УДК 747
«ЭКСПО–2017, АСТАНА» ХАЛЫҚАРАЛЫҚ КӚРМЕСІН ӚТКІЗУДІҢ МАҢЫЗЫ
Аимторина Салтанат, [email protected] Л.Н.Гумилев атындағы ЕҦУ-нің «Инженерлік графика жҽне
дизайн» кафедрасының 2 курс магистранты, Бегімбай Кабира Муханбетжанқызы, п.ғ.к., доцент
Кезекті «Экспо-2017» халықаралық кҿрмесін ҿткізетін ел мҽртебесі Қазақстанның елордасы Астана қаласына бҧйырғандығы 2012 жылдың 22 қарашасында Францияның астанасы Париж қаласында ҿткен ХКБ-нің EXPO халықаралық бюросы Бас ассамблеясының 152-ші сессиясы барысында белгілі болды. Жасырын дауыс беру қорытындысы бойынша ХКБ-ның 103 мҥше-мелмекеті Астана қаласына дауыс берсе, біздің бҽсекелесіміз бельгиялық Льеж қаласы 44 дауыс жинаған. Біздің елдің ҧйымдастырушыларының тарапынан ҧсынылған Future Energy, яғни Болашақ қуаты тақырыбы сарапшылардың кҿпшілігінің кҿңілінен шығып, «Экспо-2017» халықаралық кҿрмесінің тақырыбы ретінде қолдау тапты.
«Экспо 2017. Болашақ қуаты» Халықаралық кҿрмелер бюросының ат салысуымен ҧйымдастырылатын Халықаралық кҿрме 2017 жылдың 10 шілдесінен бастап 10 қыркҥйегіне дейін Қазақстанның елордасы Астана қаласында ҿткізу жоспарлануда.
7
Қазақстан Президенті Нҧрсҧлтан Назарбаев «ЭКСПО-2017» кҿрмесін ҿткізу қҧқығын иеленген еліміздің қҧрметіне орай Халықаралық кҿрмелер бюросының қабылдауына қатысып, іс-шараға қатысқандар алдында сҿйлеген сҿзінде халықаралық кҿрмені Астанада ҿткізу туралы шешім қабылдағаны ҥшін Қазақстан Республикасы атынан алғысын білдірді.
Мемлекет басшысы ХКБ-ның қабылдауындағы сҿйлеген сҿзінде «ЭКСПО кҿрмесі кең байтақ Еуразия қҧрлығының жҥрегі іспеттес қалада алғаш рет ҿтеді. «Болашақтың энергиясы» атты бҥкілҽлемдік кҿрме жаһандық энергетиканың жаңартылуына қуатты серпін береді деп сенемін. Еліміз кҿрменің жоғары деңгейде ҿтуі ҥшін бар кҥш-жігерін салатын болады», - деп атап ҿтті [1]. Сол отырыста Н.Назарбаев келем деушілердің барлығын қазақ қонақжайлығын сезініп, табиғаттың жҽне ҧлы дала кеңістігіндегі заманауи қаланың ғажайып ҽсемдігін тамашалау ҥшін Қазақстанға шақырған болатын.
Қазақстан тарапынан барған ҧйымдастырушылар Астанада ҿткізілетін «ЭКСПО- 2017» кҿрмесінінің басты тақырыбы ретінде «Болашақтың энергиясы» атты тақырыпты ҧсыну себебі, ол ең алдымен, баламалы энергия кҿздерін дамытуды қоса алғанда, энергетикадағы сапалы ҿзгерістер жолы мен оны тасымалдау тҽсілдерін іздестіруге бағытталғандығы болып табылады.
Екіншіден орнықты энергиямен жабдықтау осы кҥнде жаһандық кҿлемдегі негізгі мҽселе болып саналады жҽне оны шешу экономикалық ҿсімді қамтамасыз ету жҽне қоршаған ортаға келер зиянды тҿмендетуге септігін тигізеді.
Ҥшіншіден Қазақстанның бҧл тақырыпты таңдауының басты негізі - еліміздің дҽстҥрлі энергиялық ресурстардың елеулі қорына ие бола отырып, баламалы энергия кҿздерін пайдалану жҿніндегі шараларды дҽйекті тҥрде қабылдауда жҽне «жасыл»
экономика қҧру бағытын ҧстанғандығы.
