รัฐธรรมนูญ ตัดยอดหรือต่อยอดปรชาธิปไตย

รัฐธรรมนูญ: ตัดยอด หรือตอยอดประชาธิปไตย

ผศ. ชมพู โกติรัมย

มหาวิทยาลัยศรีปทุม

สังคมไทยเรากําลังอยูในบรรยากาศแหงการรางรัฐธรรมนูญซึ่งเปนประเด็นรอนอยูในขณะนี้

เมื่อเปนเชนนี้ภาคประชาชนในฐานะพลเมืองของรัฐพึ่งมีสวนรวมทั้งทางตรงและทางออมอยาง ใกลชิด หากแตวากระบวนการเคลื่อนไหวในนามการเมืองภาคประชาชนนั้นยังมีความเขมและมี

พลังเพียงพอไหมกับวาระแหงชาติในครั้งนี้ เพื่อเขาไปถวงดุลในลักษณะรวมคิดรวมทํา ในประเด็น ที่สังคมเฝาติดตามบนความหวาดระแวง เปนความหวาดระแวงจากบทเรียนแหงอดีตเมื่อครั้ง รสช.

เปนความหวาดระแวงที่โครงสรางสังคมไทยยังขาดธรรมเนียมเรื่องความเคารพในรัฐธรรมนูญและ นํารัฐธรรมนูญไปคลี่คลายปญหาทางการเมืองเปนดานหลักตามกระบวนการประชาธิปไตย เปน ความหวาดระแวงในการสืบทอดอํานาจ-และการกลับมาครองอํานาจของระบอบทักษิณ เหลานี้คือ หวงอารมณของสมาชิกของสังคมดวยวาดหวังวา รัฐธรรมนูญจะออกมาในรูปแบบใด ในฐานะ พลเมืองของรัฐดูเหมือนวาเปนผูถูกกระทําทางการเมืองในฐานะเปนทางผานเพื่อการกาวสูอํานาจ และผลประโยชนทางการเมืองจากชนชั้นปกครอง ทั้งนี้เพราะกระบวนการรางรัฐธรรมนูญตก อยูในลักษณะจํากัดพื้นที่ของประชาน หรือบางครั้งแมมีบางสํารับพื้นที่ของประชาชนในการมีสวน รวมยกรางเชนรัฐธรรมนูญป 2540 แตก็ไมไดเปนไปตามเจตนารมณแหงรัฐธรรมนูญในขั้นตอน นําไปใชมีการเลนแงแปรธาตุ แมมีองคกรอิสระ(แตไมคอยอิสระจากผลงานที่ผานมา)ทั้งหลายแหล

เพื่อทําหนาที่ตอยอดประชาธิปไตยใหเบงบาน การแยงชิงทรัพยากรธรรมชาติรวมทั้งการแยงชิง มวลชนมาเปนกันชนโดยอาศัยรัฐธรรมนูญที่เปดทางให โดยไมมีการปกปองจากกลไกของรัฐอยาง ที่ควรจะเปน นี่คือมูลเหตุแหงปญหาและอุปสรรคของการพัฒนาประชิปไตยของไทยที่ดํารงอยู

อยางตอเนื่องจากอดีตสูปจจุบัน

การรางรัฐธรรมนูญฉบับใหมนี้ตามที่มูลนิธินิคม จันทรวิทูร รวมกับชมรมนักวิชาการแรงงาน เพื่อพันธมิตรสังคมประชาธิปไตย และองคกรพันธมิตรเพื่อสังคมประชาธิปไตยไดจัดเสวนาเรื่อง รัฐธรรมนูญที่สอดคลองกับสังคมประชาธิปไตยไดเสนอวา ประเทศไทยมีประสบการณราง รัฐธรรมนูญมาหลายฉบับแลวเห็นควรศึกษาขอดีที่สอดคลองมีความเปนจริงของสังคมสวนรวม จากรัฐธรรมนูญฉบับอื่นๆประกอบ แตประเด็นที่ไมอาจมองขามไดคือ กระบวนสรรหาองคกร อิสระ การมีศาลเลือกตั้ง วุฒิสภาควรมาจากการเลือกตั้งหรือแตงตั้ง วุฒิสภาจําเปนตองมีหรือไม

ประเด็นเหลานี้จะทําอยางไรใหประชาชนมีพื้นที่รวมคิดรวมรางแทนรางแบบคิดเองอยูฝายเดียว ทั้งนี้เพราะรัฐธรรมนูญเปนกติกาของประเทศ ปญหาที่ผานมาคือการไมรางจากปญหาที่แทจริงของ สังคมไทยที่สามารถฉายภาพรวมของคนสวนใหญอยูในภาคเกษตรกรรม มีฐานะยากจน ฉะนั้นการ รางและแกไขรัฐธรรมนูญจําเปนตองตองลงใหลึกถึงวิถีชีวิตแหงความหลากหลายของสังคมอยาง

