• Tidak ada hasil yang ditemukan

(DANG LAM, HAI AN, HAI PHONG) HOAT DONG QUAN LY DI TICH VA LE HOI TlfdNG NHd NGO QUYEN TAI MIEU TRUNG HANH

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2024

Membagikan "(DANG LAM, HAI AN, HAI PHONG) HOAT DONG QUAN LY DI TICH VA LE HOI TlfdNG NHd NGO QUYEN TAI MIEU TRUNG HANH"

Copied!
8
0
0

Teks penuh

(1)

HOAT D O N G QUAN LY DI TICH VA LE HOI TlfdNG NHd NGO QUYEN TAI MIEU TRUNG HANH

(DANG LAM, HAI AN, HAI PHONG)

Nguyen Thdy An Khoa Du Uch Email: [email protected] Ngdy nhdn bdi: 16/01/2018

NgdyPB ddnh gid: 05/02/2018 Ngdy duyet ddng: 12/02/2018 TOM TAT

Dudi sy lanh dao cua Ngd Quyen, raanh ddt Hdi Phdng da ehiin dau ehdng lai su xam luge cita quan Nam Han tten sdng Bach Dang vao nam 938. Nhan dan noi day da xay dyng nhidu di tich va td chiic Id hOi tudng nhd cdng on cua anh himg dan tdc Ngd Quyen. Di tich va le hgi tudng nhd Ngd Quyen d Hai Phdng la net van hda ddc thu, ddng thdi ciing khdng dinh tin ngudng thd anh hung dan tgc d Viet Nam.

Tur khda: Ngo Quyen, di tich. le hgi

HISTORIC RELIC MANAGEMENT AND NGO QUYEN COMMEMORATION FESTIVAL IN TRUNG HANH TEMPLE

(DANG LAM WARD, HAI AN DISTRICT, HAI PHONG CITY) ABSTRACT

With great leadership of Ngo Quyen, Haiphong, a heroic land won in the battle against Namhan force in Bachdang River in the year 938. The citizens here huih many temples and held festivals to comraeraorate their national hero, Ngo Quyen. Vestiges and festivals of commemorating Ngo Quyen in Haiphong are typical cultural features and an illusttation of Vietnam heroic worship.

Key words: Ngo Quyen, vestige, festival

1. M d DAU tai Tu Luong Xam vdi quy md edp qudn, ban Hai Phdng la mdnh ddt gdn vdi nhiiu l l 30 di tich thd Ngd Quydn tai Hdi Phdng diu hgi tiuydn thdng nhu Id hdi Din Nghe, Id hgi t^ chuc Id hgi d l frrdng nhd cdng an cua Due chgi ttdu Dd Son, Id hdi din Trang Trinh... Ngd vuong, trong do cd di tich milu Trung ttong dd khdng thi khdng nbdc din ll hgi Hanh da tim hiit sy quan tdm eua ddng dao frrdng nhd Ngd Quyin. Ngodi Id hgi didn ra dan cu dia phuang va du khdch.

TAP CHI KHOA HQC, S6 27, thang 3/2018 I 37

(2)

Trong bdi viit nay, chiing tdi tdp trung lara rd md hinh quan ly di tich va Id hgi tai milu Trung Hanh - mdt di tich cdp Qudc gia gdn vdi tuc phung thd Ngd Quyen tai quan Hai An. Qua dd, chiing tdi mudn nhan manh din tinh hieu qua cua md hinh ndy.

2. N O I DUNG

2.1. Gi&i thifu vi Ngo Quyen vd di tich miiu Trung Hdnh

Gi&i thieu ve Ngo Quyin

Ngd Quyin (897 - 944) que d Dudng Lam, Ba Vi, Son Tdy nay thugc Ha Ndi. Sau khi Duong Dinh Nghe ldn cam quydn xung Tiet do sd, do rain md tai nang, nhiet huyet cuu dan, giiip nudc cita Ngd Quyen, dng da giao cho Ngd Quydn trdn gift, cai quan vimg ddt Ai Chau va ga con gdi Id Duong Thi Nhu Nggc (nhidu sach ghi la Duong Phuong Lan).

