F)l FfTNP; f l A I
LE HOI TET THINGYAN Of MYANMAR
4 ^H u-
BUI T H ; A N H VAN1. T6ng quan v l t i t Thingyan Thingyan nghia Id sy di chuydn cua mdt tidi tft eung Song Ngu sang eung Duong Cuu (1), kit thfte nam cii, chuydn sang nam mdi. Bdn cgnh cac hogt dOng tdn gido, le hpi te nude chinh la diem nhan ndi bat nhdt
tiong tit Thingyan. Su thay ddi cdc miia tiong ndm, chuyin giao nam eu vd ndm mdi dupe ngudi Myanmar tinh theo Uch dm, dya vdo chuyin dOng cua mgt trdi, mat tidng. Trudc day, ngay td chftc Id hOi dupe dya theo nhftng tinh todn vl thidn van, nhung hidn gid nd dupe cd dinh tft ngdy 13 din 16-4, trung dip ll phyc sinh cfta cdc nude phuong Tdy.
Ll hOi Thingyan keo dai tiong ba hode bdn ngdy, dupe eft hanh bdi ponna (cac nha chidm tinh Brahman), dupe gpi la ngdy ben vimg.
Ngdy diu tidn dupe gpi la a kya nei, do Id lue thin Thagya Min tft tidn tidi giang xudng tidn gian; ngdy d gifta la a kyat nei; ngay cudi cftng cua ll hpi nude Id ngdy a tet nei, thdn Thagya Min tid Igi thidn dudng. Trong nhung ngay diln ra l l hOi, mpi ngudi can gift cdc gidi luat, di den nhung tu vien, ngdi ehfta dl cung cdp thyc phdm bo tiii (2).
Theo quan niOm cua ngudi Myanmar, nude nhu mOt bidu tupng, vfta cd dp tinh khiet, vfta huu ich tiong cuOc sdng bang ngdy, tuong tiung cho sy mdt md, dO sdc net va lam sgeh mpi byi bin. Theo mOt so nghidn ciiu, hdnh vi te nude eua ngudi Myanmar dip tdt thi hiOn udc mudn vupt qua mfta khd, ddn ehd mfta mua tdi. CJ mOt gdc dp khde, ed nhilu y kiln cho rdng, mpi ngudi
Myanmar mang ddc trung eiia mdt qudc gia K Bdng, xinh dop, trdm Idng, ludn cd sue bap ddn IA liing vdi nhidu du Ithach qudc td. fidi sdng tinh than cua ho ludn phong phii bdi nhibig di san vdn hda vd tdn cua cha dng dd Ipi. Gd thd ndi, tinb cdch vA tdm bdn nhdn bdu cua ngudi dan ddt nude Cbda Vdng dupe thd hidn rdt r d net qua l i bdi Thingyan mdng ndm mAi,
thich te hodc vdy nude vdo nhau, vdi mong mudn nia tidi nii ro cua ndm trudc vd lam thanh sach tdm tri tiong ndm mdi. Ngudi ta tin rang, vao ll hOi nude, mpi thft cu cin dupe vftt bd, khdng nd se mang Igi nii ro, kem may mdn. Nhiing gipt nude dupe viy di In dy cho vide nia tidi tpi loi cua con ngudi tiong ndm qua. Theo truyen thong, mpi ngudi nhp nhang vdy nude len nhau nhu ddu biOu eua sy tdn tipng tiong Id hOi ndo nhiOt.
Cae hdnh vi te nude ciing Id mOt nghi thfte ban phudc Idnh va ldi chuc tot dep.
Hien nay, ton tai nhidu y kiln khde nhau xung quanh Uch sft ra ddi eua le hOi td nude d Myanmar. Theo mOt so nghidn ciru, Thingyan ed tft thdi ky Tagaung (TK I trudc CN), tid nen ndi bat vdo thdi Pagan (3). Cling cd y kidn eho rdng, le hpi te nude Thingyan xuit hidn each day khodng 500 ndm(4)... Khdng chi ngudi Myanmar md edn nhilu ddn tpc khde d Ddng A vd Ddng Nam A eiing cd phong tue ndy.
