UTUSANMALAYSIA KHAMIS•23DISEMBER2021
24
Gaya • inovasi
M$B
MICROPLASTICSINBIOTA
UNIVCRSITIKEBANOSAAN MALAYSIA
OlehDAYANGHANIARAFEI [email protected]
P
ialahbotol-botolLASTIKpopulardalamantaradikenalimasaplastikminuman,sangatdigunakanramaikiniyang pembungkusmakanan, pembuangsampahdan sebagainya.Umummengetahuiplastik inibermasalah,namun dekkeranasudah‘biasa’
menggunakannya,waima dikenakancas20sensekalipun seolahtidakmemberikesan mahupunkesedarankepada segelintirrakyat.
Masihramailagiyang sanggupmembayarjumlah tersebutuntukmendapatkan plasticbungkusanketika membeli-belahatasalasan menyenangkanberbanding membawabegsendiri.
Lebihparahapabila wujudindividutidak
• bertanggungjawabyang membuangplastikdimerata- ratatempat.
BercakapkepadaUtusan Malaysia,PensyarahKanan, JabatanSainsBumidan AlamSekitar,FakultiSains danTeknologi,Universiti KebangsaanMalaysia(UKM), Dr.MuhammadSyafiqMusa berkata,padaawal1960-an penyelidikmenjangkakan plastiktidakakanreput.
Namunsetelahbeberapa • kajiandilakukan,plastikitu akanteruraitetapidalam jangkamasayanglama.
Malahturutmendatangkan keburukankepadamanusia danalamsekitar.
Plastikadalahapayang dapatdilihatdenganmata kasarmanusia.Namunada elemenlebihhalusdansukar untukdikesaniaituserpihan kecilplastikyangterdegradasi digelarmikroplastik.
“Buatmasainikajianmasih dijaJankanmengenaiapa kesanmikroplastikinikepada manusia.Namunapabila menyentuhisualamsekitar, semestinyaiamemberikesan buruk,”katanya.
APAITUMIKROPLASTIK?
Mikroplastikadalahplastik kecilyangpanjangnyatidak melebihi5mm.Cebisanini banyakditemukandilaut.
Disebabkanukurannyayang halus,iabolehmasukkedalam organdalamanhidupanmarin sepertiikandankemudian
•
7
- -
Mikroplastik ancam
hidupan laut, manusia
PELITUPmukayangturutdibuangmeratadanbakalmeningkatkan pencemaranmikroplastiksekitardengankadartinggi.
primerdansekunder.
Mikroplastikdarisumber primersengajadihasilkandalam saiztersebutsementaradari sumbersekunderpulaadalah hasildegradasiplastikbesar kepadacebisanlebihkecil.
“Mikroplastikprimer ialahsejenisyangsediaada dihasilkancontohnyabiji-biji plastikterdapatdalambahan dimakanpulaolehmanusia.
Hanyakeranasaiznya lebihkeciltidakbermakna kewujudannyaperlu
diabaikan.Sebabnya,iaturut mencemarkanalamsekitardan bolehmembahayakankesihatan manusia.
KongsiDr.Syafiq,terdapat duasumberutamabagi mikroplastikiaitusumber
AHLIkumpulanpenyelidikMicroplasticsInBiotaUniversitiKebangsaanMalaysia(MIB-UKM)bersamaDr.
SyafiqMusa(berbajuhitam).
UTUSANMALAYSIA
KHAMIS•23DISEMBER2021
25 inovasi • Gaya
■ i
t/
LAUTtercemarkinidenganmakin ■ IKAN,dankerang-keranganudang,ketammikroplastik jadisumberprotein
primerdan manusia.
sekunder.
MIKROPLASTIK sekunder yangterhasil- daripada penguraian “ plastikakan dimakanoleh hidupanlaut.
*
■
m Disebabkan ukurannya yanghalus.ia
(milaoplastik) boleh masuk ke dalam organ dalaman Mdupanmarin sepertiikandan kemudian dimalcan pula oleh manusia.
LEBIHmenyedihkanapabila ekosistemtercemarakibat perbuatanmanusiasendiri.
Sampahsarapyangdibuang didaratanakanberakhirdi lautanjuga.
Dr.Syafiqberkata,ada banyakkawasanpayabakau dalamnegarayangbertindak sebagaipenapis.Olehitu banyakorganismamarin berkumpuldisitu.
Katanya,disebabkan plastiksampahtersekatdi situ,lamakelamaaniaakan mereputdanmenyebabkan organismahidupanmarin sudahterdedahdengari mikroplastikdariawal.
“Selainitu,ikansinonim dĕngankehidupanmanusia akibatnutrisiyangiaada.
Bolehdikatakanramai makanikansetiaphari.
“Kebanyakanikanyang dibuatkajiantelahdijumpai mikroplastikdidalamnya.
