Psychometric Testing of the Irrational Health Belief Scale in Medical Students
Reza Soltani Shal1, Mahtab Shameli2, Mehrzad Omidvar2
1 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran
2 BA Student in Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran
(Received Jan 1, 2017 Accepted May 23, 2017)
Abstract
Background and purpose: Irrational health beliefs are recognized as one of the main variables in healthy lifestyle. Despite the leading role of dysfunctional assumptions such as irrational health beliefs in healthy behaviors and lifestyle, there is no appropriate scale for their assessment. The aim of the present study was to evaluate the psychometric properties of the Irrational Health Belief Scale.
Materials and methods: The sample consisted of 100 medical students in Guilan University of Medical Sciences. They completed the Irrational Health Belief scale consisting of 20 items. The psychometric properties were examined by exploratory factor analysis and reliability analysis.
Results: The psychometric evaluation included data quality, factor structure, construct validity, and internal consistency. Unidimensionality was supported by exploratory factor analysis. The CFA results indicated sufficient model fit. KMO rate was 0.833 in the qualitative factor analysis. Also, the Bartlett's test of significance level was less than 5%. Cronbach alpha rate was calculated as 0.86 and the test-retest reliability of the scale was 0.64.
Conclusion: This study proved appropriate psychometric properties of the Irrational Health Belief Scale that could facilitate assessment of irrational health beliefs. Therefore, it could be administered to measure irrational health beliefs in medical students.
Keywords: Irrational Health Belief Scale, factor analysis, medical students, reliability
J Mazandaran Univ Med Sci 2017; 27 (152): 117- 131 (Persian).
هرود هرﺎﻤﺷ ﻢﺘﻔﻫ و ﺖﺴﯿﺑ 152
رﻮﯾﺮﻬﺷ لﺎﺳ 1396 ) 131 - 117 (
وﯾ ﮔﮋ ﯽ يﺎﻫ ﺠﻨﺴﻧاور ﯽ
ﻘﻣ ﯿ سﺎ ﺎﻫروﺎﺑ ي
ﻏ ﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ
ﺘﻣﻼﺳ ﯽ
رد نﻼ ﯿ ﮔ ﯽ ﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ نﺎ ﯾ ﻮﺠﺸﻧاد
ﻧﺎﻄﻠﺳ ﺎﺿر ﯽ
1لﺎﺷ
ﻠﻣﺎﺷ بﺎﺘﻬﻣ ﯽ
2
ﻣا دازﺮﻬﻣ ﯿ
2راوﺪ
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻘﺑﺎﺳ :فﺪﻫ و ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻪﺑ ﺖﻣﻼﺳ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﮑ ﯽ ﻐﺘﻣ زا ﯿ ﺎــﻫﺮ ي ﮔﺪــﻧز ﮏﺒــﺳ رد ﻢــﻬﻣ ﯽ
ﻪــﺘﻓﺮﮔ ﺮــﻈﻧ رد ﻢﻟﺎــﺳ
ﻣ ﯽ دﻮﺟو ﺎﺑ .ﺪﻧﻮﺷ ﺰﮐﺮﻣ ﺶﻘﻧ
ي ضﺮﻓ ﻪﮐ ﺎﻫ ي ﻈﻧ ﺪﻣآرﺎﮐﺎﻧ ﯿﺮ
ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﮔﺪﻧز ﮏﺒﺳ و ﺎﻫرﺎﺘﻓر رد ﺖﻣﻼﺳ ﯽ
ا ﻢﻟﺎﺳ ﯾ ﺎﻔ
ﻣ ﯽ ﻘﻣ ،ﺪﻨﻨﮐ ﯿ سﺎ ﺒﺳﺎﻨﻣ ﯽ اﺮﺑ ي زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ فﺪﻫ اﺬﻟ .دراﺪﻧ دﻮﺟو نآ ﺮﺿﺎﺣ
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺠﻨﺴﻧاور ﯽ ﻘﻣ ﯿ سﺎ ﺎﻫروﺎﺑ ي
ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ .دﻮﺑ ﺖﻣﻼﺳ
شور و داﻮﻣ :ﺎﻫ
100 ﻮﺠﺸﻧاد زا ﺮﻔﻧ ﯾﺎ
ن ﮑﺷﺰﭘ ﯽ ﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ﯿ نﻼ ﺶﺳﺮﭘ و ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻣﺎﻧ
20 ﻟاﻮﺳ ﯽ ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ
ﻤﮑﺗ ار ﺖﻣﻼﺳ ﯿ
ﻞ و .ﺪﻧدﺮﮐ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺠﻨﺴﻧاور ﯽ ﺮﻃ زا ﯾ ﻖ ﻠﺤﺗ ﯿ ﻞ ﻓﺎﺸﺘﮐا ﻞﻣﺎﻋ ﯽ
ﺎﭘ و ﯾﺎ ﯽﯾ ﺳرﺮﺑ ﯽ .ﺪﺷ
ﻪﺘﻓﺎﯾ :ﺎﻫ زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺠﻨﺴﻧاور ﯽ ﮐ ﻞﻣﺎﺷ ﯿﻔ ﯿ ﺖ هداد ﻠﻣﺎﻋ رﺎﺘﺧﺎﺳ ،ﺎﻫ ﯽ
، ﺎﭘﯾ ﺎ ﯽﯾ ﻧﺎﺴﻤﻫ و هزﺎﺳ ﯽ
ﻧورد ﯽ .دﻮــﺑ ــﯾ ﮏ ﺪــﻌﺑ ي ندﻮــﺑ
ﻘﻣ ﯿ سﺎ ﺮﻃ زا ﯾ ﻖ ﻠﺤﺗ ﯿ ﻞ ﻓﺎﺸﺘﮐا ﻞﻣﺎﻋ ﯽ
ﺎﻤﺣ ﯾ ﺖ ﺎﺘﻧ .ﺪﺷ ﯾ ﺞ ﻠﺤﺗ ﯿ ﻞ ﻓﺎﺸﺘﮐا ﻞﻣﺎﻋ ﯽ
ﻠﺤﺗ رد .داد نﺎــﺸﻧ ار لﺪــﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ شزاﺮﺑ ــﯿ
ﻞ
ﻠﻣﺎﻋ ﯽ ﻓﺎﺸﺘﮐا ﯽ راﺪﻘﻣ ﺮﺑاﺮﺑKMO
833 /0 ﻢﻫ .ﺪﺷ ﻨﭼ ﯿ ﻦ راﺪﻘﻣ نﻮﻣزآ ﮏﭼﻮﮐ ،ﺖﻠﺗرﺎﺑ زا ﺮﺗ
5 اﺮﺑ .ﺪﺷ ﺪﺻرد ي
ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ ﺎﭘﯾ ﺎ ﯽﯾ
ﺎﻔﻟآ راﺪﻘﻣ ي خﺎﺒﻧوﺮﮐ 86 /0 ﭘ .ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﯾ
ﺎ ﯽﯾ ﺎﻣزآزﺎﺑ ﯽﯾ 64 /0 ﻪﺑ .ﺪﻣآ ﺖﺳد
:جﺎﺘﻨﺘﺳا اﯾ ﻦ و ﺶﻫوﮋﭘ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺠﻨﺴﻧاور ﯽ ﻘﻣ ﯿ سﺎ ﺎــﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ــﻣ ﻪــﮐ ،ﺖﻣﻼــﺳ ﯽ
زرا ﺪــﻧاﻮﺗ ــﯾ ﺑﺎ ﯽ ﺎــﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ
ﻬﺴﺗ ار ﺖﻣﻼﺳ ﯿ
ﻞ ﺎﺗ و دﺮﮐ رﺎﮑﺷآ ،ﺪﻨﮐ ﯿﯾ
ﺪ ﻣ ﻪﮐ دﺮﮐ ﯽ اﺮﺑ ناﻮﺗ ي هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻮﺠــﺸﻧاد رد ﺖﻣﻼﺳ ﯾ
نﺎ ﮑــﺷﺰﭘ ﯽ
ﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﮔ راﺮﻗ هد ﯿ دﺮ .
:يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ هژاو ﻘﻣ
ﯿ سﺎ ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻠﺤﺗ ،ﺖﻣﻼﺳ ﯿ
ﻞ ﻠﻣﺎﻋ ﯽ
، ﻮﺠﺸﻧاد ﯾ نﺎ ﮑﺷﺰﭘ ﯽ
، ﺎﭘﯾ ﺎ ﯽﯾ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﻘﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽ
ﻧﺎﻤــﺴﺟ ﺖﻣﻼــﺳ ﺮــﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﯽ
،
ﺧا ﻪﻫد رد ﯿﺮ ﺎﺟ ﯾ هﺎﮕ ﺳﺎﺴﺣ ﯽ ﺮﻈﻧ رد ار ﯾﻪ ﺎــﻫ ي ﺖﻣﻼــﺳ -
ﺶﻫوﮋـــﭘ و رﺎــﺘﻓر ﺎـــﻫ
ي ﭘﯿ نﻮــﻣاﺮ ﺖـــﺳا ﻪﺘـــﺷاد نآ )1
.(
ﻼﺳ نﺎﺳﺎﻨﺸﻧاور ا ﺮﺑ ﺖﻣ
ﯾ ﻦ ﺎﻫروﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧروﺎﺑ ي
ﺶﻘﻧ داﺮﻓا
رﻮﺤﻣ ي رادﺎﻨﻌﻣ و ي ﻧﺎﻤــﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ رد ﯽ
ــﻧاور و ﯽ .دراد
ﯾ ـﮑ ﯽ ا زا ﯾ ﻦـ ﻐﺘﻣ ﯿ ﺎﻫﺮ ي ﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﯽ
، ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﺮ ﻘﻄﻨﻣ ﯽ ﺎﻫروﺎﺑ .ﺖـﺳا
ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ رﺎﮑﻓا ي ناور ﺮـــﺑ ﻪــﮐ ﺪﻨﺘــﺴﻫ
ﻌﺗ ﻞﻣﺎﻋ و ﺪﻧراد ﻪﻄﻠﺳ دﺮـﻓ ﯿﯿ
ﻦ ﺒﻌﺗ هﻮﺤﻧ هﺪﻨﻨﮐ ﯿﺮ
ـﺴﻔﺗ و ﯿﺮ
ــﻨﻌﻣ و ﯽ ر ﻪــﺑ نداد و ــﯾ ﺎﻫداﺪـ ـــﻈﻨﺗ و ﯿ ﻢ ﮐ هﺪـــﻨﻨﮐ ﯿﻔ ــﯿ ﺖـ و
ﻤﮐ ــﯿ ﺖ ﻒـــﻃاﻮﻋ و ﺎــﻫرﺎﺘﻓر ﺪـــﻧا
. يﺎـــﻫروﺎﺑ ﻏﯿ
ـــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ
ﻘﺣ ﯿ ﺖﻘ ﻌﻗاو ﺎﺑ و ﺪﻧراﺪﻧ ﯿ
ﺖـ ﻧ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﯿ
،ﺪﻨﺘـﺴ ﺎﺑﯾ ﺪـ ﻢﮑﺣ و
اﺮـﺑ ي ـﻣ دﺮـﻓ ﯽ
،ﺪـﻧروآ لدﺎـﻌﺗ زا ار دﺮـﻓ ـﺑﯿ ﻦ ﻣ ﯽ ﺪﻧﺮﺑ و
:لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ لﺎﺷ ﯽﻧﺎﻄﻠﺳ ﺎﺿر
ﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﺷر- ﯿ
،نﻼ ﺑدا هﺪﮑﺸﻧاد ﯿ تﺎ ﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و ﯽ
، ﺳﺎﻨﺸﻧاور هوﺮﮔ ﯽ reza.soltanishal@guilan.ac.ir Email:
1 . دﺎﺘﺳا ﯾ رﺎ ﺳﺎﻨﺸﻧاور هوﺮﮔ ﯽ
، ﺑدا هﺪﮑﺸﻧاد ﯿ تﺎ ﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و ﯽ
، ﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ﯿ
،نﻼ ﮔﯿ
،نﻼ ا ،ﺖﺷر ﯾ ناﺮ
2 . ﻮﺠﺸﻧاد ي ﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽ ﺳﺎﻨﺸﻧاور هوﺮﮔ ﯽ
، ﺑدا هﺪﮑﺸﻧاد ﯿ تﺎ ﻮﻠﻋ و ﻧﺎﺴﻧا م ﯽ
، ﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ﯿ
،نﻼ ﮔﯿ
،نﻼ ا ،ﺖﺷر ﯾ ناﺮ
: ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ 12
/ 10 / 1395 : تﺎﺣﻼﺻا ﺖﻬﺟ عﺎﺟرا ﺦﯾرﺎﺗ 24
/ 10 / 1395 : ﺐﯾﻮﺼﺗ ﺦﯾرﺎﺗ 2
/3 / 1396
