Ddt Cheo que lua vao xuan
•PHAM QUYNH NHCNG NONG DAN M 6 SAY HAT
CHEO
Cich day gan hai nam, trong mgt dip vd thim nhflng bfinh nhin chiia bdng tai gia (finh lUdng y Dao Viet Thoan, tdi bat ngd bdi tidng hit cheo tutd vui rgn ring cua bic ndng din bi bdng vung cd v i mat q u ^ f^y bang • tr^ng. Tidng hit cheo cua lao n6ng dan 69 tudi, que xa Ld Giang (DSng Hung - Thii Binh) da xua £ bao i u lo v i mang den nhflng nu cucfi hidm hoi trfin gucaig mat hang chuc bfnh nhan. Ong li Vu Minh Khinh, cuu "mXP tham gia bio vfi cku Ham Rdng nhflng n i m 1965 - 1967, va li bd ddi chidn dau tai chien trudng mi^n Ddng Nam bd v i Campuchia tfl n i m 1968 -1975 chdng dequdcMyximlUde.
Khflng smh ra d dat cheo truyen thdng, nhung ong Iai say mfi hit cheo ngay tfl cdn rat nhd do dUdc thda hudng tfl me. Ong Ifliinh co bift tai sing tie nhieu bii hit cheo ea nggi qufi hudr^
Thii Binh, ca ngdi tinh ddng chi ddng ddi nhu bii chfio "Nguyfn di theo Dang", "Bdng di trfin cao", "Bflc tranh gdi anh linh dao", ca canh eheo "Tham tinh que hUdng"... da dugc cae nghfi sy Uu tu Nhu Hoa, Thanh Ngoan, Xuin Hanh, Thanh Mai... trtnh biy tren Ian sdng Dai tidng noi Vift Nam. Nhi^u lan difiu, ca cinh cua 6ng da duoc eiu lac bg chfio cua ba con cic xa lan can nhu Phong Chiu, An Chiu coi la cam nang mdi khi giao lUu, bieu dien.
Vao mgt ngiy cudi nam trdi rfit dim, ong dua tdi den xi An Chau, mgt dja phudng mdi ndi len vfli mdi thon mdt ciu Iac bd hit cheo tn^en thdng.
Mdi 1 gid chieu m i cic thinh vifin Cau Iac bg hat eheo thdn An Nap di te tuu kha ddng du tai nhi dng \^. Ngoai trfl
I thanh nien So 4&8 thdng l&2-20iE
Ca caih cheo 'Cting t i gio To cut ong \'y la can bo ve hUu, edn lai moi ngu6i trong cau lac bg deu la ndng dan thflthiet.
Yeu cheo va me hit eheo. nfin cic thinh vifin tu hgi lai vdi nhau giao luu sinh hoat cho v-ui xom. vui nha. Da phan cac nhac cu nhu tam, neo. nhi...
deu dUdc cac bac nong dan kheo tay d day tu san xuat. Trong tieng dan Ueng trdng rgn rang, gigng ca mucft ma dim tham cua co Lang, chii Khifiu cat len nhu mang den bao difiu binh yen tdt lanh cho ngudi dan mien que vat va. Ba Hoa, du dang ban ron tu sfla phin mg cua to tien dip cuoi nam cung tranh thu tat qua lam vai bai gop vm.
Lin theo tie'ng hat cheo tha thiet dang vang \'ang diu day. toi tim de'n dUdc gia dinh chu Tien CO Miii Thira cfl nhflng Ilic nong n h i n la co ehu lai bat nhac len hat vai dieu cheo cho vui. Chu bao: tha'y bo me thich hat cheo. hai cau con trai di lam an xa da gop tien mua bieu bo ampli, dong vien bd me yeu ca hat cho VUI tudi gia.
Cach day 5 nam. co chu chua biet hat mot cau cheo. nhung khi ong Khinh
"kich" bing cau hit: "Yeu cheo tim dfi'n vdi nhau' Co phai dau thay Thi Mau ma ham Yeu cheo bdi qua yeu ddi' Yeu cai hay. dep tfl thdi cha ong". ma chii da
Cdu lgc bp cheo thon Khuoc Dong quyet tam tu hge. Chi sau vai thang miet mai "ngdi goc buong" tham am.
CO chu da hat chic duoc nhip, duoc phich. dUdc ldi cua 20 lan dieu cheo cd va den nay thi cheo da la niem say me khong the thieu cua co chii va ca con chau trong gia dinh.
