The Relationship Attachment Styles with Self-Coherence and Generativity in the Elderly: The Mediating Role of Basic
Psychological Needs
Mahtab Rabiee 1* , Rasol Roshan Chesla 1 , Mohammad Gholami Fesharaki 2
1 Dept. of Psychology, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran
2Dept. of Biostatistics, Faculty of Medical Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
Abstract
According to the ever-increasing number of the elderly in Iranian society, paying attention to improving the quality of life of this group is of particular importance. Therefore, the aim of this study was to investigate the relationship between attachment styles with self-coherence and generativity through the mediating role of the basic psychological needs in Iranian elderly. The research method was descriptive-correlational of path analysis type. The statistical population included all the elderly living in Tehran, Iran, among whom 170 were selected using convenience sampling method. The research instruments included the Loyola’s Creativity, Antonovsky's psychological coherence, Collins and Reed’s attachment styles, and the Desi and Ryan’s basic psychological needs questionnaires. The results showed that the hypothesized model has a good fit in the study sample. The results showed that secure attachment style has a positive relationship with all three needs of autonomy, competence and relatedness. Avoidant attachment style had a negative significant relationship with competence, and ambivalent attachment style had a negative significant relationship with the autonomy and competence needs as well as self-coherence. In addition, there was a positive significant relationship between the needs of autonomy and competence with generativity. Finally, the autonomy need plays a mediating role in the relationship between secure and ambivalent attachment styles with generativity, and the competence need plays a mediating role in the relationship between all three styles of attachment with generativity. Consequently, given the importance of attachment styles and basic psychological needs, psychologists can take a step forward to increase the quality of life of the elderly through relying on these two variables and trying to improve them in the elderly and performing interventions and treatments for them.
Article Info
Article History Received: 27.11.2021 Accepted: 30.12.2021 ePublished: 31.12.2021
Kyewords
Attachment styles, basic psychological needs, self- coherence, generativity
How to cite this article Rabiee, M., Roshan Chesla, R., & Gholami Fesharaki, M.
(2021). The Relationship between attachment styles and self-coherence and generativity in the elderly:
The Mediating role of basic psychological needs. Aging Psychology, 7(4), 391-405.
*Corresponding Author Mahtab Rabiee
The Author(s)
Publisher: Razi University
Research Article 10.22126/JAP.2021.6498.1538
کبس هطبار رد یگدنروآدیدپ و دوخ ماجسنا اب یگتسبلد یاه
اور یساسا یاهزاین یجنایم شقن :نادنملاس ن
یتخانش
،
یعیبر باتهم
1
*
یلسچ نشور لوسر، 1
یکراشف یملاغ دمحم،
2
ناور هورگ1
ناریا ،نارهت ،دهاش هاگشناد ،یناسنا مولع هدکشناد .یسانش ناریا ،نارهت ،سردم تیبرت هاگشناد ،یکشزپ مولع هدکشناد ،یتسیز رامآ هورگ2
هلاقم یشهوژپ
هدیکچ یگدنز تیفیک دوبهب هب هجوت ،یناریا هعماج رد نادنملاس رامش شیازفا دنور هب هجوت اب هطبار یسررب فده اب شهوژپ نیا .تسا رادروخرب هژیو یتیمها زا هورگ نیا کبس
یاه
گتسبلد اب ی دپ و دوخ ماجسنا یگدنروآدی
م اب یجنای یرگ ن یاهزای ساسا ی اور ن یتخانش رد
نادنملاس یفیصوت ،شهوژپ شور .دیسر ماجنا هب یناریا
- لیلحت رب ینتبم یگتسبمه
اب ربارب هنومن مجح و دوب نارهت رهش نادنملاس رب لمتشم یرامآ هعماج .دوب ریسم 170
همانشسرپ رب لمتشم شهوژپ رازبا .دندش باختنا سرتسدرد شور هب هک دوب رفن یاه
،لاویول یگدنروآدیدپ ناور ماجسنا
نوتنآ ی کبس ،یکسوو و دیر و زنیلوک یگتسبلد یاه
اور نیداینب یاهزاین ن
هتفای .دوب نایار و یسد یتخانش لدم هک داد ناشن اه
زا ضورفم
بوخ شزارب ی
.تسا رادروخرب هعلاطم دروم هنومن رد نمیا یگتسبلد کبس داد ناشن جیاتن
ابترا ،طابترا و یگتسیاش ،للاقتسا زاین هس ره اب میقتسم روط هب کبس ،رادانعم تبثم ط
یگتسبلد و یگتسیاش و للاقتسا زاین اب ارگوسود یگتسبلد کبس و یگتسیاش اب یبانتجا
اب یگتسیاش و للاقتسا یاهزاین نیب هولاع هب .دنراد رادانعم یفنم طابترا دوخ ماجسنا دراد دوجو رادانعم تبثم طابترا یگدنروآدیدپ .
ًاتیاهن نیب طباور رد للاقتسا زاین کبس
یاه
دیدپ اب ارگوسود و نمیا یگتسبلد آ
کبس هس ره نیب طباور رد یگتسیاش زاین و یگدنرو
یم افیا یجنایم شقن یگدنروآدیدپ اب یگتسبلد تیمها هب هجوت اب ،هجیتن رد .دننک
کبس ناور ،یناور یساسا یاهزاین و یگتسبلد یاه یم ناسانش
ود نیا رب هیکت اب دنناوت
یارب شلات و ریغتم نامرد و تلاخادم ماجنا و ناکدوک رد اهنآ حلاصا و دوبهب
رد اه
.دنرادرب نارود نیا تیفیک شیازفا تهج رد یماگ ،نادنملاس هعماج
هلاقم تاعلاطا هلاقم هقباس :تفایرد 06 / 09 / 1400
:شریذپ 10 / 10 / 1400
:یکینورتکلا پاچ 11
/ 10 / 1400
هژاودیلک اه کبس ،یگدنروآدیدپ ،دوخ ماجسنا یاه
اور یساسا یاهزاین ،یگتسبلد ن
یتخانش
هلاقم هب عاجرا هوحن یعیبر و ،.ر ،یلسچ نشور ،.م ، یملاغ
.م ،یکراشف (
1400 .) کبس هطبار یاه
و دوخ ماجسنا اب یگتسبلد شقن :نادنملاس رد یگدنروآدیدپ اور یساسا یاهزاین یجنایم ن
یتخانش .
ناور یسانش ،یریپ 7 ( 4 ،) 405 - 391 .
لوئسم هدنسیون*
یعیبر باتهم
یکینورتکلا تسپ [email protected] :لاتیجید هسانش
یدنملاس یلماکت لحارم زا یکی1
یگدنز هب هک تسا ناسنا
هب ور ناهج رسارس رد مه و ناریا رد مه نوزفازور تروص
،یل( تسا شیازفا 2017
ناریا رد .) رضاح لاح رد
دودح
جنپ رفن نویلیم زا
روشک تیعمج یلااب
تصش لاس دنتسه
یم هدوزفا تیعمج نیا رامش رب زور هب زور و دوش
( یناتساب و
ناراکمه ، 1399 .) رم لئاسم ،ور نیا زا هعماج نیا اب طبت
نایامن زور هب زور هظحلام لباق و رت
یم رت دنوش یمن و ناوت
ًافرص هناشن ار یرامیب نادقف رد یتملاس ساسحا یارب یا
تسناد نارود نیا
، هک دنرواب نیا رب نادنمشیدنا هکلب
اب بسانم هطبار ،تبثم ساسحا ندوب اراد ،یگدنز زا تیاضر زین ار ادخ و نارگید ،دوخ رد
رب م ی گ ی در و میتساف(
،ناراکمه 2016
،رمع شیازفا اب .) نی
زا راگزاس هب ی
اور ن غت اب یتخانش یی
تار شان ی پ زا ی ر ی رتشیب دارفا نیا رد
یم سح دوش ل(
،ی 2020 ) تبثم داعبا شرورپ ،ور نیا زا و
،اتسار نیا رد .دریگ رارق هجوت دروم دیاب هورگ نیا رد شهوژپ ناور هزوح رد اه یسانش
2تبثم ات هدرک شلات
براجت بسک و ینهذ تملاس ،یتسیزهب ،یماکداش
،همول( دهد رارق هجوت دروم نادنملاس رد ار دنمشزرا 2011
.)