ا زا ﯾ دﺎــﺠ ﮔﻮـــﻠﺟ ﻢـــﻈﻧ ﯿﺮ
ي ـــﻣ ﯽ ﺪـــﻨﻨﮐ )2 يﺎــﻫروﺎﺑ .(
ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺎﻫروﺎﺑ زا ﻪﺘﺳد نآ ءﺰﺟ ــﻣ
ﯽ آﯾ ﺪــﻨ ﻪــﮐ
ﯾﺎ ﻪــﺑ ﻘﺘــﺴﻣ رﻮــﻃ ﯿ
ﻢ بﺎــﺗزﺎﺑ ﺎــﺑ هاﺮــﻤﻫ ﺎــﻫ
ﯽﯾ ﻈﻧ ــﯿ ﺮ ،هوﺪــﻧا
ﮔدﺮﺴﻓا ﯽ ﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﻢﺸﺧ و ﯽ
ﺪﻧﻮﺷ ﯾﺎ ــﻧورد ترﻮــﺻ ﻪﺑ ﯽ
و
ﻪﻈﺤﻟ يا ﺮﻫﺎﻈﺗ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ نآ ﻞﺻﺎﺣ و و كﺮــﺤﺗ مﺪــﻋ ﺎــﻫ
ﺑ ﯽ ﯽﮕﻗﻼﻋ ﻟﺎﻌﻓ و رﺎﮐ ﻪﺑ ﯿ
ﺖ ﺖﺳا )3 . ( ــﺸﻫوﮋﭘ رد ﯽ
نﺎــﺸﻧ
ﺷ هداد ﺪ ا ﻪﮐ ﯾ ﻦ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫروﺎﺑ يا
زا ﯿﻌﻣ يﺎﻫرﺎ
ﺴﺑ ﯿ رﺎ ﻻﺎــﺑ ــﯾﺎ ﺎــﭘ ﯿﯾ ﻦ دﻮــﺧ ﺎــﺑ ﻪــﮐ ﺪﻨﺘــﺴﻫ دﺮــﮑﻠﻤﻋ ياﺮــﺑ
زرا ــﯾ ﺑﺎ ﯽ يﺎــﻫ ــﻔﻨﻣ ﯽ
، هاﺮــﻤﻫ دﻮــﺧ ﺶﻧزﺮــﺳ و تادﺎــﻘﺘﻧا
ﻣ ﯽ ﺪﻨــﺷﺎﺑ )4 ــﺸﻫوﮋﭘ رد .( ﯽ
يﺎــﻫروﺎﺑ ﻪــﮐ ﺪــﺷ هداد نﺎــﺸﻧ
ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻣﺎﮐدﺎﺷ ﺎﺑ ﻻﺎﺑ ﯽ
ﻢــﮐ ــﺑ باﺮﻄــﺿا ،ﺮــﺗ ﯿ
ﺶ و ﺮــﺗ
ﺎﺿر ﯾ يﺪﻨﻤﺘ ﮔﺪﻧز ﯽ ﻢﮐ ﺗﺮ دراد طﺎﺒﺗرا )5
( ﻢﻫ . ﻨﭼ ﯿ ﻦ نﺎﺸﻧ
ﻏ يﺎــﻫروﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ هداد ﯿ
ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ــﻧﺎﻣرد و ﮔﺪ ﯽ ﻪــﺘﺧﻮﻣآ
ﻪــــﻔﻟﺆﻣ زا هﺪــــﺷ يﺎــــﻫ
ﺮﺛﺆــــﻣ رد ــــﯿﭘ اﺪ ﯾ ﺶ لﻼﺘــــﺧا
ﻧﺎﻤﺴﺟ ﯽ ﮕﺘﺴﺧ مرﺪﻨﺳ ،يزﺎﺳ ﯽ
ﺎﻫدردﺮــﺳ عاﻮــﻧا و ﻦﻣﺰﻣ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ )6 .( رد ﯾ ﮏ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾ
ﺪﻨﺘﻓﺎ ﻼﺘﺒﻣ داﺮﻓا ﻪﮐ
ﻣ دردﺮــﺳ ﻪــﺑ ﯿ
ــﻧﺮﮕ ﯽ يﺎــﻫروﺎﺑ زا ﻢﻟﺎــﺳ داﺮــﻓا ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ
ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ
، ﻋ و ﺶﻧزﺮــﺳ ــﯿ
ﺐ ﻮــﺟ ﯽﯾ ــﻃاﺮﻓا ﯽ و دﻮــﺧ زا
دﯾ ناﺮــﮕ رادرﻮــﺧﺮﺑ ﺪﻨﺘــﺴﻫ
)7 رد .( ــﯾ ﮏ د ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾ ﺮــﮕ
نﺎــﻘﻘﺤﻣ ﯾ ﺪــﻨﺘﻓﺎ ﻏ يﺎــﻫروﺎﺑ ﻪــﮐ ﯿ
ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ
، اﺮﮕﻟﺎــﻤﮐ ﯽﯾ
،
ﮔدﺮﺴﻓا و باﺮﻄﺿا ﯽ
ﻣ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ داﺮﻓا رد ﯿ
نﺮــﮕ ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ
ﻣ ﻪﺑ يدﺎﻋ داﺮﻓا ﯿ
ناﺰ ﺑﯿ ﺶ د ﺮﺗ ﯾ هﺪ ﻣ ﯽ ا و دﻮﺷ ــﯾ ﻦ ﺑﯿ نارﺎــﻤ
ﺰﻬﺑ زا ﯾ ﺘﺴ ﯽ ﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﯽ ﺎﭘ ﯿﯾﻨ ﯽ ﺪﻨﺘﺴﻫ رادرﻮﺧﺮﺑ )8
.(
ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻣﺎﮕﻨﻫ ﯽ ﻮﺣ رد ﻪﮐ ﺖﺧﺎﻨﺷ ،رﺎﮑﻓا هز
ــﻣ نﺎﺸﻧ ار دﻮﺧ رﻮﺤﻣ ﺖﻣﻼﺳ رﺎﺘﻓر و ﯽ
ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ،ﺪــﻨﻫد
ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻣﻼﺳ ﯽ
رد نﺎﻘﻘﺤﻣ .ﺪﻧﻮﺷ
ﺮﻌﺗ ﯾ ﻒ ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻋﻮــﻧ ﻪــﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﯽ
ﮔﻮــﺳ ﯿﺮ ي
ﺒﺷﻮﺧ ﯿ ﻪﻧﺎﻨ ندﺎﺘﻓا ﺮﻄﺧ ﻪﺑ لﺎﻤﺘﺣا هرﺎﺑرد مدﺮﻣ توﺎﻀﻗ رد
ﺘﻣﻼﺳ ﯽ ﺎــﺷا نﺎــﺷ هر ا ﻪــﺑ ،ﺪــﻧا هدﺮــﮐ ــﯾ
ﻦ ــﻨﻌﻣ ﯽ اﺮــﻓا ﻪــﮐ د
اﺮﮔ ﯾ ﺶ ا ﻪﺑ ﯾ ﻦ ﻢﮐ ﻪﮐ ﺪﻧراد روﺎﺑ ﻓاﺮﻃا زا ﺮﺗ
ــﯿ نﺎ رد دﻮــﺧ
ﺎــﻫرﺎﺘﻓر اﺬــﻟ .ﺪــﻧراد راﺮﻗ ﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣ ي
رﻮــﺤﻣ ﺖﻣﻼــﺳ
ﻢﮐ ﺮﺗ ي ﻣ مﺎﺠﻧا ﯽ ﻟد ﻪﺑ و ﺪﻨﻫد ﯿ
ﻞ ا ﻪﺑ روﺎﺑ ﯾ ﻦ و ﺰــﮔﺮﻫ ﻪﮐ
ﻫ ﺖﺤﺗ ﯿ ﭻ اﺮﺷ ﯾﻄ ﯽ ﺑﯿ رﺎﻤ ﻤﻧ ﯽ ــﺑ ،ﺪﻧﻮﺷ ﯿ ﺶ ضﺮــﻌﻣ رد ﺮــﺗ
ــﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻄﺧ ﯿ
ﺶ ــﭼد ﺮــﺗ رﺎ ﺑﯿ رﺎــﻤ ي ﺎــﻫ ي ﻤــﺴﺟ ﯽ ﻣ
ﯽ و رد .ﺪﻧﻮﺷ ﺎﻫروﺎﺑ ،ﻊﻗا
ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ رد رﻮــﺤﻣ ﺖﻣﻼﺳ
ﺑ ﺮﺑ هوﻼﻋ تﺪﻣ زارد ﯿ
رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﻤﺴﺟ ﯽ
، و باﺮﻄــﺿا ﻪــﺑ
ﻧاور تﻻﻼﺘﺧا ﯽ
ﻧــﯿ ﺰ ــﻣ ﯽ ﺪــﻣﺎﺠﻧا ) 12
، 9 ﻘﺣ رد .( ﯿ ﺖــﻘ ﺮــﺑ
ﺎﻫروﺎﺑ ،هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳا ي
ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ،ﺖﻣﻼﺳ
ﯾ ــﮑ ﯽ ﻠــﺻا ﻊــﻧاﻮﻣ زا ﯽ
ﭘ مﺪــﻋ ،نﺎــﻣرد مﺪــﻋ ــﯿ
وﺮ ي زا
ﺳد تارﻮﺘ ﻬﺑ فﺮﺼﻣ مﺪﻋ ،ﮏﺷﺰﭘ ﯿ
ﻪــﻨ ــﻫوراد ﺎ ي ﻮــﺠﺗ ﯾﺰ
روﺎﺑﺎﻧ ،هﺪﺷ ي
ﻮﺠﺗ ندﻮﺑ ﺪﻣآرﺎﮐ ﻪﺑ ﯾ
تاﺰ مﺪــﻋ و ﮏﺷﺰﭘ
ﺗ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﯿ ﻢ ﻧﺎﻣرد ﯽ ﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽ دور ) 13 .(
ﺖﻣﻼﺳ ﺎﻫروﺎﺑ و ﯽﯾ ا ﺐﺒــﺳ ﻪﮐ ﯾ
دﺎــﺠ ﺎــﻫرﺎﺘﻓر ي ﺘﻣﻼــﺳ ﯽ
ــﻣ ﯽ ــﻣ ،ﺪﻧﻮــﺷ ﯽ ﺎــﺘﻧ ﺪــﻨﻧاﻮﺗ ﯾ
ﺞ ــﻧاور ﯽ ﻧﺎﻤــﺴﺟ و ﯽ ــﺴﺑ ﯿ رﺎ
ﺪﻨﻤﺷزرا ي اﺮﺑ ي ﭘ رد دﺮﻓ ﯽ ﻪﺑ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد وﯾ
هﮋ دﺮــﻓ ﺮﮔا
آ ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﯾ
ﺪﻨ ه ﺘﻣﻼﺳ ﯽ ﻧﺎﻤﺴﺟ ﯽ ﯾ ﮏ هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ار رﻮﺸﮐ
ﭘ ،ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻊﻗاو رد .ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﯿ
ﺖﻓﺮــﺸ ــﺼﺤﺗ ﯿﻠ ﯽ
،
ﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ﯽ
ا و ﮕﻧ ﯿ شﺰ ﺼﺤﺗ ﯿﻠ ﯽ ﻐﺘﻣ زا ﯿ ﺎﻫﺮ ي ﻞﻘﺘــﺴﻣ
ﻤﻬﻣ ﯽ ﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﯽ
،دﺪــﻌﺘﻣ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎــﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻧﻮﺷ
ﺎﻫروﺎﺑ رد ي ﻘﻄﻨﻣ ﯽ ﯾﺎ ﻏﯿ ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ر دﺮــﻓ ﯾ ﻪــﺸ رد و ﺪــﻧراد
ﺘﻧﯿ ﻪﺠ زرا ﺎﺑ ﯾﺑﺎ ﯽ ﻬﺑ و ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي اﯾ ﻦ ــﻣ ﺎــﻫروﺎﺑ ﯽ مﺎــﮔ ناﻮــﺗ
ﺪﻨﻣدﻮﺳ ي ﮐ ءﺎــﻘﺗرا ﺖﻬﺟ رد ﯿﻔ
ــﯿ ﺖ ﮔﺪــﻧز ﯽ ﻪــﻓﺮﺣ ا ي و
ـــﺼﺤﺗ ﯿﻠ ﯽ ﻢـــﻫ و ـــﻨﭼ ﯿ ﻦ ﻤـــﺴﺟ ﺖـــﺷاﺪﻬﺑ ﯽ
اور و ـــﻧ ﯽ
ﺖﺷادﺮﺑ ) 14 .(
نﻮﻨﮐﺎــﺗ ﺎــﻫراﺰﺑا ي دﺪــﻌﺘﻣ ي اﺮــﺑ ي ﺎــﻫروﺎﺑ ﺶﺠﻨــﺳ ي
ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ زرا درﻮﻣ داﺮﻓا ﯾﺑﺎ
ﯽ هﺪﺷ ﻊﻗاو هدﺎﻔﺘﺳا و ﻪــﮐ ﺪﻧا
ﺮﺗدﺮﺑرﺎﮐﺮﭘ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯾ
ﻦ نآ ــﻣ ﺎــﻫ ﯽ ﺶــﺳﺮﭘ ﻪــﺑ ناﻮــﺗ ﻪــﻣﺎﻧ
ﺑ ﺎﻫروﺎ ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻘﻣ و ﺰﻧﻮﺟ ــﯿ سﺎ ﺎــﻫروﺎﺑ ي ﺪــﻣآرﺎﮐﺎﻧ
آ رد ﻪﮐ دﺮﮐ هرﺎﺷاDAS ن
ــﺳرﺮﺑ ﻪــﺑ ﺎــﻫ ﯽ
دﺎــﻌﺑا ي نﻮــﭼ
ﮔﺪﻧﺎﻣرد ﯽ ﻐﺗ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﯿﯿ
،ﺮ ﺎﺗ ﻊﻗﻮﺗ ﯿﯾ ﺪ د زا ﯾ
،ناﺮﮕ بﺎﻨﺘﺟا
ﺑ ،ﻞﮑﺸﻣ زا ﯽ
ﻟﻮﺌﺴﻣ ﯿﺘ ﯽ ﻫﯿ ﻧﺎﺠ ﯽ ا تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ و ﯾ
ﻦ ﻨﭼ ﯿــﻨ ﯽ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻧا ) 15 ﻫ رد ﺎﻣا ،( ﯿ ﭻ ﯾ ﮏ ا زا ﯾ ﻦ ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻫراﺰﺑا ﯽ
ﺎــﻫروﺎﺑ ي ــﻘﻄﻨﻣ ﯽ ﻏ و ــﯿ ﺮ ــﻘﻄﻨﻣ ﯽ ﻪــﺑ ﺖﻣﻼــﺳ ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ
دﺮﺑرﺎﮐ ترﻮﺻ ي
ا ﺎﺑ .ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺧادﺮﭘ اﺰﺠﻣ و ﯾ
ﻦ لﺎﺣ
ﺎﻫراﺰﺑا ي دﺪﻌﺘﻣ ي اﺮﺑ ي ﺶﺠﻨﺳ ﮐ ﯿﻔ ﯿ ﺖ ﮔﺪﻧز ﯽ
، ﮕﻧا ﯿ شﺰ
ــﺼﺤﺗ ﯿﻠ ﯽ
، ــﻧاور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﯽ
ﻤــﺴﺟ و ﯽ ﻮﺠــﺸﻧاد رد ﯾ
نﺎ
ﮑﺷﺰﭘ ﯽ ﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ﺮﻣا راد هﺪﻬﻋ ﻪﮐ ﯽ
ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﻪــﻌﻣﺎﺟ
ــﺳرﺮﺑ درﻮــﻣ ﯽ
ﺎﺗ و ــﯿﯾ ﺪ هﺪــﺷ ﻊــﻗاو ﺪــﻧا
) 16 ا ،( ا رد ﺎــﻣ ــﯾ ناﺮ
راﺰﺑا ي ﺎﻫروﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﮐ ي
ﻘﻄﻨﻣ ﯽ ﻏ و ﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻪــﺑ طﻮﺑﺮﻣ
زرا ار ﺖﻣﻼﺳ ﯾﺑﺎ
ﯽ ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ،ﺪﻨﮐ ﯽ
ﺎﺗ و ﯿﯾ ﺪ ــﺸﻧ ﻊﻗاو هﺪ
ﺖﺳا .