Theo truyen thuylt, tiong ngdy eua dftc ph|t, hoang tOc Sakya (An DO thdi co dai) da ddnh thdi gian nd dua d gin mOt hd nude bdng cdch nem nude vdo nhau. Truydn thuylt nay da cudn hut Narasihapate, vi vua cudi cftng cua trieu dai Bagan, vd tiong Bien niin sir cung diin thtiy tinh dd ghi Igi ring, dfte vua da cd nhidu bdi tdm tidn tuyln dudng tft cung didn dpc theo sdng Ir- rawaddy, edng chung va ngudi giftp vide cfta ngdi eung dupe tham gia vui dfta tiong sy dam md nude. Cd the ndi, Thingyan la mot ll hOi bit rl sdu tiong tam thfte cfta ngudi ddn, bat eft ai eung tham gia tiong sy bdo hiing.
So 380 ran
Thdng 2-2016 B e l
Khai thdc truydn thuyet Myanmar, eac nghidn cihi (5) cho bilt, Thingyan bat ngudn tft dao Phdt chft khdng phdi dgo Hindu. Theo dd, ddng sdng tgo Br^una tdi cao ten la Arsi ed mot cdi diu voi, ndn ngai con dupe gpi la than voi Ganesha. Ngai cd quydn ndng ldn ddn ndi ndu diu ngdi bi ndm xudng biln, nd se lam eho bien ca bdc hoi hdt, ndu nem xudng mdt dit, dat se bi chdy xem, nem ldn khdng trung thi bdu tidi sd bdc chdy. Tuy nhidn, tiong cudc tranh ludn vdi mOt nhd hiln triet eua tidn gian, Brahma da thua cuOc vd hi chat dau Iheo thda thuan. Nhung vi cdi ddu eao quy khdng tim thiy noi an nghi phft hpp, ndn vua Sakra (Thagya Min) eua 37 vi thdn Nat dd ra lOnh, hdng nam mdi vi hoang tft cfta minh (mOt so truyen thuyet khde ndi Id cac nang tidn) ldn lupt mang ddu cfta Brahma tidn tay. Do v^y, ndm mdi Id thdi dilm ddnh ddu vide chuyen giao dau eua Brahma gifta nhiing vi thin dupe giao tipng tidch ndy vd dupe gpi Id Sankranta (thay ddi, luan phidn).
B% cd dupe ldi tidn tii ndm mdi, ede dgo sT Brahman phdi dua vdo lodi vat ma than Thagya Min tft Tavatimsa (cdi tidi) cudi bay xudng hg gidi. Cling nhu dya vdo vat md than dang gift tiong tay. Thdng thudng, Thagya Min cudi mdt con ngya vdng cd ednh, mang theo mOt bdu nude, bidu tupng cua hda binh, thinh vupng.
Theo tin nguong cfta ngudi Myanmar, chuydn tham hdng nam cua Thagya Min tdi tidi ddt dd suy xet vd nhftng hanh dOng tdt va xdu tiong nam qua aia tit cd ngudi ddn, mpt kidu cdng bd nghidp bdo. Theo do, vua cua cac vi thdn Nat se ghi Igi nhftng vide lam tdt cua dan Phdt gido tiong cudn sach vang Shwe parabeik, tiong khi do, cac hanh ddng xau dupe luu Igi tiong cudn sach ldm tft da eho (6)... Cd thd thdy, nOi dung cua truyin thuylt Myanmar thim dam tiong Thingyan, khiln nd khdng ehi Id mOt ll hOi thd tyc don thudn ma mang dam ylu to tam Unh.
2. x l t Thingyan o" Myanmar Ngdy giao tiifta Thingyan la ngay diu tidn cfta ky ll, bdt ddu nhilu boat dOng tdn giao. Cac phat tft dupe khuydn la ndn tudn theo bat gidi vdi vide ^ mot bfta tiirdc chinh ngp. Khi mdn dem hudng xudng, khdng gian tinh ldng thudng
ngdy dupe thay the bang am thanh tran ddy cua chum chpe vd tidng ozU, loan bdo mot cupc rude hanh phftc. Dam ddng ngudi triy hOi dao quanh khu vyc sinh sdng, edng vien, qudng trudng...
