Journal of Sustainable City Vol.3, No.3, Autumn 2020
http://doi.org/10.22034/JSC.2020.197267.1092
Explanation of the Impacts of Sociocultural Factors on Achieving Healthy City Pattern Case Study: Behbahan City
Elahe KenarKoohi1, Mehri Azani2, Ahmad Khademolhoseiny3,Hamid Saberi4,
1- PhD Student in Geography and Urban Planning, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
2- Assistant Professor in Geography and Urban Planning, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
3- Associate Professor in Geography and Urban Planning, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
4- Assistant Professor in Geography and Urban Planning, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
Received: 5 July 2020 Accepted: 8 November 2020
Extended abstract Introduction
Nowadays, extensive and rapid urbanization has caused cities to face many problems and led to endanger people's health, grow of the health discussion in public forums and provide solutions to the problems of rapid urbanization. One of these strategies is the implementation of the healthy city project, and considering the importance of sociocultural factors in the study of cities, this study was conducted with the aim of explaining the role of sociocultural factors affecting the achievement of the healthy city pattern and then by addressing it, seeks to achieve cities that are responsible for the environmental, economic, sociocultural problems, etc. on the one hand, and the mental and physical problems of the citizens on the other hand. The present study, with the knowledge of the importance of this subject and in view of the importance of addressing sociocultural issues that are considered as one of the most important ones of urban society, has studied the role of sociocultural factors affecting the achievement of a healthy city in Behbahan to recognize and analyze the sociocultural problems and issues related to the indicators of a healthy city in the field of environmental, economic, urban attractiveness and health care in Behbahan, which is emphasized by the World Health Organization, to achieve a pattern of a healthy city.
Methodology
This research is a qualitative-quantitative, applied and descriptive-analytical one in terms of approach, purpose and nature, respectively. In this regard, in connection with the theoretical foundations related to the subject, the library method and in order to obtain the required data from the citizens (over fifteen years old), the field survey method has been used, so that at first, 382 questionnaires were obtained based on Cochran's model, and 400 questionnaires were distributed and completed among citizens in proportion to the population of the districts for greater confidence and accuracy. SPSS and SMART PLS software programs were also used to assess the impact of sociocultural factors in the city. To assess the validity of the questionnaire, the opinions of 30 specialized professors as well as experts and city managers of Behbahan were
. Corresponding Author (Email: [email protected])
Copyright © 2020 Journal of Sustainable City. This is an open-access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution- noncommercial 4.0 International License which permits copy and redistribute the material just in noncommercial usages provided the original work is properly cited.
measurement tool, three types of evaluation validity were used as content validity, convergent validity and divergent validity.
Results and discussion
The results of the test of research hypotheses in the t-statistic showed that the absolute value of the t-statistic for the effect of social factors and their role in healthy city indicators was 3.611 and for cultural factors was 3.595 and also path coefficients for social factors 0.217 and for cultural factors 0.204 that the research hypotheses are acceptable and cultural and social factors play a role in creating a healthy city in Behbahan. Considering that CV Red for the indicators of a healthy city is 0/055 and CV Com is 0.489, and for social factors 0.334 and 0.340, respectively, and for cultural factors 0.401 and 0.445, which indicates the optimal quality of the measurement model and the optimal quality of the structural model.
Among its components, inter-sectoral and participatory collaboration with the average of 1.92 and 2.38, respectively, which have a lower than average level and the worst conditions that indicate people are less involved in urban planning. In addition, there is a powerless cooperation between the urban institutions to solve the city's problems, and only the feeling of belonging to the place component with an average of 3.56 is in better condition. Cultural factors with an average of 3.15 are in a better condition in Behbahan city and healthy city variable with an average of 2.18 which indicates that Behbahan city is lower than average in terms of indicators of healthy city, so that all sub-indicators are in an undesirable situation, including environmental, health care, urban attractiveness and economic.
Conclusion
Following the rapid growth of urbanization and population in the last century in Iran and other countries on the one hand, and the problems that followed in the proper management and planning of cities, especially in developing countries on the other hand, cities have become to a place that faced all kinds of shortcomings and problems in the field of sociocultural, economic, environmental, health care and other issues that urban managers and planners have sought to address existing problems
.
Followed it, in 1984, for the first time in order to get out of the current situation of cities, Professor Dahl coined the term Healthy City and was complimented by the World Health Organization (WHO) which saw it as in line with its goals and policies.Gradually, it was widely used in the world's urban planning literature to solve the problems and issues that cities faced, and the projects of Healthy City were implemented in most cities of the world. These days, Behbahan city, with a population of 122.604, is facing many challenges.
Therefore, this study aimed to elucidate the role of socio-cultural factors in achieving a healthy city pattern in Behbahan. In this regard, SPSS and SMART-PLS2 software programs were used to evaluate the research hypotheses. The results showed that sociocultural factors have a significant role, effect and relationship with the indicators of a healthy city, but these factors do not have desirable conditions in Behbahan city and also the indicators of a healthy city are not in a good situation in it. So, it can be expressed that Behbahan city does not have the conditions of a healthy city.
Keywords: Healthy City, Sociocultural Factors, Structural Equations, Behbahan City.
