و هدوب بعکمرتم رد مرگولیک زا
18 / 4 ات 53 / 8 بعکمرتم رب مرگولیک ریغتم
دوب .
ناونع اب هک یقیقحت رد روشک رد یتخرد بیس یفرصم بآ نییعت
طسوت
Naseri et al. (2020)
،دش ماجنا هرهب
رد بآ یرو 136
روشک حطس رد غاب دروم
دروآرب .تفرگ رارق هب روشک رد بیس تاغاب رد لوصحم درکلمع و یفرصم بآ مجح نیگنایم داد ناشن جیاتن
ت بیتر
ربارب 8205 و راتکه رد بعکمرتم 4
/ 22 راتکه رد نت هرهب صخاش نیگنایم .دوب
هرهب صخاش و بآ یرو تاغاب رد رثوم شراب و بآ یرو
هب روشک بیس ربارب بیترت
78 / 2 و 48 / 2 دمآ تسد هب بعکمرتم رب مرگولیک .
هرهب صخاش رثکادح و لقادح بیس رثوم شراب و بآ یرو
یتخرد
ناتسا تاغاب زا .دمآ تسد هب یوضر ناسارخ و سراف یاه
یشهوژپ رد رگید
Farahza et al. (2020)
هرهب تیعضو یبایزرا هب بآ یرو
یخرب یعارز تلاوصحم یغاب و
اب ناغم تشد رد
صخاش زا هدافتسا هرهب یاه
یداصتقا و یکیزیف یرو یترک یرایبآ شور رد
تخادرپ ن .د هرهب لوصحم بآ یکیزیف یرو لیلش
55 / 0 مرگولیک
مه و بعکمرتم رب رهب نینچ
ه بآ یداصتقا یرو 5470
رب لایر هرهب یلاگچ رادومن و لباقتم رثا سیرتام جیاتن .دش هبساحم بعکمرتم رو
ی
هک داد ناشن بآ یداصتقا و یکیزیف لوصحم نیا
هرهب صخاش عون ود ره ظاحل زا یرو
یکیزیف و یداصتقا ق فیعض اتبسن حطس رد
رار
دراد . هرهب نازیم یبایزرا فده اب هک یشهوژپ رد مقر هس رد بآ یرو
طسوت سنوت رد یرایبآ مک شور زا هدافتسا اب وله فلتخم
Ghrab
et al. (2017)
هرهب نازیم نیگنایم ،دش ماجنا وله مقر هس رد بآ یرو
3 .دش دروآرب بعکمرتم رد مرگولیک
et al. (2020) Kahramanoğlu
هعلاطم رد یسررب ناونع اب یا
هرهب و بآ یاپدر یلامش سربق رد مهم تلاوصحم یرایبآ بآ یرو
هرهب ،یرایبآ فرصم نامدنار نییعت هب ،یرایبآ یداصتقا یرو
هرهب ،یرایبآ یکیزیف یرو یرایبآ یداصتقا هدزاب
یرایبآ ییاذغ میژر نامدنار و
رپ یلامش سربق رد تلاوصحم نیا هتخاد
ایم هک تسا نیا زا یکاح اهنآ هعلاطم جیاتن .دنا هرهب نیگن
یفرصم یرایبآ بآ یکیزیف یرو دیلوت رد
ماداب :تسا هدوب ریز حرش هب فلتخم تلاوصحم 4
/ 1 وله ، 9 / 4 یبلاگ ، 1 / 5 ولآ ، 3 / 3 ودرگ و 2 هرهب و بعکمرتم رد مرگولیک یداصتقا یرو
ماداب تلاوصحم یارب یرایبآ بآ 4
/ 3 وله ، 3 یبلاگ ، 7 / 2 ولآ ، 4 / 2 ودرگ و ، 4 / 21 .تسا هدمآ تسد هب بعکمرتم رب رلاد
Puerto et al. (2021)
هعلاطم رد هرهب نازیم زا هلاس راهچ یبایزرا کی جیاتن یا
رد ار بآ یرو 104
هب زهجم وله و ولامرخ غاب
هرطق یرایبآ هناماس لاس یط )ایناپسا( ایسنلاو ناتسا رد یا
یاه 2020 ات 2017 نیگنایم هک داد ناشن هعلاطم نیا جیاتن .تسا هدرک یسررب
هرهب وله لوصحم دیلوت رد یفرصم یرایبآ بآ یکیزیف یرو 63
/
±0 65 / 6 .دمآ تسد هب بعکمرتم رد مرگولیک
عمج شهوژپ هک تسا نیا زا یکاح هدش یسررب تاعلاطم یدنب هرهب یسررب هب هک ییاه
