บทบาทของทุกคน
ในมหาวิทยาลัยเพื่อการประกันคุณภาพ การศึกษา
โดย
ศ
.
ดร.
อุทุมพร จามรมานเมษายน
2543
สารบัญ
หน ้า
คำานำา
ข
1.
บทบาทของบุคคลในการทำาให ้ผลผลิตของมหาวิทยาลัย/
สำานัก/
คณะ1
มีคุณภาพ
เล่มที่
19
2.
สภามหาวิทยาลัย2
3.
อธิการบดี4. 3
คณบดี/
ผู ้อำานวยการสำานัก4
5.
หัวหน ้าภาค/
หน่วยงาน5
6.
อาจารย์6
7.
เจ ้าหน ้าที่สาย ข และ ค7
คำานำา
มหาวิทยาลัยมีพันธกิจ
4
อย่าง คือ(1)
ผลิตบัณฑิต(2)
ผลิตงานวิจัย(3)
ให ้บริการทางวิชาการแก่สังคม(4)
ถ่ายทอดและทำานุบำารุงศิลปประเพณี และวัฒนธรรมที่ดีงามคณะ
/
สำานัก/
ภาควิชา/
หน่วยงาน/
บุคคล มีหน ้าที่ที่จะต ้องทำาให ้พันธกิจ ทั้ง4
อย่างดังกล่าว ดำาเนินไปให ้ได ้ตามเป้าหมาย
พันธกิจ
4
อย่างดังกล่าว จำาแนกได ้9
องค์ประกอบ คือพันธกิจ องค์ประกอบ
1.
ปรัชญา ปณิธาน วัตถุประสงค์และแผนงาน
(
ขององค์กร) 1.
ผลิตบัณฑิต2.
การเรียนการสอน(
ในห ้องเรียน
)
3.
กิจกรรมพัฒนานิสิตนักศึกษา(
นอกห ้องเรียน) 2.
การวิจัย4.
การวิจัย3.
การบริการทางวิชาการสู่สังคม5.
การบริการทางวิชาการสู่สังคม4.
การทำานุบำารุงศิลปวัฒนธรรรม6.
การทำานุบำารุงศิลปวัฒนธรรรม5.
อื่นๆ7.
การบริหารจัดการ8.
การเงินและงบประมาณ9.
ระบบและกลไกการประกันคุณภาพ ซึ่งเขียนเป็นModel
ได ้ดังนี้Model QA
ปรัชญา ปณิธาน วัตถุประสงค์
และแผนงาน
ดำาเนินงานด ้านการประกันคุณภาพจึงมุ่งที่การหาข ้อมูลที่ทันสมัย ถูกต ้อง เชื่อถือได ้จากทุกคน เพื่อประมวลให ้เห็นการปฏิบัติงานตามองค์ประกอบทั้ง
9
ซึ่งแบ่งระดับและแหล่งข ้อมูลดังนี้องค์ประกอบ ระดับและแหล่งข ้อมูล
1.
ปรัชญา ปณิธาน วัตถุประสงค์ และแผนงาน(
ขององค์กร)
2.
การเรียนการสอน(
ในห ้องเรียน)
3.
กิจกรรมพัฒนานิสิตนักศึกษา(
นอกห ้องเรียน)
ระดับมหาวิทยาลัย
/
สำานัก/
คณะ/
หน่วยงาน ฝ่าย วางแผนผู ้บริหาร
อาจารย์
ฝ่ายวิชาการ
/
การศึกษาเจ ้าหน ้าที่ที่เกี่ยวข ้อง ห ้องสมุด
อาจารย์
ฝ่ายกิจการนักศึกษา เจ ้าหน ้าที่ที่เกี่ยวข ้อง
การเรียนการสอน
กิจกรรมพัฒนานิสิตนักศึกษา
การวิจัย
การบริการทางวิชาการสู่สังคม การทำานุบำารุงศิลปวัฒนธรรม
การบริการ
การเงินและงบประมาณ ระบบและกลไก การประกันคุณภาพ
มุ่งคุณภาพ
มุ่งประสิทธิภาพ
/
ประสิทธิผล4.
การวิจัย5.
การบริหารทางวิชาการแก่สังคม6.
