LAP HO Sff HIEN HANH

NGHIEN cuu-TRSO Ddi

LAP HO Sff HIEN HANH - CAM NHAN VA SUY NGHf Tir MffT HOI THAO KHOA HOC

PGS. TS. VU TH! PHyNG Khoa Ltfu trtf hpc va Quan trj van phong Trtfdng Dgi hpc KHXH&NV - Dpi hpc Quoc gia Ha Npi

T

ff nhilu nam nay, vd^n de lap hd sd hidn hdnh ludn nhdn dffdc sff quan tam cua cac nhd quan Iy, cdc nha khoa hpc trong linh

\\ic vdn thff, lffu trff cung nhff nhffng ngffdi dtfng diu cde ed quan, td chffe. Sd dT vln dl nay dffdc quan tdm ban luan trdn nhilu didn dan, qua nhilu tai lieu bdi vi eho ddn nay nhilu cdu hdi Idn gan nhff vdn dang trong qua trinh tim ldi gidi ddp:

- Tai sao ve mat Iy luan, lap hd sd hidn hdnh dd dffdc khang dinh la quan trpng va cin thidt; O gdc dd phdp ly, tff Luat Lffu trff de'n cac van bdn hffdng dan thi hdnh diu dd quy dinh rd trdch nhiem, quy trinh va phffdng phap lap hd sd... nhiflig trdn thffc td, va^n dl lap hd sd gin nhtf van chtfa trd thanh nep nghi, thdi quen vd cdng viec hang ngdy cfia cdc cdn bd, cdng chtfc, nhdn vidn eac cd quan, doanh nghidp?

- Tai sao vd mat I^ luan va ly thuydt, cdng viec cua nhffng ngtfdi lam ltfu trff Id thu thap, Itfa chpn tai lieu ttf hd sd cfia cdn bd, cdng chffc chuydn mdn, sau do chinh Iy khoa hpe cung trdn cd sd cdc hd sd da ttfdng dd'i hoan chinh, dd sao cho co the nhanh chdng phuc vu trd lai nhu clu khai thac... nhtfng trdn thtfc te, cdng viec cfia ho hien nay lai la thu ve nhffng bao, bo, thung tai Ueu ma ben trong

khdng bidt gdm cd nhtfng tai lidu gi cu the?

Rdi hang ngay, hdng ngay hp phai cam cui trong cdc kho chtfa tai Ueu dd doe, de phdn loai, dd khdi phuc hd sd tff nhffng ddng tdi Ueu do? Tai sao cdng vide thtfdng xuydn hien nay cfia cdn bd chuyen mdn d nhieu cd quan lffu trff lai dang Id chinh Iy tai lieu tieh ddng, chtfa ldp hd sd?

- Tai sao hien nay d Viet Nam, cde Trung tam, Cdng ty (gpi chung la doanh nghiep) ddng k^ hoat ddng trong linh vtfc Itfu trff lai nhieu den mtfc khd hinh dung? Tai sao ed nhffng doanh nghidp ma ttf ngtfdi dtfng diu dd'n cdc nhdn vidn cd hiili deu khdng cd chuyen mdn vl van thtf, Iffu trtf lai dtfdc cap phep hoat ddng? lai cd the di den cde cd quan, ttf Bac-Trang-Nam de ky ke't cde hdp ddng chinh ly hang tram met tai lieu, vdi gid tri ttf hdng U-dm tiieu den nhidu ty ddng? Tai sao cd nhtfng nhan vien hpe bat ctf ngatih gi, thdm chi mdi tdt nghiep phd thong lai cd thd dtfdc vdo cdc cd quan, doanh nghidp dpc dpc, xem xem va cd quyen quyet dinh sd phdn cua cdc tai hdu ma nhtf nhieu cudn sach ly luan da khdng ngffng khang dinh la "tdi san dac bidt" cfia qudc gia, cua cac cd quan?

La nhffng Gidng vien cua Khoa Ltfu tiii:

hpc va Qudn hi van phong, Trtfdng Dai hpc Khoa hpc Xd hpi va Nhan van (Dai hpc Qudc Van thtf Ltfn trnf Vi^t IMam so 12/2014

IMghien c^n - Trao doi

gia Ha Npi), chung tdi da cd nhidu nam dtfdc mdi ttf va'n, tap hud'n cho cdc cd quan, doanh nghiep vd cdng tdc Idp hd sd, dtfdc chtfng kid'n mpt sd ngtfdi chang cd chut kien thtfc ve chuyen mdn dang hang ngay, hang ngdy quye't dinh sdphan cfia tdi lieu ltfu trff, nhffng can hoi trdn cff ludn trd di, trd lai, thdnh ndi nhtfc nhoi khdng ydn...

Vdi tam trang d'y, ttf gdc dp nghidn cfi^i cua minh, chiing tdi da va dang di tim ldi giai...Va thdt vui mtfng kbi biet Cue Van thtf va Ltfu trtf nha ntfdc td chtfc Hpi thao Khoa hpc vdi chfi de: "Cdng tdc lap ho sa vd nop iQu hS so vdo Luu trQ ea quan - ThQc trgng vd nhQng vdn de dgt ra" Tuy khdng cd dilu kien tham gia vid't bai va tham dtf, nhtfng tdi da dpc toan bd cdc bdi tham luan dtfdc in trong cuon tai lidu hdi thdo va hy vpng nhtfng can hdi ndu tren se cd Idi giai dap.

Cd thd noi, Hdi thdo da dat ra vd tao dien dan de cac nhd khoa hpe, cdc nhd quan Iy trong ITnh vtfc van thtf, ltfu trff bdn luan vd tim ra giai phdp cho van dd lap hd sd hien hdnh va ndp lffu hd sd vdo Iffu trff cd quan. Hdi thao cung da nhdn dtfdc nhieu bai tham ludn cfia eac dai bilu de'n ttf Cue Ltfu trtf Vkn phdng Trung tfdng Ddng, Van pbdng Chinh phfi, mpt sd Bd va Chi cue Van thtf, ltfu trff dnh, mdt sd doanh nghidp, cd quan dao tao vd nghien ctfu. Vdi cd cd'u tham ludn nhtf vdy, y kie'n mang dd'n Hdi thdo cung cd the coi la da dai dien cho ttfdng ddi day dfi tieng ndi cua cac cd quan Dang, Nha ntfdc, cde td chtfc va doanh nghidp.