Ngay vd tiidi didm ehinh xde eua viOc bat diu va kit thfte le hpi Thingyan dupe tinh toan mpt each ky^ ludng bdi cac nhd chidm tinh (7). Ngay ddu tidn, sau hidu lenh eua phat siing tiiln edng, mpi ngudi dd ra dudng vdi nhiing hu nude vd nhdnh thabyay, vfta cdu nguydn vfta dd nude len mat ddt. Ngay cudi cung eua ll hpi, thdn Thagya Min tid lai thidn dudng, mpi ngudi se viy nude Idn nhau vao cudi ngdy rdi ndi Idi xin ldi, nhu:
"Thin Thagya Min bd qudn dng nude cfta ngai vd ngdi sd quay lai lly".
Nhiing nghi thue trudc le hoi te nude Ngdy a kyat nei dupe coi la dinh didm cua ll hpi Thingyan. Tft sang sdm, mpi gia dinh da ehd dpi dh thuc hidn nghi thfte bo thi cho nhihig dodn tu si. Sau dd, ngudi ddn Myanmar mac nhiing bO quin do dep nhat, tap hop tgi ngdi chua dia phuong. Cfta bd thi vd ede mdm le vat dupe dang ldn nhiing nha su gdm dfta non, thdn dfta cdn nguydn ven kit thanh vdng tidn, dupe bd tiong Id ehudi xanh va cdc nhdnh thabyay hoac jambul dat trudc di anh cfta due phdt Thieh Ca. Di dnh dupe dd nude tham tft phia tien xuong tiong nghi Id tdm phdt. Shway Yoe (8) cho biet, thdi xa xua, cdc nha vua Myanmar tham dy le gdi diu bdng nude tinh khilt Idy tft Gaungsay Kyun (dao Gpi DIU, la phdn da nhd tidi ldn mat bidn cfta mdt hdn dao d vinh Marta- ban gin Mawlamyaing). Tai ehfta, mpt nghi ll td nude tupng tnmg duoc tiln hdnh. Theo do mpt bftc tupng phdt dupe rude trang tipng tii tiong ehfta ra ngodi sdn, ede phdt tft thyc hidn nghi ll tdm phat. Khi nghi ll tim phat hoan thanh cung Id Ifte ll hOi te nude eua ngudi dan xft sd Chua Vang bit ddu. Vao 9 gid sdng, cac dudng phd ydn tinh cfta Myanmar biln thdnh mpt bua tide chidn ddu nude, rupu, kdt thuc vdo khodng 6 gid tdi. Mpi ngudi do xd xudng dudng vdi ndi, chdo, chai Ip, hoac bit eft vdt dyng gi di duoc thodi mdi te, xit va dpi nude vao nhau.
Sang ngdy cudi cimg, thin Thagya Mm rdi tiai ddt cung la lue nam mdi din. Ngudi
^ 8 6 380 Th4ng 2-2016
n i i r y N n o A i
Myanmar gpi diu tft sang sdm vdi ddu tinh ehl tft trdi cdy vd vd cdy kinunun. Trong nhftng dip Id hpi, phy nft Myanmar thudng dftng bpt phin tft gd ddn huong hodc thanakha, cdi len tdc bdng hoa giang huong dl tid nen xinh dep hon. Hoa giang huong chi nd mdi ndm mOt ngdy vdo tet ndn dupe gpi Id hoa thingyan. Cdc cd gdi tie tdm gOi bang nude thom, chdm sdc mdng tay can thdn vd mdc tiang phyc longyi truydn thdng.
Theo truyin thong, ngudi Myanmar thudng dung bdt bgc ciing Id thabyay dl vay nude thom vao nhau. Tin ngudng ban dia cho rdng, thabyay la bilu tupng cfta phuc dftc, an lanh, mang Igi may mdn cho ngudi tham gia. Mpi chuyOn budn phidn vd byi bdn eua nam cu se dupe riia tidi, ddn n h ^ bdng su thanh tinh cua than va tam.
