The purpose of this study was to evaluate the effect of storage temperature on aroma compounds of probiotic UF cheese containing different concentrations of probiotic Bifidobacterium lactis

(1)

The Effect of Different Storage Temperature on Aroma Compounds of Probiotic UF Cheese

MARJAN TAJIK AHMAD ABADI¹, ALIREZA SHAHAB LAVASANI²^*, SHILA BERENJI³ 1. Department of Food Science and Technology, Varamin-Pishva Branch, Islamic Azad University, Varamin, Iran.

2. Innovative Technologies in Functional Food Production Research Center, Varamin-Pishva Branch, Islamic Azad University, Varamin, Iran

3. Department of Food Science and Technology, Varamin-Pishva Branch, Islamic Azad University, Varamin, Iran.

(Received: May. 6, 2019- Revised: July. 30, 2019- Accepted: Aug. 25, 2019)

ABSTRACT

The purpose of this study was to evaluate the effect of storage temperature on aroma compounds of probiotic UF cheese containing different concentrations of probiotic Bifidobacterium lactis. For this purpose, UF cheeses with B. lactis cells at two levels (10⁸ and 10⁹ cfu/g) were prepared. The produced cheeses were ripened at 4, 10 and 25°C for 32 days and bacteria viable counts, pH, protein (%), dry matter (%), aroma compounds (µg/g) and sensory properties were measured. The results showed that an increase in inoculation level and storage temperatures lead to increase in the number of probiotic bacteria. During storage, the number of B. lactis was decreased. pH of all cheese samples was decreased, while acidity and dry matter amounts significantly were increased during storage (p > 0.05). By increasing the storage time, the amounts of acetaldehyde and acetoin were decreased, while acetic acid at first was increased and then was decreased. Temperature of storage didn’t have a constant effect on diacetyl and ethanol amounts of probiotic cheese. Sensory evaluation exhibited cheese flavor and texture had no significant differences during storage time and it can be concluded that the probiotic inoculation level of 10⁹ cfu /g and storage temperature (25 ºC) were the best conditions for the production of probiotic ultrafiltration cheese.

Keywords: UF cheese, Temperature, Bifidobacterium lactis, Probiotic survival, Aroma compounds

*Corresponding author:[email protected]

(2)

ترارح هجرد ريثأت یسررب اه

هگن فلتخم ی کيتويبورپ رينپ یامورآ تابيکرت رب یراد

UF

یدابآدمحا کيجات ناجرم یناساول باهش اضريلع،1

2

یجنرب لايش ،* 3

1 . نیمارو دحاو ،یزرواشک هدکشناد ،ییاذغ عیانص و مولع -

ناریا ،نیمارو ،یملاسا دازآ هاگشناد ،اوشیپ

.

.2 نیمارو دحاو ،ملاس یاذغ دیلوت نیون یاه یروانف تاقیقحت زکرم -

.ناریا ،نیمارو ،یملاسا دازآ هاگشناد ،اوشیپ

3 ،ییاذغ عیانص و مولع هورگ . نیمارو دحاو ،یزرواشک هدکشناد

- ناریا ،نیمارو ،یملاسا دازآ هاگشناد ،اوشیپ

.

:تفایرد خیرات(

16 / 2 / 1398 - :یرگنزاب خیرات 8

/ 5 / 1398 - :بیوصت خیرات 3

/ 6 / 1398 )

هديکچ

هگن یامد رثا یسررب ،قیقحت نیا زا فده تظلغ یواح کیتویبورپ شیلااپارف رینپ یامورآ تابیکرت رب یراد

خم یاه فلت

کیتویبورپ یرتکاب سیتکلا مویرتکابودیفیب

یواح شیلااپارف رینپ ،روظنم نیا یارب .دوب سیتکلا مویرتکابودیفیب

حطس ود رد

cfu/g( 108 9 و 10 یاهامد رد ،هدش دیلوت یاهرینپ .دندش هیهت ) 4

، 10 و 25 هجرد سویسلس تدم هب

32 و دندیسر زور

یرتکاب ءاقب ریداقم ،اه

،pH نیئتورپ د(

)دصر کشخ هدام ، )دصرد(

امورآ تابیکرت ، (

)µg/g .دندش یسررب یسح تایصوصخ و

هگن یامد و حیقلت حطس شیازفا هک داد ناشن جیاتن هگن هرود یط .دیدرگ اه یرتکاب دادعت شیازفا هب رجنم یراد

دادعت ،یراد

سیتکلا مویرتکابودیفیب تفای شهاک

هنومن یمامت رد.

،هرود لوط رد اه شیازفا کشخ هدام و هتیدیسا ریداقم و شهاکpH

ینعم داد ناشن یراد (p < 0.05)

هگن نامز شیازفا اب. کیتسا دیسا هک یلاح رد ،شهاک نیئوتسا و دیئدلاتسا ریداقم ،یراد

هگن یامد .تشاد شهاک سپس و شیازفا ادتبا رد تشادن کیتویبورپ رینپ لوناتا و لیتسا ید ریداقم رب یتباث رثا یراد

جیاتن .

ینعم توافت هک درک نایب یسح یبایزرا یواح رینپ نیب تفاب و معطورطع رد یراد

مویرتکابودیفیب هرود یط دهاش هنومن و

هگن دشن شرازگ یراد و

یم ناوت یریگ هجیتن کیتویبورپ حیقلت حطس دومن

cfu/g 109

هگن یامد و یراد

25 سویسلس هجرد

نیرتهب شیلااپارف رینپ دیلوت یارب طیارش .تسا کیتویبورپ

هژاو یاه :یديلک رینپ ،امد ،UF

سیتکلا مویرتکابودیفیب امورآ تابیکرت ،کیتویبورپ ءاقب ،

همدقم

*

یبورپ مسیناگراورکیم ،اه کیتو هدنز یاه

تروص رد هک دنتسه یا

یم نابزیم یتملاس رب دیفم تارثا یاراد ،یفاک ریداقم رد فرصم دنشاب

( Anonymous, 2001

ناونع هب کیتویبورپ یاهاذغ .)

یاه مسیناگراورکیم یواح هک هدش یروآ لمع یتلاوصحم دنوش یم یفرعم ،دنشاب یفاک ریداقم رد هدنز کیتویبورپ

Saxelin et al., 2003(

لیسابوتکلا .)