ﯽﮑﯾ شور زا يﺎﻫ ﺺﯿﺨﺸﺗ تﻻﻼﺘﺧا ﯽﻤﺴﺟ
ــﻧاور و ﯽ
،
ناﻮــﻨﻋ ﻪــﺑ ﺮــﺒﺘﻌﻣ نﻮــﻣزآ ﮏــﯾ رد دﺮــﻓ دﺮــﮑﻠﻤﻋ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺶﯿﭘ ﯽﻃﺮﺷ ياﺮﺑ تﻼﺧاﺪﻣ و
ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﯿﺑ ﺮﺗ ﺖــﺳا . زﺎــﯿﻧ
ﻪــﺑ دﺮﺑرﺎــﮐ يﺎــﻫراﺰﺑا يﺮﮕﻟﺎــﺑﺮﻏ زا
ﻦــﯾا ﺖــﯿﻌﻗاو تﺄــﺸﻧ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا ﻪﮐ نوﺪﺑ ﮏﻤﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا يﺎــﻫ ــﯿﻗد
ِﻖ ﻞــﻣاﻮﻋ
ﻧاور تﻻﻼﺘﺧا زﺎﺳ ﺐﺒﺳ ﯽ
ﺟ و ﻤﺴ ﯽ
، ًﻻﻮﻤﻌﻣ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ
زرا ﻪﺑ ﻖﻓﻮﻣ دﻮﺧ هﺮﻣزور رﺎﮐ رد ﯾﺑﺎ
ﯽ ﻗد ﯿ ﻖ حﺮﻃ و ر ــﯾ ﺰ ي
ﯽﻤﻧ ﺐﺳﺎﻨﻣ نﺎﻣرد ﺪﻧﻮــﺷ
) 14 .( ﺎــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﻪــﺑ تﺎــﮑﻧ
،قﻮــﻓ
تروﺮﺿ ﻦﯾوﺪﺗ و ﻪﯿﻬﺗ ﯽﯾﺎﻫراﺰﺑا ﻪــﮐ ﺪــﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎــﺑ ﯽــﺷور
ﻞﻬﺳ و نﺎﺳآ داﺮﻓا ﺪﻌﺘﺴﻣ ﻪﺑ ﻦﯾا لﻼﺘﺧا ﺎﻫ ار ﯽﯾﺎــﺳﺎﻨﺷ و
تاﺮــﯿﯿﻐﺗ ﻞــﺻﺎﺣ زا ﺪــﻨﯾاﺮﻓ ﺐﯿــﺳآ از و اﻮﻋ ﻞــﻣ ﯽﻧﺎــﻣرد
ﻪﺑ رﺎﮐ ﻪﺘﻓر ار ﻪﺑ ﯽﺷور ﻦﺌﻤﻄﻣ ﺪﻨﺘــﺴﻣ
،ﺪﻧزﺎــﺳ ﻪــﺑ تﺪــﺷ
سﺎﺴﺣا ﯽﻣ دﻮﺷ . رد ﯿــﻤﻫ ﻦ ﺮــﺿﺎﺣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ فﺪــﻫ ﺎﺘــﺳار
ـــﺳرﺮﺑ ﯽ وﯾ ـــﮔﮋ ﯽ يﺎـــﻫ ﺠﻨـــﺴﻧاور ﯽ ﻘﻣ ـــﯿ سﺎ روﺎﺑ ﺎـــﻫ ي
ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻮﺠﺸﻧاد رد ﺖﻣﻼﺳ ﯾ
نﺎ ﮑﺷﺰﭘ ﯽ ﺖﺳا .
اﺮﭼ ﻪﮐ ﯾ ـﮑ ﯽ ﻢﻬﻣ زا ﺮﺗ ﯾ ﻦـ ﻠﺋﺎـــﺴﻣ ﯽ و ﻪــــﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪـــﮐ
ــﺳرﺮﺑ ﯽ ﭘﯿ ﺎــﻫﺪﻣﺂ ي دﺮــﮑﻠﻤﻋ ي ﻒــــﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄــﺳ رد
دﺮـــــﻓ ي ـــــﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽ
ﭘ رد ﯿ ﺶـــــ ور ي ﻘﻘﺤﻣ ﯿ ﻦـــــ و
ﺼﺼﺨﺘﻣ ﯿ ﻦــ ﻘﻣ ﻪﻌــﺳﻮﺗ ،دراد راﺮــﻗ ﯿ
سﺎ ﺎــﻫ ي ﺐــﺳﺎﻨﻣ
اﺮــــﺑ ي زرا ﯾ ــــﺑﺎ ﯽ ــــﺳا ــــﺗرﻮﺻ رد ،ﺖ ﯽ
ا ﻪــــﮐ ﯾ ﻦــــ
ﻘﻣ ﯿ سﺎ ﺑ ﺢﻄـﺳ رد ﺎــﻫ ﯿ
ﻦ ﯽـﻠﻠﻤﻟا ﻘﻣ ،ﺪﻨـﺷﺎﺑ دﻮـﺟﻮﻣ ﯿ
سﺎـ
ﻣ زا ﺐــــﺳﺎﻨﻣ ﯿ
نﺎـــــ ﺎـــــﻫراﺰﺑا ي بﺎـــــﺨﺘﻧا دﻮـــــﺟﻮﻣ
ﻣ ﯽ دﻮــــﺷ ) 17 ا زا فﺪــــﻫ .( ــﯾ
ﻦـ ﺘـــﺳد بﺎـــﺨﺘﻧا ﯿﺑﺎ
ﯽ ﻪـــﺑ
ﺎﻫراﺰﺑا ــﯾ ـ ﯽ ﻧ ﻪـــﮐ ﺖـــﺳا ﯿ
ﺎـــﻫزﺎ ي ﻟﺎﺑ ﯿ ــــﻨ ﯽ ﻘﺤﺗ و ﯿ ــــﻘ ﯽ
ﻘﻘﺤﻣ ﯿ ﻦــــ ــــﺑﻮﻠﻄﻣ ﺢﻄــــﺳ رد ار ﯽ
ــــﺳﺎﭘ .ﺪﻨــــﺷﺎﺑ ﻮﮕﺨ
ﻘﻘﺤﻣ ًﻻﻮــﻤﻌﻣ ﯿ
ﻦــ ــﺒﻧد ﻪــﺑ لﺎ ﺎﻫراﺰﺑا ﯾ ــ ﯽ ﻪــﮐ ﺪﻨﺘــﺴﻫ
ــــﺑﻮﻠﻄﻣ ترﻮــــﺻ ﻪــــﺑ ﻦــــﮑﻤﻣ ﺪــــﺣ ﺎــﺗ ﯽ
ﻫﺎﻔﻣ ﯿ ﻢــــ
نآ ﺮــﻈﻧ درﻮــﻣ ﻗد ترﻮــــﺻ ﻪــــﺑ ار ﺎــــﻫ
ــﯿ ﻖـ ﻞـــﻣﺎﮐ و
ا .ﺪـﻫد ﺶـﺷﻮﭘ ــﯾ
ﻦـ ﻫﺎﻔﻣ ــﯿ ﻢـ فﺪــــﻫ ﺎــــﺑ ﺮـــﻈﻧ درﻮـــﻣ
زرا ﯾ ــﺑﺎ ﯽ ــﺳآ رﺎــﺛآ ﯿ
ﺐ ﺑ و ﺎﻫ ﯿ رﺎﻤ ي ،ﺎــﻫ ﻣﯿ ناﺰــ ﺛﺄﺗ ﯿ ﺮــــ
ﮋﺗاﺮﺘــﺳا ي ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ و تﻼــــﺧاﺪﻣ ،ﺎــﻫ يﺎــــﻫ
ــــﻧﺎﻣرد ﯽ و ــﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ
ﯽ
، ــﺳرﺮﺑ ﯽ ــﻧاور ﺖﻣﻼــﺳ ﯽ
ﻧﺎﻤــﺴﺟ و ﯽ داﺮــﻓا
ﻪـــﺑ ﻪــــﭼ ـــﻫوﺮﮔ ترﻮـــﺻ
ﯽ دﺮـــﻓ و ي ﺎﻬﻧ رد و ــﯾ ﺖـ
ﻤﺼﺗ ﯿ ﻢ ﯿﮔ ﺮـ ي ﻟﺎﺑ ﯿ ـــﻨ ﯽ و ﻒـــﻗﻮﺗ ،ﻪـــﻣادا ﺖـــﻬﺟ رد ــﯾ
ﺎـ
ا حﻼــــﺻا ـــﯾ
ﻦـ زرا درﻮـــــﻣ تﺎﻣاﺪـــﻗا ﯾ
ـــــﺑﺎ ﯽ راﺮـــــﻗ
ﻣ ﯽ ﯿﮔ ﺮــ د ) 18 ا رد.(
ﯾ ﻦــ ﻣﯿ
،نﺎــ ﻠﺋﺎــﺴﻣ ﯽ ﻈﻧ ــﯿ ﺮـ ﻤﺗ ﺰـــﮐﺮ
دﺮـــﺑرﺎﮐ هﻮـــﺤﻧ ،فﺪـــﻫ و نﻮﮔﺎــﻧﻮﮔ ﻊـــﻣاﻮﺟ ﺮـﺑ راﺰـﺑا ﺎﻌﻣ ترﻮـــﺻ ﻪـﺑ راﺰـﺑا ﯾ
ﻪـــﻨ ــﯾ ﺎـ و ،ﺶـــﺳﺮﭘ ﯾ
ــﮔﮋ ﯽ ﺎــــﻫ ي
ﺠﻨــﺴﻧاور ﯽ ﻘﻣ هدﺮــﺧ ،راﺰــﺑا ﯿ
سﺎ ﺎــﻫ ي ﻏ و راﺰــﺑا ﯿ هﺮــ
ﻣ راﺮــﻗ ﻪــﺟﻮﺗ درﻮــﻣ ﯽ
ﯿﮔ دﺮــ .
