^ ni^M P A N GlAO DUC Vi L\lkU VA O A u TRflNH T i f TUOWU
GOP THEM MOT CACH NHIN
VE TANG L 6 P T R U N G Lif U - DOANH NHAN
• GS, TS NGUYEN DINH TAN HQC vi^ Chinh tri • Hdnh chinh quoc gia Ho Chi Minh
T
rong lich sd xa hfii Viet Nam, ting Idp doanh nhin mdt thdi gian dii khfing dupc coi trpng, cd luc vi tutudng "trpng ndng uc thircmg", bi coi la ddi tupng cin cii tgo. Cung vdi sp nghiep ddi mdi do Ding ta khdi xirdng, xa hdi ta da nhin nhin ngiy eang tich cue ddi vdi ting Idp nay. Nhimg nim gin diy, hing logt cic chinh sach dupc Nhi nudc ban hinh nhim tgo dieu kipn cho ting ldp doanh nhin phit tridn. Tu nim 2004, Nhi nudc da liy ngiy 13-10 hing nim li Ngay doanh nhin di ghi nhin su hidn didn va vai Po quan 0-png cua ting Idp doanh nhin trong ddi sdng kmh td - xi hfii.Trong Udn trinh lich sii dau tranh giinh dfic lip din tpc, Ding tip hpp ting Idp tmng luu thinh thi, Udu tu sin di vao phii vd sin giai cap; li "biu ban" cua giai cip cdng nhin, ndng dan vi gidi tri thuc. Hp di kd vai sat cinh doin kdt chit chd trong khdi dai doin kdt toin dan tfie do lien minh cfing - ndng - tri thuc lam ndng cdt, tgo tiiinh mdt khdi gin kdt
bdn vihig mang tinh chidn lupc dudi su lanh dgo cua Ding.
Ngiy nay, ti-ong tidn trinh cdng nghidp hda, hidn dai hda dit nudc vi hfii nhip qudc td, ting Idp tmng luu - doanh nhin ddng vai tid nhit dinh vio qui trinh kidn tgo, phit trien dit niric di ddn thinh vupng...
Dd don giin, cd thd khai quit: ting ldp trung luu - doanh nhin li nhimg ngirdi lam nghd kinh doanh, nhirng doanh nhin, songci nhimg tidu ciii cua ting Idp trung luu.
Tingldptrunghru dupc phin biet thinh hailogi;
tang ldp nung luu "eu" va ting ldp ttung luu "mdi'.
Ting ldp trung luu "cu" dupc hidu li nhitng nha thiu khoin vi cac chu trang trgi; cic tti thtrc bac trung (lugt su, ky su, bic si, nhi giio).
Ting ldp tnmg liru "mdi" li cic dng chd, cic chuydn gia, nhi quin ly vi mfit sd lupng Idn nhiing ngudi lam nghd lao dfing tri 6c.
Cufic cieh mgng "bin giiy" vdi su ting Idn mpt eich mgnh me cic nghd Igo dfing tri 6c song hinh vdi cudc cich mang cfing nghidp di lim ting nhanh sd lupng cua ting Idp tmng luu.
Theo mfit cich khic, ting ldp tnmg luu dupc phin ehia ra lim ba logi vdi ttit tu tir thip ddn cao: tmng lini "dirdi", trung luu "giua" va tmng luu "ttdn".
LVLUAN CHlNH T R I - S i 4/2013
Jl
M^c dil cd sy khdc bipt nhat dinh trong cac cdp do vd sdc thdi khdc nhau, song nhin chung tdng ldp trung luu cd cdc dilm co bdn sau:
- Thudng la cd nin tdng gido due tdt.
-Cd CO sdkmhtl eobdn vd tti thlic l|ip nghipp, cd thu nhgp dn dinh tir nghi nghiip cda hp.
- Tuang ddi giau (cd miic sdng, thu nhgp d ttln miic trung binh so vdi mdt bdng xd hOi).
- Thudng cd khd ndng tao vi$c lam, thu nh^p cho tdng ldp nghlo.
- Ld nhiing ngudi cd ldi sdng tdn trpng chuan mye, quy tdc xa hOi, phdp lugt nhd nudc, ham hpc hdi, cau tiin bO, lao dpng siing ndng, sdng tgo vd ludn tim tdi, ddi mdi.
Tdng ldp trung luu khd gdn kit vdi cdc ngdnh nhu gido due, vdn hda nghp thugt, tu tudng...
Hp thudng tto thanh nhiing ngirdi di tlln phong, "kich hogt" dl cdc nganh ndy phdt triln;
hp Id ngudi ddng thul chii yiu cho xd hOi va la lyc lupng bdo dam can bdng, dn dinh xa hOi.
