DANH GIA HIEU QUA THU' SINH HOC CUA HOA
C H A TDELTAMETHRINE 2.5% (DELTA UK) TREN MU6l AEDES AEGYPTI TAI HA NO! VA NGHE AN, 2010
Vu Trong Duac, Tran Vu Phong, Do Due Luu*, Nguyin Thj Yen, Tran Cong Tu, Hoang Minh Dire, Nguyin Thuy Hoa, Dinh Thj Van Anh, Nguyen Thj Mai Anh, Tran Nhu Duang.
Vien Vi sinh Dich te Trung uang, Hd npi 'Trung tdm Yte Du phong Nam Binh
TOM TAT
Benh sot xuat huyet (SXH) la mot bpnh nhiim virut Dengue d p tinh do mu5i truyin va la mot vin d l y te cong cOng toan ciu. Tai Vi$t Nam, benh SXH la mpt b§nh djch liru hanh dia phuong voi hai loai mu6i truyen benh la Aedes aegypti (Ae. aegypti)va Aedes alboplctus, trong do quan trpng nhit la Ae. aegypti.
Benh SXH la benh chica c6 vacxin cung nhif chu'a co thuoc dieu tri dac hipu. Cong t^c phong chong djch hien nay chu yeu dua vao bien phap diet bp g|y va phun hoa chit diet mu6i tru'dng thanh. Hoa chit dupe sir dgng chinh trong phong chong SXH a nurac ta hien nay chu yeu la Permethrine, Deltamethrine va Malathion. Viec sit' dgng hOa chit nhieu tren dien rpng se dan den nguy co mu6i khang hoa chit rit nguy hiem. D^nh gia hi$u qua sinh hpc cua hoa chit dipt muoi mpt cdch thu'ong xuyen la rat cin thiet de phgc vg cong tac phong chong djch va phin nao giiip ngan chan kha nang kheing hoa chit cua mudi. Nghidn ciru ndy dupe thu'c hipn d l ddnh gid hieu qua cua hoa chit Deltamethrine 2,5% d6i voi mu§i Ae. aegypti tai Hd NOi vd Ngh$ An nhdm xdc dinh nong dO phun ULV cua hba chit trong ph6ng ching SXH dupe tilt kiem, hieu qua. Sir dgng phuang phdp chuin ciia to chuc y t l thi gidi ve quy trinh thir nghipm hieu luc cua hod chit diet muoi trong phong chong SXH bdng phuong phdp thii' sinh hpc. Kit qua cho thiy tai Nghe An, sau 24 gio mu6i Ae. aegypti nhay cam 100% voi nong dO pha loang hod chit 1/9. Tuy nhien doi vdi mu6i Ae. aegypti cua Hd NOi, hien tu'ong khdng hod chit da dupe ghi nhan, a nong dp pha loang hod chit 1/9 hi$u ig'c diet mgSi sau 1 gid (h) chi ghi nhdn dat 59% vd sau 24h dat 73%; d nong dp pha 1/6 hi6u Ig'C diet mu6i sau 1 h ghi nhan dat 79% vd sau 24h dgt 81%; a nong dO pha loang hod chit 1/5 hieu Ig'c diet mu5i dat 100%. Viec tiep tgc duy tri vd thu'c hien gidm sdt khdng hoa chit ciia mu6i truyin benh SXH Id rit cin thiet nhdm xdc djnh lilu lupng hoa chit phong ehing dich mOt cdch c6 hieu qua va giup cho viec giam thilu khd ndng khdng hoa chit eiia mudi.
Tir khoa: Sot xuit huyet, Aedes aegypti, Deltamethrine.
