DI TRUYEN - GIONG VAT NUOI
^3 39 O KET QUA CHQN TAO DÒNG MÀI GIONG GÀ TÀU VÀNG
Tran Van Tmh\ Nguyén Hìru Tinh', Nguyén Thj Hìèp^', Nguyh Thj Le Hang', Bùi Thi Phuong' vd Nguyén Thf Lan An¥
N g à y n h | n b à i b à o ; 06/08/2015 - N g à y n h à n b à i p h à n bièn: 27/08/2015 N g à y b à i b à o é\x<?c chà'p nlign d à n g . 09/09/2015
T O M T A T
Tàu Vàng là mot giShg gà dia phucmg rat quen thuóc vói ngucri dàn Nam B$. De dành già n h ù n g uà diem ciia chùng ve khà nang dì truyen mQt so tinh trgng san xuat quan trpng, t u d o khai thàc tól da tiém nàng giòhg qua chgn loc tgo dòng chùng tòi thyc hien d e tài "Chpn t^o d ò n g gà Tàu Vàng de tao gà thuong phàm". Sii d y n g p h u o n g p h à p chgn loc co'dinh dòng va xilr ly so'liéu bang REML trèn phan mem V C K . Két q u a ve ngo^i hình gà Tàu Vàng co màu sàc long khà da dang, trén 85% gà 1 ngày tuoi là màu vàng rom d è h v à n g sàm, gà truòng thành con trong m à u long vàng dàm, vàng tuoi; con mài màu long vàng rom, vàng nàu, co dò'm den ó co, cành va duòi. Chàn vàng, da vàng nhgt dèh vàng, mào don.
Gà Tàu Vàng mpc long chàm, 8 tuan tuoi long p h ù chua kin, mpt so' con chu'a co long duòi. Nang suat dòng mài dat 128,8 quà/mài/nàm; ty le trùng co phói 93-95 %; ty l? a p nó/trùng a p >79%; TTTA/10 trùng 3,0-3,1. He so' di truyen rnpt so' tinh trang san xuat cùa d ò n g mài ve KL 8 tuan tuóì, san lupng trùng tuan de 23-34 va KL trùng là 0,330; 0,253 va 0,547.
Tic khóa: Dòng mai, gà Tàu Vàng, chon toc tao dòng
A B S T R A C T
R e s u l t s of s e l e c t i n g T a u v a n g ' s f e m a l e l i n e
Tran Van Tinh, Nguyén Huu Tinh, Nguyén Thi Hiep, Nguyén Thi Le Hang, Bui Thi Phuong and Nguyén Thi Lan Anh Tau Vang is well known as a popular chicken breed for people living in Southern Vietnam. To evaluate their advantages in heritability with some important production traits in order .to e^^loit m a x i m u m breed potential b y selecting to produce a commercial chicken line. The male and female chicken lines were selected by applying fixed line selecting method and analyzed data by REML based on VCE5. The phenotypic characteristics of Tau Vang are shown in variety colors; more than 85% at 1 day' old chickens had Straw yellow to dark yellow colors; mature male chickens showed dark yellow and light yellow colors; and mature female chickens had Straw yellow and brown yellow colors with black spots on neck, wings and tail. Ali chickens had yellow legs, light yellow to yellow skin, and a single comb. Tau Vang chicken breed demonstrated slow feathering speed; feather stili was not completed fili 8 weeks of age with no feather in tail of some chickens. For production performance, female chicken line oblained 128.8 egg/hen/year; rate of embryo eggs were 93-95%; batch rate/broody eggs were more than 79%; consumed feed/10 eggs were 3.0-3.1 kg. Heritability of some production traits of female chicken line about body weight at 8 wéeks of age, egg production during laying period from 23-34 weeks of age, and egg weight were 0.330, 0.253 and 0.547, respectively.
Key words: female Une, Tau vang chickeu, selected line
1 Phàn v i | n Chan nuòi Nam bó.
* Tàc già de lièn h?: ThS. Nguyén Thi Hièp, BM Di truyen - Gió'ng vàt niiói - Phàn vièn Chan nuói Nam bp.