การทำานุบำารุงศิลปวัฒนธรรมอาจารย์ นักวิจัย ฝ่ายวิจัย
เจ ้าหน ้าที่ที่เกี่ยวข ้อง ห ้องสมุด
ศูนย์คอมพิวเตอร์
อาจารย์ เจ ้าหน ้าที่ที่เกี่ยวข ้อง สำานักคณบดี
ฝ่ายการศึกษาต่อเนื่อง ห ้องสมุด
อาจารย์
(
ถ่ายทอด)
เจ ้าหน ้าที่
(
ผู ้จัดกิจกรรม)
สำานักคณบดี
หน่วยงานที่เกี่ยวข ้อง
องค์ประกอบ ระดับและแหล่งข ้อมูล
7.
การบริหารจัดการ(
องค์กร)
8.
การเงิน งบประมาณ9.
ระบบและกลไกการประกันคุณภาพระดับภาควิชา
/
หน่วยงาน/
คณะผู ้บริหารทุกระดับ
เจ ้าห ้าที่การเงิน และผู ้ที่เกี่ยวข ้อง
ระดับภาควิชา
/
หน่วยงาน/
คณะผู ้บริหารทุกระดับ
เจ ้าห ้าที่การเงิน และผู ้ที่เกี่ยวข ้อง
คณบดี ผู ้บริหารทุกระดับ เจ ้าหน ้าที่
QA
คณะกรรมการ
QA
เจ ้าหน ้าที่ที่เกี่ยวข ้อง
ดังรายละเอียดของกลุ่มผู ้ให ้ข ้อมูล มีดังนี้
กลุ่มผู ้ให ้ข ้อมูล
องค์ประกอบ ผู ้บริหาร อาจารย์ เจ ้าหน ้าที่
1.
ปรัชญา ปณิธานวัตถุประสงค์ และแผนงาน
2.
การเรียนการสอน3.
กิจกรรมพัฒนานิสิตนักศึกษา4.
การวิจัย5.
การบริการทางวิชาการสู่สังคม6.
การทำานุบำารุงศิลปวัฒนธรรม7.
การบริหารจัดการ8.
การเงินและงบประมาณ9.
ระบบและกลไกการประกันคุณภาพ
ที่เกี่ยวข ้อง
ที่เกี่ยวข ้อง ที่เกี่ยวข ้อง ที่เกี่ยวข ้อง ที่เกี่ยวข ้อง ที่เกี่ยวข ้อง ที่เกี่ยวข ้อง ที่เกี่ยวข ้อง ที่เกี่ยวข ้อง ที่เกี่ยวข ้อง
,
1
บทบาทของบุคคลในการทำาให ้ ผลผลิตของ
มหาวิทยาลัย
/
สำานัก/
คณะ มีคุณภาพ1.
คุณภาพของผลผลิต4
อย่างของสถาบัน เป็นเรื่องของทุกคน ในมหาวิทยาลัยที่รับเงินเดือนจาก ภาษีอากรของประชาชน2.
การให ้ความสำาคัญแก่คุณภาพของผลผลิต4
อย่าง ได ้มาจากการบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพ3.
บุคคลที่เกี่ยวข ้องคือ3.1
คณะกรรมการสภามหาวิทยาลัย3.2
อธิการบดี/
รอง3.3
คณบดี/
รอง/
ผู ้อำานวยการสำานัก3.4
หัวหน ้าภาค/
หน่วยงาน3.5
อาจารย์3.6
สาย ข,
ค2
สภามหาวิทยาลัย
สภามหาวิทยาลัยเป็นองค์กรบริหารปกครองสูงสุดของมหาวิทยาลัย การมุ่งคุณภาพของ
"
ผลผลิต4
อย่าง"
ของมหาวิทยาลัย คือ งานหลักที่สภาฯ ควรให ้ความสำาคัญสูงสุด โดย1.
ให ้Commitment
เรื่องคุณภาพของผลผลิต4
อย่าง ตามพันธกิจ2.
ให ้การสนับสนุน นโยบายด ้านการประกันคุณภาพของมหาวิทยาลัย3.
อนุมัติ การจัดตั้งหน่วยงาน ตลอดจนค่าใช ้จ่ายที่เกี่ยวข ้อง4.
ให ้ความเห็นชอบกัน แผนพัฒนาคุณภาพคนทุกกลุ่ม คือกรรมการสภามหาวิทยาลัยอธิการบดี และรอง คณบดีและรอง ผู ้อำานวยการสำานักและรอง หัวหน ้าภาค
/
หน่วยงาน อาจารย์ และเจ ้าหน ้าที่(
สาย ข,
ค)
เพื่อให ้เกิดความเข ้าใจเรื่อง"
คุณภาพ"
ที่ตรงกัน5.
