Structural Modeling of Risky Behaviors According to Cerebral-Behavioral Systems and the Dark Triad of Personality with the Mediation of Emotional Creativity in Secondary high School Students

(1)

Research Paper

Structural Modeling of Risky Behaviors According to Cerebral-Behavioral Systems and the Dark Triad of Personality with the Mediation of Emotional Creativity in

Secondary high School Students

Mehrnoush Abedinzadeh¹, Seyyed Abbas Haghayegh*², Yousef Gorgi², Zohreh Reisi²

1. PhD student in general psychology, Department of Psychology, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.

2. Assistant Professor, Department of Psychology, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.

DOI: 10.22034/JMPR.2023.15347

DOR :20.1001.1.27173852.1401.17.68.24.8 URL: https://psychologyj.tabrizu.ac.ir/article_15347.html

A R T I C L E I N F O A B S T R A C T

Keywords:

Cerebral-behavioral system, dark aspects of the personality, emotional creativity, risky behavior.

Received: 2022/07/06 Accepted: 2022/08/22 Available: 2023/02/09

The purpose of the present study was the structural modeling of risky behaviors according to cerebral-behavioral systems and the dark triad of personality with the mediation of emotional creativity in secondary high school students. The research method was correlational through structural equation modeling and the research population was composed of all secondary high school students in Shahin Shahr in academic year 2020-21 from whom 550 students who had participated voluntarily were selected through available sampling method and they were asked to answer the items of the questionnaires. 505 of the answer sheets were then returned completely. The research instruments included cerebral-behavioral questionnaires (Carver and White, 1994), risky behaviors (Mohammad Khani, 2007), dark personality (Jonason &

Webster, 2010) and emotional creativity (Averill, 1999). The data analysis was conducted through Pearson correlation methods and structural equation modeling via SPSS and Amos software versions 23. The results showed that the results of behavioral activation and inhibition systems, dark triad of personality (narcissism, Machiavellianism and anti-socialism) had a significant direct effect on students' emotional creativity and high-risk behaviors (p<0.001). in addition the results also showed that the emotional creativity, to having a direct effect on students' high-risk behaviors, also has a significant mediating role in the relationship between brain- behavioral systems and dark triad of personality with high-risk behaviors in high school students. Considering the significant mediation role of emotional creativity, it is suggested to try to decrease the emergence of risky behaviors through influencing cerebral-behavioral systems and dark aspects of behavior via teaching emotion regulation skills and emotional creativity.

*The paper is adapted from a university Phd thesis.

* Corresponding Author:Seyyed Abbas Haghayegh E-mail: [email protected]

(2)

شهوژپ همانلصف هرود ،یتخانشناور نیون یاه17 هرامش ،68 ،ناتسمز1401 یشهوژپ هلاقم

متسیس ساسا رب رطخرپ یاهراتفر یراتخاس یبایوگلا یزغم یاه

- یراتفر

یجنایم اب تیصخش کیرات داعبا و یناجیه تیقلاخ یرگ

شناد رد هطسوتم مود هرود نازومآ

نیدباع شونرهم هداز

1 ، قیاقح سابع

2

،*

یجرگ فسوی ،2

یسییر هرهز

2

1 . فجن دحاو ،یسانشناور هورگ ،یمومع یسانشناور یرتکد یوجشناد فجن ،یملاسا دازآ هاگشناد ،دابآ

.ناریا ،دابآ

2 . ،رایداتسا هورگ ناور ،یسانش فجن دحاو فجن ،یملاسا دازآ هاگشناد ،دابآ .ناریا ،دابآ

DOI: 10.22034/JMPR.2023.15347

DOR :20.1001.1.27173852.1401.17.68.24.8 URL: https://psychologyj.tabrizu.ac.ir/article_15347.html

هلاقم تاصخشم هدیکچ

لک ی هژاود اه :

داعبا ،یراتفر یزغم متسیس تیقلاخ ،تیصخش کیرات رطخرپ راتفر ،یناجیه .

:هدش تفایرد 15

/ 04 / 1401

:هدش هتفریذپ 31

/ 05 / 1401

:هدش رشتنم 20

/ 11 / 1401

متسیس ساسا رب رطخرپ یاهراتفر یراتخاس یبایوگلا رضاح شهوژپ فده

یزغم یاه -

کیرات داعبا و یراتفر

یجنایم اب تیصخش شناد رد یناجیه تیقلاخ یرگ

هب یگتسبمه شهوژپ شور .دوب هطسوتم مود هرود نازومآ

هویش لدم شناد هیلک زا لکشتم شهوژپ هعماج و یراتخاس تلاداعم یبای ود نازومآ

نیهاش هطسوتم مود هر رهش

یلیصحت لاس رد 1399

- 1400 هنومن هویش هب هک دوب نانآ نیب زا سرتسد رد یریگ

550 شناد بلطواد هک زومآ

شسرپ تلااوس هب دش هتساوخ نانآ زا و هدش باختنا ،دندوب تکرش همان

هک دنهد خساپ شهوژپ یاه 505

زا ددع

ژپ یاهرازبا .دش هدنادرگرب لماک روطب اهنآ شسرپ لماش شهو

همان ،تیاو و روراک( یراتفر یزغم متسیس یاه

1994 ،یناخدمحم( رطخرپ یاهراتفر ،) 1386

،رتسیو و نوسینج( کیرات تیصخش ،) 2010

یناجیه تیقلاخ و )

،لیروآ(

1999 هداد لیلحت و هیزجت .دندوب ) شور زا هدافتسا اب شهوژپ یاه

لدم و نوسریپ یگتسبمه یاه یزاس

تخاس تلاداعم مرن هلیسو هب ،یرا

یرامآ رازفا

SPSS

Amos

و شیاریو 23 هک داد ناشن جیاتن .تفرگ تروص

متسیس لاعف یاه هعماج و مسیلوایکام ،یگتفیشدوخ( تیصخش کیرات داعبا ،یراتفر یرادزاب و یزاس

رب )یزیتس

شناد رطخرپ یاهراتفر و یناجیه تیقلاخ تسا هدوب رادانعم میقتسم رثا یاراد نازومآ

( 001 /

>

0 )

p

جیاتن ننچمه .

شناد رطخرپ یاهراتفر رب میقتسم رثا رب هولاع یناجیه تیقلاخ هک داد ناشن متسیس هطبار رد ،نازومآ

یزغم یاه -

شناد رد رطخرپ یاهراتفر اب تیصخش کیرات داعبا و یراتفر رادانعم یجنایم شقن زین هطسوتم مود هرود نازومآ

دانعم یجنایم شقن هب هجوت اب .دراد یم داهنشیپ ،یناجیه تیقلاخ را

تراهم شزومآ اب ات دوش ناجیه میظنت یاه

شناد هب یناجیه تیقلاخ و متسیس رب ریثات اب ات دوش شلات ،نازومآ

زا تیصخش کیرات داعبا و یراتفر یزغم یاه

دوش هتساک نانآ دزن رد رطخرپ یاهراتفر زورب .

* .تسا یصصخت یرتکد هرود هلاسر زا هتفرگرب رضاح هلاقم

* :لوئسم هدنسیون قیاقح سابع دیس

همانایار : [email protected]

(3)

همانلصفشهوژپ هرود ،یتخانشناور نیون یاه17 هرامش ، 68 ، ناتسمز 1401

همدقم

یناوجون هرود ییایوپ یگدنز ره یناسنا تسا و تـیعقاو نآ تـسا هـک شـخب

هدـمع رد یمدآ تیـصخش

هتخاس یناوجون و یکدوک هرود

یم ،هجنگ( دوش

،شخباون و یفسویاقآ ،رومان 1399

) . تیمها ناوجون هقبط

رب چیه یسک

هدیشوپ تسین .

