Phai chang, da den luc Nhat Ban can tim cho minh mot htpang di mo'i?
PCS. rS. LUU .NGOC TRINH
Khdng chl eude khung hoang kinh li, lai cliinh loan cuu hien nciy mdi khiin Cliinh phu Nhul Bun /rhui duu ra cue goi kich cuu vc'ri cdc quy mu khac nhuu nhdm ihout nhunh ru khoi khung houng vu vuc duy nin kinh li, md ngay lir ddu nhirng ndm
1990. khi nin kinh li Nhal Bun rcfi vuo "ihgp Ai' mdl mdl ", cue gdi kich cuu du dirge sir dung khu ihirdng xiiyin vi nnic dich do. Nhirng dung liic let, cho din nuy, hdt chup nhirng Iwcrng liin khdng td du dugc do vdo cue gdi kich edit do, nhirng kit qua mang tgi vdn ihuji xu so vdi mong dgi. iVhirng kit quu dut dircre mdi chi lu nhirng tgi ich ngan hgn vu Igm ihdi, nen kinh le Nhul Ban vein ehuu Idy lgi ducre du lung Iru'crng ihirc cd cuu minh, nen kinh ti vdn trong linh trgng Iri Ire, huy lung trucrng ihup. khong linrng ximg vdi liim nung lung Iriarng ciiu minh. Nhirng nguyen nhdn cdn ban ndo ty giai cho linh irung ddng hiidn nciy. vu tiiu ede gdi kich euu cuu Nhal Ban dd dugc ihuc thi cliing hucmg':'
1. Ciic gdi kich cau ciia Nhat Biin tii khi no rn khung hoiing kinh te toan ciiu
1.1. Gdi kich edu thir nhdt
Day la ke hoach kich thich kinh le Idn nhal itr trudc Idi nay. tri gia 15.400 ly yen (154 ly USD), chii yeu la Irg gia \a giam thue. nham ngan chiin cudc suy thoai nang ne nhat ciia nen kinh le Idn ihir hai the gidi. dugc cdng bd vao thir sau, ngay 10/4/2009. Gdi kich Cciu nay tuong ctivong 3.1%
GDP ciia Nhal Ban va dua tdng gia tri cac ke hoach kich thich kinh te cua Nhal Ban len mivc
'"' Vien Kinh tg \ ii Cliinh trj ThC- gioi
Bai viel cho Hpi ihao QuSc iS "Ddnh gid chinh sdch kich can cua cdc nudc chdu .4 2009" do Ini'ong Dai hoc Kinh le. DHQGHN, i6 chuc vao ngay 09/1 l,''201O, tai Ha Npi. diio'i sir tai irg cua Trung lam ho tro Nghien cimchau A , DMQGHN.
27.000 ly yen ke liv khi dng Taro Aso len lam Thii tudng vao thang 9/2008. liic bat dau nd ra khimg hoang kinh te, tai chinh loan cau.
Theo cdng bd ciia Dang Dan chii ty do (LDP) cam quyen luc dd. trong gdi kich cau 15.400 ly yen nay, cd 1.900 ty yen danh cho viec duy tri
\iec lam \a lai huan luyen nghe nghiep cho cac cdng nhan bi mat viec, 3.000 ty yen diing dd hd trg tai chinh cho cac doanh nghiep giira liic tin dyng ngan bang bi ddng bang va 2.000 ty yen danh cho cac chuong trinh cai each y te va chain sdc Ire em. Ngoai ra, Nhat Ban cung danh
1.600 ty yen cho cac cdng nghe than thien vdi nidi Irudng. cy the la dua dien iiial trdi gia re den cac gia dinh ngudi dan, giam ihue d mivc 2.500 USD cho ngudi mua cac loai xe bai
"xanh" \'a trg gia 5% cho ngudi mua cac F^ai 32 NhCrng vin di KINH TE VA C H I N H TR! T H 6 GIQI So 1(177)201'
Lu'u Nggc Trjnh Phai chang. da din liic Nhat Ban cIn tim..
li\ i va ihidl bi gia dung tieu hao it nang lugng.