یفیب و اه لومعم ،اهرتکابود

کیتویبورپ نیرت دروم ینبل یاه هدروآرف رد هک دنتسه ییاه

ق هدافتسا یم رار

لیسابوتکلا .دنریگ حلاصا یارب تعنص رد اه

هب هجوت اب و دنور یم راکب یریمخت تلاوصحم تفاب و معط ،امورآ فلتخم بولطمان یاه یرتکاب یور رب هک یدشر زا تعنامم رثا یاه نیسویرتکاب ای اه یرتکاب نیا زا ات تسا نآ رب یعس ،دنراد یکیژولویب هدنرادهگن ناونع هب اه نآ هدش صلاخ اذغ تعنص رد

دوش هدافتسا

( Sreekumar & Mosono, 2000

.)

یایازم هلمج زا

ناسنا یتملاس رد کیتویبورپ یاهاذغ هوقلاب یم

ناوت هب یدراوم

نوچمه دوبهب رولفورکیم لداعت هاگتسد

،شراوگ کیرحت متسیس

ینمیا و تیلاعف

،یناطرس دض نامرد

مدع لمحت

،زوتکلا نامرد

لوئسم هدنسیون * :

[email protected]

مردنس هدور کیرحت

،ریذپ یریگشیپ و

نامرد لاهسا و شهاک

لورتسلک هراشا

دومن

Boylston et al., 2004(

تارثا .)

دیفم یشان

زا فرصم یاهاذغ کیتویبورپ تحت

هیوس ریثأت یرتکاب

کیتویبورپ

دوجوم رد هدروآرف یم

،دشاب نیا یلاح رد تسا هک یمن ناوت مامت

یایازم رکذ هدش ار زا کی یرتکاب هیوس کیتویبورپ

راظتنا .تشاد

انب هب فیرعت هدروآرف

،کیتویبورپ یاه تیلاعف

کیلوباتم و

یتسیز

یرتکاب یاه کیتویبورپ یمامت رد

لحارم

،دیلوت هگن یراد و مضه

هدام ییاذغ رد شراوگ هاگتسد فرصم

هدننک دیاب ظفح .ددرگ

نینچمه تیعمج

زاین دروم یرتکاب

یاه کیتویبورپ رد

هدروآرف

ییاهن ییاذغ تهج یتسیاب شخب تملاس دیفم تارثا داجیا

cfu/g

106 7- 10 دشاب

( 2004 ., et al Talwalkar

.)

داوم هلمج زا رینپ

ندوب اراد رظن زا و هدوب بوغرم نآ نیئتورپ هک تسا ییاذغ ریاس اب هسیاقم رد رینپ .تسا ینغ رایسب یرورض هنیمآ یاهدیسا یمخت یاهریش و تسام دننام یریمخت ینبل تلاوصحم یر

هب

یگژیو یخرب ندوب اراد لیلد لیبق زا اه

یبرچ ،یثنخ ابیرقتpH

مکارتم تفاب ،لااب و

مجسنم هب ناونع یاذغ لماح کیتویبورپ اه

یراگدنام تهج و

ظفح تیلاعف یتسیز نآ اه رد مامت لحارم روبع

(3)

هاگتسد زا شراوگ

و مضه رایسب بسانم یم دشاب (

Mes da Cruz

et al., 2009

) لاس رد.

هولاع ناگدننک فرصم ریخا یاه رظن رد رب

هیذغت یاه یگژیو نتفرگ هدام کی زا فراعتم تروص هب هک یا

ایصوصخ هب ،تسا رظن دروم ییاذغ زین لوصحم شخب تملاس ت

هژیو هجوت هک تسا ییاذغ هدام ،دنمدوسارف ییاذغ هدام .دنراد یا

ملاس یگژیو کی مک تسد هدنرادرب رد نوزفا صخشم شخب یت

رب هیذغت صاوخ لوادتم زا یکی .دشاب هیاپ یا

یاهاذغ عاونا نیرت

یتویبورپ یاه هدروآرف ،دنمدوسارف هب کیتویبورپ یاهاذغ .تسا ک

هتسد هدروآرف زا یا ای کی لماش هک دوش یم هتفگ ییاذغ یاه

ایرتکاب یاه تشک زا یطولخم فرصم هک دنتسه دیفم و هدنز یی

نآ م رولف رد لداعت داجیا ثعاب اه ببس تیاهن رد و هدور یبورکی

دوش یم ناسنا یتملاس شیازفا سولیسابوتکلا .

مویرتکابودیفیب و ،

یرتکاب نیرت یلصا زا تلاوصحم رد هدافتسا دروم کیتویبورپ یاه

دنتسه ینبل

(Rezaei, 2010)

مویرتکابودیفیب .

،کرحتمریغ اه

هروا و یفنم زاتاک ،ازروپساریغ رادقم .دنشاب یم تبثم زآ

هنیهبpH

اه نآ دشر 7

- 5 / 6 یلوکلوم نژیسکا و دیسا هب ساسح و هدوب

دنتسه

( Wysong, 2001 .)

هنیمز رد دوجوم یاه شلاچ نیرت مهم زا یکی ،لاح نیا اب ئاپ ،کیتویبورپ تلاوصحم یروآرف و دیلوت تیلباق ندوب نی

هدنز یرتکاب ینام طیارش هب تیساسح لیلد هب کیتویبورپ یاه

وم راوشد و تخس مه و ییاذغ تلاوصحم رد دوج

طیارش نینچ

قبط هک تسا یلاح رد نیا و تسا شراوگ هاگتسد دعاسمان شرازگ هک تسا یلوصحم ،درادناتسا کیتویبورپ لوصحم ،FAO

لقادح فرصم هظحل رد 107

6- 10 ورکیم ا لاعف و هدنز مسیناگر

دشاب هتشاد کیتویبورپ

( Bergamini et al., 2005

لماوع .)

ب رب یفلتخم مسیناگرُاورکیم یاق

رب اه نآ رثا و کیتویبورپ یاه

:دننام ،دنرثوم رینپ یفیک تاصخشم دیسکارپ ،یلآ یاهدیسا ،pH

،یرادرابنا و ندیسر ترارح هجرد ،لولحمان نژیسکا ،نژوردیه دض یاهدنرادهگن و دنق ،میدس دیرلک دننام ییاه یندوزفا رارف تابیکرت و ،یبورکیم

( Shah, 2000

ح هجرد .)