،یلوحت هخرچ رد لومعم لکش هب

دارفا رد یناوجون هرود

نکمم تسا اب ناور و یناجیه ،یتخانش ،یراتفر تلاکـشم یتخانش

هجاوم

سرویب و کاماش ،نوسلراک ،ثلاب ،یتچرام ،یکرلاام( دنوش ،1

2021 ) . نیا

تلاکشم نکمم تسا رگید هب دنیارف هزوح دننامه ناناوجون یگدنز یاه

یعاـمتجا و یتـشادهب جات( دناسرب بیسآ حلاص و نیاقهد ،یدابآ

،هداز 1399 ) .

یمهم شقن لیلد هب ناناوجون هزورما

هرادا هدنیآ رد هک

دنهاوخ هدهع هب روشک

یم باسح هب هعماج مهم یاهرشق زا یکی ،تشاد رد شقن نیا تیمها و دنیآ

نیا تسا ناناوجون هک

هرادا رد یلصا ناریدم

هدنیآ ریاس ناماگشیپ و روشک

یم روشک فادها و لامک تمس هب ریس رد هعماج راشقا و ناملسروپ( دنشاب

،هدیرف داژنرغصا 1399

اب دارفا رتشیب هک تسا نآ رب بلاغ هشیدنا دنچره .)

ناور تیعضو لوحت هخرچ یناور تملاس و رادیاپ یناجیه و یتخانش

هرود ی

یم مامتا هب ار یناوجون شهوژپ جیاتن اما ،دنناسر

ماجنا ریخا ههد رد هک ییاه

هناشن هک یناناوجون دادعت رب زور هب زور ،تسا نآ رگنایب هدش یاه

بیسآ یم لمح شیوخ رد ار یناجیه ای یراتفر یسانش یم هدوزفا ،دننک

دوش

یکسنلوز و چروتسا ،دراودوو ،سنیار ،انایو ،تنرت(

،2

2019 سیار ؛ 3

و

،ناراکمه 2019 هدیدپ زا یکی .) یم هک ییاه

ناور تملاس هب دناوت و یتخانش

یاهراتفر هب شیارگ ،دنک دراو یدج بیسآ ناناوجون یعامتجا و یناجیه رطخرپ 4

جات( تسا حلاص و یناقهد ،یدابآ

،هداز 1399 ،للهادبع ،ینایاو ؛

یگنولام و یلفیکلاز ،5

2020 شناد .) نازومآ لیلد هب هطسوتم مود هرود

،هسردم زا زیرگ دننامه رطخرپ یاهراتفر یناوجون هرود رد یریگرارق یم ناشن ار یشکرس و نایصع و یکلا تابورشم زا هدافتسا ،یرگشاخرپ دنهد

شناد هدنزاس تلاماعت هب بیسآ اب دنور نیا هک تفا هنیمز ،سرادم اب نازومآ

م ایهم ار لیصحت کرت و دیدش یلیصحت ی

( دزاس

،یناگدازیلع

ناوخا و یتفت

،یمداخ 1396 .) یدارا روط هب دارفا هک دنتسه یبرخم هوقلاب یاهراتفر رطخرپ یاهراتفر

یم بکترم یلامتحا بولطمان بقاوع زا علاطا نودب ای یم هک دوش

ریسم دناوت

شناد یلیصحت و یعامتجا ،یدرف یگدنز هجاوم یدج بیسآ اب ار نازومآ

دزاس ،یمرکا و یفیرش ،یناهفصا دیعسروپ(

1400 .) جیار یاهراتفر نیرت

راتفر ،لکلا فرصم ،ردخم داوم فرصم ،ندیشک راگیس ،تنوشخ لماش رطخرپ یب ،یسنج نیا .تسا هسردم زا زیرگ و یرگشاخرپ ،یزابرامق ،یراب و دنب

یم میسقت مهم شخب ود هب دوخ اهراتفر لماش ار ییاهراتفر لوا شخب ؛دنوش

م ی نآ زورب هک دوش هرطاخم هب ار درف دوخ ینامسج و ناور تملاس اه

1. Mullarkey, Marchetti, Bluth, Carlson, Shumake, Beevers 2. Trent, Viana, Raines, Woodward, Storch, Zvolensky 3. Rice

4. High-risk behaviors

5. Wahyuni, Abdullah, Zulkifli, Mallongi 6. Cheah, Lim, Kee

7. Banstola, Ogino, Inoue 8. Dalstrom, Parizek, Doughty یم

و ینامسج ،یناور تملاس هک تسا ییاهراتفر لماش مود شخب و دزادنا یم دیدهت ار هعماج دارفا رگید یناجیه یبن و یققحم ،یکلم( دنک

،هداز

1398 لیلاد .) یدایز یارب ناناوجون رد رطخرپ راتفر هب شیارگ

هئارا هدش

نانآ هک تسا نآ رطخرپ یاهراتفر هب ناناوجون شیارگ لیلاد هلمج زا .تسا

ًلاوـمعم رـطخ دوـجوم رد یـخرب تیعقوم زا یاه

رطخرپ ار رتمک زا دح

نیمخت ضوع رد و هدز

ییاناوت دوخ ار تبسن هب یاهدمایپ راوگان دروآرب شیب

یم دننک . نینچمه ناناوجون و ناناوج یارب زاربا

،للاقتسا یچیپرس زا عبانم

،تردق بسک دییات نلااسمه و یاضرا زاین هب کیرحت ییوـج تـسد هـب راتفر

رطخرپ یم ،یرکش و یفیرش ،یهوکداوس( دننز 1399

مهم یراتفر یاهوگلا .)

یم هک یاهوگلا و داوم فرصم دننام ،دنراذگب ریثأت درف یگدنز رسارس رب دنناوت

د نیا زا یسنج تسردان راتفر یم زاغآ هرو

یک و میل ،هایچ( دنوش ،6

2019 .)

تسا نکمم و دنتسه شلاچ راچد ناگتسب و هعماج ،هداوناخ اب ناناوجون بلغا میمصت هلحرم رد ار ناوجون تلاکشم نیا راشف یاهراتفر تمس هب یریگ

.دناشکب رطخرپ هچنآ

ملسم تسا ناناوجون شیب زا ریاس هورگ یاه ینس رد

ضرعم ارگ ی ش هب اتفر یاهر رطخرپ رارق دنراد ( ونیا و ونیگوا ،لاوتسناب

، 7

2020 یتواد و کزیراپ ،مورتسلاد ؛ ،8

2020 .)

ییآدیدپ رد یفلتخم یکیژولویزیف و یگداوناخ ،یعامتجا ،یدرف لماوع زورب رد رثوم یتسیز و یتیصخش لماوع زا یکی .دنراد شقن رطخرپ یاهراتفر

،رطخرپ یاهراتفر متسیس

یزغم یاه -

یراتفر 9

( تسا یمیهاربا هدازدمحم ،

یناجندرپ یمیحر

و یناسارخ این ، 1394 شهوژپ جیاتن هکنانچ .) دص یاه

یر

،یچریمد هجوقدنمرنه

،ولگب صب ی مار ی ر و لق ی هداز ( 1398 یناضمر ،یرومیت ؛)

نادزی و ( هانپ 1398 نیرپ ،نسنگروج ،رزلت و ) تسییوکدنیل و نیتسا

10

( 2020 شقن و هطبار رگناشن ) متسیس

یزغم یاه -

یراتفر رطخرپ یاهراتفر اب

ود .تسا متسیس یزغم - یراتفر یلصا .دراد دوجو

نیا ود متسیس دنترابع زا

متسیس لاعف یزاس یراتفر 11

و متسیس یرادزاب یراتفر متسیس نیا .12

اه هیاپ

یانبم و شنکاو یاه یناجیه و توافت یاه یدرف رد خساپ هب یاهدادیور

تیوقت هدننک کیرحت و

دنتسه یطیحم

و نامان ،رفیس ،نامگاه ،گنیوه(

کساتراب ،13

2006 هیاپ .) یاه یموتانآورون

متسیس یرادزاب رد یراتفر رشق هرپ

،لاتنورف لادگیمآ و هتسه یاه هدعاق یا رارق دراد . هیاپ یاه یموتانآورون

متسیس لاعف یزاس یراتفر رد زین رشق لاتنورفوتیبرا

،14

هاگتسد

یپمکوپیهوتپس 15

و رادم زپاپ رارق دراد چلا و کاتاه ،رنرل(

،16

2018 متسیس .)