روشک لخاد رد یرایبآ بآ یرو هتخادرپ
،دنا
لباق تاعلاطم و هدش زکرمتم یعارز تلاوصحم یور رب اتدمع رورم نیا رب هولاع .تسا هتفرگن تروص یغاب تلاوصحم هنیمز رد یهجوت
هعلاطم هک دوب نیا زا یکاح ،دش ماجنا ناققحم طسوت هک یدح ات نیشیپ تاعلاطم رد .تسا هدش ماجنا زربلا ناتسا رد هباشم عوضوم اب یا
یلاح ندوب اراد اب زربلا ناتسا هک 9
عومجم زا یتاقیقحت هسسوم 23
وم
،یزرواشک داهج تارزو یتاقیقحت هسس تاقیقحت بطق ناونع هب
لاس رد یزرواشک همانرامآ ساسا رب .تسا هدش عقاو ناتسا نیا رد زین روشک ینابغاب مولع تاقیقحت هسسوم و هدش هتخانش روشک یزرواشک 1399 د اب زربلا ناتسا ، ندوب ارا
25945 عومجم اب یغاب تلاوصحم دیلوت نازیم ظاحل هب راتکه 547737
،نت 25 / 2 نازیم لک زا دصرد
یم لیکشت ار روشک یغاب تلاوصحم دیلوت هبتر ظاحل نیا زا هک دهد
17 نیب رد ار 32
( تسا هداد صاصتخا دوخ هب ناتسا
Ahmadi et
al., 2020
.) رامآ ساسا رب ناتسا نیا همان
رواشک لاس رد یز 1399
دیلوت رد یخرب م تلاوصحم دننا
سلایگ و یبلاگ ،ولاتفش ،لیلش ،وله ،ولآ
لوصحم دیلوت رد و ،مود هبتر یاراد ولابلآ
هرهب نازیم یسررب .تسا هدوب مشش هبتر یاراد ناونع هب تلاوصحم نیا دیلوت رد یرایبآ بآ یرو
هداهن نیرتمهم زا یکی ید ،یزرواشک شخب رد دیلوت یاه
فافش د هرهب رد یرت ات و داد دهاوخ هئارا یزرواشک شخب رد دیلوت لماوع یرو
ناشن یدح هبتر نیا بسک هک دوب دهاوخ نیا هدنهد
هنیزه هچ اب ،روشک رد یغاب تلاوصحم دیلوت رد اه رب هولاع .تسا هدمآ تسد هب یا
هزادنا ،نیا هرهب نازیم و یهدزاب یریگ
هاگتسیا رد یرایبآ بآ یرو یاه
یرایعم ناونع هب روشک ینابغاب مولع تاقیقحت هسسوم یتاقیقحت
ناتسا ریاس یارب یم تیمها یاراد روشک یاه
فده اب هعلاطم نیا نیاربانب .دشاب هرهب و یهدزاب نازیم نییعت
اصتقا و یکیزیف یرو بآ ید
یرایبآ هرطق یرایبآ هناماس رد هاگتسیا رد یغاب تلاوصحم دیلوت رد یا
اقیقحت یاه ینابغاب مولع تاقیقحت هسسوم یت
سا رد یحارط زربلا نات
.تسا هدش ارجا و شور و داوم اه
هاگتسیا رد قیقحت نیا لامک یتاقیقحت یاه
نیکشم و رهش هداد ساسا رب و ینابغاب مولع تاقیقحت هسسوم هب هتسباو تشد
ه هب طوبرم یا
لاس یاه 1398 - 1395 هویم تاقیقحت هاگتسیا .دش ماجنا یاه
لامک یریسدرس و هلدتعم لوط اب ،جرک رهش رد عقاو ،زربلا ناتسا رهش
ییایفارغج
50ᵒ 51' 88.9''
ییایفارغج ضرع ،یقرش
35ᵒ 51' 33.20''
عافترا و ،یلامش 1285
هدکشهوژپ هب هتسباو ایرد حطس زا رتم
هویم یم روشک ینابغاب مولع تاقیقحت هسسوم یریسدرس و هلدتعم یاه لحم کاخ .دشاب
یمول تفاب یاراد شیامزآ ماجنا -
ب ،یسر ا 9 / 7 =
،pH
53 / 0
= یتناس رب سوم یلیم EC
دودح کهآ دصرد و عبرم رتم 7
/ 5
% هلمج زا نآ هژیو طیارش لیلد هب یتاقیقحت هاگتسیا نیا .دوب