همانلصف رادیاپ رهش ۀرود ،
3 ۀرامش ، 3 ، زییاپ 1399
.صص 16 - 1
http://doi.org/10.22034/JSC.2020.197267.1092
یگنهرف لماوع تارثا نییبت -
ا ملاس رهش یوگلا هب یبایتسد رب یعامتج
رهش :یدروم هعلاطم ناهبهب
هوکرانک ههلا ی
یوجشناد- یرتکد غج و ایفار همانرب یزیر یرهش ، ،دابآ فجن دحاو شناد
یملاسا دازآ هاگ ،
جن دابآ ف
، ناریا
ناذا یرهم
1ی - رایداتسا همانرب و ایفارغج یزیر
،یرهش ،دابآ فجن دحاو شناد
یملاسا دازآ هاگ ،
دابآ فجن
، ناریا
دمحا مداخ ینیسحلا رایشناد–
همانرب و ایفارغج یزیر
،یرهش ،دابآ فجن دحاو شناد
یملاسا دازآ هاگ ،
دابآ فجن
، یا نار
دیمح یرباص - رایداتسا همانرب و ایفارغج یزیر
،یرهش ،دابآ فجن دحاو شناد
یملاسا دازآ هاگ ،
دابآ فجن
، ناریا
:تفایرد خیرات 15
/ 04 / 1399 :شریذپ خیرات 18
/ 08 / 1399
هدیکچ گ ینیشنرهش هزورما درگ هجاوم یدایز تلاکشم و لئاسم اب اهرهش هک هدش بجوم عیرس و هدرتس
لاـس هـک دن تم
حرطم بجوم و هداتفا هرطاخم هب دارفا تـهج رد ییاـهراکهار هـئارا و یمومع عماجم رد تملاس حب ندش
ـح ل
وت اب و تسا ملاس رهش هژورپ یارجا اهراکهار نیا زا یکی ،هدیدرگ عیرس ینیشنرهش تلاضعم هب هج
مها لماوع تی
یگنهرف - م رد یعامتجا یـگنهرف لـماوع شـقن نیـیبت فده اب شهوژپ نیا ،اهرهش هعلاط
- ثؤـم یعاـمتجا رـب ر
وـن زا فدـه ساسا رب شهوژپ نیا ،هدیدرگ ماجنا ناهبهب رهش رد ملاس رهش یوگلا هب یبایتسد یدربراـک ع
رـب و
یفیصوت عون زا تیهام ساسا -
ت یم یلیلح نورهش یرامآ هعماج .دشاب
یلااب ناد 15
دادـعت و لاس 400
همانـشسرپ
یگنهرف لماوع شقن ریثأت شجنس یارب نینچمه ،دیدرگ عیزوت -
ـش رد یعامتجا مرن زا ملاـس ره
رازـفا وSPSS
SMART PLS هدافتسا
لـماوع ،یـگنهرف لـماوع یاـهریغتم فیـصوت زا لـصاح جیاتن ساسا رب .تسا هدش
نیگنایم اب بیترت هب ملاس رهش و یعامتجا 15
/ 3 ، 33 / 2 و 18 / 2 ناشن ، رهـش کی ناهبهب رهش هک تسا نیا هدنهد
هیضرف نومزآ زا لصاح جیاتن .تسین ملاس تسا اب قیقحت یاه
لدم زا هداف هرامآ شیامن تلاح ردPLS
نt داد ناش
هرامآ قلطم ردق هک نآ شقن و یعامتجا لماوع ریثأت یاربt
صخاش رد اه ملاس رهش یاه
611 / 3 لـماوع یارـب و
رف یگنه 595 / 3 هب تسد بیرض( هدمآ گرزبt
زا رت 96 / 1 یعاـمتجا لماوع یارب ریسم بیارض نینچمه و ) 217
/ 0
یگنهرف لماوع یارب و 204
/ 0 هب تسد هـطبار یاراد یعاـمتجا و یگنهرف لماوع و دیئات قیقحت تایضرف هک هدمآ
.دنراد ناهبهب رد ملاس رهش یبایتسد رب یراذگریثأت و رادانعم ناگژاو :یدیلک رهش
،ملاس لماوع یگنهرف -
،یعامتجا تلاداعم
،یراتخاس رهش
ناهبهب .
. ا نی زا هتفرگرب هلاقم یهوکرانک ههلا مناخ یرتکد هلاسر
هتشر رد ایفارغج و همانرب یزیر یرهش اـمنهار هب یی ن و هدنسـی و مود موس واشم ون هر هدنسی مراـهچ
هدکشناد رد یناسنا مولع دحاو
فجن
،دابآ هاگشناد دازآ یملاسا م ی دشاب .
1 . لوئسم هدنسیون E-mail: [email protected]
همدقم هب تیعمج زا اهرهش ندش زیربل و تسا یرهش تیعمج راجفنا هدس ،مکی و تسیب نرق یناـگمه هدـیدپ کـی ناونع
ت اـهن
،لژروب( تسه زین ریقف یاهروشک یگژیو هکلب ،تسین یتعنص و دنمتورث یاهروشک صتخم 1377
: 3 نا .) و یتعنـص بلاـق
نآ ناهج رد یژولونکت تفرشیپ نآ لابند هب تسیز تلاکشم و لئاسم هب نانچ
یلئاسم هزورما هک دیشخب تعرس یطیحم
یب شیازفا نوچمه یگدولآ و تیعمج هیور
هرهب ،یطیحم یاه شیب یرادرب
متـسیسوکا بـیرخت ،یـعیبط عبانم زا دحزا و اه
ت تشاد نآ رب ار نادنمشیدنا هریغ هشیر اب ا
هار هـئارا هب مادقا دوجوم لئاسم یبای لح
دـنیامن لوـصو لـباق و عیرـس یاـه
،یدازآ(
1385 : 35 هب هک یرهش یگدنز رد ییاهدیدهت نینچ زورب اب .) لکـش هب ناهج یاهرهش یعون
نآ اـب فـلتخم یاه
هدوب هجاوم دنا
. نامزاس نیب یاه امزاس ریظن یللملا ک ءاقترا فده اب یناهج تشادهب ن
هاگتنوکس رد یگدنز یحم تیفی یاه
شرازگ یط رد هک دوب یمیهافم هلمجزا زین ملاس رهش هژاو .دندومن تیلاعف هب مادقا یناسنا مزاـس نـیا یاه
تاـیبدا هـب نا
دش دراو ناهج یزاسرهش (
Thompson,2007:1 .)
ـیعقوم اـب بـسانتم ،تملاـس نادنورهـش و ملاـس رهـش رـکف و ت
یگژیو
،یگنهرف ،یعامتجا یاه یم ققحت نوگانوگ قطانم یمیلقا و یداصتقا
هـبرجت لداـبت هچرگ .دبای هـشیدنا و اه
رد اه
یم افیا یمهم شقن زین یناهج حطس یمن ،دنک
دحاو یوگلا و هویش رد ناوت
، شور زا کـی رـه .درـک هدافتـسا ناسکی یاه
یگژیو ناهج یاهرهش ر دوخ صاخ یاه
رت رـظن زا زـین نآ نادنورهـش و رهش و دنراد ا بیک
یعاـمتجا یدـنب
، یداـصتقا
،
تیلاعف نازیم زین و یگنهرف یعامتجا راتخاس ییاناوت ،اه
تیفرظ و اه ناراـکمه و یکمرا دازآ( دنتسه توافتم رگیدکی زا اه
،
1391 : 8 بـسانمان یاـهامن دـننام یلئاـسم ناـهبهب رهش رد هدشرکذ لئاسم رب هولاع .)