بولطم ترار

نیب یناسنا ءاشنم اب مویرتکابودیفیب یاه هنوگ رثکا یارب 36

و 38

هجرد سویسلس یارب ترارح هجرد نیا هک یلاح رد ،دشاب یم

( رتلااب ًاتبسن یناویح ءاشنم اب عاونا 43-40

هجرد سویسلس .تسا )

رتمک یاه ترارح هجرد رد مویرتکابودیفیب زا

20 رتلااب و هجرد

زا 46 تسین دشر هب رداق دارگ یتناس هجرد

Rasic & (

Kurmann, 1983

تبوطر شهاک هب رجنم امد شیازفا زا هدافتسا.)

،

رینپ ندیسر یاه صخاش رادانعم شیازفا ،زیلوئتورپ دیدشت لاواکچاک دیدرگ هیروس1

(

2015 ., et al attar -

)Al .

رثؤم هب هجوت با

1. Kachcaval

هگن ترارح هجرد دننام یلماوع ندوب یرتکاب هیوس تظلغ و یراد

دیلوت کیتویبورپ یاهرینپ یامورآ رب هدافتسا دروم کیتویبورپ هگن ترارح هجرد رثا یسررب ،قیقحت نیا زا فده ،هدش و یراد

کیتویبورپ هیوس تظلغ سیتکلا مویرتکابودیفیب

رینپ یامورآ رب

کیتویبورپ یمUF

.دشاب

اه شور و داوم

یبورکيم رتراتسا یزاس هدامآ هزیلیفویل تشک سیلامینا هنوگ ریز سیتکلا مویرتکاب ودیفیب

زا2

دادعت .دش یرادیرخایناپسا سکونیماک تکرش مویرتکابودیفیب

سیتکلا هتسب ره رد

cfu/g

109

× 125 نازیم و دوب 5

/ 0 زا مرگ

طیحم ردروکذم شوس

MRS broth

ه یب طیارش تحت رد یزاو

یامد 37 سویسلس هجرد تدم هب

24 .دش هداد تشک تعاس

ژوفیرتناس هلیسو هب اه لولس

Mistral6000

،

Sanyo

ناملآ روشک

تدم رد 10 و یزاسادج هقیقد 2

لیرتسا خرچ سپ ریش اب راب

یاه تظلغ رد یزاس رینپ ریش ردو وشتسش

cfu/g log10

8 و

log10

cfu/g

9 دمآ رد نویسناپسوس تلاح هب (

Jia et al., 2015

.)

رينپ یزاس هدامآ UF

رینپ دیلوت کپارتت تکرش یداهنشیپ شور اب قباطم UF

( Bylund, 1995

لنوت زا روبع و ینز هیام لماش هک .دش ماجنا )

.دشاب یم یراذگ هناخمرگ و یدنب برد و ینز کمن سپس و داقعنا شهاک روظنم هب یراذگ هناخمرگ و هدوبpH

48 - 24 لوط تعاس

ک دیش ره رد و هدش هناخدرس دراو اهرینپ ،هلحرم نیا زا سپ . 2

.تفرگ تروص اه نآ یور رب هطوبرم تاشیامزآ هتفه نومزآ اه کيتويبورپ یرتکاب یراگدنام یبايزرا

یراگدنام یبایزرا روظنم هب سیتکلا مویرتکابودیفیب

لوصحم رد

هگن نامز یط رد و ره ،یراد

14 .دش یرادرب هنومن لوصحم زا زور

،روظنم نیا یارب 10

رد و هدش هتشادرب رینپ هنومن زا مرگ 90

قیقر رتیل یلیم دس تارتیس یرت( هدننک

نگمه و طولخم )می

تقر سپس .دیدرگ تقر زا .دش هیهت نآ زا یلایرس یاه

دروم یاه

رظن 1 شادرب رتیل یلیم طیحم رد تیلپ رد نتخیر شور اب و هت

هنوگ شرامش یارب .دش هداد تشک رظن دروم یاه تشک تشک طیحم زا یکیتویبورپ

-MRS

.دش هدافتسا راگآ لیاب

یامد رد نومزآ دروم یاه تیلپ یراذگ هناخمرگ 37

هجرد

سویسلس تدم هب

72 تفرگ تروص تعاس

(Karimi et al.,

2011) . 2. Bifidobacterium lactis subsp.animalis

(4)

هتيديسا یريگ هزادنا ن سپس .دش طولخم و مرن لاماک بسانم نک طولخم رد رینپ هنوم

20 .دیدرگ لح بآ یرادقم رد و هدش نیزوت رشب رد نآ زا مرگ

هژوژ نلاب لخاد هب نآ تایوتحم هیلک ندرک دراو زا دعب 250

یلیم

و دیدرگ فاص یفاص زا هدافتسا اب و دش هدناسر مجح هب ،یرتیل 25 هدش فاص لولحم زا رتیل یلیم هداد لاقتنا بسانم رشب کی هب

نآ هب و دش 5

/ 0 دیسکوردیه اب و هدوزفا نیئلاتف لنف رتیل یلیم

میدس 1 / 0 گنر روهظ ات لمع نیا .دیدرگ یجنسرایع لامرن

تدم هب نآ یرادیاپ و گنر مک یتروص 5

تفای همادا هیناث

(

Anonymous, 1987

ریز لومرف قیرط زا هتیدیسا نازیم .)

:دش هبساحم هطبار(

1 )

هتیدیسا=𝑁 × 0.009 × 100

𝑀1 ×هدافتسادرومنلابمجح 𝑉

:نآ رد هک

:N

دوس رتیل یلیم رادقم 1

/ 0 ؛لامرن ربارب هنومن نزو :M1

20 ؛مرگ

:V

ربارب هنومن مجح 25

.رتیل یلیم

یريگ هزادنا pH

یریگ هزادنا درادناتسا طسوت هدش نایب شور ساسا رب اهرامیتpH

هرامش ناریا یلم 2852

زا هدافتسا زا لبق .تفرگ تروص ،رتمpH

( بسانم یامد اب رفاب لولحم هلیسو هب هاگتسد 20

هجرد

دودح ،راک نیا یارب .دیدرگ میظنت )سویسلس 25

رتیل یلیم

رشب کی رد رفاب لولحم 50

هب و هدش هتخیر یرتیل یلیم دورتکلا

تفرگ رارق نآ لخاد رد هاگتسد (

Anonymous, 1987

) .