Ndm 937, Duong Dinh Nghe bi Kilu Cdng Tien giet hai d l doat chiic Tiet do sii.

Do sg hai trudc the lyc cua Ngd Quyen, Kieu Cdng Tien ben cho ngudi dem eua eai sang cdu cim vua Nam Han Id Luu Cung. Luu Cung da vdi vdng de ra kd hoach thdn tinh Giao Chau va giao cho con frai la Van vuong Hodng Thao true tiep dem quan va hang ngan chiin thuyen theo bd bien vimg Ddng Bac tien vao nudc ta theo dudng tu cua sdng Bach Ddng.

Trudc tinh hinh do, Ngd Quydn da nhanh chong tap hgp lue lugng de tri ndi phan, diet ngoai xam, Cudi thdng 10 nara 938, Ngd Quyen dem qudn vao Dai La tidu diet Kieu Cdng Tien. Sau do, Ngd Quyin va bd tham muu keo quan vd viing bien Ddng Bdc (trong do chgn vung Luong Xdra nay thude phudng Nam Hai, quan Hai An, Hdi Phong lam noi ddng dai bdn doanh) chudn bj ddn danh quan Nam Han.

Ong nhan dinh vd dua ra mgt ke sach that tai tinh: "Hodng Thao la dda fre khd dai, dera qudn tu xa din, qudn linh cdn met mdi, lai nghe Cdng Tidn da chdt, khdng cd ngudi lam ndi iing, da mdt via trudc rdi. Quan ta lay sue cdn khde dich vdi quan mdt mdi, tat phd dugc. Nhung bgn chiing cd lgi d chien thuyin, ta khdng phdng bi tnrdc tbi the dugc thua chua biet ra sao. Neu sai ngudi dem cgc ldn vat nhon ddu, bit sdt ddng ngam ttudc d cua biln, thuydn cua bgn chung theo nudc trieu len vdo ttong bang cgc, thi sau do ta de b l cbl ngu, khdng cho chide ndo ra thodt" [1, tt.244].

Cudi mua ddng nam 938, lgi dyng nudc thuy hidu ddng len, lai cd gid miia Ddng Bdc, Hodng Thao cb! buy doan thuydn chidn tien vao cira biln Bach Dang. Gap doan thuySn ehiin nhe cua ta do tudng Nguyen Tat To ngudi ldng Gia Vien chi huy ra khidu chien, doan thuyen giac ddc thuc dudi theo. Khi doan thuyen gidc tiln sdu va vugt qua vung ciia bien Bach Ddng thi nudc trieu bat ddu xudng.

Dd cdng la luc dodn thuydn chidn eua Hoang Thao da Igt hoan toan vao ttong tran dia mai phye eua ta. Khi nudc thuy tneu nit, Ngd Quyen ba lenh phan cdng td cdc mui qudn thuy, bd. Quan Nam Han hi danh bat ngcf khdng kip chdng dd lien thao chay ra bien, song, quan ta da tidn cdng ddn thuydn gi?c vao bai cgc. Luc nay, nudc sdng nit nhanh, bai cgc nhgn nhd len, thuyen giac lao vao miii cgc bi vd tan, toan bg quan giac phan thi bi giet, phan bi chet dudi. Ten tudng giac la Hoang Thao ciing bi tieu diet tai fran.

Sau chien thdng Bach Dang gift yen bd cdi, mua xuan nam 939, Ngd Quyen xung Vuong va chgn ddng do d Cd Loa. Ong mat nam Giap Thin (944), thg 47 tudi.

38 I TRirdNG DAI HOC HAI PHONG

(3)

Vdi cdng lao to ldn vdi ddn tdc Viet Nam, sau khi Ngd Quyin mdt, nhidu nai trdn dat nudc ta dd Idp d i n thd && tudng nhd cdng on Ngai, trong do Hdi Phdng Id dia phuong cd mat do cac di tich thd Ngd Quyen day dac nhdt. Tinh din nam 2016, tai Hai Phdng cd 33 di tich thd Ngd Quydn, trong dd cd 16 di tich dugc cdng nhan la di tich cap Qudc gia.

