QUAN TRI KINH DOANH
DANH GIA HOAT OONG CHUYEN GIAO CONG NGHE Tir TRl/dNG DAI HOC
CHO CAC TO CHlJfC VA DOANH NGHIEP VIET NAM
Ngiynh$n: 29/09/2015
Hoang Plnh Phi Oai hpc Quoc gJa Ha Ndi Email: [email protected] Pham Thl Bfch NQOG Dai hoc Quoc gia Ha Npi Email: [email protected] Ngiynhpnlak 19/10/2015 Ma so:86+87 20Mls.22
O j b e o nhiiu bio do t&ng kit thi trong gan 30 nam d&i mdi vQa qua (1986-2015) cac tnjpng dai Q/hpc cua Viet Nam ehua phit huy dope tiim ning vi lai the trong viic gan kit dao tao vdi nghien cOu khoa hpc, phat trie'n cdng nghe va chuyin giao cdng nghi. Bii viet niy gidi thiiu mpt each tap dn de tim hieu va danh gii hoat ddng chuyen giao dng nghe tQ cic trudng dai hpc cho cac to chOc va doanh nghiip Viit Nam. Tren ca sd dd cac trudng cd thi chu ddng xay dpng hoac dieu chlnh chien luac KH-CN va eac chiin luac thue day chuyen giao cdng nghi cho phu hap vdi dac diem, tinh hinh, nang luc vi tiem lue
TQkhd. cdng nghi, chuyen giao cdng nghe, danh gii hoat ddng chuyen giao cdng nghe
1. Ho9t dpng chuyen giao cong ngh$ Id cac tnJdng dai hoc cho cac td chdc va doanh nghidp Vidt Nam
Lugt Chuyen giao Cong nghd 2006 eua \^et Nam ed ndu: "Cdng nghe Id giai phap, quy Irinh, bi quydt ky thuat ed kem theo hoge khdng kem fheo edng eu, phUdng hen dung de bien dot nguon lUc thanh san phdm". Dmh nghTa nay edn kha chung chung va ehua chi rd cac yeu to npi ham chung cua cac cdng nghe trong cae nhdm cdng nghe quan tn, cdng nghe san xuat va cdng nghe djch vy. Da sd cde hpc gia, cac nha quan tn va cae nha doanh nghiep tren The gidi deu thQa nhdn rang ve CO ban tat ca cdc cdng nghd hay cae cdng nghe hien hQu deu cd the dupc phan chia hay phdn logi theo 3 nhdm:
- Cdng nghe quan t n : cong nghe hdnh ehinh, cdng nghp lam ludt, quy trinh-quan trj, glai phap quan t n , md hinh quan t n , phan mem quan t n . . .
- Cdng nghe san xuat: mdy mdc, thiet bi, thiet
ke, quy trinh san xuat, bi quyet, cdng thQc, giai phap hQu ich...
- Cdng nghe djch vy: dao fgo, y te, tu van. hau can, tai ehinh, ngan hang, bao hiem, du Itch, vdn ehuyen. .
Trong qua trinh nghien cQu va giang day ve quan tri cdng nghd, ddi mdi sang fgo va ehuyen giao cdng nghe, nhdm tae gia thudng sQ dung mpf sd ly ludn cO ban sau day lam diem tUa cho tu duy vd hdnh ddng khi can phai nghien cQu sau cac van de lien quan va dae biet la viec thiet ke cdc quy trinh quan tn ddi mdi sang fao, cdng cu ddnh gia cdng nghe, ddi mdi sang tao, nang lUc cdng nghe va chuyen giao cdng nghe.
Bude dau hen h"Udc khi hen hanh cac hoat dpng danh gia hay xay dung eac heu ehi danh gid hoat dpng chuyen giao cdng nghe (CGCN) la viec thdng nhat lua ehpn vd sd dung eae dinh nghTa vdi npi ham eu the ve cdng nghe, nghien cQu khoa hoc.
phdt trien cdng nghe va ehuyen giao cdng nghe
So 86+87/2015
Jchpa Iioc
'thifdngmai
C£>NG NGHE Technology
1 (T)
C C > N G C U , IVIAY Tools,Machines
( M )
r L
TRITHI>C Knowledge
(K)
+
KY NANG 1<S) 1
Nguon- Hoing Dinh Phi, Giao trinh Quin tn cdng nghe, DHQGHN, 2012Hlnh 1 .• Phuang trinh cdng nghe Cdng nghe la viec sd dung sang tao cdc logi
edng eu, may mde, tri thQe vd ky nang de bie'n cdc yeu td dau vao thanh cae san phdm hoae djch vy, ke ca dich vy cdng ieh nhu djch vy gido due (3).
Mdt edng nghe hay mdt he thd'ng edng nghe giao due va dao fao da bao gdm ca 3 yeu to eau fhanh, dd la: phan cQng (trudng Idp, thidt bi giang day, thi nghiem...); phan mem (tri thdc khoa hoc, quy trinh dao tao, khung ehUdng trinh, giao trinh, de cuong, bai giang..-), va phdn ky nang (ky ndng quan tn dai hpc, ky nang giang day...). Dao tao de sinh vien va hoc vien ed tri thdc khoa hpc, rdi cae tri thQc khoa hoc lai hep tue dupe phat then va van dung vao cae loai hinh cdng nghe khae nhau trong ddi sdng theo eae each thdc va mQe dp khac nhau.