Dia chi: Kp. H i ^ Thang, Bình Thàng, Dì An, Bình Duong. DT: 0986.979065; Email: [email protected]
KHKT Chàn nUQi So 1 2 - 2 0 1 5 9
D I TRUYEN - G I O N G V À T N U O I l.DÀTVÀNDÈ
Gà Tàu Vàng là mot giong gà dia phuong, kiém dung (thit va trùng) duoc nuòi ò càc tinh phia Nam Vièt Nam khà pho biSì va làu dòi. Nhieu tàc già dà dành già gà Tàu Vàng là mpt trong nhùng giò^ig gà bàn dia co nhieu ini di&n, nhu chà't lupng thit Ihom ngon, thich nghi cao vói mói truòng bàn dia. Nhùng nàm gan day, co n h i ^ nghién cihi v^ gà Tàu Vàng (Lam Minh Thuàn, 2003; N g u y l n Van Bac va ctv, 2005; Hoàng Tuan Thành va Nguyln Qu6c Dgl, 2009). De dành già khà nàng di truyen càc tinh trang san xuat quan trpng cùa gà Tàu Vàng va chpn tao dòng nhàm phó'i hpp, khai thàc toi da tiem nàng giong, de tài này dupc thi^c hi?n vói muc tiéu chpn Ipc dòng mài co nàng suà't trung/mài/nàm
>110 qua, ty 1? tning co phói/trùng à'p 93- 95%, ty 1^ nó/trùng à'p >75%, TITA/IO qua trùng 3-3,2 kg va uóc lupng tham so di truyen m$t so tinh trgng kinh té' quan trong cùa dòng mài.
2. VÀT LI$U VA PHirOfNG PHAP NGHIÉN CÙtJ 2.1. V$t li$u nghièn cùu
Dàn gà Tàu Vàng gió'ng tgi Trung Tàm Nghién cùu va Huàh luy^n Chàn nuói Bình Thàng dà dirpc chpn Ipc qua 03 thè' h? tu nàm 2008.
2.2. Phmmg phàp nghièn cùu
Phuong phdp chqn IQC C^ dinh dòng:
Ap dyng phuong phàp nhàn gió'ng dòng thuà'n d^ bào tòn càc tinh trgng chpn loc.
Xày dimg 20 già dinh cà the, àp d i ^ g quy Iu§t tuà'n hoàn luàn chuy&i trò'ng de' trành già tàng c§n huyè't, ISp so do chpn giong trong vòng khép kin.
Chpn Ipc ò ba thòi diém: gà 1 ngày tuoi, 8 tuàn tuoi (56 ngày) va 19 tuan tuoi
(133 ngày). Lue 56 ngày tuoi, chon ngoai h'mh: màu sàc long da va khoi lupng co the (gà mài X ±2SD; gà trong t u X -ISO d a i Jlf+2SD). Lue 133 ngày tuoi, gà dupc chpn lan cucn giai doan h à u bi, lo^ì gà qua màp, qua gay va co di tat.
Phuong phap thu th^p so liéu: Thu
thàp so liéu cà the bang càch deo so (cành va chàn) de theo dòi ve KL lue 1 ngày, 8 va 19 tuan tuoi, san lupng va KL trùng (lue 38 tuan tuoi).
Phucmg phàp xù ly soìi?u:
+ Phàn tich viàc hrpng càc thòng so di truyén cùa mot so tinh trang san xuS't bang phuong phàp REML trén phan mem VCE5 (Groeneveld, 2003) vói mò hình thó'ng ké tòng quàt: cho càc tinh trang sinh truòng (1) va càc tinh trang sinh san (2) n h u sau:
yiik = )a + G + Hj(G.) + Sk + aijk + ajk (1) (dùng cho tinh trang sinh truòng) yijk= |i + GÌ + H,(G.) + mk + ai|k + ei,k (2) (dùng cho tinh trang sinh san) Trong dò: Yijk: Già tri kieu hình tinh trang cùa ca thè" quan sàt; ^: Già tri trung bình kieu hình tinh trang cùa qudn thi; Gi: Anh huòng cùa the he thù i (i= 1,2....4); Sk: Anh huòng cùa gioì tinh; Hj(Gi): Anh huòng cùa dat àp j vd the he i; mk: Anh huòng cùa tuoi thành thi^ic cùa mài thù k; aijk: Anh huòng cùa di truyen cóng góp va eijk: vector cùa càc sai so ngàu nhién.