Gi&i thieu vi di tich mieu Trung Hdnh Mieu Trung Hdnh ndm ttong cura mieu, chiia Trung Hdnh dugc Nha nudc xip hang cum di tich cap Qudc gia nam 1993, nay thudc phudng Ddng Ldra, quan Hai An.

Xua kia, day la vung ddt Ngd Quyen ddng qudn vd huy ddng sue ngudi, sue cua ddnh quan xdm luge Nam Hdn ndra 938. Theo eae cu cao nien frong lang k l Iai, xua kia tai day cd con lach ndi cira Bach Ddng vdi sdng Lach Tray, la noi tap hgp nhftng thuydn ehien nhd cua Ngd Quyen de chudn bi cho cude chien. Con lach dd trudc cd ten la lach Lang Ben, ngay nay da dugc bdi dap va bien thanh khu ddn cu Ben Lang.

Trung Hanh la mdt frong 17 lang xa ed he thdng bd phdng, tich trft quan luong ciia Ngd Quyen nen dugc cac trieu dai phong kidn phong sac, cdng nhdn vide thd phung Ngd Vuong. Trung Hdnh vdn ndi tieng Id vimg ddt cd nhiiu ngudi dd dat, nhieu quan vdn, quan vo cd tai hidn vdn duge ghi frong gia pha cac ddng hg. Vi the, dan gian cd cdu:

"An Duong Trung Hanh, Kim Thanh - Quynh Khe, thi ngdn chi da sF' (Idng Trung Hanh huyen An Duong, lang Quynh Khe huydn Kira Thanh ddi truyin cd nhiiu quan).i;2, fr.59]

Milu Trung Hdnh cd quy md vfta phai, vdi dien tich ban 2440m^ kiln tnic

dugc hda quydn trong khdng gian cay xanh vdi nhiing cdy cd thy tieu bidu nhu cay nhan (hon 200 tudi), bdn cay gao (ban 100 tudi), cay bdng (80 tudi). Mieu Trung Hanh la cdng trinh cd ket cdu hodn chinh, quy md khep kin gdra: kidn tnic cdng, sdn rgng, tda bdi dudng, hai bdn gidi vu, cung ngoai, cung cam theo kidu ndi cdng ngoai qudc.

Trdi qua nhieu lan triing tu, ddu vdt cua ldn khdi dung ddu tidn la nhihig trang fri chara rdng raay vao ddu the ki XVII vdn cdn tren bdn eay cdt cdi son son. Vat lieu xdy dyng truydn thdng dugc thd bidn chu yen la gd, da, ngdi gach Bat Trang. Ldn tu sua gan ddy nhat la vdo thdng 10 ndm 2016, Ban quan ly di tich da cho sua lai toan bd ngdi Igp trdn di tich, son son thdp vdng lai cac hang cdt dudi sy cho phep cua Bd Vdn hda.

The thao vd Du lich va giam sat cua Sd Vdn hda va The thao Hdi Phdng.

Mieu Trung Hdnh cdn luu gift rdt nhidu cd vat quen thudc bdng gd nhu: kieu bat cdng (tren 200 ndm), gia ehieng, bd bat bim; bg chap kich gdm dai dao, doan dao, ehiiy, roi, guam, quan tdy, hai ngya ehiin, tugng Due Ngd vuong tac theo ldi try frdn, tugng bdn vd binh hg tdng Due Ngd vuong; bdng gidy nhu:

16 dao sac phong tu ddi vua Le Trung Hung den vua Khai Dinh; bdng ddng nhu: chudng, khay den, chdn nen, dinh ddt frdm; hac trdn lung riia; do sii nhu: ehde mdc due, bdt huong, ddc binh...