Nhu vay, dao tgo, khoa hoe vd cdng nghd cd mdi quan he bien ehUng va tac ddng ldn nhau trong da so cae cdng nghe va he thong cdng nghd,
Phan loai fat ea hay da so eac cdng nghe trong xa hoi thanh 3 nhdm theo chQc nang chinh cua Chung, dd la:
- Cdng nghe quan fri hay he fhong cdng nghe quan tn
- Cdng nghe san xua't hay he fhong cdng nghe san xuat
- Cdng nghd dich vy hay he thdng cdng nghe djch vu
Td 3 nhdm co ban nay. ed the hep tue chia edng nghe theo cac nhdm nganh kinh te hoae theo 5 nhdm can cU vao mQc dp hien dai cua edng nghd nhu
- Cong nghe mdi phat tnen - Cdng nghe eao - Cong nghe hen hdn
- Cdng nghe heu chuan edng nghiep - Cdng nghe thap
Nghien cQu khoa hpe la hoat ddng hm hieu va phat hien ra cae quy luat hay cdu true ciia sU vat va hien tUdng de hinh thdnh cac tn thdc khoa hpe nham dng dung vac thuc tien. Nghien cQu khoa hpe bao gem nghien cQu cd ban va nghien cQu
Iihoa hoc ^^.^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
116 tliifdng'mai
Qng dyng. Nhu vdy, mye heu chinh cua nghidn cQu khoa hoc la sang tao ra cac tn thQc khoa hoc, thanh phan quan trong nhdt cau thanh nen bat ky loai edng nghe ndo theo phuong trinh cdng nghe Phat then edng nghe la hoat dpng nghien cQu de tao ra cac edng nghg hay eae he fhong cong nghe phuc vu cho ldi ich cua con ngudL Phat then edng nghe dupe hieu theo nghTa rdng Id tat ca cac cdng viec lien quan tdi nghien cQu, tnen khai, thyc nghiem, thQ nghidm, hinh thanh, phd bien, nang cap, cai hen va lien tue sang tgo cdng nghe tren nen tang cac cdng nghe hidn cd.
Chuyen giao edng nghe la chuyen giao quyen sd hQu hoge quyen sQ dung mpt phan hoac toan bp cac thanh phan cdng nghe tU ben ed quyen chuyen giao cdng nghe hop phap sang ben nhan cdng nghe, bao gom: bi quye't, glai phap ky thuat, ky nang, kien thUc ky thuat the hien dUdi dang thdng s d ky thuat, ban ve, sd do ky thuat;
quy trinh ky thuat, thong hn dQ lieu ve cdng nghe;
giai phap hpp ly hda san xua't, ddi mdi cong nghe; phan mem may tinh gan vdi quy trinh dieu hanh san xuat, dich vu, cdng nghe trong nhUdng quyen thUdng mai (Luat Chuyen giao Cdng nghe 2006). Theo each tiep can nhdm tdc gta fhi chuyen giao cdng nghe la mpt quy trinh ma d dd mpt phan hay tat ca ba ydu to cau thanh cdng nghe (thief bj, tri thQc, ky nang) dupe chuyen fU ben ehuyen giao (transferor) sang ben nhan chuyen giao (transferee) de tiep tuc mua ban hay sQ dyng theo eac muc dich khac nhau, ke ca vi lpi nhuan hay phi ldi nhudn (3).
De phan loai cac cdng nghe ma mdt trudng dai hoc cd the chuydn giao fhi can thong nhat chung mdt quan diem rang giang vien, hpe sinh va sinh vien tgi hau het cae trudng hoc va cd sd glad dye, bat ke khoi nganh gi, fu nhien hay xa hpi, deu cd quyen va cd kha nang tham gia nghien cQu khoa hpc, phat tnen cdng nghe va chuyen giao edng nghe cho cac to chQc, doanh nghiep va cpng ddng. Dieu nay co the xda bo quan mem cua
36 86+87/2015
QUAN TRI KINH DOANH
nhieu ngudi lau nay cho rdng ehi cd giang vien va sinh vien tgi cde trudng dgi hpc hay cao dang thude khdi khoa hpc tu nhien hay khoa hoe Qng dung mdt cd the tham gia vao qua trinh phdt trien cdng nghe vd ehuyen giao edng nghe. Cd the ndi, edng nghe quan trj la loai cdng nghe eao nhat va phdc tap nhdt vi no lien quan tdi eac cdng nghd quan ly hay quan trj nhd nUdc, xa hdi, eon ngudi, tai nguyen, mdi trudng... Trong he thong eac cdng nghd quan trj thi edng nghe hanh chinh va cdng nghe lam ludt la nhQng vi du dien hinh ve mQc dp phUe tap Bao nhieu nam qua, Quoc hpi Viet Nam fgp trung vao cdng nghd ldm luat, nhung so lupng va chat lUdng cac bd luat vah ehua dap Qng dudc cdc yeu cau quan trj Nha nude va xa hdi. Trong khi cac qude gia dang phat trien khae eua Asean da ap dyng edng nghe quan trj hanh ehinh bang cac edng cy didn tQ vd eae ky nang phu hop vdi cac ten gpi nhu "chinh phu didn td", "dich vy cdng dien td", "thanh todn online, giro",.. giQp tiet kiem thdl gian va chi phi hang ty dd la My mdt nam... thi Viet Nam edn dang loay hoay tim giai phap. Nhieu to ehQe va doanh nghiep eung Qng djch vu ldn eua Viet Nam nhu EVN, VNPT. . van dang cho nhan vien thu ngan den tdn nha khach hang de thu hen phi dich vu hang thdng, rat ton kem hem bgc, thdi gian va lang phi ngudn nhdn lUc. Nhieu hpi ddng quan fq va ban dieu hanh doanh nghiep tdn kem hang thang de hpp ban ve chien lupc va ke hoach vi khdng ai trong so do cd ky nang sQ dung thdnh thgo cae edng eu quan tn chien lupc va ke hoach.
