Soá 5 naêm 2017
4
Tiếng nói từ địa phương
Trong thời gian qua, nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ, KH&CN Việt Nam nói chung, KH&CN địa phương nói riêng đã đạt được những kết quả quan trọng theo hướng quan tâm hơn đến tính ứng dụng và hiệu quả kinh tế - xã hội theo chuỗi giá trị. Nếu những năm trước đây, các nhiệm vụ KH&CN được triển khai ở địa phương có quy mô còn nhỏ (trung bình khoảng 200 triệu đồng/
nhiệm vụ), chưa thực sự bám sát nhu cầu thực tế của địa phương thì những năm gần đây, các địa phương đã quan tâm triển khai nhiệm vụ ở quy mô lớn hơn, trong đó lấy doanh nghiệp làm trung tâm. Các nhiệm vụ KH&CN được triển khai theo hình thức đặt hàng, xuất phát từ nhu cầu thực tế và khả năng chuyển giao, ứng dụng tại địa phương. Theo Báo cáo được trình bày tại Hội nghị, năm 2016, 63 địa phương trong cả nước đã triển khai thực hiện 1.209 nhiệm vụ KH&CN, trong đó nhiều nhiệm vụ đã được nghiệm thu với kết quả xuất sắc, tham gia tích cực vào việc giải quyết các vấn đề kinh tế - xã hội tại địa phương, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp, các ngành sản xuất.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, hoạt động KH&CN địa phương còn một số tồn tại, hạn chế như: Nguồn lực đầu tư cho KH&CN
chưa đáp ứng được nhu cầu; quá trình đổi mới công nghệ trong các doanh nghiệp ở địa phương còn chậm; kinh phí cho KH&CN chủ yếu dựa vào ngân sách nhà nước, mức độ xã hội hóa KH&CN còn thấp... Sự kiện Hội nghị Giám đốc Sở KH&CN do Bộ KH&CN tổ chức đã thể hiện mong muốn được lắng nghe tiếng nói từ cơ sở. Đây không chỉ là sự kiện thường niên của Bộ mà đã trở thành diễn đàn để Lãnh đạo Bộ lắng nghe tâm tư, nguyện vọng từ các địa phương, qua đó tìm các biện pháp tháo gỡ, nhằm thúc đẩy hoạt động KH&CN phát triển, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Hội nghị đã được nghe nhiều ý kiến tham luận tâm huyết của Lãnh đạo các Sở KH&CN. Bên cạnh những phát biểu đánh giá cao nỗ lực của Bộ KH&CN trong việc tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho KH&CN phát triển, các đại biểu đã tập trung trao đổi về những thuận lợi, khó khăn trong công tác triển khai hoạt động KH&CN ở địa phương, với mong muốn cùng chia sẻ kinh nghiệm, đóng góp ý kiến và bàn giải pháp tháo gỡ. Ý kiến được các đại biểu nêu lên tập trung vào các vấn đề: Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, hoạt động nghiên cứu và phát triển, đánh giá, thẩm định công nghệ, tiêu chuẩn đo lường chất lượng..., trong đó vấn đề liên quan tới hoạt động của Quỹ Phát triển KH&CN được
nhiều đại biểu quan tâm.
Theo Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội Lê Ngọc Anh, một vướng mắc lớn của thành phố Hà Nội là việc vận hành Quỹ Phát triển KH&CN.
Ở Hà Nội, Quỹ đã thành lập được 3 năm, vốn điều lệ lên tới 100 tỷ đồng, nhưng các quy định về giao quyền sở hữu, quyền sử dụng kết quả nghiên cứu vẫn còn nhiều vướng mắc. Mặc dù đã có thông tư hướng dẫn nhưng việc triển khai vẫn còn nhiều khó khăn. Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội đề nghị các đơn vị chức năng của Bộ cần có hướng dẫn chi tiết hơn để việc triển khai ở cơ sở được thuận lợi. Ngoài ra, Hà Nội cũng mong muốn Bộ KH&CN hỗ trợ hoạt động hợp tác quốc tế về KH&CN, đặc biệt với các nước phát triển, thông qua các chương trình phối hợp, nghị định thư, biên bản ghi nhớ với các viện nghiên cứu, tập đoàn, trường đại học của họ. Qua đó, các doanh nghiệp của Hà Nội có thể liên kết chuyển giao công nghệ, đặc biệt là công nghệ nguồn, công nghệ cao.
Cũng đề cập đến việc triển khai Quỹ Phát triển KH&CN địa phương, Giám đốc Sở KH&CN Sơn La Phạm Quang An cho biết, cái khó của địa phương này không chỉ là ở việc xây dựng bộ tiêu chí xét duyệt đề tài/
dự án được Quỹ hỗ trợ, mà còn là nguồn kinh phí cho Quỹ hoạt động.
Theo quy định, vốn điều lệ của Quỹ cần ít nhất là 5 tỷ đồng, song Sơn
Bộ KH&CN sẽ luôN đồNg HàNH CùNg KH&CN địa pHươNg
Ngày 15/4/2017, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã tổ chức Hội nghị Giám đốc Sở KH&CN năm 2017 nhằm lắng nghe ý kiến từ địa phương (những thuận lợi, khó khăn), từ đó cùng trao đổi, thảo luận, đề xuất những giải pháp tháo gỡ, nhằm thúc đẩy phát triển hoạt động KH&CN địa phương trong thời gian tới. Hội nghị đã thể hiện quyết tâm của Bộ KH&CN trong việc đồng hành cùng KH&CN địa phương. Đây là một trong những sự kiện quan trọng, có ý nghĩa trong chuỗi các sự kiện chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam 18/5 năm nay.