เขาใจเชนปลายอมเขาใจความเปนไปของชีวิตใตน้ําไดดีกวานก ปลาจึงควรแกการบอกความ เปนไปขงสายวารี หากกระทําไดเชนนี้จะเปนรัฐธรรมนูญที่มีชีวิตสามารถสัมผัสได

สิ่งที่พึงตระหนักยางยิ่งเพื่อตอยอดพลังของประชาชน ประชาชนควรมีโอกาสและพื้นที่ปองกัน ทางตันทางการเมืองในกรณีประชาธิปไตยแบบตัวแทนไมสามารถหาทางออกไดหรือเขาเกียรวาง

1. ทางตันดานเผด็จการรัฐสภา ในกรณีเสียงขางมากของระบบตัวแทนใชสิทธิ์ไมโปรงใสไม

ตั้งอยูบนความเปนยุติธรรมที่ควรจะเปนปรากฎชัดวาขาดธัมมาธิปไตย

2. ทางตันดานทุนผูกขาด ทีอยูเบื้องหลังกิจกรรมทางเมืองซึ่งสานสัมพันธดวยระบบอุปถัมภ

ระหวางผูใหในรูปทุนทางการเมืองกับการออกกฎหมายและผลักดันเชิงนโนบายเพื่อเอื้อ ประโยชนแบบน้ําพึ่งเรือ เสือพึ่งปา

3. ทางตันของกลุมอํานาจเงิน (ธนาธิปไตย) เพราะที่ผานมาปฎิเสธไมไดวา เงินเปนกําแพงกั้น คนดีที่เปนตัวแทนของประชาชนจริงๆ ออกจากเสนทางการเมือง ตรงนี้ระบบตัวแทนจึงมัก เปนตัวแทนของชนชั้นนายทุนเพราะการคัดเลือกตัวแทนของประชาชนมีตนทุนสูง

ทางออกเพื่อยกระดับการเมืองไทยจากกรอบประชาธิปไตยแบบตัวแทนแบบเบ็ดเสร็จ สู

ประชาธิปไตยแบบมีสวนรวมอยางเฝาระวังกลาวคือ ภาคประชาชนมีสวนรวมในดานการบัญญัติ

บทออกกฎหมาย(นิติบัญญัติ)ผานทางการทําประชามติ การมีสวนรวมในดานความยุติธรรม(ตุลา การ) การมีสวนรวมในดานการบริหาร และองคกรประชาชน(ความเปนไปไดในรัฐธรรมนูญ 2550 จากขาว The Nation channel ขณะที่เขียนตนฉบับ) เพื่อมาทํานาที่เคลื่อนไหวกับกําดูการ บริหารของรัฐ สรางพลังสังคมอยางมีระบบ มีอํานาจ(อธิปไตย)ถวงดุลอํานาจทั้งสาม ตามที่เสนอ มานี้จะมีสี่เสาหลักแหงการเมืองมิติใหม คือ ศาล ผูแทน ผูบริหาร และประชาชน โดยที่

ประชาชนมิใชแคถูกกลาวอาง หากแตวามีเครือขายองคกร ในลักษณะเอาใจใสเปนธุระทั้งนี้เพื่อตอ ยอดพลังบริสุทธิที่รวมกันตรวจสอบการทํางานของรัฐบาลทักษิณมาแรมปในกรณีตรวจสอบ รัฐบาลนอกสภาเปนการใหสติและเฝาระวังในการบริหารรัฐ หากแตวาองคกรประชาชนนั้นตอง ผลักดันใหมีจากรัฐบาล มิฉะนั้นแลวอาจทําใหสังคมไทยตกอยูภายใตอํานาจของชนชั้นปกครอง เพราะการไดรัฐธรรมนูญที่ดีที่สุดแตไมมีองคกรอิสระทําหนาที่ดูแลการเมือง สงเสริมการมีสวน รวมของประชาชนพรอมกํากับดูแลจริยธรรมของนักการเมืองคงยากที่จะตอยอดประชาธิไตยได

เพราะทางตันทางการเมืองของไทยเกิดจากการนํารัฐธรรมนูญไปใชคือตัวบุคคลเปนดานหลัก เมือง ปฎิรูปการเมืองผานทางรัฐธรรมนูญเห็นควรเพิ่มความถี่ของตะแกรงดานจริยธรรมทางการเมือง ภายใตกํากับดูแลขององคกรใหตลอดมิใชแคแจกใบแดงแลวจบ