Con rat nhieu vi dy nQa cho thay tam quan trong cua cae cdng nghd quan trj la viec cac sinh vien va nha doanh nghidp da hpe tap, da hep thu, sQ dung va Qng dung eae ket qua nghien cdu khoa hpc mdi cija mot sd giang vien dgi hoc frong viee hoan thien cde quy trinh quan trj edng ty, quan tri chien lUdc, phat trien cong nghe, phat fridn ngucn nhdn luc, heu ehi danh gta chat lupng nhd quan trt, edng cu lap ke hoach markehng online vd offline...
Cac nha quan trj dai hpe can phai thief ke va sQ dyng phdi hpp cdc bd edng cu khac nhau de tien hanh ddnh gta mdt cdch toan dien cac hogt ddng chuyen giao cdng nghe tQ nha trudng cho cae to chdc va doanh nghiep Viet Nam (DN) Danh gia cde hoat ddng CGCN d day duoc hieu la vide cac nha quan tn KH-CN cua mpt trudng dgi hoc hay eac ddn vj va cd nhdn cd quan tdm sQ dyng
So 86+87/2015
eac cdng cu de xac dmh xem mdt trudng dgi hoc nao dd trong 1 nam hay 1 glai doan thdi gian 5 ndm cd bao nhieu hogt dpng CGCN eho bao nhieu tdchQc va bao nhieu DN, rdi hieu qua nhuthe nao tQ thd'p den cao thdng qua eac ket qua cd the lupng hda va so sanh dupc Mue heu euci eung cua viec danh gia nay la tim ra cdc giai phap phu hdp nham thuc day cdc hoat ddng nghien cQu KH- CN hudng tdi CGCN nham nang cao nang tuc ddi ngu giang vien, nang eao thu nhap eho nha khoa hpc va qua dd la kha nang cgnh tranh ben vQng cua eac trudng dai hoc Chinh vl vay, cae trudng la ddn VI chu ddng thie't ke, thQ nghidm va dieu chinh cdc cdng cu ddnh gia hieu qua hoat ddng CGCN vd cac quy trinh quan tn lien quan tdi cac hoat ddng CGCN theo dac diem cua tQng trudng dai hpc. Viec ddnh gia thudng xuyen cac hoat ddng CGCN ed y nghTa quan trpng trong viee xae djnh dung thuc trang, diem xuat phdt, cdc nang luc hien cd, cae fhanh cdng, han che, ton tai, giai phap.
eung nhu hieu qua qua trinh dau tU eho nghien cdu khoa hpe va phdt trien cdng nghe hudng tdi ehuyen giao Qng dung cho xa hdi eua mot trudng dgi hpc.
2. Danh gia hoat dpng chuyen giao cong ngh^
td cac trudng dai hoc cho cac to chQc vd doanh nghidp Vi$t Nam
Viec fiep thu cd lua chpn cac co sd ly luan de phat trien tu duy, cdng cu danh gia, fieu chi danh gia va thyc hien cac giai phap de thuc day cac boat dpng CGCN tQ cae frudng dai hoc cho cac to ehQc va doanh nghiep la ca mdt chang dudng rat dai va rat khd khan dd'i vdi da so eac nha quan tn dai hpc tren the gidi. Trong khuon kho cd gidi han cua bai viet nghien cdu nay, nhdm tac gia gidi thieu tdm taf ve bd tieu chi ed ban de cac nha frudng cd quan tdm hep tuc nghien cQu, phat trien va sQ dung lam cong cy trong viec ddnh gia chung vd hieu qua hoat dpng CGCN Cac trudng dai hoc cd the lua chpn, dieu ehinh va bo sung them cac heu chi eao thap theo ndi dung chinh trong cdng cu nay de thd nghiem viec danh gia ehung ve hieu qua CGCN va xdc djnh diem xuat phaf cua minh (baseline) Cdng cy danh gia hieu qua hogt ddng CGCN cung cd tac dung lam cdng eu eho viec dieu chinh cdc hoat ddng quan tri KH-CN Dieu nay cd y nghTa va tinh cap thiet bdt vi trong tinh hinh hien nay da so cae trudng dgi hoc cua Viet
—khoa hoc '^
thifdng'mai i i 7
QUAN T R | KINH DOANH
Nam dang can phai tdng cUdng ket noi vdi cde doanh nghiep va cdng ddng mdt each cd hieu lUe va hieu qua de nang cao chd't luong giang day vd nghien cdu khoa hpc, ddng thdi fhue day qua trinh phdt trien cdng nghe va chuyen giao cdng nghe, gdp phan phat tridn nang lUc cua giang vien, sinh vien va tang them ngudn thu tdi chinh eho eae trudng dai hpe.
Trong khi cac hoat ddng nghien edu khoa hoc phue vu dao tao Id cdng vide thudng xuyen cua cac giang vien kiem nha khoa hoc, thi cac boat ddng ket noi glQa dao tao vdl nghien cQu khoa hpe, phat then edng nghe va chuyen giao cdng nghe cho eac to ehQe va doanh nghiep lai la mdt hnh vye kha mdi me va phQe tgp tgi Viet Nam vi chung bj tac ddng bdi rat nhieu yeu to va dupc dieu chinh bang rat nhieu quy dinh hdnh chinh eua nha trudng vd cdc bd ludt cua Nha nude nhu.