Nude dupe sft dyng tiong ll hOi Thingyan Id nude tham dupe ndu tft cdc logi hoa. Id khde nhau, bd vdo trong bat, chum nude ddt trudc nhd tiong suit thdi gian Id hpi. Mdi ngay Id mOt logi nude nau bdng ede loai Id khde nhau. Hidn nay, hiu hit ngudi Myanmar sft dyng nude sinh hogt cho vide td nude, nhung nghi thfte truyen thdng ludn sing Igi tiong mdi dip Id hOi.
Li hdi te nude
Ddy Id ll hOi dupe ngudi ddn hudng ung nhidt tinh, mpi ngudi tham gia binh ding, trft nha su, cdc cy gid, ngudi hi bdnh vd phy nft mang thai.
Tgi thdi dilm thin Thagya Min din, ngudi dftng dau gia dinh nang cao chile binh vl phia bau tidi nhu mOt eft chi td Idng tdn kinh. Nude dupe dd chdm chdm xudng mdt ddt tiong ldi cdu nguydn, mong may min ciing nhung trdn mua tot lanh vd mfta bOi thu tiong ndm tdi.
Trdi vdi khdng khi ydn tTnh tiong cdn nhd, bdn ngodi la sy ndo nhiet cua ll hOi. Cdc ddi phun nude, pandal, dupe md rpng didn tieh tgo thdnh sdn khdu dd nhdy mfta. Nhidu dgi sdnh ciing dupe cae gia dinh gidu cd eho mupn. Tft sdng sdm, mpi ngudi da chilm nhiing vi tri dep ben dudng vdi du cdc logi phuang tidn dl ed the td nude. Vdi rit nhieu vdi nude, hp tudi xdi xd vao ddng ngudi dang tidy hOi, khiln hp udt rupt.
Nhidu ngudi can th§n dd mang theo khan vd kinh mdt dd ngan nude ban vdo tai, mit. Ll hOi
L§ hOi t6 niFdv Thingyan cDa Myanmar te nude dupe tie em rat ydu thich vi chiing cd thd thodi mai tidu chpe ngudi khac md khdng bi qud ming.
CJ dd thi, thanh nidn thudng dftng tidn xe tdi ed ehd tiieo cdc thimg nude dupe xdp thdnh tiing ting, hp dOi nude xudng nhiing chile xe may di hai bdn vd ngudi di bO phia dudi. Nhilu khi, thimg nude dupe gan tren xe tdi mOt cdch kheo Ido dudi hinh dgng ciia mdt con thidn nga trdng, ed vang, tdn Ifta, bd tre, thuyin bing hoi, cdy dan hgc...
Quan do thich hpp tiong Id hpi te nude Thingyan Id mu, do phdng, qudn mdng vd khan.
Cd ngdy ddi tidn ng§p nude tiong tilt tidi khd ndng la niem vui sudng vdi ngudi ddn bdn dia.
Dil bi dOi udt, nude tian vao cd tiong mui, tai, ngudi ta vin edm thdy sdng khoai, thft vi. Nhiing thanh nidn hidn dai ludn ndo nhi^t tiong phong cdch nhdy phuong Tay dan xen vdi ndt thanh Ijch truyen thdng.
Ld hOi te nude trong tit Thingyan that sy cudng nhi$t, khd cd ai ed thi thoat khdi ddm ddng, bupc phai nhdy lac lu theo ngudi ddn bdn dia. Ngudi dan Myanmar thyc sy mudn khach du Uch dupe hgnh phftc, dimg nude dl thanh tly tdm hdn hp.
