TULIEU DIA PHJONG
K
inh te vQdn la bd phan cau thanh hQu cP cua kinh te ndng nghiep, dapc tach ra tQ nganh trdng trpt vdi hoat dpng ehu yeu la trdng cay an qua. NhQng nam g i n day, kinh te vQdn ngay cang chiem vj tri quan trpng trong nen kinh te qud'c dan ndi chung va nganh ndng nghiep ndi rieng.Thiic te cho t h i y , kinh te VQdn khdng chi sQ dung cd hieu qua d i t dai, lao ddng, tang thu nhap cho ndng dan, lam tang san pham xa hpi, dac biet la tang san pham x u i t k h i u , cung cap nguyen lieu cho cdng nghiep che bie'n, ma cdn giup chuyen djch cd cau kinh te ndng nghiep, phat trien ndng nghiep hang hda da dang va toan dien; gdp p h i n quan trpng vao viec bao ve mdi tradng sinh thai, tao dieu kien phat trien du ljch. Kinh te vadn phat trien cdrr gdp p h i n tich cue xay dung, cung cd va phat trien ndng thdn.
X u i t phat tQ y nghTa dd, kinh te vQdn cua Tien Giang lien tuc dupe d i u ta phat then va dapc xac djnh la mdt trong madi chaPng trinh phat trien kinh te trpng diem ciia Tinh va la mdt trong 3 chaPng trinh phat trien kinh te cua nganh ndng nghiep (chapng trinh phat trien kinh te lua gao, chQPng trinh phat trien kinh te vQdn, chUPng trinh phat trien chan nudi).
Trong giai doan 2 0 0 1 - 2005, Tien Giang da d i u ta 497,03 ty ddng cho kinh te
* • « : .
KINH TEVl/dN TINH TIEN GIANG TRl/dC THEM HOI NHAP
P H a d N G NAM
CiJC Thdng ke tinh Tien Giang
vQdn, trong dd chu yeu tQ ddng nam 2000 da tang len ngudn vdn tin dung vay ngan
hang de dau tu san xuat (368,817 ty ddng).
Nhd cac chinh sach hd trd va cdng tac qui hoach cay trdng, nhQng nam qua kinh te vQdn tinh Tien Giang phat trien kha nhanh ve dien tich va san iQpng. Tinh den 2006, toan tinh ed 61.384 ha VQdn chuyen canh cay an trai cac loai vdi san iQPng 780.413 t i n . So vdi nam 1986 dien tich g i p 3,49 I l n , san lapng g i p 3,74 I l n ; So vdi nam 2000 dien tich g i p 1,5 lan, san IQdng g i p 1,92 Iln, Gia trj san x u i t nhdm cay an trai (theo gia cd dinh
1994) tQ 1.484.216 trieu
2.591.455 theu ddng nam 2006, tang 74,6%.
ThQc hien chu trQdng chuyen ddi cd cau san xuat, trong cd cau gia trj san xuat ndng nghiep ciia Tien Giang, mac du ty trpng nganh trong trpt giam d i n (tQ 75,97%
nam 2000 giam xudng con 72,07% nam 2006) nhQng rieng vdi nhdm cay an trai thi tl trpng khdng nhQng khong giam ma cdn tang len. Cu the nam 2000, trong cd cau gia tri san xuat ndng nghiep nhdm cay an trai chiem 29,35% den nam 2006 da tang len 30,57% va xu hadng v l n cdn tiep tuc phat then trong thdi gian tdi. Gia
cs & SK 12
tri san xuat (theo gia hien hanh) tinh binh quan/ha vadn cay an trai tQ 39,75 theu ddng nam 2000 da tang len 44,88 trieu ddng nam 2006. Ben canh phat trien san xuit, cdng tac xuc tien thQdng mai cho trai cay cung dUdc tang cadng dadi nhieu hinh thQc nhQ: hd trp tai chinh cho doanh nghiep, hdp tae xa tham gia nhieu hdi chp trien lam, khao sat thj tradng trong va ngoai nadc;
Xay dang chUPng tnnh xuc tie'n hd trd xac lap quyen sd hOu cdng nghiep cho mat hang trai cay. Tinh de'n nay Tien Giang da cd 8 san pham la cay an trai hoan t i t thu tuc va dapc cap giay chQng nhan quyen sd hQu cdng nghiep gdm: Xoai cat Hda Lpc, Vu sQa VTnh Kim, DQa Tan Lap, Badi Idng Co Cd, DQa Gd Cdng, Sd h Gd Cdng, Thanh long Chd Gao, S i u heng Ngu Hiep. Nhieu da an d i u ta xay dQng trai gidng va phat trien cay an qua cung dapc tinh trien khai. Da cd tren 36 cd sd san xuat kinh doanh gidng cay trdng cdng bd tieu chuan chat IQdng, trong dd cd 15 VQdn apm cdng bd dQdc chQng nhan.