Luat Khoa hpe va Cdng nghd (2013), Luat Chuyen giao Cdng nghe (2006); Ludt Sd hQu Tri tue (2005)... Danh gia hidu qua cua mdt cdng nghe san xudt cu the da khd, nhung danh gia hieu qua cQa hoat dpng ehuyen giao cdng nghe cua mot trudng dai hpe vdi nhieu ddn vi thanh vien lgi eang khd khan hdn.
Theo tu dien tieng Viet thdng dung, thudt ngQ hidu qua dupe dmh nghTa nhu sau' "Hieu qua la kdt qua dich thuc" cQa met hoat ddng, cdng viee hdo dd. Hidu qua la so sanh dau vao vdi dau ra CLia mpt quyet dinh nao dd.
Hieu qua nghien cdu khoa hpc dupe the hien qua sy so sanh giQa cae ngudn luc dau tu (nhan IUC, kinh phi, cP sd vdt chat, phuong hen vv...) eho edng trinh vdi eae ke't qua, san phdm khoa hoc cdng nghd thu dupc sau khi ket thuc nghien cdu va cae lpi ich, gia frj vdt chat, hnh than tgo ra cho khoa hpe edng nghe vd kinh te xa hpi lau dai khi Qng dung eac ket qua nghien cdu sau nay (gid tri ngodi). Tuong ty nhu vay, hidu qua mdt de tat nghien cQu khoa hpc Qng dung hay mot du an phat trien edng nghe thudng dUde danh gia thdng qua su so sanh glQa cdc nguon lUe dau tu (eae yeu td dau vdo - input) vdi cac ket qua ma cu the la cae cdng nghe hay eac thanh phan cdng nghe thu dupe (yeu to dau ra - output).
Hieu qua cua mdt de tai nghien cdu KH hay mdt du dn nghien cQu phdt then cdng nghe dang dupe danh gia theo nhieu nhdm heu ehi, theo cac
khoa hoc = ^ = ^ = , = , ; ^ = , ^ ^ = 118 thifdng'mai
quy dmh va thdng le khac nhau. Mdt so nha nghien eUu eho rang danh gia hieu qua cae dd tai nghien cQu KH-CN phai ed dmh tinh va dmh luong qua nhteu nhdm tidu ehi nhu: hieu qua khoa hoc vd cdng nghd; hidu qua kinh te, hieu qua mdi trudng, hieu qua xa hoi, hieu qua thdng tin... Tuy nhien dd danh gid dupe tat ca eac tac ddng tich cue true hep va gidn hep cua mpt de tai nghien cilu KH-CN tdi cdc ITnh vuc khac nhau tQ KH-CN fdi kinh td, xa hpi, mdi tnjdng ddi hdi cae fieu chi va quy trinh rat phdc tgp vd di kem theo dd la fhdi gian dai va chi phi Idn Cdng viee khao sat danh gia ton kem nay chi nen hdn hdnh vdi cae de tai Idn, quan trgng hay cac dy an phat tnen cdng nghe ldn, dau tu ldn va cd tae ddng lan tda cao.
Theo mdt so quy dmh cua nhieu trudng 0 H fhi cdc nhdm tieu chi ddnh gia tUng de tai nghien cQu KH dupe tren kdt qua hay san pham dau ra cua de tai va cac tac dpng eua san pham dau ra doi vdl ehinh tae gia, ddn vi chu quan, doi tUpng hudng lpi va xa hdl. Cae nhdm heu chl cd ban:
(1) Ket qua nghidn cdu cd gia tn khoa hoc va edng nghd
(2) Kdt qua nghidn cQu cd kha nang Qng dung thuc te
(3) De tai nghien cQu ed hd'trd ddo tao sau dgi hpc
(4) Hieu qua kinh te - xa hdi va hieu qua khac Khae vdi viec danh gia hieu qua fUng hoat dpng nghien cQu KH-CN hay tQng de fai nghidn cQu KH-CN thudng ddng d mQc "kha nang dng dung" hay "hem nang dng dung", danh gia hi^u qua eac boat ddng ehuyen giao cdng nghd cua mpt trudng dai hpe can mpt each fiep can mdi, vQa bao quat va vQa tap trung vao muc heu Qng dung thuc t d cua ket qua nghien eUu va lpi ich mang iai cho eac ben hen quan, phai tra ldi cae eau hoi cu thd nhu: Mue tieu danh gia? Nguyen tae danh gia?
Cae heu ehi danh gia? Phuong phap hen hdnh''...
Chuyen giae ccng nghe la edc boat dpng dUOe hen hdnh giQa hai chu the chinh la ben ehuyen giao vd ben nhdn chuyen giao frong khudn kho cae ed che chuyen giao do phap luat quy djnh hay phap luat khdng cam. Dpng iQc chinh thue day hai ben la ldi nhudn vd eac loi ich ma qud trinh chuydn giao cdng nghd hay cae hpp dong chuyen giao edng nghe mang lgi Cho nen, danh gia hieu qua hoat ddng chuyen giao cdng nghd Id ddnh gia eac
36 86+87/2015
QUAN T R | KINH DOANH
ket qua cuoi eung ed tac ddng true fiep tdi lpi ich cua tdng ehu the. Chinh vi vay, khdng nen dUa vao bang danh gia cac heu chi djnh tinh de ddnh gia cac tac ddng gian tiep tdi eac bdn thd ba nhu la nha nudc, cpng ddng, khaeh hdng cuoi cung, giang vien va cong tac giang day, sinh vlen dupe hudng lpi g i . . .
