1. T V N
Tháng 1/2016, k ho ch “Chi n l c Du l ch ASEAN 2016 2025” c các B tr ng Du l ch c a m i n c ASEAN th ng qua trong Di n àn Du l ch ASEAN (ATF l n th 35, t ch c t i Manila, Philippines. Chi n l c xác nh n n m 2025 s a ASEAN tr thành m t i m n du l ch “ch t l ng, c áo” v i cam k t phát tri n du l ch “có trách nhi m, b n v ng, toàn di n và c n b ng”, góp ph n áng k vào s th nh v ng v kinh t - x h i c a ng i d n ASEAN.
H ng t i m c ti u này, C ng ng Du l ch ASEAN ban hành b 8 ti u chí v du l ch xanh, trong ó có các ti u chí li n quan n nhà có phòng cho khách du l ch thu . Các ti u chí th hi n t m nh n, s th ng nh t và là hành ng c th c a ASEAN h ng n m c ti u phát tri n du l ch b n v ng, có trách nhi m v i c ng ng.
B ti u chu n ASEAN v nhà có phòng cho khách du l ch thu g m 9 ti u chí, trong ó quy nh rõ mu n t c ch ng nh n th c s ph i áp ng các y u
ÁP D NG TI U CHU N NHÀ CÓ PHÒNG CHO KHÁCH DU L CH THU C A ASEAN T I VI T NAM
L Th Lu n
Khoa Du l ch Email: [email protected] Ngày nh n bài: 18/3/2020
Ngày PB ánh giá: 27/4/2020 Ngày duy t ng: 08/5/2020
TÓMT T Nhà có phòng cho khách du l ch thu (homestay là m t h nh th c c a du l ch c ng ng thu hút du khách tr n th gi i. ó, du khách c tr i nghi m cu c s ng thú v c a t ng i m n m t cách ch n th c nh t. Nh vào s a d ng v n hóa, c bi t là v n hóa b n a mang m d u n truy n th ng, các n c ASEAN ang tr thành nh ng i m n h p d n c a du khách qu c t . N m b t c nh ng xu th m i c a du l ch th gi i, các n c ASEAN x y d ng Ti u chu n nhà có phòng cho khách du l ch thu và có nh ng i u ch nh ph h p v i y u c u th c t . Trong xu th h i nh p, vi c nghi n c u áp d ng Ti u chu n nhà có phòng cho khách du l ch thu vào phát tri n du l ch c ng ng t i Vi t Nam m t cách b n v ng và thành c ng là r t c n thi t.
T khóa: ASEAN Homestay, ti u chu n, gi i pháp.
APPLYING ASEAN HOMESTAY STANDARD IN VIETNAM
ABSTRACT Homestay is a form of community tourism that attracts tourists around the world.
There, visitors experience the exciting life of each destination in the most authentic way. Thanks to the cultural diversity, especially the indigenous culture imbued with tradition, ASEAN countries are becoming attractive destinations for international visitors. Understanding the new trends of world tourism, ASEAN countries have developed Homestay Standards and have adjusted to suit practical requirements. In the trend of integration, the study of the application of the Homestay Standards to the sustainable and successful development of community based tourism in Vietnam is essential.
Ke words: ASEAN Homestay, standard, solution.
c u v v sinh, m c s ch s , an ninh, an toàn, các nguy n t c b n v ng v kinh t , m i tr ng và v n hóa x h i. Do ó, vi c th c hi n b ti u chí này v a là cam k t v a là hành ng nh m c n b ng, gi m thi u tác ng ti u c c trong quá tr nh phát tri n du l ch Vi t Nam. Tuy nhi n, n nay, s l ng nhà có phòng cho khách du l ch thu c c p ch ng nh n ASEAN Vi t Nam còn h n ch , ch a áp ng c nhu c u h i nh p c ng nh th a m n nhu c u ti u d ng c a khách du l ch.