خ ماجسنا ،اتسار نیا رد
3دو یگژیو زا یکی تبثم یاه
رارق هجوت دروم هعلاطم نیا رد هک تسا یدنملاس هرود رد یم ناشن یرظن هنیشیپ یسررب .تسا هتفرگ هک دهد
موهفم
ماجسنا دوخ لاس رد 1979
کسفونوتنآ نوراه طسوت ی
دش حرطم تهج هب هک
و ناهج هب تبسن درف یلک یریگ
لرتنک و رادانعم ،کرد لباق هک دراد هراشا یگدنز ندوب ریذپ
،رکرام و میچاب( تسا ناور تملاس یارب ییانبم 2018
) .
( نوسکیرا 1986
دودح نس ) 60
رایور نارود ار یگلاس ییو
رد هک تسا هدرک روصت دوخ ماجسنا هب یبایتسد نارحب اب یم شلات دنملاس درف ،نآ تروص هب ار هتشذگ عیاقو ات دنک
ینعم یگدنز و دیایب رانک یفنم یاهدادیور اب ،دنک کرد راد
مشچ کی رد ار دوخ یشخب ار گرم و دننیبب مجسنم زادنا
ییادج اراکمه و پاک( دیامن روصت یگدنز ریذپان ،ن
2021 .(
( ناراکمه و رتوزد 2016
هتشاد نایب ) رد مهم هفیظو هک دنا
رب لمتشم هک تسا دوخ ماجسنا هب ندیسر یدنملاس هرود تسا نوماریپ دارفا و هتشذگ یگدنز یاهدادیور اب یراگزاس هب مارتحا و یگدنز هخرچ نتفریذپ ،انعم و مظن نتفای رد و یم ادیوه دوخ ،یل( دوش
2020 ژیو نیا .) ی یگ
ک عبنم
صخش ی هدنهد دشر هک تسا
ب ه ناونع ی ک راتخاس
1 elderly
2 positive psychology
3 self-coherence
تخانش ی آرف رد ی دن حم کاردا ی
ط م رارق هدافتسا دروم ی
گ ی در
کم(
،ناراکمه و یگ 2018
.) ماجسنا سح
، هزاس ا ی تسا
لک شرگن هک ی
گدنز هب تبسن درف ی
ار م ناشن ی دهد هس و
و یگژی ساسا ی ینعی کاردا ذپ
،یری لرتنک ذپ یری رادانعم و ی
تسنورگ( دراد دوخ لد رد ار نی
،هکمولب و 2015
.) و ایواراس
( ناراکمه 2014
شوخ زا یبیکرت ار دوخ ماجسنا ) و ینیب
یم لرتنک هب تبسن درف نانیمطا و دامتعا هب هک دنناد
لباق شیپ .دراد هراشا طیحم ندوب ینیب سانشدوخ
ی
ماجسنا
،ی ن و هناراگزاس شلات ی
دنمور وخ د براجت مهف رد ی
تسا گدنز لوط رد هک ی
ارب ی سر ی ند هب بولطم یاهدمایپ
هتفرگ تروص دنا
نابرق(
ی ناراکمه و
، 2010 .) تاعلاطم
هداد ناشن رد ییاناوت شیازفا اب دوخ ماجسنا نیب هک دنا
تیعقوم اب راذگرثا هلباقم ،راشفرپ یاه
ک تیفی گدنز ی قلخ و
پی اهدما ی تبثم تملاس رد ی ادنملاس ماظن( ن تسود و
،ناراکمه 1397
( یناور یتسیزهب ،) لوبماه نو
و ت
،ناراکمه 2015
،ناراکمه و کیوله ( یگدنز تیفیک ،)
2014 .دراد دوجو تبثم طابترا )
یگدنروآدیدپ
، 4
یدنملاس هرود رد یرگید تبثم یگژیو
هک تسا زا و تسا هتفرگ رارق هجوت دروم هعلاطم نیا رد
یگژیو ود نیا نامزمه یسررب ور نیا هزاس ود ناونع هب
،ووک و کووک( تسا دنمشزرا رایسب دمآراک یناور 2016
.)
تاعلاطم نیا ار عوضوم أت
یی د هدرک سر اب هک دنا ی
ند هرود هب
یدنملاس گنا ، ی هز امت و ی ل دارفا ارب ی د زا تبقارم ی
نارگ رد
دراد رارق جوا ،رفزوج(
2018 زا یعیسو فیط ،نادنملاس .)
شرگن صاخ یاهراتفر و اه تبقارم نوچمه یگدنروآدیدپ
لسن زا تیامح ای رگید نادنملاس زا یکیزیف ار دعب یاه
یم ناشن ،ناراکمه و کلب( دنهد 2014
هقلاع ،نوسکیرا .)
یگدنیاز ار دعب لسن تیاده رد دنملاس دارفا ینارگن و ،ناراکمه و تارس( درک فیرعت 2017
صاخ یموهفم هک )
زا سپ .تسا یریپ و یلاسنایم نارود ،لاس نیدنچ
لیاوا زا و ددرگ لیدبت یبرجت عوضوم کی هب یگدنروآدیدپ ههد 1990 ناور ، لیامت ناونع هب یگدنروآدیدپ زا یواک
،اکسوچیجوو( درک فیرعت یگنادواج یارب ینورد 2017
.)
عاونا عضو ی ت دوکر دپ و ی گدنروآد ی لدرب ی سرام و یا ( 1998 )
و وگلا ی لااسگرزب لوحت ن
ول ی وسن ر هلمج زا ن یاهدرکیو
هدوب یرگید هدش نایب هزوح نیا رد هک دنا
،یگدنروآدیدپ .دنا
لسن هب کمک هب زاین و نارگید یارب ینارگن ناونع هب هناشن زا یدعب تیقفوم یدنملاس یاه
و یابسوا( تسا زیمآ
4 generativity
،ناراکمه 2018
،یگدنروآدیدپ .) هبنج
ا ی دشر زا رد
لاسگرزب ی امرس هب عورش درف نآ رد هک تسا ی
ه گ راذ ی رد
لاعف ی ت اه یی م ی لسن هک دنک اه
ی شرورپ ار ناوج و دهد
ناهج کین ی لسن عفن هب اه
ی آ ی هدن ،چاب( دنیرفایب 2014
).
ناور هرازگ ،ناسانش نوچمه ییاه
نارگن ی هافر هب دهعت و
لسن اه ی آ ی هدن ، لاس هعسوت اه
ی م ی لاسنا لکش ،ی اب یریگ
گنهرف دنیاشیپ ،یدرف ینوگانوگ ، تکراشم
اه ی عامتجا ،ی
هنیمز زاس زهب ی تس ی اور ن یتخانش رب دیکأت و راگتسر
ی و
دجت ی د ناسنا نارود رد یساسا لماع نیا فیصوت یارب ار
هدرب راک هب یدنملاس ،فلونیا( دنا
2014 ).
ناشن تاعلاطم
درکلمع اب یدنملاس نینس رد یگدنروآدیدپ موهفم ،دنداد ،تیمشا و زورک( قفوم 2012
،) س رد تکراشم یا
تس ،
گرد ی ر ی بهذم ی هنابلطواد و
وی گژ ی اه ی صخش یت ی تبثم
روا(
ی ن ک و ی ل ،نروب 2011 ) ،ناراکمه و تارس( یتسیزهب ،
2017 ،ناراکمه و دلاونیورگ( رمع لوط شیازفا یتح و )
2009 .دراد دوجو یرادانعم و تبثم طابترا ) و ماجسنا لماع ود ،دش هتفگ هچ نآ ساسا رب
رد یساسا یشقن یگدنروآدیدپ قفوم یدنملاس نتشاد
ود نیا رب راذگرثا یاهدنیاشیپ ییاسانش ،ور نیا زا .دنراد شقن رب شهوژپ نیا رد ،اتسار نیا رد .تسا یرورض لماع کبس .تسا هدش دیکأت یگتسبلد یاه کبس
اه ی گتسبلد
،ی
اهراتفر رد رثؤم شقن ی
هنامیمص م ،دارفا
ی ناز ،اهنآ ذوفن
اضر ی دنمت ی ارش رب هبلغ و ی
ط یشلاچ طباور رد دنراد
،زیکرس(
2017 هب موهفم نیا .) رادیاپ یناور دنویپ و طابترا
ناسنا ود نیب یوق یاهدنویپ داجیا رب دیکأت اب و دراد هراشا
تسا ناسنا تعیبط رد یساسا یلماع ،صاخ دارفا اب گربدناس(
ناراکمه و ،
2015 رب فلتخم تاعلاطم رد .)