یرادزاب درف یراتفر

ار تبسن هب لامتحا عوقو رطخ رایشه بیسآ و

هگن هتشاد

لیهست ببس و

راتفر یبانتجا یم

؛دوش رد هکیلاح متسیس لاعف یزاس یراتفر

هب هناشن یاه شاداپ ساسح و هدوب درف ار ریگرد یاهراتفر یشیارگ یم دنک .

هب روط یلک تیلاعف متسیس یرادزاب یراتفر ساسحا ببس

بارطضا و هدش

تیلاعف فقوت

یلعف دراد یپ رد ار

ات درف دناوتب هناشن یاه دوجوم رد تیعقوم

9. brain-behavioral system

10. Telzer, Jorgensen, Prinstein, Lindquist 11. Behavioral Activation System (BAS) 12. Behavioral Inhibition System (BIS)

13. Hewig, Hagemann, Seifert, Naumann, Bartussek 14. orbitofrontal cortex

15. Septohippocampal System 16. Lerner, Hatak, Rauch

(4)

شهوژپ همانلصف هرود ،یتخانشناور نیون یاه17 هرامش ،68 ،ناتسمز1401 ار هب یبوخ یسررب سوکسنیو( دنک ،1

2020 تیلاعف .) متسیس لاعف یزاس

یراتفر ببس راتفر هناکت یا و هدش درف ار هب یوس یلمع هک بجوم یبایتسد

هب شاداپ یم هداد قوس ،دوش

و یمرب

،دنازیگنا نودب هکنآ درف هب تبسن

یاهدمایپ یفنم نآ دشاب هتشاد یهاگآ

و وتسا ،رتسام ،زنیترام ،زنابیا(

نسنج ،2

2019 .)

شیپ یتیصخش لماع رگید ،رطخرپ یاهراتفر زورب هدننک ینیب

هس هناگ

تیصخش کیرات شهوژپ جیاتن هکنانچ .تسا3

یلکوک

، یسابع

، لصا یدیشر

و نایدمحم لگ (

1399 ؛) بیطخلا ،نلایم یولناکدود ،یرظن

و ترصن یمشاه

یدابآ ( 1396 ) ردو و نیرتاک ،لج ،ساوان ،ورینام ؛ 4

( 2020 ) یلروم و 5

و

ناراکمه ( 2021 ) طابترا نیب تایصوصخ

رطخرپ یاهراتفر اب ار یتیصخش

هداد ناشن تافص .دنا

هس هناگ کیرات تیصخش هک یواح تیصخش یاه

هتفیشدوخ

، 6

هعماج

7زیتس و مسیلوایکام 8

هب ،تسا لیلد نتشاد داعبا یکرتشم

دننام تیهام یعامتجا بولطمان یروحمدوخ

و بیرف یراک (

،ییورود یدرس

،یناجیه یرگشاخرپ

و یقارغادوخ

( وریتروب و تراکساپ ،نیاگن

،9

2021 و )

هتسجرب ندرک اب قارغا رد ییاناوت یاه دوخ ( زنوج و رسیو

، 10

2014 ) رد کی

هشوخ یموهفم رارق دنتفرگ . یگژیو تیصخش مسیلوایکام

دنترابع زا یاهرواب

،درس ناسنا

،هنازیرگ بیع

،هدنیوج لمع هنایارگ و

،یقلاخاریغ

نادقف هفطاع و

،یلدمه هزیگنا یاه هنایوجدوس

و لابند ندرک فادها

،یصخش بیرف ،یراک

،یرگرامثتسا

ییورود و شیارگ یاه

،یعامتجادض

هطلس و ییوج

،ینامگدب

،یریذپانذوفن

لامک ییارگ (

،ولراب رتلاوگ و ونایلیاتسا

،11

2010 )،

دانسا

یگژیو یاه یفنم هب و نارگید تیافک یعامتجا و یلدمه نییاپ ( لبا و رویرب ، 12

2014 ) رگید . تفص یتیصخش هس هناگ

،کیرات یگتفیشدوخ

تسا . نیا یگژیو

هب توافت یاه یدرف

ًاتبسن رادیاپ هراشا دراد هک اب

،ربکت ،یهاوخدوخ

گرزبدوخ ینیب و قشع هب نتشیوخ صخشم یم و ازوگور ،دارب( دوش

چیسیس ،13

2020 ) . هولاع رب

،نیا مهمدوخ

،یراگنا لایخ یزادرپ رد دروم

،تفرشیپ زاین دیدش هب تفایرد نیسحت یلع مغر نادقف درکراک یعامتجا و

نیب یدرف

،بسانم رامثتسا نارگید و نتشادن یلدمه ( کم نرلا و

14تسب ،

2013 )،

فلا

،ینز راتفر هنارگشاخرپ

اب نارگید یب ،ینابزدب یتابث

یناجیه و

تیبولطم نییاپ حرطم هدش

،زمادآ( تسا

،لرولف نوتروب و تراه

، 15

2014 .)

تفص

،موس هعماج یزیتس تسا . تیصخش هعماج زیتس یاراد ود لکش هیلوا

و هیوناث تسا . رد لکش هیلوا نیا تیصخش یاراد صقن یفطاع یثرا تسا و

اب یگژیو ییاه دننام

،یهاوخدوخ

،یمحریب نادقف هفطاع نیب ،یصخش

یرگمتس و رامثتسا نارگید صخشم یم دوش . رد لکش

،هیوناث هک هجیتن

یلماوع دننام درط ای یراتفردب نیدلاو

،تسا درف راچد یگتفشآ یفطاع تسا

1. Voineskos

2. Ibanez, Martinez, Maestre, Esteve, Jensen 3. dark triad of personality

4. Maneiro, Navas, Geel, Cutrín, Vedder 5. Morelli

6. Narcissim 7. Anti-socialism 8. Machiavellianism

9. Nguyen, Pascart, Borteyrou 10. Jones, Wisser

11. Barlow, Qualter, Stylianou هک

اب یتایصوصخ

دننام کبس یگدنز هعماج زیتس و تموصخ هارمه تسا

زاملیی و کاریاب ،رپلآ(

،16

2021 یگژیو .) هس یاه دننامه تیصخش کیرات هناگ

یاهرواب

،درس ناسنا

،هنازیرگ بیع

،هدنیوج لمع هنایارگ و

،یقلاخاریغ

نادقف

هفطاع و

،یلدمه هزیگنا یاه

،هنایوجدوس

بیرف

،یراک

،یرگرامثتسا

ییورود و

شیارگ یاه

،یعامتجادض

هطلس و ییوج یم ببس ینامگدب اب درف ات دوش

هگر نتشاد بیسآ هنیمز ،یتیصخش کیرات هناگ هس یاه

نارگید و دوخ هب ینز

دهد ناشن دوخ زا ار یرتشیب رطخرپ یاهراتفر ساسا نیا رب و هدوب اراد ار ( یلکوک

، یسابع

، لصا یدیشر

و لگ نایدمحم

، 1399 .)