2.N IDUNG
2.1.Khá quátv b t uchu ndulchASEAN ASEAN là c ng ng kinh t th ng nh t, h p tác tr n nhi u l nh v c và t c nhi u thành t u áng ghi nh n, trong ó du l ch là l nh v c ti n phong t c thành qu r t n t ng. ASEAN nghi n c u, x y d ng Chi n l c phát tri n Du l ch ASEAN giai o n 2016 - 2025, trong ó có n i dung u ti n phát tri n du l ch xanh và b n v ng, hài hòa, th ng nh t, có hi u qu . c th hóa n i dung này, c ng ng Du lch ASEAN x y d ng và ban hành 8 b ti u chí v du l ch xanh, th hi n c t m nh n và th ng nh t trong ASEAN, ng th i h ng t i m c ti u phát tri n du l ch có trách nhi m và b n v ng. 4
B ti u chu n Du l ch ASEAN g m 8 ti u chu n là m t trong nh ng c ng c
th c hi n t ng h ng n m c ti u:
M t i m n ASEAN ch t l ng, th n thi n, b n v ng và mang n l i ích cho c ng ng.
B ti u chu n c các B tr ng Du l ch trong ASEAN th ng qua và áp d ng trong toàn khu v c:
1 Ti u chu n Khách s n xanh ASEAN (ban hành n m 2007 và ch nh s a n m 2013 ;
2 Ti u chu n Nhà có phòng cho
khách du l ch thu ASEAN (ban hành n m 2014 ;
3 Ti u chu n Khu du l ch c ng ng ASEAN (ban hành n m 2015 ;
4 Ti u chu n i m du l ch MICE ASEAN (ban hành n m 2016 ;
5 Ti u chu n S n ph m du l ch b n v ng ASEAN (ban hành n m 2016 ;
6 Ti u chu n Thành ph du l ch s ch ASEAN (ban hành n m 2016 ;
7 Ti u chu n Spa ASEAN (ban hành n m 2017 ;
8 Ti u chu n Nhà v sinh c ng c ng ASEAN (ban hành n m 2017 .
L ích c a v c áp d ng b t u chu nASEAN
Phát bi u khai m c H i th o “Gi i th ng Du l ch ASEAN”, tháng 8 n m 2018, T ng c c tr ng T ng c c Du l ch Nguy n V n Tu n cho bi t: “Th i gian qua, Du l ch Vi t Nam ang phát tri n r t nhanh, t ng tr ng li n t c trong 3 n m g n y, c bi t h th ng khách s n có t c t ng tr ng nhanh và t o ra s b ng n m t s a bàn tr ng i m nh : Nha Trang, Phú Qu c, à N ng, Quy Nh n, H Long, Lào Cai Vi c phát tri n nh ng c s l u trú có ch t l ng cao b n c nh nh ng l i ích v s gia t ng th ph i i m t v i nh ng thách th c v b o v m i tr ng. V th , vi c cam k t và th c hi n B ti u chu n du l ch trong ASEAN, trong ó có các ti u chu n trong lnh v c khách s n chính là hành ng c n b ng và gi m thi u nh ng tác ng ti u c c trong quá tr nh phát tri n, u t , v n hành h th ng khách s n m b o m c ti u phát tri n b n v ng.” 4
Gi i th ng Du l ch ASEAN là c h i các n v qu ng bá th ng hi u a ph ng, th ng hi u doanh nghi p. y c xem là gi i th ng danh giá mà các n v kinh doanh du l ch mong mu n có c nh m kh ng nh ch t l ng chuy n
nghi p, th n thi n m i tr ng và mang n l i ích cho c ng ng.
Hàng n m, t i các H i ngh B tr ng Du l ch ASEAN, các qu c gia thành vi n ASEAN s nghi n c u l a ch n nh ng ng vi n xu t s c nh t trao gi i th ng Du l ch ASEAN t i s ki n Di n àn Du lch ASEAN ATF. Các n v c gi i th ng c u ti n trong các ho t ng tuy n truy n qu ng bá chung c a ASEAN c ng nh t i các qu c gia thành vi n.
Tính n tháng 8/2019, Vi t Nam có 5 h ng m c c trao gi i th ng ASEAN.