، رهـش تازـیهجت بـسانمان ی
و
هدوسرف تخاس٬ هزاسو یلوصاریغ یا
، تیلاعف یهدناماس مدع م ییاناوخ و ییابیز ضقان رصانع دوجو ،یعامتجا یاه
، یـح
گنر یزیمآ هقیلس و یلوصاریغ یاه ناراـکمه و روپریـصن( یرهش رصانع یا
، 1395 : 3 بلاـضاف و یحطـس بآ تیادـه )
نورام هناخدور تمس هب رهش کبس عمج٬
هب هلابز نفد و یروآ ش
نا یتنس هوی یم ماج
رگ عماـج حرـط شرازگ هصلاخ( دد
،
1390 : 16-17 ترورض هک ) یم باجیا ار ملاس رهش عوضوم هب نتخادرپ
یـگنهرف تـمظع هـب هجوت اب نآ رانک رد و دنک
،
یعامتجا
، هب نآ تمدق هک )ناجرا( ناهبهب رهش یرنه هرازه
یم دلایـم زا لبق مجنپ یتاوـنق راـکوج( دـسر
، 1383 : 67 و )
یگنهرف لئاسم -
هک یعامتجا رضاح لاح رد
ف زـکارم شنکارـپ رد نزاوت مدع دننام دراد دوجو ناهبهب رهش رد یـگنهر
-
زا شیب زکرمت دننام یعامتجا 80
ناهبهب عماج حرط( رهش زکرم رد هدازماما و دجسم
، 1375 : 31 ).
ل تفاب رب نیگنس تامط
بیرخت لصاح یخیرات یپ یاه
بایخ ضیرعت تهج یپرد نا
متجا تاریثأت هب هجوت نودب اه نهرف و یعا
بیرخت نـیا یـگ اـه
بیرخت نیا تیاهن رد و تسا هتفرگ تروص رثا رب هولاع اه
یگنهرف و یعامتجا تا هرـهچ هـب ار تفاب دبلاک٬
اـب تـشز یا
روهشم و روهشم( تسا هدرک لدب ناوارف یرصب یگدولآ
، 1395 : 5 هیشاح دوجو .) نآ هب طوبرم لئاسم و ینیشن
یـپ رد هـک
ترجاهم لاس زا هک ییاه ه
یا 1360 - 1370 هب نابایخ و هزات تلاحم و تفرگ ارف ار رهش یدایز تعرس وـن و دـیدج یاـه
اق هـک تـسا هتشاد یپ رد ار یراتفر و یحور و یگنهرف یعامتجا لئاسم نآ هارمه هب هک دومن قلخ لب
هـعلاطم و یـسررب
ناراتخم( تسا
، 1393 : 158 تـشپ رد یمیدـق اـی یخیراـت تفاب هکنآ لیلد هب نینچمه و ) نامتخاـس
رد اـی یراـجت یاه
هچوک نابایخ و اه مه یاه
راوج .دراد رارق ن نتشادن
نیا رد یفاک رو هچوک و اهاضف هنوگ
نیـب زا ـعاب کـیراب و گـنت یاه
یم تـینما حطـس ندروآ نییاـپ نیـنچمه و هتـسار ییاـبیز ندرب
٬دوـش
نامزاـس مدـع دـننام یمـسرریغ لغاـشم یهد
تسد شورف د سانجا نداد رارق و اه میرح ر
هدایپ یرادا دحاو زا جراخ و ور مدع٬
و نابایخ دوج شـقن و روـحم هداـیپ یاـه
نآ یعامتجا تلاماعت داجیا رد اه ،
تیوه یخیرات موادت و یشخب تاطابترا رولبت و یگنهرف–
ناسنا ی ( وپریصن ناراکمه و ر ،
1395 : 5-6 ).
یاس و یرادرهش نایم یلمع و یرظن تدحو و تکراشم دوجو مدع اگرا ر
ن روهـشم و روهـشم( بترـم یاه ،
1395 : 7 ).
همانرب دوجو مدع و یشخب نیب یراکمه تهج رد گنهرف یاتسار رد یفاک یشزومآ یاه
روـما رد مدرـم یزاس
فده نیاربانب .نادنورهش رتشیب تکراشم یاتسار رد رهش فلتخم شهوژپ
یگنهرف لماوع شقن نییبت -
ثؤم یعامتجا ر
رب
ملاس رهش یوگلا هب یبایتسد تسا ناهبهب رهش رد
ف لماوع ایآ هک تسا لاؤس نیا نتفای یپ رد و یگنهر
- شقن یعامتجا
و هطبار
؟دراد ناهبهب رد ملاس رهش رب یرثؤم لاؤس یاتسار رد .
شهوژپ هیضرف یم حرطم ریز یاه :ددرگ
یگنهرف لماوع شقن نیب
- د و یعامتجا رادانعم هطبار ناهبهب رهش رد ملاس رهش یوگلا هب یبایتس
دوجو ی .دراد
/ناراکمه و یهوکرانک نییبت
تارثا لماوع یگنهرف - یعامتجا رب یبایتسد هب یوگلا رهش .ملاس ..
3
دراد یرادانعم هطبار ناهبهب رهش رد ملاس رهش یوگلا هب یبایتسد و یگنهرف لماوع شقن نیب
.
.دراد دوجو هطبار ناهبهب رهش رد ملاس رهش یوگلا هب یبایتسد و یعامتجا لماوع شقن نیب
یم لیذ حرش هب تساهدمآرد ریرحت هتشر هب ملاس رهش هنیمز رد هک یتاقیقحت زا یخرب اب
:دنش
یب گنایج
1 ( 2016 هلاقم رد ) مشچ ،ملاس رهش ناونع تحت یا
هـب یفیـصوت شور اـب یـناور تـشادهب تـسخن :ملاس زادنا
نآ زا یشان تلاکشم و لئاسم و نیچ ندش یتعنص و ینیشنرهش یسررب تسد هجیتن نیا هب و هتخادرپ
لح یارب هک هتفای
یحم یگدولآ تلاکشم
٬تسیز
هدافتسا تاررقم میظنت اب تکراشم و عیانص یزاسزاب و نیمز زا
یعاـمتجا یاه -
یـگنهرف
یم ،یدنورهش بیسآ ناوت
داد شهاـک ار یگدوـلآ زا یـشان یاه .