Cac cdng ly dien tu va xe hai dang khd khan cua Nhat Ban rat tan thanh chu Invdng na\'.
Kd hoach kich c^u nay cua Nhat Ban cimg nang nnic Iran gia tri cac qua tang mien thue nham giiip nhivng ngudi Nhal Ban Idn tudi - dang ngdi tren ddng lien khdng Id tiet kiem ca ddi - dugc de dang trong vice chuyen giao tai san cho con chau la nhimg ngirdi dang rat can lidn dd mua sdm nhirng thir dat lien nhu nha a.
1.2. Gdi kich cdu thir hai
Nham phuc hdi nen kinh te da suy thoai manh, cudi nam 2009, Fla xien Nhal Ban da thdng qua dy thao ngan sach bd sung cho tai khda 2009, tdng gia tri len tdi 13.930 ty \en.
Day la dy thao ngan sach bd sung Idn nhal lit trudc cho den liic dd d' Nhal Ban. Trong dy thao ngan sach bd sung, cd 1.200 ly yen danh cho hd trg tao viec lam. khoang 3.000 ty _\'cn de ihirc hien cac bien phap tai chinh \ a 2.000 ty _\cn de hd trg y Ic va chain sdc Ire em. De cd lien cho dy thao ngan sach bd sung khdng Id nay. Chinh phu Nhal Ban da phat hanh 10.000 t_\ \cn trai phieu. nang ldng gia tri trai phieu ma Chinh phu Nhal Ban phat hanh irong Uii khda na> len con sd ky luc 44.000 t_\ yen.
Ddng thdi. Chinh pbii Nhat Ban cimg da dua ra gdi kich thich kinh le thiv hai trong nam, luong divang 1,5% GDP (7.200 ly yen).
1.3. Gdi kich edu thir ba
Vtio giiva thang 4/2010 de khac phyc linh trang suy thoai kinh le ngay cang nghiem trgng ctia Nhat Ban, bat chap da cd hai gdi kich thich \'a bd sung ngan sach khdng Id \'a cac bien phap uii chinh lien te khac dugc dua ra trong nam 2009.
Theo Bd truong Tai chinh Kaoru Yosano. do IN le that nghiep dau nam 2010 van O' iiiiic cao, gdi kich thich kinh le lan na)' ciia Chinh phu lap trung vao \'icc tang cudng bao dam viec lam, xa chidm 2% GDP cua Nhat Ban.
1.4. Gdi kich edu thir tu
Gdi kich thich nidi nhat cd tdng tri gia 920 ty yen (ban 10 t>' USD), dirge dua ra \'ao dau thang 9/2010. Sd lien na\ dugc la\ tiv quy dy triv trong ngan sach cho tai khda 2010. Gdi bien phap nay bao gdm vice Chinh phu Nhat Ban cung cap trg cap viec lam cho cac doanh nghiep nham khuyen khich hg thue cac sinh vien dai hgc va cao dang nidi tdt nghiep. Ben canh dd.
Chinh phii Nhat Ban se hd trg cac doanh nghiep xay divng nha nia\' a trong nudc de ddi phd vdi cac anh hudng lieu cue ciia tinh irang ddng \en Uing gia. Ngoai ra, Chinh phu Nhat Ban se gia ban chuang trinh hd trg mua cac thiet bi gia dung liet kiem nang lugng. dy kien se hel ban
\'ao cudi nam nay. Ndi cac Nhal Ban se xem xet cac bien phap cy the nham thyc hien cac dinh hirdng tren trgng khoang thdi gian cho tdi ngay
10/9/2010.
2. Diinh giii
Khi danh gia ve cac gdi kich can khdng Id va lien liep tren cua Nhat Ban lir sau khi nd ra khting hoang kinh te. lai chinh loan cau, hau hel cac chuyen gia Irong \a ngoai Nhal Ban, ve co- ban, deu cd nhirng nhan dinh kha thdng nhai sau day:
- .\'lgl null, chting cimg da giiip cho nen kinh le Nhat Ban khdng bi sup dd hoan loan trong nam 2009, do tac ddng nghiem trgng ciia cudc khung hoang kinh le. tai chinh loan cau va giiip nen kinh le Nhiit Ban cd the sdm thoat khdi cudc khimg hoang nay va di \ao phuc hdi vdi tdc do tang 2.8% nam 2010. lang truang duang lan dau lien Itr nam 2007.