Nhdm tac gia da thiet ke, trac nghiem va dieu chinh cac nhdm heu chi khdc nhau thanh 10 heu chi cd ban dd thd nghiem danh gia chung ve cdc hogt ddng va hieu qua cdng tae ehuyen giao cdng nghe cua nhieu trudng dai hpc PhuOng phdp hen hanh Id sd dung phieu hdi vdi bang heu chi nay va kdt hdp vdi phdng van sdu nhOng nha KH-CN true tiep ed sang tao cdng nghe dUdc chuyen giae va nha quan tn KH-CN cua trudng D H (cap quan ly true hep). Phan I bao gdm cae heu ehi td 1-7 la phan danh gia djnh lUdng de cae dOn vj de'dang so sanh vdi muc tieu kd hoach trong nam va so vdi cac nam, cdn phan 11 tQ myc 8-10 la phan danh gia dinh tinh de kiem tra xem mQe dp hai long eua khdch hang la ben nhan ehuyen giao cong nghe theo cac mQe dp cam nhan va
danh gia chung theo 3 mQe tac ddng (thap, trung binh, cao) Cdn neu mudn danh gia dmh lupng edc tieu chi phan II thi phai lam neng chi het bd tieu chi chinh va phu cho phan ndy va danh gia theo tQng cdng nghe hay tQng dU an chuyen giao cdng nghe.
Sau ddy la vi du va mdt so binh luan ve kdt qua thu dUde qua vide khao sat tai mdt trudng DH ve hidu qua hoat ddng chuyen giao cdng nghe cua nhd trudng cho cdc td chQc va DN VN trong 3 nam gan day (2012- i- 2014) Vi ly do bao mdt ten goi \ cac edng nghe dupc chuyen giao i cho nen phan binh ludn chi neu trich dah mdt so dQ lieu thQ cap I va sP cap. -
Theo bang tren, cae dQ lieu thu 1 dupe theo myc 5-6-7 dupc bao mat nhung nhin chung la rat thap i so vdi tiem nang, so vdi so tien ma I nha frudng tai trd cung nhu so |_
hen, cdng sdc va fhdi gian ma ea nhan edc giang vien kiem nhd KH-CN da dau tu ehe cac sang tgo KH-CN Da so cac nha KH-CN dUde hdi deu fra ldi la kinh phi dUdc cdp theo cae de tai khdng du eho phdn nghien eUu va thd nghiem. Hdn nQa viee thieu eac CO che vd trung gian mdi gidi chuyen giao cdng nghd nhu eae trung tam hay van phdng CGCN fai cac trudng DH cung lam mat di kha nang hep can kip thdi vdi nhu cau cua khu vuc DN vdn phdl tnen rat nhanh vd da dang.
Kdt qua thong ke d tieu chi 1 cd the lam nan ldng eac nha quan ly va quan tn cae cap, nhung day la mot thue fe can phai chap nhan ne'u nhin thang vao nhQng bat cap eua he thdng quan tri KH-CN ndi chung d cap dp quoc gia, ngdnh kinh te, dia phuong, trudng dai hpe. Mdt trudng dai hpe dupc khao sat theo bang tieu chf tren ddy ed hdn 100 giang vien kiem nha khoa hpc la GS, PGS, TS khoa hpe ma trong 3 ndm mdi cd mpt so iUdng it di eac edng nghe dUde chao ban hay chao ehuyen giao la mdt van de can phai thay doi Cd the giai thich rang eac nhd KH-CN ed raf nhieu eac cdng
_ l . _
1
-.
t
Ijfi ich bdn chuygn ipilii
Srtl.I<.tn!; cdc uong i,shC/U..-lnh nh,ln ^Ony nyhv
ilaiig kJ quyl-ii SCl hH u Iri lud In/Ci. khi chSo • Sft' liTilng Clii; tfini; nghC/lMnh phan Lf.ng nyhO Srtliriilng tdc eiing nghe/lh.liih ph.ln ccliij! nght dKtTL chuytSn gian eft Ihiiii UiuSn khft ng ihu phi itii nh.in lai h^iii: vSi; he" ir<( nhi l.li Lhiiih ' ' S ° ' ™ » " " " • " " ' " • • " • * • " « ' " " ' * " " " '
,uje,uj„io
So 86+87/2015
JUioa hoc -'-
'tliifijng mai 119
QUAN TRI KINH DOANH
trinh nghien cQu cd ban phuc vy dao tao vd khdng can phai sang tao cdng nghe hay cac thanh phan eong nghe de ehuyen giao cho to chQe va DN.
Dieu nay ehi dung mdt phan, bdi vi da so cac chuong trinh dao tao cQ nhdn va thac sy hien nay deu gan vdi chuan ky nang dau ra theo cae nhdm nganh nghe quan trj, san xuat, dich vu Vd cd ban dau ra hay ket qua cudi cung cua mpt de tai nghien cQu KH-CN theo dmh hQdng Qng dyng vao thyc heh quan trj, quan ly, ddu tU, san xuat, kinh doanh, dich vy... deu cd the duoc dua vao danh sdch cdc cdng nghe hay thanh phan cdng nghe ma nhd trudng ed the ehuyen giao. Van de d ddy Id ddn Vl cd chien lupc CGCN hay khdng vd cd ngudn nhdn lue, giai phap PR hay markehng tdt cho eae edng nghe nay hay khdng Mpt edng nghe ed the nhanh ehdng bj Igc hdu hay bj thay the bdi eae edng nghe mdi hay sang fgo cdng nghe trong mdt the gidi phang. Chinh vl vdy, can xem xet tieu ehi so lupng cdng nghg dUOc chao bdn hang nam vdl eae heu chi khac nhu so lupng cdng nghd da ban dupe hay da dUdc chuyen giao.