Khi Viet Nam gia nhap Td chQc ThQPng mai The gidi (WTO), hang ndng san Viet Nam ndi chung va hang ndng san Tien Giang, trong dd cd cac loai trai cay dac san cd cd hdi vaon xa hdn, phat trien manh hdn. Cd hdi dd la trai cay se dUdc x u i t sang nhieu nadc hdn va dadc binh dang vdi cae nadc x u i t k h i u khae. Nha nadc cung se hd trp nhieu hPn cho
cac tTnh vQc ve Qng dung tien bd khoa hpc cdng nghe, dao tao, cung d p thdng tin, he thdng san x u i t gidng, cdng nghe sau thu hoacii, giao thdng, thuy Ipi.
Tuy nhien nhQng khd khan, thach thQc cung khdng nhd,dd la.viec trp gia, thadng x u i t k h i u , mien giam thue nhap k h i u cac loai vat ta ndng nghiep... d i n d i n phai cat giam. Them vao dd, chung ta phai md cQa rdng hdn va giam thue nhap khau theo Id trinh cam ket cho hang ndng san nQdc ngoai vao nQdc ta. Vi the, v l n de canh tranh ngay tren san nha cung trd nen gay g i t hdn.
So vdi cac tinh viing Ddng bang sdng CQu Long thi Tien Giang la tinh cd dien tich cay an trai Idn nhat va cd nhieu tiem nang de phat trien vi nPi day cd dieu kien tQ nhien kha thuan ldi vdi vj tri nam ven sdng Tien cd ngudn nQdc ngpt quanh nam, he thdng sdng ngdi chang chjt dapc phu sa bdi d i p hang nam, hinh thanh mdt vung dat dai thich hpp cho viec phat then trai cay viing nhiet ddi. Ndng dan cd truyen thdng va kinh nghiem san x u i t lau ddi ket hdp vdi tap doan gidng trai cay kha da dang va phong phu, Lpi the nay giup Tien Giang ed the phat trien nhanh thanh vung trpng diem cay an trai phuc vu nhu e l u tieu thu trong nQdc cung nhQ dap Qng cho viec d i y manh x u i t khau trong tQOng lai,
Tuy vay, khi thQc hien cac cam ket vdi WTO, Tien Giang cung phai ddi mat vdi
nhQng rao can do nen san x u i t v l n cdn mdt sd mat han che, dd la:
- Dien tich dat vQdn binh quan/hd t h i p (0,5 ha/hp), San xuat cdn nhd le va manh miin, ndng dan da p h i n cd xu hadng ap dung xQ ly ra hoa rai vu, trai vu nham tranh gap diep khiic
"dapc mua rdt gia" nen san lapng chaa dap Qng dQdc yeu e l u cung cap dn dinh, thQdng xuyen lien tuc vdi sd lapng Idn.
- Bao quan sau thu hoach cho den nay van la van de can trd kha nang di xa cua mdt sd trai cay dac san cua tinh nha: xoai, vii sQa c h i t IQdng ngon nhQng vd mdng khdng bao quan dQPc. Cd sd ddng gdi, xu ly sau thu hoach, he thdng kho lanh bao quan trai cay cdn r i t thieu va chQa dapc coi trpng.
- Sau benh va ve sinh an, toan thQc pham cham khac phuc. Tinh trang dQ IQdng thudc bao ve thQc vat tdn dQ tren trai cay cdn keo dai do ha t i n g cd sd cho san x u i t cdn thieu lai khdng ddng bd, phai sQ dung chung vdi san x u i t cay iQPng thQc. Ben canh dd cay gidng van chQa dupc quan ly chat che, tinh trang mua ban gidng kem chat lapng cdn tran lan va viec sQ dung thudc bao ve thQc vat va c h i t bao quan khdng diing qui dinh cdn phd bien, anh hadng den sQc khoe ngQdi tieu diing va x u i t khau.
- Gia thanh san xuat cdn cao do canh tac thu cdng.Thi trQdng tieu thu trai cay trong nUdc bj trai cay ngoai nhap lau cd xu hadng gia tang
CS&SK13
chiem ITnh thj p h i n . T i e n Giang hien cd khoang 1000 thaong lai nhang chua td chQc dQdc d i u mdi tieu thu dn dinh, p h i n Idn chaa du nang lac, trinh dp de dam nhan nhQng ddn hang Idn.
Nam 2006, kim ngach x u i t k h i u trai cay cua tinh chi dat 3,85 trieu USD, chiem 2%
trong tdng kim ngach xuat k h i u hang hda eua tinh, trong dd ehu yeu la dQa vdi kim ngach x I p xi 3,2 trieu USD, cdn lai dQpc phan nhd cho cac loai khac.