نيئتورپ یريگ هزادنا درادناتسا ساسا رب رینپ یاه هنومن نیئتورپ نازیم یریگ هزادنا هرامش هب ناریا یلم 639

بیترت هب لادلجک نلاب رد .تفرگ ماجنا

هشیش هلولگ دنچ دودح رد ینیچ کچوک تاعطق ای یا

10 مرگ

اتپ تافلوس و مویس

5 / 0 و هویج دیسکا مرگ 5

اب هک هنومن مرگ

یلیم کی تقد هدش نزو مرگ

.دش هتخیر 20

یلیم دیسا رتیل

هب لادلجک نلاب .دش هدز مه نلاب یوتحم ،هدش هفاضا کیروفلوس ح اب تقد ترارح مضه هاگتسد یور میلام ترار نیا ات دیدرگ یهد

تروص هب نلاب یوتحم و درکن دیلوت فک رگید هک .دمآ رد عیام

یوتحم هک ینامز ات تفای همادا رتشیب ترارح اب مضه لمع سپس هاگ نداد ترارح نیح رد ًانمض ،دیدرگ گنر یب و للاز ًلاماک نلاب ًلاماک نلاب نورد عیام یتقو .دش هداد ناکت نلاب یوتحم هاگ هب تدم هب شوج لمع ،دیدرگ فافش و للاز 5

/ 1 هداد همادا تعاس

یوتحم سپس .دش و هدش درس طیحم ترارح رد نلاب

150

یلیم هب و هفاضا نآ هب شوج گنس هعطق دنچ و رطقم بآ رتیل

جردم هناوتسا کی اب .دیدرگ درس اددجم و دش هدزمه تقد 50

یلیم رگاسانش هرطق راهچ و هتخیر ریام نلرا رد کیروب دیسا رتیل

جردم هناوتسا کی اب .دش هفاضا نآ هب 80

یلیم لولحم یرتیل دوس

هب لادلجک نلاب .دیدرگ هفاضا لادلجک نلاب یوتحم هب روآزوس هطقن ات و هدش هدز مهب نداد ناکت اب نلاب یوتحم .دش لصو دربم هک تفای همادا ییاج ات ریطقت لمع .دش یهد ترارح شوج هدش فقوتم ترارح ،تیاهن رد .دومن نایلق هب عورش عیام یوتحم هتشادرب نکدرس یئاهتنا هلول و دیسا اب ریطقت عیام و دش

کیردیرلک 1

/ 0 دیدرگ رتیت لامرن

Anonymous, 1965) .)

هطبار(

2 )

نژورتیندصرد=( هنومنیاربیفرصمدیسامجح−دهاشیاربیفرصمدیسامجح) ×دیساهتیلامرن× 1.40 هنومننزو

نژورتیندصرد × 6.38

=

نیئتورپ دصرد

کشخ هدام نازيم یريگ هزادنا هدام یریگ هزادنا یارب .تفرگ ماجنا جنس تبوطر هاگتسد اب کشخ

،روظنم نیا 1

تخاونکی روط هب ذغاک یور رب رینپ هنومن زا مرگ

ریخبت زا سپ هاگتسد .دش هداد رارق هاگتسد رد و هدش هدیلام داد ناشن ار کشخ هدام دصرد ،بآ ندش (

Solhi et al., 2014 .)

رينپ یامورآ رب رثوم تابيکرت یبايزرا روظنم هب شور زا ،رینپ یامورآ رب رثوم تابیکرت جارختسا

Condurso et al. (2008)

یزاس هنیهب تهج تارییغت زا یا هراپ اب

،ساسا نیا رب .دش هدافتسا نآ 6

رینپ یاه هنومن زا کی ره زا مرگ

علض ره( کچوک بعکم تروص هب 3

رد و هدش هدیرب )رتم یتناس

لایو لخاد 40

ب و تفرگ رارق یرتیل یلیم تدم ه

30 رد هقیقد

یامد 20 دوخ یلااب یاضف اب ات دش هداد رارق دارگ یتناس هجرد

ربیف سپس .دسرب لداعت هب

DVB/CAR/PDMS

لینیو ید(

تدم هب )ناسکولیس لیتم ید یلپ/نسکوبرک/نزنب 300

هقیقد

یامد رد 20

هجرد سویسلس رارق هنومن یلااب یاضف ضرعم رد

هدافتسا .)جارختسا نامز( تفرگ یارب جارختسا نامز نیا زا

ربیف سپس .تسا یرورض ربیف رب اهرتسا بذج و شیاهر رثکادح تدم یارب 5

یزاگ یفارگوتامورک هاگتسد قیرزت لحم دراو هقیقد

یامد اب 250 هجرد سویسلس بذجاو هدش بذج یتابیکرت ات دش

نوتس دراو و هدش

DB-wax

هنیئوم

30 𝑚 × 0.250 𝑚𝑚 ×(

0.5 µ𝑚

ینایرج تعرس اب صلاخ مویله لماح زاگ .دندش )

2 / 1

رگاسانش هب زهجم هاگتسد .دیدرگ باختنا هقیقد رد رتیل یلیم نویسازینوی ژاتلو اب هک دوب مرج باختنا 70

تابیکرت ،تلو نورتکلا

زا ار 20 ات 500 ریز تحاسم یریگ هزادنا .دومن ییاسانش m/z

ا مرن زا هدافتسا اب امورآ تابیکرت کیپ رازف

Chemstation

ماجنا

هاگتسد هناخمرگ هیلوا یامد .تفرگ 45

هجرد سویسلس تدم هب

ات سپس و هدوب هقیقد کی 250

هجرد سویسلس تعرس اب

5

هجرد سویسلس امد نیمه رد و تفای شیازفا نآ یامد هقیقد رد

(5)

تدم هب 5 هگن هقیقد دش یراد

( Condurso et al., 2008 .)

یسح یبايزرا را روظنم هب کینوده یسح یبایزرا نومزآ زا ،یسح یبایز

5 هطقن

.دش هدافتسا یا 10

بایزرا ینس یاه هورگ زا یفداصت روط هب

ود ره لماش و هدوب فلتخم تلایصحت حطس یاراد هک فلتخم هطوبرم همانشسرپ سپس .دندش باختنا ،دندوب نز و درم سنج کی رد رینپ یاه هنومن .دش هداد رارق اه نآ رایتخا رد زا رارکت

یسررب یلک یبایزرا و تفاب ،گنر ،یرهاظ لکش ،معط و رطع ظاحل زا اه یگژیو نیا زا کی ره هب و دندیدرگ 1

ات 5 ،دش هداد زایتما

زایتما هک یروط هب 1

زایتما و دب رایسب هنومن هب طوبرم 5

طوبرم

لیلحت و هیزجت لصاح جیاتن سپس و دوب بوخ رایسب هنومن هب دندش

(Solhi et al., 2014) .