CHào mừNg Ngày KH&CN Việt Nam
Soá 5 naêm 2017 5 La là một tỉnh nghèo nên rất khó
huy động.
Khác với 2 ý kiến nêu trên, Giám đốc Sở KH&CN Thái Nguyên Phạm Quốc Chính và Giám đốc Sở KH&CN Hà Tĩnh Đỗ Khoa Văn đã chia sẻ kinh nghiệm đưa mô hình Quỹ Phát triển KH&CN địa phương vào thực hiện “rất trơn tru” từ 2-3 năm trước, phát huy được lợi thế về cấp vốn theo cơ chế quỹ, giúp
“thoát ly” được chu kỳ thẩm định, quyết toán tài chính theo năm, tạo điều kiện cho các đề tài, dự án triển khai đạt hiệu quả cao.
Một số vấn đề khác cũng đã được lãnh đạo các Sở KH&CN đề cập như: Đề nghị Bộ rà soát sửa đổi Thông tư liên tịch số 29/2014/TTLT- BKHCN-BNV ngày 15/10/2014 về hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ quan chuyên môn về KH&CN thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện; sớm ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện Nghị định số 54/2016/NĐ-CP ngày 14/6/2016 của Chính phủ về cơ chế tự chủ của tổ chức KH&CN công lập; sửa đổi Thông tư liên tịch số 121/2014/TTLT-BTC-BKHCN về hướng dẫn xây dựng dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí thực hiện nhiệm vụ thường xuyên theo chức năng của tổ chức KH&CN công lập; khó khăn trong việc cổ phần hóa các trung tâm ứng dụng;
vướng mắc trong việc tham gia vào một số chương trình quốc gia...
Cam kết đồng hành cùng KH&CN địa phương
Trước những kiến nghị, đề xuất
của Lãnh đạo các Sở KH&CN địa phương, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh khẳng định, Bộ KH&CN sẽ tiếp tục rà soát, đề xuất sửa đổi các luật có liên quan đến KH&CN do Bộ chủ trì, đóng góp ý kiến đối với các luật khác có nội dung tác động đến hoạt động KH&CN để đảm bảo tính đồng bộ trong hệ thống luật. Bộ trưởng đề nghị, trong bối cảnh chính sách quản lý KH&CN chuyển trọng tâm sang lấy doanh nghiệp làm trung tâm, thực tiễn trong nghiên cứu, quản lý KH&CN ở các địa phương có nhiều biến đổi theo hướng năng động hơn, liên kết với các doanh nghiệp tốt hơn, nhưng đồng thời cũng sẽ phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc. Do đó, các cơ quan chức năng của Bộ cần bám sát thực tiễn để hỗ trợ kịp thời công tác triển khai hoạt động KH&CN ở các địa phương. Về phía các Sở KH&CN, cần chủ động đề xuất những nhiệm vụ ưu tiên giải quyết những vấn đề thiết thực trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Bộ trưởng nêu một số nhiệm vụ trọng tâm mà các địa phương cần thực hiện trong thời gian tới gồm:
Một là, tiếp tục đẩy mạnh công tác nghiên cứu ứng dụng, nhất là trong phát triển nông nghiệp an toàn, nông nghiệp công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu; xây dựng các nhiệm vụ KH&CN có tính liên kết giữa các địa phương để cùng phát triển những sản phẩm có thế mạnh, chủ lực của vùng.
Hai là, ưu tiên những nhiệm vụ có tính chất liên tỉnh, liên vùng, liên ngành; sát cánh hơn với doanh
nghiệp để tạo lập liên kết 4 nhà (nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp, nhà nông). Bên cạnh đó, cần có chính sách ưu tiên thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với các dự án có công nghệ tiên tiến hiện đại, công nghệ cao, thân thiện với môi trường, sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên, khoáng sản, đất đai.
Ba là, nâng cao năng lực đánh giá, định giá tài sản trí tuệ và góp vốn doanh nghiệp bằng tài sản trí tuệ; tăng cường quản lý nhà nước, tập trung xây dựng và tổ chức triển khai các chương trình, đề án, hoạt động tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng để hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế; tăng cường xã hội hóa hoạt động nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ.
Bốn là, chú trọng đầu tư phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, thúc đẩy hình thành lực lượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có tiềm năng tăng trưởng cao, có sản phẩm dịch vụ hướng tới xuất khẩu ra thị trường quốc tế.
“Thành công của hoạt động KH&CN địa phương cũng là của Bộ KH&CN, của ngành KH&CN và ngược lại, khó khăn của các đồng chí cũng là điều trăn trở của Bộ và cá nhân tôi”, đó là những chia sẻ đầy tâm huyết của Bộ trưởng Chu Ngọc Anh tại phiên bế mạc Hội nghị.
Bộ trưởng khẳng định: “Bộ KH&CN sẽ luôn đồng hành cùng các địa phương để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, đồng thời hỗ trợ triển khai hoạt động KH&CN nhằm khai thác lợi thế, những sản phẩm có thế mạnh, chủ lực của vùng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và đất nước” ?
Tuấn Hải
