TIEU DIEM
DAO TAO NGUON NHAN LlTC CHO VUNG DONG BANG SONG CLTU LONG TRONG BOI CANH
CACH MANG CONG NGHIEP 4.0
Dao Duy Huan * TOM TAT
Nghien cuu nay xac djnh each mang cdng nghiep lan thu 4 dang tac ddng true tiep den phan cdng lao ddng xa hoi, den viec lam va that nghiep. Vi vay, cac ca sd giao due - dao tao phai thay ddi each tiep can giao due phd hgp, dao tao phat trien nang luc sang tao va ky nang khdi nghiep cho sinh vien, cung nhu hd trg lien ket vdi doanh nghiep de cung cap mdi trudng thirc hanh chuyen nghiep nham gan ket giira ly thuyet va thuc tien giiip ngudi hoc tiep can vdi xu the phat trien ciia cdng nghe 4.0, dap ling nhu cau xa hdi sau tdt nghiep. Nghien curu nay su dung phuong phap dinh tinh, lay y kien chuyen gia, phan tich dur lieu thur cap thdng ke tinh hinh dao tao ngudn nhan lire cho khu vuc ddng bang sdng Cuu Long. De xuat giai phdp dao tao ngudn nhan lire cho khu vuc ddng bang sdng Cuu long (DBSCL) trong bdi canh each mang cong nghiep 4.0.
Tic khda: Gido due, ddo tgo, ngudn luc, CM 4.0.DBSCL ABSTRACT
The study identifying the 4th industrial revolution is directly affecting the division of social labor, employment and unemployment. As a result, education and training institutions should change their training approach to develop their creativity and entrepreneurial skills, as well as support for business linkages, provide professional environment for professional engagement between theory and practice, help learners access the development trend of technology 4.0 in order to meet the social needs after graduation. This research uses qualitative methods, expert opinions, secondary data analysis, statistics on human resource training for the Mekong Delta. It also proposes human resource training solutions for the Mekong Delta in the context ofthe industrial revolution 4.0.
Keywords: Education, training, human resources, industrial revolution 4.0. Mekong Delta
1. Gio*! thieu nghien cihi
Cach mang Cong nghiep 4.0 (hay Cach mang Cong nghiep ldn thu tu) ldn ddu tien dugc nhdc din vao nam 2013 tai Dire trong mgt bao cao ciia chinh phu, Theo Gartner,. Ljch su da ghi nhan 3 cuoc each mang cong nghiep chinh thuc, lam thay doi toan bg nen san xuat va cac dieu kien kinh te - xa hgi ciia the gidi. Cach mang cong nghiep lan thu nhat dugc danh dau
bang su ra dai cua may hoi nudc. Cuoc each mang thu 2 la su xuat hien ciia dien nang, va lan thu 3 la sir bung no ciia tin hgc va tu dgng hda. Cach mang cong nghiep lan thu 4 la xu hudng tu dgng hoa' Va trao doi du lieu trong cong nghe san xuat.
Cuoc each mang 4^.0 khong con la du doan, hien nay vdi su ra dai lien tilp ciia nhiing robot tu dgng mang tri tue nhan tao, xe hai tu lai.
* PGS.TS, Khoa Kinh tS - Tai chinh, Truang DH Ngoai ngu - Tin hpc TP.HCM
Tap chi Klioa hpc Truong Dai hpc Ngoai ngu - Tin hpc TP.HCM So 6 (7/2018)
mang xa hdi... chiing ta da cam nhan dugc su tae ddng eiia ki nguyen 4.0 dang rat rd net. Nhu vay, each mang 4.0 se tae dong den giao due dao tao ngudn nhan luc tren pham vi toan eau, trong dd ed Viet Nam va vung dong bang song Cuu Long. Cong trinh nghien ciiu nay chu yeu phan tieh thue trang dao tao nguon nhan luc viing dong bang song Cuu Long va ggi md cac giai phap de hoan thien ITnh vuc dao tao nguon nhan luc vung nay lam cho nd phu hgp vdi each mang 4.0
2. Phuong phap nghien ciru
Cdng trinh nghien ciru nay sir dung hudng nghien ciiu djnh tinh thong qua phdng van 5 chuyen gia, ed bang eau hdi dugc thiet ke trudc, am hieu ve dao tao nguon nhan luc viing DBSCL. Nghien cuu dugc thuc hien bang thao luan nhdm (5 ngudi) chuyen sau ve dao tao ngudn nhan lire trong each mang 4.0, de phan tich thuc trang, nguyen nhan va giai phap.
