АННОТАЦИЯ
диссертации на соискание академической степени магистра техники и технологии специальности 6М070900 - «Металлургия»
Берікболұлы Армана
на тему: «Автоматизация расчета оптимальных технологических параметров при камерно-столбовой системе разработки месторождения»
1. Объем диссертации состоит из 79 страниц.
2. Количество приложений - 4, рисунков - 22, таблиц - 10, формул - 39, литературных источников - 19.
3. Актуальность работы. Камерно-столбовая система является эффективной технологией разработки пологих рудных залежей, обеспечивающей высокую производительность труда и интенсивность выемки.
Наряду с этим она имеет существенные недостатки - потери руды в целиках, поддерживающих выработанное пространство, и накопление объема пустот.
Особенно сильно данные недостатки проявляются в массивах с высоким уровнем тектонических напряжений, на больших глубинах. Характерным примером может служить месторождение Иртышский. Пологопадающие залежи медистых песчаников мощностью 2-12 м залегают в тонкоплитчатых осадочных породах с высоким уровнем тектонических напряжений на глубинах 500-800 м. Прочность руды на сжатие в образцах составляет в среднем 160 Мпа. Применение в данных условиях камерно-столбовой системы разработки приводит к потере почти 40% руды в междукамерных целиках (МКЦ).
Выработанное пространство поддерживается только в призабойной части панели несколькими рядами целиков. По мере подвигания горных работ после оформления еще одного ряда МКЦ ближний к зоне обрушения ряд целиков извлекается, и выработанное пространство погашается обрушением. При такой технологии добычи руды исключаются недостатки, присущие камерно- столбовой системе разработки. Для безопасности горных работ необходимо обеспечить устойчивость кровли очистных камер и МКЦ в поддерживаемой (призабойной) части выработанного пространства. Поэтому автоматизация расчета оптимальных обоснованных параметров камерно-столбовой системы разработки с последующей выемкой целиков является актуальной задачей.
4. Объект исследований. Камерно-столбовая система разработки.
5. Предмет исследований. Параметры камерно-столбовой системы разработки: сетка целиков, их размеры, пролеты очистных камер.
6. Цель работы. Автоматизация расчета оптимальных технологических параметров при камерно - столбовой системе разработки месторождения.
7. Задачи исследований. Автоматизировать процесс проведения расчета параметров камерно-столбовой системы разработки.
8. Методы исследований. Для решения поставленных задач применен комплексный метод исследований, включающий анализ проведения расчетов
столбовой системы разработки.
9. Защищаемые научные положения. Методика расчета параметров камерно-столбовой системы разработки.Алгоритм расчета параметров камерно- столбовой системы разработки, показывает что при расчетах МКЦ
коэффициенты нагрузки, ослабляющие прочность массива, определяются для средних условий месторождения в широких пределах.
Поэтому при проектировании параметров систем разработки по средним значениям свойств руды всегда существует риск разрушения МКЦ. При большом запасе прочности целика, вероятность его разрушения меньше, но больше потери руды в МКЦ.
10. Научная новизна исследований. Состоит в автоматизации расчета технологических параметров камерно-столбовой системы разработки с помощью программного комплекса.
11. Практическая значимость работы. При автоматизации расчета технологических параметров при камерно-столбовой системе разработки можно выбирать наиболее оптимальные параметры в условиях определенного рудника.
12. Апробация работы, публикации.
1. Берікболұлы А. Акылбаева А.Т. «Обоснование параметров камерно- столбовой системы разработки на больших глубинах с последующей выемкой целиков» III Международная научно-техническая конференция студентов, магистрантов и молодых ученых «Творчество молодых инновационному развитию Казахстана» 344-348 стр. 12-13 апреля 2017 г. Часть VII. в Восточно- Казахстанском государственном техническом университете им. Д. Серикбаева.
ANNOTATION
of dissertation candidacy for the academic master degree of Engineering and Technology by specialty 6М070900 - «Metallurgy»
Berikboluly Arman
on the topic of «Automation of calculation of optimal technological parameters at the room and pillar mining of field development»
1. The thesis consists of 79 pages.
2. The number of applications - 4, figures - 22, table 10, formula - 39, literature - 19.
3. Relevance of the work.
The room and pillar mining is an effective technology for the development of shallow ore deposits, which ensures high labor productivity and the intensity of excavation. Along with this, it has significant drawbacks - loss of ore in the pillars supporting the worked out space, and accumulation of the volume of voids. These disadvantages are especially pronounced in arrays with a high level of tectonic stresses, at great depths. A typical example at the Irtysh deposit. The gently dipping deposits of cuprous sandstones with a thickness of 2-12 m lie in fine-grained sedimentary rocks with a high level of tectonic stresses at depths of 500-800 m. The compressive strength of the ore in the samples averages 160 MPa. The application of the room and pillar mining under these conditions results in a loss of almost 40% of the ore in the inter-room pillar (IRP). The developed space is supported only in the bottomhole part of the panel by several rows of pillars. As far as the advance of mining works after the design of one more row of the IRP, the row of pillars nearest to the collapse zone is removed, and the worked out space is repaired by collapse.
With this technology of ore mining, the drawbacks inherent in the room and pillar mining are eliminated. For the safety of mining operations, it is necessary to ensure the stability of the roof of the cleaning rooms and the IRP in a supported (near-bore) part of the worked-out space. Therefore, the automation of calculating the optimal justified parameters of the room and pillar mining with the subsequent extraction of the pillars is an urgent task.
4. The object of research. Room-and-pillar mining.
5. The subject of research. The parameters of room-and-pillar mining: mesh of pillars, their size, spans extraction rooms.