اان ،نمیا یگتسبلد عون هس دوجو نمیاان و یبانتجا نمی
.تسا هدش دیکأت ارگوسود گتسبلد کبس
ی نمیا هب یانعم
شرگن و سح نتشاد تبثم
هرابرد دوخ تسا و هب لیامت
یم باتزاب ار تبثم طباور یرارقرب ،وه و گن( دهد
2017 .)
،یبانتجا یگتسبلد رد تبثم ار دوخ درف
، د اما ی نارگ فنم ار ی
م ی بی دن و و بارطضا بانتجا
لااب یی یم هبرجت و دیامن
تزع ،نایفارطا هب تبسن تلفغ ساسحا و نییاپ سفن
،ناراکمه و سراگلاف( دراد لابند هب ار ینورد ینماان 2017 یب و کش هیاپ رب ارگوسود یگتسبلد .) یدامتعا
یم لکش مدع ساسحا اب و دریگ
و دامتعا مدع ،تیاضر
تساوخ و اهزاین عفر روظنم هب اهنت طابترا یرارقرب ه
یاه
یم صخشم تقوم رتیل( دوش
ناراکمه و ،
2015 یبلاب .) هک تشاد داقتعا
وگلا لکش یلماعت ی نارود رد هتفرگ
دعب نینس رد ار درف تاکاردا و تسا رادیاپ رایسب یکدوک یم تهج کوللاب( دشخب
ناراکمه و
، 2015 ،ور نیا زا .)
هویش رب یگتسبلد کبس یناور راشف اب درف هجاوم یاه
راذگرثا زا یتحار هب ،طیارش شریذپ اب نمیا دارفا و دن
یم کمک تساوخرد نارگید هویش هب و دنیامن
هدنیاز یا
یم ورایور ،ناراکمه و اسوجونیه( دنوش
2014 یخرب رد .)
نابیتشپ کی ناونع هب نیدلاو یطابترا کبس ،تاعلاطم تسا هدش روصت دعب نینس رد دوخ ماجسنا داجیا یارب مهم و رگمنایوب(
،ناراکمه 2008
نسنتسیرک هعلاطم .) (
2017 )
و کدوک هیلوا طباور شقن هب زین ثأت
ی ر یگدنروآدیدپ رد نآ
.تسا هدرک هراشا یلاسگرزب رد هتفای دوجو اب نایب یاه
کبس نایم طابترا رد هدش یاه
،یدنملاس هرود رد یگدنروآدیدپ و دوخ ماجسنا و یگتسبلد شقن زا یتوافتم دهاوش کبس
اه ی یگنوگچ و یگتسبلد
دوجو یدنملاس هرود رد یگدنز تیعضو رب اهنآ تارثا زورب ،نیگناش( دراد 2015
لماوع ییاسانش ،اتسار نیا رد .)
یجنایم هطبار تیوقت و شرتسگ رد کبس
اه و یگتسبلد ی
اور تارهاظت ریاس ن
نوچمه یدنملاس هرود رد یتخانش
دراد تیمها یگدنروآدیدپ و دوخ ماجسنا هک
هعلاطم نیا رد
اور یساسا یاهزاین شقن رب ن
تخانش
1ی .تسا هدش دیکأت
هدیقع هب لاگ
رس باختنا هیرظن رب ینتبم همه
ناسنا اه
زاین یاه لرتنک ساسحا دنوش هدروآرب رگا هک دنراد یساسا
رطاخ تیاضر هجیتن رد و یگدنز رب دش دهاوخ مهارف
،رلتاک و گربنورک(
2012 .) ولزام ساسا رب هیرظن
هزیگنا ناسنا یاه یناسنا یاهزاین زا یراتخاس یفرعم هب
یم هک تخادرپ لکش رب دنناوت
تبثم یاهدادنورب یریگ
،گاچواک و نگیا( دنشاب راذگرثا 2015
هیرظن ساسا رب .)
عتدوخ یی ن اور یساسا یاهزاین ،یرگ ن
هب زاین لماش یتخانش
طابترا یگتسیاش ،2
یراتخمدوخ و3
اتفر هک دنتسه 4
ناسنا ر
یم ورین و تهج ار دنشخب
،یسد و نایار(
2000 یاضرا و )
یارب اهنآ مامت رد دارفا ناور تملاس و یتسیزهب دوبهب
گنهرف تسا مهم یرما اه
،تموا و گبکا(
2017 هب زاین .)
میظنت و عورش یارب درف هدارا و ییاناوت هب یراتخمدوخ شیارگ هب یگتسیاش هب زاین ،دراد تللاد راتفر یارب درف
م ؤ و ندوب رث لرتنک
طیحم و
ًاتیاهن زاین هب طابترا هب
1 basic psychological needs
2 relatedness
3 relatedness
4 autonomy
و نایار( دراد هراشا نارگید اب بسانم یفطاع دنویپ یرارقرب ،یسد 2008 شهوژپ .) هیلوا طابترا هک تسا هداد ناشن اه
داجیا یگتسبلد کبس و نیدلاو اب کدوک یمهم شقن هدش
اور یساسا یاهزاین ندش هدروآرب رد ن
دراد یتخانش و راک(
،ناراکمه 2013
لدم ،تقیقح رد .) داجیا ینورد یاه
هدش
ساسحا هعسوت یارب یبوچراچ هب ،دلاو اب طابترا رد دارفا رد یم لیدبت قلعت و ییاراک ،یراتخمدوخ ،یل و ناه( دوش
2017 ( تووج و نوتلف .) 2013
یگتسبلد یفنم طابترا )
اور یاهزاین یاضرا و نمیاان ن
هداد ناشن ار یتخانش ناه .دنا
( یل و 2017 نمیاان یگتسبلد کبس نیب هک دنتفایرد )
اور یاهزاین اب )یبانتجا و ارگوسود(
ن یفنم طابترا یتخانش
یساسا یاهزاین یاضرا ،رگید یوس زا .دراد دوجو ناور یم یتخانش رد یناور تبثم یاهدادنورب روهظ اب دناوت
یدئاق .دوش هارمه یدنملاس ناراکمه و رف
( 1392 رد )
دوخ ماجسنا اب نمیا یگتسبلد کبس دنتفایرد دوخ شهوژپ دوخ ماجسنا اب ارگوسود یگتسبلد کبس و تبثم طابترا یردیح نینچمه .دراد رادانعم و یفنم هطبار ناراکمه و
( 1397 زین ) داد ناشن دن ن هک ی اهزا ی ناوت یناور یساسا
شیپ ینیب اضر ی ت گدنز زا ی ساسا رب گتسبلد
ی ا ی نم ار
یجنایم یم یرگ یگتسیاش ساسحا زا هک یدارفا .دنک
یم هک دندقتعم ،دنرادروخرب دوخ فادها هب تیقفوم اب دنناوت
،ناراکمه و زمایلیو( دنسرب 2007
نیب طباور زاین .) اب یدرف
یرادانعم ،یناور یتسیزهب ،درف رد لرتنک ساسحا داجیا گدنروآدیدپ و ینهذ یگدنزرس ،یگدنز دراد هارمه هب ار ی
،ناراکمه و زییلیا(
2017 دنداد ناشن تاعلاطم نینچمه .)
