•••' • : • - • ?
SCf dung mo iiinii kinh te luong ddnh gid moi quan he giua tdng trudng l<inh te vd xda ddi
gidm ngheo 6 Viet Nam
LE QUOC HOI
M
d'i quan he gida tdng trUdng kinh te vd xda ddi gidm ngheo da vd dang thu hut sii quan tdm cua cdc nhd nghien cau vd hoqch dinh chinh sdch tren the gidi.Hieu duqc quan he ndy vd nhdng yeu to xdc dinh quan he dd Id mdu chd't trong viec xdy diing chien luqc tdng trUdng vd gidm ngheo bin vdng. Thdi gian qua, da cd nhiiu cdng trinh nghien cau vi md'i quan he gida tdng trUdng vd xda ddi gidm ngheo d Viet Nam. Tuy nhien, viec nghien cau dinh luqng vi md'i quan he ndy vdn cdn hqn che. Thdng qua sd dung sd' lieu diiu tra mUc sd'ng hd gia dinh vd so lieu td 61 tinh, thdnh trong giai doqn 1998-2006, bdi viei ndy Udc luqng vd kiem dinh md'i quan he giaa tdng trUdng vd xda ddi gidm ngheo cua Viet Nam.
1. Cd s& ly t h u y e t ve mo'i q u a n h e giiJa t a n g t r i i d n g kinh t e v a x o a ddi g i a m n g h e o
1,1. Vai tro cua tang trudng kinh te do'i vdi xda doi gidm ngheo
Vai trd cua tang trfldng kinh te dd'i vdi xda ddi giam ngheo dfldc the hien tren ca hai mat: tich cflc va tieu cflc.
• Tdc ddng tich ciic:
- Tang trfldng kinh td la nhan td' trflc tiep gdp p h l n xda ddi, giam ngheo. Tang trfldng kinh te tao ra ngudn Iflc, tao ra ciia cai, tao ra ngudn thu nhap de thda man cac nhu clu vat chat td'i c l n thiet nhfl d, mac, van hda, y td, giao due, phfldng tien di Mi, giao tiep...
Trong khi dd, ddi ngheo la bd phan It cd kha nang tao ra cua cai, M ket qua cua sfl khdng dfldc hfldng va thda man nhflng nhu clu dd.
Do vay, tang trfldng kinh td nhanh tao dieu kien vat chat de thflc hien cdng tac xda ddi giam ngheo.
- Khi nen kinh td dat dfldc tang trfldng, thu nhap ciia ngfldi ngheo tang va se kich thich tang nhu cau ve hang hda va dich vu
san xuat trong nfldc, trong khi ngfldi giau cd xu hfldng danh phan thu nhap tang them cua hg de mua hang nhap khau xa xi nhidu hdn. Qua dd kich thich dau tfl, san xua't va tao viec Mm trong nfldc, ddng thdi tao dieu kien cho ngfldi ngheo cd cd hdi tham gia va hfldng ldi nhidu hdn tfl tang trfldng kinh td.
- Tang trfldng kinh td tao ra ngudn Iflc, thflc Men phan phd'i da't dai, vd'n, khoa bgc cdng nghe, tfl dd tao dieu kien thuan ldi de ngfldi ngheo va cdng ddng ngheo tiep can dfldc cac phfldng phap phat trien san xuat, kinh doanh va hfldng thu dfldc tfl thanh qua tang trfldng. Do dd, d l u tfl cho hd ngheo de tang trfldng kinh te cd y nghia quan trgng nhfl nhieu ngfldi da tflng ndi: "de giup dd ngadi ngheo, khdng chi cho hg con cd, md tdi nhdt Id cho hg chiec cdn cdu de tii hg cdu cd vd hg se cd cd ".
- Tang trfldng tren dien rdng vdi cha't Ifldng cao va ben vflng gdp p h l n giam nhanh mflc ngheo ddi. Thflc t i i n phat trien kinh te d nhieu nfldc da cho tha'y r a n g nhd kinh td Le Qud'c Hdi, TS., Tnrdng Dai hoc Kinh te' qudc dan.