- Mat khdc. bat chap \'iec ddn dap dua ra nhirng gdi kich cau khdng Id va cac bien phap tai chinh. lien ic khac nhu tren. gidi chuyen gia Uii chinh van cho rang, nhivng bien phap irer la qua khiem tdn de giai quyet cac \'an de ma nen kinh Id hu'dng manh vao xuat khau cua Nhal Ban dang phai ddi mat. Ddng thdi. dii Idn. song cac gdi kich cau do cimg chang phat huy dugc Nhang van di KINH TE VA CHJNH TRj THE GIQI Sd 1(177) 201V 33
Phai chang. da den liic Nhat Ban can tim. Lu'u Nggc Trinh ma) uic dung Irong dieu kien ddng )'en lang gia
cdng \'di nen kinh tc bi tri Ire qua lau va qua sau. lai dang trong linh trang giam phat. Cac gdi Kich cau kinh te mac dii cd Idn. nhirng chimg vim chl nhu "mudi bo be" so vdi lain vdc \a .nii'c do suy thoai nghiem trgng cua nen kinh le Nhal Ban trong gan hai thap k) qua.
Do dd. ket qua nia cac gdi kich cau tren mang lai khdng dugc nhu mong mudn va chi mang linh ngan ban. khdng ben vivng va chua dung chain dugc nhirng \'an de co' ban nhal cua iiLMi kinh le Idn thir hai the gidi nay. Cti the la tir giu'a nam 2010, nen kinh tc da bat dau tang Inrdng chain ban lai va dy bao trong hai nam liep theo 2011 va 2012 chi dat tdc do tang chimg 1,3 - 1.5%.
3. Nguyen nhiin
Tai sao cac gdi kich cau khdng lining lai ket qua nhu mong mudn \'a nen kinh le Nhal Ban
\'an tiep luc bi keo le trong linh trang Iri irc keo dai va cdn bi danh gia la cd nguy co' roi liep vao
"ihtip ky mat mat"" ihir hai'?
3.1. Kich edu kem
Frong ihcip ky 1 990. tnrdc thirc le nen kinh te tri tre trien mien, mdl sd bien phap kich cau da dugc ihyc hicn nham vyc day nen kinh to Nhat Ban. Nhung nen kinh te van tiep Itic tri tre.
Nhieu nghien ciru da cho thay chinh sach kich cau ciia Nhiil Ban cd phat huy tac dung, nhirng mivc dd hieu qua lai thap. Nguyen nhan khien hieu siuit cua chinh sach kich cau ctia Nhtil Ban thap cd the la:
- Chi lieu cdng cdng ciia Chinh phii Nhat Ban da hudng bet vao cac cdng tvinh cdng cdng
\d bd. Trong thyc te, do sy chi phdi cua cac nhdm Igi ich \a ca cac chinh khach nen nhieu tuyen dudng cao tdc, tham chi ca tau. cao tdc Shinkansen, ngdn rat nhieu lien dau tu. song hieu qua khai thac rat kem. Nhieu tuyen chi dat 30 - 40% cdng suat thidl ke.
- Cac chu)'en gia Nhat Ban cho rang, lau iiaN'. cac chinh sach lai chinh ctia Nhal Ban
khdng dugc thiel ke \'di iiitic lieu tdi da hda lac ddng vT nid cua nd. Cac gdi kich cau thay vi phai chii yeu danh chi tieu cho cac mang ludi an sinh xa hdi \'a giam thue lieu dimg. mang lai lgi ich cho sd ddng. lai dugc hudng phan Idn \'ao cac cdng trinh cdng cdng va giam thue chung chung nhu Chinh phii Nhat Ban da ihirc hien.