2.2. Ho^t dgng quan ly di tich vd to chire le hgi tai milu Trung Hanh

2.2.1 Hogt dgng qudn ly di tich Ndra 1993, cym raidu chua Trung Hanh dugc Nha nudc x i p hang Di tieh kiln tnic, nghd thuat cdp Qudc gia. Ciing vdi do.

Ban Quan ly di tieh cura milu chua Trung TAP CHI KHOA HQC, S6 27, thang 3/2018 I 39

(4)

Hanh dugc thanh lap nhdra cd su thdng nhdt frong quan ly, bdo tdn di tich dac biet nay. Ban Quan ly di tich thudng cd 10 thanh vien thudng tryc, phu frach cac mdng boat ddng cua di tich nhu bao ve di tich va cac cd vat, sua chfta tu bd di tich, ve sinh frong khu di tich, td chuc Id hgi, ddn tiep khach thap phuong, qudn ly cdng quy.

Lang Trung Hanh trudc thudc tdng Trung Hdnh, nay thugc phudng Dang Lara, quan Hdi An ngodi di tich cym raieu chiia Trung Hanh cdn di tich dinh Trung Hdnh cung thd Due vuong Ngd Quyen. Ngoai qudn ly mieu chua Trung Hdnh, Ban quan ly cdn qudn ly cd di tich dinh Trung Hdnh nen boat ddng qudn ly quy cu, tbdng nhdt gifta cac di tich. Cii 4 nam, sd thanh vidn trong Ban quan ly di tich lai dugc bau lai mgt ldn, khi bau cd su tham gia giam sat cua UBND phudng, cdc Td trudng td ddn phd, nhan dan trong phudng.

Trong boat ddng bao tdn di tich. Ban Quan Iy di tich xae dinh hai vdn de co ban Id bao quan, tu bd di tich theo chdt lieu vd tdn tao di tich. Cu Khoa Kim Ta - Phd Ban Qudn ly di tich mieu chua Trung Hanh cho bidt tu nam 1993 den nay, cdng tac bdo quan, tu bd vd tdn tao di tich ludn dugc quan tam va tiln hanh theo nhiing dgt cu the.

Trong hoat dgng bao quan, tu bd va tdn tao di tich mieu Trung Hanh, fren thyc t l chiu sy quan ly vd gidm sat tryc tilp ciia UBND phudng Ddng Lam, tuy nhidn vdn dudi sy giam sat va chi dao tir UBND qudn Hai An cung nhu Sd Vdn hda va Thi thao Hai Phdng. Khi mudn tu sua, tdn tao bdt cii mdt bd phdn nao frong di tich, Ban qudn ly di tich phai ed van ban trinh UBND phudng cung nhu Sd Vdn hda va Thi thao Hdi

Phdng. Sau kbi cd van ban hdi dap mdi dua vdo dd dl tu sua, tdn t^o hay khdng.

Dien binh nhu vide tu bd lai khu virc tda cung cam va tugng due Ngd vuong vao ndm 2011. Do tugng diic Ngd vuong dugc tac bang go, ttai qua thdi gian dai huong khoi va di chuyen ttong nhftng ngdy Id hgi, mgt phdn ben ma trai cua Ngudi bi ran nut va ndra den. Ban qudn Iy di tich liic do xdc dinh phai kip thdi son sfta vd tu bd de tugng khdng bi bidn dang nen da lap hd so xin sua va phuc hdi tugng. Van ban cd xac nhdn ciia chinh quyin dia phuang duge giii ldn Sd Van hda. The thao va Du lich Hdi Phdng, Bd Van hda. The Thao va Du lich. Sau khi cd van ban ddng y eua edp tten, viec tu sua, phyc hdi tugng da dugc tidn hdnh dudi su giam sat ciia can bg chuyen radn Sd Van hda thdnh phd, can bd chuydn ttdch edp Bd.