Olehkeranaterdedah dengankeadaantersebut,ia menyebabkanpembesaran ikanterbantut,”katanya.
MalahkataDr.Syafiq, kematiansepertiikanpaus, ikanlumba-Iumba,penyu yangterdampardidapati dalamnyapenuhdengan plastik,akibatmereka
ANTARArupamikroplastikyangdijumpaidalamikanlaut komersial.
kosmetik,skrubmuka,sabun, pencucimukadan.kadang- kadangterdapatdalamubat gigi-
“Mikroplastiksekunder ialahteruraisecaranatural, contohpemecahanplastik yanglebihbesarsepertiplastik sampahakibatpersekitaran seperticuaca,hujanpanas, cahayamatahariatautekanan fizikaldilautmenyebabkania terurai.
“Peralatanmenangkapikan sepertipukatyangdiperbuat daripelbagaijenisplastic jugabolehteruraimenjadi mikroplastikseterusnya mengancamhidupanlaut kongsinya.
anggapsebagaimakanan.
Jelasnya,mikroplastik itusendiriakanmelepaskan kimiaberbahayaapabila dimakanolehhidupanlaut.
“Dimusimpandemik Covid-i9,orangramaiwajib memakaipelitupmuka, makamakinbanyakpelitup mukadijumpaidibuang merata.
“Perkarainibakal menyebabkankadar pencemaranmikroplastik globalakanmeningkat secaramendadak,”katanya.
MalahtambahDr.Syafiq terdapatsatuIaporan kajianpadatahun2017, mengatakankandungan mikroplastikyangadadi lautansudahlebih51triilion danapabilaiaterurai,jumlah tersebutakanberganda.
Jikadibuatperbandingan iaadalahkadar
membimbangkan,kerana dijangkakanlebihbanyak berbandingjumlahbintang yangadapadamilkyway.
Bersambung di muka 26
■MG
UTUSANMALAYSIA KHAMIS•23DISEMBER2021
Gaya*iN0VASi
yi / \->f m (i 3^
mm «ni\uvmv
Manusia sudah termakan mikroplastik?
- ' * 7? *
Darimuka24&25
•*.. *4£
• j^r. .
TIDAK dinafikan ekosistem tercemar akibat perbuatan kita sendiri. Kongsi Dr.
Syafiq secara tidak sedar manusia sudah pun makan mikroplastik oleh
kerana terdapat dalam hidupan laut seperti ikan, udang dan kerang.
Katanya, apabila menyiang ikan, pasti akan buang bahagian perut dan insang. Malangnya ramai tidak tahu, mikroplastik juga dijumpai dalam isi ikan.
“Kita berjaya membuang kebanyakan mikroplastik yang terdapat pada insang dan perut tetapi tidak betmakna ia bebas sepenuhnya kerana masih ada yang tertinggal pada isi.
“Contohnya makanan popular dalam negara, salah satunya ialah nasi lemak.
+ Kebanyakan ikan bilis ini tidak disiang, oleh itu, kita tidak dapat lari daripada termakan mikroplastik yang ada pada ikan bilis tersebut,”
tambahnya.
Makanan lain pula ialah berasaskan kerang baik direbus atau dibakar.
“Kajian menunjukkan terdapat banyak mikroplastik pada kerang, maknanya ia memang ada setiap kali kita
k
< :
I
& J 9. *4
-■v.
S
v -
o
' - 5
4
ANTARArupamikroplastikyangtidakdapatdikesandenganmatakasartetapiyangdijumpaidalamikanlautkomersial.
hidangkan untuk dimakan,”
terangnya.
Bertitik tolak dari hal tersebut, Dr. Syafiq berkata, apa yang lebih membimbangkan,
mikroplastik turut dijumpai dalam air mineral.
“Ada laporan menerangkan setiap
500ml air mineral terdapat sekurang-kurangnya dua mikroplastik di dalamnya dek kerana ukurannya yang halus.
“Kesan buruk terhadap alam sudah dibuktikan, namun kajian kesan buruk terhadap manusia masih lagi dijalankan,” jelasnya.
Sebelum mengakhiri bicara, Dr. Syafiq memetik ayat al-Quran yang bermaksud: Telah berlaku kerosakan di darat dan di laut disebabkan perbuatan tangan
manusia, supaya Allah merasakan kepada mereka sebahagian daripada akibat
perbuatan mereka agar mereka kembali ke jalan yang benar. (al-Rum: 41)
“Ini bermakna apa yang kita buat pada bumi, ia dipulangkan semula pada kita. Seperti mikroplastik ini, buang pada lautan, kita juga termakan secara tidak sedar,” ujamya.
\ /
/ si&
r\ 6-J
]
VBOTOLdansampahplastik yang dibuang merata-rata dipesisirpantai.
. r.
- r:
-.
.
3*
+■*<£■^ —
