4026
2. Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ə.Назарбаевтың «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» - 31 қаңтар 2017 ж.
3. Н.Ə.Назарбаев Тәуелсіздік дәуірі. – Астана, 2017. – 508 б.
4. Шваб Клаус Төртінші индустриялық революция.- Алматы: Ұлттық аударма бюросы, 2018.- 200 б. (9-13 бб.)
5.Тер-Минасова, С.Г.Тіл және мәдениетаралық коммуникация. Алматы; Астана, 2018 6.Стиглиц Дж.Глобализация: тревожные тенденции / Пер. с англ. и примеч. Г.Г.
7.Сыдыков Е.Б. Модернизация общественного сознания и новые задачи исторической науки URL https:// el.kz/news/ruhani-zhangyru/.
ƏОЖ 94(574)
ҰЛЫ ЖІБЕК ЖОЛЫ – РУХАНИ ДАМУ МЕН ӨРЛЕУ ЖОЛЫ Ермекқызы Ақбота
[email protected] М.Қ.Қозыбaев aтындaғы CҚМУ,
Математика және Жаратылыстану ғылымдарының кафедрасы,
«География-Тарих» мaмaндығының 1 куpc cтуденті, Петpопaвл, Қaзaқcтaн.
Ғылыми жетекшіcі-З.Ш.Бимaкaновa
Адам өркениетінің болашағы осы планета мен адам қарым-қатынасының қандай деңгейде құрылуына байланысты. Адам одан әрі көркейіп, көбейіп, өмір сүруі не болмаса құрдымға айналып құрып кетуі де мүмкін. Осының бәрінің негізгі кілті адамның қолында, оның ақыл-ойының өзін-өзі тежеп, дұрыс бағытта дамып, іс-әрекеттің қисынды бағытта ұйымдастыра білуінде, яғни адамдардың бір-біріне жанашырлық сезіммен қарау.
Қазіргі уақытта адам баласы қол жеткізген жеңістер мен жемістермен нәрленіп, қатал сыннан сүрінбей өтіп, жаңа сарынға, жаңа шығармашылық идеяға ие болған. ХХІ ғасыр рухани жаңару ғасыры деп атауға болады. Осындай өміршең идеяның сарқылмас бастауы, негізі болған ұлы оқиғаның бірі Жерорта теңізінен Қытайға дейін Евразияны көктей өтіп жатқан керуен жолдарының тоғысқан торабы – Ұлы Жібек жолы.
Өткенімізді саралап, тарихымызды жаңаша көзқараспен зерделеп, Ұлы Жібек Жолының бүгінде Қазақстан туризмінің дамуына қосар үлесі зор екендігін айшықтап көрсету болып табылады.
Ұлы Жібек жолы бойында тарихи қалалардың өз дәуірінде атқарған қызметіне тоқтала отырып, тарихи қалалардың туризм саласындағы маңыздылығы ашып көрсету.
Адамдар ерте кезден-ақ бiр-бiрiмен сауда жасасқан болатын. Алғашында сауда бiр аймақта бар, екiншi аймақта жоқ құнды заттарды айырбас жасау түрiнде жүргізілген болатын. Мысалға асыл тастар, алтын, дәрiлiк өсiмдiктер, хош иiстi заттар. Кейін оларды ақшаға сату мен керектілерін сатып алу жүзеге аса бастады. Бұл сауда орындарының – базардың, жәрмеңкенің пайда болуына өз септігін тигізді. Сонымен қатар, ел мен елдi, қалалар мен халықтарды бiр-бiрiне жалғаған сауда жолдарының пайда болуына себепші болды. Осы жолдар бiр-бiрiне қосылып, батысқа, шығысқа, оңтүстiкке, солтүстiкке қарай көршілес жатқан жерлерге жылжи отырып созыла берді. Осылайша, Еуропа мен Азияда (Еуразия) Ұлы Жiбек жолы пайда болды. Ұлы Жібек жолындағы жекелеген сауда жолдары б.з.б. ІІІ-ІІ мыңжылдықтардан бастау алған. Өзінің толық тарихи қызметін б.з.б. ІІ ғасырдан бастап б.з. XV ғасыр аралығында атқарды.
«Ұлы Жiбек жолы» деген ежелден келе жатқан ат емес. Бұл атауды 1877 жылы немiс географы Фердинанд фон Рихтгофен қалыптастырды. Жiбек жолы қазiргi күнгi INTERNET деп айтсақта артық емес деп ойлаймын. Себебі Жібек Жолы сан ғасырлар бойы ел мен елдi бiрiктiрген мәдени - саяси, әлеуметтік-экономиккалық саласы болып табылды. Сол кездегі сауданың басты тауары Қытайда өндiрiлетін жiбек болған. Сондықтан жол «Жібек жолы»
4027
ғ . і . . III ғ і і . XVI
ғ ғ і . і ң ө і
ғ , ө , ш , - ң ә і ғ .