Kel qua khao sat d lieu ehi 6 ve sdthu cua tdc gia sang tao ra cdng nghe/lhanh phan cdng nghd cho thdy da sd eac fac gia cd edng nghe duoc chuyen giao deu khdng hat long vdi phan thu dUOc hudng vl gia In chuyen giao khong cao, phai qua nhieu thij tuc hdnh ehinh phien ha, ne'u Id chuydn giao chinh thdc cd hpp dong Vide phan chia lpi nhuan theo ty le (50%) khi cac quyen sd hQu fri tue dupc chuyen giao hodc thUdng mai hda rat khd thyc hien va khd xac dmh rd the nao la Idi nhuan trong trUdng hpp ndy vi edn phai linh todn ky eae chi phi chuyen giao vd thud can cQ fheo cae hpp ddng chuyen giao neu mot edng nghe ed the dupe ehuyen giao nhieu Idn eho nhieu doanh nghiep vao eac thdi diem khac nhau,,. Vi vay can nghien cQu de van dung each phan chia theo ty le dua tren gia fri hdp ddng ehuyen giao, Vi du nhu phan thu tQ cae hpp ddng sau khi trQ di ehi phi chuyen giao tht dupe chia theo ty le: 50%, 50%;
hay ddn v; chu quan chi fhu 10% tren mdi gia In hop ddng chuyen giao, cdn lai tac gia va ddn vi lam djch vy chuyen giao cdng nghe fy thda thuan phdn ehia. Ne'u eac tde gia ty chuyen giao cdng nghe va ty ky hpp ddng fhl sau khi trQ di 10%
doanh thu cho ddn vj chu quan se dupc hudng 90% gia frj hop dong. 90% nay eung ehua thd
kiioahoc ^ . ^ ^ ^ ^ ^ , ^ , , ^ ^ ^ ^ ^ ^ 120 thddngmai
duoc coi la Ipi nhudn vi tae gia cdn phai finh den nhieu loai chi phi khac trong dd cd cac chi phi PR, markehng, cham sde khach hang che moi dy an chuyen giao cdng nghe Chinh vi vay, trong trudng hpp nay, ten gpi eua heu ehi dupc gpi chung la so thu cua tac gia. Xep hang thd 6 nhung cd the ndi hdu chi nay khd quan trcng. Cdng nghe da ehuyen giao chd td chQc va doanh nghiep theo cac hop ddng cd thu phi thdng thudng bao gid cung tinh den s d t h u , ydu t d t h u nhap hay loi nhugn gop cho ngudi true tiep sang tao ra edng nghe vd trong da so cae trudng hpp thi ngudi chu tri de tdi sang fao ra edng nghe se ehu dpng dang ky bao ve fai san tri tud hoac tim ed hpi chuyen giao edng nghe cho DN de dua ket qua nghien cQu va Qng dyng frong ddi sdng hay SX-KD, mang lai lpi nhuan va loi ich eho fat ca cac ben. Ne'u khdng cd thu nhap hay lpi nhuan gpp cho tac gia thl se thieu di ddng luc cho qua trinh sang tao lien tue va lau dai
Ket qua khao sat d heu ehi so 7 trong bang ve so thu hay lpi nhuan cua dPn vj ehu tri cung cho ket qua that vong vl deu d mQe rat fhap. S d thu hay Ipi nhudn cua cae tac gia rat khd hnh foan va neu frQ di gia tn cua tri IhQc ea nhan, sang tao ca nhdn vd tdm huyet eua tac gia, thi cd the so tien md cdc tac gia thu dUOc tQ eac hpp ddng ehuyen giao cdng nghe khdng cdn cd phan loi nhugn theo each hach toan kinh doanh thong thudng. Khac vdl cae tac gia, ddn vj chu quan la cdc trudng DH edng lap fhl nhiem vy ehinh la nghien cQu va dao fao Phan kinh phi hd'tro cho cae de tai nghien ciJu khoa hgc phuc vu dao tao hay nghien cUu KH-CN hudng ldi phdt trien cdng nghe thudng dupe lay ti) ngudn ngdn sdch nhd nUdc cho KH-CN .. Chinh vl vdy s d hen thu duoc hay sd thu du cd la 5% hay 10% tinh tren giatn hop ddng thi cung cdthedUdc coi la khoan loi nhudn, Cac chi phi true tidp va gian tiep hen quan tdi cac hop ddng ehuyen giao cdng nghd thudng do cac tac gia va ddn vi trung gian la cac cdng ty mdi gidi hay dich vu chuyen giao cdng nghe chiu trach nhiem. Neu ddn vj chti tri khdng phai tai frd hay chi phi gl eho cac tac gia thi khdng nen thu bat ky mdt khoan phi nao doi vdi cde hpp ddng ehuyen giao cdng nghe nham khuyen khich sang fao va nang cao nang luc ca nhan cho cac nha giao kiem nha KH-CN,
Kef qua khao sal cae heu chi ehinh va phu tQ muc 8-10 cung cho thd'y hieu qua hoat dpng
36 86+87/2015
Q U A N TRI KINH DOANH
CGCN cua trudng dai hoc nay cho cdc to ehQe va DNVN chi d mQe dp trung binh. Ca ben CGCN va ben nhdn CGCN deu danh gia d mQe TB ngoai trQ 1 hop ddng chuyen giao cdng nghd san xuaf.