Bao g m 1; tr. 73 tr. 98 :
- Nhà có phòng cho khách du l ch thu : 14;
- Khu du l ch c ng ng ASEAN: 06;
- S n ph m du l ch b n v ng ASEAN: 01;
- Nhà v sinh c ng c ng ASEAN: 03;
- D ch v Spa ASEAN: 04.
2.2.T uchu nnhà có phòng cho khách dulch thu ASEAN
“Là m t h nh th c c a du l ch c ng ng, khái ni m nhà có phòng cho khách du l ch thu hi n ang c ch p nh n v i t cách là m t c ng c phát tri n n ng th n nhi u n c ASEAN. Ch ng tr nh nhà có phòng cho khách du l ch thu có th n ng cao ch t l ng s ng c p a ph ng th ng qua t o ra thu nh p, h tr
v n hóa a ph ng, ngh thu t và vi c kinh doanh hàng th c ng, khuy n khích s kh i ph c l i các a i m mang tính lch s và a ph ng, và thúc y n l c b o t n thi n nhi n th ng qua giáo d c c ng ng” 5; tr 6 .
Ti u chu n nhà có phòng cho khách du l ch thu c a ASEAN g m 9 n i dung, 27 nhóm ti u chí - 106 ti u chí. Các n i dung bao g m: Ch nhà, l u trú, các ho t ng, s qu n l , a i m, v sinh và m c s ch s , an toàn và an ninh, marketing và xúc ti n, các nguy n t c b n v ng.
2.3. Th c tr ng th c h n t u chu n nhà có phòng cho khách dulch thu ASEAN 2 3 1 S l ng nhà có phòng cho khách dulch thu t iVi tNam
Theo bà C n Ph ng Hà, i di n Luxstay nh n nh: “Vi t Nam c th d n s tr chi m t tr ng cao, i t ng ti p c n các xu h ng m i r t nhanh chóng, c bi t là các d ch v tr n n n t ng c ng ngh . M ng home sharing t i Vi t Nam ang t ng tr ng nhanh và s phát tri n b ng n trong nh ng n m t i, t quy m t i thi u 10%-20% t ng chi ti u th tr ng l u trú vào kho ng 15 t USD n m 2025.” 2
Con s c th v s l ng homestay t i Vi t Nam trong n m 2018 c th hi n trong b ng d i y:
B ng 1.S l ng ch và doanh thu Homesta c acác thành ph l n n m2018
m n S l ng (c s ) Doanh thu (USD)
Hà N i 5.078 13.348.054
Qu ng Ninh 390 725,525
Hu 108 298,121
à N ng 2,830 19,589.713
Qu ng Nam 696 5,598,384
Khánh Hòa 2.091 7,696,738
L m ng 539 2,210,145
V ng Tàu 1,013 4,174,854
H Chí Minh 11,322 41,626,360
Ki n Giang 241 1,178,592
Ngu n: C ngt ArDNA 2
Theo c ng ty nghi n c u th tr ng AirDNA - n v chuy n cung c p d li u và ph n tích cho thu k ngh ng n h n hàng u th gi i, tính ri ng t i TP. H Chí Minh n m 2016 có kho ng 6.200 ch d ng homestay, c n h l u trú. n n m 2018, con s này là 11.322 ch , t ng g n g p i ch sau 2 n m. T i Hà N i, s l ng homestay trong n a u n m 2018 là 11.200, trong ó có 5.078 ch có ho t ng th c s , t ng x p x 2.000 ch so v i n m 2016. S l ng nhà có phòng cho khách du l ch thu t p trung nhi u các thành ph l n nh thành ph H Chí Minh, Hà N i, à N ng, Khánh Hòa.
S li u th ng k c a T ng c c Du l ch Vi t Nam cho bi t: N m 2018, Ch u và Thái B nh D ng ón h n 345 tri u l t khách qu c t , trong ó ng Nam d n u khu v c v t ng tr ng v i 7,9%.
Trong 10 n c ASEAN, Vi t Nam ng th 5 v l ng khách du l ch qu c t n (15,5 tri u l t khách n m 2018 , sau Thái Lan, Malaysia, Singapore và Indonesia.