32
Sur dung md hinli iiinii te luang ...
tang trfldng cao, chinh phii cd sflc manh vat cha't de hinh thanh va trien khai cac chfldng trinh hd trd vat chat, tai chinh cho cac dia phfldng khd khan phat trien cd sd ha t i n g kinh te, xa hdi cd ban. Ngfldi ngheo va cdng ddng ngheo nhd dd cd'cd hgi vfldn len thoat khdi ddi ngheo. Do dd, tang trfldng kinh te la dieu Men quan trgng de xda ddi giam ngheo tren quy md rdng; khdng cd tang trfldng ma cbi thflc Men cac chfldng trinh tai phan phd'i, hoac cac bien phap giam ngheo truyen thd'ng thi tac dung khdng ldn.
• Tdc ddng tieu ciic
- Ban than tang trfldng kinh td khdng the giai quyet triet de va'n de ngheo ddi. Thflc te cho tha'y viec tap trung qua ldn ngudn Iflc cho phat trien kinh te d nhflng vflng trgng diem nham thuc day tang trfldng nhanh ma thieu quan tam tdi cac vflng khd khan se d i n den sfl phat trien mat can dd'i va phan hda giau ngheo, gay bat dn xa hdi va anh hfldng xau tdi viec thflc Men muc tieu phat trien ben vflng. Nhflng neu d l u tfl qua nhieu ngudn Iflc tai chinh va con ngfldi cho cdng tac xda ddi giam ngheo tai cIc vflng khd khan'nhflng khdng thu dfldc hieu qua tfldng xflng se kim ham sfl phat trien kinh te va tac ddng ngfldc trd Mi Mm giam hieu qua thflc Men cdng tac xda ddi giam ngheo.
- Tang trfldng kinh td cham trong cac nganh cdng nghiep Men dai cung dan den sfl ddi dfl lao ddng va tang cung lao dgng tren thi trfldng, gay ap Iflc cho nganh ndng nghiep va cho cac boat ddng trong khu vflc khdng chinh thflc. Dieu nay da dan den giam nang s u i t lao ddng va mflc thu nhap trong nganh dich vu. Thflc te cho t h l y d nhieu nfldc, phan ldn ngfldi ngheo M cdng nhan Mm thue chi Mm theo gid, Ifldng tha'p va thfldng xuyen Mm viec trong mdi trfldng ddc hai. Sfl bung nd cua khu vflc khdng chinh thflc va viec "dd thi hda" ngheo ddi dang diin ra d nhieu thanh phd ldn cua Chau A hien nay.
- Tang trfldng trong nhflng hnh vflc, nhflng nganh it tao cdng an viec Mm cung se
khdng gdp p h l n vao xda ddi giam ngheo.
Van de la d chd cd ca'u tang trfldng nhfl the nao va phai xet cd cau dd tren nhieu khia canh: theo nganh, theo lanh thd, theo loai hinh kinh td... Hdn nfla, viec phan phd'i nhflng thanh qua ciia tang trfldng cd thflc sfl binh dang, cd ldi cho ngfldi ngheo khdng, cd chu trgng ddn viec xda ddi giam ngheo khdng?
- Qua trinh dd thi hda dien ra manh me, sfl ra ddi cua nhidu khu cdng nghiep mdi, nhieu trung tam thfldng mai dich vu mdi cln phai cd da't va viec giai phdng mat bang da day ngfldi Tidng dan, ngfldi ngheo ra khdi ruong da't. Neu qua trinh dd khdng tinh ddn giai quyet cdng an viec lam de nhflng ngfldi dan dd cd cudc sd'ng dn dinh, thi dd chinh M mdt nguyen nhan d i n den tang trfldng nhanh nhflng ngheo ddi khdng giam ma cd the gia tang.