I. DAT VAN DE ho Flaviviridae vdi 4 tip huy§t thanh DEN-1.
DEN-2, DEN-3 va DEN-4 gay ra. Benh khdng Benh sdt xuat huyet (SXH) la mdt benh •- , ^ , ^x , ,. ,. ,
•^ \ , lay truyen true tiep tu nguai sang nguai ma qua nhiem virut cap tinh do mudi truyen va la mdt T- jx., ^ , , . , ,. x. i , , , „.^„,
^ , muoi dot. Co hai loai muoi truyen benh SXH van de y te cdng cdng toan cau. Tac nhan gay w u i^ A J • ^ . , ,', .
•' b . a D J j.]^,p]^ la Aedes aegypti va Aedes albopictus, benh do vi rut Dengue thudc nhdm Flavivirus, ^ ^. ^ i i ,^ ^ , . ..i
° trong do quan trong nhat la Aedes aegypti. Sot Tac gia: Vii Trong Duac
Dja chi: Vien Ve sinh Djch te Trung uang Dien thoai: 0973913118
Email: [email protected]
68 Tap chi Y hpc dir phong. Tap XXI, sd 4 (122)
xuat huyet cd the din tdi bilu hien lam sang nang va gay tir vong. Dac trung cua benh la sdt hai ky, dau ca, dau khdp va cd ban, cd the cd soc va thudng gap d tre em [1]. Sot xuat huyet hien nay van chua cd vac xin phdng benh, khdng cd thudc dieu trj dac hieu nen diet vecta truyen benh van duac coi la bien phap du phdng va irng phd chu yeu nhSm han chd so mac va tii' vong [2].
Tren the gidi hien nay cd khoang 2,5 ty ngudi dang sdng d trong viing cd nguy ca m§c SXH vdi khoang 50 trieu ngudi mSc mdi nam [2], SXH duac md ta lan d§u tien d Philippin, 1953 (mac dii hdi chung tuong tu da dupe ghi nhan d Uc va Trung Qudc nhieu nam trudc dd). Hien nay benh xay ra d nhieu viing thanh thi Ddng Nam Chau A, Va trd thanh mdt trong nhung nguyen nhan nhap vien, gay tii' vong cua tre em viing Chau A nhiet ddi. C> viing Caribe, vu djch SXH duac ghi nhan lan dau tien tai Cuba, 1981; tiep sau do, benh xay ra rai rac trong khu vuc vdi so benh nhan thdng bao ngay cang tang [3].
Viet Nam la nudc nam trong khu vuc nhiet ddi Ddng Nam A ciing vdi cac yeu td thdi tiet diln biSn thuan Igi cho sir phat trien ciia mudi nhu: ndng len, mua nhieu cdn cd cac loai hinh du Ijch phat trien keo theo sir di lai giira cac viing mien trong nudc, ngoai nudc vdi mat dp cao la gia tang kha nang phat tan ciia viriit, do vay SXH dang ndi len nhu la mdt benh truySn nhiem nguy hiem ca ve sd mac va so tir vong [4]. Theo sd lieu thdng ke ciia Cue Y te Du phdng - Bp Y te, trong 05 nam gan day sd ca mic SXH trong ca nudc dang cd chilu hudng gia tang manh ca ve quy md va sd lupng. Sd ca mSc hang nam da tang tir 68.792 canam 2006 len tdi 128.831 nam 2010 [7].
Trong cdng tac chong djch SXH viec sir dung hda chat dl diet muoi trudng thanh
hda chat chinh dugc Bd Y te cho phep sir dung trong cdng tac phdng chdng SXH a nudc ta.
bao gdm: permethrine, deltamethrine va mala- thion [5]. Do viec chi djnh sir dung hda chat tuang ddi rdng rai va su dung tren nhieu ITnh vuc nhu Y te, ndng nghiep, lam nghiep v.v dan den hien tugng mudi khang hda chSt dugc ghi nhan d nhieu nai. Do vay viec danh gia hieu qua sinh hpc ciia hda chat diet mudi mdt each thudng xuyen la rat can thiet de phuc vu cdng tac phdng chdng djch va phan nao giup ngan chan kha nang khang hda chat cua mudi. Muc dich ciia nghien cuu nham danh gia hieu qua thir sinh hpc ciia hda chat Deltamethrine 2,5%
tren mudi Aedes Aegypti tai Ha Ndi va Nghe An nam 2010.