- Phan chi lieu cdng cdng do cac chinh qiiN'en dia phuong trien khai khdng du mirc de ra do cac chinh qu)cn nay da dimg mdl phan gdi kich cau de bii dap tham but ngan sach dia phuong. Phan cdn lai dimg de cho cho cac cdng trinh cdng cdng dia phuang da khdng du de cd the gdp phan nang cao dugc nang suat ciia vdn dau lu uv nhan.
- Gia trj cac gdi kich cau nhd. khdng du vyc da) nen kinh le. Ldn nhat la gdi kich cau lan thir nhat 15.400 ty yen. cimg nidi chi chiem 3.1% GDP, thap xa so vdi 12,0% ciia Trung Qudc, 9,3% cua Malaysia, 8,3% ciia Viet Nam, 8,0% cua Singapore, 6.8% ciia Han Qudc. 5,6%
cua My'.
3.2. Nhung cd le dieu quan trgng nhal la. cac gdi kich Ciiu tren dien ra trong bdi canh nhivng khiem khuyel cua ind hinh phat trien kinh te Nhal Ban chain dugc khac phuc, hay ndi each khac. cac gdi kich cau nay dugc thyc thi khdng di ddi vdi \'iec cai id nid hinh phat Ivien kinh le.
'Five ind binh phat trien va quan ly kinh te ra ddi trong nhivng nam 1950 it dugc thay ddi hoac rat chain ihay ddi, hay cbi dugc cai each mdl each nua vdi. ban che va can trd nhirng tac ddng lich eye ciia cac gdi kich can. Dieu dd cd nghia la gi?
- Tren ihuc li. Nhul Bun vdn iheo dudi chiin lucre mcr euu mpi ehiiii qud mgnh. Thyc le, sy phat trien cua nen kinh te Nhat Ban ve ca ban
\an dya cbii yeu vao nhu can ben ngoai: Dau tu
Tran Dinh Thien: Mc'> hinh tdng iruong kinh le cua Viet Sam giai doan hem khung hoang. Tham luan tai Hpi ihao Qtioc te "Ddnh gid chinh sdch kich cdu cuu cdc nudc chdu .4 2009" do truong Dai hoc Kinh tS, DHQGHN. to chuc vao ngay 09/1 1 2010, tai Ha Npi, diro'i sir tai tro ciia Trung tam ho trp Nghien ciru chiiu A. DHQGHN.
34 NhCrng vin di KINH T 6 VA CHJNH TR! THE GIQI Sd 1(177)2011
Lu'u Ngoc Trjnh Phai chang. da den liic Nhat Ban cIn tim.
iryc liep ra ben ngoai dugc khuyen khich. trong khi dau lu tryc liep ciia nudc ngoai vao Nhal Ban \'an gap mudn van khd khan, dya nhieu vao xuat khau (hay phai liiy thudc vao sivc mua cua cac ddi lac thuang mai ldn nhu My. chau Au va gan day la Trung Qudc) va ban che hang boa nudc ngoai iham nhap vao tbi trudng Nhat Ban.
cdn cac thi trudng khac cua Nhat Ban van bi ddng cua vdi cac yeu td nudc ngoai.
Flau qua la. do khung hoang nen cau ben ngoai bi ban che, khien cac hang boa ciia Nhat Ban ngay cang khd khan trong viec duy tri chd dirng va md rdng thi phan cua minh; ddng thdi, cac yeu td nidi lir ben ngoai khd tham nhap vao ihi Irudng va xa hdi Nhat Ban, khien linh tri tre va bao thii vdn cd ciia Nhat Ban cham mat di, linh nang ddng, coi ind va canh tranh khd cd dat de ldn tai va phat trien.
- 0 Nhat Ban, van cdn sy cau ket chat che mang linh khep kin va vi sy chi phdi ciia cac nhdm lgi ich ctia "lam giac sal quyen luc"":
chinh khach - quan chirc - gidi kinh doanh ldn.
nen htiu qua la, cac quyel sach chain dugc ra ddi va chain dugc trien khai, tham nhiing. dau lu sai niuc dich. hieu qua dau tu thap.
- Van dc siv dung ngudn nhan luc \'e ca ban van la dya vao thaiii nien nhieu hon la \'ao nang lire nen khdng kich thich dugc nhirng ngudi tre va cd nang lye.