Nghien cuu su dung phuang phap thong ke mo ta de phan tich cac dii lieu thu cap lien quan den dao tao viing DBSCL, cac yeu cau dat ra doi vdi ITnh vuc dao tao nguon nhan luc trong boi canh each mang 4.0.... Nguon du lieu, chu yeu dugc lay tu Tong Cue Thong ke. Cue Thong ke cac tinh trong viing, tir cac bai nghien cuu dang tren tap chi, cdng bd trong ky yeu hgi thao quoc te thang 11 - 2017 tai Dai hgc Nam Cdn Tho.
3. Ket qua nghien ciru
3.1. Khdi niem nguon nhdn luc:
Quan niem ve ngudn nhan lire: "Ngudn luc eon ngudi" hay "nguon nhan luc", la khai niem dugc hinh thanh trong qua trinh nghien ciiu, xem xet con ngudi vai tu each la mgt ngudn lire, la ddng lire ciia su phat triln: Cac cong trinh nghien cuu tren the gidi va trong nuoc gdn day de cap den khai niem ngudn nhan luc vdi cac gdc do khac nhau.
Theo dinh nghia ciia Lien Hop Quoc:
"Ngudn nhan lire la trinh do lanh nghi, la kiln thiie va nang lye eua toan bo cuoc sdng con ng- udi hi|n ed thue te hoac tilm nang de phat triln kinh te - xa hoi trong mot cong ddng"
Pham Minh Hac quan niem "Nguon nhan luc la tong the cac tiem nang lao dong ciia mot nudc hoac mot dja phuang, tiic nguon lao dong dugc chuan bj (d cac mure do khac nhau) sdn sang tham gia mgt cong viec lao dgng nao dd, tiic la nhiing ngudi lao dgng cd ky nang (hay kha nang ndi chung), bang con dudng dap ung dugc yeu cau cua co che ehuyen doi co cau lao dgng, CO cau kinh te theo hudng cong nghiep hda hien dai hda"
Vay nguon nhan luc la tong the so lugng va chat lugng con ngudi vdi tong hoa cae tieu chi ve tri luc, the lire va nhung pham chat dao due tinh than tao nen nang luc ma ban than con ngudi va xa hgi da, dang va se huy dong vao qua trinh lao dgng sang tao vi su phat trien va tien bg xa hgi.
3.2. Khdi niem ndng luc:
Khai niem nang luc co nguon goc tieng La tinh "competentia" Ngay nay, khai niem nang luc dugc hilu nhilu nghTa khac nhau.
Nang luc la mgt thugc tinh tam ly phue hgp, la diem hgi tu cua nhieu yeu to nhu tri thuc, ky nang, ky xao, kinh nghiem, su san sang hanh
^gng va trach nhiem dao due.
Nang luc la nhung kha nang va ky xao hoc dugc hoac san cd cua ca the nham giai quyet eac tinh huong xac djnh, cung nhu sy san sang ve dgng co, xa hgi,... va kha nang van dung cae each giai quyet van de mgt each cd trach nhiem va hieu qua trong nhCrng tinh huong linh boat,...
Chat lugng nguon nhan luc thudng dugc danh gia d ba khia canh: The lyc, tri lyc va tam lyc. Trong boi canh nen kinh tl tri thuc hien nay, cac nha kinh te thudng quan tam din khia canh tri lyc nhieu nhat, cu thi la nang lyc sang tao, kha nang thich nghi, kT nang lao dgng nghe nghiep cua ngudi lao dgng qua cac chi s6 trinh do van hoa, dan tri, hgc vdn trung binh, ti le lao dong da qua dao tao, trinh do va chdt lugng dao tao, mire do lanh nghe cua ngudi lao dgng, trinh do quan li to chuc san xudt kinh doanh, nang suat, chat lugng va hieu qua lao dgng,...
TIFU 01 K.M
3.3. Bdn chdt cda cdch mgng cong nghiep ldn thu 4 (CMCN4.0)
Cach mang 4.0, la dya tren nen tang cong nghe so va tich hgp tat ca eac cong nghe thong minh de toi uu hoa quy trinh, phuang thiic san xuat; nhan manh nhiing cong nghe dang va se cd tac dgng Idn nhat la cong nghe in 3D, cong nghe sinh hgc, cong nghe vat lieu mdi, cong nghe ty dgng hoa, ngudi may,...No bao gom cac he thong khong gian mang, Internet van vat va dien toan dam may. Qua do, ngudi ta tao ra nhung nha may thong minh vdi he thong may mdc ty ket noi vdi nhau, ty to chuc va quan li.