Trong ldn tu bd va tdn t^o vao nam 2013, Ban Quan ly di tieh cho xdy dyng va lap ddt bd thdng chieu sang va cap thoat nudc; xay dyng nhd khdch (Noi dat Bia Huong cdng ghi nhd 42 vi cd cdng frong xdy dyng va bdo vd cyra di tich mieu chua, ciing la noi tiep ddn khdch thap phuang, sap le vao mieu); xay dyng san railu bdng gach Bat Trang va bang ndi quy tham quan di tich.

Gdn day nhdt, vdo thang 10 nam 2016, vide tu bd lai toan bg bg mdi cita milu Tmng Hdnh va son thdp lai cae cdt gd trong gian Bai dudng vd tda Hau cung cung dugc tien hanh dudi dang tu bo dam bao tinh nguyen gdc. Todn bg be thong cdt cai tai gian Bai dudng vd ttong gian Hau cung dugc son son thep vang lai. Bg mdi cua mieu dugc gia co cho chdc chan hon. Hoat ddng tu bd ndy deu cd sy giam sat cda Sd Vdn hda va The thao, UBND phudng Dang Lam eung cac thanh 40 I TRlTCJNG D^I HQC HAI PHONG

(5)

vidn ttong Ban quan Iy di tich mieu chua Trung Hdnh.

Trong qua trinh bao quan cdc hidn vat ttong di tich milu Trung Hdnh, Ban qudn ly chu y den ky thuat bdo quan di vdt theo chat lieu. He thdng 16 sac phong cua cac ttieu dai phong kien ddi vdi viec thd tu Ngd vuang.

Bang cdng nhdn cum di tieh cdp Qudc gia cua Bd Van hda - Tbdng tin (1993) deu dugc bdo vd dudi Idp kinh 10 ly; eac ddy cao su va hgng nudc, bmh cuu hda dugc bd tri ddy du frong khudn vien raieu nhdm xir ly khi cd hda hoan. Nhiing cd vat bang gd chiu tdc ddng manh bdi thdi gian va khi hdu ndng am nhu:

Kidu bat edng, thanh doan dao, bd chap kich khi cd ddu hieu mit gay cung da dugc gia cd can than, han che vide di chuyen ra ben ngoai khi td chuc le hgi... Ban Quan ly da thdng nhat vide frd luong hang thang cho bao ve di tich 24/24h, nhan vien dgn ve sinh cho khudn vien di tich. Tu nam 1993 din nay, di tich raieu Trung Hdnh chua xay ra bdt ky sy mdt raat cd vat nao. Khudn vien di tich cung ludn sach se, tiioang raat.

Thdng qua viec tim hieu boat ddng qudn Iy di tich tai milu Trung Hanh, chung tdi nit ra so dd Md hinh quan ly di tich mieu Trung Hanh nhu sau:

/^ ^

UBND phutmg Dang Lam

1 *

_,

- 1

—>

T-. S

B Q L d i t i c h mi

Hoat dong bao quan, tu b6 di tich

\f Bao quan di tich theo chat lieu g6

' V

Bao quan dl tich theo chat liSu gach

'

Bao quan di tich theo chat lieu gidy

\>

Bao quan di tich theo chdt lieu khac

<

eu, c hua Trung Hanh

>

Hoat dpng ton tao di tich

. - - ^ ,

Xay dimg nha khach

Xay dung vucm cay cong vien di tich

Lam bai do xe a

dl tich

v \ ' \ ' Xay

dimg khu dich vu

Lap dat he thong cap thoat nuoc

Xay dimg mang ludi chieu sangva he thdng thong tin lien lac

Sff dd 1: Md hinh quan ly di tich mieu Trung Hdnh Hogt dgng to chuc le hgi

Trong qua trinh nghien cuu thuc dia tai di tich milu Trung Hanh tu nam 2015 din nay, chiing tdi nhan thdy qud frinh td chiic le hgi tai day khd thdng nhat ve mat

thdi gian vd ndi dung boat ddng. Thdi gian td chuc Id hdi vdo 2 ngay la 17 va 18 thang Gieng hdng nam. Ddy la khoang thdi gian (tu 16 din 18 thang Gieng) cac di rich thd Ngd Quydn tai Hai Phdng thudng td chdc Id

T^P CHi KHOA HQC, S^ 27, thang 3/2018 I 41

(6)

hdi tudng nhd Ngai, budng vd ngdy Thanh hda (18 thang Gieng).

