In this research, a new and simple method is introduced to identify the plasticity index for different mulches used in sand dune stabilization or slack soil bed using Casagrand device

(1)

i r a n n a t u r e . a r e e o . a c . i r 22

Abstract

For years, many researchers and experts particularly in Iran have been trying to find suitable matters as an alternative to bituminous mulch for fixing sand dune system or slack soil bed. One of the advantages of bituminous mulch is the plasticity and elasticity behavior while fixing sand but many researchers believe that it is environmentally harmful for many soil inhibitors. Currently most of the native mulches produced by different companies after spraying on sand dune will soon be degraded and broken, thus its performance for stabilizing sand is decreased drastically during time past. Since sand materials are physically classified as none plastic behavior, it is difficult to mix mulches with sand and then measure the degree of plasticity. In this research, a new and simple method is introduced to identify the plasticity index for different mulches used in sand dune stabilization or slack soil bed using Casagrand device. In this method, firstly a clayey or a heavy textured soil is selected as a control and the degree of its plasticity index is measured with distilled water. Secondly, the same soil is mixed with the selected mulch instead of distilled water and then same procedure is followed to measure the plasticity index of mixture using standard method of Casagrand. Finally, subtracting the plasticity index of the control soil from the total plasticity index of the mixture resulted in the selected –mulches plasticity index as mentioned in the article.

Keywords: Plasticity index, plasticity limit, liquid limit, suitable mulches

ناریا ،نارهت ،یزرواشک جیورت و شزومآ ،تاقیقحت نامزاس ،روشک عتارم و اهلگنج تاقیقحت هسسؤم ،شهوژپ رایشناد ،لوئسم هدنسیون -*1 [email protected] :کینورتکلا تسپ ناریا ،نارهت ،یزرواشک جیورت و شزومآ ،تاقیقحت نامزاس ،روشک عتارم و اهلگنج تاقیقحت هسسؤم ،شهوژپ رایشناد -2 ناریا ،نارهت ،یزرواشک جیورت و شزومآ ،تاقیقحت نامزاس ،روشک عتارم و اهلگنج تاقیقحت هسسؤم ،رگشهوژپ -3

1*- Corresponding author , Associate Prof. , Research Institute of Forests and Rangelands , Agricultural Research , Education and Extension Organization (AREEO) , Tehran , Iran , E-mail: [email protected]

2- Associate Prof. , Research Institute of Forests and Rangelands , Agricultural Research , Education and Extension Organization (AREEO) , Tehran , Iran 3- Reseach Expert , Research Institute of Forests and Rangelands , Agricultural Research , Education and Extension Organization (AREEO) , Tehran , Iran

اهراز هسام تیبثت یارب بسانم یاه چلام نییعت هتیسیتسلاپ بیرض نییعت دیدج شور اب

3

تسودرهوگ هدازآ و

²

یهاشورسخ دمحم ،

^*1

روپ یحور نسح

Introduction of a new and simple methodology to identify the plasticity index of mulches used for sand dune and slack soil bed stabilization