Day con dugc goi la cuoc each mang so, vi chiing ta se dugc chung kien cong cuoc "so hda" the gidi thuc thanh the gidi ao.
Dilu khac biet giua CMCN 4.0 vdi ba cuoc each mang trudc do la CMCN 4.0 khong gdn vdi sy ra ddi ciia mgt cong nghe nao cu the ma la ket qua hgi tu ciia nhieu cong nghe khac nhau, trong do trgng tam la cong nghe nano, cong nghe sinh hgc va cong nghe thong tin - truyen thong. Cuoc each mang nay tryc tilp nay nd tir cuoc each mang lan ba, no ket hgp cac cong nghe lai vdi nhau, lam md ranh gidi giCra vat ly, ky thuat so va sinh hgc. Nd se diln ra tren 3 ITnh vyc chinh gom cong nghe sinh hgc, ky thuat so va vat ly. Nhung ylu td cot ldi ciia ky thuat so trong CMCN 4.0 se la: tri tue nhan tao (AI), van vat kit ndi (loT) va dii lieu ldn (Big Data).
4. Tac dong cua Cuoc Cach mang 4.0 doi voi giao due dai hoc
Theo cac chuyen gia trong nganh giao due, trong thdi dai mdi, ngudi ta se khong con danh gia qua quan trgng chi can cu vao mgt tam bang mgt each hinh thirc, vao nguon goc xuat than hay nhung mdi quan he, ma quan trgng la van de kiln thuc, trinh do chuyen mon, ky nang...
Trong CMCN 4.0, co hgi danh cho tdt ca mgi ngudi la nhu nhau. Ai cd nang lyc thyc sy, co trinh do chuyen mon tot, cd ky nang va co the tao ra nhilu gia trj cho xa hgi, ngudi do se thanh cong.
Ddi vdi cac trudng dai hgc, CMCN 4.0 doi hdi phai dao tao ra nguon nhan lyc co cac ky
nang mdi va trinh do giao due eao hon so vdi 10 nam trudc, bdi thj trudng ddi hdi lao dong cd trinh do giao due va dao tao eao han.
Tren thyc te hien nay, giao due dai hgc ve tong the van chua dap ung nhu cau eua cac nha tuyen dung. Theo mgt nghien cuu nam 2013 ciia Lumina Foundation/Gallup phat hien rang chi 11 % lanh dao kinh doanh cho rang sinh vien tot nghiep dai hgc theo nganh nghe hg dang tim kiem la cd the lam viec ngay dugc. Con so nay khac xa vdi 96% can bg phy trach dao tao d cac trudng dai hgc, cao dang lai rat ty tin cho rang trudng ciia hg dang dao tao sinh vien cho cac nghe nghiep tuong lai.
Quy mo thilu hut ky nang khac nhau tiiy theo ITnh vuc nganh nghe. Viec khao sat dieu tra ciia Hgc vien che tao va Hang Deloitte vdi 450 giam doc dieu hanh san xuat cho thay nhiing ITnh vyc ma nhan cong thieu ky nang nhat la: cong nghe va may tinh (70 %), giai quylt van de (69%), dao tao ky thuat co ban (67%) va ky nang tinh toan (60%).
CMCN 4.0 CO anh hudng true tilp, Idn nhat den giao due - noi tryc tiep dao tao nguon nhan lyc phyc vy cho cong nghiep 4.0. De dap ung nhu cau nhan lyc cho nen cong nghiep mdi va dong thdi tan dung the manh ciia cong nghe thong tin (CNTT), nhieu trudng dai hgc tren the gidi da va dang doi mdi toan dien va theo do giao due 4.0 dang dugc danh gia la md hinh phii hgp.
5. Nhan dien dao tao nguon nhan lu'c ciia vung hien nay
Ve quy mo ddn so. dan so eua vimg DBSCL nam 2015 la 17,59 trieu ngudi, chiem gan 19,2% dan so ca nudc. Dudi giac do dan so hgc, DBSCL dang d thdi ki dan so vang vdi quy mo nguon nhan lyc trong do tuoi lao dong tuong doi Idn. Lyc lugng lao dgng tir 15 tuoi trd len cua DBSCL la 10,3 trieu ngudi, chiem 58,7% dan so. Day la ti le li tudng trong phat trien kinh te - xa hoi ciia vung. Thyc trang dan so va lyc lugng lao dong tir 15 tuoi trd len cua DBSCL da dat ra khong it bai toan can giai quyet ve van de dao tao, viec lam, an sinh xa
Tap chi Khoa hpc Trucmg Dai hpc Ngoai ngu - Tin hpc TP.HCM - So 6 (7/2018)
hdi, thdt nghiep,... nhung cung la dilu kien thuan lgi cho eac ca sd giao dye tuyin sinh hang nam.