II. PHUOTSG PHAP NGHIEN CUU 2.1. Doi tugng thu nghiem
- Mudi thir nghiem
Mudi dugc sir dung trong thir nghiem nay la mudi cai Ae. aegypti tir 3-5 ngay tudi, dugc thu thap tir thuc dja cua Ha Ndi va Nghe An, nhan nudi trong phdng thi nghiem theo tieu chuSn dl danh gia hieu qua ciia hoa chat thi nghiem.
- Hda chat thir nghiem
Hda ch§t dugc dimg trong thir nghiem la Deltamethrine 2,5%, ten thuang mai la Delta UK, dugc cung cap bdi cdng ty Hand associ- ates, Anh Qudc.
2.2. Thiet ke va each thuc tien hanh thu nghiem
Thu' nghiem hieu luc diet mudi vdi 3 ndng dp pha loang cua Delta UK la 1/9; 1/6 va 1/5(1 lit Delta UK pha vdi 9 lit; 6 lit va 5 lit nudc). Mdi ndng dp deu dugc tien hanh d 5 hd gia dinh, mdi gia dinh chpn 1 phdng cd dien tich tir 20-30 m2. Chpn 1 hd gia dinh dl treo cac Idng mudi ddi chirng khdng phun hoa chat.
Phun bang may ULV-fontan mdi do Cue Y tl Du phdng cip nam 2010 vdi thdi gian 5-10 giay tuy theo kich thuac ciia phdng treo mudi. Dac diem ciia loai may phun nay la chi cd duy nhat kich ca hat phun tir phia trong ra ngoai phdng va hudng len tren gdc 45°
Mudi trong cac Idng thu nghiem cho tiep xuc vdi hda chat trong 60 phiit trong nha sau khi phun xong. Ghi nhan so muoi nga guc sau 60 phiit.
Sau 60 phiit tiep xiic mudi trong cac Idng dugc chuyen sang cac long sach (bSt bing dng nghiem va cd sd thur tu tuang ung), cho hiit dung djch dudng glucose 10% va dat trong phdng cd nhiet dp phdng tir 27 ± 20C, im dp tir 80 ± 10%, khdng cd hda chat, de nghi ngai va tiep tuc theo ddi 24 gid.
Sau 24 gia, sd mudi chet se dugc dpc (sd mudi chit bao gdm nhiing con mudi chet va nhirng con gay chan, canh, vdi nhung khdng bay len dugc tren tdng sd muoi thur).
D I danh gia hieu qua va thdi gian ha guc ciia hoa chat tren mudi, sd lugng mudi chet dugc dim sau 60 phiit va 24 gid, dong thdi cac Idng mudi ddi chiirng ciing dugc theo ddi trong 24 gid.
So sanh lugng hoa chat tieu thu ciia may fontan va may MD trong cimg thdi gian nhat djnh.
Neu Idng chiing cd ty le mudi chet >
20%) thi huy bd thu nghiem.
Neu Idng chirng cd ty le mudi chet tir 5 - 20%) thi ty le mudi chet trong thir nghiem dieu chinh theo cdng thiic Abbott:
% mudi chet thi nghiem - % mudi chet ddi chiing
Ty le mudi chet = • x 100 100 - % mudi chet ddi chiing
* Danh gia ty le mudi chet: sau 24 gid + Ty le mudi chet tir 90 - 100% : cd hieu lire diet tdt.
+ Ty le mudi chit tir 70 - < 90% : cd hieu lire diet trung blnh.
+ Ty le mudi chet < 70% : cd hieu lire diet kem.