H. Rouhipour^1* M. Khosroshahi² and A. Gouhardoust ³

هدیکچ لابند هب رابغودرگ راهم و ناور یاه هسام تیبثت یارب ناریا رد هژیو هب یدایز ناسانشراک و نارگشهوژپ هک تسا یدامتم یاه لاس و هدوب رثؤم و بولطم ییاراک دقاف اه چلام نیا زا یرایسب هناتخبروش .دنتسه یتفن یاه چلام یاج هب یرثؤم و بسانم نیزگیاج هسیاقم رد هک یمهم یاه هفلؤم زا یکی .دنا هتشادن ار اهراز هسام تیبثت زاین دروم یاه درادناتسا ،هدمآ لمع هب یاه شیامزآ ساسارب ماگنه اهنآ یعاجترا تیلباق یترابع هب ای یریذپ فاطعنا ،دریگ رارق هجوت دروم دیاب اهراز هسام یور ششاپ ماگنه اه چلام ییاراک فاطعنا دقاف ،بسانم یاهدرادناتسا ریاس نتشاد دوجو اب یدیلوت یاه چلام زا یرایسب هک هدش هدهاشم .تسا هسام اب طلاتخا یگدننک تیبثت تیصاخ و هدش هتسکش یطیحم یاه لماع رثا رب ناور یاه هسام یور ندش هدیشاپ زا سپ ببس نیمه هب و هدوب اب هداس یشور ،یهاگشیامزآ طیارش رد اه چلام یریذپ فاطعنا بیرض نییعت یارب شهوژپ نیا رد .دنهد یم تسد زا ار دوخ هتیسیتسلاپ بیرض و یریمخ ،یناور دح لماش گربرتا دودح ادتبا شور نیا رد .دوش یم یفرعم دنارگازاک هاگتسد زا هدافتسا چلام ندوزفا اب کاخ نامه گربرتا دودح سپس .دوش یم یریگ هزادنا دهاش ناونع هب بآ ندوزفا اب یمول -یسر کاخ کی بیرض یریگ هزادنا زا هدمآ تسد هب جیاتن یددع فلاتخا زا .دوش یم نییعت ^(PI)هتیسیتسلاپ بیرض و یریگ هزادنا بآ یاج هب نییعت ،دعب نودب تیمک کی اب درجم روط هب ار اه چلام یریذپ فاطعنا رادقم ناوت یم دهاش کاخ اب چلام یواح کاخ هتیسیتسلاپ جیاتن .تفرگ رارق یسررب دروم چلام تفه یریذپ فاطعنا بیرض ،صخاش نیا زا هدافتسا اب .درک یدنب هقبط و هسیاقم ار اهنآ و دقاف ای مک یدنب هقبط رد اه چلام ریاس و طسوتم هتیسیتسلاپ یدنب هقبط رد یکیلیرکا هیاپ اب ییاه چلامو ایاپ چلام هک داد ناشن .دندوب یریذپ فاطعنا بسانم چلام ،یناور دح ،یریمخ دح ،هتیسیتسلاپ بیرض :یدیلک یاه هژاو

10.22092/irn.2017.113379

1395/12/24 تفایرد خیرات 1396/04/12 شریذپ خیرات

(2)

23 1396 نابآ -رهم ،4 هرامش ،2 دلج /ناریا تعیبط

همدقم

(Duststorm( رابغودرگ یاه نافوط یدــج یاــه هدیدپ زا یــکی قــطانم زا یــخرب رد یتــسیز طیحم اــه هدیدپ نــیا .دنتــسه اــیند کــشخ یــهجوت لــباق تلاکــشم داــجیا ببــس یــنیمز لــقن و لمح ،تاــطابترا هــنیمز رد تملاــس و یــلم دــمآرد شــهاک ،یــیاوه و دراوــم زا یا هراــپ رد و هدــش ماد و ناــسنا ار رگید تادوــجوم ریاــس و ناــسنا گرــم یاــه نافوط شــیازفا .دنا هتــشاد یــپ رد هــقطنم رد رــیخا یاه لاــس رد راــبغودرگ رد هــک نارــیا رد هژــیو هب و هــنایمرواخ قطانم زا یرایــسب رد یا هدرتــسگ ساــیقم ،هداد خر روــشک قرــش و برــغ ،یــبونج يــیاز نابایب هدــیدپ یاــهدمایپ زا یــکی کــشخ قــطانم رد تاــعفد هــب هــک تــسا رد تاــقیقحت .دــهد یم خر کــشخ همین و اــه شوپ کاخ اــی چــلام درــبراک دروــم طــسوت ادــتبا یداــب شیاــسرف راــهم یارــب رد هک دــش زاــغآ 1359 لاــس رد »لــیپچ«

یارــب یــهایگ یاــه هدنامیقاب و هاک زا نآ

Chepil et) دــش هدافتــسا کاــخ تــظافح ،دعب هب لاــس نیا زا .(al., 1963a, 1963b

عاوــنا لــیبق زا یــعونتم یاــه شوپ کاخ ،سر کاخ ،یتــسیز و یعونصم یاــهرمیلپ و هخاــش زا اه نکــشداب عاوــنا ،هزیرگنــس یهایگ یاه هدنامیقاب ریاــس و ناــهایگ گرب طسوت اه لیاتــسکتوئژ و اهدیرگوئژ عاونا و ناهج فلتخم طاقن رد یدایز نارگــشهوژپ نــیا جــیاتن .تــفرگ رارــق یــسررب دروــم هدــش رــشتنم ددعتم تایرــشن رد اه شهوژپ .تــسا جراــخ هــلاقم نــیا هــلصوح زا هــک راــب نــیلوا یارــب زــین یــتفن یاــه چلام حرــط