vi chdt luong nguon nhdn luc, DBSCL dang la 'vung trung" cua ca nude ve giao dye, keo theo dd la ehdt lugng nguon nhan lyc rat thdp, chua dap ung dugc yeu cdu phat triln va hgi nhap kinh tl, cy thi:
vi so luong CO s& ddo tgo: theo bao cao cua Bg Giao dye va Dao tao trong nam hgc 2014 - 2015, toan viing cd 3103 truang tilu hgc (giam 99 trudng so vdi nam hgc 2011 - 2012), trong do cd 1013 trudng dat chudn quoc -gia, dat ti le 32,93%. Quy mo hgc sinh toan vung hon 1,5 trieu hgc sinh, tang 1% so vdi nam 2011 - 2012; ti le huy dgng hgc sinh tieu hgc di hgc dung do tudi tang dan qua cac nam vk dat 98,31 % nam hgc 2014 - 2015.
Toan vimg co 1468 trudng THCS, trong d6 cd 384 truong dat chudn quoc gia, chiem ti le 26,15%. Tuy nhien ti le huy dgng hgc sinh THCS trong vimg chi dat 82,6% (ca nuac 88,2%). Nam hgc 2014 - 2015, toan vung co 466 trudng THPT (tang 19 trudng so vdi nam hgc 2011-2012), trong dd c6 57 trudng dat chudn qudc gia, chiem ti le 12,23%. Ti le huy dgng hgc sinh THPT trong do tuoi cung chi dat 46,9% (ti le ca nudc 59,4%, Tay Bdc 55,4%, Tay Nguyen 50,05%).
Trong ITnh vyc giao due dai hgc, nam hgc 20I4-20I5, viing DBSCL cd 43 trudng DH, CD (trong do co 17 trudng DH, 26 trudng CD), ngoai cong lap co 6 trudng DH (ti le 14%).
Trong 5 nam (2011 - 2015) da thanh lap them 6 trudng (4 trudng DH va 2 trudng CD). Quy mo sinh vien chinh quy ciia vung la 130,9 nghin sinh vien (trong do DH la 86 230 sinh vien va CD la 44 666 sinh vien), tang 9% so vdi nam hgc 2011 - 2012. Tuy nhien tinh trang mdt can doi trong co cau trinh do va nganh nghe dao tao cham dugc khac phyc, ti le sinh vien trinh do DH cao, chiem tren 70% tong quy mo; quy mo khoi nganh kinh te tren 30% trong tong so sinh vien dao tao dang la van de bat cap. Kha nang dao tao hien nay the hien qua chieu sinh mdi dat muc 56.572 ngudi/nam
Nam hgc 2014 - 2015, toan vung DBSCL CO 197,2 nghin giao vien, giang vien, tang 9%
so vai nam hgc 2011 -2012 (180,8 nghin giao vien); trong do giao vien mam non la 27 911 ngudi, giao vien tieu hgc 76 999 ngudi, giao vien THCS 54 439 nguai, giao vien THPT 25 153 ngudi,... Theo danh gia ciia Bg Giao due va Dao tao, tinh trang thilu giao vien mam non d mgt s6 dja phuang vin con nhieu. Ben canh do CO so vat chdt vdn con nhieu kho khan, nhieu phong hgc xudng cap, toan vung con 1233 phong hge tam, he thong phong chuc nang thilu chua dam bao cho viec day va hgc,...
vi trinh do chuyen mon kT thuat, trinh do hgc vdn c6 lien quan tryc tiep din trinh do chuyen mon kT thuat ciia nguon nhan lyc. Vi vay, ngudn nhan lyc cua viing DBSCL khong chi thap nhdt ca nuac vl trinh do hgc vdn ma trong ca trinh do chuyen mon kT thuat. Dilu nay thi hien qua ti le lao dgng tir 15 tuoi trd len dang lam viec trong nen kinh te da qua dao tao nam 2015 ciia viing chi dat 11,4% so vai muc chung ca nuac la 19,9%, dii da tang trudng kha nhanh trong nhiing nam gan day.