Ve npi dung, cdc tham luan cung da dl cap de'n ttfdng ddi day dfi cac vd'n d^ lien quan dd'n edng tdc ldp hd sd hidn hanh, bao gdm: cdc quy chd' phdp ly cfia Nha ntfdc va cac cd quan, doanh nghidp; cdc bidn phap td chtfc trien khai thffc hidn ti-ong thtfc te va ket

qua dat dffdc cung nhff nhtfng han ehe dang tdn tai; phan tich nguyen nhan cfia ban ehe' vd de xua^t cde giai phap de nang cao chat Itfdng ldp hd sd hidn hanh vd ndp hd sd vdo Itfu ti-ff cd quan. Ngoai ra. Tap chi Vkn thtf Ltfu tiiJ Viet Nam cung cd bdi tham luan he thdng vd khai quat npi dung cac bai vie't tff trffdc dd'n nay Udn quan dd'n van dl trdn.

Qua cde bai tham ludn, ngffdi dpc edm nhdn rd sff thdng nha't cfla cac dai bilu trong nhilu va'n de nhtf: khang dinh tam quan trpng cua vide lap hd sd hien hanh va nop Itfu hd sd vdo ltfu trff cd quan; trach nhidm cfia lanh dao cdc cd quan; trach nhidm cfia lanh dao Bd phan Hdnh chinh, Vkn phdng; trdch nhidm cfia edn bd qudn ly, cdn bd chuyen mdn va trach nhiem cfia can bo van thff, lffu trff trong vide to chffc va thffc hidn nhidm vu trdn. Qua mdt sd' tham ludn, ed the thd'y d nhieu ndi nhff: \ ^ n phdng Trang ffdng Ddng, Van phdng Qud'c hdi. Van phdng Chinh phfi, mdt sd Bp va dia phffdng, mpt sd l a p doan, Tong cdng ty, Vien nghien cd'u...cdng tde ldp hd sd da dtfdc lanh dao quan tam va chi dao tich ctfc, nhidu bidn phdp da dffdc dp dung va nhd do viec lap hd sd da din di vao ne nep. Cac tham ludn cling da dd xud't nhidu y kid'n vd gidi phap cho va'n dl trdn. Cdc giai phdp dffdc dffa ra bao gdm: bd sung va chinh stfa mdt sd quy che phdp ly; ndng cao nhdn thtfc cho lanh dao eac cd quan va dd'i ttfdng cd trdch nhidm lap hd sd; tang ctfdng tap hud'n vd htfdng ddn vl phtfdng phap lap hd sd;

thtfdng xuyen kiem ti:a va ddnh gia kd't qua;

dp dung cdc hinh thtfc khen thtfdng vd che tai xff phat... Ngoai cde gidi phap cd ban, cd tinh phd bie'n trdn ddy, mpt so bidn phap cu thd da dtfdc chia se nhtf: nen quy dinh ti-dcb nhidm vie't muc luc hd sd thudc ddi ttfdng cd trach nhiem lap hd sd hay thude can bo lifu Van thtf Ltfu truf Viet IMam so 12/2014

Mgbien cuTu - T r a o d o i

trff ?, hodc ndn dp dung Bp tieu chuin ISO vd coi day la mdt bien phdp thue day cdng tdc lap hd sd; vide dtfa kd't qua ldp hd sd thdnh mdt trong nhtfng tidu chi ddnh gia thi dua;

trang hi kien thffc ve lap hd sd cho dd'i tffdng tien edng vu...Cd the ndi, sff thd'ng nhd't vd nhffng chia se tff nhilu tham luan cho thly, nhdn thtfc vl van de nay da dtfdc nang cao va cdc gidi phdp dtfa ra deu can thiet.

Tuy nhien, gap lai tap tdi lieu cua Hdi thdo, tdi vln thd'y cdn nhidu ban khoan, suy nghi.

- ThQ nhdt, tidu dl vd muc tieu cfia Hpi thdo cung nhtf tdn va ndi dung cfia hau het cdc tham luan dtfdng nhtf chtfa tao ra stf mdi md va thu hfit stf chfi y cfia nhffng ngffdi quan tdm. Muc tidu cfla Hdi thao la: tdng kit, ddnh gid vd trao ddi kinh nghiim, de xudt gidi phdp di ndng cao chdt lupng cong tde lap ho so hiin hdnh vd npp ho so vdo luu trQ co quan.

Tdn cfia nhilu tham luan cung theo md tip:

"L4p hS so hiin hdnh d...thQc trgng vd gldi phdp". Dpc muc tidu vd tdn cdc tham luan, ngffdi dpc ed edm giac nhff cdng tdc lap bd sd tren thffc td da ttfdng dd'i td't, nhmig vdn can phai ndng cao chd't Itfdng. Trong khi do, cdng tdc nay dang cho tha'y mpt stf tri tre, be' tac va la noi btfc xuc cfia hau het cdc cd quan, td chffc. Ndi dung cfia cac tham luan chfi yd'u la khdi quat cdc bidn phap da ap dung, mdt sd kd't qud qua edc con sd va nhu'ng nhdn dinh chung, mdt vdi han che vd gidi phdp. Cdc gidi phdp hau nhtf diu theo khudn mau ma chtfa thd'y stf dot phd trong dr duy.

- ThQ hai, vd mat ly ludn, khong cd nhieu tham luan de cap de'n. Mdt vai bdi viet cd khdi qudt nhffng vln de ly luan, nhiftig hlu nhtf khdng trich ddn ngudn tham khao, vi thd' ngtfdi dpc de hieu rang nhiJng ly thuyet do Id cua tdc gid chtf khong phai la ket qua nghidn

cd'u cfia Ltfu ti-ff hpc Vidt Nam va the gidi.