اﺬــﻟ ا رد ﯾ ﻦــ ـﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪــﺷ نآ ﺮـ ﯾ
ﻢ ــــﺳرﺮﺑ ﻪــﺑ ﺎــﺗ ﯽ
اور ـــﯾ ـ ﯽ ﺎﭘ و ﯾﺎ ـــﯾ ـ ﯽ ﯾ ــــﮑ ﯽ ﺮﺘﻬﺑ زا ـــﯾ ﻦـ ﺪﺟ و ﯾ ﺮﺗﺪ ـــﯾ ﻦـ
ﺎـــﻫراﺰﺑا ي ﺎــﻫروﺎﺑ ﺶﺠﻨـــﺳ ي
ﻏﯿ ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ رد ﺖﻣﻼــﺳ
ﻮﺠــﺸﻧاد ﯾ نﺎ ﮑــﺷﺰﭘ ﯽ ﺶــﺳﺮﭘ مﺎـــﻧ ﻪـــﺑ ﺎــﻫروﺎﺑ ﻪــﻣﺎﻧ
ي
ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ زادﺮﭙﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﯾ
ﻢـ ﺎـــﻨﺌﻤﻄﻣ . ﯾ ـــﮑ ﯽ ﻠﻣاﻮــﻋ زا ﯽ
ﺘﻣ هﺪــﺷ ﺚــﻋﺎﺑ ﻪــﮐ نﺎــﺼﺼﺨ
ﺎﻤﺗ ناﺮﮕــﺸﻫوﮋﭘ و ﯾ
ﻞــ
ﻢﮐ ﺮﺗ ي زرا ﻪــﺑ ﯾ ــــﺑﺎ ﯽ ﺎــﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ رد ﺖﻣﻼــﺳ
ﻮﺠﺸﻧاد ﯾ نﺎ ﮑﺷﺰﭘ ﯽ مزﻻ راﺰــــﺑا دﻮــﺒﻤﮐ ،ﺪــﻨﻫد نﺎــﺸﻧ
ـــﺳرﺮﺑ ﺖــــﻬﺟ ﯽ
ﻟﺎﻌﻓ ﺢﻄـــﺳ ــﯿ
ﺖـ ﻤـــﺴﺟ ﯽ دﻮـــﺒﻤﮐ و
ﺎﻨـﺷآ ﯽﯾ ا رد ﺮــﺛﻮﻣ ﻞــﻣاﻮﻋ ﺎـﺑ ﯾ
ﻦــ ﺣ ﯿ ﻪــﻄ ــﻣ ﯽ .ﺪــــﺷﺎﺑ
ﺪﺑ ﯾ ﻦــ ﮋﭘ رد ناﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ رﻮــﻈﻨﻣ ﺶـﻫو
ﻌـــﺳ ﺮـﺿﺎﺣ ﯽ
ﺎـﺑ ﺪـﻧراد ـﺳرﺮﺑ ﯽ اور ﯾــ ﯽ ﺎﭘ و ﯾﺎﯾ ــ ﯽ ﯾ ــﮑ ﯽ ﺮﺘﻬﺑ زا ﯾ ﻦــــ
ﺎــﻫراﺰﺑا ي ﮔ هزاﺪﻧا ﯿ ﺮــــ ي ﺎــﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﺖﻣﻼــﺳ
ﻧد رد ﺮـــﺿﺎﺣ لﺎــــﺣ رد ﻪــﮐ ــﯿ
ﺎـ راﺮـــﻗ هدﺎﻔﺘـــﺳا درﻮـــﻣ
ــﻣ ﯽ ﮔ ــﯿ
،دﺮـ ــﻧاور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ نﺎــــﺼﺼﺨﺘﻣ ﻪـــﺑ ار نآ ﯽ
و
ﻧﺎﻤﺴﺟ ﯽ ﻮﺠﺸﻧاد ﯽﯾ ﻌﻣ رﻮــﺸﮐ رد ناﺮﮕــﺸﻫوﮋﭘ و ـــﻓﺮ
ﯽ
.ﺪـﻨﻨﮐ
ﺎﻫ شور و داﻮﻣ
اﯾ ﻦـ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾ ﮏـ ﺠﻨـــﺴﻧاور ﻪـــﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽ
زا و ﺖـــﺳا
نآ ﻘﺤﺗ رد ﻪــﮐ ﺎﺟ ﯿ
ﻖــ ﻪــــﻠﺧاﺪﻣ ﺮــــﺿﺎﺣ يا
ترﻮــــﺻ
ﻤﻧ ﯽ ﯿﮔ دﺮــ ـﺳرﺮﺑ فﺪـﻫ و ﯽ
ﺎﭘﯾ ﺎــﯾ ـ ﯽ اور و ــﯾـ ﯽ ﻘﻣ ــﯿ سﺎ
ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻮﺠﺸﻧاد رد ﺖﻣﻼﺳ ﯾ
نﺎ ﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ ﯽ
ـــﮔ هﺎﮕـــﺸﻧاد ﯿ
نﻼ اﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖــــﺳا ـــﯾ
ﻦـ ،ﻪــــﻌﻟﺎﻄﻣ عﻮــــﻧ
شور ﺳﺎﻨﺷ ﯽ ــــﻌﻣﺎﺟ .ﺖــﺳا ﻠﮐ ﺮــــﺿﺎﺣ ﺶــــﻫوﮋﭘ ﻪ
ــﯿ ﻪ
ﻮﺠﺸﻧاد ﯾ نﺎ ﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ ﯽ
ﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ﯿ نﻼ ﻣ زا ﻪﮐ دﻮﺑ ــﯿ
نﺎ
نآ ﺎﻫ 100 ﻪــــﺑ ﻮﺠــﺸﻧاد د ترﻮـــﺻ
بﺎـــﺨﺘﻧا سﺮﺘـــﺳد ر
كﻼــﻣ ﺎــﺑ و ﺪﻧﺪــﺷ ﺎــﻫ
ي ﺑ مﺪــﻋ دورو ﯿ
رﺎــﻤ ي ﻤــﺴﺟ ﯽ و
ﻧاور ﯽ
، ﺎــﻫوراد فﺮــﺼﻣ مﺪﻋ ي
ﮑــﺷﺰﭙﻧاور ﯽ ﻪــﺑ ﻪــﻗﻼﻋ و
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراو ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺖﮐﺮﺷ .
ﻘﻣ ﯿ سﺎ ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﻣﺮ ﻘﻄﻨ ﯽ ﺖﻣﻼﺳ
ﻘﻣ ــﯿ سﺎ ﺎــﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﺖﻣﻼــﺳ (HBS:
Irrational Health Belief Scale) ﻂــــﺳﻮﺗ ،
Christensen اﺮـــﺑ نارﺎـــﮑﻤﻫ و
ي ﺎـــﻫروﺎﺑ ﺶﺠﻨـــﺳ ي
ﻏﯿ ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ا رد .ﺪــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا ﺖﻣﻼــﺳ ــﯾ
ﻦ ﻘﻣ ــﯿ سﺎ 20
ﻮﮔ ــﯾ ﻪا ي
، ــﺻﻮﺗ زا ﺪــﻌﺑ ﯿ
ﻒ زرا ،ﺎــﻫروﺎﺑ ــﯾ
ﺑﺎ ﯽ ﻌﻗﻮﻣ زا ــﯿ ﺖ
ــﻣ ترﻮــﺻ ﯽ
ﮔ ــﯿ دﺮ ﺖﮐﺮــﺷ و ﺎﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﯾ
ﺘــﺴ ﯽ رد ــﯾ ﮏ
ﻃﯿ ﻒ ﻟﯿ ﺗﺮﮑ ﯽ 5 ﻪﻄﻘﻧ ا ي زا 1 ﺎﻤﺗ ًﻼﺻا) ﯾﻠ ﯽ نآ ﻪــﺑ مراﺪــﻧ
ﺎﺗ (ﻢﻨﮐ ﺮﮑﻓ 5
ﻗد) ﯿ
ًﺎﻘ ﻤﻫ ﯿ ﻪﺸ نآ رد ندﺮــﮐ ﺮــﮑﻓ لﺎﺣ رد
زرا هزاﺪﻧا ﻪﭼ ﺎﺗ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ ﺺﺨﺸﻣ (ﻢﺘﺴﻫ درﻮﻣ ﯾﺑﺎ
ﯽ نﺎــﻧآ
ﻌﻗﻮﻣ زا ــﯿ
،ﺖ اﺮــﺷ و تﺎﺋﺎــﻀﺘﻗا ﺎــﺑ ﻪﺑﺎــﺸﻣ ﯾ
ﻂ ﻌﻗﻮﻣ نآ ــﯿ ﺖ
اﺮــﺑ .ﺖــﺳا ي
ــﺴﻔﺗ ﯿ
،ﺮ ﻃ رد) دﺮــﻓ ﺮــﻈﻧ درﻮــﻣ ﺦــﺳﺎﭘ ــﯿ
ﻒ
ﻟﯿ ﺗﺮﮑ ﯽ 1 ﺎﺗ 5 ( ﺮﻫ رد ﻪﮐ ﯾ ﻮﮔ زا ﮏ ﯾﻪ هﺪــﺷ بﺎــﺨﺘﻧا ﺎــﻫ
ﺎﺑ ﯾ ﺪﮑ ﯾ ﺮﮕ ﻣ ﻊﻤﺟ ﯽ ﻣ و دﻮﺷ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ ﻪــﺑ دﺪــﻋ هﺪــﻣآ ﺖــﺳد
ﻣﯿ ناﺰ ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﺮ ﻘﻄﻨﻣ ﯽ ﻌﺿو ﻪﺑ ﻊﺟار دﺮﻓ ﯿ
ﺖ ﺖﻣﻼــﺳ
ﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽ ﻪﺑ .ﺪﻫد رﻮﻃ ي ﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ هﺮﻤﻧ ﻪﮐ ــﯿ
ﺮﮕﻧﺎ تاﺮــﮑﻔﺗ
ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﺎــﭘ هﺮــﻤﻧ و هدﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯿﯾ
ﻦ ﺮــﺗ ﺑــﯿ ﺮﮕﻧﺎ تاﺮــﮑﻔﺗ
ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﺎﭘ ﯿﯾ ﻦ ﺮﺗ ﺳا مﺮﻓ رد .ﺖ ﻟوا
ــﯿ ﻪ ﻘﻣ ــﯿ سﺎ ﺎــﻫروﺎﺑ ي
ﻏﯿ ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ ﻧﺎــﺴﻤﻫ ،ﺖﻣﻼــﺳ ﯽ
ــﻧورد ﯽ ﺮﻃ زا ــﯾ ﻖ ﺎــﻔﻟآ ي
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد خﺎﺒﻧوﺮﮐ ا
ي زا ﻞﮑﺸﺘﻣ 392
،ﻮﺠــﺸﻧاد ﺮــﻔﻧ 84
/0
ﻪﺑ ﻢــﻫ .ﺪــﻣآ ﺖــﺳد ــﻨﭼ
ﯿ
،ﻦ ﺎﭘ ــﯾ ﺎ ﯽﯾ اــﯾ ﻦ ﻘﻣ ــﯿ سﺎ شور ﺎــﺑ
نﻮــﻣزآ - ــﻃ نﻮﻣزآزﺎــﺑ ﯽ
ــﯾ ﮏ هرود 18 نﺎــﻤﻫ رد ﻪــﻫﺎﻣ
،ﻪﻧﻮﻤﻧ 57 /0 ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد )
19 .(
ﻪﻤﺟﺮﺗ ــﺳرﺮﺑ و ﯽ وﯾ ﮋ ــﮔ ﯽ ﺎــﻫ ي ﻘﻣ ﯽﺠﻨــﺴﻧاور ــﯿ
سﺎ
ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ :ﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا ﺮــﯾز ﻞﺣاﺮﻣ ﯽﻃ ﺖﻣﻼﺳ
هزﺎﺟا ﺬﺧا و سﺎﯿﻘﻣ ﺖﺳاﻮﺧرد زا ﺪﻌﺑ ي
ﻪﻤﺟﺮﺗ زا ﺮﺘﮐد
Christensen ﻂﻠﺴﻣ ﺮﻔﻧ ود ﻂﺳﻮﺗ سﺎﯿﻘﻣ ،(راﺰﺑا حاﺮﻃ)
نﺎــﺑز ﻪــﺑ ﯽﻠــﺻا نﺎﺑز زا ،ﯽﺳرﺎﻓ و ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا نﺎﺑز ود ﺮﻫ ﻪﺑ د ﺲﭙﺳ ،ﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﯽﺳرﺎﻓ
و ﺎﻘﻣ ﻢﻫﺎﺑ ﻪﻤﺟﺮﺗ و هﺪــﺷ ﻪﺴﯾ
.ﺪــﺷ ﻪــﯿﻬﺗ ﯽﯾﺎــﻬﻧ ﻪﺨــﺴﻧ ،تﺎــﻐﻟ رد يﺮﺼﺘﺨﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ ﯽﻠــﺻا نﺎــﺑز ﻪــﺑ ﯽــﺳرﺎﻓ نﺎﺑز زا هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﯽﯾﺎﻬﻧ ﻪﺨﺴﻧ ﻪﺑ ﻂﻠﺴﻣ ﺮﻔﻧ ود ،ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ (ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا) طﺎــﺒﺗرا رد لوا داﺮﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﺳرﺎﻓ و ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا نﺎﺑز ود ﺮﻫ ﻧادﺮﮔﺮﺑ ﯽــﺴﯿﻠﮕﻧا ﻪــﺑ ًادﺪــﺠﻣ ار ﯽﯾﺎﻬﻧ ﻪﺨﺴﻧ ،ﺪﻧدﻮﺒﻧ .ﺪــﻧﺪ
راﺰــﺑا حاﺮــﻃ ياﺮــﺑ ،ﯽــﺴﯿﻠﮕﻧا نﺎــﺑز ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﻪﺨﺴﻧ نﺎــﯿﻣ ﺪﯿــﺳر ﯽــﻣ ﺮــﻈﻧ ﻪــﺑ ﻪﮐ يدراﻮﻣ رد و ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﯿﻤﯾا دﻮــﺟو توﺎــﻔﺗ ،هﺪــﺷ ﻪــﻤﺟﺮﺗ تارﺎــﺒﻋ ﺎــﺑ ﯽﻠﺻا تارﺎﺒﻋ ﺪــﻨﯾآﺮﻓ ﺲﭙــﺳ .ﺖــﻓﺮﮔ ترﻮــﺻ يﺮﮕﻧزﺎــﺑ ًادﺪﺠﻣ ،دراد و اﻮــﺘﺤﻣ ﯽــﯾاور مﺎــﺠﻧا ﺎــﺑ هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ سﺎﯿﻘﻣ ﯽﺑﺎﯾرﺎﺒﺘﻋا رﻮﺻ
،ي ﺗ) هزﺎــﺳ ﯽــﯾاور ﻠﻣﺎــﻋ ﻞــﯿﻠﺤ
ﯽﯾﺎــﯾﺎﭘ ،(يﺪــﯿﯾﺄﺗ ﯽ
ﺪﯾدﺮﮔ لﺎﺒﻧد تﺎﺒﺛ و ﯽﻧورد ﯽﻧﺎﺴﻤﻫ تﻻاﻮــﺳ ﻪــﻣادا رد.
.ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﮐذ سﺎﯿﻘﻣ ﻦﯾا
اﯾ ﻦ ﻌﻗﻮﻣ تﻻاﻮﺳ ﯿ
ﺖ ﺎﻫ ي ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺻﻮﺗ ار ﯿ ﻒ ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ ﺮــﻫ ﺎﻔﻄﻟ . ــﯾ ﮏ ﻮﮔ زا ــﯾ ﻪ ﺎــﻫ ي ز ــﯾ ﺮ ار
ﻨﮐ رﻮﺼﺗ و هﺪﻧاﻮﺧ ﯿ
ﺪ ا ﻪﮐ ﯾ ﻦ ﻌﻗﻮﻣ ﯿ ﺖ اﺮــﺑ ﺎــﻫ ي خر ﺎﻤــﺷ
اﺮﺑ .ﺖﺳا هداد ي
ﺻﻮﺗ ﯿ ﻒ ﺒﺷ ﯿﻪ ﺮﺗ ﯾ ﻦ رد ﺎﻤــﺷ ﺮــﮑﻓ ﻪﺑ ﺮﮑﻓ
ﻌﻗﻮﻣ ﺮﻫ ﯿ ﺖ ﻘﻣ زا ﯿ سﺎ يﺎﻫ زﯾ ﺮ ﺎﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﯿﯾ
ﺪ .
1.
ﻨﭼ ﺰﮔﺮﻫ ﯿ ﻦ ﺮﮑﻓ ي ؛ﺖــﺷاد ﻢﻫاﻮــﺨﻧ 2.
ﺪــﺣ ﺎــﺗ ي
ــﻨﭼ ﯿ ﻦ ﺮــﮑﻓ ي ؛ﺖــﺷاد ﻢﻫاﻮــﺧ 3.
ﺑﯿ ﺑﺎــﻨ ﯿ ﻦ ــﻨﭼ ﯿ ﻦ ﺮــﮑﻓ ي
؛ﺖﺷاد ﻢﻫاﻮﺧ 4.
ــﺑﯿ ﺶ ــﻨﭼ ﻊــﻗاﻮﻣ ﺮــﺗ ﯿ
ﻦ ﺮــﮑﻓ ي ﻢﻫاﻮــﺧ
؛ﺖﺷاد 5.
ﻤﻫ ﯿ ﻪﺸ ﻨﭼ ﯿ ﻦ ﺮﮑﻓ ي ﺖﺷاد ﻢﻫاﻮﺧ .
1 - ز داﺪﻌﺗ ﯾ دﺎ ي رﺎﮑﻤﻫ زا ﻪــﺑ ﺎﻤﺷ نا ﻟد ــﯿ ﻞ اﺰﻧاﻮــﻠﻔﻧآ
ﻏﯿ ﺖﺒ ﻨﺷ رﺎﺒﺧا رد ﺎﻤﺷ .ﺪﻧراد ﯿ
هﺪ اﯾ ﺪ لﺎﺣ رد اﺰﻧاﻮﻠﻔﻧآ ﻪﮐ
داﺮﻓا و ﺖﺳا شﺮﺘﺴﮔ ي
ﭘ سﺎــﻤﺗ هدﻮﻟآ ﺺﺨﺷ ﺎﺑ ﻪﮐ ــﯿ
اﺪ
ﺎﺑ ،ﺪﻨﻨﮐ ﯾﺪ اﯾ ﻦﻤ زﺎﺳ ي ﺪﻧﻮﺷ ــﯾ ﺎ ﺲﻧﺎــﺷ ﺎــﺗ ﺪــﻨﻧﺰﺑ ﻦــﺴﮐاو
ﺑﯿ رﺎﻤ نآ نﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﻫ ﯾ
ﺪﺑﺎ ــﻣ ﺮﮑﻓ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ . ﯽ
ــﯿﻨﮐ ﺪ :
ا ﺎﺑ ﻦﻣ) ﯾ ز ﻦــﺴﮐاو ﻪﺘــﺷﺬﮔ لﺎــﺳ ﻪﮐ ﻦ رﺎــﭼد ﻢــﻫ زﺎــﺑ مد
ﺑﯿ رﺎﻤ ي اﺮﺑﺎﻨﺑ .مﺪﺷ ﯾ
ﻦ اﯾ ﻦﻤ زﺎﺳ ي ﺛﺎﺗ ﯿﺮ ي نﺪﺷ بﻮﺧ رد
؛(ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻦﻣ
2 - لﻮﻃ رد ﯾ ﮏ ﺎﻌﻣ ﯾ ﻪﻨ ﻤﺴﺟ ﯽ ﺎﻤــﺷ ﺮــﺘﮐد ،لﻮــﻤﻌﻣ
ﻪﺟﻮﺘﻣ ﯾ ﮏ ﺖﻣﻼﻋ ﯾﺎ ور ﻢﺧز ي ــﻣ ﺎﻤــﺷ ﺖﺳد ﯽ
و دﻮــﺷ
ﺻﻮﺗ ﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯿﻪ
ﻣ ﯽ ﺪــﻨﮐ ﻪــﮐ ــﯾ ﮏ درﻮــﻣ ار نآ ﺺــﺼﺨﺘﻣ
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻪﺑ ﺎﻤﺷ .ﺪﻫد راﺮﻗ ﯾ
ﮑ ﯽ زا لﺎﺳ ﻪﮐ دﻮﺧ نﺎﺘﺳود ﺎﻫ
ﺖﻣﻼﻋ ﯾﺎ ﻬﺑﺎﺸﻣ ﻢﺧز ﯽ
ور ي ــﻫ و هدﻮﺑ وا ﺖﺳد ﯿ
ﭻ ﺖــﻗو
ﺳا هﺪﺸﻧ ﻞﮑﺸﻣ رﺎﭼد ﺖ
ﯽﻣ .ﺪﯿــﺸﯾﺪﻧا ﻮــﺧ ﺎــﺑ ﺎﻤــﺷ د
ﺮــﮑﻓ
ﻣ ﯽ ﯿﻨﮐ ﺪ ا ﻪــﮐ ﻢﺘــﺴﻫ ﻦﺌــﻤﻄﻣ ﻦﻣ) : ــﯾ
ﻦ ﺖــﻣﻼﻋ ــﯾﺎ ﻢــﺧز
ﻫﯿ ﭻ ﺖﻗو ﻠﮑﺸﻣ ﯽ اﺮﺑ ي
؛(دروآ ﺪﻫاﻮﺨﻧ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻦﻣ
3 - ﮑﺷﺰﭘ پﺎﮑﭼ رد ﯽ
ﻠﺒﻗ ﯽ
، ــﺑﺮﭼ راﺪﻘﻣ ﯽ
نﺎــﺗ ﻻﺎــﺑ
ﭘ ﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺮﺘﮐد و هدﻮﺑ ﯿ
دﺎﻬﻨﺸ دﺮﮐ ــﺑﺮﭼ ﻪــﮐ ﺖــﺳا ه ﯽ
زا ار
ژر ﯾ ﻢ اﺬﻏ ﯽﯾ ﻨﮐ ﻢﮐ دﻮﺧ ــﯿ
ﺪ ﻪــﺟﻮﺘﻣ رﺎــﻫﺎﻧ ﺖــﻗو زوﺮــﻣا .
ﺪﺷ ﯾ ﺪ ﺎﻫاﺬــﻏ ندرﻮــﺧ لﺎــﺣ رد نﺎــﺘﻧارﺎﮑﻤﻫ مﺎــﻤﺗ ﻪــﮐ ي
ﻣ ﺮﮑﻓ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ .ﺪﻨﺘﺴﻫ بﺮﭼ ﯽ
ــﯿﻨﮐ ﺪ ــﺘﻗو) : ﯽ رد ﻪــﻤﻫ
ﻨﭼ ندرﻮﺧ لﺎﺣ ﯿ
ﻦ ﭼ ﯿﺰ ي ﻤﻧ ﺲﭘ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽ
اﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ي ﻦﻣ
؛(ﺪﺷﺎﺑ ﺪﺑ
4 - وراد ﺎﻤﺷ ﺮﺘﮐد ﯽﯾ
اﺮﺑ ي ﺑﯿ رﺎﻤ ﯾ نﺎﺘ ﻮﺠﺗ ﯾﺰ و دﺮــﮐ
ﻪــﮐ ﺖــﺳاﻮﺧ ﺎﻤﺷ زا ــﯾ
ﮏ ﻃﻮــﻗ ﯽ صﺮــﻗ زا ًﻼﻣﺎــﮐ ار ﺎــﻫ
ﻨﮐ فﺮﺼﻣ ــﯿ
ﺪ ﻪــﺟﻮﺘﻣ ،ﺎــﻫوراد ﻒــﺼﻧ فﺮــﺼﻣ زا ﺲــﭘ .
ﻣ ﯽ ﯾﻮﺷ ﺪ ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﮐ يﺎﻫ ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﺑ زا ﯿ ﻦ ﻪﺘﻓر دﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ .ﺪﻧا
ﻣ ﺮﮑﻓ ﯽ ﯿﻨﮐ ﺪ د) : ﯾ ﺮﮕ ﺑ سﺎﺴﺣا ﯿ رﺎﻤ ي ﻤﻧ ﯽ
،ﻢﻨــﮐ اﺮﺑﺎــﻨﺑ ﯾ ﻦ
د ﺎﻫوراد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯾ
ﺮﮕ ﺗروﺮﺿ ﯽ
؛(ﺪﻧراﺪﻧ
5 - اﺮﺑ ﺮﺘﮐد ي ﺑﯿ رﺎــﻤ ي د ﭘ لﺎــﺣ ر ﯿ نﺎﺘﺘﻓﺮــﺸ وراد ﯽــﯾ
ﻮﺠﺗ ﯾﺰ ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ ــﻣ نﺎــﺸﻧ ﺮﻃﺎﺧ و ﯽ
ﺪــﻨﮐ زا ﺪــﺻرد هد ﻪــﮐ
ﺑﯿ نارﺎـــﻤ ﺒﻧﺎـــﺟ ضراﻮـــﻋ ﯽ
ﺎـــﺷﻮﺧﺎﻧ ﯾ ﺪﻨ ﻪـــﺑﺮﺠﺗ ار وراد
ﻣ ﯽ ﻣ ﺮﮑﻓ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ .ﺪﻨﻨﮐ ﯽ
ﯿﻨﮐ ﺪ ﺮﮔا) : ﯾ ﮏ رد ﻢــﻫ ﺮﻔﻧ
ا ضراﻮﻋ ضﺮﻌﻣ ﯾ
ﻦ ﮕﺑ راﺮﻗ وراد ﯿ
،دﺮ نآ ﺎﻤﺘﺣ ﯾ ﮏ ﺮــﻔﻧ
؛(دﻮﺑ ﻢﻫاﻮﺧ ﻦﻣ
6 - مﺪــﺻ رﺎﭼد ﺎﻤﺷ ا
ي ﺪــﺷ ﯾﺪ ﻖــﺒﻃ ﻪــﮐ ﺖﻤــﺳ نآ
ﻧ ندﺮﮐ رﺎﮐ ﻪﺑ ردﺎﻗ نﺎﺘﻧﺪﺑ ﭗﭼ ﯿ
ﺖﺴ ﺎﻤــﺷ ﻪــﺑ ﺎــﻬﻨﺗ ﺮﺘﮐد .