Уақыт кҿрсеткендей Қазақстанның елордасы Астанада «ЭКСПО» кҿрмесін ҧйымдастыру ҥшін жоғары талаптарға сҽйкес келетіндігін бизнес пен ҿмір сҥру ҥшін қолайлы жҽне серпінді орта қалыптасқан заманауи қала бҥгінде ЕҚЫҦ-ның саммиті мен қысқы Азиада ойындары тҽрізді халықаралық ірі іс-шараларды ҿз деңгейінде ҿткізу барысында бҥкіл ҽлемге дҽлелдеді жҽне қажетті тҽжірибе жинақталды.
Ең бастысы Қазақстанның экономикасы мен мҽдени дамуына осы халықаралық кҿрмені ҧйымдастыру барысында атқарылатын іс-шаралардың нҽтижесінде еліміздің қарқынды дамуына айтарлықтай ҥлес қосатын жаңа технологиялар мен инновациялардың ел ҿндіріс салаларына серпіліс беретіндігінде екендігі мҽлім.
Біріншіден – осы мақсатта елордасының жанында «ЭКСПО-2017» кҿрмесін ҿткізу ҥшін қажетті инфрақҧрылым қҧрылатын болады.
Екіншіден – оны жоспарлау, ҧйымдастыру жҽне іске асыру шараларына жергілікті мамандар жҧмылдырылып, қосымша жҧмыс орындары пайда болады жҽне аталмыш кҿрме ҿткізу барысында орасан зор тҽжірибе жинақталады.
8
Ҥшіншіден – кҿрме ҿткізілетін инфрақҧрылымды салуға кҿптеген қҧрылыс мамандарымен қатар сҽулет жҽне дизайн салалары мамандары да жҧмылдырылады.
Тҿртіншіден – аталмыш кҿрмені ҿткізу барысында тҥрлі мҽдени іс-шаралар ҿткізу іске асырылады. Бҧл жағдай ҿз кезегінде рухани дамуға ықпал ететіндігі сҿзсіз.
Бесіншіден – халықаралық кҿрмеге қатысу ҥшін жҥзден астам елдерден бес миллионға жуық меймандар келеді деп жоспарлануда. Оларды орнасастыру жҽне қажетті деңгейде қызмет кҿрсету ҥшін қала тҿңірегінде жаңадан қонақ ҥйлер мен ойын-сауық, сауда жҽне мҽдени орталықтар салу жоспарлануда. Жалпы ресми деректерде берілген мҽліметтерге сҥйенсек, осы жобаны іске асыруға 1,5 миллиард доллар кҿлемінде қаржы бҿлу жоспарлануда. Халықаралық кҿрме ҿткізу ҥшін салынған нысандарды кейінде пайдалануға болатындығы сҿзсіз.
Осы аталған іс-шаралардың іске асырылуы барысына қатысу мҥмкіншілігі болашақ дизайнерлер ретінде бізге берері мол. Келешек дизайн саласында жемісті қызмет етуге қажетті ҽлемдік деңгейдегі дизайнерлердің озық тҽжірибесімен танысу мҥмкіндігі болатыны бізді қуантады. Дер кезінде, магистрлік ғылыми-ізденіс жҧмысымыздың тақырыбын осы «ЭКСПО-2017» тақырыбында таңдап алуымыз жоғарыда аталған ел экономикасы мен мҽденитін жаңа сатыға кҿтеруде алатын орыны маңызды іс-шараның атқарылуына қолдан келгенше ҥлес қосу ниетімен байланысты болғанын айта кеткен жҿн деп білеміз. Қазіргі кезеңде орындалып жатқан ғылыми-ізденіс жҧмысы халықаралық кҿрмелердің тарихын зерделеу, оларды ҧйымдастыру мен ҿткізу шараларын іске асыру тҽжірибелерін саралау жҽне осы ізденіс жҧмыстарының нҽтижелерін кҿрме ҧйыдастырушыларымен біріге отырып іске асыру кҿзделуде.