CHIEU CHEO TRniEN THONG LANG KHUOC
Lang Khudc thuge xa Phong Chiu (Dong Hung - Thai Binh) dUdc coi la
"noi cheo ldn" cua ca nudc. Hien hong ling CO dinh thd eac vi to cua nghe thuat hat cheo. nga\' 12 thing 8 am licb hang nam, nhan dan trong lang \ i nhieu doan cheo cflng cac dien vien.
nghe sT cheo da ve day ding hUdng tudng nhd.
Theo cudn "Lich sfl eheo lang Khudc" va "Mgt nghin nam da't va ngudi Thai Binh" thi cheo lang Khudc CO tfl the k>' 13 va phat tiien cue thinh vao Uifi k\' 17. Luc dd. ca ling cd tdi IS ginh hit. Iuu difin quanh nam phuc vu khip cac san kha'u din gian xflDong. xij:
Doii. xfl Nam. xfl Bic \'a ca cung dinh cic vuong tri'eu phong kieh. D'au the' k>' 20. lang Khudc ndi tie'ng bdi ganh hat cua cu kep Mue. Pho Thi. Chanh kn...
\-d[ cac kep Ngan. \'u \'an Phy. Cao Kim
Trach, Cao Kim Didn, Pham Van Dien, Dao Thi Na,...
Nim 2007, Hgi VSn nghf din gian Vifit Nam phong ting danh hifu nghfi nhan din gian hat chfio cho hai ngucri deu Ii ngudi lang Khudc la cu Cao Kim Trach va eu Pham Vin Dien. Vao thing 12/ 2015 mdi diy, 09 ngudi din tiong lang da dfldc Bd The thao vi Du lieh tang K^ nifm chUdng Vi su nghifip vin, hda. Ba Bde, con gii nghfi nhin Cao Kim Trach li mgt trong sd diin ngudi dUde tang danh hifiu cao quy dd va ciing Ii ngudi die bifit dam mfi hit cheo. Vdi bi, sinh ra li dl hit chfio va hat cheo dmh Ii cudc sdng, b ^ vliy, khdng ne hi mua rfit, dfim h6m, trong lang ngoii xi hfi diu cd md h^i li cd tie'ng liat cheo cua ba. \ ^ Nguyfin Thi Thuy Hang - con gai bi hifin dang li giio vifin day nhac tidu hgc eung li mdt gigng ca cheo, hat nhin vin nghfi eua nginh giio due huyen Ddng Hung.
Hifn nay, nhtie ddn nhflng gigng cheo ndi bat eua "chifiu eheo ling Khudc", eao nien thi cd dng Ro, dng Khang, dng Hdng, dng Hoach, trung nifin thi cd co Cay, cd Quy, anh Lang, anh Thui, chi HUdng, chi Ut, lfla thanh nifin thi cd Thanh Thao, Quach Thi Xifim, va cac chiu Thu Ha, Hang, Hi Linh, Mai Trang, M<iiih Hung... b do tudi thidu nifin nhi ddng dang Ii nhflng
"biu vit" cua chidu chfio ling Khudc.
0 ling Khudc ai ai eung yfiu cheo va bidt hat eheo cd, cd nhflng gia dinh chfio ndi tidng nhu ^ i£nh dng Ha Quai^ Tidt, Quich V^ Khdi, Quach Vin Cuong, Bui Vin Thuin, Quach Van I4p...Didn hinh nhu gia <finh dng Quich Van Cfldng, sau 5 nim la van cong Doin chfio Thii Nguyfin, nam 1984 vg chdng dng ti'd v"^ qufi vi diu la hat nhin vin nghf ndng edt eda ling, xa va cua huyfn. Vd chdng con trai cda dng dang Ii dien vien hit chinh cua Doin chfio Hung Yen, con gii Quach
•nil Xifim cung Ii gigng chfio cd tidng trong ling ngay tflngay cdn nhd vi hifn Ii giang vifin hfldng Cao dang Van hoa nghf tiiuit tinh Thii Binh, chiu gai
Quich Hi Linh mdi 5 tudi nhung cung rdt say mfi chfio cd vi hit dugc n h u ^ nhi^fin nhflng lin difiu chfio cd mi dng bi, bdm? tn^en dtiy cho.
" N G H £ s i " L A N 6 N G DAN
Theo thdi gian, nhieu thd hf rfin luyfn tfl chidu cheo ling Khudc da d^t tdi dinh eao nghfi thuiit chfio, tid thanh nghfi Sl vi Ii hat nhin ndng cdt cua nhifeu doin nghe thuit trong ci nude.