Nhfl vay, vai trd ciia tang trfldng dd'i vdi xda ddi giam ngheo M ra't ldn nhflng dien ra theo nhieu hfldng khac nhau. Van de M cln phai tim ra nhflng hfldng tang trfldng thich hdp phuc vu cho muc dich tang trfldng va xda ddi giam ngheo. Tuy nhien, mgi nghien cflu tfl ly Man cho den thflc tien deu xoay quanh nhflng hfldng tang trfldng kinh td cd tac ddng tich cflc den xda ddi giam ngheo.
1.2. Vai trd cua xda ddi gidm ngheo ddi vdi tdng trudng kinh te
- Xda ddi giam ngheo ddng vai trd nhfl mdt bd phan cua can can didu tiet tac ddng den tang trfldng. Vd phia ngfldi ngheo, do thu nhap va mflc sd'ng tha'p nen chd do dinh dfldng, tinh trang sflc khde va giao due kem. Dieu nay Mm giam cd hdi tham gia boat ddng kinh td va nang s u i t lao dgng cua hg va vi the trflc tidp hay gian tidp anh hfldng xau tdi qua trinh tang trfldng. Do vay, d l u tfl vao giao due va y te, dam bao ngfldi ngheo dfldc tiep can cIc dich vu giao due va y te cdng dfldc coi M nhflng bien phap cln thidt giup ngfldi ngheo cd cd hdi tim viec Mm vdi nang suat cao hdn va cd thu nhap td't hdn. Trinh do lao ddng cung
NghiSn cdu Kinh tds6385 - Thing 6/2010
33
Suf dung mo liinii l{inli te luong
anh hfldng gian tidp tdi chat Ifldng tang trfldng thdng qua sii dung va quan ly ngudn tai nguyen td't hdn. Ben canh d l u tfl vao con ngfldi, chinh sach d l u tfl cdng va giam trd cap ddi vdi cac dich vu xa hdi cao cap cd ldi cho ngfldi giau cflng cd tac ddng giam chenh lech vd thu nhap va cd ldi cho tang trfldng.
- Xda ddi giam ngheo khdng chi M viec phan phd'i lai thu nhap mdt each thu dgng, ma phai tao ra ddng Iflc tang trfldng tai chd, chu dgng tfl vfldn len thoat ngheo. Xda ddi giam ngheo khdng ddn t h u l n M sfl trd giup mdt chieu cua tang trfldng kinh td dd'i vdi cac dd'i tfldng cd nhieu khd khan, ma cdn M nhan to' quan trgng tao ra mdt mat bang tfldng dd'i ddng deu cho phat trien, tao them mdt Iflc Ifldng san xuat ddi dao va bao dam sfl dn dinh cho giai doan "ca't canh". Do dd, xda ddi giam ngheo M mdt trong nhflng muc tieu cua tang trfldng, ca tren gdc do xa hdi va kinh td, ddng thdi cung M mdt dieu Men (tien de) cho tang trfldng nhanh, ben vflng.
Tren phfldng dien nao dd, xet ve n g l n ban, khi phan phd'i mdt p h l n dang ke trong thu nhap xa hdi cho chfldng trinh xda ddi giam ngheo, thi ngudn Iflc danh cho tang trfldng kinh td cd the bi anh hfldng, song xet mdt each toan dien ve dai ban, thi ket qua xda ddi giam ngheo Mi tao tien de cho tang trfldng nhanh va ben vflng. Tinh hinh cung gid'ng nhfl viec thflc Men ngfldi cay cd ruong d mdt so' nfldc da tao ra sfl phat trien vfldt bac ciia ndng nghiep. Nhieu ndng dan nhd dd da thoat khdi ddi ngheo va cd dieu Men tham gia thflc Men each mang xanh, tao sfl phat trien mdi cho nganh ndng nghiep.
