VIEN CHAN NUOI - Tgp chi Khoa hgc Cdng nghe Chdn nudi - S6 12-Thang 6-2008
TAO RA LON CON SAU KHI C A Y PHOI NANG Tir THU TINH TRONG ONG NGHIEM
Ngu&i dich : Nguyin Thi Thoa vd Dd Vdn Huamg Phong Thi nghiem trong diem te b^o dong vat -Vien ChSn nuoi
Cdng nghe tao phdi lgn trong dng nghiem (IVP), bao gdm viec nudi chin te bao tning, thu tinh dng nghiem va nudi cay hgp tir, dugc cai tien bdi nhieu nha nghien cuu nhung ket qua van edn thap bdi vi ty le phdi phat trien den giai doan phdi nang thap. va chat lugng phdi kem.
Muc tieu ciia cdng nghe nay la xay dung mdt quy trinh IVP tao ra phdi nang va kiem tra kha nang phat trien cua phdi nang tdi giai doan mang thai khi cay cho lgn nhan. Kikuchi va cs (2002) - Phdng Da dang ngudn gen, vien CNSH Nhat Ban da tien hanh nudi thanh thuc tning trong dng nghiem d 2 dieu kien 5% oxi va 20% dxi, thu tinh trong dng nghiem va nudi cay hgp tir d dieu kien 5% dxi nhu sau: •: • •
Thi nghiem 1: Hgp tir dugc nudi trong mdi trudng nudi cay bd sung dudng Gluco tir ngay 0 (ngay bat dau thu tinh trong dng nghiem) den ngay thii 6. • ; ,. •
Thi nghiem 2: Hgp tir dugc nudi trong mdi trudng bd sung dudng Gluco (IVC-Glu) tir ngay 0 den ngay 2, sau dd nudi trong mdi trudng bd sung pyruvate va lactate (PVC-PyrLac) tir ngay 2 tdi ngay 6.
Thi nghiem 3: Hgp tir dugc nudi trong mdi trudng IVC-PyrLac tir ngay 0 den ngay 2, tiep theo nudi chung trong mdi trudng IVC-Glu tir ngay 2 den ngay 6.
Thi nghiem 4: Hgp tir dugc nudi trong mdi trudng IVC-PyrLac tir ngay 0 den ngay 6.
Te bao tning chin dugc nudi d dieu kien dxi 5% va 20% khdng cd su khac biet ve ty le hinh thanh phdi nang thu d ngay thir 6. Tuy nhien, chat lugng phdi (danh gia bang sd lugng te bao) cao hon khi nudi tning d dieu kien 5% dxi (sd lugng te bao trung binh 43,5) so vai nudi tning d dieu kien 20% dxi (sd lugng te bao trung binh 37,8). Khi san xuat phdi trong dng nghiem, nudi cay phdi trong mdi trudng IVC-Pyrlac tir ngay 0 den ngay 2 va chuyen sang nudi tiep trong mdi trudng IVC-Glu tir ngay 2 den ngay thir 6, ty le phdi phat trien den giai doan phdi nang dat 25,3% va sd lugng te bao 48,7 cao hon so vdi nudi hgp tir trong mdi trudng IVC-Glu ngay 0-2 va IVC-Glu ngay 2-6; IVC-Glu ngay 0-2 va IVC-PyrLac ngay 2-6; IVC-PyrLac ngay 0-2 va IVC-PyrLac ngay 2-6 (ty le phdi nang 5,8%o tdi 18,1% va sd te bao 35,4 tdi 37,1).
Sau dd, chuan bi mdi trudng IVC- Pyrlac cd bd sung te bao bieu md dng dan tning lgn (CM) cho hai ngay dau va danh gia anh hudng cua nd tdi sir phat trien tdi giai doan phdi nang.
Nudi cay hgp tir trong mdi trudng CM d 2 ngay dau va nudi tiep trong mdi trudng bd sung dudng Gluco trong 4 ngay. Ket qua cho thay, cd anh hudng ro ret trong viec lam tang sd lugng te bao phdi nang (58,3) so vdi nudi cay hgp tu trong mdi trudng IVC-PyrLac (48,3).
Cudi ciing, danh gia kha nang sdng cua phdi bang each nudi chin te bao tning va thu tinh trong dng nghiem d dieu kien 5% dxi va nudi cay hgp tir trong mdi trudng CM. Phdi nang gian nd d ngay thii 5 (sd te bao trung binh 49,7) khi cay cho lgn nhan (cay 50 phdi nang truang cho Ign nhan) ket qua Ign cd chira va sinh ra 8 lgn con khoe manh. Hon nira, khi phdi nang gian nd d ngay thiir 6 (sd te bao tnmg binh la 80,2) cay cho 2 Ign nhan ddng pha, ca 2 lgn deu chOra va de ra tdng sd 11 lgn con.
78
THONG TIN - Tin ngdn ...