+ Gidi chinh tri van dya chu yeu xao co che sap xep quyen lye theo phe phai, theo tham nien hon la theo, nang live. Hau qua la. khdng chgn divgc ngudi tai de du sivc dua dat nudc Nhat Ban thoat ra khoi khung hoang va di Ien.
+ Viec su dyng va dai ngd lao ddng trong cac cdng ly. mac dii da dugc cai each tiv lau.
song \'e ca ban che do lao ddng dya tren ba try cot chinh: "Fain viec sudt ddi, dai ngd theo tham nien va cdng doan trong nha" van cdn am anh, neu khdng mudn ndi la chi phdi Idi sdng cua cdng nhan va loi quan ly cua gidi quan ly, lam nhul v chi cua nhirnu nmrdi Ire cd nane live
va nang ddng, phii hgp vdi ddi hdi ciia thdi dai loan cau boa, bdi nliap, canh tranh \a khoa hgc cdng nghe nidi. Va bau qua cudi ciing la klidng kich thich dugc tinli than lam \ iee cua cdng nlian vien va ban che kha nang nang cao nang lye san xuat va nang suat lao ddng tai cac doanli nghiep.
- Ngudi Nhat Ban cho den na)' \'an cd Idi sdng can cii. chiu khd va dac biet la het sire liet kiem trong chi tieu. ehii yeu danh lien de phdng ngira nhirng rui ro cua cudc sdng nga)' mai \'an cdn bap benh. lo cho ludi gia \a lo cho viec hgc cua con cai... Dieu nay cd nhieu ly do; ban linh tiet kiem cua ngudi Nhat Ban, cudc sdng khd khan ngay sau Chien tranh the gidi thiv Hai lao cho hg cd thdi quen liet kiem, dac biet la sy kem phat trien cua che do an sinh xa hdi va che do thue khoa khuyen khich ngudi dan Nhal Ban liet kiem ban la cbi lieu. Trong bai thap ky gan day, che do thue da dugc cai each, nhivng lien trien rat chain, nhat la thue lieu dimg, do vap phai sivc chdng ddi ciia dan chiing va cac dang phai. Tuang lai, neu khdng cai each triet de tbi xa hdi \'a kinh le Nhal Ban se cham phat trien ban nira, do dan sd "xir so hoa anh dao" dang tren da lao hda nhanh chdng: sd ngudi trong do ludi lao ddng dang giam di nhanh chdng trong khi sd ngu'tTi vc hiru lai Uing len. Khi sd ngudi trong do tudi lao ddng giam di, tiet kiem cung giam sill trong khi ngudi ve huu lai chi tieu cac khoan lien danh dum inrdc da)'. Mac dii cho den nay. che do an sinh xa hdi cua Nhal Ban cimg da va dang dugc cai each song lai rat chain va nii'a vdi khien ngudi Nhat Ban van phai lo cho cudc sdng ciia minh sau khi ve huu, khi ve gia, lo cho liic dm dau, lo cho con di hgc...
ma khdng chiu lieu diing cho cudc sdng cua minh hdm nay. Tinh hinh nay cimg gdp phan han che tac ddng ciia cac gdi kich cau lieu dimg.
3.3. Mpt sd nguyen nhdn khde
Cac gdi kich cau cua Nhat Ban cho den nay mdi chi mang lai nhirng tac ddng ngan ban. ma chua lao da dugc cho nhirng thay ddi dai ban tich eye ddi vdi nen kinh te cdn do nhivng ngu)'en nhan sau:
/VrtOng i^^n dl KINH TE VA CHJNH TR! THE Giai So 1(177)2011- 35
Phai chang, da d i n liic Nhat Ban cIn tim... Liru Nggc Trjnh - Niii ng khdng lo. Nhieu chuyen gia kinh le nhirng khach hang "too big to fail"). Ddng thai, nhan djnh nguy ca thyc id ldn nhfil bin ngudn lir ngan hang e ngai rang, tir chdi cho vay se cd the niii na khdng Id" cua Nhal Ban la linh trang khien cac nha dtiu tu \'ao ngan hang su)' dien uiam phat keo dai \ a tiep luc lam ndn kinh td i'3"g tinh hinh kinh doanh cua ngan hang dang Uicni tri ire. Nhu xax. kinh id Nhal Ban se rai ^bdng tdt. Dieu nay limi cho sd ng tang them.