،لیلش ،وله ،زبس هجوگ ،ولآ ،ولابلآ ،سلایگ هلمج زا روشک یکیتنژ ریاخذ یرادهگن لحم ،ییایفارغج تیعقوم بیس ،ودرگ ،ماداب
،ولآدرز ،
یم قدنف و هب ،یبلاگ هویم تاقیقحت هاگتسیا .دشاب
نیکشم یریسدرس و هلدتعم یاه سا تشد نیکشم ناتسرهش هدودحم رد زین تشد
نات
ییایفارغج لوط نیب زربلا
50ᵒ 95' 11''
ییایفارغج ضرع ،یقرش
58'' 35ᵒ74'
،یلامش عافترا و
1230 عقاو ایرد حطس زا رتم و ،هدش
هویم هدکشهوژپ هب هتسباو یم روشک ینابغاب مولع تاقیقحت هسسوم یریسدرس و هلدتعم یاه
یمول ،هاگتسیا نیا کاخ تفاب .دشاب -
و یسر
اب ،ینش قطانم یضعب رد 1
/ 7
= دودح کهآ دصرد و ،pH
3 / 4
% ، بآEC
356 / 0 یتناس رب سوم یلیم و عبرم رتم
بآpH
7 / 6 یم .دشاب
وم یرایبآ هناماس هرطق یرایبآ هناماس ،هاگتسیا ود نیا رد هدافتسا در
یم یا .دشاب
هرهب نییعت بآ یداصتقا و یکیزیف یرو
صخاش ندش صخشم و تلاوصحم دیلوت رد بآ هنیهب فرصم تیمها و شقن و یبآ عبانم تیدودحم هب هجوت اب هرهب یاه
داهن نیا یرو ه
هرهب شجنس روظنم هب ،دیلوت رد شزرا اب فرصم یرو
هرهب لیلحت زا فده دروم یغاب تلاوصحم دیلوت رد یرایبآ بآ و یکیزیف یرو
هرهب صخاش .دش هدافتسا یداصتقا ( یکیزیف یرو
CPD1
یم هدش فرصم یرایبآ بآ نازیم هب هدش دیلوت لوصحم رادقم تبسن ،) ره .دشاب
یم بآ هنیهب فرصم هدنهد ناشن دشاب رتشیب صخاش نیا هچ صخاش .دشاب
یرگید یاه هبنج هک
هرهب یداصتقا و یلام یاه هب ار یرو
( یفرصم بآ مجح دحاو ره یازا هب لوصحم دیلوت صلاخان شزرا صخاش لماش ،دراد هارمه
BPD2
لوصحم دیلوت زا یشان دوس صخاش و )
( یفرصم بآ مجح دحاو ره یازا هب
NBPD3
هنیزه هکنیا تلع هب صخاش نیا هک تسا ) ظاحل نآ رد مه لوصحم دیلوت یاه
زا رترب ،هدش
لصاح ،لوصحم دیلوت صلاخان شزرا .تسا یلبق یداصتقا صخاش یم شورف تمیق رد لوصحم درکلمع برض
( دشاب
; Zamani et al.,
2014 .(Abdellatif. and Abdelshafy, 2017
هطبار 1 )
c c
c yield CWR CPD /
هطبار 2 )
c c
c TR CWR
BPD /
هطبار 3 )
c c
c NR CWR
NBPD /
هطبار 4 )
c c c yield P TR
هطبار 5 )
c c
c TR TVC
NR
:طباور نیا رد راتکه رد یغاب لوصحم درکلمع:Yield راتکه ردیفرصم یرایبآ بآ نازیم:CWR
4راتکه رد یغاب لوصحم دیلوت صلاخان شزرا:TR
5راتکه رد یغاب لوصحم دیلوت )دوس( صلاخ شزرا:NR یغاب لوصحم شورف تمیق:P
: هنیزه یغاب لوصحم دیلوت یراج یاه TVC
تلاوصحم یهدزاب نییعت
هرطق یرایبآ هناماس رد تلاوصحم دیلوت یهدزاب یسررب رد ( شورف هدزاب دصرد ،یا
شورف لایر کی هک تسا نآ رگنایب ،لوصحم )SRP
1 Crop per Drop 2 Benefit per Drop 3 Net Benefit per Drop 4 Total Revenue 5 Net Revenue
( هیامرس تشگزاب دصرد .دراد هارمه هب دوس دصرد دنچ لوصحم یم ناشن )IRP
هنیزه لایر کی دهد هیامرس و درک
دوس دصرد دنچ یراذگ
هب ( دراد هارمه
Asadi et al., 2009
.)