ـک دـنتـــسه یفلتخم یاـهریغتم یم ه

ار رطخرپ یاـهراـتفر زورب دـنناوت

یم هک ییاهریغتم زا یکی .دنهد شهاک دــشاب هتــشاد ار یــشقن نینچ دناوت

تارپ و هاـکناد ،یرب ،نوتراـت( تـــسا یناـجیه میظنت و تـیریدـم ،شزادرپ ،17

2021 یم ساـــسا نیا رب .) نینچ اب ابترم یریغتم هک تـــشاد راظتنا ناوت

یناـجیه تـیقلاخ نوچمه یدـنیارف 18

حرطم یجناـیم ریغتم ناونع هـب دـناوتب

جیاـتن هـکناـنچ .دـیاـمن اـفیا رطخرپ یاـهراـتفر شهاـک رد یرثوم شقن و هدـــش

،ینایک شهوژپ

،ینایک و یراتخم یدمحمریـــش (

1397 ) شوخ ؛ و ریمـــض

شنیب ( 1395 )

،مجع ؛

،اونداـب ینموم و یهلادـبع

یئومهم ( 1395 )؛

،کاـکح

،یروپرظن و یوـسوم یـسدق ( 1394 ) ؛ روپرولاد و نایفیطل (

1391 ) یاژ ؛ 19

و

( ناراـکمه 2021

لاگوناداـم و اوتبماـگاـمراـن ،اـهدـیمورک ،لاگوناداـم ،یاـنیتلآ و ) 20

( 2021 یم یناجیه تیقلاخ هک تــسا هدوب نآ رگنایب ) تارثا شهاک اب دناوت

شزادرپ تـیعـــضو دوبهب رب ،دـمآراـکاـن و برخم یناـجیه و یتخاـنـــش یاـه

ناور و یناجیه ،یتخانــش .دــشاب رثوم فلتخم دارفا یتیــصخــش

تیقلاخ

تـسا تاناجیه زا یبیکرت لیـصا و رثوم ،عیدب نایب و هبرجت ییاناوت یناجیه

دنارگل و نـسناه(

،21

2012 زا تـسا ترابع یناجیه تیقلاخ ساـسا نیا رب .)

دوخ زاربا )تعادب( دیدج شور هب )تقادــص(

یرکف طوطخ نآ ساــسا رب هک

اباور و هتفای اــسب درف نایم

یم شیازفا یو یدرف قباطم .)یــشخبرثا( دبای

یناجیه تیقلاخ یلـصا رـصنع هـس تقادـص و یـشخبرثا ،تعادب فیرعت نیا یم بوــسحم داجیا و لومعم تاناجیه رد رییغت ییاناوت ینعی تعادب ،دنوــش

دیدج یبیکرت ای ،تساهرایعم و اهراجنه فلاخرب ای هک دیدج یناجیه تلاح رف لوادـتم تاـناـجیه زا اـب قلاخ خـــساـپ یگنهاـمه هـب یـــشخبرثا .تـــسا د

هـنیمز اباور یرارقرب هـک یا هـنوگ هـب ،دراد هراـــشا یگنهرف و یعاـمتجا یاـه

یم نکمم ار نارگید اب بولطم ( دزاـس

یانیتلآ ،ناراکمه و 2021

و نـسناه .)

( دنارگل 2012 نیریاـس زا شیب هناقلاخ تاناجیه زورب دعتـسم دارفا دندقتعم )

ـجیه تـخاـنـــش یارب یم ناـمز تاـنا

تـقد و هـجوت و دـننک یم شلات ،دـنراذـگ

کی تیقلاخ هک تــسا حــضاو .دنراد نارگید و دوخ تاناجیه هب یرتــشیب

12. Abell, Brewer

13. Brud, Rogoza, Cieciuch 14. MacLaren, Best

15. Adams, Florell, Burton, Hart 16. Alper, Bayrak, Yilmaz 17. Turton, Berry, Danquah, Pratt 18. emotional creativity

19. Zhai

20. Altinay, Madanoglu, Kromidha, Nurmagambetova, Madanoglu

21. Hansenne, Legrand

(5)

ناـسنا دوجو رد یلوحت و رییغت چیه یب هک تـسین یتیـصخـش تباث یگژیو یم هکلب ،دـــشاب هتفهن فیعـــضت ای تیوقت یعناوم ای لماوع ریثأت تحت دناوت

( دوش و یناخاباب

،یدرولاب 1399 .)

شیپ هک اجنآ زا رطخ نازیم ینیب

میمصت یریذپ یریگ

ایارش رد درف یاه

همزلا و دراد یدایز تیمها فلتخم شیپ ی

تخانش ،یریذپرطخ نازیم ینیب

هار زا یکی و ،هدوب ایارش یبایزرا و لیلحت ،تخانش هب نتفای تسد یاه

مسیناکم بصع یاه میمصت یانبریز یتخانش

رطاخم یریگ ه

داعبا و زیمآ

یم درف تیصخش یجنایم ریثأت نایم نیا رد و دشاب

ماجنا رد یناجیه تیقلاخ

هرهب اب دارفا و تسا مهم رایسب رطخرپ یاهراتفر نیا یناجیه تیقلاخ زا یریگ

یم بسانم شهوژپ نیاربانب .دنک یریگولج رطخرپ یاهراتفر زورب زا دناوت

اتفر یراتخاس یبایوگلا لابند هب رضاح متسیس ساسا رب رطخرپ یاهر

یاه

یزغم - یجنایم اب تیصخش کیرات داعبا و یراتفر .دوب یناجیه تیقلاخ یرگ

نیا رب هولاع لماوع ییاسانش

رطخرپ یاهراتفر هب شیارگ

ناناوجون یم دناوت

شور یریگراکب هب رجنم هلخادم یاه

.دوش آراک و بسانم یا

ییاسانش هکنانچ

نوچمه یلماوع شقن متسیس

ه یزغم یا - و تیصخش کیرات داعبا ،یراتفر

،یناجیه تیقلاخ

زورب زا یریگشیپ رما رد نیداینب یاهراکهار زا یکی

تسا رطخرپ یاهراتفر .

هک ارچ ار لکشم کی زورب زا یریگشیپ هویش نیرتهب

یم نآ ییآدیدپ للع رب زکرمت یگژیو نیرتشیب هک دنناد

اراد ار ازرطخ یاه

.دنتسه هلاسم نیاربانب رضاح شهوژپ یلصا

یاهراتفر یراتخاس یبایوگلا

متسیس ساسا رب رطخرپ یزغم یاه

- اب تیصخش کیرات داعبا و یراتفر

یجنایم .دوب یناجیه تیقلاخ یرگ

لکش 1 شهوژپ یموهفم لدم :

شور

یفیصوت شهوژپ شور -

هویش هب یگتسبمه

لدم .دوب یراتخاس تلاداعم یبای

شناد هیلک زا لکشتم شهوژپ هعماج نیهاش هطسوتم مود هرود نازومآ

رهش

یلیصحت لاس رد 1399

- 1400 هنومن هویش هب هک دوب زا سرتسد رد یریگ

نانآ نیب 505

شناد تلااوس هب دش تساوخرد اهنآ زا و باختنا زومآ

شسرپ همان شناد نیا هب رگشهوژپ .دنهد خساپ یاه یروضح تروص هب نازومآ

لاس هام ید رد یرادم رد روضح اب و 1399

تاناحتما یرازگرب ماگنه هب(

.درک ادیپ یسرتسد )لوا تبون شناد شهوژپ هب دورو یاهرایعم

اب نازومآ

ینس هنماد 15

- 18 شناد ، تملاس نتشاد و ندوب مود اسوتم هرود زومآ

1. Brain- Behavioral Systems Questionnaire 2. Carver, White

اور هرواشم و تملاس هدنورپ هب هجوت اب( ینامسج و ین شناد یا

رد نازومآ

همادا زا فارصنا و شودخم و صقان ییوگخساپ زین جورخ رایعم .دوب )سرادم همانشسرپ هب ییوگخساپ .دوب اه

،شهوژپ رد قلاخا تیاعر تهج تیاضر

شناد نازومآ رد تکرش یارب شهوژپ

لحارم هیلک زا و بسک شهوژپ ماجنا

آ هاگ ش د .دن هب اهنآ تاعلاطا هک هدش هداد نانیمطا دارفا نیا هب نیا رب هولاع

دنام دهاوخ یقاب هنامرحم لکش

یب تروص هب شهوژپ جیاتن و دهاوخ رشتنم مان

.دش لیلحت و هیزجت هداد

اه لدم زا هدافتسا اب هب ،یراتخاس تلاداعم یزاس

مرن هلیسو رازفا SPSS Amos و شیاریو 23 رگ تروص تف .