ساسحا و هزیگنا اب یناور یساسا یاهزاین یاضرا هک
،ناراکمه و سامرک( دارفا لرتنک 2014
ینهذ یگدنزرس ،)
برع( نادنملاس ،هداز
1396 .دراد یتبثم طابترا ) ساسا رب
سم هب نتخادرپ ،دش هتفگ هچنآ أ
ملاس هل تهج نیا زا نادن ،نآ بقاعتم و نانآ یاهزاین تسرد تخانش هک دراد تیمها
یگدنز تیفیک و یتسیزهب شیازفا بجوم مزلا ریبادت ذاختا یم دارفا نیا ،نینچمه .دوش
شهوژپ هک اجنآ زا یاه
ب نادنملاس هعماج رب زکرمتم رتشی
ب ر پ شهاک یاهدمای
فنم ی دنملاس ی اج هب ی هب هجوت دوبهب و یگژی یاه و تبثم
ًاتدمع هتفرگ ماجنا تاعلاطم نینچمه ،نایوجشناد یور رب
و نادنمراک نادنملاس
دارفا دننام صاخ رد نکاس
زکارم
ت لماوع رب صاخ روط هب و زکرمتم یتیامح أ
ود رب راذگریث
رتمک یدنملاس رد دوخ ماجسنا و یگدنروآدیدپ ریغتم ادنملاس رد شهوژپ نیا هعلاطم ،تسا هدش هتخادرپ زا ن
یرورض رایسب ،نینچمه .تسا رادروخرب دایز رایسب یتیمها و مدرم هماع هک تسا نارگشهوژپ
رب رظندیددجت کی رد
هبنج ت نارود نیا تبثم یاه أ
رب زکرمت زا و دننک دیک
هبنج ینورد ماجسنا هک نیا هب هجوت اب و دنهاکب یفنم یاه ،یگدنز تیفیک حطس شیازفا بجوم یگدنروآدیدپ و
یاضر یم قفوم یدنملاس و یگدنز زا ت دراد ترورض ،دنوش
شیپ لماوع هک ینیب
لکش رب راذگرثا و هدننک نیا یریگ
هزاس رهش ،نایم نیا رد .ددرگ ییاسانش مهم یناور یاه تیعمج زا یرادروخرب عبت هب و دایز تیعمج ببس هب نارهت شیازفا اریز ،تسا یدج هجوت هتسیاش رایسب دنملاس عمج نوزفازور تروص رد هعماج دارفا زا هورگ نیا تی
یب یهجوت نارگشهوژپ لهس نآ لابند هب و
یراگنا
بسانمان یگدنز تیعضو کی هب تسا نکمم نیلوئسم هیکت ناونع هب ،نادنملاس یارب هداوناخ هاگ
رد .دماجنیب اه
هیضرف ،اتسار نیا هکنیا زا دندوب ترابع شهوژپ نیا یاه
( 1 د یناور یساسا یاهزاین ) کبس نیب طباور ر
یاه
دنراد یجنایم شقن دوخ ماجسنا و یگدنروآدیدپ اب یگتسبلد ( و 2 کبس نیب ) ماجسنا و یگدنروآدیدپ اب یگتسبلد یاه
.دراد دوجو میقتسم هطبار دوخ
لکش 1 لدم. ضورفم کبس هطبار یاه
گتسبلد ی دپ و دوخ ماجسنا اب ی
گدنروآد ی قیرط زا ن ی اهزا ی ساسا ی اور ن یتخانش
شور
تکرش و شهوژپ حرط ناگدننک
یفیصوت ،رضاح شهوژپ شور -
رب ینتبم یگتسبمه
نادنملاس رب لمتشم یرامآ هعماج .دوب یراتخاس تلاداعم لاس رد نارهت رهش 1399
یازا هب هکنیا هب هجوت اب .دندوب
،لدم رد ریغتم ره 10
یلا 15 یم تیافک هنومن ورنوم( دنک
،
2006 اب ربارب هنومن مجح و .) 170
سرتسدرد شور هب رفن
( زا ترابع هعلاطم هب دورو کلام .دندش باختنا 1
نتشاد )
( ،ملپید کردم لقادح 2
هنماد رد نس نتشاد رارق ) 60
ات
75 ( و لاس 3 صرق فرصم مدع شرازگ ) و باصعا یاه
ناور دندوب تیعمج تاعلاطا یسررب . نیا رد یتخانش
یکاح شهوژپ هک دوب نآ زا
45 ( دصرد 77 و درم )رفن 55
( دصرد 93 اهنآ نایم زا هک دندوب نز رفن )رفن 59
دصرد
( 100 نیب )رفن 60 ات 65 ،لاس 24 ( دصرد 41 نیب )رفن 66
یلا 70
ًاتیاهن و لاس 17
( دصرد 29 نیب )رفن 71
ات 75
نینچمه .دندوب لاس 2
دصرد ( 3 ،دنزرف نودب اهنآ زا )رفن
62 ( دصرد 105 و دنزرف هس یلا کی نیب )رفن 36
دصرد
( 62 یلااب )رفن 4
.دنتشاد دنزرف
رازبا کسونوتنآ ماجسنا سح سایقم
1ی . طسوت رازبا نیا
لاس رد یکسوونوتنآ 1987
اب 29 هرمن .دش هتخاس هیوگ
تفه ترکیل فیط ساسا رب نآ یراذگ هدش یحارط یشخب
نیب تارمن هنماد و تسا 29
ات 203 تارمن هچره و تسا
ماجسنا ساسحا یانعم هب ،دشاب رتلااب سایقم نیا رد درف یم یرتشیب یکسوونوتنآ .دشاب
( 1993 تاعلاطم یسررب اب )
خابنورک یافلآ ساسا رب ار رازبا نیا ییایاپ نازیم فلتخم نیب 82 / 0 ات 95 / 0 هب ار رازبا ییاور ،نینچمه .درک ناونع
.تسا هداد ناشن نامزمه رابتعا هویش و نوسکیرا
مورتسادنیل (
2005 ) عمج ساسا رب زین ناشن تاعلاطم یدنب
همانشسرپ نیا هک داد ربتعم و ایاپ
یلع .تسا فیرش و روپ
( 1391 ساسا رب ،رازبا ییاوتحم ییاور یسررب نمض )
دنداد ناشن یلماع لیلحت لماع کی اهنت اب سایقم نیا هک
77 یم نییبت ار ماجسنا سح سنایاراو دصرد ییایاپ و دنک
نآ قبط لداعم خابنورک یافلآ 96
/ 0 دوب رد رازبا ییایاپ .
نیا شهوژپ خابنورک یافلآ ساسا رب 88
/ 0 .دوب
لاویول یگدنروآدیدپ سایقم .2
ا لماش هک سایقم نی
20 س ؤ ید و زمادآ کم طسوت ،تسا لا نیبوآ تناس
1Antonovsky’s Sence of Coherence Scale(SOC)
2 Loyola Generativety Scale (LGS)
( 1992 س .دش هتخاس ) ؤ
راهچ سایقم کی رد تلاا هجرد
یا
یم هدیجنس هشیمه ات زگره زا ترکیل فیط رب ینتبم .دوش
رثکادح و رفص هرمن لقادح 60
یم هرمن .دشاب ناشن رتلااب
هدنهد رازبا نیا ناگدنزاس .تسا درف رد رتشیب یگدنروآدیدپ
اب هطبار ساسا رب ار نآ یکلام ییاور یگدنروآدیدپ سایقم
گلاپ و سچوا (
1986 و ) لواه ( ی 1985 اب ربارب ) 66
/ 0
یافلآ بیرض ساسا رب ار نآ ییایاپ و دندرک شرازگ اب ربارب خابنورک 82
/ 0 ید و زمادآ کم( دندومن هبساحم
،نیبوآ تناس 1992
( ناراکمه و یهاش .) 1390
ناریا رد )
ب خابنورک یافلآ ساسا رب ار رازبا نیا ییایاپ اب ربار
75 / 0 و
ییایاپ .دیدرگ دییأت ییاوتحم شور ساسا رب ار نآ ییاور خابنورک یافلآ بیرض ساسا رب رضاح هعلاطم رد رازبا نیا اب ربارب 85 / 0 .دمآ تسد هب
دیر و زنیلوک یگتسبلد کبس سایقم . 3
رد رازبا نیا
لاس 1990 رب لمتشم دیر و زنیلوک طسوت 18
هتخاس هیوگ
نمیاان و یبانتجا نمیاان ،نمیا یگتسبلد کبس هس و دش یم ار ارگوسود هرمن سایقم .دجنس
ساسا رب نآ یراذگ
جنپ ترکیل فیط هجرد
ًلاماک زا یا
ًلاماک ات مفلاخم مقفاوم
هرمن .دش یحارط هب یگتسبلد کبس ره یارب یراذگ
ات رفص نیب و هناگادج تروص 24
یم هرمن هک دشاب رتلااب
ناشن هدنهد هبلغ یم تیصخش رب کبس نآ و زنیلوک .دشاب
دیر ( 1990 یارب ار همانشسرپ نیا ییامزآزاب ییایاپ بیرض )
بیترت هب سایقمریز هس زا کیره 68
/ 0 ، 71 / 0 و 52 / 0
نینچمه و دندرک شرازگ هب یافلآ ساسا رب ار نآ ییایاپ
بیترت 81 / 0 ، 78 / 0 ، 85 / 0
،ناریا رد .دندرک شرازگ
( نمادکاپ 1380
شور ساسا رب ار نآ ییایاپ نازیم )
ییامزآزاب .دندرک دییأت
یداهرف ناراکمه و (
1399 بیرض )
رازبا خابنورک یافلآ ار
اب ربارب 72 / 0 دندروآ تسد هب ییاور و
نآ اب هعلاطم رد رازبا نیا ییایاپ .دیدرگ دییأت یلماع لیلحت
خابنورک یافلآ بیرض ساسا رب رضاح یارب بیترت هب
کبس یاه اب ربارب ارگوسود نمیاان و یبانتجا نمیاان ،نمیا
55 / 0 ، 51 / 0 و 78 / 0 .دمآ تسد هب
اور یساسا یاهزاین سایقم ن
یتخانش هخسن(
)یمومع . 4
یاراد سایقم نیا 21
س ؤ سایقمریز هس و لا
یراتخمدوخ طابترا و یگتسیاش ،
م ی دشاب ساسا رب هک
تفه ترکیل فیط هجرد
یا هرمن یراذگ م ی دوش لک هرمن .