2.3. Danh gia nhanh cac tac dung phu cua hoa chat doi vol con ngudi, vat nuoi va moi trudng trong qua trinh thur nghiem
Su dung bd cau hdi chuan ciia Bd Y te ve thir nghiem cac loai hoa chat diet cdn triing dimg trong y te de phdng van true tiep 40 ngudi sau khi phun 1 gid (khdng ra vao phdng phun hda chat trudc 1 gid phun) trong cac hd
gia dinh dugc ehgn dat long mudi. Thdng qua bd cau hdi va quan sat true tiep, tac dung phu khdng mong mudn cua hoa chit Delta UK doi vdi con ngudi, vat nudi va mdi trudng vdi cac trieu chung nhu: gay trieu chirng man ngiia, miii khd chju, gay chet ddi vdi gia siic, gia cam (bd, trau, Ion, ga, vjt, chd, meo....) da dugc danh gia.
2.4. Dia diem thu nghiem
Xa Hiln Khanh, huyen Vu Ban, tinh Nam Djnh.
2.5. Thai gian thu nghiem
Thir nghiem dugc tiln hanh tir ngay 13 -14/10/2010.
70
Tap chi Y hpc dir phong, Tap XXI, sd 4 (122)III. KET QUA VA BAN LUAN
3.1 So luong muoi dot quy sau khi phun
Bang 1. Sd lirpng mudi cua Nghe An bj dot quy sau khi phun ULV voi ndng dp pha 1/9
Vj tri dp cao
0.5 m 1.0 m 1.5 m 1.8 m T6ng so
Sd nha thii' nghifm
5 5 5 5
S6 mudi thip - nghiem
100 100 100 100 400
Sd lup'ng
60 phut
100 100 100 100 400
mudi thir nghiem dpt quy
24 gia
100 100 100 100 400
Ddi chirng sau 24 glo
0 0 0 0 0
Nhan xet: Vdi nong do pha hda chat 1/9, ngudi dan sur dung hda chit rit de dat, mat d tit ca cac do cao khac nhau, 100% mudi thir khac viec giam sat, chi dao phun hda chat cua nghiem ciia Nghe An bj dot quy ngay trong Vien Ve sinh Djch tl Trung uong va TTYTDP vdng 60 phiit sau khi tilp xiic vdi hda chit. Sau tinh rit sat sao nen viec phun hda chit dugc 24 gid so mudi chit vin dat 100%). Kit qua nay tiln hanh triet dl, diing thdi gian, diing dp bao cung gidng nhu kit qua thur khang hoa chit tren phii, diing nong dp do vay day cd thi la ly doc giay thu cua WHO tai phdng thi nghiem vdi tai sao d day chua phat hien thiy hien tugng mudi Ae. aegypti. Tai Nghp An, theo bao cao khang hda chit ciia^e. aegypti [2, 6].
cua Trung tam y tl Du phdng tinh (TTYTDP),
Bang 2. Sd lirp'ng mudi cua Ha Npi bj dpt quy sau khi phun ULV van ndng dp pha 1:9
Vj tri dp cao
0.5 m 1.0 m 1.5 m 1.8 m Tong so
Sd nha thir nghifm
5 5 5 5
Sd mudi thir nghipm
100 100 100 100 400
Sd luang 60 phut
69 66 34 66 235
mudi thir nghiem dot quy 24 gid'
70 75 71 74 291
Ddi chirng sau 24 gid'
0 0 0 0 0
Sau khi phun ULV vdi hda chit pha loang 1/9 ty le mudi dot quy (sau 1 gid tir 34- 69%) va (sau 24 gid tir 70-75%) sau khi tilp xiic vdi hda chat d mire thap va thay ddi theo cac vj tri treo Idng khac nhau; mudi dot quy sau 24 gid tiep xiic cao nhat la 75%) tai cac Idng dugc treo d vj tri Im. Nhu vay theo danh gia cua WHO hieu luc hda chit Delta UK vdi mudi Ae. aegypti cua Ha Ndi khi pha d ndng do 1/9
la thip sau khi tiep siic 1 gid va hieu lire dat trung binh sau 24 gid [2]. Theo bao cao tdng
hgp cua Du an SXH khu vuc Mien Bac, sd mac SXH cua Ha Ngi ludn d mire cao nhat trong khu vuc, vi vay viec tien hanh phun hda chat chu ddng tren dien rdng la can thiet trong cdng tac phdng chdng dich [5]. Mat khac. Ha Ndi la noi ludn dien ra cac su kien ldn tam cd qudc gia va qudc te, do vay viec phun hda chat chu dpng thudng dugc chi djnh rdng rai hon cac dja ban khac trong khu vuc. Va day cd the la ly do ma mudi Ae. aegypti ciia Ha ndi cd tinh khang hda chat manh hon cac tinh khac.
