1984 • - EPrints USM

(1)

MASALAH SOSIO-�ONOMI NELAYAN MELAYU: SATU KAJIAN KES DI KAl-1PUNG SUNGAI BATU

PULAU PINANG

o L E H

HARUN BIN AWANG

Latihan Ilmiah Untuk Memenuhi Keperluan Ijazah Sarjana ^Huda ^Sastera ^Dalam Bidang Geografi

- IJniversiti Sains I>lalaysia Pulau

Pinang

1984

^•

(2)

KANDUNGAN

TAJUK

MUKASURAT

Kandungan

i Abstrak

vi

Abstract(Translation}

_viii

Penghargaan

_x

Senarai

Peta, Rajah

^dan Jadual _xii

BAB I : PENGENALAN 1.0

Pengertian

1 .1 Justifikasi ₃

1 .2

Objektif

^Dan

Hipotesis

6

1.3

Skop

^Kaj^i.an 13

1 .4 Kawasan

Kajian

10

1.5

Hetodologi

13

, .6 Masalah Dalam Kajian ¹ 5

l .7

Latarbelakang Kajian(Literature

^Review) ¹⁶

1 .8

Rangka

Kasar Bab-bab 23

BAB II: CIRI NELAYAN HELAYU DAN PETEMPATANNYA

DI SEMENANJUNG MALAYSIA 21f

Ciri-ciri Umum

Nelayan(Melayu)

-

2.0· 24

2. l

Kegia

^tan

Penangkapan

-, 25

2. , .1

Tengkujuh

^{Timur Laut} ²⁶

2. , .2

Tengkujuh

^Barat ^Daya ^dan

Angin

^{Suma tera} ²⁷

(3)

(ii)

TAJUK

MUKASURAT 2.2

Struktur Organisasi Pekerjaan

29

2.2.1

Nelayan Persisir

Pantai 30 2.2.2

Nelayan

^Laut Dalam 30

2.2.3 Peranan

Orang

Tertentu Dalam

Pekerjaan

₃₂

a)Jeragan

₃₂

b)

Juruselam 34

c)Taikong

₃₅

d)Tukang

^Mal;ak

36

e)Awak-awak

₃₇

2.3/ Alat-alat

Penangkapan(Gears)

39

2.3.1

Bot(Perahu)

₃₉

2.3.2 Pukat Dan Lain-lain Peralatan 41

2.3.3 Cara Memultat 42

a)Pukat

Tunda /t2

b)Pukat Hanyut

46

c)Puknt Udang Lia

d)Rawai

_It9

Pendapatan

2.5

Petempatan Nelayan(Melayu)

^Di

Semenanjung Malaysia

51

53 53 55 2.6 Mobiliti Buruh Di

Kalangan Nelayan

2.7

Kehidupan

^Sosial 2.8 Rumusan

BAB II]: .sOSIO-EKONOIH NELAYAN DAN KEADAAN

'-

KAVIASAN KAJIAN

56

Keadaan �;konomi 57

3.1.1

Pola Gunatenaga

58

(4)

(tU)

,.1 ^••^' Stntf"!1

Ag'l

^han

l'enda�.:\

^ta:J.

:Z;.1.1.

Jenlrl

Tanglwpan, (Purata)

3>:ra�t:!..::::'

Hongikut

^MUsim dan

Harga 3.1.5

Pemasnran Hasil

3.1.6� Pendapa�an,Perbelaajaan

^can

Simpanan

Isirumah

3.3 Taraf

Keluarga

^{Dan Sosial}

3.3.1 ^Saiz

Keluarga

^dan Isiru:n.ah Di Rumah

Responden

3.3.2

Taraf

Pelajaran

3·4 Keadaan Sekitar Kawasan

3.4.1

Bentuk Petempatan_

3·4.2 Pembentukan Sosial dan Corak

Kepimpinar.

3.4.3 ^Keadaan ^Rumah ^�

3.4.4 ^Bekalan Air dan Eletrik-

3.4.5

Kemudahan Tandas_

3.4.6

^Sistem

Pembuangan Sampah

^_

3.4.7'

Sistem Saliran

3.5

RUllusan

BAB IV: MASALAH-MASALAH EKONOMI DAN

SOSljL

KAUM NELAYAN

Masalah Ekonomi

. -

-_

.. -

7'"::

�

�;

,-

�

.�^.

...� -�

- -

. .