Nao "Nonu trdn luan quan". khi tinh hinh tai Mat khac. do biet ngan hang se khdng dam chinh N ctrvi thu nt-an sach thap va phai chi lieu ^'^""^ ^'^° '^''^l^ ^•^>' ^^^P- "^'^ '^' ^«^"'^ "-'^'^P
khach hanti hieu minh cd mdl che ude nuan nhieu hon de kich thich kinh te. Irong khi Chinh
phu cd the se phai tang thuc de bii dap tham hut va de nang len hau bao..cua ngudi lieu dimg.
Neu khdng hanh ddng kip ihdi. kha nang vd ng cua Nhal Ban rai de xay ra.
- ,V(/ dong cuu cue id chirc lin dung vd cdc
sach niem \a na)' sinh rui ro dao dire. Nd lire cai thien boat ddng kinh doanh cua hg ly nhien giam di, va - nidi each ty nhien - hg cang cd ngu) ca pha san. Hau qua. ngan hang lai cang phai tiep luc cho hg vay Ihem.
Ng dgng lam cho chive nang phan bd ngudn doanh nghiep ^|.^ [^j j^^^p ^.^.^^^^ q,^,,., nhieu con dudng. Cho xay
Ng dgng cua cac lo chive lin dung va cac them khien cho ngudn lai chinh bj dieu chmh vd dotinh nghiep (bao gdm ng khd ddi va ng xtiu) khu \'yc khdng cd hieu suat. gdp phan giiv kio da kim phuang hai ddn nen kinh id Nhal Ban ^Ipng lai khu \'trc nay. trong khi dd nhirng khu Iheo hudng lam cho \icc phan phtii ngudn lye ^U'c cd hieu suat \a nhimg nganh nghe mdi bi bdp meo. Fhem xao dd. na dong lu nd maim ^^'^''''^ ^^^''^'^ P'^^^" ^'° '^^y ^^'' "^^'"'^ '^''^ ^^^ ^''^'"'^
Iheo nhirng nhan td khien cho linh trang ng ^•^'' '^'^^ ^^^^'^^ "^'^ ^'^P '^'^o '^^^^^ ^'"O'^^ P'^^^ ^''^'^
canii keo dai '^*^''-'^ '•''^"» ^^^'^ minh. Nhirng khach hang sdng do, chet do' \'an dugc cac ngan hang giiip duy tri sy Cac ngan hang Nhal Ban thudng cd chinh ^a^g, nen hg cd didu kien ha gia ban san phrim sach gian ng ddi \'di cac khach hang thieu klia |a,-,i anh htvong ddn gia tbi Iruirng, lang luong cho nang Ira ng cua minh. Nhirng khach hang na) |ao ddng mac dti nang sucil giam di. Mdl kidu ihirdng thudc ITnh Nye kinh doanh bat ddng san, canh tranh khdng lanh manh da hinh thanh.
xav dirnu va cac id chirc tai chinh phi ngan hang » < - , , . , - - • , i ~ i-- ', ' ".^ , , . . ,. , . , .. i . Mat khac, cho vav qua muc ina khong doi - nhung linh \ tic bi coi la kem hieu suat Itr sau , ' ; , , . . , , .x ', , . , ,x , , , . , , ' , . ' , ; X. , duac \'on va lai khien cho bang can doi tai san cua
khi bonu bonu kmh le lan vd \'ao cuoi nhirng . - i • u- - J- i i •- i i • J - '
•^ cac nean banu bi xau di, khicn ho phai doi mat nam 1980 va dau nhivne nam 1990. Do by vone • " • ; "^ • .4- , - i , - . - i - , • ' • ' - \i)'i quv die ve nnrc do an loan dua Iren lieu chi cac khach hang rdi se tra dugc ng neu khdng b. ^,^^_^ ^.|^- ^^^ ^^^^^^ j^^^^^^^ ^^^^^ ^^^.^ ^. ^^l^^ ^^^^^
pha san. nen cac ngan hang ihivdng Hep Itic cho |^^,^|^ y- [J^~_ ^„~,^ ,^,^,^g ^^, ^,.^. ,^^,,^ .^^.^j ^^.„^^ ^^^•
khach hang (cac doanh nghiep) dang mac ng ^|^^, ,,,,,. ^au qua. tinh trang ddi lin dimg xav ra minh nep Itic vay dc khoi bi pha san (dicu na) ^ho cac xi nghiep nho va viva la chinh.