روــصنم ناورداــش طــسوت 1347لاــس رد نارــیا رد اــب تــفن تکرــش زا یودــهم سدــنهم و دــیؤم یــیادز نابایب و نــش تــیبثت رــتفد یراکــمه یــجابلا رد روــشک عــتارم و اــهلگنج نامزاــس تــشاک اب هارمه یا هدرتــسگ حوطــس رد زاوــها و موکیناپ یــفلع هاــیگ ،لیبنکــسا ،یهاــش زــگ ات ناکاــمک و دــش ارجا راگزاــس ناهایگ ریاــس لکــش( تــسا هتــشاد هــمادا رــیخا یاه لاــس هــک یــتیقفوم تــلع هب .)1363،روــپ یحور ؛1 یــپ رد ناتــسزوخ رد یــشاپ چلام تاــیلمع رد روــشک قطانم ریاــس هب مادــقا نــیا تــشاد .تفای شرتــسگ ناور یاه هــسام تــیبثت رــما لوصحم نــیا ندوــب نارگ تــلع هب نوــنکا مه یتــسیز طیحم بوــلطمان تارــثا نــینچمه و یارــب یــنیزگیاج اــت دوــش یم شلاــت نآ یاه لاــس رد .دوــش ادــیپ یــتفن یاــه چلام یدایز ناــسانشراک و نارگــشهوژپ زین رــیخا یاه هــسام تیبثت و کاخ تــظافح هــنیمز رد یرــثؤم و بــسانم نــیزگیاج لاــبند هب ناور رــب هولاع اــت دــنا هدوب یــتفن یاــه چلام یارــب طــیحم رــب یــبرخم تارــثا ،ماود و یرادــیاپ .دشاب هتــشادن تــسیز ییاه چلام زا یرایـسب نونکات هناتخبروش فلتخم یاه هـسسؤم و اه تکرـش طـسوت هک ساسارب و هتـشادن یرثؤم ییاراک ،هدـش هیهت دروم یاه درادناتسا ،هدمآ لمع هب یاه شیامزآ یـسررب یارب .دنا هتـشادن ار نـش تیبثت زاـین یاه صخاـش دیاب ،فلتخم یاه چلام یـیاراک ،کاخ هـب بآ ذوـفن تـیلباق دـننام یددـعتم تـمواقم ،یـشرب تـمواقم ،تـفرداب نازـیم زا هچهایگ جورـخ ،رذب ندز هـناوج ،یراـشف چلام یراگدنام و ماود و هدش یشاپ چلام رتسب ریاس ای شفنب ءاروام هعشا و عـشعشت ربارب رد

رارق یـسررب دروم ار یـلیمکت یاـه شیامزآ هفرص نینچمه و یتسیز طیحم تارثا هتبلا .داد .تـشاد رود رظن زا دیابن ار اهنآ یداـصتقا یاه چلام هـسیاقم رد هک یـتاکن زا یـکی بیرض ،دریگ رارـق هجوت دروم دـیاب فـلتخم ییاریمخ بیرض یـترابع هب ای یرـیذپ فاطعنا .تـسا هـسام اب ندـش طوـلخم ماگـنه اـهنآ زا معا اه چلام زا یرایـسب هک هدـش هدهاـشم هـسام اب هک کـیژولویب اـی یـندعم ،یرـمیلپ دنوـش یم هدیـشاپ زاین دروـم یاه تبـسن اـب و یریذپذوفن ،تـمواقم رـظن زا تـسا نکمم صاوخ یاراد هدش هراـشا یاه صخاش ریاس یریذپ لکـش ای فاطعنا اـما ،دنـشاب یبولطم نیا ببـس نیمه هب .دنـشاب هتـشادن یبـسانم یاه هسام یور ندـش هدیـشاپ زا سپ اه چلام یطیحم یاه لماع رثا رب نامز تشذگ و ناور تعرس اب ییاهداب ریثأت تحت و هدـش هتسکش دنوـش یم بیرخت ،شیاـسرف هناتـسآ زا شیب و هدـمآرد تـکرح هب هراـبود هـسام تارذ و رد .دنزاـس یم فـقوتم ار کـیژولویب تـیبثت