اه هداد ليلحت و هيزجت شیامزآ .دندش ماجنا رارکت هس رد یفداصت ًلاماک حرط بلاق رد یاه

ینعم فلاتخا یسررب روظنم هب فلتخم تاشیامزآ زا لصاح جیاتن هداد نیب راد سنایراو زیلانآ طسوت اه

( ANOVA

زا هدافتسا اب )

مرن رازفا

SPSS 22

اهرامیت نیگنایم هسیاقم یارب و دندیدرگ لیلحت

هنماد دنچ نومزآ زا لامتحا حطس رد نکناد یا

5 دصرد

p < (

0.05

رازفا مرن اب زین لصاح یاهرادومن مسر .دش هدافتسا) Excel

.تفرگ ماجنا

جياتن ثحب و

رينپ رد سيتکلا مويرتکابوديفيب کيتويبورپ یرتکاب ینام هدنز UF

هگن نامز و هدافتسا دروم یاهرامیت رثا سنایراو هیزجت رب یراد

کیتویبورپ یرتکاب ینام هدنز متیراگل سیتکلا مویرتکابودیفیب

رد

مرگ ره رینپ لکش رد UF

1 زا لصاح جیاتن .تسا هدش هدروآ

،هدافتسا دروم یاهرامیت رثا هک داد ناشن اه هداد سنایراو زیلانآ هگن نامز تم رثا و یراد

دادعت متیراگل رب نامز رد رامیت لباق

رینپ رد کیتویبورپ دوب راد ینعم ًلاماک یرامآ ظاحل زاUF

(p <

0.01)

کیتویبورپ یرتکاب دادعت متیراگل ریداقم نیگنایم تارییغت.

سیتکلا مویرتکابودیفیب رینپ فلتخم یاه هنومن رد

هرود یطUF

هگن یراد 32 لکش رد ،هزور 1

هدش هداد ناشن یروطنامه .تسا

یم هظحلام لکش رد هک هگن مود زور رد ،ددرگ

حطس شیازفا ،یراد

نآ ینام هدنز تیلباق رب یراد ینعم رثا کیتویبورپ یرتکاب حیقلت اه

تشاد رینپ یاه هنومن رد

(p < 0.05)

حطس یواح یاه هنومن رد.

کیتویبورپ حیقلت

cfu/g

108

زا امد شیازفا اب ، 4

ات 10 هجرد

،سویسلس کیتویبورپ ینام هدنز تیلباق نازیم

ینعم شهاک اه

یامد ود نیب یلو ،تشاد یراد 10

و 25 فلاتخا سویسلس هجرد تشادن دوجو یراد ینعم

(p > 0.05)

حطس یواح یاه هنومن رد .

حیقلت

cfu/g

109

یامد ود نیب ، 4

و 10 توافت سویسلس هجرد

دشن هدهاشم یراد ینعم

(p > 0.05)

شیازفا اب یلو،

زا امد 10 ات

25 کیتویبورپ یرتکاب ینام هدنز تیلباق نازیم ،سویسلس هجرد

تفای شیازفا یراد ینعم روط هب

(p < 0.05)

.

یاه هنومن همه رد

کیتویبورپ یرتکاب دادعت متیراگل ،نامز تشذگ اب ،رینپ سیتکلا مویرتکابودیفیب تفای شهاک یراد ینعم ًلاماک روط هب

(p < 0.05)

خآ زور رد .

حیقلت حطس ود ره رد ،ینامرابنا ر

هنومن ،کیتویبورپ هگن یاه

( امد نیرتمک رد هدش یراد 4

هجرد

،زور نیا رد .دنتشاد ار ینام هدنز تیلباق نیرتشیب ،)سویسلس بیترت هب ،کیتویبورپ یرتکاب دادعت متیراگل نیرتمک و نیرتشیب یاه هنومن هب طوبرم یواح رینپ

cfu/ml

109

و کیتویبورپ

یاهامد رد بیترت هب هدش یرادهگن 4

و 25 یم دارگ یتناس هجرد

لکش( دشاب 1

.) هدش داهنشیپ اه کیتویبورپ بولطم ییآراک هب ندیسر یارب

دیاب اه نآ دادعت لقادح ،فرصم نامز رد هک تسا

7CFU

10 -

106

دشاب لوصحم مرگ ره رد کیتویبورپ یرتکاب

( - Lourens

Hattingh & Viljoen, 2001

یرتکاب دادعت رضاح جیاتن ساسا رب .)

کیتویبورپ سیتکلا مویرتکابودیفیب

دروم یاهرامیت یمامت رد

)مود و یس زور( ینامرابنا زور نیرخآ ات ،قیقحت نیا رد یسررب دوب هدش هیصوت لوبق لباق دح رد

. Kasımoglu et al. (2004)

هب

یراگدنام هک دنداد ناشن رضاح شهوژپ جیاتن اب قفاوم روط کیتویبورپ یرتکاب سولیفودیسا سولیسابوتکلا

یط رد 15 زور

نازیم شهاک ار نآ تلع هک ،تفای شهاک ندیسر هرود ییادتبا هگن یامد شهاک و رینپ رد کمن نازیم شیازفا ،تبوطر یراد

.دنتسناد نارگشهوژپ نع هب یناریا دیفس رینپ یسررب رد

کی ناو

یرتکاب لماح ینبل هدروآرف یتویبورپ یاه

هچرگا هک دندرک نایب ک

یاه هنوگ هدنز شرامش نازیم سولیسابوتکلا

مویرتکابودیفیب و

نآ نازیم یلو داد ناشن شهاک دیفس رینپ ندیسر هرود یط رد زا رتمک هب رینپ یراد هگن و ندیسر هرود یاهتنا رد اه 106

CFU/g

دیسرن

(Ehsani et al., 2011) .

ريداقم یسررب رينپpH

UF

یاهرامیت رثا هک داد ناشن اه هداد سنایراو زیلانآ زا لصاح جیاتن هگن نامز ،هدافتسا دروم نازیم رب نامز رد رامیت لباقتم رثا و یراد

رینپpH

دوب راد ینعم یرامآ ظاحل زاUF (p < 0.05)

تارییغت .