3. Lam gi de thuc day boat dpng chuye'n giao cdng ngh$ td cdc trudng dal hpc cho cac to chQc va doanh nghidp Vt$t Nam?
3.1. Xay dung t)p tieu chide dinh gia hoat dpng CGCN va tim ra cac dH'm yi'u dn phai khac phuc
Neu khdng sd dung cdng eu de danh gia cac hogt dpng va hieu qua hoat ddng CGCN ma chi diing mdt vai nhdn dmh trong nghj quyet hay bao cao thi khd cd the xac dmh dupc chinh xae mde dd thanh cdng, han ehe. mdc dd tien bd cua tQng trQdng dgi hpe frong vide gan ket cdng tac dao tao vdi nghien cdu khoa hoc, phat tnen cdng nghe va chuyen giao cdng nghd vi cpng dong vd vi su nghiep phat tridn ben vQng cua Viet Nam. Chinh vl vgy, gdi y dau hen Id mdi trudng dai hpc nen chu ddng xdy dung cdc cdng cu danh gia va phuong phap danh gia de Idm tdi lieu hudng dah ndi bd vd cung cd'p thdng hn chung cho eae nha doanh nghidp hay td chdc cd quan tam tdi viec hdp tac vdi nhd trudng trong eac hogt ddng dao tgo, nghien cQu khoa hpe, phat tnen edng nghg va chuyen giao cdng nghe.
Viec ddn vi djnh ky trien khai danh gia va eae nhd KH tu danh gia ve hieu qua eae hogt dpng CGCN thed 10 heu ehi ed ban nhu da trinh bay d tren cd the giup hm ra eae diem yeu kem, nguyen nhdn va cac giai phap khae phuc can thiet de thuc day cac hegt ddng CGCN nham mang lai lpi ieh cho tat ea eac ben lidn quan, ndng cao kha nang cgnh tranh eua eac trudng, gdp phan gan kdt ly ludn vdi thuc heh, dua cac sang tao KH-CN vao cude sdng va kinh doanh,
3.2. Tao mdi budng thupn lpi cho doi mdi va sing tao bang vipc thiei Ipp ca c/je" tu chu va tu chiu trach nhipm da cac dan v/ vi dc giang viin kiem nhi KH-CN
C P ehe hanh ehinh thdng thoang se cho phep va thuc giuc giang vien tham gia tu van cho doanh nghiep, Idm uy vien hdi dong quan tn ddc lap, lam thdnh vidn eac frung tam nghien cQu vd phaf trie'n cdng nghe (R&D) tat eae doanh nghiep, , Co che ty chu va cd che hd'trd tai ehinh eua trudng vd tim ngudn hd'trp tai chinh tQ cac doanh nghiep ddng vai trd quan trpng trong viee thue day eac sang fao
So 86+87/2015
KH-CN, hudng cac nghien cQu KH-CN gan vdi nhu eau cac nganh nghe. Mdi frudng thudn lpi khdng ehi ed cac quy djnh hanh chinh thugn iqi, giam thieu cac thu tuc quan trj KH-CN ma cdn phai ia mpt mdi trudng ludn de cao van hda nghien cQu vd sang fao KH-CN hudng tdi phuc vu tot eho edng tac giang dgy cung nhu phat tnen cdng nghd de ehuyen giao cho cac to chQe va doanh nghiep nham thu dupe hieu qua.
3.3. Tao dpng Ipc du m^nh di thuc di'y cac giing vien kiim nhi KH-CN thuc hipn do) mdi va sang (30 lien tuc gan vdi hoat dpng CGCN cho cac to chQc va DNVN
Cae Ludt Chuyen giao Cdng nghe 2006 va Lugt Khoa hoc va Cdng nghe 2013 khdng du mgnh de tao ddng lyc cu the cho eae giang vien kiem nha KH-CN dan than vao eac thQ thach khae nghiet va rui ro eua cudc dua sang fao KH-CN fren pham VI toan cau. Neu chf cd cac quy dinh chung chung va ty le phan ehia nguon fhu dupc fU CGCN khdng rd rang thl khdng the thuc day cac hoat ddng CGCN Suy cho cung, sang tao KH-CN phai phy thudc vao nang luc sang tao, dam me va tam huyet cua cac ca nhdn, cac nhdm sang tao Cho nen thu nhap du sdng va du tai tao sQc lao ddng sang tgo se quan trpng hon nhie'u so vdi cac loai giay khen ve fhanh tich..
Cac trudng can ed mdf cd ehe ehia se ldi ich hop ly, tdn trdng ban quyen tac gia ddi vdi cac y tudng sang fao da dUdc ma hda thanh cac thdnh phan cua cdng nghe ma giang vien, sinh vien da thyc hien..,, trong dd ca nhan cd y tudng sang tgo cd the duoc chia de'n 50% phan fhu duoc tQ bat ky hpp dong chuyen giao cdng nghe nao. Trong frudng hpp nha trudng khdng phai dau tu nhieu cho cac de tat hay du an KH-CN fhi cd the cho fac gia hudng foan bo ban quyen va phan thu de thuc day cac hoat ddng CGCN tao danh tieng cho trudng va tao ddng luc cho eae hoat ddng nghien cQu KH-CN vQa phuc vu dao tgo vda phuc vu xa hoi.