Vao 6 gid tdi, khi tid chai te nude ket thfte, mpi ngudi t^p trung d nhihig sdn khiu chinh de thudng thfte cac tidt mye vdn nghd vd cdc tid miia rdi rOn ra sudt ddm. Ngudi dan dia phuong dd luyen t^p hang tuin hoac hdng ndm de tham gia vdo nhdm hdt ddng ca, nhdy mua. Hp mac vdy do ddng phyc day mau sic, ddu ddi vdng hoa va gin kim tuydn. Tren sdng, nhiing chide
Sd 3 8 0 1 Thdng 2-20161
thuyin dl tidi hd hung dupe thip sdng, tiang tri rgng rd. Chung ciing dupe ddt tdn l l vd ehd mOt ban nhgc ciing nhilu chdng tiai tie say dam tiong nhiing dipu nhae. Tgi cdc diem dftng tidn bd, hp hat ddi dap nhftng bdi ca danh rieng cho Id hOi, tiong dd cd nhidu bdi hat truyen thdng ciia tit Thingyan.
Tuy cd hon 90% dan sd Myanmar tiieo Phgt gido, nhung tai Id hOi Thingyan, vide udng bia rupu Id mpt ngogi Id. Trong thdi gian nay, ngudi ta cd thi mua bia, rupu whisky vd rupu rum d khdp mpi noi tidn dudng phd. Trong cdc gia dinh, dd udng mdt vd banh ngpt Id nhiing thft thudng dupe bay sdn tidn ban tiep khach hoac tidn ede ndo dudng le hOi. Vdi du khach, thuc phim vd dd dn nhe dia phuang khien hp khdng thi bd Id, nhiing ngudi trIy hpi dupe chia se cdc bfta ti$e miln phi.
Tgi khu vyc cua ngudi Mdn, Shan va Arakan, le hOi Thingyan dupe td chftc rdt dgc trung vdi nhftng nghi Id tu viOn va thyc phdm tmydn thing. Tai cdc thdnh phd ldn nhu Yangon vd Mandalay, ngudi Rakhine an mimg Id Thingyan vdi mdn bftn ca mohinga ndi tidng. O miln Tdy bang Arakan, ngudi ddn nao nftc chuin b; m j salad Arakanese eho cac tu sT vd eOng ddng. Cdn tai tieu bang Mdn, ngudi ta chudn hi mdn com truydn thdng cimg xoai, tdm vd salad cd.
Mdn bdnh truyen thdng tiong nhirng ngdy tan nidn cfta ngudi Myanmar la mont lone yeibaw, dupe tao hinh nhu nhftng qua bdng gao nip, pha thdm huang vi dfta, cd nhdn dudng thdt ndt cp.
BOt ggo nip ngdm, nhdo, vd hinh tidn vdi kich thudc Idn ban ngdn tay cdi dupe thd vao ndi nude sdi. Khi nd ndi ldn trdn bl mat cua nude Id ed thd lly ra dia thudng thfte cimg mOt chut dfta ngo rIc ldn tidn. Mdn bdnh rdt de Idm, dd an ndn dupe mpi ngudi ua thich. Ngoai ra, bang Shan cdn cd mdn banh dgc san duoc Idm tft ehudi Id bpe xdi ngpt. Day Id mOt mdn an phd bidn d cac tu vipn Ph^t gido, tgi cdc ngdi nha dupe Idm bdi nhftng ngudi eao tudi.
Ngdy tan men Id thdi diem mpi ngudi vidng thdm, thuc hidn nghi thuc quy lay ngudi ldn
mdi, nhu diu hipu eua Idng bidt on vd tdn tipng.
Trong dip nay, ngudi tid se dang nude dyng tiong cac ndi ddt nung cftng xd phdng thom, gpi ddu cho ngudi ldn tudi, dung hgt vd vd cdy keo acacia rugata. Ngudi Idn khuydn dgy con chdu vd cho qud, chftc phftc... Dip tdt Thingyan Cling la thdi didm ngudi Myanmar td chftc le xuit gia cho ede be trai theo nghi thfte cua Phdt gido tilu thfta. Cdc be se gia nhdp giao hOi tiong thdi gian ngdn dl thy hudng gido l^ nhd Ph§t.
Nghi ll ndy tuong h^ nhu nghi Id tiirdng thdnh tiong cac tdn gido khde.