So lugng lao dgng dugc dao tao chuyen mon, kT thuat. Ti le binh quan dudi 90 sinh vien/I van dan, chi tuong duong 1/3 so vdi mat bdng chung ca nudc. So lugng sinh vien tot nghiep cac bac hgc trung cap, cao dang, dai hoc thap hen rat nhieu so vai ti le chung ve dan so ca nudc. Day la mgt trong nhung nut that, trd ngai lan trong qua trinh cong nghiep hoa, hien dai hda va hgi nhap quoc te.
Luc lugng lao dgng dong, trinh do nguon lao dgng thap, viec lam mai hang nam con khiem ton, nang suat lao dgng chua cao da din den nhilu he luy vl viec lam, that nghiep, thu nhap,... Cu thi, ti le thdt nghiep cua lyc lugng lao dgng trong do tudi nam 2015 ciia viing
D B S ( : L cao nhdt ca nudrc 3,32%, so vdi ca nuac la 2,26%. S6 lugng doanh nghiep trong va ngoai nudc con khiem tdn, co sd kinh te trong viing con thap, thu hut von dau tu han che,... da keo theo tinh trang thieu viec lam trien mien ciia lyc lugng lao dgng. Nam 2015, ti le thieu viec lam ciia lyc lugng lao dgng trong
TIEU DIEM
do tuoi ciia viing cao nhdt ca nude 3,05%, so vdi ca nudc la 1,89%.
6. Dir bao nguon nhan lire ciia viing DBSCL den nam 2030
Theo dy bao ciia Tong Cue Thong ke, dan sd den nam 2030, vung DBSCL co khoang
19,150 trieu ngudi, trong do so ngudi trong do tuoi lao dgng khoang 12,041 trieu ngudi, so ngudi trong do tuoi di hgc sau bac pho thong trung hgc khoang 1,276 trieu ngudi. Nhu vay, so nguai dugc dao tao va bo sung vao dgi ngii lao dgng hang nam la ldn.
Sy djch chuyen lao dgng ty do giiia cac nudc ciia Cgng dong kinh te ASEAN (AEC) dang ap dung ty do di chuyen pham vi cua 8 ITnh vuc, nganh nghe gom: bac sy, nha sy, hg ly, ky su, kien triic su, kiem toan vien, giam sat vien va nhan vien du ljch.
Tuy nhien, tren thyc te viec tiep can cac co hgi viec lam nhu da neu d phan tren doi vdi moi quoc gia thanh vien thyc sy la khong de dang, nhat la vdi nhiing quoc gia co xuat phat diem kinh te, trinh do, chdt lugng nhan lyc thdp nhu Viet Nam. Chiing ta dang va se phai tiep tuc canh tranh quyet liet ngay tai san nha cung nhu tren thj trudng chung doi vdi cac quoc gia co the manh ve nhan lyc trong ITnh vyc nay nhu Thai Lan, Philippines, Indonesia... To chuc lao dgng Quoc te ILO dua ra dy bao den nam 2020 muc di chuyen lao dgng ciia Viet Nam theo thda thuan nay se khong vugt qua khoang 1 % trong tong so nhan lyc va chi tap trung vao so nhan lyc cd tay nghe, ky nang, va trinh do ngoai ngii.
Trong ITnh vuc det may, vai cong nghe robot trong cuoc each mang lan thu tu nay, nhieu nha may det may trudc day dat d Viet Nam CO the quay ngugc lai dat d My, bdi hg da bat dau su dung rat nhieu robot. Bao cao ciia To chuc lao dgng quoc te (ILO) cung cap so lieu dang lo ngai khi ma hon 2/3 trong so 9,2 trieu lao dgng nganh det may va da giay tai Dong Nam A dang bj de dga bai sy biing no nhanh chong ciia img dung khoa hgc cong nghe trong nganh nay. Cu the, khoang 86% lao dgng ciia
Viet Nam, trong nganh may mac, da giay se chju anh hudng nang ne tir lan sdng ty dgng hoa.
Trong ITnh vyc thuong mai, djch vu, giai tri, robot cung da hien dien d nhiing vj tri cong viec von dugc cho rang khong the thay the con ngudi nhu le tan khach san, co quan, nha hang, trung tam call center,...
Trong ITnh vyc giao thong, the he xe khong ngudi lai se phat trien nhd dam bao an toan cao gap nhieu lan.
Trong ITnh vyc y te, co may IBM Watson ed biet danh "Bdc sy biet tuot" cd the ludt duyet ciing luc hang trieu ho sa benh an de cung cap cho cac bac sT nhiing lya chon dieu trj dua tren bang chung chi trong vdng vai giay nhd kha nang tong hgp dii lieu khong 16 va toe do xir ly manh me.
