TLf LIgU
DITA VAN HOA PHI VAT THE VAO GIANG OAY TRONG TROONG HOC
; S o 7 xu
NGUYfeN THI THU H A N G
Gi^o d ^ c di s§n - m d t phirvng thtrc b^o ton vii p h a t huy g i i trf di san vHn hda phi v$t t h i
Van hda l i mft khii nifm phflc tgp v i cd nhidu eich phan logi vin hda khic nhau.
Trong dd, cic nhi din tpc hgc chia vin hda thanh hai ITnh vyc chinh la vin hda vit chit va vin hda tinh thin. Dfl viy, ttong vin hda vgt chit ludn hiln thi nhflng gii tri, bilu hifn cua vin hda tinh thin v i nguge lgi. Hifn nay, cich phin logi van hda cua UNESCO dugc su dyng pbl biln hon ci.
Theo dd, UNESCO phan logi van hda theo hai dang thiic, hai thuit ngu co bin li vin hda vit thd v i vin hda phi vit tbl. Trong Cdng udc vl bio vf di sin vin hda phi vit ttie 2003, UNESCO dinh nghTa: Di sin vin hda phi vit thi dupc hilu l i cic tip quin, cic hinh ttiuc thi hifn, bilu dgt, tri ttiflc, ky ning v i kem ttieo dd l i nhftng cdng cy, d l vit, d l tgp tic v i cic khdng gian vin bda cd lidn quan m i cic cgng ddng, cic nhdm v i trong mft s l frudng hgp la cic ci nhin cdng nhin l i mgt phin di sin vin hda cfla hg. Dugc chuyln
Di sdn vdn hds phi vdt thd ham Chita nhidu gid tr|, hidu dat nhidu bdn sdc vdn hda cua cdc ddn tdc, cdc qudc gid. Vide bdo tdn vd phdt huy gid tr) di sdn Vdn hda phi vdt thd id mdt trong nhOng phuimg thuc fld giu gin bdn sdc vdn hda troop bdi ednh todn cdu hda.
NhOng ndm qua, Vidt Nam fld cd chuong trinh, nhidu hidn phdp nhdm bdo tdn vd phdt huy gia ir| dl sdn vdn hda phi vdt thi. Trong do, cdng tdc flua di sdn vdn hda phi vdt thd vdd day hdc fr cdc trudng phd thdng Id mdt trdng nhflng biin phdp dd vd dang fluDc thir nghidm, dp dung d nhidu Qa phuong, nhidu tradng hpc.
6 Vift Nam, cdng tic bio vf di sin vin hda phi vit ttil da sdm dupe nh|n thflc, quan tim. Nim 2001, Lu§t Di sin vin hda dupe ban hinh, lin diu tien d Vift Nam khii nifm di sin vin hda phi vit thi dugc pbipiy hda vdi diy dfl vl bao vf va phit huy gii tri di sin vin hda. Bit diu tfl nim 2012, Bf VHTTDL chinh thflc cdng b l Danh myc di sin vin hda phi v§t tbl qudc gia. Ngay trong dgt diu tien cdng b l Danh sich di sin vin hda phi vgt tbl quic gia ttieo Quylt dinh 5079/QD - BVHTTDL ngiy 27 -12 - 2012 di cd 33 di sin phi vft tbl d nhilu dia phuang ttong c i nudc dupc vinh danh. Tinh ddn nay di cd khoing 100 di sin d i dugc dua vio Danh myc Di sin vin hda phi vgt thi quic gia bao gdm nhilu logi hinh:
tilng ndi, chfl vilt; ngft vin dan gian; nghf thi4t trinh didn; tip quin x3 hpi; le hpi trayin thing;
nghd thfl cdng trayin thong v i tri thuc din gian.
Bdn canh dd, cdng tic bio tin v i phit huy gii tri di sin vin hda phi vgt the d Vift Nam ghi nh|n vdi 10 di sin di dugc UNESCO ghi danh trong giao tfl the hf niy sang tiie he khic, di sin vin danh sich Di sin vin hda phi vit the dgi difn cfla hda phi vit thi dupe cac cgng ding v i cie nhdm nhin loai vi danh sich Di sin vin bda phi vit thi khdng ngflng tii tgo de thieh nghi vdi mdi tiudng
v i m l i quan hf qua lai gifta cdng ding vdi ti^
nhien v i Uch su cua hp, sy kd tgc, qua dd khich If thdm sy tdn trpng dli vdi sy da dgng vin hda v i tinh sing tao cfla con ngudi.
cin bio vf khin cap.