3. KÉT QUA VA THÀO LUÀN 3.1. D | c diem ngoai hình
Gà Tàu Vàng sau 7 thè' he chpn Ipc eó màu sac long khà da dang, pho bièh (>85%) gà 1 ngày tuoi là vàng rom dèh vàng sàm, khi truòng thành gà tròhg long vàng d§m, vàng tuoi; gà mài long vàng rom, vàng
10 KHKT Chàn nuói So 12-2015
DI TRUYEN - GIONG VAT NUOI nàu, co donn <den ò <oàì, cành va duòi. Chàn
vàng, da vàng nhat, mào don. Gà mpc long chàm, 8 tuan tuoi long phù chua kin, mot so' .chua co long duói. Dié'm dàc trung cùa gà Tàu vàng theo mpt so' tàc già là co long
chàn, mpc tu dnan d m ngón, tuy nhién trong dàn hien nay chi xuat hien long chàn mot so lupng it (5%). Tam vóc gà Tàu Vàng trung bình, lón hon gà Ri, nhò hon gà long màu 'khàc. Gà mài van con tap tinh dòi à'p.
Hình 1. Mgoai hinh giong gà Tàu Vàng
(A: 1.ngày tuoi, 3:4 tuan tuoi, C: dòng mài 10 thàng bioi va D: dòngftròhg 10 Ihang tuoi) 3.2.7)Iàngsalft'dòng3nài
3.2.1. Ty le nudi song vd tiéu thu ikùcàngiai do^n h^u bi
'^Bàngl. Ty iè nuói song, thiic àn'tiÈu*tìiu giai dog[n'h9U bi
Tuoi0-8 tt
8-19 tt Chi'tiéu Sol»rong(con) Nuói song (%) Tliùc àn (g/con) So' iuong (con) Nuòi song (%) Thùc àn (g/con)
T H I Trong Mai
1535 93,94 1950 120 420 97,50 97,11 5870 4920
T H I I Tióng Mai
1930 93,36 1940 150 735 97,33 97,55 5860 4900
T H I I I Trong Mài
1«72 93,65 1-945 80 430 97,50 97,67 5890 4910
T H I V Trong Mài
1960 94,04 1954 90 650 97,77 96,92 5890 4960
Kè't qua cho thà'y ty le nuoi song giai
doan 0-8 tuan hoi thà'p hon gà H'Mong, TPl, TF2 va TF3 (Pham Cóng Thié'u va ctv, 2009; Phùng Due Tien va ctv, 2009) nhung cao hon gà Ho, Mia va Móng (Ho Xuàn Tùng va ctv, 2009). Giai doan 8-19 tuan tuoi ty le nuòi só'ng cao tuong duong va hon gà H'Mong, gà Ho, Mia, Móng.
Thùc an tiéu thu giai doan 0-8 tuan tuoi cho àn tu do chung cho cà tró'ng va mài, lupng thùc àn tiéu thu bình quàn qua càc the he t u 1940-1954 g/con, cao hon gà Ho, Mia, Móng (Ho Xuàn Tùng va ctv, 2009) va gà H'Mong (Pham Cóng Thié'u va ctv, 2009), Tuy nhièn, so vói 03 dòng mài TPl, TP^ va TP3 thì dòng mài
KHKT Chàn nuoi Sd 12-2015
DI TRUYEN - G I O N G V A T N U O I gà Tàu vàng tiéu thu rat it (Phùng Due Tiéh va ctv, 2009). Giai doan 8-19 tuàn tuoi nuòi tàch riéng, thùc àn tiéu thu 5860-5890 g/con trong va 4900-4960 g/con mài, lupng thùc àn tièu thu này thà'p hon so vói gà H'Mong. Tòng lupng thùc àn tièu thu giai doan hau bi (0-19 tt) 6390- 6914 g/con mài va 7800-7844 g/con trong, thà'p hon gà H'Mong, n h u n g cao hon gà Ri Vàng Rom.
3.2.2. Khoi lugng dòng mài giai docm hàu bj Ké't qua bang 2 cho thay khoì lupng 1 ngày tuoi tuong duong vói gà Ho va cao hon gà Ri Vàng Rom va gà Mia l,5-2,4g (P<0,05).