Бҧған негіз ретінде 1012 жылдың 7 желтоқсанында Ақордада Астанада ҿтетін
«ЭКСПО–2017» кҿрмесіне дайындық жҿнінде алқалы кеңес ҿткізу барысында мемлекет басшысы Нҧрсҧлтан Назарбаевтың «ЭКСПО–2017» нысандары Қазақстанның ҧлттық брендіне айналуы тиіс екендігін айтқандығы болып табылады. Елбасы 2017 жылғы ЭКСПО-ның нысандары Париждегі Эйфель мҧнарасы жҽне Лондондағы Хрусталь сарайы секілді ҧлттық бренд болуы тиіс екендігін атап ҿткен болатын. Ҿйткені бҧл қалалардағы осы нысандар да кезінде ЭКСПО кҿрмесін ҿткізу аясында салынған болатын.
Осы орайда Н. Назарбаев еліміздің сҽулетшілері мен суретшілерінің алдында ауқымды мақсат-міндеттер тҧрғанын атап айтты. Мемлекет басшысы 2017 жылы Қазақстанда ҿтетін халықаралық кҿрме ҥшін салынатын барлық нысандардың қҧрылысы «ақылды қала» ҧстанымы бойынша жҥзеге асырылатынын ескерткен болатын. «ЭКСПО-ны ҿткізу кезінде 3 айдың ішінде 5 миллионға жуық адамды қабылдау керектігін ескере отырып, қаланы дамыту жоспарын қайта қарастыру қажет», – деді Мемлекет басшысы. Сондықтан, Елбасы елорданы дамыту жоспарын қайта қарауды тапсыр отырып, ент қала ҽкімдігіне ҥлкен жауапкершілік жҥктелетінін, сондай-ақ инфрақҧрылымдық жобалар тҧрғысында бел-гіленген міндеттер бойынша жҧмыстарды атқаруды бастау керектігін айтқан болатын. Осы орайда теміржол вокзалы, ҽуежай, тҧрғын ҥй мҽселесі де қамтылмақ.
Елбасы қаланың инфрақҧрылымы кҿрмеге қатысушыларды тиісті деңгейде қабылдауға негізделуі тиіс екендігін жҽне «ЭКСПО–2017» нысандарының қҧрылыстарына ауқымды жер телімдерін қажеттілік ететінін ескертті [2].
Осындай ҽлемдік ауқымдағы кҿрме ҿткізу қҧқығына ие болу бір бҿлек те, енді оны ҧйымдастыру мен ҿз деңгейінде ҿткізу де ҥлкен міндет. Ал, кҿрме ҿтуі тиіс Астанадағы арнайы бҿлінген аймақ ҽзірше – қу дала. Дегенмен, бес жылдың ішінде осындай керемет қалашыққа айналмақшы. Алып павильондар, мейрамхана мен қонақҥйлер салу жоспарлануда. Қажетті инженерлік инфрақҧрылым жҥргізіліп, 2017 жылға дейін заманауи шаһар бой кҿтеруі тиіс.
Бҧл мҽселе жҿнінде Ел басшысы Нҧрсҧлтан Назарбаев «ЭКСПО жабылғаннан кейін ол халыққа жҧмыс істейтін пайдалы болуы керек. Бекерге салынбауы керек. Негізгі шығын ҽрине Қазақстаннан болады. Бірақ оның бҽрі қайтады деп ойлаймын» - деп, сенім
Ресми деректерге сҥйенетін болсақ, «Сарыарқа тҿсінде қанатын жаятын «ЭКСПО- 2017» кҿрмесіне шартараптан 160 мемлекеттің кҽсіпкерлері мен туристерін қосқанда 5 млннан астам адам келеді деп кҥтілуде. Оны ҿткізуге қазынадан 1 жарым млрд доллар жҧмсалмақ. Десе де, билік бҧл желге ҧшатын ақша емес, одан экономикаға мол инвестиция тартамыз. Сондай-ақ жаңадан кҽсіпорындар ашылып жҧмыс орындары пайда болады» деп отыр жҽне де деп сендіреді, қҧзіретті ҥкімен орындары.