Mpt ttong nhiing d$c trung cua di sin vin hda phi vgt ttil li gii tri cung nhu bilu trung cfla di sin khdng phii ludn ludn bit biln mi ngupc lgi ludn ddi m$t vdi thieh thuc bi mai mgt, biln dli
S6 3 8 5 | | i l l Thdng 7-2016 I K B
v i hoin toin phy thuge vio con ngudi vdi ta cich li chfl thi cfla di sin. Vi tbl, cdng tic tmyln ttao, trayin dgy di sin vin hda phi vit tbl l i mft phuong thfle miu chit de bio ton vi phit huy gii tn di sin vin hda phi vgt ttil. Dua cic logi hinh di sin vin hda phi vgt tbl vio gidi thifu, giing dgy trong tnrdng hgc khdng chl l i mft giii phip nhim bio tin v i phit huy gii tti di sin vin hda phi vit tbl mi cdn gdp phin dli mdi giio dye. CMic ndi:
"Mudn thudng thfle nghf thugt tbi trudc tidn phii duge giio dye ve nghf thi4t". Giio dye nghf thugt, dua di sin vin hda phi v^t thi vio gidi thifu, giing dgy ttong trudng hgc cd thi dua din cho eie bgn trd
nhftng hilu bilt vl nghf ttiuit, vl di sin vin hda.
Phii hidu thi mdi ydu thich, mdi bilt trin ttgng gifl gin nhflng vln qu^ biu cua dng cha tmydn tirao tfl tbl hf niy sang thd hf khic, tgo ndn bin sic vin hda trong bdi einh toin ciu hda. Vifc dua di sin vio gidi thifu, giing dgy trong tradng hpc eiing hoin toin phfl hgp vdi tinh thin cfla Nghi quylt 8 khda XI vd dli mdi toin difn giio dye v i dio tgo: bge di ddi vdi hinh; ly luin gin vdi Ihyc tidn; giio dye nhi tradng kit hgp vdi giio dye gia dmh v i giio dye xi hfi.
Tikng birdc dira di s ^ vJin hda phi v | t t h i v^o gidi tliif u, gidng day trong nhfi trujmg
Dua di sin vin hda ndi ehung vi di sin van hda phi vit ttil vio gidi thifu, giing day trong nhi tradng li mgt ttong nhung bifn phip quan trpng de bio vf di sin. Ddi vdi nhidu nudc phit tridn, vifc dua di sin van hda phi vit the vio day hgc, phyc vy hgc t|p suit ddi... khdng cdn qui xa Ig.
Nhung dli vdi \^ft Nam, giio dye di sin cung nhu cdng tic dua di sin vin hda phi vit thi ndi ridng vio gidi thidu, giing dgy trong nhi tradng chi mdi bit diu vii nim ttd Igi diy. Nam 2004, GS Trin Vin Khd cflng cic cpng sy d i thd n ^ f m 12 md hinh giing dgy im nhgc tiuyin tiling tgi ttudng Trung hpe co sd Trin Hung Dgo, TP.HCM. Chfl ylu chuong trinh ttifl nghifm niy eda GS Tran Vin Khd vi cic cfng sy l i luyfn tai
Xem hat Ca trii. Anh Tuan
nghe cho chinh xic, budc diu dem ddn nhiing thim my am nhgc eho eie em hgc sinh. Bdn canh cic ly thuydt co bin, chuong trinh do GS Tran Vin Khe td ehflc v i tryc tidp dung Idp cdn giing dgy eho cic em hgc sinh nhihig bii hat ru, bii ve, hit dd eung nhu nhiing ky nang "hd xd xang eong".. .theo lli trayen trao im nhgc cd tmydn.
Ngiy 22 - 7 - 2008, Bg ban hinh Chi ttii 40/2008/CT-BGE«DT v l vifc phit dfng phong trao thi dua Xdy dimg truang hoe thdn thien, hgc sinh tich cifc ttong cic tmdng phd thdng giai dogn 2008 - 2013 v i phli hgp triln khai phong ttio d nhidu dia phuang ttdn c i nudc. Nhin chung, phong trio di dat dupc nhung hifu qui tich cyc nhu: thu hut sy tham gia cfla nhi tradng, hgc sinh vio vifc cham sdc, phit triln gii tri cic di tich vin hda; taydn tiruyin, phi biln di sin vin hda phi vit tbl ttong nhi tradng gdp phin ngin ngfla nguy eo mai mgt, thit huyin;
hgc sinh dugc ning cao <j thflc, tinh ty giic, ehu dfng ttong vigc tham gia bio vd v i phit huy gii tri di sin vin hda; dip flng ydu ciu ddi mdi phuong phip day vi hgc ttong nhi tradng...
Nim 2010, Trung tim nghien cflu v i phit huy gii tti di sin vin hda, tryc thufc Hfi Di sin vin hda Vift Nam vdi sy tii ttp cua Vin phdng UNESCO H i Nfi di triln khai ttiyc hidn
^ in Liin kit v&i nhd tru&ng phdt triin gido
1
S6385 Th^ng 7-2016difc di sdn a bdo tdng, di tich vd cae diim van hda - lich su&Hd Ngi nhdn ky nifm 1000 ndm Thdng Long - Hd Ngi. De an budc diu tin dilm xiy dyng hf thing tii lifu hudng din eho giio dye di sin d H i Nfi. Nhin chung dk i n niy tip tmng v i o ba hogt dfng chinh li: xiy dyng nhdm thidt kd chuong trinh giio dye di sin gin vdi trudng hgc; thilt k l chuang ttinh bge v i khim phi d bio ting, di tich v i cic dilm vin hda Uch su; hoin thifn va xuit bin mft sd bf tii ligu ve quy trinh v i phuong phip thyc hifn cic chuang trinh giio dye di sin cho hgc sinh, cin bf giio dye bio ting, di tich v i giio vidn...