MOt so y kiln cho rdng, tang ldp trung luu c6 thi dupc phdn lam hai nhdm: nhdm trung luu chuyen nghiep, chuyen mdn vd nhdm trung luu gidu cd tai sdn.
Nhdm thii nhdt cd trinh dO hpc vdn chuyen mdn dgi hpc vd sau dai hpc (qua trudng ldp hodc hi hpc), cd thu nhgp kha cao va dn dinh hr cdng viec chuyin mdn; nhu cau vdn hda cd nhieu dilm tuong ddng va ddng diu vi chdt lupng.
Nhdm thii hai Id nhiing doanh nhan khdng nhdt thiit phai cd trinh dO dgi hpc nhung cd thu nhgp cao, cd nhieu nhu cdu vl vat chdt; nhu cdu vl vdn hda tinh thdn thudng it tuang ddng.
Tdng ldp doanh nhan (gidi nghiep chd) Id nhiing ngudi cd khd ndng linh hdi nhiing phdt minh ky thudt vd nhiing phuang phdp qudn ly mdi ciing nhu iing dyng chiing vdo xi nghiip ho^c cdng viec kinh doanh. Hp cd khd ndng du kiln dupc lpi Ich tiim tdng do nhiing ddi mdi
mang lgi, de xudng dupc nOi dung ddi mdi va sdn sdng thuc hiOn nhiing cdng vi|c mgo hilm.
Hp la nhimg ngudi cdi cdch, qudn ly doanh nghipp. Hp la ngudi bd vdn, hodc vay vdn dl ddu tu cho sy phdt triln doanh nghi|p; tryc tiip qudn 1^ hodc thul ngudi qudn ly dilu hdnh sdn xudt - kinh doanh.
Trong bdi canh cua chiic ndng qudn tri va dilu hanh doanh nghipp ddn dupc tdch khdi quyin sd him, thudt ngii doanh nhdn cdn bao ham cd nhimg gidm ddc, nha qudn tri, nhiing ngudi thuc sy cd vai trd lap kl hogch, dilu hdnh cdc hogt ddng eug doanh nghipp.
6 cdc nin kinh tl mdi ndi (BRICs), tdng ldp trung luu - doanh nhdn mdi cd vai trd quan ttpng ttong vile xay dyng xd hOi mdi, thuc ddy phdt trien kmh tl, tdng cudng tiim lyc cho ddt nudc; gidi quylt mdt cdch cd hieu qua nhu cau vile ldm dang tang nhanh trong xd hOi; gdp phan vdo su binh dn, can bdng xa hOi; thlic day sy ddi mdi va hoan thien the chl kinh t l thi trudng; day mgnh su phdt triln vd da dgng hda cdc ngdnh nghi, ddy manh cdng nghipp hda, dd thi bda ndng thdn; ddng gdp mOt ngudn luc ldn vdo GDP qudc gia, phiic lpi xd hOi, cung nhu hdng logt cac cdng tdc xa hOi khdc.
Ld mOt qudc gia dang phdt triln, cd mOt sd diem chung cua nen kinh tl mdi chuyin ddi, nhiing dinh hudng phdt triln xd hOi, tuy cd mdt sd khdc bipt nhat dinh, song tang ldp trung luu - doanh nhdn Viet Nam ciing cd nhung dgc dilm, vai ttd khd gan gui vdi tang ldp trung luu - doanh nhdn mOt sd nudc dang phdt trien.
Khi dupc hdi, mOt sd doanh nhdn tu quan nidm, ddnh gid vl tdng ldp trung luu - doanh nhdn nhu sau:
VI gdc do kinh tl. Id ngudi khd gid, cd cuOc sdng vgt chat day du, cd tich luy khd.
VI gdc do xa hdi, cd chd diing, cd dia vi nhdt dinh ttong xdhOi.
LfLUAN CHfNHTR!-5^4/2013
I l l r>igw PAN GlAO DUC l y L U A N V A P A U TRANH TUTUOfHT
Vl vdn hda, cd hpc thiic, dupc dao tgo qug trudng ldp tir cao ddng, dgi hpc trd len.
Phdi cd mOt nghi, dl hiiu thdu ddo vd dilu hdnh, gidi quylt cdng vi|c ciia doanh nghi|p mOt cdch vimg vdng.
Tang ldp trung luu - doanh nhdn phdi hOi du cdc yiu td dd. NIu Ihilu mOt trong cdc yiu td dd thi chua phdi Id trung luu - doanh nhan.