Khó'i lupng 8 tuàh tuoi cao hon ò cà con trong va con mài gà Ho, gà Mia, gà Móng (Ho Xuàn Tùng va ctv, 2009). Khói lupng 19 tuÉìn tuoi khà Òn dinh qua càc the he (tròhg 2197-2250g va mài 1516-1540g) là cao hon so vói gà Mia, Móng, Ri Vàng Rom 95-295g.
Bang 2. Khoi lupng co the dòng mài 0,8 va 19 tuan tuoi dàn quan the
Tuoi(tuan tuoi) 0
8
19
Chi tiéu So luong (con) Khoi lugng (g) Cv (%) So luong (con) Khòi lupng (g) Cv(%) So' luong (con) Khcii lu(mg (g) Cv(%)
TH Trong Mài
1535 30,94 9,1 720 830,2 20,4
117 2200 7,73
722 605 18,6 437 1536 9,57
T H I I Trong Mài
1930 32,12 10,20 890 823,2
15,4 146 2197 7,74
912 602 16,92
717 1516 9,35
T H I I I T r o n g
1872 31,1S 10,1C 853 798,2 13,64 78 2210 7,24
Mài 1 1 858 637 15,47
420 1520 8,95
T H I V Trong Mài
1960 31,20 7,86 922 921 818 621 12,44 14,40
88 630 2250 1540 7,08 8,24
3.2.3. Khà nàng sinh san cùa dòng mài Tàu Vàng là giòhg gà dia phuong nén co nang suà't sinh san tiia'p, tuoi de qua trùng dau tién khà muòn va dao dpng trong khoàng bién dò rpng (133-237 ngày tuoi) tuong duong mot so'nghièn cùu cùa càc tàc già khàc (Passili
va ctv, 2010; Moges va ctv, 2010; Haunshi va dv, 2011; Vivian va Oleforuh, 2011;
Mengesha, 2012). Tuoi dat dinh de phù hpp vói cóng bÒ cùa Bùi H ù u Doàn va ctv (2011) trèn gà huóng trùng là ò 29-32 tuàn tuoi va gà huóng thit ò 32-34 tuan tuoi.
Bang 3. Mpt so chi tiéu ve sinh san cùa ba the h? gà Tàu Vàng dòng Mài
Chi tièuTum de t n i n g dau (5%) Tum de d^t dinh San lupng trù-ng/nam Thùc àn/10 trung Khoi lupng trùng (38-40 tt) xy 1^ tning co phòi/trùng a'p Ty le à'p n ò /trùng a p Ty le gà con to^i I/tning à'p
Dcm vi finh Ngày Ngày quà/mai
(kg) g
(%) (%) (%)
T H I ( n « 4 1 0 ) 135 214 128,2
3,1 46,5 ± 0,45
95,6 82,8 80,4
• m i l ( n . 4 3 0 ) 142 215 127,5
3,1 46,3 ±0,40
96,00 83,6 79,8
T H I I I ( n = 360) 144 238 128,8
3,0 46,410,42
96,30 83,4 79,5
12 KHKT Chan nuói Sii 12-2015
D I T R U Y E N - G I O N G V A T N U O I Dò'i vói càc giòhg gà dia phuong, và'n
de nàng cao nàng suà't sinh san khà khó khan, tìm ra qui luàt sinh san cùa dàn giòhg mói mong cài thièn dupc. Khào sàt nàng suà't trùng cà the cùa 182 gà mài de trén dàn Tàu Vàng chùng tói ghi nhgn kè't qua khà thù vj là nàng suà't trùng co mò'i tuong quan nghich vói tuoi bàt dau de, mò'i tuong quan này co y nghla vói P<0,001 va r=0,48. Hay nè'u xem xét tuong quan giùa nàng suà't trùng cùa cà giai doan khào sàt vói so' trùng de dupc trong tuan de dau tién (tuan tuoi 24) thì thay nang suat trùng
3.2.4, Thành phàn phuong sai vd he sodi truyen cùa mgt so tinh tr^ng Sinh sdn Bang 4. Cau trùc dù li^u su dyng cho phàn tich phuong sai
ti le thu$n vói so trùng de dupc cùa gà mài trong tuan de này vói P<0,001 va r=0,53.