هنماد رد 21
ات 147 یانعم هب تارمن ندوب لااب و تسا
3 Revised Adult Attachment Scale (RAAS)
4 Basic Needs Satisfaction Scale (General)
یم یناور یساسا یاهزاین رتشیب هچره یاضرا و یسد .دشاب
( نایار 2000 خابنورک یافلآ ساسا رب ار نآ ییایاپ بیرض )
ربارب بیترت هب طابترا و یگتسیاش ،یراتخمدوخ داعبا یارب اب 61 / 0 ، 71 / 0 و 86 / 0 ربجنر و تراشب .دندرک شرازگ
( 1392 اب ار نآ هزاس ییاور ،ییاوتحم ییاور دییأت نمض )
( دنداد ناشن یلماع لیلحت کمک 54
یاهزاین زا دصرد
اور نیداینب ن
یصیخشت و ارگمه ییاور .)دش نییبت یتخانش
سایقم یارجا قیرط زا زین نآ نورب یاه
و ییارگ
کنسیآ همانشسرپ ییارگزورون یناور تملاس سایقم و
هدرخ یارب ییامزآزاب ییایاپ .دش هبساحم سایقم
اب ربارب یراتخمدوخ 77
/ 0 اب ربارب یگتسیاش ، 71
/ 0 طابترا و
اب ربارب 67 / 0 ،خابنورک یافلآ ساسا رب شهوژپ نیا رد .دوب
اب ربارب بیترت هب دعب هس نیا ییایاپ 73
/ 0 ، 69 / 0 و 60 / 0
.دمآ تسد هب ارجا شور نم هب عمج روظ هداد یروآ
شسرپ ،اه همان
زکارم رد اه
هناخ هلمج زا فلتخم کینیلک ،نادنملاس یاه
یصصخت یاه
شخب ریاس و عیزوت ،دوب نادنملاس روضح ناکما هک ییاه
همه تلع هب .دش یریگ
،انورک زکارم یکدنا یراکمه و دنتشاد
همانشسرپ لیمکت نیح رگشهوژپ روضح ناکما
صصختم هب تاحیضوت و فادها تیاعر اب نیاربانب ،دوبن شسرپ یارجا دنور رب ات دش هتساوخ اهنآ زا ،زکرم همان
هتساوخ نادنملاس زا ،لصا نیا قبط .دنشاب هتشاد تراظن شسرپ ییوگخساپ هب هلصوح و تقد اب ات دش .دزادرپب همان
ئاسم تیاعر یارب تکرش اب طابترا رد یقلاخا ل
ناگدننک
،شهوژپ نمض
تیاضر ،شهوژپ فادها هناقداص حیضوت
،دش ذخا شهوژپ رد تکرش یارب دارفا هناهاگآ و دنیارف
شسرپ لیمکت یارب مزلا نامز تدم ،دش هتفگ ادتبا رد همان
تکرش مان ندنام مانمگ اب دارفا یصوصخ میرح ناگدننک
تکرش و دش ظفح ازآ ناگدننک
دنهاوخب نامز ره هک دندوب د
لیمکت همادا زا شسرپ
همان .دنوش فرصنم لیلحت و هیزجت
هداد شور زا هدافتسا اب اه یطابنتسا و یفیصوت رامآ یاه
صخاش زا .تفرگ ماجنا لیلحت و یگدنکارپ و یزکرم یاه
مرن .دش هتفرگ هرهب ریسم یرامآ رازفا
SPSS AMOS و هب
لیلحت و هیزجت روظنم .تفرگ رارق هدافتسا دروم یرامآ
هتفای اه
لودج 1 نایم یگتسبمه بیارض و رایعم فارحنا ،نیگنایم ،
یم ناشن ار شهوژپ یاهریغتم .دهد
لودج 1 شهوژپ یاهریغتم نیب نوسریپ یگتسبمه بیرض
ریغتم عبنم نیگنایم
فارحنا رایعم 1
2 3
4 5
6 7
نمیا یگتسبلد 75
/ 22 05 / 3 1
یبانتجا یگتسبلد 54
/ 18 21 /
** 3 439 / 0 - 1
ارگوسود یگتسبلد 54
/ 14 30 /
** 4 410 /
** - 324 / 0 1
للاقتسا زاین 97
/ 35 55 /
** 6 395 /
** 0 202 / 0
** - 331 / 0 - 1
یگتسیاش زاین 43
/ 31 52 /
** 5 344 /
** 0 208 / 0
** - 415 / 0
** - 561 / 0 1
طابترا زاین 84
/ 43 31 /
** 5 531 /
** 0 295 / 0
** - 390 / 0
** - 526 / 0
** - 462 / 0 1
یگدنروآدیدپ 17
/ 66 46 /
** 8 315 / 0 138 / 0
** - 297 / 0
** - 329 /
** 0 529 /
** 0 431 / 0 1
ماجسنا سح 41
/ 115 29 /
* 11 187 / 0 077 / 0
* - 195 / 0 - 140 /
* 0 180 / 0 089 / 0 084 / 0
اب ربارب یرادانعم حطس**
01 / 0 اب ربارب یرادانعم حطس*
05 / 0
لودج ساسا رب 1
، ماجسنا سح اب
یگتسبلد کبس
اب و تبثم هطبار یراتخمدوخ و یگتسیاش زاین و نمیا .تشاد رادانعم یفنم هطبار ارگوسود کبس یگدنروآدیدپ
و یگتسیاش ،یراتخمدوخ زاین و نمیا یگتسبلد اب یاراد اب و تبثم هطبار طابترا
ارگوسود و یبانتجا کبس ود هطبار
یفنم .دوب ،ریسم لیلحت هب نتخادرپ زا شیپ ،همادا رد
شیپ ضرف هداد عیزوت ندوب لامرن .دش یسررب اه رب اه
صخاش ساسا نیب یگدیشک و یجک
3 - ات 3 یارب +
شیپ یاهریغتم یطخمه مدع .دش دییأت اهریغتم رب نیب
ساسا روت لماع نایاراو م زا رتمک س 10
زا رتلااب سنارلت و
1 / 0 نیبرود نومزآ جیاتن .دش هدروآرب -
اب ربارب نوستاو
05 / 2 اب ربارب یگدنروآدیدپ و 99
/ 1 ندوب لقتسم رگناشن
.دوب اهاطخ رب ینبم شهوژپ یلصا هیضرف یسررب تهج
کبس نیب طباور رد یناور یساسا یاهزاین هکنیا یاه
وخ ماجسنا اب یگتسبلد یجنایم شقن یگدنروآدیدپ و د
،دنراد .دش یسررب لدم شزارب زا لدم شزارب یسررب تهج
صخاش ( رئوکسا یاک لماش لدم تیافک یاه
،)CMIN
( یبسن رئوکسا یاک ،یدازآ هجرد
CMIN/DF
صخاش ،)
( شزارب ییوکین هتفای لیدعت شزارب ییوکین صخاش ،)GFI
AGFI( بیرقت یاطخ تاروذجم نیگنایم رذج و )
RMSEA( )
لودج رد نآ جیاتن و دش هدافتسا 2
شرازگ ،
دش .