راز هسام کیژولویب تیبثت و یتفن یشاپ چلام هوحن -1 لکش

دهاش راز هسام رد تبوطر یریگ هزادنا :ج ،یتفن چلام اب یشاپ چلام :ب ،Acacia Victoria اب تیبثت زا دعب راز هسام :فلا

فلا ب

ج هناتخبروش

زا یرایـسب نوـنکات اه تکرش طسوت هک ییاه چلام ،هدش هیهت فلتخم یاه هـسسؤم و ساسارب و هتـشادن یرثؤم ییاراک ،هدـمآ لـمع هب یاـه شیامزآ زاـین دروـم یاه درادناتـسا

.دنا هتـشادن ار نـش تیبثت

(3)

i r a n n a t u r e . a r e e o . a c . i r 24 هجرد هـسیاقم یارـب شـهوژپ نـیا

،فـلتخم یاـه چلام یرـیذپ فاطعنا گربرتا دودح ساـسارب هداس یـشور یخرب یریذپ فاطعنا هجرد و هدش عادبا دروم اه تکرـش یدیلوت یاـه چلام زا داد ناشن هدمآ تسد هب جیاتن .تفرگ رارق هسیاقم یچلام و ایاپ یراجت یاه مان هب چلام عوـن ود هک یریذپ فاطعنا بـیرض یاراد یکیلیرکا هـیاپ اب ،طیارش ریاس ندوب اراد تروص رد و هدوب یبسانم .دنتسه ناور یاه هسام تیبثت یارب هیصوت لباق

اه شور و داوم

،^USDA یدــنب هقبط ساــسارب هک یــیاجنآ زا یاراد روــشک یا هــسام یاــه هپت بــلاغ اــت 0/05 نــیب تارذ دــصرد 90 زا شــیب ،)1373 ،روــپ يحور( دنتــسه رــتم یلیم 2 یــیاریمخ بــیرض یرــیگ هزادنا نــیاربانب روــط هب اــهنآ (Plasticity Index) اــی ^PI

None هقبط رد و هدوــبن ریذپ ناکما میقتــسم ندرــک فرــطرب یارــب .دــنراد رارــق ^plastic یاــه چلام هــسیاقم روــظنم هب و لاکــشا نــیا کــی ،بــیرض نــیا رــظن هــطقن زا فــلتخم رارق یسررب دروم هداــس یهاگــشیامزآ شور یدــنب هجرد و کــیکفت هــب رداــق هــک هــتفرگ یرــیذپ فاطعنا رــظن زا فــلتخم یاــه چلام .تــسا اــهنآ یریذپ لکــش اــی نیگنــس تفاب یاراد کاخ کی یارب ادتبا رد هک دهاــش کاــخ ناوــنع هب (Clay loam)

اب ،تــسا یریذپ لکــش یاراد بوطرم تلاح اب نآ ندرــک طولخم و رــطقم بآ زا هدافتــسا دــح لماــش گرــبرتا دودــح ،روــکذم کاــخ اــب و یرــیگ هزادنا یرــیمخ دــح و یــناور هتیــسیتسلاپ بیرض ،دودــح نــیا زا هدافتــسا )1( هــطبار زا هدافتــسا اــب کاــخ نــیا ^(PI) کاــخ تاصخــشم زا یــخرب .دــش هبــساحم ،نیاربانب .تسا هدــش جرد 1 لودج رد روکذم ییاریمخ ای هتیسیتسلاپ بیرض هبــساحم یارب

(Liquid Limit) LL یــناور دح دیاب اــه چلام طولخم (Plasticity Limit) یرــیمخ دــح و

هاگتــسد اــب ار رــظن دروــم چــلام اــب کاــخ هــب هــجوت اــب .درــک یرــیگ هزادنا دــنارگازاک کاخ هــب دیاب هــک يــتبوطر دــصرد ،فــیرعت دــح هــب يرــیمخ دــح زا اــت دوــش هــفاضا تیصاخ نازــیم رــگنایب ،دــسرب دوخ يــناور .تــسا کاخ نآ یریذپ لکــش اــی یــیاریمخ

(PI) هتیــسیتسلاپ صخاــش ،رگید تراــبع هب نآ يریمخ دــح و يناور دــح فلاتخا رــبارب :دوــش یم نایب 1 هــطبار اــب هــک تــسا کاــخ