- Doi v&i cdng tdc chudn bi le hgi:

Trudng Ban quan Iy di tich (thudng la Chu tieh UBND phudng) va Phd ban Qudn ly di tich - ngudi chiu frach nhiera chinh ddi vdi di tich) se hgp ban vdi cac thdnh vien frong Ban quan ly, nhftng can bd chu chdt ciia phudng Ddng Ldm, ngudi diing dau cdc Hdi phu nft, Cao tudi va dai dien dgi td Nam quan, Nu quan. Sau do, tiiy vao chftc ndng, nhiem vu cua minh ma cdc bd phan phan cdng cdng vide cy the den eae ca nhan, tap the. Tieu chi quan ttgng ddi vdi nhirng ngudi tham gia viec chinh trong Id hdi la gia dinh thudn hda, khdng cd frd (tang ma), phu nu khdng frong kieng cu.

Theo cu Khoa Kira Ta, trudc khi td chuc Id hdi. Ban Quan ly di tich da lam viec vdi cdng an phudng Dang Lam vl cdng tac dam bdo an ninh trat ty frong thdi gian didn ra ll hdi; Yeu cau dam bao khdng de dien ra boat ddng bdi toan, ban hang rong, cd bac, frd choi hien dai tai khu vyc di tich. Ban Qudn Iy cung mdi ddi phdng chay chua chay ciia qudn Hai An den xem xet an toan phdng chdng chay nd vd de nghi bd frg khi can thiit. Rieng cdng tdc cuu hda, hang nam se cd 02 ddn 04 dgt kidm tta, hd frg nhdm dam bdo an toan cho di tich.

Vao dip le hdi, cu 3 ndm mgt lan, ddi rude mieu Tmng Hanh se cu mdt doan rude kidu diic Ngd vuong vl dinh Trung Hanh.

Nhung ngudi cd tu each dao due tdt se duge chgn vao dgi binh rude. Cdc di vdt nhu long dinh, kieu bat cdng, long, bd chdp kich, bat bao va Id vat se dugc chuan bi chu ddo cho doan rude. Ddi vdi 16 vdt dang due Ngd vuong: xdi phai ddng vudng; Ign phdi do ngudi dugc phdn cdng nudi tu 1 ndm tnrdc, cac nguyen lieu phue vu cho viec chudn hi Id

phdm phai dugc van chuyin vao khu vyc nhi bep theo cua bdu (mgt ldi ciia phu vao di tieh).

Kinh phi td chiic Id hdi do trich tu quj chung cua phudng, nhung phdn ldn Idy tu tiln cdng due ciia di tich. Trude ngay dien ra chinh hgi, cac dd thd ty, huong hoa cung phai dugc bay bien xong. Kinh phi 02 bua an dau cho Ban Quan ly di tieh, ddi te va ngudi giup vi?c deu do ty ca nhdn ddng. Kinh phi bfta an tdng ket le hdi se dugc trieh hi tien quy cua di tich.

- Hogt dgng trong li hgi:

Vdo sdng ngay 17 thdng Gieng, Id md eua eung cdm va le mde due (tdm tugng nh^

Ngai) dugc tiln hanh. Trudc khi lam ll, trudng ban td chiie Id hdi (thudng la mdt Pho chu tieh phudng) eung Phd ban Qudn ly di tieh thdp hucmg frong railu dk xin phep tiln hdnh nghi Id. Sau do nhftng ngudi cd nhiem vu phai ngam raidng giing, bit raidng bdng tam vdl do de tranh phdt ngdn bua bai, khdng dung muc trudc thanh thdn. Chudng ttong cung dugc gidng ragt hdi bdo bieu va dgi nhac cdng tdu nhac frong sudt le md cila cung va le mdc dye. Sau kbi md ciia cung cdra, tugng Due vuong Ngd Quyen se dugc lau bang khdn nude la thom theo quy frinh lau mat tugng, mii tugng, tay va thdn tugng, ngai tugng, chdn tugng rdi dugc thay do long bao. Tiep theo la Id di cung thanh thugng, dua tugng Due Ngd vuong dich ra phia ngoai (di cung ngoai) de nhan ddn chiem bai. Thdi gian cho cae nghi Id ttdn diln ra frong khoang 45 phut.