canu \vd\ .\av ra neu khach hang la nhivng nutrdi
dl VU) 'ldn.' va ngan hang nhan thay day la '''^'^^ ''>'- "'^^ ^'^"^ ^"'''^ '^'^'' ^'^'^ ^^^^' ^^' ^1^'^
mivc d cac xi nghiep boat ddng kem hieu qua, -',,-. ,-,K . ,= , \ii •, ij - , 1 - , • oAnu N'iva dan den dau lu khdng dii d cac xi nghiep cd tioc unh. no cong cua Nhat Ban co the vuol muc 200% '^, t .i
GDl^ nam 2011 vi Chinh phu nuoc nay phiii tang cu'ong kha nang ilia rdng san xuat. liai hien tugng nay chi lieu nham phuc hoi nen kinh le sau con bao khung che lap lan nhau khien cho tac hai cua ng dgng hoaiii; lai chinh - kinh te, trong khi niiuon tlui ngan sach
lir thue sul giam va chi phi phiic lgi .\a hpi gia tang do dan so tiia. Dua tren mirc GDP danh nsihTa iroim lai
khd nhiin ra dugc. Va day la mdl nguyen nhan nira khien na done lai de ra ng dgne.
khoa 2010 uoc khoang 475.000 ty yen. ti.ng so no cua . ^ ^ j , , ,,,, ^,,. „;,^j„ i^,,„ Nhu cau dtiu tU tU Nhat Ban co the cham imuonii 9.S0.000 iv yen. Dieu , . v,, - r^ i •- - ~ 4- , nay dC.ng nghTa voi vice m6i ngucri d;^i Nhal Ban se "han o Nhal Ban trong nhieu nam gan day. theo phai gimh tren vai mgt khoan no len toi 7.5 irieu yen. danh gia Cua hau bet cae id cbivc nghicMi civu la 36 Nhu'ng vin di KINH TE VA CHJNH TR! THE GIOI So 1(177) 2011
Luu Nggc Trjnh Phai chang, da d i n luc Nhat Ban c§n tim.
dang giam, dieu dd khien cho tdng cau giam, va dd cd the la nguyen nhan lain kinh te su)' giam.
Cdn ngii)'cn nhan khien nhu cau dau tu lu nhan giam la linh trang ddi tin dung. Ng xau khien cho cac ngan hang ngan ngai cho \ a ) ; va dieu nay anh hudng den dau lu. Cac xi nghiep nho \'a vira rat ddng dao d Nhat Ban, nhat la trong nganh che lao. phai ddi mat \'di linh trang na) nhieu hon.
- Buy thanli khoan. Nha kinh le hgc My doai giai Nobel nam 2008 la Paul Krugman cho rang chinh bay thanh khoan da lam cho nen kinh le Nhal Ban tri Ire keo dai. Bay thanh khoan xay ra khi nang lye san xual tiro'ng lai thap ban nane luc san xuat hien tai. Gia hda dan sd va sinh it khien cho nhdm dan sd trong do tudi lao ddng a Nhal Ban giam trung binh hang nam 0.7% trong vdng 30 nam tdi va giam 1% trong \dng 25 nam sau dd. Khi lire luimg lao ddng giam nhanh hon dan sd Ihi nang lye san xual binh quan dau ngudi ciia luong lai dugc dy linh la se giam di so vdi hien nay. Mat khac, van de kinh le dai dang cua Nhal Ban la do ngudi lieu diing mudn tiet kiem nhieu ho'n, doanh nghiep mudn dau lu.