PI = LL-PL 1 هــطبار دــح اــی یــناور دــح

،

^LLهــطبار نــیا رد .تــسا کاــخ یرــیمخ دــح^PL و نلایــس ،کاخ عون نامه زا هدافتسا اب دعب هلحرم رد فلتخم یاه چلام زا زاین دروم رادقم ندوزفا اب یریمخ دح و یناور دح هرابود ،رطقم بآ یاج هب یریگ هزادنا ،فلتخم یاه چلام اب کاخ طولخم نیا ییاریمخ صخاش ای هتیسیتسلاپ بیرض و اب .دش هبساحم 1 هطبار زا فیرعت قبط طولخم بیرض ،رخآ هلحرم رد بیرض ود نیا نتشاد فلاتخا زا ناوت یم ار اه چلام میقتسم فاطعنا اب کاخ طولخم هتیسیتسلاپ بیرض یاه تیمک کاخ هتیسیتسلاپ بیرض و فلتخم یاه چلام کی هک 2 هطبار زا هدافتسا اب یگداس هب ،دهاش بیرض هچره .درک هبساحم ،تسا دعب نودب تیمک فاطعنا یاراد ،دشاب رتشیب چلام یتسیتسلاپ هدننکش یاهورین لباقم رد نآ ماود ،هدوب یرتشیب یاه هسام یشاپ چلام یارب و دوب دهاوخ رتشیب .تسا رت بسانم ناور PI_(Malch) = PI(Malch+Soil)- PI_(Soil) 2 هــطبار

اه هنومن یناور دح نییعت

رــظن دروــم کاــخ زا مرــگ 200 دودــح رد یارــب هدــش کــشخ دازآ یاوــه رد هــک ار هرامــش کــلا زا تــشرد تارذ ندــش ادــج نزو رت شیپ هــک یــفرظ رد و هداد روــبع 40 بآ جــیردت هب نآ هــب و هــتخیر ^(W1) هدــش

،هدرــک هفاضا ار رــظن دروــم چــلام اــی رــطقم تروــص هب اــت مــینک یم طوــلخم کدراک اــب زا یتمــسق سپــس .دیآرد یــتخاونکی رــیمخ ماج ای هــساک رد ار هدــش هدامآ کاــخ هــنومن یلاح رد .مــیهد یم رارــق دــنارگازاک هاگتــسد تباث هیاپ یور درادناتــسا هــلصاف اب ماج هــک ماج لــخاد کاــخ حطــس کدراک اــب ،تــسا ماــجنا یروــط لــمع نــیا و هدرــک فاــص ار هطقن نــیرتدوگ رد کاــخ قــمع هک دوــش یم

شکرایش زا هدافتسا اب .دــسرب رتم یلیم 10 هب ،ماج نورد کاــخ یور ،هاگتــسد صوــصخم داجیا ماــج نراقت روــحم دادــتما رد یرایــش دــنارگازاک هاگتــسد ماــج تــکرح .دوــش یم هاگتــسد ماــج هــب هــک هدــش مــیظنت یروــط نــیا .دوــش یم دراو هــبرض ود هــیناث رــه رد هک دــنک ادــیپ هــمادا یــتقو اــت دــیاب تاــبرض نوکــس تلاح رد رــت شیپ هــک یــلوط رایــش هتــسب هدــش داــجیا رــتم یلیم 13 هزادــنا هــب مزلا تاــبرض دادــعت هــلحرم نــیا رد .دوــش .دوــش یم تــشاددای رایــش ندــش هتــسب یارب یارب ار ماــج لخاد کاخ زا یرادــقم سپــس صوصخم فرــظ رد ،تبوطر دــصرد نــییعت مــه اــب بوــطرم کاــخ و فرــظ و هــتخیر کاخ هنومن هب هراــبود .^(W2)دنوــش یم نزو هب هتــسب رطقم بآ اــی چــلام یرتــشیب رادــقم تــبوطر اــت دوــش یم هــفاضا شــیامزآ عوــن یارب مزلا تاــبرض دادــعت و هدــش رتــشیب نآ لــمع نــیا .دوــش مــک رایــش ندــش هتــسب 35 اــت 15 نــیب تاــبرض دادــعت یارــب دــیاب نــییعت یارــب رــخآ هــلحرم رد .دوــش رارــکت ی اه فرظ ،اــه هنومن تــبوطر یــنزو دــصرد )نوآ( هــناخمرگ رد بوــطرم کاــخ یواــح 104 ترارــح رد تعاــس 24 تدــم یارــب کــشخ اــه هنومن اــت درــیگ یم رارــق هــجرد زا ،اــه هنومن تــبوطر دــصرد .^(W3)دوــش .دوــش یم هبــساحم 3 هــطبار