رازبا همانشسرپ

متسیس یزغم یاه -

( یراتفر )BBSQ

:1

همانشسرپ

متسیس یاه یزغم - یراتفر اسوت روراک و

2تیاو ( 1994 ) .تسا هدش نیودت

یرازبا ،همانشسرپ نیا

یشرازگدوخ 20

تسا یلاوس .

لماع یرادزاب متسیس

یراتفر اب 7 متیآ و لماع لاعف متسیس یراتفر یزاس

اب 13 متیآ یبایزرا

یم دوش . لاعف متسیس یراتفر یزاس

یاراد هس سایقمریز تسا هک ره مادک

اسوت یدادعت زا متیآ اه هدیجنس یم دنوش . سایقمریز خساپ هب اب( شاداپ 5

متیآ )،

قئاس ( اب 4 متیآ )،

و یوجتسج یشوخ و یداش ( اب 4 متیآ ) صخشم

یم دنوش . ره مادک زا متیآ اه قبط سایقم ترکیل زا 1 ات 4 هرمن یراذگ

یم

،دنوش هرمن 1 ینعی

"

ًلاماک مفلاخم

"

و هرمن 2 هب ینعم

"

یمک مفلاخم

"

و

هرمن 3

"

یمک مقفاوم

"

و هرمن 4 هب ینعم

"

ًلاماک مقفاوم

"

تسا ( ،سیروم

نامرمیت و رتناک ،سرتسیم

، 3

2005 .) عومجم تارمن رتشیب رد ره

،متسیس

ناشن هدنهد رتشیب تیساسح

درف رد نآ متسیس تسا . روراک و تیاو ( 1994 )

یناسمه ینورد سایقمریز و یداش یوجتسج و شاداپ هب خساپ ،قئاس یاه

بیترت هب ار یشوخ 73

/ 0 ، 76 / 0 و 66 هدرک شرازگ .دنا

نانآ نیا رب هولاع

نازیم هب و بولطم ار صخاش نیا ییاوتحم ییاور نازیم 88

/ 0 .دندومن شرازگ

،میه نینچمه

نسوگرف و سنرلا 4

( 2008 ) رد شرازگ دوخ متسیس ییایاپ

بیرض زا هدافتسا اب ار یراتفر یرادزاب

خابنورک یافلآ 75

/ 0 دندرک شرازگ .

نینچمه رد هعلاطم یا هک یهللادبع یشخب ،نیشراجم ولیلعدومحم و روپ

( 1391 ) رب یور 326 رفن زا نایوجشناد هاگشناد

زیربت ماجنا .داد نیا بیرض

ار یارب متسیس یراتفر یرادزاب

( 62 / 0 α= ) و یارب سایقمریز یاه متسیس

لاعف یراتفر یزاس

هب بیترت یارب سایقمریز خساپ هب شاداپ اب 5 متیآ

( 68 / 0 α= )،

قئاس اب 4 متیآ ( 74 / 0 α= ) و یوجتسج یداش و یشوخ اب 4 متیآ

( 65 / 0 α= )،

نایب هدومن تسا . یگتسبمه ،نامزمه ییاور یسررب تهج

اب رضاح همانشسرپ یفنم و تبثم هفطاع سایقم ،کنزیآ تیصخش همانشسرپ

یگتسبمه نازیم هک تفرگ رارق یسررب دروم یگدرسفا همانشسرپ و یزغم متسیس همانشسرپ -

همانشسرپ نیا اب یراتفر بیترت هب اه

31 / 0 ، 33 / 0

و 41 / 0 همانشسرپ نیا بسانم نامزمه ییاور هدنهد ناشن هک دمآ تسد هب

یهللادبع( دوب

،نیشراجم یشخب ،ولیلعدومحم و روپ 1391

شهوژپ رد .)

سایقمریز ییایاپ نازیم زین رضاح خساپ یاه

هب

،شاداپ

،قئاس یوجتسج

3. Muris, Meesters, Kanter, Timmerman 4. Heym, Ferguson, Lawrence

(6)

شهوژپ همانلصف هرود ،یتخانشناور نیون یاه17 هرامش ،68 ،ناتسمز1401 یداش و یشوخ و خابنورک یافلآ بیرض زا هدافتسا اب یراتفر یرادزاب متسیس

بیترت هب 79 / 0 ، 75 / 0 ، 74 / 0 و 76 / 0 .دش هبساحم

شسرپ ( رطخرپ یاهراتفر همان )HRBQ

:1

شسرپ رطخرپ یاهراتفر همان

شسرپ زا سابتقا اب لرتنک زکرم( رطخرپ یاهراتفر زا یریگشیپ زکرم همان

یرامیب ،اکیرمآ یاه 2008

( یناخدمحم اسوت ) 1386

هدش میظنت و یحارط )

یاراد همانشسرپ نیا .تسا 42

سایقمریز تفه و لاوس و راگیس فرصم

ادرگ ناور فرصم ،یلکلا تابورشم فرصم ،نایلق و رکف ،هنارگشاخرپ راتفر ،ن

یم رارق یبایزرا دروم ار فلاخم سنج اب طابترا و رارف ،یشکدوخ هب مادقا .دهد

نیب همانشسرپ نیا تارمن هنماد 42

ات 210 ناشن رتشیب تارمن بسک .تسا

.تسا ناوجون رتلااب رطخرپ یاهراتفر هدنهد همانشسرپ نیا ییاوتحم ییاور

( یناخدمحم اسوت 1386

ررب ) نازیم هب و یس 87

/ 0 هدش شرازگ

.تسا

( یناخدمحم و یمرزآ 1388

شور اب ار همانشسرپ لک هرمن ییایاپ نازیم زین )

خابنورک یافلآ 83

/ 0 سایقمریز ییایاپ و بیترت هب ار یاه

85 / 0 ، 79 / 0 ، 81 / 0 ،

83 / 0 ، 85 / 0 ، 77 / 0 و ، 75 / 0 هدرک شرازگ نیا ینورد یناسمه بیرض .دنا

شهوژپ رد همانشسرپ ج

هاش ناه راخف ،یریما ،یناخدمحم ،ول

و ینیسح

( 1395 خابنورک یافلآ ساسا رب ) 87

/ 0 نازیم زین رضاح شهوژپ .دمآ تسد هب

سایقمریز ییایاپ یاه

فرصم ،یلکلا تابورشم فرصم ،نایلق و راگیس فرصم

ناور اب طابترا و رارف ،یشکدوخ هب مادقا و رکف ،هنارگشاخرپ راتفر ،نادرگ

فلاخم سنج

هب بیترت 78 / 0 ، 80 / 0 ، 79 / 0 ، 82 / 0 ، 79 / 0 ، 78 / 0 و 77 / 0

.دش هبساحم ( تیصخش کیرات داعبا همانشسرپ )DTPQ

:2

شسرپ کیرات داعبا همان

تیصخش رتسیو و نوسناج اسوت (3

2010 کیرات تافص شجنس روظنم هب )