Ngdy ddu ndm mdi Id tiidi gian dl nghi ngai vdi sy khiem nhudng vd bde di. Mdc nhftng huyen ndo tren dudng phd bdi phong ti^c td nude ddu nam, cdc nghi thfte cua Phat gido tilu thfta vdn dupe thyc hidn d ehfta, tu vipn. Hdu hit mpi ngudi diu danh thdi gian dl ciing dudng tai cdc ngdi ehfta, thyc hanh nghi tiiftc tdm phgt tiong sy thdnh kinh. Thdng tiiudng, cdc phdt hi rdt 9 chdn nude nhd tidn bftc tupng phdt, sau dd Id 5 chdn tidn bftc tupng hd phia dudi. Cac nha su dupe mdi nidm Idnh Phat d nhilu noi, xda bd nhftng dilu xiu, dilu xui xdo trudc khi ndm mdi bit diu.
Ngudi ddn Myanmar tiong dip dau ndm mdi thudng ed nhilu hdnh dOng tich cyc lien quan din nghidp, phi biln nhdt Id ti^e phdng sinh ed.
NhGng con cd bi mdc can ndm phoi minh dudi ndng ndng hoac dang bi mang di bdn dd dupe ciru vdt vao ngay Thingyan cuoi cimg. Trudc khi phdng sinh, chung tid Igi cac sdng hi, ngudi ta ciu nguyen: "Ta gidi thodt eho cd Ian ndy, cd hdy gidi thodt cho ta 10 lan sau nhd" (9).
Nam mdi la dip ngudi Myanmar tao phiic dfte, mpi ngudi quydn gdp thfte dn d nhieu noi, ddc bidt Id phat thfte an miln phi cho nhftng ngudi tham gia Id hpi nam mdi. Cac ngdi ehfta, tu vidn ludn ddng kin ngudi din tu tiiiln va ldm phudc. Mae dft khdng phdi ngay trai gidi, nhung hp thudng thinh chu tdng vl nhd dd thuydt gidng, truyin bdt quan trai gidi vd cung dudng tiai phgn. Lap tid tuy vui choi ll hOi ngodi dudng nhung eung khdng qudn t\i boi phude thipn. Ddi vdi ngudi Myanmar, cdc hogt dOng, vide ldm edng dfte Id bilu hien eho sy siing kinh
I
Thdng 2-2016 So 380tdn gido, cdu nguypn eho hgnh phftc cua tit cd chftng smh trin till vdi tinh thin: thuc him tot, thuc hien tdt, thifc hiin tdt. Tin ngudng cfta ddn tOc Myanmar quan nidm i ^ g , nhihig hdnh dpng cdng dftc d kilp trudc cua ho dd bj chdn vfti tiong qudn Idng, ndn kidp ndy, hp ein phdi cd nhiing hoat dOng ldm phudc mpt cdch nghidm hie. Dd la Iy do tgi sao ngudi dan Myanmar thyc hipn cftng dudng cho tdng dodn (hdi Ddng Thdnh) rdt nhipt tinh, tit cd ddu di ddn ehfta, eho dft dupe mdi hay khdng. Day Id mOt canh diln binh tiong sudt dip ll hpi Thingyan d Myanmar.
Cd thd thdy, ngudi dan Myanmar ddn nam mdi rit an vui theo tinh thin Phat gido.
3. Y nghia ciia li hpi Thingyan
Nhilu du khdeh nhdn dinh ring, Thingyan Id ll hOi sdi ndi, day mdu sac. Vd cung bdi ngudi ddn bdn dia sft dyng qua nhilu nude tiong phong tyc ddu nam mdi, ndn nhidu ngudi cdn gpi dd la le hgi dm udt (10). Dupe dy ll hdi td nude tiong nhftng ngay tan nien Id mOt trdi nghi?m tuyet vdi vdi cdc du khdeh qudc tl. Sy hip din cfta Thingyan se Id eo hpi thuan Ipi cho nganh edng nghidp du lich Myanmar khdi sdc ngay tft ddu ndm mdi.