Cong nghe mua sam Amazon Go dugc cho la thach thurc vdi cac sieu thj va dgi ngii nhan vien ban hang khi nguai diing chi can cai ung dung, quet ma QR, chgn do va di thang ra cira ma khong can xep hang.
Trong ITnh vyc giao due, cong nghe thyc te ao se thay doi each day va hgc. Trong tuong lai, so lugng giao vien ao co the nhieu hon giao vien thyc rat nhieu.
LTnh vyc nong nghiep cung khong con la nong nghiep thuan tiiy. Cong nghe loT vai hang loat he thong cam bien va dau do (sensor) CO the giup tudi cay, bdn phan dung thdi diem va khoa hgc vdi lugng can thiet vira dii cho cay.
Nhu vay, eugc each mang cong nghiep 4.0, dang tac dgng len nhieu ITnh vyc, trong do co dao tao nguon nhan lyc cua vung DBSCL. Cac CO so can xay dyng chien lugc dao tao trong boi canh each mang 4.0. Neu eac trudng khong doi mai thyc chat, se phai doi dien vdi nguy co tri tre, pha san, dong cira la khong xa.
7. Du" bao cac ITnh vyc co nhu cau ve nguon nhan lire cao cua vung DBSCL
Mac du chua the dy bao chinh xac dugc so lugng nhu cau ve nhan lyc cho tirng loai hinh dao tao la bao nhieu do quy mo ham san xuat F(sx) chua dugc nghien cuu cu the ciia vimg
Tap chi Khoa hpc Truong Dai lipc Ngoai ngQ- - Tin hpc TP.HCM - So 6 (7/2018) nay. Tuy nhien. viing DBSCL van phai dot pha
trong dao tao ngudn nhan lyc. Nhung ITnh vyc edn dao tao ehuyen sau nhu: nong nghiep ap dung nhilu bien phap ky thuat lai ghep, cdy mo, gen,... ung dung ea cong nghe sinh hgc, hoa hoc lan tin hoc; trong xay dung sir dung nhilu may mdc thay con ngudi, tinh da nang eua cong nghe lam cho ndng nghiep phat trien nhanh hon nhung eung sir dung it lao dgng hon.
Bang 1: Dy bao mot s6 nganh thu hiit nhieu lao dgng qua dao tao cua viing DBSCL den aam 2030
Do thieu dii lieu de kilm djnh dinh lugng, tac gia da phan tieh ve nhu cau nhan lyc ciia viing DBSCL dya theo phuong phap djnh tinh, thong qua phdng van cac chuyen gia va lanh dao cua cac doanh nghiep dang co boat dong kinh te trong viing dugc danh gia chung ve nhu cau nhan lyc eua vimg DBSCL den nam 2030 nhu sau:
STT
1 2 3 4 5 6 7 9
10
11
Linh vuc (nghe)
Tin hoc - phan mem Khoa hoc cay trdng Nudi trdng thuy san Cdng nghe sinh hoc Cdng nghe che tao Cdng nghe ky thuat moi trudng
Xay dung - kien triic Quan trj kinh doanh Tai chinh
Day nghe
45 50
Nhdm ngdnh cd nhu cdu nhung chua c Dich vu kho bai
Djch vu logictics Van hanh tau bien
Ty le ve nhu cau Trung
cap chuyen
nghiep
30 25 50
50
Cao dang
15 15 25
50 30
6 logi hinh ddo tgo tgi \ 20 20 93
(%)
Dai hoc
85 8 8 20 50 35 19
ung 80 80 7
Tren dai hoc
15 2 2 5 50
15 1 100
Nhdm ngdnh mdi cd the xudt Men Kinh doanh sang tao
Quan ly kinh doanh toan cau qua cdng nghe mang
Tdng
(%)
100 100 100 100 100 100 100 100
100 100 100
Nguon: du bdo dua tren phdng vdn chuyen gia
TIEU DIEM
8. Giao due dai hoc vung DBSCL phai lam gi truo-c CMCN 4.0
Thd nhdt, nen tang ciia CMCN 4.0 la sy ket noi giiia the gidi that va ao thong qua phan mem cong nghe thong tin, ky thuat so va ket ndi mang, do vay kien thuc va ky nang ve cong nghe thong tin va ky thuat so co vai trd rat quan trong doi vdi nha trudng cung nhu ngudi hgc.
Nhiem vu eua eac trudng dai hoe trong giai doan tdi la phai dao tao du chuyen gia cong nghe thong tin, tich cyc trang bj cho cae em sinh vien eac kien thire ky thuat so va ky nang cd lien quan de dap ling nhu eau xa hoi trong nen edng nghiep 4.0. trang bj trinh do ngoai ngii du de co the lam viec d mgi noi trong tu each cua cong dan toan cau.