Nhung ket qua tren chi ra rang, tao lgn con hoan hao cd thd tien hanh dua vao tao phdi trong dng nghiem da dugc nghien ciiu va xay dung thanh quy Uinh, quy Uinh nay da thu dugc phdi nang cd chat lugng cao. Cdng nghe nay gdp phin vao viec cai tidn di truyin lgn nhan ban va chuyen gen.
Nguon: Biology of reproduction 66,1033-1041 Society for the Study of Reproduction.Inc.
Y KIEN DANH GlA VE T A C HAI CUA ARSENIC TRONG THirC A N B 6 SUNG DUNG NUOI G A
Tir nhirng nam 1960 Arsenic da dugc sir dung rgng rai bd sung vao thiirc an (TA) nudi ga thuong pham de khdng che ky sinh triing dudng rudt, giam sUess, kich thich sinh trudng tang khdi lugng thjt lie va cai thien mau sac thit ga (thit hdng ban). Nhung theo kdt qua nghien ciiu mdi day cua cac nha khoa hgc Dai hgc Duquesne (My), thiirc an bo sung cd roxarsone (mdt loai khang sinh to, dan xuat cua arsenic) da kich thich sir sinh trudng he mach mau cua ga lam cho thit cd mau hdng ban, ddi vdi ngudi, hgp chat nay ciing cd tac dung nhu vay, dd la budc khdi dau lam phat sinh nhieu benh d ngudi, ke ca ung thu. TS. Basu (Khoa Mdi trudng va siic khoe nghemghiep thudc Dai hgc Pittsburgh) nhan dinh: day la mdt phat hien quan Ugng vi anh hudng cua roxarsone cd lien quan den siic khoe con ngudi; xet nghiem cho thay roxarsone lam tang sac td bang each hinh thanh nhieu mach mau hon cho ga va d ngudi ciing cd tac dung nhu vay.
Basu cho biet, qua trinh nay dugc ggi la sir hinh thanh rnach (an^iogenesis), mdt qua trinh sinh trudng phd bien, nhung ciing la mdt Uong nhung tien de ciia nhieu benh va un^ thu. Tuy chua xac dinh rd anh hudng cua roxarsone den siic khoe cua nhirng ai an thjt ga cd bd sung chat nay, nhung cdng nhan cac Uai ga thi cd nguy co bi nhilm vi hg hit bui cd chiia arsenic bay ra tir thiirc an va chat thai cua ga. Ngoai ra, nhirng ai lam viec hoac dimg phan bdn cd chira chat thai cua ga dugc an thiic an bd sung arsenic, ciing cd the bj nhiem do hit phai bui.
Trong khi dd, Hdi ddng chan nudi ga qudc gia (mdt td chiic thuong mai gia cam d Washington) khdng cd thdng bao ve cdng trinh nghien ciiu nay va cho rang roxarsone la an toan va dugc co quan quan ly thuc pham va thudc phe chuan. Theo Richard Lobb, ngudi phat ngdn cua Hdi ddng, viec nghien ciiu dua tren nhirng thir nghiem ciia phdng thi nghiem chir khdng cd nhiing bao cao thue td vd benh tat, khdng cd mdt nghien cim nao ve djch tl hgc. Cdn tap doan Alpharma (mdt cdng ty dugc phim chuyen nganh) thi binh luan: can lap lai va khang djnh bdi nhung nha nghien ciiu khac. Nhirng nha chan nudi gia cam My moi nam sir dung 2,2 trieu pao (a 998.800 kg) roxarsone. Trong sd 9 ti ga nudi dl lam ga ran, cd 70% dugc nudi bing khiu phin cd loai thiic an bd sung nay. Loai bd sung nay cung dugc diing nudi ga tay va Ign. Hon 95% roxarsone cho ga an da dugc bai tilt vao Uong chit thai ciia ga va thudng dimg lam phan bdn Uen nhung canh dong xung quanh cac Uang Uai hoac lam phan ben thuong phim. Arsenic tir nhung loai hinh nay cd the thim qua mat dit ngim xudng mach nude ngam dugc dim^ khai thac cung cip cho cdng dong. Cdng Uinh nghien ciiu ciia Basu va cdng su cdng bd hdi thang 3/2007 phat hien arsenic Uong thiic an bd sung dugc bien ddi thanh arsenic vd CO (dd la carcinogen) nhanh hon nhieu so vdi ngudi ta tudng.
Arsenic xuit hien mgt each tu nhien Uong mdi trudng, nhung nhung chit thai cdng nghiep tir cac nha may nhiet dien dot bing than md, mdt sd boat ddng cdngnghiep va ham md dugc dieu hoa chat che. Viec diing nd vao thudc sau va lam chit bao quan go da bi cam do anh hudng den sire khoe va khd loai bd nd ra khdi mdi Uudng. Tiep xiic lau dai vdi arsenic vd co se bj ung thu va cd lien quan ddn b?nh tim, tiiu dudng va giam siit chirc nang nao. Nhimg nghien cim khac
79