V i nhi u chính sách khuy n khích phát tri n, c t gi m các th t c c p th th c (visa , Vi t Nam tr thành m t i m nóng thu hút khách du l ch qu c t . i u này s t o ra c h i kinh doanh l n cho ng i Vi t Nam. S l ng ng i Vi t tham gia vào th tr ng kinh doanh homestay ngày càng nhi u, t o ra doanh thu vào kho ng 130 tri u USD trong n m 2018 và ti p t c t ng tr ng v i t c cao.
2 3 2 S l ng homesta c trao gi i th ng AS ANt iVi tNam
Tính n n m 2019, Vi t Nam có 14 homestay c trao gi i th ng ASEAN, c th nh sau:
B ng 2. Danh sách homesta ctraog th ng ASEANt n m2016 n n m2019 N m S l ng
(c s ) T nHomesta
2016 04
Homestay x Na H i, huy n B c Hà Homestay x Tà Ch i, huy n B c Hà
i m du l ch c ng ng xóm Lác, x Chi ng Ch u, huy n Mai Ch u An Bang Seaside Village Homestay, ph ng C m An, TP H i An
2017 05
Dao Homestay, th n N m m, x Qu n B
Homestay x Mai H ch, xóm H ch 2, x Mai H ch, Huy n Mai Ch u Homestay T Van Giáy 1, làng T Van Giáy, x T Van, huy n Sapa Homestay kh i Thanh Nam g m 8 h gia nh, Kh i Thanh Nam, ph ng C m Ch u, thành ph H i An
C m Homestay x Hòa Ninh, t 12, p Hòa Quí, x Hòa Ninh, huy n Long H
2019 05
Ph ng Th o Homestay, x An B nh, huy n Long H B c Hà Homestay, huy n B c Hà
Achu Homestay, V n H , M c Ch u
Làng du l ch M Khánh, M Khánh, Phong i n T Do Homestay
Ngu n:T ngc cDulchV tNam 1 tr.79 tr. 90
B ng 3.S l ng homesta ctraog ASEAN theotnh/thành STT Tnh/thành S l ng
(c s )
1 Hà Giang 01
2 S n La 01
3 Lào Cai 04
4 Hòa B nh 03
5 Qu ng Nam 02
6 Vnh Long 02
7 C n Th 01
Ngu n: T ng c c Du lch V t Nam 1 tr.79 tr. 90
Theo ti u chu n ASEAN, hàng n m, có 5 c m nhà có phòng cho khách du lch thu ASEAN, m i c m có ít nh t 5 homestay c a m i n c thành vi n c c trao t ng danh hi u này. Nh n vào hai b ng s li u tr n có th th y, s nhà có phòng cho khách du l ch thu c c p ch ng nh n ASEAN Vi t Nam còn h n ch so v i quy nh ra v s l ng homestay c c ng nh n hàng n m c a ASEAN và so v i s l ng homestay hi n có c a Vi t Nam. B n c nh ó, s nhà có phòng cho khách du l ch thu c c p ch ng nh n ASEAN l i kh ng thu c các i m n s h u nhi u homestay nh Hà N i, à N ng hay H Chí Minh.
L gi i cho i u này là vi c nhà có phòng cho khách du l ch thu là m t lo i hnh l u trú ph h p v i kinh t n ng th n. Trong nhóm ti u chí v làng x c ng ng c a b ti u chu n quy nh:
Nhà có phòng cho khách du l ch thu ph i có s l ng t i thi u là 5 ng i cung c p nhà d n có phòng cho khách du l ch ng k trong làng m b o s tham gia và g n k t c a c ng ng; các nhà d n có phòng cho khách du l ch thu ph i g n các i m h p d n v m t t nhi n ho c v n hóa các khu v c xung quanh.