Bang 3. S6 lupng mudi cua Ha Npi bi dpt quy sau khi phun ULV vo'i nong dp pha 1:6
Vi tri dp cao
0.5 m 1.0 m 1.5 m 1.8 m Tdng so
S6 nha thi>
nghipm
5 5 5 5
Sd mudi thu nghiem
100 100 100 100 400
Sd lupng
60 phut
89 60 68 100 317
mudi thir nghiem dpt quy.
24 gid'
84 75 71 95 325
Odi chirng sau 24 gid'
0 0 0 0 0
72
Tap chi Y hpc dir phong, Tap XXI, sd 4 (122)Khi pha loang hda chit vdi ty le 1/6, kit qua thu nghiem cho thiy 100%) mudi dot quy d cac Idng treo vdi dp cao 1.8m va 89%) muoi bj dot quy d cac Idng treo v6i do cao 0.5m trong vdng 1 gid. Sau 24 gid tilp xiic vdi hda chit, ty le muoi dot quy cag nhit la 95% d cac long treo vdi dp cao 1.8m, ty le nay thip dudi 90%) d cac long treo vdi dp cao khac. Ciing trong bang 3 cho thiy su hoi phuc cua mudi sau 24 tiing tilp sue vdi hda chit va bao quan mudi d nhiet
dp phdng the hien tren cac Idng treo d vj tri 0.5 m va 1.8 m. Dieu nay phan anh thuc tl rang mudi Ae. aegypti ciia Ha Ndi dang khang vdi hda chat Deltamethrine 2.5% a mire cao. Nhu vay theo danh gia cua WHO hieu lire hda chit Delta UK vdi mudi Ae. aegypti cua Ha Ndi khi pha d ndng dp 1/6 sau khi tilp siic 24 gid chi dat mire dp trung binh o' cac Idng treo vdi dp cao 1.8 m va dat hieu qua thap d cac dp cao cdn lai [2, 6].
Bang 4. S6 luang mudi cua Ha Npi b| dot quy sau khi phun ULV vai ndng dp pha 1:5
Sd lupng mudi thir nghiem dot quy Vj tri dp
cao
0.5 m 1.0m 1.5m 1.8 m Tong sd
So nha thir nghipm
5 5 5 5
So muoi thii' nghlpm
100 100 100 100 400
60 phut 24 gid' Ddi chu'ng sau 24 gid' 100
100 100 90 390
100 100 100 100 400
Khi tang ndng dp ciia hda chit len bang nghiem hieu lire cua hda chat diet mudi trong viec pha loang vdi ty le 1/5, kit qua cho thiy, phdng chdng SXH bing phuang phap thir sinh ty le mudi cua Ha Ndi dot quy sau khi tilp xiic hpc" cua Bd Y tl ban hanh nam 2010, mudi Ae.