یاراد همانشسرپ نیا .تسا هدش نیودت تیصخش 12

تروصب هک هدوب لاوس

فیط 5 هطقن م یا ی یاراد همانسشرپ نیا .دشاب 12

و لاوس 3 سایقمریز

هعماج و مسیلوایکام ،یگتفیشدوخ زا مادک ره سایقم نیا رد .تسا یزیتس

اسوت تیصخش کیرات تفص هس 4

یم هدیجنس هیوگ .دوش

تلااوس 1 ات 4

تلااوس ،ارگلوایکام تیصخش همانشسرپ نیا 5

ات 8 و هتفیشدوخ تیصخش

تلااوس 9 ات 12 تیصخش هعماج یزیتس یم هزادنا ار یندومزآ .دنریگ

هب اه

ترکیل سایقم رد نومزآ نیا تلااوس 9

هجرد زا یا 1 ات )مفلاخم ًلاماک(

9

یم خساپ )مقفاوم ًلاماک(

نیا ندوب رتشیب هدنهد ناشن لااب هرمن هک دنهد

یم درف رد تفص هدرخ زا کی ره .دشاب

سایقم یبوخ یگتسبمه رازبا نیا یاه

اب همانشسرپ ،یرت و نیکسار( هتفیشدوخ یاه 1988

( ) 46 / 0 لوایکام ،) ییارگ

،سیگ و یتسیرک(

1970 ( ) 54 / 0 هعماج سایقم و ) لیفمه ،ساهلواپ( یزیتس

،یراه و 2010 ( ) 59 / 0 نآ ییامزآزاب ییایاپ بیرض و دراد ) 89

/ 0 هرمن یارب

،همانشسرپ لک 86

/ 0 لوایکام یارب ،ییارگ

76 / 0 هعماج یارب یزیتس

و 87 / 0

،رتسبو و نوسناج( تسا هدش شرازگ یگتفیشدوخ یارب 2010

نیا .)

( یعیفش و روپرشب اسوت ناریا رد همانشسرپ 1394

.تسا هدش یبایرابتعا )

رد هک درک راکشآ ار لماع هس سایقم نیا تلااوس یفاشتکا یلماع لیلحت عومجم 61 / 54 .درک نییبت ار تلااوس لک سنایراو دصرد یامزآزاب بیرض

ی

1. High Risk Behaviors Questionnaire 2. Dark Trail of Personality Questionnaire 3. Jonason & Webster

سایقمریز نینچمه و سایقم لک یارب ( یریپ و یفسوی شهوژپ رد اه

1395 )

هنماد رد زا یا 76 / 0 ات 87 / 0 .تسا هدمآ تسد هب ییایاپ ،هعلاطم نیا رد

هدرخ سایقم لوایکام یاه هعماج و یگتفیشدوخ ،ییارگ

زا هدافتسا اب یزیتس

بیترت هب خابنورک یافلآ بیارض 75

/ 0 ، 68 / 0 و 69 / 0 آ تسد هب .دم

( یناجیه تیقلاخ همانشسرپ )ECQ

:4

ار یناجیه تیقلاخ همانشسرپ

لیروآ 5

( 1999 هزادنا روظنم هب ) یگدامآ دعب هس رد یناجیه تیقلاخ یریگ

لماش و هدرک هیهت تلاصا و ییآراک و نداد شنکاو ییاناوت ،یناجیه 30

هیوگ

هک تسا 7 ،یناجیه یگدامآ هیوگ 14

،نداد شنکاو ییاناوت هیوگ 9

هیوگ

یم ار تلاصا و ییآراک هجرد جنپ فیط هیوگ ره لباقم رد .دنجنس

یلیخ زا یا

تلااوس .دراد رارق )جنپ هرمن( دایز یلیخ ات )کی هرمن( مک 11

، 20 و 29 هب

هرمن سوکعم لکش یم یراذگ

همانشسرپ نیا رد هرمن لقادح .دنوش 30

و

هرمن رثکادح 150

رگنایب رتلااب هرمن بسک .تسا درف رتلااب یناجیه تیقلاخ

( لیروآ .تسا 1999

یناجیه تیقلاخ لک هرمن ییایاپ ،خابنورک یافلآ شور اب )

ار 91 / 0 و ییآراک و نداد شنکاو ییاناوت ،یناجیه یگدامآ داعبا ییایاپ و

بیترت هب ار تلاصا 80

/ 0 ، 89 / 0 ، 80 / 0 ، 85 / 0 هبساحم یارب و دروآ تسد هب

یلحت شور زا ،همانشسرپ ییاور نومزآ اب یگتسبمه و یلماع ل

هباشم یاه

تسد هب دعب هس ،دعب راهچ یاج هب لماع لیلحت ساسارب هک درک هدافتسا یلصا زا لقن هب( دنداد لماع کی لیکشت مه اب تلاصا و ییآراک داعبا .دروآ ،دازآ

1398 ( یمیهاربا و یناهارف ،یهلادبع زین ناریا رد .) 1387

یافلآ بیرض )

خابنورک 68 / 0 و 65 / 0 شرازگ راکشزرو ریغ و راکشزرو نایوجشناد یارب ار

هدرک ( یزربلا و راکوج .دنا 1388

هب یفاشتکا یلماع لیلحت قیرط زا زین )

هفلوم شور شزرا و یرکسا رادومن ساسا رب ،یلصا یاه

زا رتلااب هژیو یاه

ار تلاصا و ییآراک و نداد شنکاو ییاناوت ،یناجیه یگدامآ لماع هس دوجو یأت لک هرمن یارب خابنورک یافلآ شور زا هدافتسا اب ار ییایاپ و هدرک دی

تیقلاخ 90 / 0 ییآراک و نداد شنکاو ییاناوت ،یناجیه یگدامآ داعبا یارب و

بیارض بیترت هب تلاصا و 83

/ 0 ، 83 / 0 و 68 / 0 شهوژپ رد .دندرک شرازگ ار

( یمارهب و یزربلا ،یربص 1392

شور زا زین ییایاپ یسررب یارب )

یافلآ

بیرض ،تیقلاخ لک هرمن یارب هک دش هدافتسا خابنورک 86

/ 0 داعبا یارب و

بیارض ،بیترت هب تلاصا و ییآراک و نداد شنکاو ییاناوت ،یناجیه یگدامآ 69 / 0 و 72 / 0 و 67 / 0 شهوژپ نیا رد رضاح همانشسرپ ییایاپ .دمآ تسد هب

ناجیه یگدامآ داعبا یارب خابنورک یافلآ بیرض هلیسو هب شنکاو ییاناوت ،ی

بیترت هب همانشسرپ لک هرمن و تلاصا و ییآراک و نداد 72

/ 0 ، 74 / 0 ، 70 / 0

و 69 / 0 .دش هبساحم

هتفای اه

لماش ،رضاح شهوژپ هنومن 505

هک دوب رفن 262

( رسپ رفن 88 / 51 )دصرد

و 243 ( رتخد رفن 19

/ 48 شناد ینس نیگنایم نینچمه .دندوب )دصرد نازومآ

شهوژپ رد رضاح 25

/ 16 .دوب لاس یگتسبمه نومزآ لیلحت جیاتن هئارا زا لبق

شیپ ،نوسریپ ضرف

نومزآ یاه تفرگ رارق شجنس دروم کیرتماراپ یاه

رب .