Thir hai, van de viee lam va that nghiep la hien tugng pho bien ciia qua trinh cong nghiep 4.0 va nhat la thdi ky dau khi lyc lugng lao dong chua thieh ling vdi dieu kien mdi eiia cong nghiep va sy chuyen dich manh co eau lao ddng giira cac ITnh vyc. Thyc te da ed nhiing thay doi viec lam tren thj trudng lao dgng, ngudi may bat dau thyc hien eae cong viec pho thong thay cho con ngudi. Ngudi may vdi nguon hgc lieu vo tan cd the thyc hien tot cac bai giang d mgt sd mon hge nhu dja ly, ljch sir...
va cd the hoan toan thay the dpi ngu giao vien hien nay. Viec lam d cae ITnh vyc nhu tu van phap luat, ke toan va tu van thue eung ed the bj thay the hoan toan bdi cae rd-bot thong minh.
Do vay, van de dat ra doi vdi eac trudng dai hoe la djnh hudng dao tao dap img yeu cau nganh nghe cua eugc CMCN 4.0 va dao tao lai de thieh ung vai nganh nghe mdi.
Thdba, chuong trinh dao tao hien nay van chua dugc linh hoat, ngi dung chua phu hgp vdi nhu cau va xu the thj trudng lao dgng CMCN 4.0. Giao due va huan luyen la mgt trong 9 ITnh vyc cd nhieu thay doi, he thong giao due nghe nghiep se bj tac dgng rat manh va toan dien, danh muc nghe dao tao va chuong trinh dao tao se phai dieu chinh, cap nhat lien tue vi ranh giai giua eac ITnh vyc rat mdng manh. Cac trudng dai hgc thyc hien hoat dong dao tao theo hai hudng: mgt mat phai dap ling tinh djnh hudng
xa hgi. mat khac dao tao cung cap nguon nhan lyc dap ung yeu cau ciia thj trudng lao dong.
Tuy nhien, ap lyc ddi vdi cae trudng dai hge cang ldn khi chuong trinh dao tao vua dap ling tinh ehuyen mon eao trong ITnh vyc nhat djnh, vua dap ung tinh lien nganh (cong nghe thong tin, ky thuat so, mang, kien thirc ehuyen nganh) va cae ky nang khae khong the thieu, nhu: kha nang suy nghT cd he thong, kha nang tong hgp, kha nang lien ket giu'a the gidi thyc va ao, kha nang sang tao, ky nang lam viee nhdm, kha nang hop tae lien nganh... Trong boi canh kien thlic ve cdng nghe thay ddi rat nhanh, viee trang bj each thirc ty hgc va y thuc hge tap suot ddi cang quan trgng han kien thiic eua chuang trinh dao tao. Nhu vay, CMCN 4.0 da tao ap luc ldn trong hoat dong dao tao ddi vdi cae trudng dai hge, tir xay dyng chuang trinh dao tao, cap nhat ngi dung chuong trinh eho den dao tao ky nang cho ngudi hge de dap ung yeu cau cdng nghiep.
Thd tu, mot van de khac dat ra cho cac co sd dao tao bae cao la each thue to chiic de chuyen tai ngi dung chuang trinh dao tao den ngudi hoc. Cach mang 4.0 ddi hdi phuang thirc va phuong phap dao tao thay doi vdi sy img dung manh me cua cong nghe thong tin, edng nghe ky thuat so va he thdng mang. Cae hinh thirc dao tao online, dao tao ao, mo phdng, so hda bai giang... se la xu hudng dao tao nghe nghiep trong tuong lai. Dieu nay ddi hdi eae eo sd dao tao phai cd sy ehuan bj tdt nguon lyc to chirc giang day, dae biet la dgi ngu giang vien, xay dung khong gian hgc tap, trang thiet bj phue vu eho viee day vahge....
Ket luan va kien nghi
Cuoc CMCN 4.0 dang doi hdi phai thay doi phuang thuc dao tao nguon nhan lyc cho toan bo nen kinh te hien tai va tuong lai. Nd doi hdi cae trudng phai nhanh chdng doi mdi muc tieu, noi dung, hinh thue, phuang phap day - hge, phuong thue danh gia ket qua dau ra ngudi hge, boi dudng ky nang thyc hanh ung dung djnh hudng vao viec ap dung cong nghe mdi trong kinh doanh, san xuat va quan ly. Nghien
Tap chi KJioa hpc Truang Dai hpc Ngoai ngQ- - Tin hpc TP.HCM - So 6 (7/2018)
Ciru nay vl co ban da hoan thanh muc tieu de ra.