อ่านSSR
ระดับมหาวิทยาลัย และกำากับติดตามผลการประกันคุณภาพ3
อธิการบดี
อธิการบดี คือ ผู ้บริหารสูงสุดของมหาวิทยาลัยทำาหน ้าที่
"
ผู ้จัดการ"
มหาวิทยาลัย บทบาทของอธิการบดี ในเรื่องคุณภาพของผลผลิต
4
อย่าง คือ1.
ให ้Commitment
เรื่องคุณภาพของผลิผลิต4
อย่าง ตามพันธกิจอย่าง จริงจัง และจริงใจ ซึ่งได ้แก่(1.1)
การลงทุน เรื่องหน่วยงานประกันคุณภาพQA officer
และค่าใช ้จ่าย
(1.2)
การจัดทำาแผนคุณภาพ เพื่อพัฒนา"
คน" 3
กลุ่ม คือ(
ก)
อธิการบดี
/
รอง(
ข)
คณบดี/
ผู ้อำานวยการสำานัก(
ค)
อาจารย์ เจ ้าหน ้าที่
สาย ข และ ค
(1.3)
ดำาเนินงานตามแผน2.
ให ้เวลากับเรื่องคุณภาพ โดยการเข ้าร่วมสัมมนา ประชุม3.
ให ้ความช่วยเหลือ สนับสนุน คณะ/
สำานัก/
ภาควิชา ในเรื่องคน เงิน ของ ครุภัณฑ์ วัสดุเพื่อให ้เกิดความคล่องตัวในการดำาเนินงาน
4.
อ่านSSR
ของทุกคณะ/
สำานัก5.
เป็นทีมผู ้ตรวจสอบ/
ประเมินภายใน ไปเยี่ยมเยียน คณะ/
สำานัก เพื่อให ้ความช่วย เหลือสนับสนุน
6.
เขียนSSR
ระดับมหาวิทยาลัยเพื่อเสนอสภามหาวิทยาลัย4
คณบดี
/
ผู ้อำานวยการสำานักคณบดี
/
ผู ้อำานวยการสำานัก มีหน ้าที่เป็นผู ้จัดการ หน่วยงาน เพื่อให ้เกิดคุณภาพของผลผลิต3-4
อย่าง บทบาทของคณบดี/
ผู ้อำานวยการสำานัก ในเรื่องคุณภาพ คือ1.
ให ้Commitment
เรื่องคุณภาพของผลผลิต3-4
อย่าง ตามพันธกิจอย่าง จริงจัง และจริงใจ(1.1)
จัดทำาjob Description
และภาระกิจรายบุคคล งาน/
ตำาแหน่ง
(1.2)
ลงทุน เรื่องหน่วยประกันคุณภาพQA officer
และค่าใช ้จ่าย(1.3)
จัดทำาแผนคุณภาพ เพื่อพัฒนา"
คน" 3
กลุ่มคือ(
ก)
อธิการบดี/
รอง/
หัวหน ้า
หน่วยงาน
(
ข)
อาจารย์(
ค)
ที่สาย ข และ ค(1.4)
ดำาเนินการตามแผนเพื่อให ้เกิดผล2.
อ่านSSR
ของทุกภาควิชา/
หน่วยงาน3.
เป็นทีมผู ้ตรวจสอบ/
ประเมินคุณภาพภายใน ไปเยี่ยมเยียน ภาควิชา/
หน่วยงานเพื่อให ้ ความช่วยเหลือ สนับสนุน4.
ประชุมทุกคนเพื่อให ้เกิดความเข ้าใจที่ตรงกัน เรื่องคุณภาพของผลผลิต4
อย่าง5.
เขียนSSR
ระดับ คณะ/
สำานัก เพื่อเสนออธิการบดี6.
เตรียมรับการประกันคุณภาพภายใน และจากภายนอก5
หัวหน ้าภาค
/
หน่วยงานหัวหน ้าภาค
/
หน่วยงาน มีหน ้าที่เป็น"
ผู ้จัดการ"
ภาควิชา/
หน่วยงาน เพื่อให ้เกิดคุณภาพ แก่ผลผลิต3-4
อย่างตามพันธกิจ คือ1.
ให ้Commitment
เรื่องคุณภาพของผลผลิต3-4
อย่าง ตามพันธกิจอย่าง จริงจัง และจังใจ โดยติดตามให ้ทุกคนในภาควิชา/
หน่วยงาน ส่งข ้อมูลเกี่ยวกับการ
ปฏิบัติงานรายบุคคล และราบรวมข ้อมูลระดับภาควิชามาสรุปรวม
2.