Tuy nhi n, i u ó kh ng có ngh a là
các thành ph l n kh ng t n t i các làng x áp ng c ti u chí nh v y. Ví d
i n h nh là Hà N i có làng c ng L m, làng C à, làng c L , làng ng Ng c; à N ng có làng chi u C m N , làng Túy Loan, làng Nam ...
n ng cao ch t l ng d ch v du l ch t ng x ng v i ti m n ng s n có, ng th i m b o phát tri n b n v ng, Vi t Nam c n có nh ng gi i pháp t ng s l ng nhà có phòng cho khách du l ch thu t ti u chu n ASEAN.
2 3 3 Nh ng thu n l ivà khó kh ntrong quá tr nh áp d ng ti u chu nAS AN v nhà có phòng cho khách dulch thu t i Vi tNam
2.3.3.1. Thu n l
- Các ti u chí v ch nhà, l u trú, a i m, v sinh và m c s ch s , an ninh và an toàn trong ti u chu n ASEAN, homestay hoàn toàn ph h p v i i u ki n kinh t x h i c a Vi t Nam.
- Vi t Nam là m t qu c gia a s c t c và có b dày l ch s . M i v ng, mi n, a ph ng l i l u gi nh ng nét v n hóa ri ng v c ng c s c, b n c nh ó, con ng i th n thi n, c i m , là nh ng i u ki n thu n l i cho du l ch homestay.
2.3.3.2. Khó kh n
- Ti u chí s 1 và ti u chí s 3 trong b ti u chu n ASEAN v nhà có phòng cho khách du l ch thu n u rõ “Homestay” là lo i h nh l u trú g n li n v i các a i m mang c tr ng v n hóa làng x , tính c k t c ng ng cao, n i có nhi u s n ph m
a ph ng du khách có th tr i nghi m các ho t ng c ng nh t m hi u v v n hóa, con ng i t i v ng t ó. Tuy nhi n, nhi u ng i d n, du khách ch a hi u úng v “Homestay” khi ngh ó ch là m t lo i h nh l u trú n thu n. Vi c
nh n th c sai d n n t nh tr ng nhi u homestay c x y d ng và v n hành b c phát, thi u s g n k t c ng ng, giao l u v n hóa c ng nh kh ng có các tr i nghi m g n li n v i cu c s ng hàng ngày, d n n nh ng s n ph m du l ch c ng
ng d n bi n m t tính chi u s u.
- C ng tác qu n l t i các a ph ng còn g p nhi u b t c p. Vi c xu t hi n t các homestay cho th y vai trò c a chính quy n a ph ng còn h n ch , ch a có chi n l c, nh h ng phát tri n du lch b n v ng c a a ph ng. Nhi u làng ngh truy n th ng c a Vi t Nam có ti m n ng phát tri n homestay nh ng s t ch c c a làng ch a có c u trúc rõ ràng v i v trí, trách nhi m và cách th c li n l c; b máy t ch c ch a v n hành theo cách th c mang tính kinh doanh.
- Các homestay còn thi u li n k t c v i các h ng l hành trong vi c cung ng s n ph m; ho t ng mang tính n l . C ng tác qu ng bá ch y u là website n n ch a gi i thi u c các s n ph m, d ch v tr i nghi m. Th m vào ó, t nh tr ng c nh tranh kh ng lành m nh v giá và kh ng t ch c cho du khách tham gia tr i nghi m v n hóa truy n th ng a ph ng theo quy nh c a m h nh ang tr thành nh ng v n “khó g ”.
- Vi c khuy n khích khách tham gia các ho t ng làm s ch t i b i bi n, khu r ng và dòng s ng g n homestay c ng nh x y d ng và ph bi n cho khách nh ng quy t c ng x khi ti p xúc v i cu c s ng hoang d kh ng c các ch homestay chú tr ng.
2.4.G pháp ápd ngt uchu nASEAN v nhà có phòng cho khách dulch thu t V tNam
- Hoàn thành ch nh s a x y d ng các b c ng c tri n khai th c hi n ti u
chu n nhà có phòng cho khách du l ch thu ASEAN ph h p v i i u ki n và b i c nh Vi t Nam.