Nhùng mò'i tuong quan này khà co y nghla trong còng tàc gió'ng dò'i vói gà dja phuong de cài thi|n nàng suà't sinh san do chpn Ipc dupc gà mài tòt som tu dò rùt ngàn dupc khoàng càch tliè' h?. Mpt kè't qua khàc là khòng eó mò'i tuong quan giùa khòi lupng trùng va so' lupng trùng de dupc cùa gà mài, nén tinh tr^ng nang suà't trùng va khó'i lupng trùng co the chpn Ipc song song va dpc lap vóinhau.
Tham so KL 8 tuan tuoi KL 19 tuan tuoi So t n i n g KL trung
D o n vi tinh g/con g/con trung/mài g/trùng/mài
So q u a n sàt 3708 1568 433 447
T r u n g b ì n h ( X ) 712,03 1738,61 29,71 43,34
SD 153,71 310,89 4,83 3,97
min 360 1120
11 31
Max 1300 2700 75 65,5
Ké't qua này phù hpp vói càc nghién thóng bào h? so di truyén ve KL 8 tuan tuoi cùu cùa Phùng Due Tié'n va ctv (2009) bien dpng trong phgm vi 0,28-0,33.
Bang 5. Càc thành phan phuong sai va h$ s6 di truyén
T i n h tr^ngKhoi luong 8 tuan tuffi Khòi lupng 19 tuan tuoi San l u o n g t n i n g Khòi lupng t n i n g TB
VA 4506,0 11978,5 36,9
9,0
V I 10038,0 23526,1 109,2
7,5
VP 14544,0 35504,6 146,1
16,5
h " ± S E 0,310 ± 0,037 0,337 ± 0,053 0,253 ±0,039 0,54710,062
Bang 6. H$ so tuong quan di truyén, tuong quan ngo^i cành va tuong quan kieu hinh
T u o n g q u a n KL t n i n g va KLStt KL trùng va KL19tl KL 8tt va KL9tt So' t n i n g va KL triing
re 0,527 0,608 0,747 -0,085
re
•0,085 0,106 0,494 0,453
IT 0,169 0,181 0,576 0,030
Ké't qua cho thà'y tuong quan di truyén giùa tinh trang khòi luong 8 va 19 tuàn tuoi là co he so' tuong quan di truyen duong va khà chat che. Do vày trong chpn Ipc ve tinh trang khó'i lupng trén dàn gió'ng Tàu Vàng dòng mài ta co thè chpn tinh trang này ó thòi diem gà dupc 8 tuàn tuÒi,
KHKT Chàn nuói So 12-2015 13
D I T R U Y É N - G I O N G V À T N U O I
còh giai -àoatì W hi&i tuoi chi cSn <*ipn v e ngoai hình n h u càc tuàn t u ^ khàc.
Gà Tàu Vàng dòng mài co màu sàc long khà da dang, h è n S5% gà con m o t ngày tuoi là màu vlaig r o m dèh vàng s l m , gà truòng thành con tròhg m à u long vàng dàm, vàng tuoi, n h u n g con mài m à u long vàng rom, vàng n à a , co d ò m den ò co, cành va duòi. O i à n vàng, da vàng nhat • d ^ vàng, mào don. Gà Tàu Vàng mpc long chàm, 8 tuan teiòi long p h ù chua kin, mot so' con chua ctó long -duói.
San hrpng trùng dòng mài S^ 128,8 quà/mài/nàm; ty le t r ù n g co phòi -93-95%;
ty le ap nò/ 'trùng à'p >79%; tièu toh thùc an/10 trùng 3,0-3,1. He so di truyén mot so
•tinh trang san miat kihèfi lupng co the 8 va 19 tuàn tuoi, san lupng trùng tuàn de 23-34 va khòi lupfig trùng t u o n g ù n g là 0,330;
0,337; 0,253 va 0,547.
C ó ' t h è b ò qua tinh trang khòi lupng co thè lue 19 t u ^ tuoi trong qua ttình chpn giong khi dà chpn ky tinh trang này ò thòi diém gà dupc 8 t u ^ tuoi.
TÀI U$U THAM KHÀO
1 Nguyln Vàn Bàc, Le Viét Ly, Dinh Cóng Tien va Nguyén Ng^c Dixtmg ^005) Khà nàng sinh tnmng va sinh san cùa gà Tàu Vàng mien Nam.
h ti p://ww w. vcn. vìin. vn/Prin tPrevie w. a spx'ID=2023.