- MQc dp lien ket giQa cac khau tQ san x u i t , che bien den tieu thu cua cac thanh p h i n kinh te chQa chat che, chQa cd cd che, chinh sach phu hdp huy ddng thQdng lai, nha d i u ta nadc ngoai, nha vadn lien doanh gdp vdn d i u ta san xuit, che bien, tieu thu.
- Ket c i u ha t i n g ky thuat phuc vu cho viec phat trien kinh te vadn nha chp ban budn, cP sd sP che, ehe bien, ddng gdi, bao quan cd d i u ta nhang chaa hoan thien. Toan tinh hien chi cd khoang 4 chd trai cay d cac vung nguyen lieu tap trung nha Chp VTnh Kim (Chau Thanh), Chd PhQdng 4 (My Tho), Chp Long Trung (Cai Lay) va trung tam thQPng mai trai cay Hoa Khanh (Cai Be). C P sd ehe bie'n chi cd 2 cdng ty vdi tdng cdng s u i t 23.000 tin/nam va mdt sd it cd sd say nhan thu cdng.
Viee XUC tien thaPng mai, xay diing thddng hieu san pham, quang ba thadng hieu va hinh anh trai cay Tien Giang tren thj tradng tuy da cd sQ quan tam nhQng ket
qua dat dQpc cung cdn han che.
De n i m b i t thdi eP va de thach thQc khdng bie'n thanh hiem hpa trong tien trinh hdi nhap WTO, kinh te vudn ciia Tien Giang dang ed nhQng dieu chinh nhQ sau:
- Tren cd sd nhan dang yeu e l u thj trQdng va tiem nang Ipi the ciia tinh, Tien Giang dang xac djnh 7 loai cay an qua de tap trung d i u tu nham tham nhap thj tradng the gidi va ed sQc canh tranh cao gdm: badi, xoai, s i u rieng, vu sQa, thanh long, sP ri, dQa.
- Trien khai nhan rdng phQPng thQc san x u i t theo hadng phat trien theo chieu sau vdi c h i t lapng, hieu qua va sQc canh tranh cao thay the cho hadng phat trien chu yeu bang khai thac tai nguyen thien nhien tren dien rdng va chay theo sd lapng trade day, bang each Qng dung qui trinh canh tac tien tie'n, Ap dung qui trinh s i n x u i t theo hudng GAP (Good Agriculture Practices - ThiJc hanh nong nghiep tdt) - he thdng tieu c h u i n ma ndng dan phai tuan thu ve ky thuat san xuit, an toan thac p h i m , mdi tradng lam viee va truy nguyen ngudn gdc n h i m dam bao cho sQ phat trien ben vQng cay an trai. Ben canh dd day nhanh viec xuc tien nghien cQu md hinh
"Khu nong nghiep eong nghe eao" theo ke hoach trung Qdng giao cho cac tinh thudc khu vQc kinh te trpng diem phia Nam.
- Td chQc san x u i t kinh doanh theo hadng san x u i t Idn tren cd sd lien ket hdp
tac chat che "4 nha" (nha ndng, nha khoa hpc, nha quan ly, nha doanh nghiep) nham dap Qng dieu kien hpi nhap hien nay.
Ndi tdm lai, danh gia dung thac trang, td chQc lai san xuat phu hpp tieu c h u i n ma thj tradng ddi hdi la hQdng di bat budc ddi vdi trai cay Tien Giang. Theo dd, tQ nay de'n nam 2010, Tien Giang phan dau qui hoach md rdng dien tich vudn cay an trai len 80.000 ha, cd ban xda vQdn tap. San IQdng dat tQ 850.000 tan - 900.000 tan/nam; gia trj san xuat cay an trai dat 3.526 ti dong, chiem 59,89% gia trj san xuat nganh trdng trpt. De dat muc tieu de ra, Tien Giang tap trung d i u ta cd sd ha t i n g ky thuat phuc vu kinh te vadn nha: thuy Ipi, bao quan che bien, van chuyen va to chQe chp mua ban san pham ndng san. DQ bao va djnh hadng thj trQdng tieu thu san p h i m cay an trai. ThQc hien cac chinh sach Qu dai ve thue, Qu dai cac thanh phan kinh te d i u tQ vao ITnh viic che bien hoa qua, khuyen khich thanh lap cac hpp tac xa che bien, tieu thu trai cay... Trong cac giai phap tren, 3 khau dQdc nganh ndng nghiep Tien Giang chpn lam khau dot pha dd la:
gidng, khoa hpc ky thuat va cd gidi hda, nham sdm dat muc tieu phat trien kinh te vadn de ra la nang cao hieu qua san x u i t , xda ddi giam ngheo, nang cao thu nhap cho ndng dan, bao ve mdi tradng, phat trien theo hQdng ben vQng./.
CS & SK 14