Trong khi dd, theo ehung tdi, mdt sd va'n dl ly thuydt dtfdc nhac lai trong mot vai tham ludn da dd'n Ific cin ddt ra va xem xet lai (Vi du: Cd ndn gpi vide khdi phuc cac hd sd khi chinh I^ tdi Udu tich ddng Id Idp hd sd? Cd nen dtfa ra hai phtfdng phdp lap hd sd va dat ten la: Ldp hd sd theo Danh muc hd sd va Lap hd sd khdng theo Danh muc hd sd?...)

- ThQ ba, dilu quan trpng ma ngtfdi dpc cbd ddi Id nhffng gidi phdp cho vd'n de nay ttf gdc dd ly ludn va thtfc te dtfdng nhtf chtfa dtfdc gidi ddp la bao. Dieu nay cung dd hilu vi day Id vln dl can dtfdc khao sat, nghidn ciJu sdu tff nhilu gdc dp. Ne'u chi qua cdc tham lu^n nang ve bao cdo tdng kdt ma thidu nhffng phan tich ed tinh khoa hpe thi khd ed the tim ra cdi rd cua vd'n dd.

Vdi nhffng cam nhdn vd suy nghT nhff trdn, ed nhdn tdi van tha'y nhffng cdu hdi Idn d phan tren bai viet can cd ldi giai dap. Ttf gdc dd ed nhdn, tdi thay minh cd trdch nhidm cung edc ddng nghiep trong nganh \^n thff, Lffu trtf vd nhffng ngffdi yeu nghe Vdn thtf, Lffu trff cung nghidn ctfu, tim hieu de ngo hau flm ra "phtfdng thudc" hiJu hieu, dd cdc can bd ltfu trtf khdng phdi bit bung, cam cui vdi nhffng tdi lidu chtfa lap hd sd; de nhffng ngffdi khdng ed chuydn mdn khdng thd tham gia quydt dinh vide dd lai tai Udu nay hay hfiy tai lieu kia; dl cde cd quan, doanh nghiep khdng phdi ehi hang tram, hang ty ddng cho vide chinh ly tdi lieu... Vk de cho nhffng ngffdi Iam nghd Iffu trff ed the dtfdc lam dung cdng viec cua minh, khdng phai tim thu nhap chinh ttf cdng vide khdng phdi cfia ngtfdi "Lim trff"!

Neu CO the, tdi mong mudn va dd nghi Tap chi \ ^ n thff Ltfu trff Viet Nam md chuyen muc de mpi ngtfdi fl-ao ddi nhtfng nghien ctfu va y kidn cfia minh vl va'n de trdn D Van thtf Ltfu trtf Viet IMam so 12/2014

Mghien ciiTn - Trao ddi

DAC DIEM TAI LIEU LLTU T R O

CUA CAC TAP DOAN KINH TE NHA NUOC VIET NAM

ThS. N G U Y I N TH! KIM BJNH

Trtfdng Dpi hpc KHXH&NV - Dpi hpc Quoc gia Ha Npi

T

hdi gian qua, vide td chtfc vd qudn ly cdng tdc Itfu trtf cfia cdc Tdp doan kinh td nha ntfdc (TDKTNN) vdn theo Idi tif duy eu. Dd Id dp dat mpt cdch cffng nhac cde quy dinh qudn 1^ edng tdc Iffu trff cfia cdc cd quan qudn 15' nhd nffdc cho cdc td chffc kinh td nay nhtf: Cdng ty me cd chtfc ndng quan ly nhd niidc cdng tde ltfu trtf cfia cdc doanh nghidp thdnh vidn cfia Tdp dodn theo mdnh ldnh hdnh chinh gid'ng cd chd' khi cdn Id edc Tdng Cdng ty nhd ntfdc; quy dinh thu thdp tai Udu cd gid tri bdo qudn vinh vidn cfia cde lap doan - Cdng ty me vao Trang tdm Ltfu trff qud'c gia sau 10 nam ke tff ngay tdi lieu dffdc giao ndp vao lffu fl-ff hidn banh. Caeh quan ly ndy khdng chi khdng phfi hdp vdi dac diem td chtfc, boat ddng, xu htfdng phdt trien efia cdc doanh nghidp theo ed chd' kinh td' thi trtfdng, kho td chtfc khai thde stf dung tridt dd y nghia, gid tn tdi lieu Itfu trff (TLLT) cfia edc TDKTNN ma cdn gay ra mau thuan trong cac quy dinh cfla he thd'ng van bdn ve quyln sd htfu dd'i vdi tai sdn cua cdc doanh nghidp va quy dinh ve td chtfc, hoat ddng, quan ly cac TDKTNN. lii ck nhffng didu nay se ddnh m^t cd hdi, khd ndng eanh tranh va dan de'n lam giam hieu qua boat dpng sdn xuat kinh doanh cfla cdc ldp dodn. Tim hieu dac didm TLLT cfla cdc TDKTNN dd ed cd sd nghien cffu cdch thffc td chtfc vd quan Iy cdng tdc ltfu trff phu hdp vdi dac didm td chffc, hoat dpng; phu hdp vdi chinh dac diem TLLT cua chung ttf gdc dd doanh nghiep vd ttf gdc dd cd quan qudn Iy ngdnh. Dac biet Id dam

bao tinh ddng bd, thd'ng nha't trong quy dinh ctja phap ludt vl boat dpng cfia cdc TDKTNN nham phdt huy tdt nhlt S nghia, gia tri TLLT cfia cde l a p doan.

Ngodi cac dac diem chung cfla TLLT nhtf:

chffa dtfng thdng tin qua khtf phdn dnh trffc tidp qud trinh hoat ddng cfla cdc cd quan, td chffc, cd nhdn; la thdng tin d p mdt, cd do chinh xde vd tin cdy cao; dtfdc Nha ntfdc thdng nhat quan ly ve mat nghiep vu, TLLT cfia cac doanh nghiep cdn cd eac dac dilm vd tinh sd hffu, tinh bi mdt kinh doanh, tinh ban cdng khai va tinh gid tri thtfc tien lau dai.