- Xda ddi giam ngheo M yeu to' cd ban dam bao cdng bang xa hgi va tang trfldng ben vflng. Xda ddi giam ngheo thflc day tang trfldng thdng qua viec tao ddng Iflc manh me thuc day san xua't phat trien, nang cao chat Ifldng ngudn nhan Iflc mdt each toan dien, gia tang tinh ben vflng cua khd'i dai doan kdt toan dan.
- Tuy nhien, ngheo ddi tuyet dd'i phd bien cd the dan den bat dn ve xa hdi. H l u het cac
lap Man cho rang ngheo ddi la mdt trong nhflng nguyen nhan cua xung dot trong xa hdi, cd the d i n den b i t dn dinh xa hdi va chinh tri, rdt cudc M cd hai cho tang trfldng kinh td.
Tdm Mi, tang trfldng kinh td va xda ddi giam ngheo M hai pham trfl khac nhau, nhflng cd md'i quan he tac ddng qua Mi vdi nhau trong qua trinh phat trien kinh te - xa hdi cua mdt qud'c gia. Do vay, khi xay dflng dinh hfldng phat trien cho mdi thdi ky cu the ddu c l n cd sfl ket hdp dung dan gifla va'n de tang trfldng kinh te va xda ddi giam ngheo. Muc tieu tang trfldng kinh te cln thflc Men ddng thdi hoac long ghep vdi cdng cudc xda ddi giam ngheo ciia tflng dia phfldng cung nhfl cua ca nfldc. Sfl kdt hdp ngay tfl d l u gifla tang trfldng kinh td va giai quydt td't va'n de xda ddi giam ngheo M mdt trong nhflng nhan td' quan trgng quydt dinh sfl phat trien ben vflng.
2. Mo h i n h k i n h t e liidng d a n h gia md^i q u a n h e giUa t a n g t r i i d n g k i n h te v a x d a ddi g i a m n g h e o
2.1. Udc luqng tdc dqng cua tdng trudng kinh te'den xda ddi gidm ngheo Dfla tren cd sd cac nghien cflu thflc nghiem dfldc thflc hien d cac nfldc dang phat trien, md hinh fldc Ifldng t i c ddng cua tang trfldng den xda ddi giam ngheo d Viet Nam dfldc sit dung nhfl sau:
POVERTX = ao -ftti GROWTH^ + a-^ X; +e-^ (!) Trong dd POVERTY M ty le ngheo nam 2006, GROWTH la td'c do tang trfldng GDP binh quan trong thdi ky 1998-2006, i M tinh hoac t h a n h phd'. X la cac bien so' kinh te - xa hdi khac cd tac ddng den xda ddi giam ngheo ciia tinh/thanh phd', bao gdm:
HUMCAP - trinh do ngudn nhan Iflc dfldc do b l n g ty le so ngfldi biet chfl binh quan giai doan 1998-2006; INVEST - d l u tfl dfldc do Ifldng bang ty le d l u tfl nha nfldc tren GDP binh quan giai doan 1998-2006' OPENESS - do md cua ndn kinh te do Ifldng bang ty le ciia tdng kim ngach xua't nhap khau tren GDP binh quan giai doan
34 Nghien cdu Kinh teso 385- Thing6/2010
Suf dung mo hinh kinh te iuang
1998-2006; INEQ - ba't binh dang thu nhap nam 1998. Cd 2 chi sd dfldc sit dung de do Ifldng bat binh dang, dd M he sd GINI - INEQ (GINI) va chenh lech ve thu nhap gifla nhdm 20% giau nha't va 20%
ngheo nha't - INEQ (TOPBOTTOM). Bai viet nay chi nghien cflu trong thdi ky 1998-2006 vi day M thdi ky cd day du sd lieu cho 61 tinh/thanh ciia Viet Nam. Cac so' lieu vd GDP, d l u tfl, trinh do ngudn nhan Iflc, xua't nhap khau dfldc lay tfl ngudn cua Tdng cue Thd'ng ke. Sd' lieu ve ty le ngheo va ba't binh dang thu nhap dfldc tinh toan tfl dieu tra mflc sd'ng hd gia dinh cua Td'ng cue Thd'ng ke cac nam 1998 va 2006.