Астанадағы ЕХРО-2017 Орталық Азия аймағы мен ТМД елдерінде ҿткізілгелі отырған алғашқы халықаралық кҿрме болмақ. Астанадағы ЕХРО кҿрмесі 3 айға, яғни 2017 жылдың 10 маусымнан 10 қыркҥйегі аралығында ҿткізіледі. Оған ҽлемнің 100-ге тарта елі жҽне 10-ға жуық халықаралық ҧйымдар қатысады деп кҥтілуде. Кҿрмеге 5 миллионнан астам адам келеді. Бҧл Қазақстанның халықаралық қауымдастықтағы алатын орынының ілгері жылжуы жолындағы ҥлкен қадамы болмақ. «ЕХРО-2017» кҿрмесін ҿткізу елорданың, сондай-ақ тҧтастай алғанда республиканың экономикалық жҽне инфрақҧрылымдық дамуын қосымша ынталандыруға қызмет ететін болады.
Елорданының жҽне оның маңындағы аймақтардың шағын жҽне орта бизнесінің дамуына айтарлықтай ықпал етеді. Атап айтқанда, ең алдымен, тҥрлі қызмет кҿрсету орындары, қонақ ҥй бизнесі жҽне ішкі туризм салаларының ҧтары мол. Аталмыш шара елорданың кҿрме нысандары мен инфрақҧрылымы қҧрылысына елеулі кҿлемде жеке инвестициялар тартуға, оларға қызмет кҿрсетуге, ондаған мың жҧмыс орындарын қҧруға, ішкі туризмді дамытуға жҽне елге шетелдік туристер ағынын ҧлғайтуға, Қазақстанның экономикалық жҽне ҽлеуметтік ресурстарын шоғырландыруға мҥмкіндік беретіні сҿзсіз.
Кҿрмелер нысандары қҧрылысына инвестициялар тартудан басқа кҥтілетін экономикалық тиімділік мынада: ЕХРО ауқымында салынатын нысандар болашақта Қазақстанды жҽне оның астанасын ірі халықаралық, кҿрме жҽне ақпараттық- таныстырылымдық алаң ретінде қарастыруға мҥмкіндік береді.
Кҿрме ҽлемді қазақстандықтардың кҿпҧлтты мҽдениетімен, ежелгі тарихымен, ҿнерімен, дҽстҥрлерімен, қонақжайлылығымен таныстырады, ҽлемдік қоғамдастықтың алдында Қазақстанның туристік тартымдылығын жҽне танымалдығын арттырады.
Елорданың мҽдени дамуының да маңызы зор. ЕХРО ҿткізу кезінде Астанада ҽлемнің тҥпкір-тҥпкірінен ҽртҥрлі мҽдениет орталары шырқалады. Кҿрме аумағында кҥн сайын концерттер, ҧлттық кҥндер жҽне басқа да ойын-сауық шаралары ҿткізілетін болады.
ЕХРО-2017 ірі жоба ретінде аймақтың жҽне тҧтастай алғанда елдің дамуының қуатты катализаторы болмақ. Елордасы ҽсем Астанамыздың одан ҽрі кҿркеюіне жҽне еліміздің келешекте бҧдан да асқақ мақсаттарды жҥзеге асыруға жаңа серпін алатынына сенімдіміз. Ал, қазақстандықтар ҿз кҥштеріне жҽне ҿз елінің мҥмкіндіктеріне тағы да кҿз жеткізеді.
Қолданылған дерек кҿздері:
1. ҚР Президентінің баспасҿз қызметінің мҽлімдемесі. Париж, 2012 жылдың 22 қарашасы.
2. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/4/42/Expo2017.
Заявка на участие в конференции
1. Фамилия, имя, отчество Аимторина Салтанат, Бегімбай Кабира Мухамбетжанқызы
2. Статус ___магистрант кафедры «Инженерная графика и дизайн», ЕНУ
3. Название доклада «ЭКСПО-2017, Астана» халықаралық кҿрмесін ҿткізудің маңызы
4. Секция Инженерно-техническое направление 5. Подсекция: Архитектура и дизайн
10
6. Вуз, организация ЕНУ имени Л.Н.Гумилева, кафедра «Инженерная графика и дизайн»
7. Адрес, телефон, е-mail Астана, Мунайтпасова 5, 419 ауд, 87017282956, [email protected]
8. Бронирование гостиницы нет
9. Желаемая форма участия устный доклад на секционном заседании