і – і , Ш ғ і
. ң ө і і О і ө і. i
i - i i ғ ғ
ө і . VI-VII ғ ғ і
Оң і ө і. О , , і ( ), , ғ . .
ө ғ , ә ә ғ .
О іш і . ,
і і ғ . Ə.М ғ і ғ ә і
ш : О ө і ғ XIII – XIV ғ ғ
ө i ш . , И i
i i .
і ш һ ө і
ш ш – ңғ ғ ң і і ғ . ғ
ө « – ә » і ғ .
і ғ , ғ .
і ( ) « і ші М » . і і ң ө
ә і ғ . « і ң»
ғ ң , і і ң ғ .
ғ ң ө ә ң і
ө і і і . Ə і ғ , -
.
i ң i ғ – , И ө
ғ ә i ө – ( - ) ғ « »
ғ . і ші ғ – ғ iң i i ғ
әш шi ә i « » ғ .
ші ші і – « ғ » ғ i ғ . ң ә і –
К. ғ , . . . II ғ ғ ғ [1, 37 .].
і і , . . . I ғ ң і
і ғ ш . i i Ш ғ
, Ш ғ , Ф , , , И
, i ғ , , К , ө i i ө
і і і. О ң іші ө і Ф ғ ң « »
ғ , і і, О ң , Ш ғ
і і , і , і , ш ғ
, , . і , ш , ,
ө ө і , ө ә ә і і ә ө і і і
ң . О і ә
і .
i ө , , ә ,
ө i, , ғ ң ө i i « » . ғ
ә ің і і . Ə і , ө і ш
. М ғ : 630 і ғ ғ , ә і і
ө ө і ө ә і ші Ц : « ғ ш ,
ғ ә і і. О ң ә і ңғ ә і
і . ғ ң ғ ,
ғ , ш ө і» [2, 505- .].
і ң ғ і ң ғ , і
ө М ө і і . і О Ш ғ
і , , И , і і, і і.
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
4028
ә я і
. ң ң і і і ,
, і і (Ш ң ші , ,
) ә і.
ш , і і і
. і і Ш ә ң і
, і і і і .
і ң і і і і і
ш і і .
і ң ә Ə.Х.
я ң і ң ші і, ң
К « ң ң і і - і ің ң
і ңі я , я. К ші я
. ң іші і і і
, і ә і я і і .
, і я і ің ш , я,
Г я ің ші . ң і і
і і ә ң ің ә , ң іші і
ң ң і і і. , і і ің ә і һ
і і і ң »,- і.
ң і .Ə. 2008 6
- « і ң і і ,
ш , ңі ің ң і і і і
– « – » ә і і і і
.» . і « - »
ші ң і , « – » і
і ә і і .
ң і і ң і
я і і і і. ә ә і і і і і , і і
і ң і « –
» ә і і і. -
« і ң» ң . і і ш , - ; -
я; - - -
і.
ші ң і і і. і і ші , 2452
ш . іші і і .
і і і . і ші , і
. , , ш ш ,
ш ә ің і. ші ші , .
ң ші .
5 , , , , ң і ,
ә і. ң 2452 ш ң
- 358, - 817, - 480, ң і
- 458, - 339 ш ң .
.Ə. ң і
і і ә і і і « і ң 100
» і . і ң
ң «100 » .
57- . і і ә і і я
. «100 »
ә і ңі .Т ә і і
қ . ң і і . і, –
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
4029
і і і , ә і ө і . і і ң і ің ші
і ө і і і ө ш і і .
, ө ө і і і
.
– ң c c , c і c ң і і.
і , , і
– ө ә ә і . ә , і ің
. і, і, і
. . .
. ң 2000 ө .
і ң 480 ш ө і.
і і. ,
i . өңі і- iшi i ш , i
, , ө і . i i ң –
i - i ө шi і і і . ң i
ө шi iң шө i i i. i ш , - ,
ң - і і i ө і .
, ш , ә ің і -
і і і . і і
ш һ і і , і - і
ө .
і ші і .
і ң ө – . « і ші » . 1500
, ң , ң
і, і ң . .
: «Ə і , ә і ә і ө і ің
. ң і », - .
і ә ш өңі ө і і ә і ш
. , і ә і ш ш і
ә ш ә . ң ә і , ә і , ң
і ә ң і і і і ө і .
ң і і, ө і ә і ің , ң
ө і ің ші і і .
Қ ы ә р і і і
1. . ң і . : , 2007, 384 .
2. , 1996. 1 , 505 .
3. . . – , 1998,213 .
4. ., . і ә . –
: Ш , 1994. 51 .
5. : ө і і . - .: , 2010.,179 .
438
Ы ӨҢІ І А А А Ұ Ы І А р [email protected]
. . , 1- і, і, і і ә і
, ,
ші і – . . ., . .
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