هطبار 6 100 )
)
(
c c
c TR
SRP NR
هطبار 7 100 )
)
(
c c
c TC
IRP NR
،طباور نیا رد هنیزه لک :TC
هناماس رد لوصحم دیلوت یراج و تباث یاه هرطق یرایبآ یاه
یم یا .دشاب
هاگتسیا لحم رد ولیک ره یارب لایر هب یغاب تلاوصحم شورف تمیق ( لودج رد یتاقیقحت
1 شورف تمیق هتبلا .تسا هدش هئارا )
یم یتاقیقحت هاگتسیا لحم رد راکنامیپ طسوت هطساو نودب شورف و هدش تشادرب هزات تلاوصحم تهج هدش هئارا م تمیق .دشاب
تلاوصح
یم رت تروص هب ماداب و ودرگ .دشاب
لودج 1 . لاس یط یتاقیقحت یاه هاگتسیا رد یتاقیقحت طیارش تحت یغاب تلاوصحم شورف تمیق یاه
98 - 1395
)مرگولیک ره یارب لایر :دحاو(
لوصحم 1395
1396 1397
1398
سلایگ 80000
100000 150000
180000
ولابلآ 80000
100000 150000
180000
وله 20000
30000 50000
50000
بیس 20000
30000 30000
50000
یبلاگ 50000
100000 150000
200000
ذخأم ینابغاب مولع تاقیقحت هسسوم : (
1399 )
ثحب و جیاتن
هنیزه
( لودج 2 هنیزه ) هرطق یرایبآ هناماس رد غاب راتکه کی ثادحا یاه لاس رد یتاقیقحت طیارش تحت یا
1392 هاگتسیا رد غاب ثادحا لاس(
یاه
تاقیقحت هسسوم یتاقیقحت یم ناشن راتکه رد لایر نویلیم بسح رب ار )ینابغاب مولع
( لودج تاعلاطا قبط .دهد 2
کی ثادحا هنیزه ،)
هرطق یرایبآ هناماس اب فلتخم تلاوصحم رد غاب راتکه لاس رد یا
1392 هب وله و ،ولابلآ و سلایگ ،یبلاگ و بیس تلاوصحم یارب بیترت
1 / 234 ، 9 / 222 و 4 / 210 تکه رد لایر نویلیم هنیزه ،لماش ثادحا هنیزه .تسا هدوب را
هشقن و یحارط یاه یرایبآ هناماس بصن ،یرادرب
هرطق لبیل لاهن نیمأت ،هسام و کاخ ،دوک اب هلاچ تفاب حلاصا ،یرادربدوگ ،یا ( یراکاو ،لمح هنیزه باستحا اب راد
10
% ،لاهن صرغ ،)
یرایبآ و میق بصن و دیرخ ،لاهن فارطا هچضوح و کتشت ثادحا .تسا هدوب هیلوا
( لودج 2 ) - هنیزه هرطق یرایبآ هناماس رد غاب راتکه کی ثادحا یاه لاس رد یتاقیقحت طیارش تحت یا
1392 )راتکه رد لایر نویلیم(
تایلمع حرش یبلاگ و بیس
ولابلآ و سلایگ وله
دحاو لک هنیزه
دحاو لک هنیزه
دحاو لک هنیزه
... و یرادرب هشقن ،یحارط )راتکه(
1 3
/ 9 1
3 / 9 1
3 / 9
هرطق یرایبآ هناماس بصن )راتکه( یا
1 9
/ 92 1
9 / 92 1
9 / 92
)هلاچ( یرادربدوگ 600
9 / 13 500
6 / 11 500 6
/ 11
)هلاچ( هسام و کاخ ،دوک اب هلاچ تفاب حلاصا 600
9 / 13 500
6 / 11 500 6
/ 11
لبیل لاهن نیمات )هلصا( لمح هنیزه و راد
600 7
/ 69 500
7 / 69 500 1
/ 58
)هلصا( یراکاو 60
7 50
7 50
6
)هلصا( لاهن صرغ 600
9 / 13 500
3 / 9 500 3
/ 9