::-

. -

._

;')�

9(i 9'�

91 91 92

-

95

96

(5)

(i v)

TAJUK MUltASURAT

/f.¹ ^•¹ Masalah Modal

96

4.1 ^.2 Masalah

Pengeluaran

₁₀₃

4.1.3 Pemal3aran(

^{Ma 13'11}

ah)

107 4.1 .4

(Macalah)

Pen+a_patan dlm

Peningkatannya

¹¹⁰

4.1.5

Keselamatan dan Lain-lain 1 1 1

4.2

Masalah Social 116

4.2.1 Kedudukan,

^Peranan ^dan

Kepentinean Nelayan

^Dalam

Nasyarakat

¹¹⁸

'1.?.2

T,ilrllJ' I'cr-soko l ahan dan .sll�ap

Terhadap ^Pe^Laj^{nr an} 120

4.3

^Rumuoan 122

BAB V LANGKAH K.EIIAJAAN MENGATA.')I NASALAH NJ.o.:LAYA!-:

DAN Pl!:NILAIAN TJ:;RllADAP LANGKAH 'l'ERSEBUT 124

5.1 Aspek

^Ekonomi ¹²⁷

5.1

^.1

Langkah Bagi Mengatasi

^Masalah

Modal 127

a)Pemberian

Subsidi 127

b)Kemudahan Pinjaman

^atau ^Kredit ¹²⁸

c)Bantuan Kewangan(Lain-Iain)

129

5.1

^.2

Langkah Bagj Mengatasi

^Masalah

Pengo

^l^uar-an ¹³⁰

a)Teknik dan-Teknologi

^Moden

Dalam

Penangkapan 131

b)Peruntukan

^Akta

Sempadan 133

-

5.1 .3 Langkah Mengatasi

^Masalah

Pemasaran _-l

134

a)I�stitut

Pemasaran Ikan

135 b)I<emudahan

Infrastruktur

136 c)Gnlakan

Penubuhan

Koperasi

Nelayan 137

5.

^t .4

Mengatasi

^Masalah

Pendapatan

(Pen1ngka

^tan ^dan

Sarllpi ngan) 138

-__,r--

(6)

TAJUk XUKASURAT a)Ternakan Ikan Air

laut(Aquaculture) 138 b)Ternal,an

^Ikan Air Tal'/ar dan'

Poly-

culture' 139

c)Galakan

r.opo^r-a^si, Nelayan 140

5.1.5 Langkah

aengatasi ^na^{sa'l ah} Keselamatan 140

5.2

Aspek

^Sosial ^HI

5.4 ^Rumusan

142 1 51 5.3 ^Penilaian ^Ke ^Atas

Langkah

I\erajaan

MB VI

RUf1USAN(KESIMl'llLAN)

153

BIBLIOGRAFI t60 -,

LAMPIRAN:

164

-

(7)

vi

A BS'I'HAK

Kajian

înL âdalah t1enc()nai ^maênlah sosio-ekonomi kaum nelayan Melayu ^di ^Pulau

Pinane khusucnya

^dan

Semenanjun� �alaYBia

^umum-

nya.

Kampung Sungai

^Batu ^sebuah petempatan nelayan 11elayu ^telah diambil

sebagai

^satu ^kawasan

kajian

^kes.

Masalah ini adalah telah menjadi ^masalah majoriti ^kaum nelayan Melayu ^di

negara

^inl yung mereka

hadapi semenjak

^zaman penjajah

lagi. Bagi

^kawasan pantai ^timur Semenanjung

kegiatan

^ekonomi

perikanan

^tersebut ^adalah

bermusim(seasonal).

Manakala di

pantai

-,

barat

pula

^walau pun tidak

terganggu

^secara

langsung

^oleh

tenG- kujuh tetapi mengalami

^corak yang

hampir

^sama. ^Keadaan seperti ini merujuk kepada nelayan

persisir

yang

biasanya

menggunakan alat penanp;kapan tradislonal.

Kebanyakan

^dari ^mer-eka ^a^{da l.ah} ^da-

--- -_.

ri

golongan

yang

ber�endapatan rendah,

^iaitu ^di

bawah�

/

�.

^Wujudnya ^masalah ^yang ^berterusan ^seperti ⁱⁿⁱ ^bukan

hanya

menjejaskan

^taraf_---.�pembangunan..-�---.-

ne�_tetCl.pi juga

^menggu-

gat

^kestabilan

politik, merenggangk�� lagi jurang

kaya-miskin di negara ini dan

sebar,ninya.

Keadaan ini telah

menyebabkan

^ke-

ra

jaan mengambil Langkah-d angkah

^tertentu ^un^tuk ^meny^o^Le^caⁱ^kannya^,

Jadi

tujuan kajian

ⁱⁿⁱ ^ialah ^untuk

mengetahui tentang m�Olh

dalam

aspek-aspek

^ekonomi.--.. ^dan

809.1al

^serta

kesa�nya kepada

^ma-

---;.;:.;---,�--

--,--,.--�

ayar-aka

^t

nelayan

^tersebu^t. ^Di

samping

ⁱ^tu

kajian

ⁱⁿⁱ ^{cuba meli-}

hat sama ada

langkah

yang dilaksanakan oleh

kerajaan

^itu

sesuai,