© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2016 УДК 61(07)
Н. С. Ta6pi3, Б. А. Оспанова, Н. М. Сершбаева
ФТИЗИАТРИЯ ПЭН1 БОЙЫНША ИНТЕРНДЕРДЩ КОРТЫНДЫ Б1Л1М ДЕЦГЕЙ1Н БАКЫЛАУ 0Д1СТЕР1НЩ ТИ1МД1Л1Г1
Караганды мемлекеттк медицина университет! фтизиатрия кафедрасы
Медицинское и фармацевтическое образование________________________
Макалада «Фтизиатрия» п эн бойынша 6miM алып жYрген интерндердН кортынды 6miM денге^н багалау эдiстерiнiн тиiмдiлiгi зе р тте л п барысында, кортынды бакылауды клиникалык дагды жэне тестiлiк багалау аркылы жYргiзу интерндердщ тэжiрбиелiк сабакка теориялык жэне клиникалык тургыда белсендi катысуына ыкпал жасап, олардын бiлiмiн обьективтi багалауга мYмкiндiк беретiнi аныкталган.
К л т свздер: фтизиатрия, интерндер, медициналык бiлiм, те стте р Каз1рг1 заманда Казакстанда б1л1м беру
жуйеандеп приоритетт1 м1ндеттерд1н б1р1 - халык шаруашылыгынынын эр тYрлi саласында, онын 1ш1нде медицинада жогары бткт1, бэсекелесуге каб1летт1 мамандарды дайындау болып табылады [5].
Жогары б1л1м жуйеан кайта курудын нег1зг1 максаты - эрдайым кэаби жэне тулгалык всуге умтылатын, интеллектуалды жэне шыгармашылык ресурстарды жан-жакты колдана алатын мамандарды дайындауды камтамассыз ету болып табылады. Бтруш1н1 дайындау сапасы каз1рг1 кезде тек киын м1ндеттерд1 шешуде жэне талдай жасауда емес, сонымен катар вз 1с-эрекеттер1нщ стратегиясын аныктап, оны кура б1лу жэне оны орындау технологиясын жет1лд1ру болып табылады [4].
Фтизиатриядан сабак беру проблемасы каз1рг1 замангы взгер1п отыратын туберкулезге карсы жумыстын тYрлерi мен эд1стер1не байланысты, бул педагогикалык YДерiстi фтизиопульмонологиянын квп багыттары бойынша трансформацияга ушыраган квзкарастарды ескеруд1 талап етед1, себеб1 окытудын мазмуны тэж1рибел1к денсаулык- сактаудын суранысына жэне каз1рп замангы медицина гылымыньщ жет1ст1ктер1не сэйкес болуы керек. Тэж1рибел1к сабактарда жэне дэр1стерде республикадагы туберкулезбен
^ресуд1 уйымдастыру сурактарына жэне жуйеане Yлкен квнш бвл1нед1, студенттерге туберкулезбен ^ресу улттык багдарламасы ДД¥ стратегиясына сэйкес журпзтет1ын нактылап жетк1зу кажет [6].
Оку нэтижеан бакылау - сабак берудеп оку YДерiсiнiн манызды, киын жэне жауапты б1р бвл1г1 болып саналады, сондыктан оны дурыс уйымдастыру студент бш1м1нщ сапасын арттыруга квмектеседк Бакылау окытушы мен студент арасындагы кер1 байланыс болып, окытушы студенттщ пэн
бойынша алган бт1м1н1н ти1мдш1пнен хабар алып отырады. Студент б1л1м1н бакылаудын тYрлерi квп жэне эртYрлi, сол себепт1 эрб1р окытушы вз1нд1к бакылау тапсырмасын жасайды. Каз1рп кезенде жогары б1л1м беру саласында айкын взгер1стер болуда. Б1л1мд1 бакылау Yдерiсiндегi квзкарастарды взгертет1н жана багыттар пайда болуда. Адамзаттын б1рте-б1рте информациялык когамага карай жылжуы б1л1м беру саласында сол бертген уакытты ти1мд1 пайдалануды талап етед1.