Tdng ldp doanh nhan ddng gdp nhilu vl mdt kinh tl, vdn hda - xa hOi cho ddt nudc. ViOc lam dirdng, xay dyng trgm biin thi, ldm cot diOn va viec kio day din timg nha, d cdc khu phd, cdc ngdy 11 Tit, cdc ngdy ky nipm nhu 22- 12, ngay thuang binh het si 27-7,... tdi try cho phd, xdm, ddng gdp cho cdc quy dl nang cao ddi sdng vat chdt va tinh than ciia nhan dan...
la cdc thi du sinh dOng. Thyc tl cho thay, tdng ldp trung luu - doanh nhdn ddng ddo, manh ml thi ddi sdng kinh tl, van hda, an ninh, xa hpi se tdt len, te ngn xd hOi giam di.
Vdi tinh than vupt khd vuan lln, sy thanh dgt ve kinh tl, su ddng gdp nhieu mdt cho xa hOi, da sd cac doanh nhan deu cd uy tm ttong xa hpi, nhgn dupc sy ttan trpng ciia nhan dan dia phuong.
Trong phdt triln ndng nghiep - ndng thdn - ndng dan hien nay cho thdy, vai ttd khdng thi thiiu ciia cua doanh nghiip. Thyc tl cho thay sy lien kit "bdn nha" niu dupc van hdnh tdt sl mang lgi lpi ich cho mdi ben vd cho cdng ddng.
Tuy vdy, ttong tang ldp doanh nhdn cdng cd nhiing ngudi lam dn gian ddi, phi phap nhung khdng phdi la sd nhilu. Tren thyc tl, doanh nhan phai buon bdi, cheo lai con thuyin doanh nghipp cua minh cyc ky khd khdn, gian khd. Dgo dire nghe nghipp ludn dupc da sd nhflng doanh nhdn chan chinh ddt len hang dau. Chi cd rat it doanh nhdn la xem nhe dilu ndy. Chir "tdm", chii "diic"
cimg vdi chu "tri", chii "tai", chu "diing" la dgo kinh doanh ciia doanh nhdn \^et Nam ndi chung.
Trong mdi quan h | vdi cdng nhdn, ndng ddn, tri thirc thi trung luu - doanh nhdn chii yiu khdng phdi Id "ddi khdng", la quan he "bdc lot", "chii thp" theo nghia xua cfl ma la sy hpp tdc ty nguyin giiia ngudi ddu tu vdn, cdng nghp, vipc ldm, ngudi td chiic sdn xudt - kinh doanh vdi ngudi cd siic lao dOng, cd nhu cdu vipc ldm. Cdc ben cung dya vac nhau, nuong tya vao nhau, phu thupc vao nhau, ciing chung trdch nhiem va chia se lpi ich, cimg lam giau cho minh va cho qui huong, cho ddt nudc.
Khi ngudi trung luu - doanh nhan lam gidu hpp phdp, hpp thlic, tuan thii day du quy tdc, phdp ludt cua Nhd nudc, sdng cd dgo diic kinh doanh, dgo ly thi dd la nhimg tnmg luu - doanh nhan tich cyc, dang dupc vinh danh, khich 1$, bilu duang, duoc tgo dilu kiln cho hp tiip tuc phdt triln va cd sd lupng ngdy cang ddng.
Tang ldp trung luu - doanh nhdn Id nhtmg ngudi tnmg luu lam nghi kinh doanh mOt cdch chuyin nghiip, hp la nhiing chuyen gia kmh doanh, nhtmg ngudi linh "thien chien" tten mdt ttgn kinh tl, lam gidu; hp ciing ddng thdi la nhimg ngudi hogt dpng tri dc, nhiing nguoi chi huy, dilu hanh san xudt - kinh doanh gifii, ngudi cd nhilu tai ndng va td chat ciia thu linh kmh tl, nha thuong thuylt, nha dam phdn, nha bdo try vd nha cdng tdc xa hOi. Doanh nhan ganh vac vd tham gia ddng gdp vao viec giii quylt cac van de kmh tl, chinh tti, vdn hoa, phdp luat. Gdp phdn mdt each dang kl cho mpt xa hpi tdng tnrdng nhanh, bin viing.
Tdng ldp doanh nhan Viet Nam dang ngay mOt ldn len, hp dang vuon tdi sy sang gidu cho minh va cho xa hOi. Dang, Nha nudc Viet Nam can cd dudng ldi, chinh sdch diing ddn, kip thdi, thlic day tang ldp nay phdt triln theo diing quy dgo va phdt huy tdt nhat vai ttd ttor^
tien trmh phdt triln ddt nudca
LfLUAN CHfNH TRI-So 4/2013