ﻣ هزﺎﺟا ﯽ ﺪﻫد ﻪﺑ ﻪﮐ هرﺎﭘ رﻮﻃ دﺮﮔﺮﺑ دﻮﺧ رﺎﮐ ﻪﺑ ﺖﻗو ــﯾ
ﺪ .
ﻣ ﺮﮑﻓ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ ﯽ
ﯿﻨﮐ ﺪ ا ﺮﮔا) : ﯾ ﻦ ــﻤﻧ ﺪﻧور ﯽ ﺪــﻧاﻮﺗ اﺮــﻣ
ﻪﺑ ﺷزرا ﺲﭘ ،ﺪﻨﮐ نﺎﻣرد ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﯽ
؛(دراﺪﻧ
7 - ﺧا ﺎﻤــﺷ ــﯿ
ًاﺮ اﺮــﺑ ي دﻮــﺒﻬﺑ ــﯾ ﮏ ﺑﯿ رﺎــﻤ ي
، درﻮــﻣ
ﺣاﺮﺟ ﯽ ﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺘﻓ اــﯾ ﺪ ﻘﻓﻮﻣ زا ار ﺎﻤــﺷ ﺮــﺘﮐد . ــﯿ
ﺖ ﻣآ ــﯿ ﺰ
ﺣاﺮﺟ ندﻮﺒﻧ ﯽ
ﻧ و ﯿ زﺎ ﻣ هﺎﮔآ ،نآ هرﺎﺑود راﺮﮑﺗ ﻪﺑ ﯽ
دزﺎــﺳ .
ﻣ ﺮﮑﻓ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ ﯽ
ﯿﻨﮐ ﺪ ا ﺮﮔا) : ﯾ ﻦ ﺣاﺮﺟ ﯽ اﺮﺑ ي لوا رﺎﺑ رﺎﮐ
ي ﻫ ﺲﭘ ،دﺮﮑﻧ ﯿ
ﺖﻗﻮﭽ ﻤﻧ ﯽ ﺰﮔ ﺪــﻧاﻮﺗ ﯾ ﻪــﻨ ي ﺒــﺳﺎﻨﻣ ﯽ
اﺮﺑ ي ﺎﺑ ﻦﻣ نﺎﻣرد ﺪﺷ
؛(
8 - لﻮﻃ رد ﯾ ﮏ ور ﺮﺘﮐد ،ﺐﺗﺮﻣ پﺎﮑﭼ ي
ﻤﻫا ــﯿ ﺖ
ﻮﺧ و شزرو اﺮــﺑ ﺐــﺳﺎﻨﻣ كار
ي ﺎﻤــﺷ تﻼﮑــﺸﻣ دﻮــﺒﻬﺑ
ﮐﺎﺗ ﯿﺪ ﻣ ﯽ ﭘ ﺎﻤﺷ .ﺪﻨﮐ ﯽ
ــﻣ ﯽ ﺮﺑ ــﯾ ﺪ ــﻤﮐ ﺮــﺘﮐد دﻮــﺧ ﻪــﮐ ﯽ
ﻣ ﺮﮑﻓ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ .دراد نزو ﻪﻓﺎﺿا ﯽ
ﯿﻨﮐ ﺪ تدﺎــﻋ ﺮــﮔا) :
نزو وا ،ددﻮﺑ ﻢﻬﻣ ﺎﻌﻗاو ندﺮﮐ شزرو و ﺐﺳﺎﻨﻣ كارﻮﺧ
؛(دﻮﺑ هداد ﺶﻫﺎﮐ ار شدﻮﺧ
9 - هﻮﺤﻧ ﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺮﺘﮐد ي
ﺤﺻ ﯿ ﺢ فﺮﺼﻣ ــﯾ ﮏ وراد
و رد .داد شزﻮﻣآ ار ﺑ قﺎﺗا زا ﺮﺘﮐد ،ﺚﺤﺑ ﻂﺳ
ﯿ نوﺮ ﺖﻓر
زا و ﯾ ﮏ ﻪﻣادا ﻪﮐ ﺖﺳاﻮﺧ رﺎﺘﺳﺮﭘ ي
ــﺿﻮﺗ ﯿ تﺎﺤ ار مزﻻ
ﻣ ﺮﮑﻓ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ .ﺪﻫﺪﺑ ﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽ
ﻨﮐ ﯿ ﺪ ا ﺮــﮔا) : ــﯾ ﻦ شور
ﺪﺟ ﯾ ﺪ ﻤﻫا ﺎــﻌﻗاو ــﯿ ﺖ ــﺿﻮﺗ ﺮــﺘﮐد دﻮــﺧ ،ﺖــﺷاد ﯿ
تﺎﺤ و
ﺎﭘ ﻪﺑ ار شزﻮﻣآ ﯾ
نﺎ ﻣ ﯽ
؛(ﺪﻧﺎﺳر
10 - ا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﯾ ﻦ ﺪﻟاو ﻪﮐ ﯾ ﻦ ﺑ رﺎﭼد ﺎﻤﺷ ﯿ
رﺎﻤ ي ــﺒﻠﻗ ﯽ
ﺎﻤﺷ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ــﻣ
ﯽ ﻧاد ــﯿ ﺪ ر ﻪــﮐ ﯾ ﮏــﺴ ﻼﺘــﺑا ي ا ﻪــﺑ ﺎﻤــﺷ ــﯾ ﻦ
ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﺧ ﯿﻠ ﯽ ﺑﯿ ﺶ د داﺮــﻓا زا ﺮــﺗ ﯾ
ﺮــﮕ پﺎــﮑﭼ رد .ﺖــﺳا
ﺧا ﯿ
،ﺮ ور ﺮﺘﮐد ي اﯾ دﺎﺠ ﻐﺗ ﯿﯿ ــﺗاﺮ ﯽ ﮔﺪــﻧز لﺪــﻣ رد ﯽ
ﺎﻤــﺷ
ﮐﺎﺗ ﯿﺪ ﻧاﻮﺘﺑ ﺎﻤﺷ ﻪﮐ دﺮﮐ ﯿ
ﺪ ﺑ ﻪــﺑ ﻼﺘﺑا ﺮﻄﺧ ﯿ
رﺎــﻤ ي ــﺒﻠﻗ ﯽ ار
ﺎﺗ 50 ﻫد ﺶﻫﺎﮐ ﺪﺻرد ﯿ
ــﻣ ﺮــﮑﻓ دﻮــﺧ ﺎــﺑ ﺎﻤﺷ .ﺪ ﯽ
ــﯿﻨﮐ ﺪ :
ا ﺮﮔا) ﯾ ﻦ ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﻣ هداﻮﻧﺎﺧ رد ﺷ ﻦ
ﯿ عﻮ هاﻮﺧﺎﻧ هاﻮﺧ ،دراد
ﻣ ﯽ
؛(ﺖﺳا ﻦﻣ لﺮﺘﻨﮐ زا جرﺎﺧ ﻪﮐ ﻢﻧاد
11 - ــﯾ ﮏ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ ي ﺬﻐﺗ ــﯾ ﻪا ي اﺮــﺑ صﺎــﺧ ي
ﻞﮑــﺸﻣ
ﺘﻣﻼﺳ ﯽ ﻮﺠﺗ ﺎﻤﺷ ﯾﺰ ا .ﺖﺳا هﺪﺷ ﯾ
ﻦ ﻧ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ ــﯿ زﺎ ﻪــﮐ دراد
ﺎﻫاﺬــﻏ و ﺎﻫﺮــﺳد فﺮــﺼﻣ زا ﺎﻤﺷ ﯽﯾ
ﻻﺎــﺑ ﺪــﻨﻗ و ﺮﮑــﺷ ﺎــﺑ
ﻨﮐ بﺎﻨﺘﺟا ﯿ
ﺪ رد نﻮﻨﮐا . ﯾ
ﮏ ا هدﺮــﮐ ﺖﮐﺮــﺷ ﻦــﺸﺟ ــﯾ
ﺪ
ﺴﮐ ﺮﻫ ﻪﮐ ﯽ رﻮﺧ لﺎﺣرد ﮐ ند
ﯿ ﮏ دﻮــﺧ ﺎــﺑ ﺎﻤــﺷ .ﺖــﺳا
ﻣ ﺮﮑﻓ ﯽ ﻨﮐ ﯿ ﺪ ﻪــﮑﺗ ﺮــﮔا) :ﻪﮐ ا
ي ﮐ زا ــﯿ ﮏ رد ،مرﻮــﺨﻧ ار
ﺗﺬﻟ ﻊﻗاو ﯽ هدﺮﺒﻧ ﻦﺸﺟ زا
؛(ما
12 - ﺎﻤﺷ ﯾ ﮏ وراد نﺎﻣرد ﯽﯾ
ﺶﺷ رد ار ﻪــﻫﺎﻣ ﯾ
ﺖــﻓﺎ
هدﺮﮐ اــﯾ ﺪ ﭘ دﻮــﺒﻬﺑ ﺎﻤــﺷ ﻞﮑــﺸﻣ و ــﯿ
اﺪ ﺮــﺘﮐد لﺎــﺣ .دﺮــﮑﻧ
وراد ي ﺪﺟ ﯾﺪ ي اﺮﺑ ار ي ﭘ ﺎﻤﺷ ﯿ دﺎﻬﻨﺸ ﺎــﺑ ﺎﻤــﺷ .ﺖﺳا هدﺮﮐ
ﻣ ﺮﮑﻓ دﻮﺧ ﯽ
ﻨﮐ ﯿﺪ ــﻤﻫ) : وراد ﻪــﮐ رﻮﻄﻧﺎ ي
ــﻠﺒﻗ ﯽ ــﮑﻤﮐ ﯽ
وراد ،دﺮﮑﻧ ي
ﺪﺟ ﯾ ﺪ
؛(دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺶﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﻢﻫ
13 - رد ﻪﺘﺷﺬﮔ هﺎﻣ ود ﺎﻤﺷ ﯾ
ﮏ ــﺷﺎﻣ ﺎــﺑ فدﺎــﺼﺗ ﯿ
ﻦ
ﺪــﺷ حوﺮﺠﻣ ﯾ
ﺪ ﻓ ﺖــﺤﺗ ﺪــﻌﺑ ﻪــﺑ نآ زا و ﯿﺰ
ــﯾ ﭘاﺮﺗﻮ ﯽ راﺮــﻗ
ﺘﻓﺮﮔ ﯿ ﺪ ﭘ ﺮﺘﮐد . ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ دﻮﺒﻬﺑ ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻤﺷ ﻪﮐ دﺮﮐ
ﻣ ﯽ ﯾﺑﺎ ﯿ
،ﺪ دوﺪﺣ ﺎﺗ ﻂﻘﻓ ﻼﻌﻓ ﺎﻣا ي
دﻮﺒﻬﺑ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ اــﯾ ﺪ . ﺎــﺑ ﺎﻤــﺷ
ــﻣ ﺮــﮑﻓ دﻮﺧ ﯽ
ﻨﮐ ــﯿ ﺪ ﻪﺘــﺷﺬﮔ هﺎــﻣ ود نﺎــﻣرد ﺪــﻧور) :ﻪــﮐ
ﻪﺑ ﺑ ﻞﻣﺎﮐرﻮﻃ ﯽ
ﺎﻓﯾ هﺪ
؛(ﺖﺳا هدﻮﺑ
14 - ــﺳ ﺎﻤــﺷ ﯿ رﺎﮕ ــﻣ ﯽ ــﺸﮐ ﯿ ﺪ ﺘــﺴﻫ قﺎــﭼ و ﯿ
،ﺪ ﺎــّﻣا
ﻫﯿ ﭻ هﺎﮔ ﻠﮑﺸﻣ ﯽ ﺘﻣﻼﺳ رد ﯽ ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺧ اــﯾ
ﺪ پﺎــﮑﭼ رد .