گـناو ( ناراـکمه و2
2016 ناوـنع تـحت یـشهوژپ رد )
یلعف تیعضو هعسوت
مک ملاس رهش هئارا اب نیچ رد نبرک
هار یحم داجیا تهج ییاه ملاس تسیز
تـسد هجیتن نیا هب تفای
ه
تخاس زا لااـب حطـس یـحارط تخاـس و نبرـک شهاـک یرهـش هعـسوت و جیورـت یارب هک شهاک زاـسو
،نبرـک هدـنهد
هناخترازو هدرک رداص تاررقم یرس کی یزکرم یاه یم لماوع نیا هک دنا
یعاـمتجا تابـسانم یـشخب دوـبهب رد دـناوت -
ققحت و نادنورهش یگنهرف هئارا
.دشاب قفوم ملاس رهش هب ندیسر یوگلا وزوـپ لد وـتینب
( ناراـکمه و3
2016 رد ) هـلاقم
هکبش هویش شرتسگ :ملاس یاهرهش و یعامتجا یاه اـیروتیو رهش( ایناپسا رد یدروم هعلاطم کی ساسا رب بوخ یاه
اـب )4
فده شور هئارا ملاس رهش هب یبایتسد یارب ییاه
تسد هجیتن نیا هب یفیصوت شور هب هتفای
رد هخرچود زا هدافتسا هک دنا
حم هب راک ل ( ناراکمه و یعامش .تسا ملاس رهش کی یارب یژتارتسا کی ناونع 1394
یبایزرا ناونع تحت یشهوژپ رد )
صخاش یدرـبهار لـیلحت زا هدافتسا زا هدافتسا اب لباب رد ملاس رهش بولطم هنارس رب دیکأت اب یرهش یضارا یربراک یاه
تسد هجیتن نیا هب هتفای
هنارس هک دنا را یربراک یاه
دوـبمک و تـسا رـت نیئاـپ یـلیخ ملاس رهش هب تبسن لباب رهش یضا
دنزاپ و یمیحر .دراد دوجو یدایز (
1396 رهش درکیور اب یرهش یگدنز تیفیک یبایزرا و لیلحت ناونع تحت یشهوژپ رد )
یفیصوت شور اب و ملاس رهش یاهدرادناتسا هب یبایتسد فده اب نامرک رد ملاس -
صخاـش یباـیزرا اـب یلیلحت ه
رهـش یا
مرن زا هدافتسا اب ملاس رازفا
تسد هجیتن نیا هبSPSS
هتفای صخاـش رـظن زا ناـمرک رهش هک دنا تـشادهب ،یتملاـس یاه
ملاـس رهـش یاهدرادناتـسا هـب تـینما هبنج زا و دراد هلصاف ملاس رهش یاهدرادناتسا اب یرهش ییابیز و شیاسآ ،یمومع .تسا کیدزن گنهرف لماوع شقن نییبت دروم رد ی
- ثؤم یعامتجا هـعلاطم ناریا رد ملاس رهش یوگلا هب یبایتسد رب ر
قـیقد و عماـج یا
ماجنا هنیمز رد هک یتاقیقحت .تسا هدشن ماجنا ملاـس رهش
هدـش لـماوع هـب رتـشیب یدـبلاک
، تـسیز یطیحم ، و یداـصتقا
هتخادرپ نامرد و تشادهب تسا هدش
هب و یگنهرف لماوع هب تردن -
ا تسا هدش هجوت یعامتج اب هسیاقم رد قیقحت نیا اذل.
یم رامش هب نیون یشهوژپ و زیامتم ملاس رهش هنیمز رد هتفرگ تروص تاقیقحت یـشهوژپ یاهراک عقاورد .دیآ
ماجنا هدـش
کت اهنت هب ملاس رهش هزوح رد و یدعب یگنهرف لماوع طابترا هب و هدوب یلکروط
- أت و یعامتجا ملاس رهش رد نآ یراذگریث
هب نامأوت تروص ا و دیدج دوخ عون رد یملع راک نینچ ماجنا اذل ،تسا هدشن هاگن
.تسا رادروخرب یروآون ز
یرظن ینابم هاگدید و تسا هدرتسگ رایسب ملاس رهش موهفم هعماج زا ییاه
هـمانرب ،یرهـش یاـیفارغج ،یسانش ،داـصتقا ،یرهـش یزیر
هتشر زا یدادعت و تسایس هب رگید یاه
رد ار یمومع تشادهب هولاع یم رب
یرهش ملاس رهش ،نادداصتقا کی رظن زا .دریگ
همانرب کی رظن زا .دراد یلاعتم تادراو و تارداص و هتشاد رارق یبوخ یدبلاک یارش رد هک تسا ملاـس رهـش ،یرهـش زیر
هنیمز رد یبسانم یدبلاک تایصوصخ یاراد هک تسا یرهش لمح ،نکسم یاه
زا نیـنچمه .تـسا زبـس یاـضف و لـقنو
اج هاگدید هعم همانرب ،یسانش و یتشادهب زیر
،ناراـکمه و یردیح( دراد زین یتوافتم فیراعت ...
1395 : 2 .) ا هدـی ملاـس رهـش ،
سح قلعت دارفا هب رهش و هلحم ار هدنز یم ( دنک ینیرحب
، 1374 : 12 - 13 ).