لودج 2
صخاش لدم تیافک یاه
صخاش
CMIN DF
CMIN/DF GFI
AGFI RMSEA
هیلوا لدم 368
/ 82 6 728 / 13 883
/ 0 295
/ 0 274
/ 0
ییاهن لدم 167
/ 8 9 907 / 0 987
/ 0 959
/ 0 0
لوبق لباق دح ود زا رتمک
زا رتشیب 9 / 0 زا رتشیب 9 / 0 زا رتمک 05 / 0
،لوبق لباق دح و هدمآ تسد هب ریداقم هب هجوت اب نینچمه .تسا رادروخرب ار یبولطم شزارب ییاهن لدم لکش
1 طباور فذح زا سپ ار هدش حلاصا لدم ،
یم ناشن رادانعمریغ .دهد
لکش هب هجوت اب 1
میقتسم ریسم اب طبترم بیارض ،
هدش هداد ناشن هک داد ناشن لکش ،نینچمه .دنا
هطبار
اب نمیا یگتسبلد کبس ماجسنا سح
میقتسم تروص هب هن
هچرگا ،دوبن رادانعم یناور یساسا یاهزاین قیرط زا هن و اب نمیا یگتسبلد هطبار میقتسم تروص هب یگدنروآدیدپ
یساسا زاین ود یجنایم شقن قیرط زا یلو ،دوبن رادانعم .دوب رادانعم )یگتسیاش و یراتخمدوخ(
نینچمه هطبار ، اب یبانتجا نمیاان یگتسبلد کبس
ماجسنا سح تروص هب
هچرگا ،دوبن رادانعم یساسا یاهزاین قیرط زا و میقتسم پ اب یبانتجا یگتسبلد کبس هطبار تروص هب یگدنروآدید
زاین یجنایم شقن قیرط زا یلو ،دوبن رادانعم میقتسم هطبار ،نیا رب نوزفا .دوب رادانعم یگتسیاش یساسا اب ارگوسود نمیاان یگتسبلد ماجسنا سح
تروص هب
دوبن رادانعم یساسا یاهزاین قیرط زا یلو ،رادانعم میقتسم
لکش 2 . کبس هطبار لدم یاه
گتسبلد ی دپ و دوخ ماجسنا اب ی
گدنروآد ی قیرط زا ن ی اهزا ی ساسا ی اور ن یتخانش
ب ارگوسود نمیاان یگتسبلد کبس هطبار هچرگا و ا
قیرط زا یلو ،دوبن رادانعم میقتسم تروص هب یگدنروآدیدپ یراتخمدوخ و یگتسیاش یساسا زاین ود یجنایم شقن
ًاتیاهن و دوب رادانعم یحلاصا لدم رد
للاقتسا یجنایم شقن
و یگدنروآدیدپ اب یبانتجا یگتسبلد کبس نیب طباور رد کبس نیب طباور رد طابترا زاین یجنایم شقن
یگتسبلد یاه
یسررب یارب .دندش فذح یحلاصا لدم رد یگدنروآدیدپ اب توب نومزآ زا میقتسمریغ طباور ( پارتسا
Bootstrap
)
لودج رد نآ زا لصاح جیاتن هک دش هدافتسا 3
لباق
یم هدهاشم .دشاب
لودج 3 میقتسمریغ یاهریسم بیارض نیمخت ریسم
درادناتساریغ دح
نییاپ دح
لااب حطس
یرادانعم نیمخت
درادناتسا
نمیا یگتسبلد )للاقتسا ،یگتسیاش( زاین
یگدنروآدیدپ 39
/ 0 11 / 0 68 / 0 003 / 0 13 / 0
یبانتجا یگتسبلد )یگتسیاش( زاین
یگدنروآدیدپ 31
/ 0 - 63 / 0 - 068 / 0 - 01 / 0 079 / 0 -
ارگوسود یگتسبلد )للاقتسا ،یگتسیاش( زاین
یگدنروآدیدپ 21
/ 0 - 37 / 0 - 063 / 0 - 005 / 0 11 / 0 -
یجنایم شقن یارب نییاپ و لااب دح جیاتن هب هجوت اب نیب هطبار رد للاقتسا و یگتسیاش یناور یساسا یاهزاین
اب نمیا یگتسبلد کبس بیترت هب یگدنروآدیدپ
68 / 0 و
11 / 0 یرادانعم حطس اب 003
/ 0 زاین یجنایم شقن یارب و
یگتسیاش اب یبانتجا یگتسبلد کبس نیب هطبار رد
اب ربارب یگدنروآدیدپ 068
/ 0 - و 63 / 0 - یرادانعم حطس اب
01 / 0
ًاتیاهن و زاین یجنایم شقن یارب نییاپ و لااب دح
کبس هطبار رد للاقتسا و یگتسیاش اب ارگوسود یگتسبلد
اب ربارب یگدنروآدیدپ 063
/ 0 - و 38 / 0 - یرادانعم حطس اب
005 / 0 یم دادعت نینچمه .تسا رادانعم هک دشاب
هنومن پرتسا توب یریگ 2000
یاهزاین نیاربانب .دوب ات
هطبار رد یگتسیاش و للاقتسا و نمیا یگتسبلد کبس
یگدنروآدیدپ اب ارگوسود زاین و دنراد یجنایم شقن
یگدنروآدیدپ اب یبانتجا یگتسبلد کبس هطبار رد یگتسیاش یم افیا یجنایم شقن زین .دنک
هجیتن و ثحب یریگ
هطبار نییعت فده اب شهوژپ نیا کبس ی
یاه
)ارگوسود نمیاان ،یبانتجا نمیاان ،نمیا( یگتسبلد ماجسنا و
یجنایم اب یگدنروآدیدپ و دوخ اهزاین یرگ
یساسا ی
اور ن .تسا هتفرگ تروص نادنملاس رد یتخانش
ینبم شهوژپ تسخن هیضرف یاهزاین یجنایم شقن رب
کبس هطبار رد )یگتسیاش و للاقتسا( یناور یساسا یاه
.دش دییات یگدنروآدیدپ اب یگتسبلد ،هیضرف لوا شخب رد
هکلب ،میقتسم تروص هن نمیا یگتسبلد هک داد ناشن جیاتن یجنایم اب رب یگتسیاش و یراتخمدوخ زاین ود یرگ
زا هیضرف نیا نومزآ زا لصاح جیاتن .دراد رثا یگدنروآدیدپ و نیداینب یاهزاین و نمیا یگتسبلد تبثم هطبار ثیح شهوژپ اب یگدنروآدیدپ اب یناور یاهزاین ابقرا
یی و
ناراکمه ( 1398 برع ،) ( هداز 1396 ،) وچ و مان (
2018 ،)
( ناراکمه و ویرتنوم 2017
و ) ننوس ( ناراکمه و س 2017
)
،تسا ناوخمه اما
و یگتسبلد رادانعم هطبار رظن زا
شهوژپ اب یگدنروآدیدپ رک
نسنتسی ( 2017 )،
و و هدازدنلب
( یبحاصم 1395
.تسین ناوخمه )
یم هتفای نیا نییبت رد هک درک نایب ناوت
یناور یاهزاین
تأ دراد یدنملاس نارود رد درخ شیازفا رب یدایز ریث و
نییاپ نینس رد هک ینادنملاس یساسا یاهزاین رت
اور ن هدومن اضرا ار دوخ یتخانش دنرداق رتهب ،دنا
و مان( دننراذگب رس تشپ ار دوکر لباقم رد یگدنروآدیدپ ،وچ 2018 .) یاهزاین اب هک ینامز نمیا یگتسبلد یساسا
اور ن یتخانش هارمه ددرگ ، یگدنروآدیدپ شیپ ار
یم ینیب دنک
( و سامروک ناراکمه
، 2014 تبثم هطبار نییبت رد .)