)هلاچ( لاهن فارطا هچضوح و کتشت ثادحا 600
6 / 5 500
6 / 4 500 6
/ 4
)ددع( میق بصن و دیرخ 600
6 / 5 500
6 / 4 500 6
/ 4
)راتکه( هیلوا یرایبآ 1
3 / 2 1
3 / 2 1
3 / 2
هنیزه لک 1
/ 234 9
/ 222 4
/ 210
ذخأم ( ینابغاب مولع تاقیقحت هسسوم : 1399
)
( لودج 3 هنیزه ) هرطق یرایبآ هناماس رد غاب راتکه کی یراج یاه یتاقیقحت طیارش تحت یا
لاس رد یاه 95 - 1398 بسح رب ار
هنیزه .دهد یم ناشن راتکه رد لایر نویلیم هنیزه لماش هنلااس یراج یاه
فذح ،هراهب و هزیئاپ فیدر نیب مخش یاه تیاعر و شوجاپ
فلع لرتنک و نیجو ،هراهب و هناتسمز لسن رد ضارما و تافآ اب هزرابم ،هیذغت ،ناتخرد تیبرت و سره ،غاب تشادهب کلاهتسا ،زره یاه
.تسا هدوب ریاس و یرایبآ هناماس
لودج 3 . هنیزه هرطق یرایبآ هناماس رد غاب راتکه کی یراج یاه لاس رد یتاقیقحت طیارش تحت یا
اه ی 95 - 1398 )راتکه رد لایر نویلیم(
تایلمع حرش 1395
1396 1397
1398
هزیئاپ فیدر نیب مخش 2
3 / 2 6
/ 2 3
هراهب فیدر نیب مخش 2
3 / 2 6
/ 2 3
غاب تشادهب تیاعر و شوجاپ فذح 6
/ 13 5 / 15 6
/ 17 20
ناتخرد تیبرت و سره 1
/ 34 7 / 38 44
50
هیذغت 7
/ 47 2 / 54 6
/ 61 70
و تافآ اب هزرابم هراهب و هناتسمز لسن رد ضارما
1 / 34 7 / 38 44
50
زره یاه فلع لرتنک و نیجو 1
/ 34 7 / 38 44
50
یرایبآ هناماس کلاهتسا 6
/ 13 5 / 15 6
/ 17 20
ریاس 4
/ 18 9 / 20 8
/ 23 27
لک 7
/ 199 9 / 226 8
/ 257 293
ذخأم
( ینابغاب مولع تاقیقحت هسسوم : 1399
)
یهدزاب و درکلمع لوصحم شورف
( لودج رد هدش هئارا تاعلاطا ساسا رب 4
یم تیریدم ینابغاب مولع تاقیقحت هسسوم رظن ریز هک یغاب تلاوصحم ،) اگتسیا ود رد ،دنوش
ه
لامک نیکشم و رهش یم تشک تشد
لامک هاگتسیا رد هدش تشک یغاب تلاوصحم هدمع .دنوش س ؛ینابغاب مولع تاقیقحت هسسوم رهش
بی
رد و یبلاگ و نیکشم هاگتسیا
یم بیس و وله ،سلایگ ،ولابلآ تشد لامک هاگتسیا رد .دشاب
( هرود یط یتاقیقحت طیارش رد ،رهش 1398
-
1396 هب یبلاگ و بیس یغاب تلاوصحم تشکریز حطس نیگنایم ،) بیترت
4 و 2 بیترت هب تلاوصحم نیا درکلمع نیگنایم و راتکه 10000
و 4500 م .تسا هدوب راتکه رد مرگولیک لاس نیمه رد یغاب تلاوصحم نیا دیلوت رد بآ فرصم نیگنای
7000 هدوب راتکه رد بعکمرتم
هب یبلاگ و بیس یغاب تلاوصحم دیلوت صلاخان دمآرد نیگنایم .تسا بیترت
420 و 7 / 1316 نیگنایم .دش دروآرب راتکه رد لایر نویلیم
هب یبلاگ و بیس تلاوصحم دیلوت زا لصاح دوس بیترت
7 / 160 و 4 / 1057 لودج( دش هبساحم راتکه رد لایر نویلیم 4
نیا رد نیاربانب .)