Nhiing ngdy thdng md Thingyan dien ra chinh la thdi gian nghi ll quan tipng nhdt cua ngudi ddn Myanmar sau mdt ndm Idm vide vdt vd vd ciing Id thdi gian nghi he eua eac em hpc sinh. Tim hieu ngay tdt d Myanmar, ehung ta khdng chi quan tdm tdi ngudn gdc cfta le hOi, ma cdn Id tinh thin vdi sy hdn hoan, tuoi mdi eua mpi ngudi. Nude dupe nem vdo nhau khdng dupe hilu Id su phdn biet ddi xft va cin thilt phdi tid diia nhau, md nd thd hidn sy hdi hudc, long can ddm.
Nhiing ngdy tdn nidn vdi ngudi Myanmar th^t sy Id thdi gian thodi mdi cho mpi cam xuc bi kim nen. Trong nhung ngdy ndy, mpi ngudi de tha thft, dO lupng vdi nhftng ldi ldm cua ngudi khac, the hiOn sy thdn thipn cftng nhilu Idi chfte tdt Idnh.
Thingyan cung Id dip dl ngudi Myanmar bdo hilu vdi dng bd, cha me vd thi hidn sy siing kinh vdi Phat td. "Trong Thmgyan, chftng ta td long
OIJ'O'NG O A I tdn kinh vdi dng ba. Chiing tdi tdng nude eho Phat. Chftng tdi cftng nguydn cho eac linh hon ngudi bdo hd ngdi ldng, cac nha su tyng kinh tidn dudng pho", Sai Leng Ham cfta HiOp hOi Vdn hpc va Van hda Shan d Rangoon phat bilu.
Nhiing hogt ddng diy y nghia diln ra tiong nhiing ngdy ddu ndm mdi dd boi ty them tinh eOng ddng, tinh thdn nhdn vdn tiong mdi ngudi ddn Myanmar. Day Id vdn di sdn vdn hda tft ngdn ndm hp dupe thfta hudng hi td tidn xua dl Igi vdi tinh each thuin hdu, sy nhdn nhin lln nhau tiong cupc sdng theo tinh thin cfta gido ly Phat giao.
Thyc tl, Thingyan Id mpt Id hpi thudn tiiy thi tyc, khdng dupe dl cap ddn tiong kinh diln Ph^t gido. Tuy nhidn, ngudi ddn Myanmar dd td ehftc ll Thingyan Idng ghep vdi nhilu nghi thfte Phdt gido, ldm biu khdng khi ll hOi viia tuoi vui vfta trang nghiem. Bdn cgnh ydu to vui vd, hdnh vi te nude diu dupe hilu Id sy thinh cau may mdn va thjnh vupng. Hp eho rang, nhiing loi ldm mic phdi trong nam cu cd the bi cuin tidi di tiong Thingyan, nude da thanh tdy tdm hdn cfta hp.
Tit ca tOi ldi vd do mdng dupe rfta khdi ca thd, tdm tri, linh hdn moi ngudi, nam mdi cd thd bat ddu vdi sy hidn hiiu tinh hda. Sau nhiing mdn te nude day sdng khodi, con ngudi dupe gidi phdng ve tu tudng vdi suy nghi minh hodn todn vd tpi, sdn sdng chdo ddn nam mdi vdi sy thanh khidt cfta than vd tdm. Nhftng gipt nude mdt Idnh da mang ddn mdt cdm gide tired mdi, ndi dftng ban, nd lam cho sftc sdng cua mii con ngudi dupe phyc hdi va tid nen mdnh lieta
B.T.A.V
1. Min Kyaw Min, Thingyan, Northern IlliDois University, United States.
2. Myanmar New Year, myaninarmtetours.com 3. 7. Thingyan Water Festival Myanmar, allmyanmar.com
4,10. Burma New Year Festival, songkranfestival.net 5. Biii Till Anh VSn, Nhiing phang tgc ^m net A Bdng trong ngdy tit co truyin & mgt sS nirdc chdu A, T^p chi Van hoa Ngh$ thugt, thdng 1-2014.
6, 8, 9. Shway Yoe, The Barman - His Life and Notions, Norton Library, New York, 1963, p, 344,344,353.
So 3801 Thdng 2-20161