1. Dac didm vd quydn s& htfu Dieul64 Bd Luat Dan sff 2005 quy dinh ve quyen sd hffu Jihff sau: "Quyen sd hQu bao gom quyen ehiem hQu, quyen sQ dung vd quyen dinh dogt tdi sdn ciia chu sd hQu theo quy dinh cda phdp lugt." Nhff vay, quyen sd hffu la quyen cfla chu sd htfu dd'i vdi vdt sd htfu the hidn d cd ba quyen: chie'm hffu, suf dung va dinh doat ddi vdi tai sdn thupc sd hiJu cfla minh. Thid'u mdt trong cac quydn do khdng the ndo xac lap quyln sd hi?u cua chfl the ddi vdi tdi san. Ben canh dd, Didu 170 Bp Luat Ddn sff 2005 cdn xac dinh cac cdn cff xac lap quyln sd hilu ddi vdi tai sdn. Hai trong cdc cdn ctf do la:

- Do lao dpng, do hogt dpng sdn xudt, kinh doanh hpp phdp;

- Duac chuyen quyen sd hQu theo thod thugn hogc theo quye't dinh cua cO quan nhd nudc cd thdm quyen.

TLLT la sdn pham hinh thanh trong qua tiinh "boat dpng san xuat kinh doanh hdp Van thtf Ltfu trfi Viet Nam so 12/2014

IMgliifen ctfn - T r a o d^l

phap" cfla doanh nghiep. Id vat mang tin dtfdi nhilu dang khde nhau nhtf: tai Ueu giay, tdi lieu didn ttf, tai lieu phim - anh - ghi am - ghi hinh... phdn dnh chan thtfc toan bp eac mat boat ddng cfla doanh nghiep. Ddng thdi, TLLT Id mdt trong nhtfng bd phdn ca'u thdnh ndn tdi san cfia doanh nghidp bao gdm tai san hfiXi hinh vd tdi sdn vd hinh khac nhtf: vd'n, nha xtfdng, tiTJ sd, ddy chuyen edng nghd, sdng che, thtfdng hieu,... Vi vdy, doanh nghidp la chfi sd htfu dd'i vdi TLLT, cd quyen chi phdi ddi vdi Ioai tdi sdn dac bidt ndy vd dtfdc phap ludt bdo hp khdi stf can thiep cfia cac phdp nhan vd thl nhan khde. Khoan 3, Dilu 4, Ludt Ltfu trff 2011 "thQa nhgn quyen sd hQu do'i vdi TLLT". Tai Didu 165, Bd Ludt Ddn sff 2005 quy dinh: "Chd sd hQu duac thQc hien mpi hdnh vi theo y ehi cda minh dd'i vdi tdi sdn nhong khdng dQpc gdy thiet hgi hogc ldm dnh hQdng din lpi ich cda Nhd nUdc, lai ich cdng cdng, quyen, lpi ich hpp phdp cua ngudi khde " va quyln sd hffu efia cac doanh nghiep ddi vdi TLLT dffdc thffc hien theo nguydn tae ndy. Ddi vdi TDKTNN, theo Khoan 4, Dilu 4, Nghi dinh 69/2014/ND-CP ngay 15/7/2014 cfia Chinh phfl ve Tdp dodn kinh td nhd nffdc va ldng Cdng ty nhd nffdc quy dinb: "Cong ty ntf vd cdc doanh nghipp thdnh vien co tU cdch phdp nhdn; co vdn vd tai san ri^ng; co quyen chiem hQu, siC dtJing, dinh dogt tdi sdn cua minh theo quy dinh cuaphdp luat vd theo thoa thuan chung cua Tgp dodn ldnh te".

Cac doanh nghidp cd dfi ba quyen la quydn chid'm hffu, quyen sfi" dung, quyen dinh doat TLLT thupc sd hffu cua minh "theo quy dinh cua phdp luat" Chung ta cffng phdn tich 3 quyen tren efia doanh nghidp doi vdi TLLT

ThQ nhdt la quyin chiem hQu tdi sdn.

"Chie'm hQu dupe hieu Id viec mot ngQdi the hien bang nhQng Qng xQ cu thi cdc quyen ndng ddi vdi mpt tdi sdn. Chiem HQu vdi tQ cdch chu sd hQu Id viec mot ngudi to ra ed cdc quyen cua chd sd hQu ddi vdi tdi sdn"\

Day la d^u hieu diu tien vd Id tien de cho viec thtfc hien cdc quyln khde thudc quyln sd htfu, bdi cd quyen chid'm doat thi mdi phat sinh quyln sfl" dung vd quyen dinh doat.

Doanh nghidp cd quydn bao qudn va kidm sodt TLLT thudc tai san cfla minh. Ke ca chfi sd hffu nhd nffdc cfia cdc doanh nghiep 100%

vd'n nha nffdc cung phdi thffa nhan vd tdn trpng quyen ehidm hffu nay cfia cdc doanh nghidp trdn cd sd cdng nhan quyln sd hffu cfia doanh nghiep nhff da ndu d trdn. Vi vdy, cdc cd quan nhd nffdc khdng the tiiy tien can thidp, tnftig dung, sfl dung TLLT cfia doanh nghidp ne'u khdng cd sff ddng y cfia chfi sd hffu vd trdi vdi quy dinh cfla phdp ludt. Khi cin thanh tra, kiem tra, dieu tra, cdc cd quan chffe ndng dtfdc tid'p edn vd dtfdc cung cl^p tdi Udu theo yeu can trdn cd sd quy dinh cfla phdp ludt. Trong nhilu trtfdng hdp dac bidt, tai sdn cfla chfl sd hflu ndy cd thd dffdc chuydn giao cho phdp nhdn hoac thd nhan khac thdng qua cac giao dich ddn sff phfl hdp vdi quy dinh cfla phdp ludt dtfdi cde hinh thtfc:

cam CO, cho thud, eho mtfdn, vdn chuydn, ky gtfi,... trong mpt giai doan nha't dinh, nhtfng vdn khdng thay ddi quyln cfla chfi sd htfu.