Бакылауды ти1мд1 журпзудщ б1р1 тур1 инновациялык технологияларды колдану [3].
Б1з осы жумыста «Фтизиатрия» пэн1 бойынша б1л1м алып жYрген интерндерд1н б1л1м денгей1н кортынды бакылау эд1стер1нщ ти1мд1л1г1н б1лу максатын койдык.
Алдынгы жылдары «Фтизиатрия» пэн1 бойынша емтихан ауызша втк1з1лет1н, бул эд1с окытушынын квп уакытын алатын жэне субьктивт1 факторлар орын алатын, сонан сон ауызша емтиханнын орнына тестш к бакылау енг1з1лд1.
Тест1л1к бакылау - студент б1л1м1н багалаудын инновациялык турк Тест1леу, студент б1л1м1н1н, дагдыларыньщ денгешн багалауга мYмкiндiк берет1н б1л1м беру YДерiсiн бакылау эд1Ф тYрiнде колданылатын оку жYЙесiнiн педагогикалык куралы болып табылады. Тестт1к бакылау окытушы уакытын квп алмай, студент б1л1м1н обьективт1 багалауга мYмкiндiк беред1. Тест1л1к бакылау жYргiзу аркылы пэнн1н барлык бвл1мдер1н камтуга болады. Студенттерд1н б1л1м1н багалау окытушынын тэж1рбиес1не жэне жекелей ерекшел1ктер1не, ягни, ауызша емтиханда орын алатын субьективт1 факторларга байланысты болмайды. Нэтижеанде студенттт1н алган б1л1м1н кеннен багалауга мYмкiндiк туады. Бул эд1ст1н кемшт1п жогары сапалы тест1лерд1 дайындау кажеттт1п болып табылады [1, 2].
126
Медицинское и фармацевтическое образование
Сабак беру барысында 6i3 бул эдктщ жоFарыда атап еткен артыкшылыктарымен катар, тестш к бакылау интерндердщ тэжiрибеден теориялык б^ м ге Ke6ipeK кенш бeлетiнiн кeрсеттi. Осы жаFдай ескерiлiп, университетте интерндерлщ тэжiрибелiк бiлiмiн арттыру максатында кортынды емтиханнын екiншi бeлiмiне клиникалык даFдылар енпзшдк
ЖоFарыда атап eткенiмiздей со^ы оку жылдарында «Фтизиатрия» пэнi бойынша 6 курстын iшкi аурулар жэне педиатрия, 7 курстын жалпы дэрiгерлiк тэжiрибе интерндерi кортынды бакылауды ек1 кезеннен - клиникалык даFдылар жэне тестш к бакылау тYрiнде тапсыруда. Клиникалык даFды емтиханын жYргiзу Yшiн клиникалык есептер, рентгенотомограммалар дайындалды, сонымен катар бул емтихан интерндердiн наукаспен тiкелей жумыс жасауын баFалайды.
Клиникалык даFдылар емтиханын баFалау критерилерi жасалды. Кортынды бакылауFа клиникалык даFдыларды енгiзу интерндердiн тэжiрибелiк сабакка, яFни, наукастармен жэне олардын ауру тарихтарымен жумыс iстеу каж етттИ н арттырды.
Клиникалык даFды емтиханы эрбiр циклдын сонында жYргiзiлдi, алFашкы емтихандар жYргiзу барысында кафедра окытушылары интерндердщ туберкулездiн микробиологиялык, клиника -лабораториялы к диагностикасы, сол сиякты туберкулездi менингиттщ диагностикасы такырыптарынан жаксы бiлiм керсетсе, керiсiнше, туберкулездiн кешендi емi жэне рентген суреттерЫ сипаттау бeлiмдерiнен киын жауап беретiнiн байкады.