یم دـیکأت هـتکن نـیا رب هدیا نیا رد هـک دوـش
1 . Giyang Bi
2 . Wang 3 . Del Puzo 4 . Vitoria
یراکمه نودب لداعتم ینیشنرهش و ملاس رهش نتشاد ،
اـمه ماـظن و تـلود ،مدرـم زا مـعا رـصانع هـمه لـماعت و یگنه
همانرب روشک یزیر ،
یرادرهش نامزاـس یـتح و رهـش یاروـش دـننام یرهـش یاهداهن ریاس و اه یـتلودریغ یاه
( ) NGO
یدقن( دوب دهاوخن
، 1382 : 235 هب ملاس رهش .) روـسفورپ رـکفت ساـسا رب یمومع تملاس هلوقم کی ناونع
"
.کـم .یـت
"نوئک گ ناینب مهم هک دوب هتفایرد وا .دش هتشاذ هعسوت یاهروشک رد تملاس حطس ءاقترا لماع نیرت
نورق رد هتفای 19
و
20 ، تسا هدوبن ینامرد و یتشادهب تامدخ روما رد تفرشیپ ًافرص یعاـمتجا تارـییغت لـیلد هـب هـکلب
، تـسیز و یطیحم
تشادهب یناهج نامزاس( تسا هدوب یداصتقا
، 1376 : 3 هدیا .)
"
یاهرهش
"ملاس لاـس رد هـهد یناـیم یاه 1980
ورـیپ و
سنارفنک
"
تبقارم یوسارف یتشادهب یاه
"
تفرگ لکش هعماج یتملاس ءاقترا رب زکرمت اب اداناک رد (
lee,2007:3 نـیا .)
هب موهفم دـیدرگ یناـهج شبـنج کـی هـب لیدـبت یمک نامز رد و تفرگ رارق یناهج تشادهب نامزاس هجوتدروم تعرس
( Donchin et al,2006:1 .)
رد ناریا رد ملاس رهش هشیدنا
"
ملاس رهش مویزوپمس نیتسخن
"
لاـس هامرذآ رد هک 1370
روکذم مویزوپمس یرازگرب یپ رد .دش حرطم دش رازگرب نارهت رد هدودحم
یرادرهش یتامدخ هقطنم
20 )یررهـش( نارهت
هب نیتسخن ناونع هدودحم
د .دش باختنا نارهت رد ملاس رهش تاراکتبا یارجا لاس هامدنفسا ر
"1371 ملاـس رهـش داتس
"
هب نارهت راتخاس ناونع گنهامه
هدننک یراکمه تکراشم و یشخب نیب یاه حاتتفا نارهت یرادرهش تمه اب و یمدرم یاه
یوک و دش 13
هب نابآ یارجا ناکم نیتسخن ناونع هژورپ
ناـیبیبط( دش یفرعم ملاس رهش
، 1376 : 62 - 63 لاـس رد .) یاه
د رهش دنچ دعب اتسار نیا رد رگی
هدومن هـبرجت ار ملاـس رهش هژورپ یارجا ٬ رفدـیوم و یدـمحم( دـنا
، 1391 : 4 .) و فادـها
تسایس هب ملاس رهش یاه ( هرامش لودج رد هصلاخ روط
1 هدشرکذ ) .تسا
هرامش لودج 1
مهم . تسایس و فادها نیرت ملاس رهش یاه
ملاس رهش فادها تسایس
ملاس رهش یاه
رد هعماج تکراشم میمصت رد نانز تکراشم و یرهش تملاس حرط
یریگ اه اهرهش تملاس شرگن هعسوت
هب تملاس هنیمز رد نادنورهش شزومآ یرهش و یلم ناریدم هلیسو
همانرب رد تشادهب ءاقترا اهرهش یعامتجا و یسایس یاه
نامزاس نداد تکراشم و یرهش نیلوئسم هب تارایتخا نداد رد یعاـمتجا یاه
یارش ءاقترا هعسوت رتمک عماوج یگدنز
هتفای ـباور رـب هـک یناـگمه تـشادهب تهج یتامادقا رب دیکأت
شور و یحم و دارفا نیب لباقتم یم رثا یگدنز یاه
دراذگ
هکبش کی داجیا تاعلاطا یژولونکت و هلدابم رد اهرهش زا یا
- حطـس ءاـقترا
هرهب اب یرهش هعماج تملاس وخ بلج و یشخب نیب یراکمه زا یریگ
یراـید
مدرم تکراشم و وـم ار رهـش نکاـس دارـفا یتملاـس هک یلماوع اب هزرابم
در
یم رارق دیدهت تسا ملاس رهش هژورپ یلصا تسایس دهد
عبانم زا صیخلت اب هدنراگن :عبنم (
Harpham et al, 2001
؛ یدابع
، 1378 )
هیرظن زا مه ملاس رهش هدیا زاسرهش نیون یاه
ارکفت زا مه و هتفریذپ ریثأت ی نامرآ ت
رد هـک تـسا هدـیدرگ رثأتم یرهش
لودج( تمسق نیا 2
) هاگدید هب دیپ رد نیون یاه یم هتخادرپ ملاس رهش شیا
دوش .
هرامش لودج 2
عمج . هیرظن یدنب ملاس رهش یاه
هیرظن نازادرپ هدیا
مهم یگژیو
رهشغاب ( دراوراه
1980 ) هب رهشغاب
لئاسم یارب یلحار ناونع ح
هیشا ینیشن - طس شهاک ملاـس یگدـنز ح رد یعاـمتجا
ندنل یعامتجا لداعت ،یلاغتشادوخ– -
یا ،یداصتقا هـعماج داـج یموـمع تـیکلام ،لداـعتم یا
اتسور و رهش یایازم زا یرادروخرب ،نیمز -
م نکس - ک تغارف تاقوا و را
هعـــــسوت رادیاپ ( دنل تنارب
1987 ) دوبهب
حطس درادناتسا مدرم یگدنز - یریگولج ا یگدولآ ز یحم یاه یرهش - ـع مد تیامح زا
هعسوت یاه نایز روآ و فاکش نایم ریقف و ینغ - تلود تیامح یحم زا اه
یرهش تسیز
رهش موب ( رتسیجر دراچیر
1975 ) یحم لئاسم رب رتشیب دیکأت
یتسیز - امتجا لئاسم تنوکس تیفیک و یع
- اصتقا لئاسم ید -
نورهش نهذ رد یرهش هصخاش و دامن دوجو و ناکم هب قلعت سح ناد
- لمح یرترب ریغ لقنو
یروتوم رب یروتوم -
تکراشم بلج ش
هب نادنوره رهش موب تیقفوم یلصا لماع ناونع
دـــــــشر دنمـــشوه یرهش یحم تــظافح نامزاــس
تــسیز
اکیرمآ
"
" و هـمانرب نمجنا یزیر
اکیرمآ
"
( 1970 ) یعامتجا یگدنزرس و یندم تایح جیورت
- لمح بولطماـن تارـثا زا نتـساک و یموـمع لـقنو
ز تسی یطیحم - لتخم یربراک -
هدایپ یسرتسد
زبس رهش یحم نارادــــفرط
رد( تــــسیز ندوب بسانم
هنارس یاضف زبس - یگدولآ یاه و یرادید یرادینش رد حطـس مـک - ندوـب اراد
/ناراکمه و یهوکرانک نییبت
تارثا لماوع یگنهرف - یعامتجا رب یبایتسد هب یوگلا رهش .ملاس ..