شیپ هک دوب نآ رگنایب کلیو وریپاش نومزآ جیاتن ساسا نیمه لامرن ضرف

4. Emotional Creativity Questionnaire 5. Averill

(7)

هنومن عیزوت ندوب هداد یا

یاهریغتم رد اه متسیس ،رطخرپ یاهراتفر

یاه

یزغم - یناجیه تیقلاخ و تیصخش کیرات داعبا ،یراتفر

تسا رارقرب

( 05 / p≥0 شیپ نینچمه .) نیول نومزآ اسوت زین سنایراو ینگمه ضرف

وم یم ناشن هتفای نیا هک دوبن رادانعم نآ جیاتن هک تفرگ رارق شجنس در داد

شیپ سنایراو ینگمه ضرف یاهریغتم رد اه

متسیس ،رطخرپ یاهراتفر یاه

یزغم - یناجیه تیقلاخ و تیصخش کیرات داعبا ،یراتفر

تسا هدش تیاعر

( 05 / p≥0 هتفای هب ادتبا رد .) یم هتخادرپ یفیصوت یاه

.دوش

لودج 2 : درادناتسا فارحنا و نیگنایم متسیس

یزغم یاه - کیرات داعبا و یراتفر

یجنایم اب تیصخش یناجیه تیقلاخ یرگ

اهریغتم نیگنایم

رایعم فارحنا

لاعف متسیس یراتفر زاس 12

/ 24 66

/ 5

یراتفر یرادزاب متسیس 15

/ 15 23

/ 3

یگتفیشدوخ 23

/ 6 32

/ 2

مسیلوایکام 11

/ 4 05

/ 1

هعماج یزیتس 55

/ 5 24

/ 1

یناجیه تیقلاخ 44

/ 91 63

/ 8

رطخرپ یاهراتفر 42

/ 124 53

/ 12

یم هتخادرپ یطابنتسا لوادج جیاتن هئارا هب لاح .دوش

لودج 1 نیب نوسریپ یگتسبمه سیرتام : متسیس ،رطخرپ یاهراتفر

یاه

یزغم - لاعف( یراتفر تیصخش کیرات داعبا ،)یراتفر یرادزاب و زاس

،یگتفیشدوخ(

هعماج و مسیلوایکام یناجیه تیقلاخ و )یزیتس

شناد رد نازومآ

**: P ≤0 /01

رد نوسریپ یگتسبمه بیرض هب هجوت اب لودج

2 نیب تسا صخشم

.دراد دوجو رادانعم هطبار ود هب ود تروص هب شهوژپ یاهریغتم زا سپ لاح

هفلوم نیب یگتسبمه دوجو زا نانیمطا لودج یسررب هب اه

ینویسرگر بیارض

لدم یاهریسم درادناتسا و درادناتساریغ یراتخاس تلاداعم

رطخرپ یاهراتفر

متسیس ساسا رب یزغم یاه

- یجنایم اب تیصخش کیرات داعبا و یراتفر یرگ

شناد رد یناجیه تیقلاخ هطسوتم مود هرود نازومآ

یم هتخادرپ .دوش

لکش 1 لدم ییاهن یراتخاس یوگلا : رطخرپ یاهراتفر

متسیس ساسا رب لاعف

یزاس

یزغم یراتفر یرادزاب و -

،یگتفیشدوخ( تیصخش کیرات داعبا و یراتفر

هعماج و مسیلوایکام یجنایم اب )یزیتس

شناد رد یناجیه تیقلاخ یرگ هرود نازومآ

هطسوتم مود

لودج 2 لدم یاهریسم درادناتسا و درادناتساریغ ینویسرگر بیارض : یاهراتفر

متسیس ساسا رب رطخرپ لاعف یاه

یزغم یراتفر یرادزاب و یزاس -

داعبا و یراتفر

هعماج و مسیلوایکام ،یگتفیشدوخ( تیصخش کیرات یجنایم اب )یزیتس

یرگ

شناد رد یناجیه تیقلاخ نازومآ

نانچ لودج رد هک 2

یم هدهاشم لاعف متسیس ،دوش

رب یراتفر یزاس

( یناجیه تیقلاخ 05

/ p<0 ، 472 / 0 - β= ) ( رطخرپ یاهراتفر و 05

/ p<0 ،

576 / 0 β= ) شناد بیترت هب هتسناوت و هدوب رادانعم میقتسم رثا یاراد نازومآ

3 / 22 و 1 / 33 متسیس نینچمه .دنک نییبت ار اهریغتم نیا سنایراو زا دصرد

( یناجیه تیقلاخ رب یراتفر یرادزاب 05

/ 0 p<

، 516 / 0 β= ) یاهراتفر و

( رطخرپ 05 / p<0 ، 511 / 0 - β= ) شناد هدوب رادانعم میقتسم رثا یاراد نازومآ

بیترت هب هتسناوت و

6 / 26 و 1 / 26 نییبت ار اهریغتم نیا سنایراو زا دصرد

( یناجیه تیقلاخ رب یگتفیشدوخ همادا رد .دنک 05

/ p<0 ، 492 / 0 - β= ) و

( رطخرپ یاهراتفر 05

/ 0 p<

، 477 / 0 β= ) شناد رثا یاراد نازومآ میقتسم

بیترت هب هتسناوت و هدوب رادانعم

2 / 24 و 7 / 22 اهریغتم نیا سنایراو زا دصرد

( یناجیه تیقلاخ رب مسیلوایکام یفرط زا .دنک نییبت ار 05

/ 0 p<

، 488 / 0 -

β= ) ( رطخرپ یاهراتفر و 05

/ 0 p<

، 514 / 0 β= ) شناد رثا یاراد نازومآ

بیترت هب هتسناوت و هدوب رادانعم میقتسم

8 / 23 و 4 / 26 نیا سنایراو زا دصرد

هعماج همادا رد نیا رب هولاع .دنک نییبت ار اهریغتم یناجیه تیقلاخ رب یزتس

( 05 / p<0 ، 552 / 0 - β= ) ( رطخرپ یاهراتفر و 05

/ p<0 ، 637 / 0 β= )

(8)

شهوژپ همانلصف هرود ،یتخانشناور نیون یاه17 هرامش ،68 ،ناتسمز1401 شناد بیترت هب هتسناوت و هدوب رادانعم میقتسم رثا یاراد نازومآ

4 / 30 و 5 / 40

تم نیا سنایراو زا دصرد رب یناجیه تیقلاخ تیاهن رد .دنک نییبت ار اهریغ

( رطخرپ یاهراتفر 05

/ 0 p<

، 526 / 0 - β= ) شناد میقتسم رثا یاراد نازومآ

هتسناوت و هدوب رادانعم 6

/ 27 یارب .دنک نییبت ار ریغتم نیا سنایراو زا دصرد

صخاش زا یبیکرت ،یداهنشیپ لدم یگدنزارب تیافک نییعت یگدنزارب یاه

هدافتسا لودج رد نآ جیاتن هک دش 3

هئارا زا شیپ .تسا هدش هئارا تاحیضوت

لودج هب طوبرم 3

یوگلا کی یلک رظن زا .تسا یرورض هتکن دنچ هب هراشا

صخاش ظاحل زا بسانم یخ یاراد دیاب شزارب یاه

تبسن ،رادانعمریغ ود

یخ زا رتمک یدازآ هجرد هب ود 3

شزارب ییوکین صخاش ، (GFI)

، صخاش

شزارب یقیبطت (CFI) ( هدش راجنه یگدنزارب صخاش و )NFI

زا رتشیب

95 / 0

، ( هتفای لیدعت شزارب ییوکین صخاش زا رتلااب )AGFI

90 / 0 ، صخاش

( دصتقم یقیبطت یگدنزارب زا رتلااب )PCFI

50 / 0 ؛ یشیازفا شزارب صخاش

(IFI) زا رتگرزب 9 / 0 اطخ تاروذجم نیگنایم هشیر بیرقت و ، (RMSEA)

زا رتکچوک 09

/ 0 .دشاب یلصا هک تسا یرورض رایسب هتکن نیا رکذ نیرت

هب هجوت ،لدم شزارب تواضق روتکاف اطخ تاروذجم نیگنایم هشیر بیرقت

(RMSEA)