Trong bai vidt nay, viec fldc Ifldng md'i quan he gifla tang trfldng va xda ddi giam ngheo dfldc xem xet d cap tinh bdi ba ly do.
Tha nhdt, cac tinh thfldng chfla dflng cac dac trflng rieng nhfl viec dieu h a n h kinh te, viec thflc hien cac chu trfldng, chinh sach lien quan den kinh te, tai nguyen, BANG 1: Ket q u a lidc liidng t a c d o n g
nhan Iflc... dac biet sfl khac biet trong chu trfldng va nang Iflc trong viec tidp can cac cd hdi de thflc day tang trfldng va xda ddi giam ngheo. Cac sfl khac biet nay cd the Mm cho ket qua phan tich thieu chinh xac va kem phong phfl neu viec phan tich dflng d mflc toan bd nen kinh td. Thd hai, tinh la ddn vi nhd n h a t ma chflng ta cd the thu thap dfldc so' lieu ve GDP, vd'n, nhan Iflc va cac bidn so' lien quan khac. Thd ba, viec sii dung so' lieu tinh thay vi sd' lieu ca nfldc cho phep kich thfldc mau tang len dang ke va do dd do tin cay ciia cac fldc Ifldng thu dfldc tfl md hinh cflng nhfl cac suy dien thd'ng ke sif dung cac gia tri fldc Ifldng nay dfldc tang len. Ben canh dd, bai viet nay se sii dung cac phfldng phap fldc Ifldng hdi quy binh phfldng td'i thieu (OLS).
Kdt qua fldc Ifldng se dfldc kiem dinh qua F-test va t-test.
Sau khi fldc Ifldng va thda man cac kiem dinh nhfl F-test, t-test, kdt qua thu dfldc nhfl sau:
c u a t a n g trifdng d e n x d a ddi g i a m n g h e o Bien giai thich
GROWTH INEQ (GINI)
INEQ (TOPBOTTOM) HUMCAP
-
INVEST OPENNESS Bie'n cd dinh Sd quan sat R squared
POVERTY -1.35 (0.09)*
0.30 (0.18)*
-0.09 (0.05)**
-0.23 (0.04)*
-0.08 (0.02)*
1.52 (2.64) 61 0.50
POVERTY -1.36 (0.08)*
0.58 (0.28)*
-0.11 (0.06)**
0.23 (0.04)*
-0.09 (0.02)*
1.65 (2.98) 61 0.48
Chii thich: (i) Trong ngoac la dd lech chuln; (ii) *** y nghia d mdc 10%, ** y nghia d miic 5%, va * y nghIa d mirc 1%.
Ket qua fldc Ifldng d bang 1 cho thay he sd' ciia bidn GROWTH M am va cd y nghia thd'ng ke cao. Dieu nay cd nghia rang cd mdi quan he tich cflc gifla tang trfldng kinh te va xda ddi giam ngheo. Cu the, cac tinh cd td'c do tang trfldng GDP cao se cd ty le
ngheo tha'p. Hdn nfla, neu tang trfldng kinh td tang 1% thi ddi ngheo se giam 1,35%.
Thflc te cho thay, cac tinh, thanh phd' nhfl Ha Ndi, Da Nlng, thanh phd Ho Chi Minh, Binh Dfldng va Ba Ria Vung Tau dang ddng gdp p h l n ldn GDP ciia da't nfldc va
Nghien cdu Kinh teso 385- Thing 6/2010
35
Suf dung mo hinh liinh te lugng ...
d i n d l u ve thu nhap binh quan d l u ngfldi va tdc do tang trfldng kinh te cung M cac dia phfldng cd ty le ngheo thap nhat ca nfldc.