5
لاس حرطم ریخا یاه )تسا هدش
نیرتمک هنارس دیلوت هلابز - نیرتهب لکش تـفایزاب داوـم هـب هارـمه یزاـسادج نآ أدـبم زا -
فتسا لمح زا هدا یمومع لقنو -
تسیز برخم یاهدمایپ ندوب مک یطیحم
( :عبنم
Wong& yuen,2011
-
Register,1987
-
Chrysochoou et al, 2012
- س
،ناراکمه و ینیدلا فی 1393
-
،ینیرحب 1374 - ز
،یرای 1384 و یبارض
،ناراکمه 1390
،دحوم 1384 - پ
،گا 1383 - ز
،داژنابابناج و یرای 1388
-
،نهاک 1390 - زی یلپاپ و ید
،یدرجانس یبجر 1386
.)
شهوژپ شور یفیک شهوژپ کی درکیور رظن زا شهوژپ نیا -
عوـن زا تـیهام ساـسا رب و یدربراک عون زا فده ساسا رب ،تسا یمک
یفیصوت - یم یلیلحت هـناخباتک شور زا ،عوـضوم اـب بترـم یرظن ینابم اب طابترا رد هنیمز نیا رد .دشاب
هـب و یا روظنم
هداد بسک وم یاه
هتفرگ هرهب ینادیم شیامیپ هویش هب ،)لاس هدزناپ یلااب( نادنورهش زا زایندر لـک مـجح هـک تسا هدش
یرامآ هعماج 96252
یم رفن دادعت نیا زا ،دشاب 382
هب همانشسرپ هب نارکوـک لدـم ساسا رب هنومن ناونع
تـسد هـک هدمآ
رتشیب تقد و نانیمطا یارب 400
ج تبسن هب نادنورهش نیب همانشسرپ یارب نینچمه .دیدرگ لیمکت و عیزوت یحاون تیعم
یگنهرف لماوع شقن ریثأت شجنس -
مرن زا ملاس رهش رد یعامتجا رازـفا
وSPSS SMART PLS هدافتسا
تـسا هدـش
این ظفاح(
، 1379 : 117 تارظن زا ناهبهب رهش حطس رد ،همانشسرپ ییاور شجنس تهج .) 30
و صـصختم دیتاـسا زا رـفن
و ناسانشراک نینچمه هدافتسا ناهبهب یرهش ناریدم
یارـب .تـسا هدـش دیئات هدنراگن همانشسرپ تیاهن رد هک تسا هدش
هزادنا رازبا ییاور دیئات .دش هدافتسا ارگاو ییاور و ارگمه ییاور ،یوتحم ییاور ناونع تحت یبایزرا ییاور عون هس زا یریگ
هب یوتحم ییاور صخاـش نیـب یراگزاـس زا نانیمطا هلیسو
ادـنا یاه هز ـسوت یـیاور نـیا و هدـشداجیا تاـیبدا و یریگ
یمرب لـصا نیا هب ارگمه ییاور .تشگ لصاح ناصصختم زا یجنسرظن صخاـش هـک ددرـگ
رگیدـکی اـب هزاـس رـه یاه
هنایم یگتسبمه هتفگ قبط .دنشاب هتشاد یا
لنروف و رکرلا
1 ( 1981 ) نیگناـیم هـک تـسا نـیا ندوـب ارـگمه یـیاور رایعم
سنایراو یجورخ یاه شیب
زا رت 5 / 0 رذـج هسیاقم قیرط زا زین ارگاو ییاور .دشاب یاـهریغتم نیـب یگتـسبمه اـب AVE
لودج( نونکم 5
هزاس زا مادک ره یارب و هدش هدیجنس ) رذج یساکعنا یاه
اـب هزاـس نآ یگتـسبمه زا رتشیب دیابAVE
هزاس ریاس دشاب لدم رد اه
( Chou & Chen,2009 همانشسرپ ییایاپ نییعت تهج .)
خاـبنورک یافلآ بیرض( رایعم ود زا
( رادـقم لقادح زا شهوژپ نیا رد اهریغتم یمامت خابنورک یافلآ بیارض .دش هدافتسا )بکرم ییایاپ بیرض و 7
/ 0 رتـشیب )
هب هک خابنورک یافلآ فلاخرب بکرم ییایاپ .دوب یم ضرف ینمض روط
رـب یـکتم ،دراد یناـسکی نزو یـصخاش رـه دـنک
ه یقیقح یلماع یاهراب یم هئارا ییایاپ یارب ار یرتهب رایعم نیاربانب ،تسا هزاس ر
زا شیـب بـکرم ییایاپ .دهد 7
/ 0 هـب ار
دشاب هزاس ینورد تابث رگنایب ات دروآ تسد (
Fornell & Larcker,1981 .)