یم یناور یساسا یاهزاین و نمیا یگتسبلد رد ناوت
نییعتدوخ هیرظن بوچراچ ،نایار و یسد( یرگ
2000 نایب )
اور یاهزاین یاضرا هک درک ن
ت یتاذ هزیگنا رب یتخانش أ
ریث
یم شیازفا ار درف ینوریب لرتنک ساسحا و دراد نیا .دهد
کمک راتخمدوخ یاهراتفر تفرشیپ هب ینورد هزیگنا یم ندید ییاناوت و لرتنک ساسحا شیازفا ببس و دنک
هبنج زا لئاسم یم فلتخم یاه
اب درف ،نینچمه .دوش دامتعا
هب شلاچ یرتشیب سفن یم تیریدم ار اه
ار اهنآ و دنک
یم رادانعم نیا مامت هک دناد
د درف یدنمناوت بجوم اه قلخ ر
یم ون راثآ یم درف هجیتن رد .ددرگ
م روط هب دناوت ؤ
اب رث
هزوح رد دارفا و نوریب طیحم لماعت یگدنز فلتخم یاه
،ناراکمه و سامروک( دشاب هتشاد 2014
،هنومن یارب .)
یم کمک درف هب یراتخمدوخ زاین ندش هدروآرب ات دنک
تیلاعف ریسم تمس رد و دنمفده تروص هب ار دوخ یاه
خشم و زیمآدامتعا لماعت کی نتشاد و دنک تیاده ص م
ؤ رث
لکش رد طیحم اب اب ندمآ رانک رد یگتسیاش ساسحا یریگ
،یلزیند و ایاکناک( تسا راذگرثا طیحم 2020
.) نییبت رد
رتلااب حوطس ،یگدنروآدیدپ اب یناور یساسا یاهزاین هطبار اور یساسا یاهزاین یاضرا ن
درکلمع هب رجنم یتخانش
اور ن یم رتهب یتخانش ،نایار و کیمین( دوش
2007 رد .)
یم یگدنروآدیدپ اب طابترا دعب یرادانعم مدع نییبت ناوت
و قلعت ساسحا هب زاین یاراد دارفا همه هک دومن نایب هرود رد و دنراد تسود ار یعامتجا لماعت و دنتسه طابترا ساسحا عفر یارب رتشیب طابترا هب زاین نیا یدنملاس ییاهنت یم ساسحا نادنملاس رد
ًلاامتحا و دوش هب زاین نیا
تیاده یارب نانآ یگدنزاس و تیقلاخ رب یریثأت ،طابترا .درادن یدعب لسن و نایفارطا یساسا یاهزاین یاضرا
اور ن تزع اب یتخانش و یردیح( یگدنز زا تیاضر ،سفن
،ناراکمه 2018
،ناراکمه و ویرتنام( ینهذ یگدنزرس ،)
2017 کلمع ،) اور در ن ،ناراکمه و گن( تبثم یتخانش
2012 .تسا هارمه یدنملاس نارود تیقفوم و ) یجنایم شقن رب ینبم شهوژپ لوا هیضرف مود شخب
ناور یساسا یاهزاین یگتسبلد کبس هطبار رد یتخانش
ت یگدنروآدیدپ و نمیاان أ
زاین ود هک داد ناشن جیاتن .دش دیی
یگتسیاش و یراتخمدوخ م ناونع هب
ای جن ی هطبار رد رادانعم
م نای گتسبلد ی اان نمی اب ارگوسود یگدنروآدیدپ
هتخانش
دندش کبس نایم هطبار تسناوت یگتسیاش زاین طقف یلو ،
یگدنروآدیدپ یبانتجا نمیاان یگتسبلد م ار
یجنای یرگ
امن دی . و یردیح شهوژپ اب هیضرف نیا نومزآ جیاتن
( ناراکمه 1397
هطبار ثیح زا و تسا ناوخمه ) نایم
کبس شهوژپ اب یگدنروآدیدپ و نمیاان یگتسبلد یاه
( یبحاصم و هدازدنلب 1395
و یردیح .تسا وسمهان )
( ناراکمه 1397
و یبانتجا یگتسبلد هک دنداد ناشن )
زا تیاضر نیداینب یاهزاین قیرط زا ارگوسود یگتسبلد شیپ ار یگدنز یم ینیب
هنیمز هک دنک یگدنروآدیدپ زاس
هدازدنلب .تسا ( یبحاصم و
1395 دنداد ناشن ) کبس هک
.دراد رادانعم یفنم هطبار یتسیزهب اب یبانتجا یگتسبلد برع ( هداز 1396 هک داد ناشن ) نیب
یاهزاین
،یراتخمدوخ اب طابترا و یگتسیاش
ینهذ یگدنزرس نادنملاس
طابترا
دراد دوجو تبثم و رادانعم .
مه رب ی ن ساسا یم ناوت تفگ
دلاو ی ن تح ی نما رگا ی ت ناور ی دنشاب هدرک مهارف ار کدوک
،
سناتپ ی ل ا ی ن ارب هک دنراد ار ی
ناور تملاس ی
نامسج و ی
وخ کدوک ی
ش دهت ی د ی ن رگا دنوش بوسحم ی
اهزا ی ساسا ی
وخ کدوک ی
ش دنزاس بوکرس ار اهنآ و دننکن اضرا ار
سننوس(
،ناراکمه و 2017
) عقاو رد . عون هب هجوت اب
خساپ ی ازا رد کدوک هک ی
ا ن زارب ی اهزا ی ش وس زا ی تبقارم
م )ردام( هدننک ی
یگ در رد و ی تفا ی ،دراد ردام خساپ زا هک
گتسبلد کبس ی
توافتم ی ا وا رد ی داج م ی
،دوش ا رگا ی ن خساپ
مأت ی ن نما ساسحا ،دشاب هدننک اضرا و هدننک ی
ت کدوک رد
م لکش ی یگ در ن و ی اهزا ی ن کدوک ی ز م هدروآرب ی دوش لو . ی
لوا طابترا رگا ی
ه م دلاو اب کدوک ؤ
سآ دشابن رث ی
ب یاه ناور ی
مسج و ی سب ی را ی م دراو کدوک هب ی
،دوش ساسحا کدوک
نماان ی م ی دنک ن و ی اهزا ی و ی ن ی ز من هدروآرب ی
دوش ساسارب .
رد مدع ی تفا اضرا مدع و کدوک بسانم خساپ ی
ن ی اهزا ی
ساسا ی ناور تخانش ی کدوک عورش ندروآ دوجو هب
هراوحرط ییاه حم و دوخ زا ی
ط پ ی شنومار م ی دنک شرگن و
فنم ی فارطا و دوخ هب تبسن ی
نا ا وا رد ی داج م ی ددرگ ات هک
لاسگرزب ی م ی دننام ا و ی ن شرگن یاه فنم ی شهاک بجوم
اضر ساسحا ی
ت قفوم و ی ت گدنز رد ی ساسحا هب رجنم و
گدنامدکار ی پ مدع(
د دی گدنروآ ی م ) ی ددرگ .