هدافتسا دروم کاخ تفاب و ییایمیش تاصخشم زا یخرب -1 لودج کاخ تاصخشم pH EC

(dS/m) OC% N% k

(mg/kg) P

(mg/Kg) Na

(mg/kg) sand% silt% clay%

8/15 9/46 0/5 0/05 315/6 ³⁸ ⁷⁴⁴ ⁴⁰ ²⁶ ³⁴

i r a n n a t u r e . a r e e o . a c . i r 24

(4)

⁼W₃²⁻⁻W₁³ ^×¹⁰⁰ W ω W

3 هطبار هنومن ره یناور دح ،فیرعت قبط هک ییاج نآ زا هک تسا کاخ نآ زا یتبوطر دصرد ربارب کاخ رد دنارگازاک هاگتسد اب نآ رد هدش داجیا رایش دادعت نیب یگتسبمه دیاب ،دوش هتسب هبرض 25 هنومن ره رایش ندش هتسب یارب مزلا تابرض دصرد لباقم رد ،دنارگازاک هاگتسد نورد کاخ هاگتسد کی یور ،هنومن نآ هب طوبرم تبوطر میسرت طاقن نیب زا .دوش میسرت تاصتخم روحم دوش یم هداد شزارب رظنّدم طخ نیرت بسانم ،هدش هبرض 25 رد کاخ تبوطر نازیم فیرعت قبط و .دوش یم نییعت تسا کاخ نآ یناور دح هک

اه هنومن یریمخ دح نییعت

ربارب کاخ زا هنومن ره يریمخ دح ،فیرعت قبط هدش سیخ کاخ ،نآ رد هک تسا يتبوطر دصرد 3/2 هب شرطق هک یتلاح رد ،ندش هلیتف رثا رب دنک ندروخ کرت هب عورش ،دسر يم رتم يلیم زا یرادقم شیامزآ نیا ماجنا يارب .)2لکش(

يناور دح شیامزآ رد رت شیپ هک ار یکاخ هنومن کی ای حطسم هشیش يور هدش هدافتسا نآ زا ،تسد فک زا هدافتسا اب و هداد رارق فاص حطس هب یا هلیتف تروص هب ات میناتلغ یم ردق نآ ار نآ .دروخب کرت و هدمآرد رتم يلیم 3/2 یبیرقت رطق دننام ار کاخ تبوطر دصرد دیاب هلحرم نیا رد .درک هبساحم 3 هطبار زا هدافتسا اب و شیپ هلحرم

یریگ هجیتن و ثحب

کی رد تابرض دادعت و تبوطر نازیم نیب هطبار و میسرت یمتیراگل همین تاصتخم روحم هاگتسد .دش هبساحم هبرض 25 رد اه هنومن یناور دح ناشن 10 ات 3 هرامش یاه لکش رد نآ جیاتن .تسا هدش هداد

اه چلام هتیسیتسلاپ بیرض ای ییاریمخ هنماد

تبوطر دصرد نیب فلاتخا ،^(PI) ییاریمخ هنماد هدوب کاخ ^(PL)یریمخ دح و^(LL) یناور دح ،نآ رد هک تسا یتبوطر هنماد هدننک صخشم و هچره .دنام یم یقاب ییاریمخ تلاح هب کاخ یّمک رظن زا کاخ هتیسیتسلاپ ای ییاریمخ هنماد یگدنبسچ یاراد هک تسا نیا هناشن دشاب رتدایز رتشیب نآ یریذپ لکش ای فاطعنا و هدوب یرتشیب

نآ یور اه کرت ندش نایامن و کاخ ندش هلیتف ریوصت -2 لکش

1 هنومن یکیلیرکا هیاپ چلام یناور دح رادومن -3لکش

2 هنومن یکیلیرکا هیاپ چلام یناور دح رادومن -5لکش

ایلارتسا^{Gloun 240} چلام یناور دح رادومن -7لکش

کاخ ایاپ چلام یناور دح رادومن -9لکش )دهاش( کاخ یناور دح رادومن -4لکش

لیرکا یلپ چلام یناور دح رادومن -6لکش

سراف چلام یناور دح رادومن -8لکش

DC400 چلام یناور دح رادومن -10لکش

(5)

i r a n n a t u r e . a r e e o . a c . i r 26 دهاش کاخ اب نآ فلاتخا و یسررب دروم یاه چلام هتیسیتسلاپ بیرض ای ییاریمخ هنماد جیاتن -2لودج