( لودج رد 3
رازـبا یـیاور و ییاـیاپ جیاتن )
هب شجنس .تسا هدش هدروآ لماک روط
لودج هرامش 3 . و ارگمه ییاور هزادنا رازبا ییایاپ
یریگ
اهریغتم یسرربدروم داعبا
ییایاپ بیرض خابنورک یافلآ ( بکرم ییایاپ بیرض
) CR
Pc>0/7 سنایراو نیگنایم بیرض
جارختسا ( هدش )AVE
لماوع یعامتجا ناکم هب قلعت ساسحا
828 / 0 897
/ 0 744
/ 0
تکراشم 806
/ 0 888
/ 0 728
/ 0
یهاگآ یمومع یاه 932
/ 0 949
/ 0 761
/ 0
دامتعا 725
/ 0 849
/ 0 661
/ 0
یشخب نیب یراکمه 795
/ 0 907
/ 0 830
/ 0
لماوع یگنهرف تیوه
767 / 0 865
/ 0 683
/ 0
شزرا هب یدنبیاپ اه
815 / 0 891
/ 0 735
/ 0
تینما و ینمیا 954
/ 0 964
/ 0 795
/ 0
ملاس رهش تسیز
یطیحم 975
/ 0 979
/ 0 858
/ 0
نامرد و تشادهب 845
/ 0 908
/ 0 770
/ 0
صتقا یدا 779
/ 0 870
/ 0 691
/ 0
یرهش ییابیز 935
/ 0 953
/ 0 838
/ 0
1 . Fornell & Larker
هدودحم هعلاطمدروم
رهش ناهبهب اب تحاسم 23361758 عبرمرتم
لداعم 1758 / 2336 راتکه یم دـشاب و زـکرم ناتـسرهش ب
ناـهبه تـسا . رد
بونج قرش ناتسا ناتسزوخ و
نیا ناتسا رد بونج برغ روشک رارق دراد . زا ظاحل تیعقوم یضایر رد تاصتخم 50
هجرد
و 14 هقیقد لوط یقرش و 30 هجرد و 36 هقیقد ضرع یلامش عقاو
،هدش و عافترا نآ زا حطس رد ای 313 رتم یم دشاب . و هـب
ظاحل یبسن زا لامش هب ناتسا هیولیگهک و
،دمحاریوب زا
قرش هب ناتسرهش
،ناراسچگ زا
برغ هب ر زمرهما و زا بوـنج هـب
ردنب ملید و رهشهام دودحم سا ت ( حرط عماج ناهبهب
، 1375 : 11 .) یانب رهـش ناـهبهب یـنعی هـقطنم را ناـگ ، هـب ببـس
تایفــشک ناتساب
یــسانش لاــس 1361 یدیــشروخ ناــشن
زا یتمدــق رــبارب اــب 700 اــت 650 لاــس لــبق زا دلایــم دراد
( ناراتخم
، 1393 : 67 .) رهش ناهبهب اب تیعمج 122604 رفن
رد لاس 1395 و رـب ساـسا نیرـخآ حرـط ماـج ع و فت یلیـص
بوصم هب 10 هیحان ( هولاعب هیحان هژیو ملاسا دابآ ) و 34 هلحم میسقت هدش تسا ( حرط اج عم ناهبهب
، 1395 .)
لکش هرامش 1 . تیعقوم یایفارغج هقطنم هعلاطمدروم رهش و
نابهب
و ثحب هتفای اه
هتفای داد ناشن یفیصوت یاه 5
/ 11 نیب ینس یاراد هنومن دارفا زا دصرد 15
ات 25 لاـس یم نـس نیـنچمه .دنـشاب 5
/ 38
نآ زا دصرد نیب اه
25 ات 35 ،لاس 22 نیب دصرد 35
ات 45 ،لاس 24 نیب دصرد 45
ات 65 و لاس 4 زا رتـشیب زـین دـصرد
65 تیسنج و تسا لاس 70
خساپ زا دصرد و درم ناگدنهد
30 یم نز دصرد .دشاب
3 / 38 یاراد هعلاطمدروم دارفا زا دصرد
کی زا رتمک دمآرد یلیم
،ناموت نو 39
ناـموت نوـیلیم ود ات کی نیب دمآرد یاراد دصرد و
7 / 27 دـمآرد یاراد زـین دـصرد
یم ناموت نویلیم ود یلااب تلایصحت ظاحل زا دنشاب
5 / 2 یب هـعلاطمدروم دارفا زا دصرد ،داوـس
8 / 6 عـطقم یاراد دـصرد
،ییادتبا 8 ،ییامنهار عطقم دصرد 8
/ 8 ،ناتسریبد عطقم دصرد 8
/ 27 ید دصرد ،ملپ 2 / 14 دـصرد قوـف ،ملپید 3 / 26 دـصرد
،سناسیل 3 / 5 قوف دصرد و سناسیل
5 / 0 هدوب یرـتکد عـطقم یاراد زین دصرد لغـش نیـنچمه و دـنا
17 دارـفا زا دـصرد
هناخ هعلاطمدروم ،راد
1 ،لصحم دصرد 8
/ 3 ،وجشناد دصرد 5
/ 15 ،یـتلود شـخب لغاش دصرد 31
شـخب لغاـش دـصرد
،یصوصخ 8
/ 6 نف شخب لغاش دصرد و ی
25 لغش ریاس یاراد زین دصرد هدوب اه
.دنا
هدهاشم یاهریغتم زا مادکره و هزاس کی نیب یگتسبمه قلطم ردق هدشدرادناتسا یجورخ یاهراب قلطم ردق ینعی نآ هدش
زا رتشیب دیاب 6
/ 0 ( لودج .دشاب 4
یم ناشن ار یلماع یاهراب ریداقم ) نامه .دهد
یم هدهاشم هک روط تلااؤـس یمامت ددرگ
/ناراکمه و یهوکرانک نییبت
تارثا لماوع یگنهرف - یعامتجا رب یبایتسد هب یوگلا رهش .ملاس ..