6. The purpose of the work. Automation of calculation of optimal technological parameters for room-and-pillar mining.
7. Objectives of the research. To automate the process of calculation of parameters of room-and-pillar mining.
8. Research methods. To solve the set task applied a comprehensive method of research involving analysis of performed calculations of the parameters of domestic and foreign experience of application of room-and-pillar mining.
9. Protected research position. The method of calculation of parameters of
and-pillar mining of development shows that when calculating the IRP, the load coefficients that weaken the strength of the massif are determined for the average conditions of the deposit over a wide range.
Therefore, when designing the parameters of development systems based on the average values of the properties of the ore, there is always a risk of destruction of the IRP. With a large margin of solidity, the probability of its destruction is less, but more loss of ore in the IRP.
10. Scientific novelty of research consists of automation of calculation of technological parameters for room-and-pillar mining using the software.
11. Practical significance of the work. The automation of calculation of technological parameters for room-and-pillar mining, it is possible to choose the most optimal parameters in the conditions of a particular mine.
12. Work approbation, publications.
1. Materials are published on April 12th - 13th, 2017, III International scientific and technical conference of undergraduate, graduate students and young scientists called «Creativity of youth for the innovative development of Kazakhstan»,
«The basis of parameters the room and pillar mining system elaboration on large depths with following hollow blocks» will take place at D. Serikbayev East- Kazakhstan state technical university.
6М070900 - «Металлургия» мамандығы бойынша «Техника және технология»
магистрлік академиялық дәрежесін алуға арналған АННАТОЦИЯСЫ
Берікболұлы Арман
«Кен орнының камералы - діңгекті жүйесінде ұтымды технологиялық параметрлердің есептеулерінде автоматтандыру»
тақырыбындағы магистрлік диссертациясы
1. Диссертацияның көлемі 79 беттен тұрады.
2. Қосымшалардың саны - 4, сурет - 22, кесте - 10, формуласы - 39, әдебиеттер - 19.
3. Жұмыстың өзектілігі. Камералы – діңгекті жүйесі жатық кен шоғырларды әзірлеудін тиімді технологиясы болып табылады, еңбек өнімділгін және алу қарқындылығын жоғары түрде қамтамасыз ету. Бұдан басқа елеулі түрде кемшіліктеріне – қазылған кеңістікте тірек болатын кентіректерде кеннің жоғалымы, қуыстар көлемінің жоғарлауы болып табылады. Бұл кемшіліктер айрықша тереңдікте тектоникалық кернеулердің жоғары деңгейі бар массивтерде байқалады. Оған Ертіс кен орны үлгі бола алады. Тереңдігі 500- 800 м тереңдікте жоғары тектоникалық кернеулері бар өте ұсақ шөгінді таужыныстарда 2-12 м қалыңдығымен мыс цемент құмтастарының жайпақ жатқан шоғырлары жатыр. Үлгілерде кендерді сығу орташа беріктігі 160 Мпа құрайды. Мұндай жағдайларда камералы – діңгекті қазу жүйесін қолдану камера аралық кентіректерде дерлік 40% кенді жоғалтуға алып келеді.
Қазылған кеңістік панелдің кенжар алды бөліктерінде бірнеше қатарлы кентіректермен ұсталынады. Камера аралық кентіректі қазу жүргізгенен кейін құлауға жақын аймақтағы кентіректер өндіріледі және қазылған орын опырылумен толтырылады. Жарастықты камералы – діңгекті қазу жүйесінде білінетін осындай технологиялардың арқасында кенді өндіруде кемшіліктер байқалмайды. Тау жұмыстарының қауіпсіздігі үшін тазартпа камера жабының және қазылған кеңістіктің камера аралық кентіректің тұрақтылығын қамтамасыз ету. Сол үшін камералы - діңгекті жүйесінде кейңнгң кентіректерді өндіру ұтымды технологиялық параметрлердің есептеулерінде автоматтандыру өзекті міндет болып табылады.
4. Зерттеу нысаны. Камералы – діңгекті қазу жүйесі.
5. Зерттеу заты. Камералы – діңгекті қазу жүйесінің параметрлері:
кентіректердің торлары, олардың өлшемдері, тазартпа камералардың аралықтары.
6. Жұмыстың мақсаты. Кен орнының бүлінуі кезінде камералы - діңгекті жүйесінде ұтымды технологиялық параметрлердің есептеулерінде автоматтандыру.
есептеу үдерісін автоматтандыру.
8. Зерттеу әдістері. Берілген тапсырмаларды шешу үшін камералы – діңгекті тірек қазу жүйесін қолдану кезінде отандық және шетелдік тәжірибе параметрлерін есептеуді қоса алғанда жан-жақты зерттеу әдісі қолданылды.
9. Қорғалған ғылыми ұстанымдар. Камералы – діңгекті қазу жүйесінің параметрлерді есептеу әдістемесі. Камералы – діңгекті қазу жүйесінің параметрлерді есептеу алгоритмі.
10. Зерттеудің ғылыми жаңалығы. Бағдарламалық кешеннің көмегімен камералы - діңгекті жүйесінде ұтымды технологиялық параметрлердің есептеулерінде автоматтандырудан тұрады.
11. Жұмыстың іс - тәжірибелік маңызы. Камералы - діңгекті жүйесінде ұтымды технологиялық параметрлердің есептеулерінде автоматтандыру кезінде әр кен орындарға байланысты тиімді параметрлерді таңдауға болады.
12. Жұмыстар сапасын анықтау, жариялау. Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекттік техникалық университетінде студенттердің, магистранттардың және жас ғалымдардың ІІІ Халықаралық ғылыми - техникалық конференциясының «Жастар шығармашылығы – Қазақстанның инновациялық дамуына» атты материалдар жинақтары 12 – 13 сәуір 2017 жылы жарияланған.