Бул нэтижелер интерндердщ бастапкы бiлiмдерiнiн ккeрсеткiштерi болатын. Осыдан кейiн тэжiрибелiк сабактар кезнде осы такырыптарды талдауFа аса кенш белу кажеттiлiгi айтылып, келесi топтар бул бeлiмдер бойынша интерндер жаксы б1л1м керсете бастады.
Кортынды баFалаудын екiншi бел1м1 тестiлiк бакылаудан куралFан. Кафедрада эртYрлi мамандыктаFы интерндерi Yшiн биылFы оку жылында мемлекеттiк жэне орыс тiлiнде мын тестiлер базасы жасалды, осы тестiлердiн 15%-дан астамын кептеген жауабы бар тестiлер курады. БиылFы оку жылында интерндердiн аралык жэне кортынды бакылауы Yшiн б1р жауабы дурыс бес сурактан туратын эртYрлi ауырлык денгейiнде тестiлiк сурактар колданылды. Бул тест сурактары фтизиатриянын эрбiр бeлiмдерiн - туберкулездiн эпидемиологиясын, этиология-
сын, патогенезiн, патоморфологиясын, диагностикасын, профилактикасын, клиника
лык тYрлерiн, жанаскан ауруларын, аскынуларын жэне емдеу эдКтерЫ камтыFан.
Сурактардын мазмуны накты болып, жауабы кыска болды. БYкiл жауаптар тапсырманын негiзгi бeлiмiмен грамматикалык турFыда келiсiлген. Тестiлер кафедралык iшiлiк жэне сырткы талдаудан eткiзiлдi.
2015-2016 оку жылынын алFы жартысында жYргiзiлген емтихан барысынын нэтижелерi 1 - суретте келтiрiлген, суретте кeрсетiлгеннен 6 шю аурулар интерндерiнiн клиникалык даFды емтмханынан алFан орташа баFасы (85,4% ) жоFары болFанымен ол
тестiлiк бакылаудан алFан орташа баFасынан темен болды (91,8%). 7 жалпы дэр^ерлк тэжiрибе интерндерiнiн клиникалык даFды
Дагдылар Тест1лер Жалпы
■ 6 терапия ■ 7 ЖД Г
Сурет 1 - Фтизиатрия пэнi бойынша кортынды бакылаудын нэтижелерi
емтиханынан алFан орташа баFасы (83,8%) т е с т т к бакылаудан алFан орташа баFамен дерлк бiрдей болды (82,4%). Кортынды бакылаудын ек1 кезенiнiн нэтижелерi бул емтихан турлерЫщ арасында Yлкен айырмашылык болмаFанын кeрсеттi. 6 iшкi аурулар интерндердщ тестiлiк бакылауынын клиникалык даFдыFа жэне 7 жалпы дэр^ерлк тэжiрибе интерндердщ нэтижелерiне караFанда жоFары болуы олардын бастапкы б1л1м денгейiнiн жоFары болFандыFына байланысты болды.
Сонымен, «Фтизиатрия» п эн бойынша б1л1м алып журген интерндердщ б ^ м денгейiн баFалау эдiстерiнiн тш м д т И н зерттеу барысында, кортынды бакылауды клиникалык даFды жэне тестiлiк баFалау аркылы жYргiзу интерндердiн тэжiрбиелiк сабакка теориялык жэне клиникалык турFыда белсендi катысуына ыкпал жасап, б1л1м денгейiн тез баFалап, болатын киындыктарды болжап, одан
Медицина и экология, 2016, 1
1 2 7Медицинское и фармацевтическое образование
шы^атын жолды тез шешуге KeMeKTecTiHiHe жэне олардыц бiлiмiн обьeктивтi баFалауFа мYмкiндiк бе р е ги н е кез жeткiздiк.
ЭДЕБИЕТ
1 Аванесов В. С. Форма тестовых зада
ний. - М.: Центр тестирования, 2005. - 155 с.