Ket qua d bang 1 cho tha'y md'i quan he gifla bat binh dang thu nhap va ddi ngheo la cflng chieu. He sd ciia bidn GINI la dfldng va cd y nghia thd'ng ke cao ham y rang tinh/thanh nao cd bat binh dang ldn thi se cd ty le ngheo cao. Sit dung bien TOPBOTOM - khoang each thu nhap gifla nhdm 20% giau nha't va 20% ngheo nha't d cac tinh, thanh - de do Ifldng bat binh dang thu nhap cung cho ket qua tfldng tfl. Cac bien giai thich khac trong md hinh nhfl trinh do giao due, d l u tfl nha nfldc, xuat nhap khau cung M cac nhan to' quan trgng anh hfldng tdi xda ddi, giam ngheo tai cac tinh, thanh cua Viet Nam. Cu the, tinh nao cd trinh do giao due cao va tham gia xua't nhap khau nhieu thi se cd ty le ngheo thap.
Tuy nhien be so' ciia bidn d l u tfl M dfldng, dieu nay ham y rang d l u tfl ciia Nha nfldc cd md'i quan he cflng chieu vdi ty le ngheo.
Dieu nay phu hdp vdi thflc td rang nhflng dia phfldng nao cd ty le ngheo cao thi nhan dfldc nhieu sfl d l u tfl hdn cua Chinh phu thdng qua cac chfldng trinh nhfl chfldng
BANG 2: Ket q u a ifdc liidng t a c d o n g
trinh xay dflng cd sd ha t i n g , chfldng trinh tao viec Mm...
2.2. Udc luqng tdc dqng cua xda ddi gidm ngheo den tdng trUdng kinh te Md hinh fldc Ifldng tac ddng ciia xda ddi giam ngheo den tang trfldng kinh td dfldc sii dung nhfl sau:
GROWTH, =po -t-p, POVERT^^ -Hp; X, -^8; (2) Trong dd, GROWTH la td'c do tang trfldng GDP binh quan trong thdi ky 1998-2006, POVERTY M ty le ngheo nam 1998, i la tinh hoac thanh phd'. X M cac bien sd' kinh te - xa hdi khac cd tac ddng den tang trfldng kinh te bao gdm: GDPPC - GDP binh quan dlu ngfldi nam 1998; HUMCAP - trinh do ngudn nhan Iflc dfldc do bang ty le sd' ngfldi biet chfl binh quan giai doan 1998-2006; INVEST - dlu tfl cua Nha nfldc dfldc do Ifldng bang ty le dlu tfl nha nfldc tren GDP binh quan giai doan 1998-2006; OPENESS - do md ciia nen kinh td do Ifldng bang ty le cua xua't nhap khau tren GDP binh quan giai doan 1998-2006;
INEQ - ba't binh dang thu nhap nam 1998.
Cd 2 cM so' dfldc sit dung de do Ifldng bat binh dang, dd M he sdGINI - INEQ (GINI) va chenh lech ve thu nhap gifla nhdm 20% giau nhlt va 20% ngheo nha't - INEQ (TOPBOTTOM).
c u a x d a d d i g i a m n g h e o d e n t a n g t r i i d n g Bie'n giai thich
POVERTY INEQ (GINI)
INEQ (TOPBOTTOM) GDPPC
INVEST HUMCAP OPENNESS Bie'n cd dinh Sd quan sat R squared
GROWTH -0.039
(0.01)**
-3.82 (3.91)
0.002 (0.001)*
0.047 (0.01)***
0.07 (0.03)**
0.05 (0.63) 1.89 (4.06) 61 0.27
GROWTH -0.037
(0.01)**
• -0.085 (0.17)
0.002 (0.001)**
0.051 (0.01)**
0.07 (0.03)**
0.06 (0.72) 0.13 (3.82) 61 0.26
Chii tliich: (i) Trong ngoac la dd lech chuln; (ii) *** y nghia d mdc 10%, ** y nghia d miic 5%, va * y nghia d miic 1%.
36 Nghien cdu Kinh tesd385 - Thing 6/2010
Sur dung mo hinh idnh te iuging ...