- Tuy n truy n, ph bi n Ti u chu n nhà có phòng cho khách du l ch thu ASEAN t i Vi t Nam; n ng cao nh n th c s u s c c a i ng cán b ho ch nh chính sách trung ng và a ph ng, c ng ng d n c v ngh a và t m quan tr ng c a vi c c c p ch ng nh n c a ASEAN trong vi c thu hút khách du l ch c ng nh phát tri n du l ch b n v ng.
- X y d ng ch ng tr nh ào t o, b i d ng ng n h n v ti u chu n nhà có phòng cho khách du l ch thu ASEAN và t ch c t p hu n b i d ng cho các a ph ng có ti m n ng phát tri n du l ch c ng ng.
- Nhà n c c n có nh ng chính sách h tr v c s v t ch t k thu t cho a ph ng giàu ti m n ng phát tri n du l ch c ng ng nh m t o ra tính ng b và ph h p v i các ti u chu n c a ASEAN.
Trong b i c nh du l ch Vi t Nam ch u nh h ng n ng n c a i d ch COVID 19, vi c chung tay gi a Nhà n c, chính quy n a ph ng và ng i d n v c d y ngành du l ch là th c s c n thi t.
3.K TLU N
Mong mu n khám phá nh ng i m n nguy n s , giàu b n s c d n t c là xu th du l ch ph bi n tr n th gi i.
áp ng c nhu c u ó, các i m n ph i gi c nguy n g c, ch n th c v n hóa b n a và tính c k t c ng ng. Phát tri n du l ch ph i có trách nhi m v i x h i nh m t o ra n n t ng du l ch b n v ng;
mang l i l i ích kinh t cho a ph ng nói ri ng và qu c gia nói chung.
Du l ch n ng th n ang là m t lo i h nh du l ch c a thích các n c ASEAN.
S phát tri n các nhà d n có phòng cho khách du l ch thu mang tính h th ng h n s là c s trong vi c t o ra m t “th ng hi u m i” trong tr i nghi m c a khách du lch, a l i m t h nh th c k ngh v i giá c ph i ch ng mà mang các y u t v n hóa và giáo d c m t m c cao. Do ó, vi c áp d ng các ti u chu n nhà có phòng cho khách du l ch c a ASEAN là c n thi t, t o ra s ng b hóa nh m mang t i s n ph m du l ch m b o ch t l ng cho du khách. B n c nh ó, ti u chu n này c ng t o i u ki n cho m t cách ti p c n mang tính ph i h p gi a các ch th có li n quan, t o ra m t m i tr ng tích c c giúp làm s ng l i n n kinh t n ng th n c ng nh xóa ói gi m nghèo.
TÀI LI UTHAM KH O
1. Nguy n Thanh B nh (2019 ,Cácv n t ra trong ngành dulch, khách s n, T p hu n b i d ng v k n ng qu n l du l ch t i B nh Thu n, tháng 8 n m 2019.
2. Minh Duy (2019 ,S cnóng t th tr ng homesta , 27/10/2019, t https://ashui.com/mag/
chuyenmuc/bat-dong-san/15334-suc-nong-tu-thi- truong-homestay.html
3. Vi t H ng (2018 , Th tr ng homesta V tNaml n t c t ng tr ng 2ch s ,truy c p 27/10/2019, t https://theleader.vn/thi-truong- homestay-viet-nam-lien-tuc-tang-truong-2-chu- so-1542615447767.htm
4. Anh Minh (2018 , G th ng Du lch AS AN: Doanh ngh p kh ng nh ch t l ng chu nngh p,b o v m tr ng và mangl l ích choc ng ng,07/09/2018, http://www.vtr.org.
vn/giai-thuong-du-lich-asean-doanh-nghiep-khang- dinh-chat-luong-chuyen-nghiep-bao-ve-moi- truong-va-mang-lai-loi-ich-cho-cong-dong.html
5. V khách s n (2014 , T uchu nnhà d n có phòng cho khách dulch thu c aAS AN,truy c p 27.10.2019, t http://www.hta.org.vn/data/
files/Tieu-chuan-nha-dan-co-phong-cho-khach- du-lich-thue.pdf.