ریداقم نیگنایم کیتویبورپ رینپ فلتخم یاه هنومنpH

یطUF

هگن هرود یراد

32 لکش رد ،هزور 2

.تسا هدش هداد ناشن

نیرتشیب ،مود زور رد ،ددرگ یم هظحلام لکش رد هک یروطنامه نازیم یرتکاب اب رینپ حیقلت و دوب دهاش هنومن هب طوبرم pH

(6)

نازیم راد ینعم شهاک هب رجنم کیتویبورپ دیدرگ pH

(p <

0.05)

هگن یامد شیازفا اب .

نازیم ،یراد یراد ینعم روط هبpH

تفای شهاک

(p < 0.05)

نازیم نیرتمک ،زور نیا رد . طوبرمpH

هنومن هب یواح( G

cfu/ml

109

یامد رد کیتویبورپ 25

هجرد

سویسلس هگن هرود یط .دوب )

نازیم ،یراد یاه هنومن همه ردpH

تفای شهاک یراد ینعم روط هب رینپ

(p < 0.05)

رخآ زور رد .

نازیم نیرتشیب ،تاشیامزآ هنومن هب طوبرمpH

یواح(E cfu/ml

109

هجرد سویسلس هنومن و دوب )

G

یواح(

cfu/ml

109

هجرد سویسلس )

نازیم نیرتمک .تشاد ارpH

لکش 1 - ینام هدنز متيراگل تارييغت سيتکلا مويرتکابوديفيب

(log cfu/g) کيتويبورپ شيلااپارف رينپ یراگدنام هرود یط

؛دهاش هنومن :A یواح رینپ :B

cfu/ml 108

؛هجرد یواح رینپ :C cfu/ml 108

؛هجرد یواح رینپ :D cfu/ml 108

رد کیتویبورپ

یامد 25 ؛هجرد یواح رینپ :E cfu/ml 109

امد رد کیتویبورپ ی

4 ؛هجرد یواح رینپ :F cfu/ml 109

؛هجرد یواح رینپ :G cfu/ml 109

یامد 25 دارگ یتناس هجرد

لامتحا حطس رد فلتخم یاهزور یط رامیت ره ریداقم نیب راد ینعم فلاتخا دوجو رگنایب توافتم گرزب فورح*

95 .دشاب یم دصرد

توافتم کچوک فورح*

لامتحا حطس رد زور ره رد فلتخم یاهرامیت ریداقم نیب راد ینعم فلاتخا دوجو رگنایب 95

.دشاب یم دصرد

لکش 2 - ريداقم نيگنايم تارييغت کيتويبورپ شيلااپارف رينپ یراگدنام هرود یطpH

cfu/ml 108

؛هجرد یواح رینپ :F cfu/ml 109

گرزب فورح*

لامتحا حطس رد فلتخم یاهزور یط رامیت ره ریداقم نیب راد ینعم فلاتخا دوجو رگنایب توافتم 95

لامتحا حطس رد زور ره رد فلتخم یاهرامیت ریداقم نیب راد ینعم فلاتخا دوجو رگنایب توافتم کچوک فورح*

2 17 32

B 8.585 8.425 7.835

C 8.465 8.38 6.185

D 8.48 8.36 6.12

E 9.56 9.465 8.265

F 9.53 9.39 8.18

G 9.65 8.275 6.09

Ac Ad Bc Bd Cc

Cd

Ad Bd

Cd

Ab Ba

Ca

Ab Bb

Cb Aa

Be

Ce

0 2 4 6 8 10 12

ینام هدنز متیراگل سیتکلا مویرتکابودیفیبcfu/g

یراگدنام هرود (

زور )

B C D E F G

2 17 32

A 5.19 4.85 4.56

B 4.8 4.58 4.52

C 4.68 4.59 4.42

D 4.36 4.07 4.02

E 4.83 4.78 4.58

F 4.71 4.53 4.62

G 4.4 4.02 3.98

Aa Ba

Ac AdAe Bc Bc CbCcCd

Be Ce

AbAc Af BbBd CbCa

Bf Cf

0 1 2 3 4 5 6

pH

یرادهگن تدم (

زور )

A B C D E F G

(7)

اشن جیاتن شیازفا و کیتویبورپ یرتکاب حیقلت اب هک داد ن

هگن یامد مسیناگراورکیم تیلاعف شیازفا لیلد هب ،یراد

دیلوت و اه

نازیم ،دیسا .تفای شهاکpH

هگن هرود یط یراد

32 نازیم ،هزور

.درک ادیپ شهاک یراد ینعم روط هب رینپ یاه هنومن همه ردpH

شهاک رود یط رد هتیدیسا شیازفا ایpH

یشان ،رینپ یراد هگن ه

تسا برچ یاهدیسا دیلوت و زوتکلا ریمخت یبسن لیمکت زا

(Ghaemi et al., 2010)

شیازفا لیلد هب ،ترارح هجرد شیازفا اب .

نازیم ،کیتویبورپ یاه یرتکاب تیلاعف .دراد یرتشیب شهاکpH

نارگشهوژپ هگن نامز یط رد هک دندرک شرازگ

،یراد هنومنpH

و دهاش یاه و شهاک کیتویبورپ یواح دیفس رینپ یاه هنومن

تشاد تقباطم رضاح شهوژپ جیاتن اب هک تفای شیازفا هتیدیسا

رگید ناققحم.

هیوس عون هک دندرک نایب

رب یراد ینعم رثا یناریا دیفس رینپ رد هدافتسا دروم کیتویبورپ یراد هگن نامز یط رد .تشادن رینپpH

60 زور نازیم ،ه همهpH

تفای شهاک اه هنومن

(Ehsani et al., 2011)

.

رينپ هتيديسا ريداقم یسررب UF

تن هداد سنایراو زیلانآ زا لصاح جیا یاهرامیت رثا هک داد ناشن اه

هگن نامز ،هدافتسا دروم نازیم رب نامز رد رامیت لباقتم رثا و یراد

رینپ هتیدیسا دوب راد ینعم یرامآ ظاحل زا UF

(p < 0.05)

.