یمن ریثات هنومن مجح دادعت زا لماع نیا هک ارچ .تسا .دریذپ

لودج 3 صخاش : لدم یگدنزارب یاه شهوژپ رد یداهنشیپ

جیاتن هب هجوت اب لودج رد جردنم

3 یم هظحلام لدم رد هک دوش

یندومزآ هنومن لک یارب قیقحت یداهنشیپ رب یخ روذجم تبسن صخاش اه

( یدازآ هجرد CMIN/df

اب ربارب ) 49 / 2 زا رتکچوک بولطم رادقم(

3 ؛)

( زارب ییوکین صخاش اب ربارب )GFI

952 / 0 زا رتلااب بولطم رادقم(

95 / 0 ؛)

لیدعت شزارب ییوکین صخاش ( هتفای

ربارب )AGFI 922 / 0 بولطم رادقم(

زا رتلااب 90 / 0 ( هدنیازف یگدنزارب صخاش ؛) اب ربارب )IFI

952 / 0 رادقم(

زا رتلااب بولطم 95

/ 0 ( سیولرکوت صخاش ؛) اب ربارب )TLI

955 / 0 رادقم(

زا رتلااب بولطم 95

/ 0 ( یقیبطت یگدنزارب صخاش ؛) اب ربارب )CFI

96 / 0

زا رتلااب بولطم رادقم(

95 / 0 ( دصتقم یقیبطت یگدنزارب صخاش ؛) )PCFI

اب ربارب 712 / 0 زا رتلااب بولطم رادقم(

50 / 0 هدش راجنه یگدنزارب صخاش ؛)

( اب ربارب )NFI 963 / 0 زا رتلااب بولطم رادقم(

95 / 0 نیگنایم رذج صخاش و ؛)

( بیرقت یاطخ تاروذجم RMSEA

اب ربارب ) 077 / 0 رتکچوک بولطم رادقم(

زا 09 / 0 .تسا ) هتفای نیا .تسا یداهنشیپ لدم بسانم شزارب رگناشن یاه

یجنایم شقن یسررب یارب ریغتم یرگ

یناجیه تیقلاخ

هطبار رد متسیس یاه

یزغم - شناد رد رطخرپ یاهراتفر اب تیصخش کیرات داعبا و یراتفر نازومآ

هطسوتم مود هرود

لبوس نومزآ زا 1

کی ریثات یرادانعم یارب هک دش هدافتسا

یغتم یم راک هب رگید ریغتم ود نایم هطبار رد یجنایم ر لبوس نومزآ رد .دور

رادقم کی Z-value

یم تسد هب ریز لومرف قیرط زا رتشیب تروص رد هک دیآ

زا رادقم نیا ندش 96

/ 1 یم نانیمطا حطس رد ناوت 95

% ریثات ندوب رادانعم

.دومن دییات ار ریغتم کی یجنایم 1. Sobel test

𝑍 − 𝑣𝑎𝑙𝑢𝑒 = 𝑎 × 𝑏

√(𝑏²× 𝑆_𝑎²) + (𝑎²× 𝑆_𝑏²)

:a یجنایم و لقتسم ریغتم نایم ریسم بیرض رادقم قلطمردق

هتسباو و یجنایم ریغتم نایم ریسم بیرض رادقم قلطمردق :b Sa

یجنایم و لقتسم ریغتم نایم ریسم هب طوبرم درادناتسا یاطخ : Sb

: هتسباو و یجنایم ریغتم نایم ریسم هب طوبرم درادناتسا یاطخ

ن یسررب هب لاح یجنایم شق

هطبار رد متسیس یزغم یاه -

شناد رد رطخرپ یاهراتفر اب تیصخش کیرات داعبا و یراتفر مود هرود نازومآ

هطسوتم یم هتخادرپ .دوش

هجیتن نومزآ یجنایم شقن یسررب یارب لبوس یناجیه تیقلاخ

هطبار رد

لاعف متسیس نیب رطخرپ یاهراتفر و یراتفر زاس

: Z − 𝑣𝑎𝑙𝑢𝑒

= (0/473) × (0/526)

√(0/526²× 0/09²) + (0/473²× 0/13²)= 3/23 یجنایم شقن یسررب یارب لبوس نومزآ هجیتن یناجیه تیقلاخ

هطبار رد نیب

رطخرپ یاهراتفر و یراتفر یرادزاب متسیس :

Z − 𝑣𝑎𝑙𝑢𝑒

= (0/516) × (0/526)

√(0/526²× 0/09²) + (0/516²× 0/12²)= 3/49 یم هدهاشم هک روطنامه رادقم قلطم ردق ،دوش

z-value زا لصاح

یارب لبوس نومزآ یجنایم شقن یسررب

یرگ یناجیه تیقلاخ

لاعف متسیس شناد رطخرپ یاهراتفر اب یراتفر یرادزاب و یراتفر زاس

نازومآ

بیترت هب 23 / 3 و 49 / 3 زا ندوب رتشیب لیلد هب ریغتم ود نیا رد هک دش 96

/ 1

یم شاد راهظا ناوت هک ت

هطبار رد لاعف متسیس نیب زاس

اب یراتفر یرادزاب و یراتفر یاهراتفر

شناد رطخرپ نازومآ

یجنایم شقن

.دراد رادانعم یجنایم شقن یسررب یارب لبوس نومزآ هجیتن یناجیه تیقلاخ

رطخرپ یاهراتفر و یگتفیشدوخ :

= (0/492) × (0/526)

√(0/526²× 0/09²) + (0/492²× 0/18²)= 2/58 یجنایم شقن یسررب یارب لبوس نومزآ هجیتن یناجیه تیقلاخ

رطخرپ یاهراتفر و مسیلوایکام :

= (0/488) × (0/526)

√(0/526²× 0/09²) + (0/488²× 0/11²)= 3/67

(9)

یجنایم شقن یسررب یارب لبوس نومزآ هجیتن یناجیه تیقلاخ

هعماج رطخرپ یاهراتفر و یزیتس :

= (0/552) × (0/526)

√(0/526²× 0/09²) + (0/552²× 0/16²)= 4/72 یم هدهاشم هک روطنامه رادقم قلطم ردق ،دوش

z-value زا لصاح

یارب لبوس نومزآ یجنایم شقن یسررب

یرگ یناجیه تیقلاخ

لوایکام ،یگتفیشدوخ( تیصخش کیرات هناگ هس داعبا هعماج و مسی

)یزیتس

شناد رطخرپ یاهراتفر اب هب نازومآ

بیترت 58 / 2 ، 67 / 3 و 72 / 2 رد هک دش

زا ندوب رتشیب لیلد هب ریغتم هس نیا 96

/ 1 یم هک تشاد راهظا ناوت تیقلاخ

یناجیه هطبار رد هعماج و مسیلوایکام ،یگتفیشدوخ نیب یاهراتفر اب یزیتس

شناد رطخرپ نازومآ

.دراد رادانعم یجنایم شقن

هجیتن و ثحب یریگ

ساسا رب رطخرپ یاهراتفر یراتخاس یبایوگلا رضاح شهوژپ فده متسیس یزغم یاه -

یجنایم اب تیصخش کیرات داعبا و یراتفر تیقلاخ یرگ

شناد رد یناجیه دوب هطسوتم مود هرود نازومآ

رضاح شهوژپ لوا هتفای .

هک داد ناشن متسیس

لاعف یاه زاس یراتفر یرادزاب و ی و یناجیه تیقلاخ رب

شناد رطخرپ یاهراتفر هتفای .تسا هدوب رادانعم میقتسم رثا یاراد نازومآ

شهوژپ جیاتن اب رضا