Kbi do, ca bai dtfdc xem la ngtfdi ehidm htfu:

phap nhan hoac the nhan dtfdc chuydn giao tai sdn Id ngtfdi chid'm htfu trtfc tie'p; chfi sd hiJu Id ngtfdi ehidm giff gidn tiep. Vi du:

doanh nghiep cd the ttf bdo qudn TLLT hoac chuyen giao quyln bdo qudn cho Cdng ty me hoac td chtfc ltfu tfff khac dtfdi hinh thtfc k^

gtfi hoac eho thud TLLT de mang di stf dung d mpt ndi khac. Doanh nghiep la chfi sd htfu van cd quydn kiem sodt, sfif dung va dinh doat ddi vdi TLLT cfla minh.

ThQ hai la quyen sd: dung tdi sdn. Quyen sflr dung tai sdn Id quyln khai thac cdng ndng cfla tai sdn, thu ldi dJc tff tai sdn phuc vu cho nhu elu cfia chfi thd "nhtftig khdng dtfdc gay thiet hai hoac Iam dnh htfdng de'n Idi ich cfla Nha ntfdc, ldi ich cong cdng, quydn, ldi ich hdp phap cfla ngtfdi khac" (Dilu 193, Bd Van thtf Ltftf trtf Viet IMam so 12/2014

IMghien ctfu - T r a o doi

Luat Dan stf). Gia tri cfia tai san cao hay thlp phu thudc vdo cdng nang efia tai sdn dtfdc mang ra stf dung phuc vu cho nhu clu cfia chfi sd htfu. Ddi vdi TLLT, cdng ndng cfia chung chinh la gia tri thdng tin chtfa dtfng trong edc TLLT. Dd cd thd la thdng tin ve bi quye't kinb doanh, ve thi trtfdng, ve ddi thu canh tranh, kinh nghiem qudn ly, sdng che, kieu dang cdng nghiep, nhan hidu, ten thtfdng mai, chi dan dia !y, .... dtfdc tich luy qua bao the hd phat triln cfla doanh nghidp.

Nhtfng gia tri d'y ein dffdc nghien euli, hpc hdi, kd thtfa vi dd Id quy ludt phat trien td't ydu dd'i vdi bd't ky doanh nghidp ndo. Vi vay, doanh nghidp ed quyln stf dung TLLT thudc sd huii cfla minh de thtfc hidn edc ldi ich hdp phdp nham dat muc tidu boat ddng, trong do muc tieu ldi nhudn ludn dtfdc dat len ti-dn hdt. Doanh nghiep cd quyln dde quyln khai thdc stf dung TLLT nhtf: dpc, sao chup, trich luc, tnftig bdy, triln lam, cdng bd,... va cd quydn tff chdi hode han cbd' tid'p edn, khai thdc stf dung TLLT tfen cd sd phap Iu$t.

ThQ ba Id quyen dinh dogt. Quyen dinh doat la quyen chuyin giao quyln sd huii tai sdn hodc ttf bd quyln sd bffu do (Dilu 195, Bp Luat Ddn sff). Cdc hinh thffc the hidn quyln dinh doat ddi vdi tdi sdn thudc sd bffu cfla minh bao gdm: ban, trao ddi, chuyen nhffdng, cho tang, cho vay, dl thtfa kd, ttf bd,... va cac hinh thtfc dinb doat khac phu hdp vdi quy dinh cua phdp luat. Cd 2 mtfc trong quyen dinh doat la quyln dinh doat khdng cd gidi han va quyln dinh doat cd gidi han. Doi vdi TLLT, quyen dinh doat khdng gidi ban cua doanh nghiep the hidn qua vide chuyen nhtfdng, cho mtfdn, cho thud stf dung TLLT thudc sd hflu cfla minh. Trong nhidu trtfdng hdp, chfl tdi sdn khdng cd quyen dpc lap trong vide dinh doat tai san thudc sd hffu cua minh ma bi ban che' bdi quy dinb cfla phap luat, vi du nhff mua ban, trao ddi, tieu hfiy tdi lieu. Bdi vi TLLT la di san van hda ndn thudc pham vi bi han chd cfia phap ludt

ve quydn dinh doat tai san dffdc quy dinh tai Dieu 199 Bd Ludt Dan sff 2005: "Khi tdi sdn dem bdn Id di tich lich sQ, vdn hod thi Nha nude cd quyen tlu tien mim...".

Ben canh do, theo Dieu 8, Luat Lutf trfl nam 2011 nghiem ca'm dd'i vdi edc hdnh vi stfa chffa, lam sai lech ndi dung TLLT, mua ban, chuyen giao, hfiy trai phep TLLT va mang TLLT ra ntfdc ngodi trdi phep. Tham quyln, thu tue tieu hfiy TLLT hd't thdi ban bdo quan phai tuan thfi phdp luat dffdc quy dinh tai Dilu 28, Ludt Ltfu trff ndm 2011. Tuy nhien, doanh nghidp vdn cin phdi y thtfc trdch nhiem va td chtfc Itfu trfl tdi Udu cfia minh theo quy dinh cfia phdp luat vl ltfu trtf va cdc ludt cd lidn quan.

2. D^c didm vl tinh bi m$t kinh doanh Ngoai nhffng thdng tin cd gid tri, $' nghia vl ehinh tri, vdn boa, lieh stf nhff td't cd TLLT ndi chung, TLLT doanh nghidp cdn mang bi mat kinh doanh - dieu mang 5^ ngMa sd'ng cdn dd'i vdi da sd cac doanh nghidp trong mdi trffdng kinh doanh canh tranh gay gat. Dd chinh la thdnh qua cfia qua trinh diu tff dffdi dang thdng tin dffdc chffa dtfng bang nhilu loai vat mang tin khac nhau. Bi mat trong kinh doanh cd the Id cac sd' Ueu, dff lidu vd nhdn sff, vl tai chinh, vl thi trffdng; edc ke hoach cfia cdng ty vl sdn xuat sdn pham, vd chidn Iffdc phat tridn thi trffdng; cac bi quydt kinh doanh; cdng thtfc san phim, kieu dang cdng nghidp, quy tnnh cdng nghe, thiet kd;

cac sang ehe ky thuat; ket qud nghien cuii khoa hpc, eong thtfc sdn xuat, tinh trang be tac ti-ong nghidn cfiti, edc gidi phap ky thudt da hi nit bd;... Cbi mot phin nhd bi mat kinh doanh dtfdc bao mat d dang y ttfdng, cdn phan ldn dtfdc phan anh qua tai lieu dtfdi nhilu hinh thtfc, vdt mang tm khae nhau va dtfdc IffU trff doanh nghiep bdo quan an todn, phuc vu hTjfc ti^p cho nhu clu hoat ddng cfia doanh nghiep. Doanh nghiep sd htfu bi mdt kinh doanh cd nhieu cd hdi danh dffdc thang ldi ti-ong hoat dpng kinh doanh vi khi sfi dung Van thtf Ltfu trtf Viet IMam so 12/2014