هنومن هتیدیسا ریداقم نیگنایم تارییغت رینپ فلتخم یاه

کیتویبورپ هگن هرود یط UF

یراد 32 لکش رد ،هزور 3

ناشن

زور رد ،ددرگ یم هظحلام لکش رد هک یروطنامه .تسا هدش هداد حیقلت و دوب دهاش هنومن هب طوبرم هتیدیسا نازیم نیرتمک ،مود کیتویبورپ یرتکاب اب رینپ سیتکلا مویرتکابودیفیب

شیازفا ثعاب

دیدرگ هتیدیسا نازیم راد ینعم

(p < 0.05)

یامد شیازفا اب .

هگن تفای شیازفا یراد ینعم روط هب رینپ هتیدیسا نازیم ،یراد

) 0.05

<

p

یاه هنومن ،زور نیا رد .(

یواح( G cfu/ml

109

هجرد سویسلس و )

یواح(D cfu/ml

108

هجرد سویسلس نازیم نیرتشیب )

هنومن هیلک هتیدیسا نازیم ،نامز تشذگ اب .دنتشاد ار هتیدیسا تفای شیازفا یراد ینعم روط هب رینپ یاه

(p < 0.05)

زور رد .

هنومن هب طوبرم هتیدیسا نازیم نیرتشیب ،ینامرابنا رخآ یواح(G

cfu/ml

109

هجرد سویسلس و دوب )

یاه هنومن و دهاش هنومن و E

ار هتیدیسا نازیم نیرتشیب F

یراد ینعم فلاتخا زور نیا رد رامیت هس نیا نیب و دنتشاد دشن هدهاشم

(p > 0.05) .

لکش 3 - هرود یط )کیتکلا دیسا %( هتیدیسا ریداقم نیگنایم تارییغت کیتویبورپ شیلااپارف رینپ یراگدنام

cfu/ml 108

؛هجرد یواح رینپ :C cfu/ml

108

؛هجرد یواح رینپ :D

cfu/ml 108

؛هجرد یواح رینپ :E cfu/ml

109

؛هجرد یواح رینپ :F cfu/ml

109

؛هجرد یواح رینپ :G cfu/ml

109

دارگ یتناس هجرد

خا دوجو رگنایب توافتم کچوک فورح*

لامتحا حطس رد زور ره رد فلتخم یاهرامیت ریداقم نیب راد ینعم فلات 95

2 17 32

A 0.85 1.04 1.25

B 0.88 1.08 1.31

C 0.93 1.11 1.32

D 0.97 1.17 1.36

E 0.88 1.07 1.27

F 0.93 1.09 1.27

G 0.99 1.18 1.39

Cd

Be

Ad

Cc

Bc

Ac

Cb

Bb

Ac Ca

Ba

Ab

Cc

Bd

Ad Cb

Bcd

Ad Ca

Ba

Aa

0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4 1.6

هتیدیسا(کیتکلا دیسا دصرد)

یرادهگن تدم (

زور )

A B C D E F G

(8)

هیلک هتیدیسا نازیم ،نامز تشذگ اب هک داد ناشن جیاتن رد دیسا دیلوت .تفای شیازفا یراد ینعم روط هب رینپ یاه هنومن

هگن هرود یط لا ریمخت لیلد هب ،یراد

مسیناگراورکیم طسوت زوتک

یم کیتویبورپ و رتراتسا یاه یرتکاب اب رینپ حیقلت .دشاب

کیتویبورپ سیتکلا مویرتکابودیفیب

هب ،یرادهگن یامد شیازفا و

نازیم راد ینعم شیازفا ببس ،یلآ یاهدیسا دیلوت شیازفا لیلد دیدرگ هتیدیسا

( Ong & Shah, 2009 .)

Sabbagh et al. (2010)

ندوزفا هک دندرک شرازگ رضاح شهوزپ جیاتن اب قفاوم روط هب .دیدرگ هتیدیسا نازیم شیازفا ببس ریش هب کیتویبورپ

Mahmoud et al. (2013)

یرتکاب ندوزفا هک دندومن نایب

کیتویبورپ مویرتکابودیفیب

هتیدیسا شهاک ببس شیراک رینپ هب

.دش رینپ نویسارتیت لباق نيئتورپ ريداقم یسررب رينپ

UF

یاهرامیت رثا هک داد ناشن اه هداد سنایراو زیلانآ زا لصاح جیاتن هگن نامز ،هدافتسا دروم نازیم رب نامز رد رامیت لباقتم رثا و یراد

رینپ نیئتورپ دوب راد ینعم ًلاماک یرامآ ظاحل زاUF

(p < 0.05) .

رینپ فلتخم یاه هنومن نیئتورپ ریداقم نیگنایم تارییغت یتویبورپ ک هگن هرود یط UF

یراد 32 رد ،هزور لکش

4 ناشن

زور رد ،ددرگ یم هظحلام لکش رد هک یروطنامه .تسا هدش هداد هگن یامد و کیتویبورپ یرتکاب حیقلت حطس شیازفا اب ،مود ،یراد

تفای شیازفا یراد ینعم روط هب رینپ یاه هنومن نیئتورپ یاوتحم

(p < 0.05)

هب ،نیئتورپ نازیم نیرتمک و نیرتشیب ،زور نیا رد .

یاه هنومن هب طوبرم بیترت یواح(G

cfu/ml

108

یامد 4 هجرد سویسلس و )

یواح(B cfu/ml

108

یامد 4 هجرد سویسلس یاه هنومن رد .دوب )

،B

یواح(D cfu/ml

108

هجرد سویسلس و )

یواح( E

cfu/ml

109

هجرد سویسلس تشذگ اب ،)

تفای شیازفا یراد ینعم روط هب نیئتورپ نازیم نامز

(p < 0.05)

،

هگن هرود یط ،رینپ یاه هنومن ریاس رد هک یلاح رد یاوتحم ،یراد

و دهاش یاه هنومن رد هک یروط هب .تشاد ناسون نیئتورپ

G

یواح(

cfu/ml

109

ویبورپ یامد رد کیت 25

هجرد سویسلس ،)

رد یلو ،تفای شیازفا سپس و شهاک ادتبا رد نیئتورپ یاوتحم یاه هنومن یواح(C

cfu/ml

108

هجرد

سویسلس و )

یواح( F cfu/ml

109

هجرد سویسلس شیازفا یئزج نازیم هب ادتبا رد نیئتورپ نازیم ،)

داد ناشن زیچان شهاک سپس و تبوطر شهاک لیلد هب لاامتحا هک

مرس هب هتخل زاف زا لاقتنا و زیلوئتورپ لیلد هب هک.داد ناشن دوخ زا دشاب یم

(Shahab Lavasani et al., 2012)