7
گرزب یلماع راب یاراد ،دوخ یاهریغتم یور رب زا رت
6 / 0 یم ناشن هک دنشاب نیـمخت تهج هب تلااؤس ندوب بسانم هدنهد
یم هطوبرم ریغتم .دشاب
هرامش لودج 4
. یلماع یاهراب نومزآ
ییابیز یرهش یداصتقا تشادهب
نامرد و تسیز یطیحم و ینمیا
تینما یدنبیاپ
هب شزرا اه تیوه یراکمه
یب ن یشخب دامتعا یهاگآ یاه
یمومع تکراشم
ساسحا هب قلعت ناکم هرامش تلااؤس
883 / 0 Q7
874 / Q8 0
831 / 0 Q9
783 / Q10 0
978 / 0 Q11
785 / Q12 0
983 / 0 Q13
983 / 0 Q14
744 / Q15 0
788 / 0 Q16
698 / Q17 0
985 / 0 Q18
833 / Q19 0
965 / 0 Q20
600 / 0 Q21
906 / Q22 0
916 / 0 Q23
859 / Q24 0
899 / 0 Q25
710 / Q26 0
976 / 0 Q27
727 / 0 Q28
852 / Q29 0
905 / 0 Q30
761 / Q31 0
719 / 0 Q32
947 / Q33 0
954 / 0 Q34
962 / 0 Q35
960 / Q36 0
974 / 0 Q37
972 / Q38 0
970 / 0 Q39
801 / Q40 0
756 / 0 Q41
972 / 0 Q42
974 / Q43 0
963 / 0 Q44
781 / Q45 0
999 / 0 Q46
839 / Q47 0
825 / 0 Q48
872 / 0 Q49
795 / Q50 0
946 / 0 Q51
894 / Q52 0
887 / 0 Q53
933 / Q54 0
یم هجیتن بیترت نیدب هدرب راکب نونکم یاهریغتم یارب هک یتلااؤس میریگ
هـب و لااب یلماع یاهراب یاراد میا رـیغتم یبوخ
.تسا هدیجنس ار رظندروم نونکم
هرامش لودج 5
جارختسا سنایراو طسوتم رذج و اهریغتم نیب یگتسبمه نازیم . هدش
ییاـــبیز یرهش یداصتقا تشادهب
نامرد و تسیز یحم یط یــنمیا
و تینما یدنبیاپ هــــــب شزرا اه تیوه یراکمه نیـــــب یشخب دامتعا یهاگآ یاه
یمومع تکراشم
ساـــسحا هــب قــلعت ناکم 862 / 0 قلعت ساسحا
ناکم هب
853 / 0 147 / 0 تکراشم
872 / 0 400 / 0 200 / 0 یهاگآ یاــــه
یمومع
813 / 0 201 / 0 335 / 0 180 / 0 امتعا د
911 / 0 539 / 0 232 / 0 331 / 0 139 / 0 نیـب یراکمه
یشخب
826 / 0 070 / 0 167 / 0 568 / 0 180 / 0 008 / 0 تیوه
857 / 0 220 / 0 220 / 0 287 / 0 216 / 0 115 / 0 127 / 0 هــب یدــنبیاپ
شزرا اه
891 / 0 196 / 0 084 / 0 307 / 0 229 / 0 200 / 0 168 / 0 160 / 0 و یــــــنمیا
تینما
926 / 0 188 / 0 214 / 0 082 / 0 423 / 0 290 / 0 087 / 0 787 / 0 204 / 0 تسیز یطیحم
877 / 0 442 / 0 224 / 0 230 / 0 196 / 0 293 / 0 268 / 0 193 / 0 122 / 0 143 / 0 و تــــشادهب
نامرد
831 / 0 205 / 0 184 / 0 161 / 0 207 / 0 049 / 0 222 / 0 232 / 0 134 / 0 062 / 0 107 / 0 یداصتقا
915 / 0 162 / 0 363 / 0 497 / 0 203 / 0 144 / 0 037 / 0 329 / 0 252 / 0 004 / 0 077 / 0 101 / 0 یرهش ییابیز
هرامش لودج 6
صخاش ،هفلؤم . نهرف لماوع یاه هیوگ و اه
یگ - متجا ملاس رهش رب رثؤم یعا
هفلؤم صخاش
اه هیوگ
لماوع یعامتجا ناکم هب قلعت ساسحا
-q7 هقلاع
،هلحم رد ندنام هب یدنم -q8
ا ،هـلحم رد روـضح زا تیاـضر ساـسح -q9
لد زا یـگنت
و یرود هلحم زا نتفر
تکراشم -q10
علاطا رد تکراشم ،یرهش ناریدم هب یرهش تلاکشم یناسر
-q11 حرط رد تکراـشم و اـه
هـمانرب یزیر ،یرهـش یاه -q12
ف یاهدادـیور رد تکراـشم یـگنهر
- ا نـشج( یعاـمتج لـحم رد اه
)تنوکس
یهاگآ یمومع یاه -q13
،روما ماجنا تهج تنرتنیا اب ییانشآ -q14
آ زا یهاگ ،هـلحم رد هداـتفا قافتا تانایرج -q15
،یسایس یاهدادخر هب تبسن یهاگآ -q16
،یـسایس یاهدادخر هب تبسن یهاگآ -q18
آ اـب ییانـش
یرهش تاررقم و نیناوق
دامتعا -q19
،یرهش ناریدم و نیلوئسم درکراک هب دامتعا -q20
م رد ناتـسود ندوـب لدمه و هارمه نازی
،تلاکشم عفر -q21
ت و دامتعا هیک اوناخ دارفا ندوب هاگ هد
یشخب نیب یراکمه -q22
تکراشم و یراکمه ن
،تلاکـشم لـح رد رهـش رد لوئـسم یاهداه -q23
نیـب یگنهاـمه
رهش رد لوئسم یاهداهن
لماوع یگنهرف q24 تیوه
- ـساب و یخیرات گنهرف زا تخانش ،)میدـق( ینات
-q25 شزرااـب یاـهانب هـب تبـسن تخانـش
،یناتساب و یخیرات -q26
یانص هب تبسن یهاگآ ع
یدیلوت یتسد
شزرا هب یدنبیاپ q27 اه
- شزرا هب داقتعا ،)ینید تاداقتعا و اهرواب( هعماج رد حرطم یاه
-q28 را هـب داـقتعا شز
یاـه
،)...و نوناق هب مارتحا( هعماج رد حرطم -q29
ا شزرا هب مارتح ).... و یتسار و تقادص ،تلادع( اه
تینما و ینمیا -q30
،بـش رد ناکدوک و نانز ددرت تینما -q31
،یلاـبالا و داـتعم دارـفا رـبارب رد تـینما -q32
،لزانم و لیبموتا ناقراس ربارب رد تینما -q33
یراجنهان زورب و داسف ،مسیلکلا ،دایتعا( یعامتجا یاه