', Bùi H&u Doàn, Nguyln Thj Mai, Nguyln Thanh Sem va Nguyln Huy Dat (2011), Càc chi tièu dùng trong nghièn ahi ch5n nuói già cam. Nhà xuà't bàn Nòng nghiép Ha N9Ì, 119 trang.
3 Passili Bekele T. Adnay, H.M. Gjoen, J. Kathle and Ginna Abebe (2010), Production Peifonnance of Dual Purpwse Crosses of Two Indigenous with Two Exotic Chicken Breeds in Sub-tropical Environment.
International Journal of Poullry Science, 9(7): 702-710.
4. Groeneveld C, (2003). CoiBjRitation of rmdom and fixed effects in animai breeding with tìie PEST paclcage. PhD Course, School of velerinary medicine, Hannover, Germany.
S HannAi S., M. 'Nhat^n, M. Shanmugam, MK.
Pa*», M.R. Keddy, « . SnmfiM, V. R^kamar and A.K. Panda (2011), Charactenzation of two hidian native cfùcken breeds for production, egg and semcn
^uiflity, and welfare trails. Toultry Sdence, « : 3]*-3aO.
fi MengeAa M. (2012), Indigenous Ouòken Pro&idtion and thelnnaleCharactenstics. AsiantJouiinal'ofiPeaillg' Science, 6(2). 56-64.
7 Moges T., Mellesse A. «nd Sessie T. (2010), Assessmenl ói village chicken production system and ev^luation of the protìuctive and Teproducbve performance Of-locai chicken ecotype in Bure districi, Norih west Ethiopia. African Journal of Agncultural .Research,S(13): 1739-^1744.
o. Hoàng Tuan Thành »B Nguyén QuSc •D?t (2009), Khà n9ng san xuITt cùa gà Tàu vàng nuòi bào tón tm Long An. Bào cào Kè't-qua bao ton nguón gen vàt nuòi Vièt Nam (2005 -2009), trang: 174 -ISO.
7. 'Phgm<:fingThi^u,Vù'Ng9c'Son,'Hràng^VànÌEièu<và Trdn f^ìnt Nhàn (2009), Nghién aro t^c aiem ngo^i hình-khànàng^inh truòng va sinh san cùagàM'ìHoqg qua càc thè'he du^c chgn Ipc.'Bào c à o ^ o a hpc nSm 2008, Vi^n ChSn nuòi, Ph^i Di truyén - Giot^ v^t nuòi, trang- 268-276.
10. Làm Minh Thu|in (2003), Chpn Ipc nàng cao siic sinh san cùa càc già dinh gà Tàu vàng. Bào cao khoa h^c khoa chàn nuòi thù y, Tnròng Dai h^c Nóng Làm TP H6 Chi Minh.
11. Phùng 'E>ùc Ti^n, 'N'guyln Quy Kttiém, Hoàng Vàn Lpc, D 5 Thi Spi, Le Thi ThuHiài, Nguyln Thi Muòi, Dào Bìch-Loan, Tran T h u l i a r ^ Pham ThùyLinh va Le Tién Dùng (2009), Ket qua r^hien ahi va chgn Igc tao bó'n dòng gà long màu huóng thit TPl, TP2 va TP3 qua 3 Ihè'h?. Bào cào khoa hpc nam 2008, Vièn Chàn nuòi, PhJm Di truyen - Giòng vSt nuói, trang: 296 -307.
12. Ho Xuàn Tùng, Nguyln HuyDat Nguyln Vàn Dói^
Vù Chi Thi?n va Nguyln Thj Thu Hien (2009), Dành già dàc diè'm ng09Ì hình va khà nàng sinh tnróng, sinh san cùa 3 giwig gà Ho, Mia va Móng t^ tr^ ^^rc nghièm lièn Nuih. fóo cào -khoa hgc cùa Vì?n ChSn nuòi, Phan Di truyén - Q&igvlt nuòi, trangi 286-295.
id. Vivian U. and Oleforuh Okoleh (2011), Esiimation of genetic parameters and selection for egg production traits in a Nigerìan locai chicken ecotype. ARPN Journal of Agncultural and Biologica! Science, 6(12).
54-56.