vdi hda chit la 100%) d tit ca cac dp cao. Nhu aegypti cua Ha Ndi dat nhay cam cao vdi hda vay theo quy trinh chuan ve "quy trinh thu chit Delta UK khi pha loang d muc dp l/5[6]
3.2. Danh gia tac dung phu cua hoa chat Delta UK
Bang 5. Tac dung phu cua Delta UK len con ngird'i va dpng vat
STT
1 2 3 4 5 6
Tac dpng phu
Hat hoi Miii khd chju Dau ddu
Gia sue, gia elm chit Budn non
Dau hieu khac
Sd ngud>i phdng v3n
40 40 40 40 40 40
Cd bieu hien Co
6 15
0 0 1 0
Khdng 34 25 40 40 39 40
Ket qua danh gia tac dung phu eiia hoa chit Delta UK ddi vdi con ngudi, vat nudi va mdi trudng xung quanh thdng qua quan sat true tiep va phdng van chii hg gia dinh tai nai cd sir dung hoa chat de thu nghiem sinh hgc cho thiy chua phat hien bat ky phan iirng phu nguy hilm nao nhu dau dau ehoang vang, ngit hoac cac dau hieu nghiem trpng khac va gia sue gia cam chet, tuy nhien cung cd 15 ngudi dugc hdi (37.5%) cho biet ed miii khd chju va 6 ngudi eho bilt cd hat hai. Ket qua nay cho thay hoa chit Delta UK cd the dam bao an toan cho cac hg gia dinh trong dien phun hda chat phdng chong djch, nlu cac hd gia dinh dugc trang bj kiln thirc tdt trudc khi phun cung nhu yeu cau sir dung bao hd lao dpng diing quy each ddi vdi ngudi phun va each ly khdng vao phdng phun trong khoang 1 gid dau sau khi phun. Tat ca cac trudng hgp dugc phdng vin deu khdng tilp xiic ngay vdi phdng phun hoa chat thir nghiem trong vdng 1 gid dau tien.
IV. KET LUAN VA KHUYEN NGHI
Quin the mudi Ae. aegypti cua Nghe An
nhay cam 100%) vdi hda chit Delta UK khi pha loang d ndng dp 1/9, tren tat ca cac dp cao thir nghiem.
Doi vdi quan the mudi Ae. aegypti ciia Ha Ngi, hieu lire diet mudi kem khi pha loang hda chit Delta UK d ndng dp 1/9 va hieu lire diet mudi cao d cac ndng dp tir 1/6 7 1/5.
Cac phan iing phu tuc thdi cua Delta UK ddi vdi con ngudi va vat nudi trong khu virc sir dung la khdng dang ke.
Tir ket qua ciia nghien ciru nay Du an
"phdng, chdng SXH khu vuc Mien Bac"
khuyen cao tai Nghe An nen pha hda chat Delta UK d ndng do 1/9 khi phun ULV trong cdng tac phdng chdng SXH. Tren dja ban Ha Ndi, tai trung tam thanh phd khi sir dung Delta UK nen dugc pha loang or ndng dp tir 1/6 - 1/5, ddi vdi khu vuc ngoai thanh Ha Ngi can phai cd them cac danh gia khac bang phuang phap thii sinh hpc ve dp nhay cam ciia mudi Ae. aegypti ddi vdi Delta UK dl dua ra nong dp thich hgp.
Ldi cam an
Chiing tdi tran trpng cam an Trung Tam Y Te Du Phdng tinh Nam Djnh, Trung tam Y te Du Phdng huyen Vu Ban, Uy ban nhan dan.
74
Tap chi Y hpc du phong. Tap XXI, sd 4 (122)doan thi, tram Y tl xa Hien Khanh da nhiet tinh iing hp, tham gia va phoi hgp chat che vdi Vien Ve sinh Djch te Trung uang thuc hien thanh cdng nghien cuu nay.