Kien nghj
Mgt Id: Cac trudng chii y nang cao chat lugng nhan lyc eiia 8 nganh nghe/ITnh vyc ma nhan lyc dugc ty do di chuyen trong khoi AEC theo chuan khu vyc ma Khung tham chieu trinh do ASEAN (ASEAN Qualifications Reference Framework AQRF) da quy djnh va dac biet quan tam ngoai ngii va tin hgc ung dung (cac trudng cd the luu sinh vien lai them mgt nam sau khi ra trudng de boi duong ngoai ngu (Tieng Anh) nhu mgt ngon ngir thu 2 thuan thuc).
Hai Id: Chuan hda cac trinh do dao tao tren tat ca cac ITnh vyc nganh nghe de san sang canh tranh vdi lao dgng cac nuac thanh vien tren thj trudng lao dgng chung cung nhu thj truong quoc ngi. Nang cao kha nang ngoai ngu, ky nang mem, van hoa hoi nhap doi vdi sinh vien.
Thie ba: Ddy manh chudn hda dgi ngii nha giao va can bg quan ly giao due, giang vien cd trinh dg dao tao, ky nang nghe, tin hgc, ngoai ngQ-, kien thuc nen xa hgi tdt, bdi duong giang vien doi mdi phii hgp vai yeu cdu thyc tl.
Thir tu: Can phai dugc thay doi manh me ung dung cong nghe thong tin trong day, hoc va quan Iy giao due.
Thie ndm: Cac trudng can to chirc lien kit hgp tac nghien ciru va dy bao vl nhu cdu lao dgng trong tuong lai, cung nhu chia se thj phdn, phan khuc thj truang de to chuc hop tac dao tao, dao tao lien thong, hgp tac quoc te dao tao nhung nhom nganh nghe mdi, mua sdm trang thiet bj, cong nghe phyc vu cho dao tao ciing nhu day manh kha nang giao luu quoc tl de cung ung sinh vien vira ra trudng cho cac thj trudng lao dgng trong va ngoai vung va cac nuac khac./.
TIEU DIEM
TAI LIEU THAM KHAO
1. Quy hoach tdng thi phat trien kinh te xa hgi vimg kinh te trgng diem vimg DBSCL den nam 2020, djnh hudng din nam 2030, 2014.
2. Quy hoach tong the phat trien kinh te xa hgi viing DBSCL den nam 2020, 2011.
3. Bg Ke hoach va Dau tu. Bao cao ra soat danh gia chuang trinh quy hoach phat trien nguon nhan lyc giai doan 2011 - 2015, 2016
4. Huy Vu. Thao go "diem nghen" nguon nhan lyc cho dong bang song Cuu Long, http://tapchicongsan.org.vn/Home/PrintStory.aspx?distribution=36825&print=true
5. Tdng cue Thong ke (2016). Dubdo ddn so VietNam 2014 - 2049, Nxb Thong Tan Ha Ngi.
6. Tong cue Thong ke (2016). Sdch bdo cdo dieu tra lao dong viec ldm, Nxb Thong Tan Ha Ngi.
7. Nguyen Thanh Vu (2015). Nghien cim cdc yeu to dnh hu&ng den phdt trien nguon nhdn luc cua cdc doanh nghiep may tinh Tien Giang, Trudng Dai hgc Kinh te TP. Ho Chi Minh.
8. Pham Minh Hac (2001). Nghien cim con ngu&i vd nguon nhdn luc di vdo cong nghiep hod, hien dai hod, Nxb Chinh trj Quoc gia, Ha Ngi. Truang Van Phudc, (10-
12- 2016) nhan djnh Kinh te Viet nam nam 2016.
9. Klaus Schwab (2016). The Fourth Industrial Revolution.
10. Hermann, Pentek, Otto (2015). Design Principles for Industrie 4.0 Scenarios.
11. Mike Gault, Forget Bitcoin (2015). What Is the Blockchain and Why Should You Care?, 2015.
12. Bill Lydon (2014). Industry 4.0 - Only One Tenth of Germany's High - Tech Strategy.
13. Weinert F E. (2001). Vergleichende Leistungsmessung in Schulen - eineumstrittene Selbstverstondlichkeit, In F. E. Weinert (eds), Leistungsmessung in Schulen, Weinheim und Basejl: Beltz Verlag.