2 Аванесов В. С Критерии качества педа
гогических измерений //Педагогические изме
рения. - 2012. - №1. - С. 27.
3 Ломан Н. Ф. Формы и методы текущего контроля при изучении социально
гуманитарных дисциплин /Н. Ф. Ломан, Д. Е.
Джакупова //Медицина и экология. - 2015. -
№2. - С. 93-97.
4 Малинина И. А. Применение активных методов обучения как одно из средств повы
шения эффективности учебного процесса //
Молодой ученый. - 2011. - №11, Т.2. - С. 166
168.
5 Первый опыт организации и проведе
ния внешней оценки учебных достижений по дисциплине патологическая физиология /С. Б.
Жаутикова, Ф. С. Абикенова, Л. К. Быстрев- ская, Ф. Умер //Медицина и экология. - 2015.
- №2. - С. 86-88.
6 Ракишева А. С. Современные технологии преподавания фтизиатрии в вузе //
Фтизиопульмонология. - 2012. - №1 (20). - С.
104-106.
REFERENCES
1 Avanesov V. S. Form of test tasks. - M.:
Testing Center, 2005. - 155 p. (in Russian) 2 Avanesov V. S. Quality criteria for educa
tion measurement //Pedagogical measurements.
- 2012. - No. 1. - P. 27. (in Russian)
3 Loman N. F. Forms and methods of mon
itoring during the study of the humanities /N. F.
Loman, D. E. Dzhakupova //Medicine and ecolo
gy. - 2015. - No. 2. - Pp. 93-97. (in Russian) 4 Malinina I. A. Application of active learn
ing methods as a mean to improve the effective
ness of the educational process //A young scien
tist. - 2011. - No. 11, Vol.2. - Pp. 166-168. (in Russian)
5 The first experience of organization and conduction of the external evaluation of educa
tional achievements in the discipline Pathological physiology /S. B. Zhautikova, F. S. Abikenova, L.
K. Bystrevskaya, F. Umer //Medicine and ecology.
- 2015. - No. 2. - Pp. 86-88. (in Russian)
6 Rakisheva A. S. Modern technologies of phthisiology teaching in university //
Phthisiopulmonology. - 2012. - No. 1 (20). - Pp.
104-106. (in Russian)
Поступила 23.02.2016 г.
N. S. Tabriz, B. A. Ospanova, M. T Kozham uratov, N. M. Serikbaeva
EFFECTIVENESS O F FIN AL KNOW LEDGE CONTROL M ETHO DS IN IN TERN S O N D ISCIPLIN E «PHTHISIOLOGY»
D epartm ent o f ph th isiolog y o f Karaganda state m edical university
Article studied the effective methods o f the final control o f knowledges o f interns on discipline «Phthisiology».
As a result there was established that the final control in two stages as clinical skills and test control contributed the increasing in activity o f interns to the getting o f knowledges both theoretical and practical issues o f phthisiology in the classroom, also it helps to objectively evaluate their knowledge.
Key w ords: phthisiology, interns, medical education, tests
Н. С. Табриз, Б. А. Оспанова, Н. М. Серикбаева
ЭФФЕКТИВНОСТЬ М ЕТОДОВ ЗАКЛЮ ЧИТЕЛЬНОГО КО НТРО ЛЯ ЗНАНИЯ И НТЕРНО В П О ДИСЦИПЛИНЕ
«ФТИЗИАТРИЯ»
Каф едра ф тизиатрии Карагандинского государственного медицинского университета
В статье изучена эффективность методов заключительного контроля знаний интернов по дисциплине
«Фтизиатрия». В результате установлено, что проведение заключительного контроля в два этапа в виде клинических навыков и тестового контроля способствовало повышению активности интернов к познанию как теоретических, так и практических вопросов фтизиатрии во время занятий, а также объективному оцениванию знаний.
Клю чевые слова: фтизиатрия, интерны, медицинское образование, тесты