Nhflng hogt dfng cfla d l i n niy d i gdp phin ning cao nhin thflc bio vf di sin cfla cac nhi nghidn cihi, giio vidn v i hgc sinh. Ben cgnh dd, kit qui eda d l in d i tao co sd ds hlnh thinh cic tii lidu, vin bin, chuong trinh, giio an de cd thi xay dyng khung chuong trinh ca bin cho cdng tic dua dl sin vio giio dye tgi nhi tradng.
T<ilm20l2,vSnhkiHim7igdSisu dgng di sdn vdn hda phi vgt the trong tru&ng phd thdng vd cdc ca sa gido dge thudng xieyen giQa Eg VHTTDL phli hgp vdi Bf GDDT dupc ky kit. Diy la tiii lifu quan ttgng mang tinh dinh hudng cho cdng tic dua di sin vio gidi ttuf u, giing dgy tgi ttudng hgc ehuydn sang hudng chfl dfng, tich cyc. Bude diu, chuong trinh dugc thi dilm tiiln khai, ip dyng trong cic tiudng bge d biy tinh, ttiinh phi gim: H i Nfi, TP.HCM, Hue, Bic Giang, Phfl Thp, Quing Ninh vi Quing Nam. Nim 2013, Bf GE©T vi Bp VHTTDL ban hinh Hudng dan so 73/HD-BGDDT - BVHTTDL sfl dyng di sin vin bda trong giing day tgi cie tradng phd thdng, trung tim giio dye thudng xuydn. Hai bp da phli hgp t l chuc nhidu cufc tip huin cho eac cin bd, giio vien vi tttt didm dua di sin vin hda phi vit ttil vio cie mdn hgc ttong nhi tradng tgi nhidu dia phuong ttdn ci nudc •
N.T.T.H
DIVA niHAC JAZZ...
(tilp tbeo trang 87}
cich khic l i ydu nude. Nah mim cudi khi nghe ngudi dli difn gii thilt nhu viy v i tidp ldi: "Cic dong nghidp cfla tdi rit ihich choi bin Arirang.
Dilu 1^ thfl li dugc chiing kiln cic cich ttiflc tilp c|ln Arirang rit khic nhau cfla hg. Trong mft chuong trinh bilu diln, khan gii di vd cung ngae nhien khi nghe tdi gidi thifu Arirang li mgt bii hit din gian cfla Hin Quic, giai difu cfla nd quen thuge vdi mgi ngudi din Hin Quoc v i nd cd den ban 8.000 phidn bin ldi hit."
Nft ca SI nhac jazz diy quyln rii khin gii niy thd nhgn ring cd ludn bdn ehdn trade mdi lan budc ra s ^ khiu, cho dfl cd cd vd thich ttifl v i phin khich v l sy nghidp cfla nttnh ttong c i cudc ttd chuyfn cda chflng tdi. TTiinh cdng v i dupc vinh danh nhilu nhung cd iy chic chin khdng phii Ii ngudi thich thd hifn cii tdi cfla minh trade cdng chflng. Nhihig giic ma cfla Nah that don giin: 'Tdi muln tilp tuc hoat dfng im nhgc nhu hifn tgi. Tdi hy vpng tdi cd tbl cd cic buoi hda nhac, gipng hit cfla tdi cho phdp tdi tidp tgc bilu diln. Cd Id, tdi udc mong ring tdi cd tiid li
mft chdt hy vpng cho eie ca sT ttd, chflng minh ring mft ngudi vdi chit gipng nhu cfla tdi - khdng thd di cflng jazz theo nhu If thudng - thi vln cd thd hit jazz".
Nah ndi thdm li cd cim thiy thgt may min vi tim ra rit nhilu khia canh khic nhau cfla im nhgc dl thfl nghifm , dieu dd khiln cudc sing cua cd thfl vi hon rit nhilu. L i mgt ngudi vilt phd binh i m nhac, tdi khdng tbl giflp dd m i chi cd thd biy td sy nguong mg dinh eho tii ning v i sy linh hogt hdt myc cda Nah Youn-sun m i thdi •
THUY AN dich (NguSn: Jazz diva Nah Youn-sun embraces the world through music, Koreana Vol.27, No.3, Autumn, 2013)
1. Scatsingmg: ky thu^t xii 1^ gipng kh6 nhat trong nh^c jazz, ca si khdng hSt Ifaeo Ifri nh^c msk diing gipng ciia minh ting bi€n vdi nhfic cij d^m. Ky thu$t n&y cho ph^p ca sT the hi^n hit Seta v\fc cua minh cung nhu cdch luyen l^y ciia gipng nhung ding thfri cung bpc lp khi ning dieu phdi c t o xiic v^ si^ ttnh ti ciia m$t ngh$ si khi h6a gipng ciing thanh am ciia c^c nhftc cy, d6i h6i hp m^t s\i tiki nghifm ngh^ nghi^ siu sic.
S6 3851 Th^ng7-2016l