هنومن PL

LL PI(Malch)دهاش هب تبسن فلاتخا PI

دهاش 14/76

21/4 6/64

0

1 هنومن یکیلیرکا هیاپ چلام 17/45

34 16/55

9/91

2 هنومن یکیلیرکا هیاپ چلام 16/42

29 12/58

5/94

DC400 8/6

10/2 1/6

-5/04

سراف 9/68

16/9 7/22

0/58

کاخ ایاپ 10/74

26 15/26

8/62

دیمآ لیرکا یلپ 30/75

49/5 18/75

12/11

)ایلارتسا( Gloun240 16/49

28/3 11/84

5/17

(PI) هتیسیتسلاپ سیدنا ای ییاریمخ هنماد یدنب میسقت -3 لودج

PI ییاریمخ بیرض )بیرض( percentage Degree of plasticity

ییاریمخ دح

Non-plastic 0-1 ییاریمخ نودب

Slight plasticity 1-5 مک یلیخ ییاریمخ

Low plasticity 5-10 مک ییاریمخ

20-10 Medium plasticity

طسوتم ییاریمخ

20-35 High plasticity

دایز ییاریمخ

<35 Very high plasticity

دایز یلیخ ییاریمخ

یاه چلام ییاریمخ هنماد ،2 لودج .تسا دهاش کاخ اب هسیاقم رد ار یسررب دروم .دهد یم ناشن یارب یددعتم یاه یدنب میسقت هچرگ رد هتیسیتسلاپ بیرض فلتخم تاجرد اما دراد دوجو کاخ کیناکم کیسلاک نوتم فلتخم یاه هنومن یدنب میسقت یارب 3 لودج

2000) تسا هتفر راک هب رتشیب داوم و کاخ لودج قبط نیاربانب .(ASTM Standards,

هتیسیتسلاپ یاراد دیمآ لیرکا یلپ چلام هدش رکذ اب یاه چلام و (Medium plasticity) طسوتم و )ایلارتسا(^Gloun ،2 و 1 هنومن یکیلیرکا هیاپ

Low) رتمک هتیسیتسلاپ یدنب هقبط رد ایاپ چلام چلام و سراف چلام .دنتشاد رارق (plasticity

رارق بیترت .دوب هتیسیتسلاپ دقاف ^DC400 بیرض رظن زا یسررب دروم یاه چلام نتفرگ 11 لکش رد ییاریمخ صخاش ای هتیسیتسلاپ .تسا هدش هداد ناشن

یریگ هجیتن

لیرکا یلپ هچرگ ،یسررب دروم یاه چلام نیب زا هبوطرلا بذاج و ییایمیش تیهام تلع هب دیمآ هب تبسن یرتشیب ییاریمخ هنماد یاراد ندوب

رد زین نآ یریمخ دح اما هدوب اه چلام ریاس )دصرد 49/5( هتشاد رارق یرتشیب تبوطر تبوطر نتشاد دوجو اب یا هلیتف تلاح رد و دوخ یکیتسلاپ تلاح و هدش هتسکش رتدایز رد زگره یتبوطر نینچ .دهد یم تسد زا ار تادهاشم نینچمه .دهد یمن خر یا هسام یاه هپت یور رمیلپ نیا ندیشاپ زا یکاح یهاگشیامزآ چلام نیا هک داد ناشن هسام یواح یاه ینیس هتیسیتسلاپ تلاح بآ یرادقم شهاک زا سپ رتمک نآ یشرب تمواقم و دهد یم تسد زا ار دوخ

دیمآ لیرکا یلپ < 1 هنومن یکیلیرکا چلام < کاخ ایاپ < 2 هنومن یکیلیرکا چلام < ایلارتسا ^{Gloun 240}< دهاش <سراف <^DC400

ییاریمخ صخاش ای هتیسیتسلاپ بیرض رظن زا یسررب دروم یاه چلام نتفرگ رارق بیترت -11 لکش

(6)