TAI LIEU THAM KHAO:
1. Vii Sinh Nam. 1995. Mdt sd dac dilm sinh hpc, sinh thai va bien phap phdng chong vec ta truyin benh sdt xuat huyet Degue d mdt so dja phuong miln Bic Viet Nam. Luan an PTS Y Dugc. Bd Y tl, Vifn ve sinh djch tl trung uang Ha Ngi, tr. 3-47.
2. WHO. 2009. Dengue and dengue haemor- rhagic fever.
3. Dd Quang Ha. 1993. Nhung hieu biet hien nay vl virut Dengue va djch Dengue xuat huylt. Vien Pasteur thanh phd Hd Chi Minh, trg. 3-15.
4. Tsuzuki A. Duoc VT, Higa Y, Yen NT and Takagi M. 2009. Effect of peridomestic environments on repeated infestation by preadult Aedes aegypti in urban premises in Nha Trang City, Vietnam. The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene 81:645-650.
5. Chuang trinh phdng chdng sdt xuat huyet khu vuc Miln BSc. 2010. Bao cao tdng ket sot xuit huylt khu vuc Mien Bac.
6. Bd Y tl: Du thao "Quy trinh thir nghiem hieu lire cua hoa chit diet mudi trong phdng chong sdt xuit huylt bing phuang phap thu sinh hpc" (phun ULV bang may phun mang vai va may phun dat tren d td). QD-BYT, th6/2010 cua Bd trudng Bd Y te.
7. Chuang trinh phdng chdng sdt xuat huyet Quoc Gia. 2010. Bao cao tdng ket sdt xuat huylt Qudc Gia.
EVALUATION OF THE EFFICACY OF DELTAMETHRINE 2.5% (DELTA UK) ON AEDES AEGYPTI IN HA NOI AND NGHE AN, 2010
Vu Trong Duoc, Tran Vu Phong, Do Due Luu*, Nguyen Thi Yen, Tran Cong Tu, Hoang Minh Due, Nguyen Thuy Hoa, Dinh Thi Van Anh, Nguyen Thi Mai Anh, Tran Nhu Duong.
National Institute of Hygiene and Epidemiology, Hanoi
* Nam Dinh preventive Health Center
Denguefeveristhemostrapidly spreading mosquito-borne viral disease and a health problem in the World. In Viet nam, dengue is in local circulation with the role of Aedes aegypti (Ae. aegypti) and Aedes albopictus, among them, Ae. aegypti considers as main vector for the transmission of dengue viruses. No Dengue vaccination is now discovered. Using insecticide and wiping-out larvae are two of methods that may help interrupt the spreading of dengue outbreaks. The active elements insecticides are mainly now used in Vietnam are Permethrine, Deltamethrine and Malathion.
However, insecticide have been used widely for dengue vector control since their development.
As a result, insecticide- resistant populations of Ae. aegypti have been detected. To determine exactly the concentration of insecticide to ULVspray has been hard, but very important in Dengue control and reduce the insecticide- resistant populations ofAe. aegypti. Therefore, determining of insecticide susceptibility of Deltamethrine 2,5% on Ae. aegypti is a main purpose of this research for safety
and eflfective dengue vector control. Using standardized procedures of WHO guidelines for testing mosquito adulticides for indoor residual spraying. The result showed that, after 24 hours in exposure with Delta UK 2.5% by using ULV spraying , Ae. aegypti of Nghe An mortality proportion was 100. However, insecticide resistant populations of Ha Noi Ae. aegypti was recorded with concentration
I /9. mortality proportion of Ha Noi Ae. uegypli was only 59% after 1 hour and was 73% after 24 hours; when raising the concentration up to 1/6, mortality proportion was only 79% after I hour and was 81%) after 24 hours, when raising the concentration unti 11/5, mortality proportion was 100%. The standard susceptibility testing of adult mosquitoes is necessary and should be remained for determining the susceptibility status of Ae. aegypti population to achieve an effect in dengue vector control and reduce the insecticide- resistant.
Key words: Dengue fever, Aedes aegypti, Deltamethrine.