Ket qua fldc Ifldng d bang 2 cho tha'y cd mdi quan he ngfldc chieu gifla bidn tang trfldng va bidn ty le ngheo. Dieu nay cd nghia r i n g nhflng tinh nao cd ty le ngheo cao thi se cd tang trfldng thap va ngfldc Mi.
Nhfl vay ngheo ddi M nhan td gay tac ddng tieu cflc den tang trfldng kinh te d Viet Nam. Thflc te cho tha'y, d nhieu tinh/thanh, ty le ngheo ddi cao da tac ddng tieu cflc den mflc sd'ng nhfl che do dinh dfldng tha'p, tinh trang sflc khde va giao due kem. Dieu nay lam giam cd hdi tham gia hoat ddng kinh te va nang sua't lao ddng ciia dia phfldng, vi the trflc tiep hay gian tiep anh hfldng xa'u tdi qua trinh tang trfldng.
Md'i quan he gifla bien ba't binh dang va tang trfldng la am nhflng khdng cd y nghia thd'ng ke, nen khdng the ket Man rang ba't binh dang cd tac ddng tieu cflc ddn tang trfldng trong thdi gian qua. Didu nay cd the giai thich bdi ly do rang d Viet Nam thdi gia, cd nhflng loai ba't binh dang tac ddng tieu cflc den tang trfldng, nhflng cung cd nhflng ba't binh dang tao ddng Iflc tang trfldng. Thflc td cho tha'y, sfl b i t binh dang gifla ndng thdn va thanh thi, gifla dan tdc Kinh vdi dan tdc thieu so' bat ngudn tfl cd chd thi trfldng da Mm anh hfldng tieu cflc den tang trfldng kinh te theo vung, mien...
Tuy nhien, phat trien kinh te theo cd che thi trfldng da loai bd dan tinh binh quan bao cap, phat huy cac hinh thflc phan phd'i theo nguyen tac thi trfldng, khuyen khich Mm giau bang viec phat huy cac ngudn Iflc ve vd'n, trinh do hgc va'n, trinh do chuyen mdn, sflc lao ddng, kinh nghiem Mm an...
Cd chd nay Mm gia tang ba't binh dang d nfldc ta nhflng Mi tao ra ddng Iflc cho mgi ngfldi Mm viec va cd'ng hien, qua dd tao ddng Iflc cho cho tang trfldng va phat trien kinh te.
Ket qua fldc Ifldng cung cho tha'y cac nhan td' khac cd tac ddng tich cflc den tang trfldng kinh te cac tinh/thanh d Viet Nam thdi gian qua M trinh do ngudn nhan Iflc, d l u tfl cua Nha nfldc. Cu the, nhflng tinh
nao cd trinh do ngudn nhan Iflc cao hdn, cd sfl d l u tfl ldn hdn thi cd td'c do tang trfldng cao hdn. Md'i quan he gifla bien do md cua nen kinh te vdi tang trfldng M dfldng nhflng khdng cd y nghia thd'ng ke cao, nen chfla the khang dinh rang tinh/thanh nao cd do md ldn thi se cd tang trfldng cao.
3. Ket l u a n v a k h u y e n n g h i c h i n h s a c h
Ket qua phan tich thflc nghiem d tren da cho tha'y, tang trfldng kinh td cd tac ddng tich cflc den xda ddi giam ngheo d Viet Nam, nhflng ty le ngheo ddi cao Mi cd tac ddng tieu cflc den tang trfldng kinh te. Tfl nhflng ket qua fldc Ifldng va phan tich tren day, cd the dfla ra mdt sd' khuyen nghi chinh sach nhfl sau:
Tha nhdt, de xda ddi, giam ngheo nhanh, ddi hdi c l n phai duy tri tang trfldng cao, ben vflng va dat dfldc tren dien rdng. Trong thdi gian qua, tang trfldng kinh te cua Viet Nam chu yeu M theo chieu rdng dfla tren vd'n va lao ddng, trong khi cha't Ifldng tang trfldng cdn ban chd. Do vay, de thflc Men xda ddi giam ngheo ben vflng tren cd sd tang trfldng, Viet Nam c l n phai cai thien cha't Ifldng tang trfldng va tinh hieu qua ciia nen kinh te. Hdn nfla, c l n xay dflng va thflc hien md hinh tang trfldng cdng bang va vi ngfldi ngheo. Md hinh nay phai dam bao thu nhap cua ngfldi ngheo tang nhanh hdn so vdi thu nhap trung binh cua xa hdi.