IMgliien ctfu - T r a o doi

bi mat kinh doanh se tao nen ldi thd so vdi dd'i thu canh tranh. Mot sd bi mat kinh doanh cfia doanh nghidp dtfdc phap ludt bao hd bang Ludt Sd htfu tri tud, ndu doanh nghiep cd nhu can va phdi dtfdc the hidn bang vdn ban. Da phin cdc bi mat do chinh doanh nghidp ltfu trff vd ttf bdo ve. Nhtfng TLLT chffa dffng bi mdt kinh doanh khd xac dinh thdi ban gidi mat vi cd nhffng bi mat tdn tai song hanh eung stf phdt trien cua doanh nghidp. Vi du: tdi Ueu ve finh trang be' tac trong nghidn cihi dtfdc doanh nghidp Itfu trff vinh vidn vi ndu eac dd'i thfi canh tranh tie'p can tai Ueu vd cd dffdc thong tin se kd' thffa vd cd thd nghien cffu thanh cdng trong thdi gian ngan hdn, vdi chi phi tha'p hdn. Kd't qua nghien cffu se trd thanh the manh va dffdc dd'i thfi dp dung trong sdn xua't kinh doanh nham eanh tranh vdi doanh nghiep. Vi vdy, doanh nghidp dp dung mpi cdch de bao vd TLLT chtfa difng bi mat kinb doanh, ngan chan vide cdc dd'i thfi canh tranh tid'p can vd ed dtfdc cae bi mat dd de Idm tdn bai de'n ldi ich kinh te' cfia doanh nghidp minh.

Do boat ddng sdn xud't kinb doanh d nhtfng Iinh vtfc kinh te' quan trpng, cd tinh quyd't dinh de'n stf phdt tiidn cfia nen kinh td dd't ntfdc nhff dau khi, didn Iffe, khoang san, hda cha't,... nen TLLT cfia cac TDKTNN khdng chi chffa dffng nhidu bi mat kmh doanh cua chinh eac ldp doan ma cdn chffa dffng bi mat nha ntfdc dtfdc xdp Ioai tuyet mat, tdi mat va mat. Vi vdy, ngoai nhffng hi mat kinh doanh chung nhff dd phdn tich d tren, TLLT cfia cdc lap doan cdn chtfa dtfng nhieu thdng tin hi mat nha ntfdc, thudc danh muc cin bdo ve theo Luat Bao vd bi mat nhd ntfdc. Nhtfng tai lieu thudc hai loai nay se ed quy dinh han chd tidp can ddi vdi nhtfng ngffdi khdng cd tham quyen trong doanh nghiep khi chffa dffdc cdng bd. Dac biet, doanh nghiep cd quydn khdng cdng bd mdt sd tai Udu thudc Ioai tuyet mdt, tdi mat dffdc quy dinh ti-ong Quyd't dinh sd 106/2008/

QD-TTg ngay 21/7/2008 cfia Thfi tirdng Chinh

phu vl Danh mue bi mat nhd ntfdc dp 'Tuydt mdt", "Tdi mat", "Mat" ti-ong ngdnh Cdng thtfdng. Day ehinh la dac diem ndi bdt efia TLLT cua cdc IBKTNN.

3. Dac didm vd tmh ban cdng khai Ttf dac didm ve tinh bi mat kinh doanh da phai sinh ra dde diem tinh ban cong khai cfia TLLT cde TDKTNN.

TLLT thudc phdng Itfu tiT? qudc gia Uiudc sd hffu nha ntfdc (sd hflu cdng) vd dtfdc cdng khai phue vu khai thac stf dung nham vdo nhilu mue dieh khac nhau cfia bat ky cdng ddn bay cac cd quan, td chtfc. Mot phan tdi Ueu tren thudc danh muc myet mat, tdi mat, mdt nhtf da Uet d tren se ban chd' tid'p cdn vd dtfdc dtfa ra khai thdc stf dung khi dtfdc giai mdt theo quy dinh cua phap luat. Dd la tai lieu cfia cac cd quan nha qudn Iy nha ntfdc, cdc cd quan Dang, cac td chffe chinh tri - xa hdi... Nhff quy dinh cfla nhilu nffdc trdn thd' gidi, d Viet Nam, TLLT thudc sd huH nha nffde dffdc edng khai tiep can vd khai thac stf dung sau 30 nam kd tff ngay dtfdc binh thdnh nd'u tdi lieu khdng chtfa dtfng bi mat anh htfdng den an ninh, qud'e phdng vd Idi ich qud'c gia. Cac cd nhan, td chtfc cd quyln thu ldi ttf vide khai thac sff dung TLLT thude sd hffu nhd nffdc dffdc bdo quan tai cdc trang tdm Iffu trff lieh stf. Vi du: Cd nhdn, td chffc cd thd thu ldi tff vide nghidn ctfu TLLT vl edc vti kien, tranh chd'p dd cung cap dich vu ttf van phdp luat cho khdch hang trong cae vu kien, tranh chd'p cd tinh cha't ttfdng ttf hoac nghien ciJu TLLT dd thtfc bien cac dl tdi nghien ed'u khoa hpc...