Sau nghi Id mdc due, toan the Ban To chuc va nhdn dan tap tmng d phia sdn milu dd khai mac Id hgi. Sau phdn dn dinh td chire, gidi thieu dai bieu la nghi Id chao cd. Trudng Ban td chuc Id hgi dgc bai gidi thieu thdn the, sy nghidp cua Ngd Quydn vd danh 1 phiit tudng niem vi anh hung dan tde. Sau tiing 42 I TRirdNG DAI HOC HAI PHONG

(7)

ttdng khai hdi cua cy Khoa Kim Ta, chinh thdc phdn Te nara quan, phdn dang hucmg cua cae doan the, ddng hg, ca nhan dugc thyc hien. Ngi dung te nam quan gdm day du cac budc: qudn tay sd, cu soat le vat, hdnh so hien te, hdnh a hidn te, hanh chung biln tl, dgc chuc, dm phudc, hda chuc. Id tdt.

Chieu ngdy 18 thang Gieng, ll di cung ndi (di chuyen tugng Due Ngd vuong vao vi tri cii bdn frong cung cdm) dugc didn ra gidng trinh ty cua le di cung ngoai. Ngudi tham gia vao Id ciing ngdm mieng gung va bit raidng bdng tdm khan dd. Sau nghi le nay, dgi te nu quan cua phudng tiln hdnh td Id. Cdc budc frong te nft quan ciing gidng vdi ddi te nam quan, gdm: quan tdy sd, cu sodt Id vdt, hanh so hien td, hdnh d hidn te, hanh chung hidn te, dgc chuc, am phudc, hda ehuc, Id tdt.

Sau phdn te nft quan, vide Id Thanh coi nhu hoan tdt. Diem khdc bidt frong Id hdi mieu Tnmg Hanh so vdi nhieu di tich thd Ngd Quydn cdn d phdn Id cung chiing sinh phia gdc sdn mieu. Theo cac cu cao nien ttong Idng, Id Cling ehiing sinh tai mieu dugc truyen lai tu ddi xua. Dd la xudt phat tft tmh than nhan vdn cua cha dng ma chuan bi do an ciing cho eac cd hdn tu tap tai Id hdi, sau khi nhdn dugc Id, ed hdn phai di khdi khudn vien di tich de khdng qudy qua noi tdn nghiem thd Due Ngd vuong.

Trudc day, mdt ngi dung quan frgng vua mang tinh nghi le vua mang tinh hgi la tuc mua roi trong le rude Due Ngd vuang tu milu sang dinh Trung Hanh. Tuy nhien, hidn nay tue nay chi dugc tai hien 3 den 5 ndm I ldn ma thdi. Nhimg frd choi dan gian va hidn dai diu khdng xudt hidn trong le hdi tudng nhd Ngd Quyin tai railu Trung Hanh. VI the, yiu td Id dugc coi Id chu chdt trong Id bdi milu Trung Hdnh.