Dtr linh vc live lutmg lao dgng Ivong ttrang lai giam se ktin giam lgi lire ky vgng cua dau tu.
Ngoai ra, van de ng xau cua khu virc ngan hang
khien cho hg khat khe ho'n trone phe duvet cac khoan cho va)' nen se cd uic ddng tieu cue den dau lu ciia xi nehiep.
- Ben canh nhung han che ve kinh te. Nhat Ban cdn dang vap phai mdl tra ngai khdng nhd la tinh trung hut dn a thugng lung kien iriie.
Trong 4 nam qua, Nhat Ban da 6 lan tha)' thii tudng. Day la yeu td khien nhieu ngudi lo ra hoai nghi ve tinh kha tbi cimg nhu hieu qua cua mot ke hoach kich thich kinh le mdi. Dac biel la trong hoan canh Tokyo dang phai ganh mdl khoan ng cdng cao gap ddi so vdi GDP. Tham hyl ngan sach nha nudc trong nam na)' dy kien len tdi 7% GDP \ a cac gdi kich cau dugc lien liep tung ra cang khien cho ng cdng ngay cang pbinh lo hon.
Nhu vay, cd the ndi. Chinh phu Nhat Ban hien dang rat liing timg trong viec giai bai loan kinh le va chua lim dugc "mdl chiec diia than"
de ihiic da)' ly le lang Iruong vdn kha eo ugl.
Bat ke quy md to ldn den dau, cho den nay. cac gdi kich cau van khdng dii sivc dua kinh te Nhal Ban thoat khdi ngd cyl. Phai chang, da den liic Nhat Ban can lim cho minh mdl hudng di nidi, khdng cdn chi dya mai vao cac gdi kich cau do'n thuan, niiic dii chimg cd the la "khdng Id""?
1 iii lieu tham khiiu:
1. Lull Ngpc Trinh (2001): 'inrdc iliein ihe ky X.XI: Nhin Igi inn hinhplidl irieu kinh le .Midi Bun. N.XB.
Thdng Ke. I la Npi.
2. Luu Ngpc Trinh (2004): Sii\' thodi keo ddi. coi each nira vdi: Tircriig lai iido cho nen kinh te Nhal Bail/. NXB. The gidi. Ha Npi.
3. Ltrii Ngpc ii'inh (20 1 1): Kinh le the gidi 2010: I'liiic hui khung deu. khu khau vd no nan chuiig dial, I'op chi Ddi Ngoai. Ban Ddi ngoai TU, so 1.
4. Nguven i lui My (2008): Nhcil Ban: vai iru vd nliu'iig ddng gup dui vui lieu irinh hup lac .-iSE.AN ^ 3.
Tap chi Nghien ciru Ddng Nam A. sd 3(96).
5. Ngiiv'en Qudc Himg (2010): .Shal Ban vd vi die trung iral lu khu virc Dung .1 ninnig iic'iin sc'ip tui.
iiip chi Nghien cim Qudc te. so 3(82). thang 9.
.lapanese Ministry of Foreign Affairs. Diplomatic l3luebook 2006. Tokyo. Japan.
.Japanese Ministry of Foreign Affairs. Diplomatic Blucbook 2007, fok)o. Japan.
Bp Ngoai giao Nhat Ban: lnip:/V\\ u v\ .mofa.jp/policv/
Bp Tai chinh Nhat Ban: http://\v\s\\ .mof.eo.ip/cnglish/svstem/svstem.htin Cue Fhdng ke Nhat Ban: liltp:,''/\\\\\\.stat.go.ip''enelish/
Van phdng noi c;ic Nhat Ban: hitp://\v\v\v.cao.eo.ip/iiuic\-c.html
Cac \\cbsitcs khac nhu: \ ietnamnet.vii; dantri.coni.vn: vne.xpress.nct: \ ietnaniplus.coin.vn:... nam 2010.
6.
7.
8.
9.
10 1 1 n
Nh ung v/^n de KINH TE VA CHiNH TRj THE Giai So 1(177) 201V 37