ﺧا ﯿ
،ﺮ ا ﻪــﮐ :ﺖــﻔﮔ ﺎﻤــﺷ ﻪﺑ ﺮﺘﮐد ــﯾ
ﻦ ر ،تدﺎــﻋ ﯾ ﮏــﺴ زا
ﺘﻣﻼﺳ نداد ﺖﺳد ﯽ
ﻣ ﻻﺎﺑ ار ﺎﻤﺷ ﯽ
دﺮﺑ ﺪــﻟاو . ﯾ ﻦ ﻧ ﺎﻤــﺷ ــﯿ ﺰ
ﻨﭼ ﯿ ﻦ ﺗدﺎﻋ ﯽ ﻟﺎــﺳ و ﺪــﻧا ﻪﺘﺷاد ﯿ
نﺎ ﻧﻻﻮــﻃ ﯽ ﮔﺪــﻧز ﻢﻟﺎــﺳ ﯽ
هدﺮﮐ ﺪﻧا . ﺎﻤﺷ ﺎﺑ دﻮﺧ ﺮﮑﻓ ﯽﻣ ﻨﮐ ﯿﺪ ﺳ) :ﻪﮐ ﯿ رﺎﮕ ﺸﮐ ﯿ نﺪ و
رﻮﺧﺮﭘ ي ﻠﮑﺸﻣ ﯽ اﺮﺑ ي ا ﻦﻣ ﯾ دﺎﺠ ﻤﻧ ﯽ ﺪﻨﮐ
؛(
15 - ﺘﻗو زا ﺎﻤﺷ ﯽ وراد نﺎــﻣرد ﻪﺘﺷﺬﮔ هﺎﻣ رد ﻪﮐ ﯽــﯾ
ﺪﺟ ﯾﺪ هدﺮــﮐ عوﺮــﺷ ار دﻮــﺧ اــﯾ
،ﺪ ــﺑ ﻪ ﻠﮐرﻮــﻃ ﯽ سﺎــﺴﺣا
ﮕﺘﺴﺧ ﯽ ﻣ ﯽ ﯿﻨﮐ ﺪ ﺑ ﺮﺘﮐد . ا ﻪــﮐ دﻮــﺑ ﻪــﺘﻔﮔ ﺎﻤﺷ ﻪ ــﯾ
ﻦ وراد
ﺴﺑ ﯿ رﺎ ﺛﺎﺗ ﯿ راﺬﮔﺮ ﮕﺘﺴﺧ ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﯽ
ﯾ ﮑ ﯽ د تاﺮﺛا زا ﯾ
ﺮــﮕ
ار ﯾ ﺞ اﯾ ﻦ ــﻣ ﺮــﮑﻓ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ .ﺖﺳوراد ﯽ
ﻨﮐ ــﯿ ﺪ ﭼ) : ــﯿ ﺰ ي
ﮕﺘﺴﺧ سﺎﺴﺣا ﻦﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽ
ﻣ ﯽ ﻫد ﺪ ﻤﻧ ﯽ اﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯾ ﻢ ﻔﻣ ــﯿ ﺪ
؛(ﺪﺷﺎﺑ
16 - ﺮﺒﺧ ﺎﻤﺷ ي ﻣ ﻪﻧﺎﺳر رد ﯽ
ﺑﯿﻨ ــﯿ ﺪ هﺪــﻤﻋ ﻪــﺑ ﻪــﮐ ي
ﻣدﺮﻣ ﯽ ﮔﺪﻨﻧار مﺎﮕﻨﻫ زﻮﻨﻫ ﻪﮐ ﯽ
ﻨﺑﺮﻤﮐ ا ﺪ ﯾ ﻨﻤ ﯽ ﻤﻧ ﯽ ﺪﻧﺪﻨﺑ
ﻣ راﺪﺸﻫ ﯽ ــﻣ ﺮــﮑﻓ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ .ﺪﻫد ﯽ
ﻨﮐ ــﯿ ﺪ داﺪــﻌﺗ) :ﻪــﮐ
ز ــﯾ دﺎ ي ا ﺪــﻨﺑﺮﻤﮐ نوﺪــﺑ نﺎﮔﺪــﻨﻧار زا ﯾ
ــﻨﻤ ﯽ ﮔﺪــﻨﻧار ﯽ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﻨﮐ ا ﺲﭘ . ﯾ ﻦ ﻤﻧ ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ
؛(ﺪﺷﺎﺑ كﺎﻧﺮﻄﺧ
17 - اﺮـــﺑ ﺎﻤـــﺷ ي
ـــﯾ ﮏ رﻮـــﺸﮐ زا جرﺎـــﺧ ﺮﻔـــﺳ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رﯾ ﺰ ي ﻣ ﯽ ﯿﻨﮐ ﺪ ﭘ ﺮﺘﮐد و ﯿ دﺎﻬﻨﺸ ﻣ ﯽ ﺪــﻨﮐ زا ﻞــﺒﻗ ﻪــﮐ
ــﻋﻮﻤﺠﻣ ،تﺮﻓﺎــﺴﻣ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر ﻪا
ي ﻦــﺴﮐاو زا هدﺎﻔﺘــﺳا ار ﺎــﻫ
ﻨﮐ ﯿﺪ ﻗد ﺎﻤﺷ . ﯿ
ًﺎﻘ ﻤﻫ ﯿ ﻦ رد نوﺪﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ ار ﺮﻔﺳ ﯾ
ﺖــﻓﺎ
دزﺎﺑ ﻦﺴﮐاو ﯾﺪ
ﺑ و هداد مﺎﺠﻧا ﯿ
رﺎﻤ هﺪﺸﻧ اﯾ ﺪ دﻮــﺧ ﺎــﺑ ﺎﻤــﺷ .
ﻣ ﺮﮑﻓ ﯽ ﻨﮐ ﯿ ﺪ ﮔا) :ﻪﮐ ﺮ ﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻌﻓد ﯿ
رﺎﻤ ا رد ،مﺪــﺸﻧ ــﯾ
ﻦ
ﺑ ﻢﻫ ﺮﻔﺳ ﯿ رﺎﻤ
؛(ﺪﺷ ﻢﻫاﻮﺨﻧ
18 - ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻤﺷ ر
ــﯾ ﺰ ي هدﺮــﮐ اــﯾ ﺪ ﺎﭘ رد ﻪــﮐ ــﯾ نﺎ زور
ﺖــﺤﺗ ــﯾ ﮏ ﺎﻌﻣ ﯾ ﻪــﻨ ﮕﺑ راﺮــﻗ ﯿﺮ ــﯾ ﺪ ار ﺎﻤــﺷ نﺎــﺗﺮﺘﮐد و ﺎﻤﻨﻫار
ﯽﯾ ﻫ ﻪﮐ دﺮﮐ ﯿ ﭻ اﺬﻏ ﯽﯾ اﺮﺑ ي ﺎﻌﻣ زا ﻞﺒﻗ ﺎﺗ رﺎﻬﻧ ﯾ
ﻪــﻨ
ﻨﮑﻧ فﺮﺼﻣ ﯿ
ﺪ ﺎﻤﺷ زور نﺎﻤﻫ . ﯾ
ﮏ رﺎﮐ راﺮﻗ ي اﺮﺑ ي رﺎﻬﻧ
ﻪﺘﺷاد اﯾ ﺪ ــﻣ ﺮــﮑﻓ دﻮــﺧ ﺎــﺑ ﺎﻤﺷ . ﯽ
ﻨﮐ ــﯿ ﺪ ــﻤﻧ) :ﻪــﮐ ﯽ ﻢﻧاﻮــﺗ
ﻪﮐاﺮﭼ ،موﺮﺑ راﺮﻗﺮﺳ ﻤﻧ
ﯽ ﻘﺑ ﻞﺜﻣ ﻢﻧاﻮﺗ ﯿﻪ
؛(مرﻮﺨﺑ اﺬﻏ
19 - ﺪﺷ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﺎﻤﺷ ﯾ
ﺪ ﺑ ﻪﮐ ﯿ رﺎــﻤ ي ﻤــﺴﺟ ﯽ ﻔﺧ ﯿ ــﻔ ﯽ
راد ﯾﺪ ﺘﺣارﺎﻧ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﯽ
ﻤﻧ ﺎﻤﺷ ﯽ ﻧ ﺎّﻣا ،دﻮﺷ ﯿ زﺎ نﺎــﻣرد ﻪــﺑ
وراد ﯽﯾ ﺎﭘ ﺎﺗ ﯾ نﺎ ﻤﻃا ﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺮﺘﮐد .دراد ﺮﻤﻋ ﯿ
نﺎــﻨ ﻪــﮐ داد
ﻫﯿ ﭻ ﺘﻤﺴﻗ ﯽ ﺒﻧﺎــﺟ ضراﻮــﻋ زا ﯽ
ﻫاﻮﺨﻧ ﻪــﺑﺮﺠﺗ ار وراد ــﯿ
ﺪ
ﻣ ﺮﮑﻓ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ .دﺮﮐ ﯽ
ﻨﮐ ﯿ ﺪ ا ﺮــﮔا) :ﻪﮐ ــﯾ
ﻦ ار ﺎــﻫوراد
ﻧز ،ﻢﻨﮐ فﺮﺼﻣ ﮔﺪ
ﯽ ﻫ ﻦﻣ ﯿ ﭻ ﺖﻗو ﺒﻧﺎــﺟ ﻪﺿرﺎﻋ نوﺪﺑ ﯽ
؛(دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ
20 - ﺎﻀﻋا مﺎﻤﺗ ي ﺪــﺑ عﻮــﻧ رﺎــﭼد ﺎﻤــﺷ هداﻮﻧﺎﺧ ي
زا
هﺪﺷ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﺘﻔﻫ رد دردﻮﻠﮔ نآ زا رود ﺎﻤــﺷ ﺎــّﻣا ،ﺪــﻧا
ﺎــﻫ
ﺑﻮﺧ لﺎﺣ ﯽ ﺘﺷاد ﯿﺪ ﺎﻤﺷ . ــﯾ ﮏ ﭘــﯿ مﺎ رد نﺎــﺗﺮﺘﮐد زا ﯾ
ﺖــﻓﺎ
هدﺮﮐ اﯾ ﺪ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯾ ﺪ ﺘﺣا تﺎﻣاﺪﻗا ﯿ
ﻃﺎ ﯽ ﺻﺎﺧ ﯽ اﺮﺑ ي بﺎــﻨﺘﺟا
ﺑ زا ﯿ رﺎﻤ ﭘ رد نﺪﺷ ﯿ ﺶ ﮕﺑ ﯿﺮ ﯾﺪ ﺎﺑ ﺎﻤﺷ . ﻣ ﺮﮑﻓ دﻮﺧ ﯽ
ﻨﮐ ــﯿ ﺪ
ﻨﻫ ﻦﻣ ﺮﮔا) :ﻪﮐ زﻮ
ﺮﻣ ﯾ ﺾ هﺪﺸﻧ
،ما ﻻﺎﻤﺘﺣا زﺎﺑ ﻢــﻫ ﯿﺑ رﺎــﻤ
؛(ﺪﺷ ﻢﻫاﻮﺨﻧ
اﺮــــﺑ ي ــــﺳرﺮﺑ ﯽ اور ﯾ ــــ ﯽ ﺮــــﻫﺎﻇ ي ــﯾ ﺎ رﻮــﺻ ي
،
ــــﺷ زا ﺎــــﺗ ﺪــﻧدﺮﮐ شﻼــﺗ ناﺮﮕــﺸﻫوﮋﭘ ﯿ
هﻮ ﺤﺻ ﯿ ﺢــــ
ﻪــــﻠﻤﺟ و شرﺎﮕــــﻧ ﺪــــﻨﺑ
ي ــــﻘﻄﻨﻣ ﯽ اﺮــــﺑ ي ﻦﺘــــﺷﻮﻧ
ﺶﺳﺮﭘ تارﺎــﺒﻋ ﺗ .دﻮــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا ﻪﻣﺎﻧ
ﯿـ ﻢـ ﻘﺤﺗ ﯿ ﻖــ ﻪــﺑ
،ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ناﺮــﻈﻧ ﺐــﺣﺎﺻ و نﺎــﺼﺼﺨﺘﻣ هاﺮــﻤﻫ ﺪﻨﭼ ار تارﺎــﺒﻋ ﯾ
ــﻧاﻮﺧزﺎﺑ رﺎــﺑ ﻦــ ﯽ
د و ﯾ هﺎﮔﺪــ ار ﺎــﻫ
ﻣز رد ﺺـــﺼﺨﺘﻣ ﻪـــﺳ ﺲﭙـــﺳ و هدﺮــــﮐ لﺎــــﻤﻋا ﯿ
ﻪـــﻨ
ﺑدا ﯿ تﺎـ ـﺳرﺎﻓ ﯽ ﺮــــﮕﻧزﺎﺑ ار ﺎـــﻫ نآ ي
،ﻊــﻗاو رد .دﺮــــﮐ
ﮐ (اﻮــﺘﺤﻣ) ﯽــﯾاور ﻦﯿــﯿﻌﺗ ياﺮــﺑ ﯿ
ــﻔ ﯽ ﺎــﯿﻘﻣ ،يرﻮــﺻ و س
ﺪﺷ هداد ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ﻦﯿﺼﺼﺨﺘﻣ زا ﺮﻔﻧ ﺞﻨﭘ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ تاﺮﻈﻧ و هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ار نآ ﺎﺗ دﻮﺧ
ﺺﺧﺎﺷ ﺐﻟﺎﻗ رد ار
ياﻮــﺘﺤﻣ ﯽــﯾاور (content validity index)
و ﺲﺘــﻟاو
ﻞﺳﺎﺑ ــﻨﺘﺒﻣ شور ﻪــﺑ داﺮﻓا ﻦﯾا بﺎﺨﺘﻧا .ﺪﻨﻫد ﻪﺋارا ،1
ﺮــﺑ ﯽ
ﻢﻫ داﺮﻓا ﻦﯾا .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا فﺪﻫ سﺎﯿﻘﻣ يرﻮﺻ ﯽﯾاور ﻦﯿﻨﭼ
ﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ــﺋاور .ﺪــﻧدﺮﮐ ﺪﯿﯾﺄﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ ﺰﯿﻧ ار ه
ﯽ اﻮــﺘﺤﻣ
1Waltz, C. & Bausell, R
ﻪﺑ ﻨﭼ ﻪﺑ لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﯿ
ﻦ ﺗﻻاﻮﺳ ﯽ ﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﯽ ﻫد ﺪ آ : ــﯾﺎ راﺰــﺑا
ﺣاﺮﻃ ﯽ ﻪﺒﻨﺟ ﻪﻤﻫ هﺪﺷ ﺎــﻫ
ي ﻠــﺻا و ﻢــﻬﻣ ﯽ
درﻮــﻣ مﻮــﻬﻔﻣ
ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي آ ؟درادﺮــﺑ رد ار ــﯾ
ﺎ هزﺎــﺳ ﺎــﻫ ي نﺎــﻤﻫ راﺰــﺑا
ﭼ ﯿﺰ ي ﺎﺑ ﻪﮐ ار ﯾ ﺪ ﺳرﺮﺑ ﯽ ــﻣ ﯽ آ ؟ﺪــﻨﮐ ــﯾﺎ ﻠﮐ و ءاﺰــﺟا ــﯿ
ﺖ
ﺬﭘ ﻞﺑﺎﻗ راﺰﺑا ﯾ
شﺮ ﺨﺘﻣ ذ نﺎــﺼﺼ ــﯾ ﻂﺑﺮ ــﻣ ﯽ ﺖــﻬﺟ ؟ﺪــﺷﺎﺑ
ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ اور ﯽﯾ اﻮﺘﺤﻣ ي ا رد راﺰﺑا ــﯾ ﻦ شور ود زا ﺶﻫوﮋــﭘ
ﻤﮐ و ﯽﻔﯿﮐ ﯽ
اور ﯽﯾ ﯽﻔﯿﮐ ﯽﺳرﺮﺑ رد .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا اﻮﺘﺤﻣ
ﺎﺑ اﻮﺘﺤﻣ 5 ﺼﺼﺨﺘﻣ زا ﺮﻔﻧ ﯿ
ﻦ نﺎﻧآ زا و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ
ﻧﯿ ﺰ ﺖﺳاﻮﺧرد ﺪﺷ
هﺎﮔﺪﯾد ،راﺰﺑا ﻖﯿﻗد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺲﭘ يﺎﻫ
ﮐ و طﻮﺴﺒﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﯽﺣﻼﺻا .ﺪــﻨﯾﺎﻤﻧ ﻪﺋارا ﯽﺒﺘ
ﮐﺎﺗ ﯿ ﺪ ﺮــﯾز دراﻮــﻣ اﻮﺘﺤﻣ ﯽﯾاور ﯽﻔﯿﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا رد ﻪﮐ ﺪﺷ
ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ار راﺮﻗ
زا هدﺎﻔﺘــﺳا ،نﺎﺑز رﻮﺘﺳد ﺖﯾﺎﻋر :ﺪﻨﻫد
ﻤﻫا ،ﺐﺳﺎﻨﻣ تﺎﻤﻠﮐ ﯿ
ﺖ آ ــﯾ ﻢﺘ ﻢﺘﯾآ يﺮــﯿﮔراﺮﻗ ،ﺎــﻫ رد ﺎــﻫ
ﻤﮑﺗ نﺎﻣز ،دﻮﺧ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﺟ ﯿ
ﻞ ﺣاﺮﻃ راﺰﺑا ﯽ
ﺲــﭘ .هﺪﺷ
ﻊﻤﺟ زا روآ ي زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺼﺼﺨﺘﻣ ﯿ
،ﻦ ﺎــﺑ هروﺎﺸﻣ ﺎﺑ ﺎــﻀﻋا
ي
ﺗﯿ ﻢ ﻘﺤﺗ ﯿ
،ﻖ ﻐﺗ ــﯿﯿ تاﺮ راﺮــﻗ ﻪــﺟﻮﺗ درﻮــﻣ راﺰــﺑا رد ﻪــﻣزﻻ
رﺎــﯿﺘﺧا رد سﺎــﯿﻘﻣ ﺲﭙــﺳ .ﺖﻓﺮﮔ 10
ﻮﺠــﺸﻧاد زا ﺮــﻔﻧ ﯾ
نﺎ
ﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ ﯽ
نآ زا و هداد راﺮﻗ ﺮــﻈﻧ ﺎــﺗ ﺪــﺷ ﻪﺘــﺳاﻮﺧ ﺎــﻫ
كرد ﺖـــﯿﻠﺑﺎﻗ و دﺮﺑرﺎـــﮐ ﺖﻟﻮﻬـــﺳ ﻪـــﻨﯿﻣز رد ار دﻮـــﺧ ﺶﺳﺮﭘ تارﺎﺒﻋ و تﻼﻤﺟ ﻦــﯾا نﺎــﯾﺎﭘ رد .ﺪــﻨﻨﮐ نﺎــﯿﺑ ﻪﻣﺎﻧ
د يﺮــﯿﯿﻐﺗ ﻪــﻠﺣﺮﻣ ترﻮــﺻ تارﺎــﺒﻋ ياﻮــﺘﺤﻣ و داﺪــﻌﺗ ر
ﺖﻓﺮﯾﺬﭙﻧ . ﺖﻬﺟ ﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ،سﺎﯿﻘﻣ هزﺎﺳ ﯽﯾاور ﯽﺳرﺮ رد يﺮﯿﮔ
سﺮﺘﺳد ﻪﺑ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ﯽﻓﺎﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر رﻮﻈﻨﻣ
ﻓﺎﺸﺘﮐا ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﯽ
رﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا زﺎﯿﻧ د
ﻪﺑ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ زا ،هزﺎﺳ ﯽﯾاور ﻦﯿﯿﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺮﻈﻧ ﺘﺨﻣ
ﻦــﯾا سﺎــﺳا ﺮــﺑ .ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ،ﻒﻠ
داﺪــﻌﺗ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ 100
ﺪﻧﺪــﺷ بﺎــﺨﺘﻧا ﻪــﻧﻮﻤﻧ )
15 .(
اﺮﺑ ي ﻤﻃا ﯿ نﺎﻨ ﻨﭼ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ زا ﯿ
ﻦ ﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽ سﺎــﺳا ﺮﺑ
ﺮﻈﻧ ﯽﺧﺮﺑ ﻣز رد دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﮐ ﺪﺷ ﻞﻤﻋ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﯿ
ﻪــﻨ
ﺳرﺮﺑ ﯽ وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﻧاور ﯽﺠﻨ ﺎــﻫراﺰﺑا ي ﺘﺧﺎﻨــﺸﻧاور ﯽ
و
ﮑﺷﺰﭘ ﯽ
، داﺪﻌﺗ 100 ﺮﻔﻧ ﺮﺑ درﻮﻣ ار ــﺳر ﯽ ﺪــﻧداد راﺮــﻗ )
19
، 16 ﺶـــﺳﺮﭘ .( زﻮﺗ ﺮﮕـــﺸﻫوﮋﭘ ﻂـــﺳﻮﺗ ﻪـــﻣﺎﻧ ـــﯾ
ﻊ و ﺪـــﺷ ﺶﺳﺮﭘ
ﻪﻣﺎﻧ ﺎﻫ ي ﻤﮑﺗ ﯿ ﻞ ﻊﻤﺟ هﺪﺷ روآ ي دﺮﮔ ــﯾ ﺪ ﻞــﺣاﺮﻣ .
ﺶﺳﺮﭘ ﻞﯿﻤﮑﺗ دوﺪﺣ ﻪﻣﺎﻧ
15 ﯽﻣ لﻮﻃ ﻪﻘﯿﻗد ﺪﯿﺸﮐ
. ﺖﻬﺟ
ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﯾاور هزﺎﺳ سﺎﯿﻘﻣ
"
ــﯿﻘﻣ سﺎ ﺎــﻫروﺎﺑ ي ﻏﯿ ــﻘﻄﻨﻣﺮ ﯽ
،ﺖﻣﻼـــﺳ
"
ﻓﺎـــﺸﺘﮐا ﯽﻠﻣﺎـــﻋ ﻞـــﯿﻠﺤﺗ شور ﯽ
) EFA
(Exxplanatory Factor Analysis) ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ (
يرﺎﻣآ ﻪﺨﺴﻧSPSS
24 و يﺎــﻫ ﺺﺧﺎــﺷ و مﺎﺠﻧاAmos
ﺺﺧﺎــﺷ ،يدازآ ﻪﺟرد ﺮﺑ ود يﺎﮐ روﺬﺠﻣ ﻞﻣﺎﺷ شزاﺮﺑ ) ﯽــﻘﯿﺒﻄﺗ شزاﺮــﺑ Comparative Fit Index (CFI)
(
) ﺪـــﺼﺘﻘﻣ ﯽـــﻘﯿﺒﻄﺗ شزاﺮـــﺑ ﺺﺧﺎــﺷ Parsimonious
Comparative Fit Index (PCFI) ﻪــﺸﯾر يﺎــﻄﺧ و (
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ روﺬﺠﻣ ) ﺐﯾﺮﻘﺗ
Root Mean Square Error of
Approximation (RMSEA) ﻞــﯿﻠﺤﺗ رد .ﺪــﺷ ﻪﺒــﺳﺎﺤﻣ (
ندﻮــﺑ ﯽﻓﺎــﮐ زا نﺎــﻨﯿﻤﻃا ياﺮــﺑ ﯽﻠﻣﺎــﻋ زا ،ﻪــﻧﻮﻤﻧ ﻢــﺠﺣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﯾﺎﻔﮐ نﻮﻣزآ رﺰﯿﮐ يرادﺮﺑ
- ﺮﯿﻣ - ) ﻦﯿــﮑﻟُا Kaiser-
Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy - ﻢﻫ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا (KMO ﻪــﺑ ﻦﯿﻨﭼ
نﺎــﻨﯿﻤﻃا رﻮــﻈﻨﻣ ﻦــﯾا زا
ﺶﺳﺮﭘ داﻮﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﮐ ﺮﻔــﺻ ﺮــﺑاﺮﺑ ﻪــﻌﻣﺎﺟ رد ﻪﻣﺎﻧ
ﻮــﮔ) ﺖــﯾوﺮُﮐ نﻮــﻣزآ زا ،ﺖــﺴﯿﻧ ي
ــﮔراو ﯽ ) ﺖــﻠﺗرﺎﺑ (
Bartlett of sphericity ﯽﻧﺎــﺴﻤﻫ ﯽﯾﺎــﯾﺎﭘ .ﺪــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا (
وﺮﮐ يﺎــﻔﻟآ ﻪﺒــﺳﺎﺤﻣ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ ،سﺎــﯿﻘﻣ ﯽﻧورد خﺎــﺒﻧ
آ مﺎﺠﻧا) سﺎﯿﻘﻣ تﺎﺒﺛ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﻮﻣز
ﺮﺑ (دﺪﺠﻣ ﻊﻤﺟ يا هداد يروآ ﺎﻫ
25 ﺮﻔﻧ زا ﻦﯿﺑ ﯾﻮﺠﺸﻧاد نﺎ
ﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ ﯽ
شور ﻪــﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪﻠــﺻﺎﻓ ﻪــﺑ و ﺪﻧﺪــﺷ بﺎــﺨﺘﻧا سﺮﺘﺳد رد 3
رﺎــﺑ ود ،ﻪــﺘﻔﻫ
تﺎــﻈﺣﻼﻣ ﺖــﯾﺎﻋر ﺖــﻬﺟ .ﺪــﻧدﻮﻤﻧ ﻞــﯿﻤﮑﺗ ار سﺎــﯿﻘﻣ ﺪــﻫ ،ﯽــﻗﻼﺧا ف
ﻪــﻧﻮﻤﻧ ﻪــﯿﻠﮐ ياﺮــﺑ ﺶﻫوﮋــﭘ درﻮــﻣ يﺎــﻫ
ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ ﺖﯾﺎﺿر و ﺢﯾﺮﺸﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﮐ و
ﺬــﺧا نﺎــﻧآ زا ﯽﺒﺘ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ .ﺪﺷ هداد نﺎــﻨﯿﻤﻃا ﺶﻫوﮋــﭘ درﻮــﻣ يﺎــﻫ
ﻪــﮐ ﺪــﺷ
نآ زا هﺪﺷ ﺖﻓﺎﯾرد تﺎﻋﻼﻃا و دﻮــﺑ ﺪــﻫاﻮﺧ ﻪــﻧﺎﻣﺮﺤﻣ ،ﺎﻫ
ﯽﻣ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻞﯾﺎﻤﺗ نﺎﻣز ﺮﻫ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
زا ﻪﻣادا ﺖﮐﺮﺷ رد
ﺶﻫوﮋــﭘ هرﺎــﻨﮐ يﺮــﯿﮔ ﺪــﻨﯾﺎﻤﻧ و ﻢــﻫ ترﻮــﺻ رد ﻦﯿــﻨﭼ
ﯽﻣ ،ﻞﯾﺎﻤﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
زا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻊﻠﻄﻣ ﺪﻧدﺮﮔ .