میقتسم هطبار رب ینبم شهوژپ مود هیضرف یسررب ت دوخ ماجسنا اب ارگوسود یگتسبلد کبس أ
جیاتن .دش دیی
هطبار دوخ ماجسنا اب ارگوسود یگتسبلد کبس هک داد ناشن اب میقتسم روط هب هتفای نیا .دراد رادانعم و یفنم شهوژپ ( ناراکمه و ییابقرا یاه 1398
و رف یدئاق ،)
( ناراکمه 1392
( ناراکمه و رگار رلبیاه ،) 2021
و )
رگمنایوب ( ناراکمه و 2008
هجیتن .تسا اتسارمه و وسمه )
( ناراکمه و ییابقرا شهوژپ 1398
نایوجشناد یور رب )
کبس هک دوب نیا رگنایب ماجسنا اب نمیاان یگتسبلد یاه
هطبار دوخ یدئاق .دراد رادانعم و یفنم یا
ناراکمه و رف
( 1392 کبس هک دندیسر هجیتن نیا هب دوخ شهوژپ رد )
گوسود یگتسبلد و یفنم هطبار یناور ماجسنا ساسحا اب ار
تروص شهوژپ زا لصاح هجیتن نینچمه .دراد رادانعم ( ناراکمه و رگار رلبیاه طسوت هتفرگ 2021
نیب ،داد ناشن )
کبس یفنم هطبار ماجسنا ساسحا اب نمیاان یگتسبلد یاه
( ناراکمه و رگمنایوب و دراد دوجو 2008
زین ) دنداد ناشن
هک نیب کبس اه ی یگتسبلد و ساسحا و دوخ ماجسنا
.دراد دوجو هطبار تبثم تاناجیه و یمیمص طباور داجیا ،ارگوسود یدارفا ،تفگ نینچ دیاب هتفای نیا نییبت رد
ًلاماک ار ایند یم کرد لباق ریغ و مهبم
.دنناد ارگوسود دارفا
هب ،دنتسه دوخ نایفارطا هب تبسن ضقانتم یراتفر یاراد هنوگ ینارگن فرط نآ زا و یکیدزن هب یدایز لیامت هک یا یراتفر ثعاب ندش هتشادن تسود اب طابترا رد یدیدش
یم اهنآ رد نوگمهان بناج زا درس یاهراتفر بجوم هک دوش
یم اهنآ دوش
،رپوک و زنیلوک(
2002 .) هجیتن رد
ًلاامتحا نیا
لد هطبار زا یتسرد کرد دارفا ب
رد ،دنرادن یگتس
،تقیقح
رط هراوح قارم زا ب و دشاب هدش ینورد هک دنرادن هیلوا
ی دنناوتب ک ینورد ییامنزاب نیا هیاپ رب ار مجسنم دوخ
دنهد لکش زا .
م رگید ؤ هفل ،دوخ ماجسنا ساسحا یاه
هفلؤم نیا یاراد هک یدارفا هک تسا تیریدم تیلباق اب هلباقم تیریدم تردق هک دنراد ار رواب نیا ،دنتسه لامان و تلاکشم نآ لح یارب و دنراد ار یگدنز تامی
دارفا هک یتروص رد .دنراد یدایز ییاناوت تلاکشم هنیمز نیا رد مه یشلات و دنرادن تیریدم ییاناوت ،ارگوسود یمن بولطم هجیتن بسک هب یدیما هکنیا لیلد هب دننک
یم بجوم رما نیمه و دنرادن ساسحا زا دارفا نیا هک دوش
وخرب ینییاپ دوخ ماجسنا یم یلک روط هب .دنشاب رادر
ناوت
و تاماهبا زا ولمم ار ایند هکنیا لیلد هب ارگوسود دارفا تفگ یم دیدهت شیپ لباقریغ ار نآ یاهدادیور و دنناد
ریغ و ینیب
یم تیریدم لباق یگدنز زا یفیعض رایسب کرد و دنناد
فیعض ساسحا یاراد ،دنراد .دنتسه دوخ ماجسنا زا یرت
دودحم هلمج زا تی
ندوب یعطقم ،قیقحت نیا یاه
شور رگید زا هدافتسا مدع ،هعلاطم دننام هداد یروآدرگ یاه
،هبحاصم دننام یتیعقوم و یدرف لماوع لرتنک مدع
یگژیو یعامتجا هاگیاج و یتیصخش یاه -
یداصتقا رد و
هب هعماج ندرک دودحم ،تیاهن نارهت رهش نادنملاس
هک
توافتم اهرهش رگید اب تسا نکمم رگید هب .دشاب
یم داهنشیپ نارگشهوژپ رگید ییاسانش هب هک دوش
یگدنز تیفیک تیعضو دوبهب رد یجنایم یاهریغتم یجنایم یاهریغتم نیا ساسا رب ناوتب ات دنزادرپب نادنملاس یگدنز تیعضو دوبهب روظنم هب راذگرثا تلاخادم نیودت هب رگید نارگشهوژپ ،نینچمه .تخادرپ هعماج زا هورگ نیا رب
داعبا ییاسانش هب قیمع تروص هب هبحاصم شور ساسا .دنزادرپب نادنملاس یگدنز تیفیک تاعلاطم ،نیا رب نوزفا
یم نارگشهوژپ طسوت یلوط تهج رد مهم یماگ دناوت
یگژیو تخانش .دشاب نادنملاس یگدنز تیفیک رادیاپ یاه
ساپس یرازگ
ا ام اب شهوژپ نیا رد هک یدارفا و نادنملاس یمامت ز
ساپس دنتشاد یراکمه گ
ز یم یرا .میامن
عبانم
را ییابق
، م ،.
ناینامیلس
، ع
،.
یدمحم روپ
، م و ،.
هعلق ون ع ی
، .ف
( 1398 یسررب .) فرصم هب شیارگ رد یگتسبلد کبس شقن
اجسنا سح یجنایم شقن یسررب :داوم ف .م
یملع همانلص
یهوژپدایتعا
، 13 ( 53 ) ، 118 - 97 .
ناتساب
،ی ف ،.
تجاح
،ی س و ،.
سح
،ینی .ر ( 1399 .) سررب ی م نازی
حارج هقباس اب نادنملاس رد طوقس زا سرت و بارطضا ی
دپوترا ی شان ی لاس رد طوقس زا 1397
:دنملاس . هلجم
دنملاس ی ا ناری 15 ( 4 ) ، 523 - 506 .
یردیح
، آ
،.
ینابرق
، ن و ،.
نیسحروپ
، .ر ( 1397 .) هطبار نییعت
بس ک شقن :یگدنز زا تیاضر نازیم اب یگتسبلد یاه
هطساو اور یداینب یاهزاین زا یدنمتیاضر یا همانلصف .ین
اور مولع یشهوژپ یملع ن
یتخانش
، 17 ( 70 ) ، –650 643 .
( .ح ،یهاش 1390
یتیصخش یاه یگژیو نیب هطبار .)
یگدنروآدیدپ(
- یاهدنیارف )یگدنامدکار و ییوج مظن دوخ
یلاسنایم هرود رد یگدنز کبس یسانشراک همان نایاپ(
.نارهت ،سردم تیبرت هاگشناد ،)دشرا برع هداز
، .م ( 1396 .) اور یساسا یاهزاین هطبار ن
اب یتخانش
نادنملاس رد ینهذ یگدنزرس یدنملاس هلجم :دنملاس .
.ناریا 12 ( 2 ) ، 179 - 170 .
یلع روپ و ،.ا ، فیرش ن ، . ( 1391 ییایاپ و ییاور یسررب .)
نایوجشناد رد ماجسنا سح همانشسرپ دنهوژپ هیرشن .
،ه
17 ( 1 )،
56-50 .
یداهرف
، م
،.
یققحم
، ح و ،.
یئاسن مدقم
، .ب ( 1399 .) نیب هطبار
کبس :نایوجشناد یصخش نیب تلاکشم اب یگتسبلد یاه
یناجیه شوه یجنایم شقن یزار یکشزپ مولع هلجم .
،
27 ( 1 ) ، 84-73 .
یدئاق رف
، ح
،.
یئادخدبع
، م
،.
فابرعش نایدمحماقآ
، .ح ( 1392 .)
یجنایم شقن هطبار رد یناور ماجسنا ساسحا یرگ
کبس میظنتدوخ اب یگتسبلد یاه رد شهوژپ همانلصف .ی
اور تملاس ن
.یتخانش 7 ( 1 ) ، 19 - 11 .
( .ب ،ورنوم دازاه 1395
) . اه شور ی رامآ ی تبقارم شهوژپ رد
اه ی تشادهب ی .ورنوم ت(
همجر ا ،داژن مظاک
،.
ح ی رد ی
، .م و ،
.ر ،هداززورون )
نارهت : .رگن هعماج
ماظن نایکسارک و ،.ح ،یفیرشروپ ،.ا ،یلعجرب ،.م ،تسود
( آ ،یرابمجوم 1397
،) اب ماجسنا سح و دیما هطبار
هب شرگن یجنایم شقن :نادنملاس یتخانش ناور یتسیزهب گرم همانلصف ، ،یریپ یسانشناور
4 ( 3 ،) 195 - 179 .