- Hogt ddng ngay sau li hgi:

Theo Ban quan ly di tich, sau Id ta vd Id Cling chiing smh vdo chieu ngay 18 thang Gidng, Id hgi tai milu Trung Hanh dugc khep Iai. Hoat dgng hgp tdng ket cdng tac Id hdi duge dien ra vao radt vai ngay sau do. Ban qudn ly di tieh cho biet, cdng tdc thu chi cho Id hdi dugc ghi chep vd cdng bd cdng khai frong cugc hgp tdng ket nay. Chiing tdi da tien banh khdo sdt y kidn cita nhftng thanh vidn ddi td nam quan, dgi td nu quan va dai didn Hdi Ngudi eao tudi, Hdi Phu nu, ehinh quyen dia phuong phudng Ddng Lam vl cdng tac thu chi tai railu Trung Hdnh. Kdt qua khdo sat cho thdy, tdt cd ddu bai Idng vdi cdng tac thdng bao tdng sd tien thu chi cua di tich mieu Trung Hanh ttong tung nam. Sd tien cdng quy cdn lai deu dugc su dung ed hieu qua cho cdng tae tu bd, tdn tao di tich va td chuc Id hdi.

Trong ndi dung cugc hgp tdng kdt sau 16 hdi, cac thanh vidn ttong Ban Td ehiic Id hgi, nhdn ddn dia phuong cdn ddng gdp y kien the hien sy hai ldng, ddng long va gdp y vd mgi mat ddi vdi cdng tdc qudn ly di tich vd td chiic le hgi. Ban Quan ly di tieh se ghi nhdn y kien vd se cd nhiing dieu chinh theo hudng tich cue.

Nhin chung. Id hdi tudng nhd Ngd Quyen tai mieu Trung Hanh nam trong chudi Id hdi cac di tich thd Ngai tai Hai Phong. Ban Quan iy di tich va Ban Td chuc le hdi da cd gdng luu gift nhftng boat dgng mang tinh nghi le truyen thdng ciia lang Trung Hanh cd xua. Tu ddy khoi day tinh cam, ldng ty hao ve le hgi truyin tbdng eua cac ddng tdc noi ddy.

Qua nghien cim ve Ie hgi tai milu Trung Hdnh, chung tdi nit ra md hinh quan ly Id hdi nhu sau:

T^P CHI KHOA HQC, S6 27, thang 3/2018 43

(8)

PLAN (Lap kl hoach) DO (Thuc hi$n) CHECK (Kiim tra)

Hoat ddng chudn bj Id hgi

Hoat ddng frong Ie hdi

Hoat ddng ngaysau le hdi

Quanly qua ttinh thyc hidn

Sy hai long cua chinh quyen

Su hai long cua cdng ddng dan cu

Tac dgng len ddi sdng vdn hda - xd hgi

1 — •

Ket qua boat dgng

Td chdc/ Van hdnh Ket qua

Thdng tin gdp y ACT (Hanh dgng)

Sff dd 2: Md hinh quan ly le hgi tgi mieu Trung Hanh

3. KET LUAN

Mieu Trung Hanh ndm frong cum di tieh mieu chua Tnmg Hanh dugc xep bang di tieh cap qudc gia ndm 1993. Vdi sy nd lyc cua Ban quan Iy di tich cung vdi y thuc cua cu ddn noi day da giup raidu Trung Hanh bdo

tdn dugc he thdng cac di vdt eung Id hdi tmyen thdng tudng nhd Ngd Quyen. Md hinh quan ly di tich va Id hdi tai raidu Tmng Hanh cho thdy tinh hidu qua frong boat ddng bdo tdn va phat huy gia tri vdn hda tu radt di tich edp qudc gia cd quy rad vua phai nay.

TAI LIEU THAM KHAO

1. Ngd ST Lien vd cac su than nhd Le, Dgi Viet sie ki todn thu. Tap 1 (Dich vd ehii thich:

Phan Huy Le; Hieu dinh: Ha Van Tdn - 2009), Nxb Khoa hgc Xd hdi, Hd Ndi.

2. Sd Vdn hda Thdng tin (2005), Hdi Phdng - Di tich - Danh thdng xip hgng qudc gia, Hdi Phdng

3. UBND quan Hai An (2013), Di sdn vdn hda qudn Hdi An nhirng ddu dn lich su. Nxb Hdi Phdng.

44 TRirdNG D^I HQC HAI PHONG

Referensi

Dokumen terkait