هدوب رتروآدوس بیس تشک هب تبسن یبلاگ تشک ،هاگتسیا .تسا
لودج 4 . پیتونژ تادیلوت شورف زا لصاح دمآرد و درکلمع ،بآ فرصم رد یتاقیقحت طیارش تحت یا هرطق یرایبآ هناماس رد یغاب هدش حلاصا یاه
لامک هاگتسیا لاس یط رهش
یاه 98 - 1396
لاس لوصحم ریز حطس
تشک )راتکه(
صلاخ زاین
1یبآ
3) (m
بآ نازیم هدش فرصم
2
3) (m
درکلمع راتکه رد
(kg/ha)
لک درکلمع
(kg)
رد صلاخان دمآرد راتکه رد لایر نویلیم(
)راتکه راتکه رد لصاح دوس
رد لایر نویلیم(
)راتکه
1396 بیس
4 8000
3500 7000
28000 210
9 / 16 -
یبلاگ 2
9000 5000
7000 14000
700 1
/ 473
1397 بیس
4 8000
4000 10000
40000 300
2 / 42
یبلاگ 2
9000 5000
9000 18000
1350 2
/ 1092
1398 بیس
4 8000
4000 15000
60000 750
457
یبلاگ 2
9000 5000
9500 19000
1900 1607
ذخأم1
یشرف : 1387) (
بآ نازیم2
هرطق دادعت ساسا رب هدش فرصم ناکچ
لاس رد اه تسا هدش هبساحم تخرد دشر فلتخم یاه .
( لودج 5 صخاش ) پیتونژ دیلوت یهدزاب یاه هرطق یرایبآ هناماس رد یغاب هدش حلاصا یاه
هاگتسیا رد ار یتاقیقحت طیارش تحت یا
لامک لاس یط رهش یاه
98 - 1396 یم ناشن ساحم شورف هدزاب دصرد .دهد تلاوصحم شورف لایر کی نیگنایم روط هب داد ناشن هدش هب
لامک هاگتسیا رد یبلاگ و بیس یغاب لاس هس رد رهش
1396 ، 1397 و 1398 بیترت هب 3
/ 22 و 7 / 77 .تسا هتشاد هارمه هب دوس دصرد
هیامرس لایر کی نیگنایم روط هب هک تسا نیا زا یکاح زین هدش دروآرب هیامرس تشگزاب دصرد یراذگ
یس یغاب تلاوصحم دیلوت رد و ب
لامک هاگتسیا رد یبلاگ لاس رد رهش
یاه 1396 ، 1397 و 1398 بیترت هب 5
/ 30 و 3 / 145 لودج( تسا هتشاد هارمه هب دوس دصرد 5
.)
لامک هاگتسیا رد یبلاگ لوصحم تشک نیاربانب رهش
ن .تسا هدوب هارمه یرتشیب دوس اب یداصتقا ظاحل هب بیس لوصحم هب تبس
لودج 5 . صخاش پیتونژ تادیلوت یهدزاب یاه هرطق یرایبآ هناماس رد یغاب هدش حلاصا یاه
لامک هاگتسیا رد یتاقیقحت طیارش تحت یا ش
یط ره
یاه لاس 98 - 1396
مان لوصحم 1396
1397 1398
نیگنایم
دصرد هدزاب شورف دصرد
تشگزاب هیامرس دصرد
هدزاب شورف دصرد
تشگزاب هیامرس دصرد
هدزاب شورف دصرد
تشگزاب هیامرس هدزاب دصرد
شورف تشگزاب دصرد
هیامرس
1 بیس / 8 - 9
/ 3 - 1
/ 14 6
/ 8 9
/ 60 7
/ 86 3
/ 22 5
/ 30
یبلاگ 6
/ 67 1
/ 109 9
/ 80 122
6 / 84 9
/ 204 7
/ 77 3
/ 145
نیکشم هاگتسیا رد لاس رد بیس و وله ،سلایگ ،ولابلآ تلاوصحم دیلوت رد بآ فرصم نیگنایم ،یتاقیقحت طیارش رد ،تشد
ه یا
1395 ات 1398 ،بیترت هب ، 7125
، 7125 ، 6125 و 7925 رد بعکمرتم ،ولابلآ تلاوصحم شورف صلاخان دمآرد نیگنایم .دش هبساحم راتکه
نیکشم هاگتسیا رد بیس و وله ،سلایگ لاس هلصاف رد تشد