ประชุมทุกคนในภาควิชา/
หน่วยงาน เสนอSSR
ของภาค/
หน่วยงาน เพื่อให ้ทุกคนรับทราบ และช่วยกันแก ้ไข จุดอ่อน
/
เสริมจุดแข็ง โดยจัดประชุมเรื่องนี้ทุกเดือน3.
จัดทำาSSR
ของภาควิชา/
หน่วยงาน เสนอคณะ4.
เตรียมรับการตรวจสอบ/
ประเมินภายใน จากทีมคณบดี/
บุคคลภายนอก6
อาจารย์
อาจารย์มีหน ้าที่
4
อย่าง ตามพันธกิจ ของมหาวิทยาลัย คือ1.
สอนให ้ได ้บัณฑิตที่มีคุณภาพ2.
ผลิตงานวิจัยที่มีคุณภาพ และมีปริมาณ ตามกำาหนด3.
ให ้บริการทางวิชาการแก่สังคม ตามที่กำาหนด และตรงกับสาขา/
วิชา ที่สอน4.
ถ่ายทอดศิลปวัฒนธรรม ประเพณี ที่ดีงามให ้ศิษย์ และเป็นตัวอย่างที่ดีแก่ศิษย์บทบาทของอาจารย์ในการประกันคุณภาพ คือ
(1)
ให ้ข ้อมูลการปฏิบัติงาน(3
อย่าง แรก)
แก่ภาควิชา/
คณะ ทุกภาคการศึกษา เพื่อจัด ทำาฐานข ้อมูลที่มันสมัยข ้อมูลดังกล่าวคือ
(1.1)
จำานวนเวลาที่สอนต่อภาคการศึกษา โดยให ้ข ้อมูลปลายภาคการศึกษา(1.2)
จำานวนงานวิจัย บทความ ตำารา โดยให ้ข ้อมูลปลายปีการศึกษา(1.3)
จำานวนครั้ง และสถานที่ที่ไปให ้บริการทางวิชาการ โดยให ้ข ้อมูลปลายปีการ ศึกษา(2)
เข ้าประชุมภาควิชา/
คณะ เพื่อรับทราบผลการปฏิบัติงานของผู ้เกี่ยวข ้อง และทิศทาง ที่จะเดินต่อไป(3)
อ่านSSR
ของภาควิชา เพื่อช่วยกันแก ้ไข จุดอ่อน/
เสริมจุดแข็ง(4)
ปรับปรุงการปฏิบัติงานของตนให ้สอดคล ้องกับนโยบาย เรื่องคุณภาพ ของคณะ/
ภาควิชา
/
หน่วยงาน7
เจ ้าหน ้าที่สาย ข และ ค
เจ ้าหน ้าที่สาย ข
,
ค มีหน ้าที่ตามพันธกิจของมหาวิทยาลัย คือ(1)
ทำางานหลัก และรอง อย่างมีประสิทธิภาพได ้มาตรฐาน(Standard Procedure)
และผู ้รับบริการพึงพอใจ(2)
ช่วยบริการทางวิชาการที่เกี่ยวข ้องกับงานหลัก และงานรองของตน(3)
ช่วยมหาวิทยาลัย คณะ ภาควิชา ทำางานที่เกี่ยวกับงานหลัก และงานรองของตน(4)
ให ้บริการอย่างเต็มใจ และมุ่งความพอใจของผู ้รับบริการ เป็นเรื่องสำาคัญ
บทบาทของเจ ้าหน ้าที่ สาย ข และ ค คือ
1.
ให ้ข ้อมูลการปฏิบัติงานตามjob description
ทุกภาคการศึกษา/
ปีการศึกษาเพื่อจัดทำาฐานข ้อมูลที่ทันสมัย ข ้อมูลดังกล่าว คือ
1.1
จำานวนชิ้นงานที่ทำาเสร็จ ตลอดจนช่วงเวลาที่ใช ้โดยให ้ข ้อมูลทุกภาคการ ศึกษา1.2
วิธีปฏิบัติงานที่ครบวงจร ตลอกจน ข ้อเสนอแนะเพื่อให ้เกิดการปฏิบัติงานที่เร็ว และสะดวก1.3
เข ้าประชุมภายในหน่วยงานที่สังกัดเพื่อรับทราบข ้อมูล และช่วยกันปรับปรุง การทำางานให ้ดีขึ้นเรื่อยๆ2.
อ่านSSR
ของหน่วยงาน เพื่อช่วยกันแก ้ไขปรับปรุง เสริมจุดแข็ง3.
ปรับปรุงแก ้ไข การปฏิบัติงานของตน ให ้สอดคล ้องกับนโยบายของคณะ/
หน่วยงาน