هیاپ یاراد یرمیلپ یاه چلام هک یلاح رد .دوش یم چلام و ایاپ چلام ،2 ،1 یاه هنومن دننام یکیلیرکا ار دوخ هتیسیتسلاپ تلاح )ایلارتسا( ^Gloun²⁴⁰ رخآ نوتس رد .دننک یم ظفح یرتمک تبوطر رد اه چلام هتیسیتسلاپ سیدنا فلاتخا ،2 لودج یریذپ فاطعنا تیصاخ هدنهد ناشن دهاش اب ندرک طولخم نودب چلام ییایمیش بیکرت

صخاش نیا هک هنوگ نامه .تسا کاخ اب نآ ار یریذپ فاطعنا تیصاخ نیرتهب ،دهد یم ناشن ،1 هنومن دننام یکیلیرکا هیاپ یاه چلام بیترت هب اراد ییایلارتسا چلام و 2 هنومن یکیلیرکا هیاپ یکیلیرکا هیاپ اب یاه چلام ینادیم تایلمع .دنتسه یاهراز هسام رد اهنآ ییایمیش تیبثت یگنوگچ و

یارب .تسا هدش هداد ناشن 13 لکش رد ناشاک هیاپ اب چلام یعاجترا ای یششک تمواقم هسیاقم چلام اب ناریا رد هدش هیهت ،1 هنومن یکیلیرکا نیا یششک تمواقم ،ایلارتسا یکیلیرکا هیاپ .تسا هدش هداد ناشن 12 لکش رد هنومن ود تمواقم ،دوش یم هدید لکش رد هک هنوگ نامه 1 هنومن یکیلیرکا چلام زا لصاح هیلا یششک ییایلارتسا چلام زا هدش هداد ناشن ^IR اب هک .تسا رتشیب

یرازگساپس

زا هــلاقم نــیا ناگدــنراگن ،هلیــسو نیدب ،بآ یاــه یروانف هعــسوت داتــس نلاوئــسم تنواعم تسیز طیحم و شیاسرف ،یلاسکشخ هــک یروــهمج تــسایر یرواــنف و یــملع ،دندرک نــیمأت ار حرــط نــیا یارــجا هــنیزه .دــننک یم رکــشت هــنامیمص

عبانم

يـــلامجا شرازـــگ .1363 ،.ح ،روـــپ يحور تــسد هب تاــیبرجت و يــتاقیقحت ياــه حرط

.ناور یاه هـــسام تـــیبثت هـــنیمز رد هدـــمآ اــهلگنج تاــقیقحت هاگتــسیا تاراــشتنا .ناتسزوخ عتارم و يــنارحب عاــفترا نــییعت .1373 ،.ح ،روــپ يحور ساــسارب ناتــسزوخ ينــش ياــه هپت فــلتخم لوــصف رد تــبوطر تاناــسون تاــقیقحت هــسسؤم تاراــشتنا .لاــس .112 هرامــش هیرــشن ،روــشک عــتارم و اــهلگنج Annual Book of ASTM Standards,Vol

04.08.Published as D 4318 – 98..

Current edition approved June 10, 2000.

Chepil, W. S., N. P. Woodruff، F. H. Siddo- way, and D. V. Armbrust. 1963a.

Mulches for wind and water erosion control. USDA.

Chepil, W. S.، N. P. Woodruff, F. H. Siddo- way, D. W. Fryrear، and D. V. Armbrust.

1963b. Vegetative and nonvegetative materials to control wind and water erosion. Soil Sci. SOC. Amer.

Proc. 27:86-89.

Chepil, W. S., N. P. Woodruff, F. H. Sid- doway, and L. Lyles. 1960. Anchor- ing vegetative mulches. agriculture alengineering 41(11):754-755, 759.

هدش هتخاس یکیلیرکا هیاپ اب )چلام ود زا لصاح ملیف( هسام و چلام طولخم یششک تمواقم هطبار -12 لکش ایلارتسا و ناریا رد

)شهوژپ اکیار تکرش شرافس ،رمیلپ هاگشهوژپ زا رادومن(

ناشاک ی ا هسام یاه هپت رد نآ رارقتسا و یکیلیرکا چلام ششاپ فلتخم لحارم -13 لکش چلام ششاپ هلحرم

هام راهچ زا سپ

لاس کیزا سپ

)%(Elongation لوط شیازفا دصرد

(Force Mpa( عبرمرتم رب )نتوین( لاکساپاگم