یاه 1395 ات 1398 هب بیترت 1045 ، 5 / 967 ، 5 / 427 و 460 رد لایر نویلیم
ا رد بیس و وله ،سلایگ ،ولابلآ تلاوصحم شورف زا لصاح دوس نیگنایم .دش هبساحم راتکه نیکشم هاگتسی
بیترت هب تشد 6
/ 800 ، 723 ،
183 و 6 / 215 لاس رد راتکه رد لایر نویلیم ( لودج رد جیاتن .تسا هدوب یسررب دروم یاه
6 زا یکاح شخب نیا جیاتن .تسا هدش هئارا )
نیکشم هاگتسیا رد هک تسا نیا .تسا هتشاد یرتشیب دوس وله و بیس اب هسیاقم رد سلایگ و ولابلآ تشک ،تشد
لودج 6 . پیتونژ تادیلوت شورف زا لصاح دمآرد و درکلمع ،بآ فرصم یتاقیقحت طیارش تحت یا هرطق یرایبآ هناماس رد یغاب هدش حلاصا یاه
نیکشم هاگتسیا رد لاس یط تشد
یاه 98 - 1395
لاس لوصحم تشکریز حطس
(ha) یبآ صلاخ زاین
1 3) (m فرصم بآ نازیم
2هدش
3) (m راتکه رد درکلمع
(kg/ha) لک درکلمع
(kg) راتکه رد صلاخان دمآرد )راتکه رد لایر نویلیم(
اح دوس رد لص
راتکه نویلیم(
)راتکه رد لایر
1395 ولابلآ 8
/ 1 8000
5500 6000
10800 480
3 / 280
سلایگ 9
/ 0 8000
5500 5000
4500 400
3 / 200
وله 2
7000 4500
7000 14000
140 7
/ 59 -
بیس 7
/ 2 9740
6000 8000
21600 160
7 / 39 -
1396 ولابلآ 8
/ 1 8000
7000 7000
1440 700
1 / 473
سلایگ 9
/ 0 8000
7000 6500
5850 650
1 / 423
وله 2
7000 6000
9000 18000
270 1
/ 43
بیس 7
/ 2 9740
7000 11000
29700 330
1 / 103
1397 ولابلآ 8
/ 1 8000
8000 8000
14400 1200
2 / 942
سلایگ 9
/ 0 8000
8000 8000
7200 1200
2 / 942
وله 2
7000 7000
11000 22000
550 2
/ 292
بیس 7
/ 2 9740
9000 15000
40500 450
2 / 192
1398 ولابلآ 8
/ 1 8000
8000 10000
18000 1800
1507
سلایگ 9
/ 0 8000
8000 9000
8100 1620
1327
وله 2
7000 7000
15000 30000
750 457
بیس 7
/ 2 9740
9700 18000
48600 900
607
ذخأم1
( یشرف : 1387
2( هرطق دادعت ساسا رب هدش فرصم بآ نازیم ناکچ
لاس رد اه تسا هدش هبساحم تخرد دشر فلتخم یاه .
بیس و وله ،سلایگ ،ولابلآ یغاب تلاوصحم شورف لایر کی نیگنایم روط هب هک تسا نیا زا یکاح هدش هبساحم شورف هدزاب دصرد
رد نیکشم هاگتسیا لاس رد تشد
یاه 1395 ، 1396 ، 1397 و 1398 بیترت هب 1
/ 72 ، 9 / 68 ، 9 / 21 و 1 / 29 .تسا هتشاد هارمه هب دوس دصرد
هیامرس لایر کی نیگنایم روط هب داد ناشن هدش دروآرب هیامرس تشگزاب دصرد رد بیس و وله ،سلایگ ،ولابلآ تلاوصحم دیلوت رد یراذگ
لاس یاه 1395 ، 1396 ، 1397 و 1398 بیترت هب 9
/ 164 ، 7 / 148 ، 1 / 37 و 9 / 41 لودج ( تسا هتشاد هارمه هب دوس دصرد 7
.)
لودج 7 . صخاش پیتونژ تادیلوت یهدزاب یاه هرطق یرایبآ هناماس رد یغاب هدش حلاصا یاه
نیکشم هاگتسیا رد یتاقیقحت طیارش تحت یا د
تش
لاس یط