3.4. Thuc day cic md hlnh hpp tie da dang glOa dc giing vlen, doanh nghipp, nhi KH-CN trong nudc vi quoc H
Khdng cd sy hpp lac va ke't nd'i chai che vdi cgng ddng doanh nghiep thi khdng the thuc hien dUdc sQ menh "lam khoa hoc vi nhan sinh" va cac nha trudng cd the fr6 thanh cac "6c dao - thap nga" khi chuan dau ra cua sinh vien khong theo
_ _ _ ^ _ _ _ ^ _ ^ _ _ ^ _ khoa hoc ^
thddngmai 121
QUAN TRI KINH DOANH
sat nhu cau cua DN va cija XH. Giai phap la phcii hm each tang cudng giao luu, thue day cac md hinh hop tae da dang giQa nha trudng, eac nha KH-CN vdi cac hidp hpi DN, nganh nghe, hdi cUu hoc vien hay eau lac bd cuu hpe vien ,.
Trdn thue te rat it khi mdt cdng nghd ddn le dupe sQ dung, ma thdng thudng met ddn vi hay doanh nghiep phai sQ dung mpt he thong cae cdng nghd khac nhau dUOc tich hdp de tao ra mdt san phdm hay mdt dieh vy. Trong b ^ eanh Viet Nam dang md cda va hdi nhap sau rdng vao nen kinh td toan cdu, thi bdt ky sang tgo KH-CN nao eung phai ed kha nang canh tranh khu vyc hay canh tranh quoc te fhl mdi cd gia trj cao va cd the dupe ehuyen giao eho eae to ehQe va doanh nghidp Viet Nam Chinh vi vay, cae trudng can tao dieu kidn de eac giang vien kiem nha KH-CN cua trudng cd nhieu Cd hdi hep can va hpp tac vdi nhau eung nhu vdi eae ehuyen gia va nha KH-CN quoc td de cung nghien cQu va phaf tnen cae cdng nghe hay cac he thdng cdng nghe fich hdp phue vu eac nhu cau da dang va ngay eang fang eCia cae tc chdc va doanh nghiep Vtet Nam.
3.5. Di'y manh dc hopt dpng PR va did vu marketing cdng ngh$ ti-ong qui trinh thuc hipn dc dien lupc nghiin cQu, dit then KH-CN va til dn trf tui da dc nhdm tac gia vi nhi trudg
Dya trdn ke't qua khao sat vd phdng vdn ehuyen sau, da sd cac nha KH-CN tai cdc trUdng DH deu fy danh gia la it cd kha nang true hep lam PR va markehng cho cac san pham KH-CN hay cae thanh phan edng nghe do minh sang tao ra, Nhin nhan thye te mdt each cdng bang thi thuc trang nhieu ket qua de tai hay du an KH-CN if cd kha nang Qng dyng hay chuyen giao eho DN khdng hoan toan xua't phat tQ ly dd chat ludng kem ma ci day edn cd nhieu rao can tQ tam ly cho den ky nang fd chUc cdc dich vu markehng cdng nghe tQ trudng dai hpc cho cae to chQc va doanh nghidp. Chinh vl vay, vdi tu each la don vi chu quan va true hep quan tn cac chien lupc KH-CN, eae trudng nen thief lap cdc van phdng chuyen giao eong nghe hay trung tdm chuyen giao tri thQc va cdng nghe de eung cap cac dieh vu marketing khoa hpc cdng nghe cho cde tae gia vl eac ioi ich ehung va rieng theo hop ddng thda thudn tren cd sd ton trpng cae quyen sd hQu tri tue
Ketlu^in
Phat then giao dye, dao tgo, khoa hpc va cong nghd ludn dupe coi la qudc sach hang dau cua Vidt Nam. Khoa hpe vd cdng nghe ludn dUde coi Id nen tang vd la dpng luc cho phat tnen ben vQng eua Viet Nam Con ngudi, trong dd cd cac giang vien kiem nha KH-CN ludn ludn la trung tam cua phdt frien ben vQng cua Viet Nam Vdy thi de tranh cac lang phi ngudn luc nhu hten nay, cac nha quan ly hay quan In cdc cap, dac biet la cac frudng can phai ddi mdi can ban tu duy va tao dung ngay mdi trudng thudn loi va ddng luc du manh de thuc day eae hogt ddng chuyen giao cdng nghe tQ trudng dat hoc cho eae to chUe va doanh nghidp Viet N a m . *
7a/ lliu tiiam khao:
1. Luat Chuyen giao Cdng nghe 2006.
2 Ludt Khoa hpe va Cdng nghe 2013.
3, Hodng Dinh Phi (2012), Quan tn cong nghe.
Nha xuat ban Dai hpe Qudc gia Ha Ndi.
4. Gary D Libecap, University Entrepreneurship and Technology Transfer, Emerald Publisher, 2005.
Summary
According to many reports over the past 3 decades of renewal (1986-2015), Vietnamese uni- versities have not fully exploited their potential and advantages in connecting edueahon with scienhhc research, technological development and transfer The article presents a new approach to under- stand and evaluate the technological transfer from universihes and businesses and organizations. On that basis, universihes can achvely build up or adjust their science-technology strategies and strategies to foster technological transfer appro- pnate with situahon, capacity and potenhal