Ngtfdc lai, TLLT cfla cac TDKTNN lai mang tinh ban cdng khai do mdt phin tai Ueu chtfa dtfng bi mat nha nffdc, bi mat kinh doanh nhff vi du da neu d dac diem vl tinh hi mat kinh doanh nen khdng dffdc cdng bd. Ddi vdi nhffng tai lidu nay, khd cd the dp dung che' dp thu thap, bdo quan nhff dd'i vdi phan ldn cac TLLT cdn lai. Nhff da phdn tich d dac diem tinh sd hffu, TLLT la tdi sdn thudc sd 8 Van thtf Ltfu trtf Vl^t IMam so 12/2014

IMghidn ctfu - T r a o doi

hflu cfia doanh nghiep ndn doanh nghiep cd quyen chie'm hflu, stf dung vd khai thac de tiiu ldi hdp phdp. Ddi vdi TLLT ed chffa dtfng bi mat nhd ntfdc va bi mdt kinb doanh efia doanh nghidp, cdc td chtfc hoac cd nhdn khdng dtfdc quyln tiep can, khai thac sff dung dd tbu Idi, gdy hai hoac anh htfdng de'n ldi ich hdp phdp cua nha ntfdc vd doanh nghiep. Bdi, nhffng TLLT chffa dffng bi mat kinh doanh, la yeu to' quydt dinh vi the' cfia doanh nghidp tren thi trffdng tiifdc edc dd'i thfi canh tranh. Nhffng tai lieu ndy mang lai Idi ich kinh te' to ldn cho doanh nghiep vd dtfdc phdp luat bdo hd, bdo vd nen doanh nghidp khdng phdi cdng khai cho cdc ddi ttfdng khde theo Lu$t Sd hffu tri tud. Doanh nghidp cd thd dp dung chd dd bdo quan ridng, phu hdp vdi dac diem, nhu clu vd bdi cdnh canh tranh. Vi du: dd'i vdi bi mat kinb doanh khdng ddng ky bdo hd, doanh nghiep cd thd giao cho ngtfdi ed thim quyen, tin cay cd't giff hodc k^ gffi bdo ddm d ngan bang.

Ddi vdi tdi lidu mang thdng tin bi mat nha ntfdc, bi mdt ngdnh se giao eho cd nhan hoac bd phdn, thdng thtfdng Id do ngtfdi dtfng dau hoac cd quan ldnh dao doanh nghidp (Tdng gidm dd'c, Hdi ddng thdnh vidn, Hdi ddng qudn tri) bdo qudn vd chiu trdch nhiem theo quy chd ndi bd.

Nhffng TLLT khdng chffa dtfng bi mat nha ntfdc va bi quydt kinh doanh cfia Tap dodn phdi cdng khai, minh bach eho nhieu ddi ttfdng tie'p cdn, khai thdc stf dung phuc vu nhilu muc dich khac nhau theo quy dinh cfia phdp ludt va ydu clu cfia hdi nhdp kinh te qu^c td' nhtf: cung cap tdi lieu theo yen can cua cd quan thim quydn phuc vu quan Iy nhd ntfdc d^i vdi boat ddng cfia doanh nghidp;

hdp tdc vdi cac d^i tdc, dac biet Id cdc ddi lac nffdc ngodi; kiem tra, gidm sdt eua ngffdi dan, the bidn quyln cfla ngffdi ddn trong tham gia qudn ly nhd nffdc,... Vi du: tai Ueu phan dnh chd dp Itfdng, thtfdng cfla "ldng gidm dd'c, Phd long gidm dd'c, Giam doc, Phd Gidm dd'c, Chfi tich Hdi ddng quan tii,

Phd Chfl tich Hdi ddng qudn tri, thanh vien Hpi ddng quan tri, Trtfdng Ban kiem sodt, Phd Trtfdng Ban kidm soat, thdnh vien Ban kidm soat, Ke toan trtfdng, Tnfdng phdng, Phd trtfdng phdng, Trtfdng ban, Phd Trtfdng Ban cac phdng, ban nghidp vu trong cdng ty Nhd ntfdc; ngtfdi dtfdc Nhd ntfdc ctf gitf chtfc vu ke trdn trong doanh nghiep cd vd'n diu ttf cfia Nha ntfdc" phai dtfdc cdng khai phuc vu cho vide minh bach thu nhdp, tdi san theo quy dinh tai Dilu 6, Nghi dinh sd 37/2007/ND-CP ngay 09/3/2007 cfia Chinh phfi vl minh bach tdi san, tbu nhap; ban dd quy hoach cac dtf an; tai Ueu vd ket qua kinh doanh, gia thanh san pham... Trong nhidu trtfdng hdp, TLLT cua doanh nghiep cd thd Id hdng hda trao ddi, mua ban theo thda thudn efia hdp ddng.

4. Dac didm vd gia tri thi^c tiln cao va ldu dai

TLLT efia edc TDKTNN, dac bidt Id tdi Ueu khoa hoc ky thudt cd gid tii thtfc tidn cao va lau dai nhtf: tdi Udu vl thdm dd vd khai thac dau khi, khodng san cac loai; ket qud nghidn cu'u khoa bpc; cdc sang che ky thudt;

tdi Udu cfia cae edng trinh trpng didm qudc gia nhtf nhd may tbfiy dien, nha may nhiet didn, cdc gian khoan, nha mdy Ipc diu, cdc md khai khoang, cac tram vien thdng, Vinasat,...

Trong qua trinh san xuat kinb doanh, cac Tdp dodn khdng the khdng stf dung den cdc tai Udu trdn. Vi du: tai Ueu vd thie't kd', thi cdng vd van hanh Nha may Lpc dau Dung Quat ndu dtfdc sff dung nghien culi trong qud trtnh thid't ke, xay dtfng va van hanh Nha may Lpc diu Nghi Sdn, Nhd may Lpc dau Nhdn Hpi se giup tid't kidm chi phi, thdi gian hodc se dtfa lai nhtfng bai hpc kinh nghiem nham tranh nhtfng sai sdt khdng dang cd. Trong nhffng tai Ueu trdn, cd nhieu loai tdi lieu khd hodc khdng the xac dinh thdi ban hdt gid tri thtfc tidn de dtfa vdo ltfu trff lich stf. Ndu suy luan logic, nhtfng tai Ueu ndy chi hdt gia tii hien hanh khi eac cdng tdnh tren ngffng boat dpng. Do dd, so vdi vide giao nop vao ltfu tivt lich suf, chung cin dtfdc ltfu tiii* tai ndi hinh Van thtf Ltfu trtf Viet Nam so 12/2014

IMghien ciifu - T r a o doi

thdnh dd khai thde stf dung vao boat ddng thtfdng xuydn cfia doanh nghiep.