Cu Cao Kim Trfich, cy Ph^im V5n Dien - nghfi nhin cheo difiu li^f n ling Khudc di dugc mdi de'n truyen d^iy cho nhi^u doin cheo trung Udng vi cac ti'nh ban.
Cdc chdu hgc smh mua hdt cheo trong sdn trudng
Hifn nay, d l i n g Khudc cd mfit
gUdng mat vfla chdm budc qua do tudi thanh nifin dugc xem nhu la "nghf sF' ndng din ndi bit trong lang, bdi chi sinh ra vi lip nghifp ngay ttii ndi chfin rau cSt rdn, edng vifc hing ngiy vin la chuyfn ddng ang, ling qufi, nhung ttjfng ciu cheo cua ehi Iai dat tdi mflc chuyen nghifp, Iim d ^ say thdn thflc bao trii tim yfiu chfio theo tflng difu mua, cau h i t Chi Ii Quich Thj HUdng {36 hidi), ni^m tu hio cua ngudi din ling Khudc, m6t tiong sd hiem hoi d chieu cheo ling Khudc cdn gin gifl, phit trien dUdc Idi hit Iin difu chfio cd ed tfl bao ddi truyen Iai.
Being chat gigng cao vflt, ren vang, khi t i ^ bdng, tha thiet, nhflng ciu via, ngim, sfl... theo Idi cheo cd ling Khudc cua chi nhu Idi cudn tdi cung chu Khinh, ed Bic - nhiing ndng din me say chfio - dim chim vio khung cinh ling qufi vio miia tiay hdi nhfl thflc nhu
md. Vdi IQ- thuit ldy hdi, niy hat, nhip Idi sau mOt phich, vudt nhe'' ngin i, a va dly ciu len dinh (thay cho ldi hit ddu ddu phd bidn) rdi tira rd xudng thSit h^m..., chj Hudng da tao dUdc di'u an rieng cua minh - ngudi
"nghfi si" ndng din, lam eho tung eau hit ti-d nfin tUdi mdi, gdi md dUde sU dam mfi hflng khdi tfl tiiinh gii.
fiXTCHfeOVAOXUAN Trudc kia, theo ngudi din ling Khudc kd lai, cic ginh hit tiong ling di luu difin quanh nim, nfin cfl ddn dip ddn tdt vui xuin cic ginh hit lai cd dip tfe tuu ddng du v§ ling. Nhin dip niy, ling md hSi hit - mua - diln cheo dl cic ginh hit tranh tii, thi thd va phuc vu bi con din ling rong mdi cugc vui sudt ca mfla xuin. Tifi'p ndi tni^^n thdr^ d6, vio miing bdn tdt hing nim, ngay tai dinh ling {nay la chieu cheo) ngucri lang Khudc I^ii nio nflc md hdi mda - iiat - difin cheo.
Khdng nd dd miia xuin can ngiy, ra Gifing, Hai vi tiling Ba {im lich) hang nam, ngudi din ling Khudc, ngudi din ca xi Phong Chiu vi bi con tfl cae xi, cic hiQifin Iin can edn ed nhieu dip tung bdng nd nflc keo ve lang Khudc de ciing vui lfi hgi t^i chua Long Chiu - Cd Tu sud't 3 ngiy 3 dfim (W ngiy 19 - 22/2 am lich) vi Ifi hgi t?i ddn - chua Am Vd Linh Tfl keo dii 3 ddn 5 ngay (tfl ngay 14-16/3 im ljch).
Theo dng Quich Xuin Siu, Trudng ban Van hoi xi Phong Chiu, mua - hit - difin cheo da tid thinh ndp sdng, thinh tinh cich cua ngUdi ling Khudc, cua xi Phong Chiu. Nhd cd nifem say mfi yfiu cheo mi difin mao ndng thdn mdi cua xa Phong Chiu dugc ddi thay, phit trien, thd hf tr^ khdng bj cim dd vao cac tf n ^ xa hdi, diu chim chi hgc t|p, lim an, td tham them net dep van hoi tinh than cua ddt chfeo ling Khudc.
NhQng ngay niy, ngudi din dat chfio ling Khudc, ngudi din cic midn que yfiu chfio tinh Thii Binh cung dang hdi ha t|ip luyfn mua - hit - dien cheo ddn mua xuin vui cung ddt nUdc"