رد . ،یرادهگن رخآ زور

هنومن یواح( G

cfu/ml

109

هجرد

سویسلس ار نیئتورپ نازیم نیرتشیب )

نآ نازیم نیرتمک و تشاد

هنومن هب طوبرم یواح(C

cfu/ml

108

هجرد سویسلس .دوب )

لکش 4 - کيتويبورپ شيلااپارف رينپ یراگدنام هرود یط )%( نيئتورپ ريداقم نيگنايم تارييغت

cfu/ml 108

؛هجرد یواح رینپ :F cfu/ml 109

رپ رد کیتویبو

لامتحا حطس رد زور ره رد فلتخم یاهرامیت ریداقم نیب راد ینعم فلاتخا دوجو رگنایب توافتم کچوک فورح*

95 ب یم دصرد .دشا

2 17 32

A 12.1 12.05 12.14

B 12.04 12.09 12.14

C 12.06 12.11 12.08

D 12.09 12.14 12.22

E 12.14 12.19 12.24

F 12.19 12.28 12.21

G 12.29 12.25 12.31

Bd

Cg

Ae Cf

Bf

Ae Ce

Ae Cd Bf

Bd

Ac Cc

Bc

Ab Cb

Aa

Bd Ba

Cb

Aa

11.9 11.95 12 12.05 12.1 12.15 12.2 12.25 12.3 12.35

نیئتورپ دصرد

زور )

A B C D E F G

(9)

لقادح ار شیلااپارف رینپ یارب نیئتورپ لوبق لباق دح 12

تسا هدرک نییعت دصرد

(Anonymous, 2014)

جیاتن هسیاقم اب .

هیلک نیئتورپ نازیم هک درک نایب ناوت یم رضاح شهوژپ هگن هرود یط قیقحت نیا رد یسررب دروم یاهرامیت یراد

32 ،هزور

.تشاد رارق درادناتسا طسوت هدش نییعت شریذپ لباق هدودحم رد طسوت هدش ماجنا هعلاطم رد نارگشهوژپ

دیفس رینپ دیلوت یور رب

اب یشیلااپارف هیوس زا هدافتسا

سولیفودیسا سولیسابوتکلا ناشن

یاوتحم ،رینپ یاه هنومن یراد هگن نامز یط رد هک دش هداد تفای شیازفا نیئتورپ

جیاتن اب هک ،

.تشاد یناوخمه رضاح شهوژپ

Mahmoud et al. (2013)

کیتویبورپ یرتکاب ندوزفا هک دندرک هدهاشم مویرتکابودیفیب

مودیفیب هنومن نیئتورپ یاوتحم رب یراد ینعم رثا شیراک رینپ هب هنومن لک نیئتورپ نازیم ،نامز تشذگ اب و تشادن رینپ یاه

.تفای شهاک جیردت هب کیتویبورپ هیوس یواح هنومن و دهاش رينپ کشخ هدام ريداقم یسررب UF

یاهرامیت رثا هک داد ناشن اه هداد سنایراو زیلانآ زا لصاح جیاتن هگن نامز ،هدافتسا دروم

نازیم رب نامز رد رامیت لباقتم رثا و یراد

رینپ کشخ هدام دوب راد ینعم ًلاماک یرامآ ظاحل زاUF

(p <

0.05)

.

یاه هنومن کشخ هدام دصرد ریداقم نیگنایم تارییغت یتویبورپ رینپ فلتخم ک

هگن هرود یطUF

یراد 32 لکش رد ،هزور

5 یم هظحلام لکش رد هک یروطنامه .تسا هدش هداد ناشن ،کیتویبورپ یرتکاب حیقلت حطس شیازفا اب ،مود زور رد ،ددرگ یراد ینعم روط هب رینپ یاه هنومن کشخ هدام دصرد نازیم تفای شیازفا

(p < 0.05)

نازیم نیرتمک و نیرتشیب ،زور نیا رد .

م یاه هنومن هب طوبرم بیترت هب ،کشخ هدا یواح(G

cfu/ml

109

هجرد سویسلس دهاش و )

A(

.دوب)

هگن هرود یط هب رینپ یاه هنومن هیلک کشخ هدام نازیم ،یراد

شیازفا اب ،یرادهگن رخآ زور رد .تفای شیازفا یراد ینعم روط هب کشخ هدام دصرد نازیم ،یرادهگن یامد یراد ینعم روط

تفای شیازفا

(p < 0.05)

هنومن زین زور نیا رد.

یواح(G cfu/ml

109

هجرد سویسلس نازیم نیرتشیب )

هنومن هب طوبرم نآ نازیم نیرتمک و تشاد ار کشخ هدام دصرد .دوب دهاش

لکش 5 - نيگنايم تارييغت کيتويبورپ شيلااپارف رينپ یراگدنام هرود یط )%( کشخ هدام ريداقم

؛دهاش هنومن :A یواح رينپ :B

cfu/ml 108

یامد رد کيتويبورپ 4

؛هجرد یواح رينپ :C cfu/ml

108

؛هجرد یواح رينپ :D cfu/ml

108

؛هجرد یواح رينپ :E cfu/ml

109

ورپ یامد رد کيتويب 4

؛هجرد یواح رينپ :F cfu/ml

109

؛هجرد یواح رينپ :G

cfu/ml 109

دارگ یتناس هجرد

لامتحا حطس رد فلتخم یاهزور یط راميت ره ريداقم نيب راد ینعم فلاتخا دوجو رگنايب توافتم گرزب فورح*

95 .دشاب یم دصرد

وک فورح*

لامتحا حطس رد زور ره رد فلتخم یاهراميت ريداقم نيب راد ینعم فلاتخا دوجو رگنايب توافتم کچ 95

.دشاب یم دصرد

2 17 32

A 37.68 37.87 38.08

B 37.85 38.17 38.5

C 37.87 38.01 38.54

D 37.83 38.71 39.11

E 37.72 38.07 38.47

F 37.78 37.91 38.62

G 37.92 38.88 39.45

Cg

Bg

Ag Cc

Bc

Ae

Cb Be

Ad

Cd

Bb

Ab

Cf

Bd

Af

Ce Bf

Ac

Ca

Ba

Aa

36.5 37 37.5 38 38.5 39 39.5 40

کشخ هدام دصرد

زور )

A B C D E F G