Hieu qud cua viec td chtfc khai thdc suf dung tdi lidu nhtf the nao se quyd't dinh stf tdn vong efia ngdnh Ltfu trff cfla bat ky qudc gia nao. Nd'u mud'n khang dinh vi tri, vai trd vd ly do tdn tai cfla minh, cdng tac Iffu trfl khdng chi Iam nhidm vu bao qudn an toan tai Udu ma can khai thde stf dung tdi Ueu phuc vu cd hidu qud cdc nhu elu khde nhau cfla xa hdi.

Theo Khodn 1, Dilu 21, Ludt Lffu trff, edc cd quan, to chtfc thudc Danh muc cd quan, td chffc la ngudn ndp Itfu tdi Udu ed trdch nhidm ndp ltfu tdi lieu cd gid tri bdo quan vinh vidn vao Itfu trff lieh sff trong thdi ban 10 nam, ke tff nam cdng vide kdt thflc. Tuy nhien, quy dinh ndy chi phu hdp vdi TLLT cfia cdc cd quan qudn Ijf nhd ntfdc vd mdt sd cac loai hinh cd quan khac. Vdi chtfc ndng, nhidm vu efia minh, TLLT dtfdc thu thdp ve cdc Itfu ti-ff lich sfl nha ntfdc chfi ydu phue vu cho nhu elu nghidn ctfu lich stf. Gid stf TLLT cfia cdc TDKTNN dtfdc giao ndp vdo ItfU tii? lich stf theo dfing quy dinh hidn hdnh, chae chan cde gid tri kinb te', khoa hpc, cdng nghe cdn mang tinh thtfc tidn efia chfing se khdng dtfdc khai thdc sff dung phue vu eho boat ddng thtfdng xuyen va se khdng mang lai hieu qud kinh te' so vdi khi dtfdc ltfu trff tai ldp doan.

Bdn canh do, mdt khd'i Iffdng ldn tai lidu khoa hpc ky thudt dffde hinh thdnh tai edc doanh nghidp thanh vidn chffa dffde qudn \f chkt che vd chffa dffdc to chtfc khai thdc stf dung hidu qud gia tri ttf than cfia chung do chtfa cd hinh thffc td chffc vd quan Iy cdng tdc lffu trff cfla edc TDKTNN phii bdp. Vi vdy, quy dinh thu thdp tdi lidu cfla cdc Tdp dodn - Cdng ty me gidng hanh ddng "chia cat" mdt be thd'ng thdng nha't, di ngffdc lai vdi mue dich thanh ldp ede TDKTNN cd quy md ldn dtfdi hinh thffc Cdng ty me - Cdng ty con nham "g^n bd ehat che vd lau ddi vdi nhau ve ldi ich kinb te, cdng nghe, tbi trtfdng va edc dich vu kinb doanh khde" (Dieu 146, Luat Doanh nghiep 2005).

Nhtf vay, phdp luat Viet Nam thffa nhdn vd bao hp quyln sd huii TLLT cfia cdc doanh nghidp, trong dd cd TLLT cfia cdc TDKTNN.

Quydn sd hffu TLLT cfia doanh nghiep the hidn d ba quyen: quydn ehidm huii, quyln stf dung vd quydn dinh doat. Trong ba quyen thudc quyln sd hflXi tai sdn, doanh nghidp cd thd dde ldp ra mpi quydt dinh dd thffc hien quyln ehidm hflu va quyen stf dung nhffng phai ed ngMa vu "khong xdm phgm lpi ich cda Nhd nude, quyen vd lai ich hpp phdp cua caqiuin, to chQc, ed nhdn (Dilu 29, LudtLmi trff 2011)". Ddi vdi quydn dinh doat ddi vdi TLLT, doanh nghiep bi ban chd theo quy dinh cfia phdp luat. Do chffa tdch bach giffa quyln sd hihl vd quydn qudn ly cfia nhd nffde ddi vdi vdn vd tdi san efia cdc DNNN ndn tdn tai quan diem TLLT cua cac doanh nghiep nay thude sd hffu efia Nhd ntfdc. Vi vdy, Nhd ntfdc cd toan quyln quyet dinh dd'i vdi sd phdn TLLT cfia cdc doanh nghiep nay. Ttf quan diem trdn dd Mnh thdnh nen ehinh sdch td chtfc, quan ly cdng tac ltfu trff vd TLLT cfia DNNN mang ndng tinh dp dat gidng nhff dd'i vdi cac ed quan nhd ntfdc. Didu ndy hoan toan khdng phu hdp vdi dde didm td chtfc, hoat ddng, dac didm TLLT va xu htfdng phdt tiien efia edc TDKTNN. Caeh qudn Iy nhtf Men nay cdn bat cap bdn, kM trong cd can td chtfc cfia cac TDKTNN edn ed nhieu doanh ngMep thupc sd hffu cfia da thdnh phan kinh td. Trdn ed sd hieu rd cdc dae didm TLLT, doanh ngMep xac dinh pham vi, gidi ban quydn ban ddi vdi TLLT cfia minh, tdng cffdng khai thdc sfi* dung nham phdt huy gid tri TLLT phuc vu cho muc tieu sdn xud't kinh doanh, ddng thdi, ngan chdn cdc bdnh vi gay thidt hai ddn TLLT. Vl pMa Nhd nffdc se ed cMnb sdch td chtfc va qudn \y hidu qud cdng tac ltfu titr cfia cac TDKTNN D

1. Nguyen Ngpc Dien. Quyen sd hffu v& quyen ehidm hffu - bli hpc vl Hnh hudng xa rdi cu^c sdng.

http://thongtinphapluatdansu.edu.vn 10 Van thtf Ltfu trtf Viet Nam stf 12/2014