Trong md hinh nay c l n phat huy vai trd cua khu vflc tfl nhan trong d l u tfl tang trfldng, n a n g cao nang s u i t lao ddng, tao viec Mm va md rdng sfl tham gia ciia cac dd'i tac xa hdi vao cdng cudc xda ddi giam ngheo.
Thd hai, chien Ifldc giam ngheo chi cln tap trung vao viec dat tang trfldng nhanh la chfla du. Dieu quan trgng hdn M xda ddi giam ngheo cdn phu thudc vao mflc do tham gia ciia ngfldi ngheo vao qua trinh tang trfldng. Do vay, cac chinh sach cua Nha nfldc cung phai hfldng vao viec khuyen khich ngfldi ngheo tham gia hfldng ldi tfl
Nghiin cdu Kinh tS's6385 - Thing 6/2010
37
Suf dung mo hinh Idnh te luong ..
tang trfldng kinh te. Dieu nay cd the thflc hien qua tao viec Mm va cai each thi trfldng lao dgng theo hfldng linh ddng theo nganh va dia ly de tang cd hgi cho ngfldi ngheo tfl nhflng tinh ngheo tham gia vao thi trfldng lao ddng. Trong thdi gian tdi, ndng thdn v l n tiep tuc M ndi sinh sdng cua dai bg phan ngfldi dan Viet Nam, dac biet M ngfldi ngheo. Vi vay khu vflc ndng thdn cln dfldc d l u tfl thich dang ve cd sd ha tang de ngfldi ndng dan CO the tang dfldc nang s u i t va gia tri cho cac san pham ndng nghiep. Nhflng bien phap bao gdm: viec d l u tfl va nang d p he thd'ng giao thdng, lien lac, bao quan, che bien sau thu hoach de kdt nd'i khu vuc ndng thdn vdi thi trfldng rdng ldn hdn. Nha nfldc :an phai khuyen khich phat trien nganh cdng nghiep, dich vu va cac doanh nghiep nhd va vfla d ndng thdn de tao them viec lam va tang thu nhap cho ndng dan. Ngoai ra, cln nang cao dan tri va thflc bien cac chinh sach xa hdi cho ngfldi ngheo nhfl cai thien he thd'ng giao due, y te va bao hiem cho ngfldi ngheo. Thflc td, khi md'i quan he gifla ngheo ddi va tang trfldng cang gan ket thi vai trd ciia chinh sach xa hdi dd'i vdi qua trinh tang trfldng va giam ngheo c l n dac biet chu trgng bdn.
Tha ba, tang trfldng vi ngfldi ngheo ddi hdi tang trfldng kinh te cao, ddng thdi giam b i t binh dang xa hdi, thdng qua nhflng chinh sach phan phd'i Mi thu nhap va tai san hfldng den ngfldi ngheo. Do vay, Viet
Nam c l n cai each chinh sach phan phd'i tai san va thu nhap trong nen kinh td. Chinh sach phan phdi thu nhap phai dam bao cdng bang va tang cfldng vai trd dieu chinh cua Nha nfldc. Hien tai, cd rat nhidu ngfldi giau len thdng qua quan he, tham nhung va dau cd da't dai... Viet Nam cung chfla cd nhflng giai p h l p tai chinh de ban che bat binh dang tfl nhflng hien tfldng nay. Do vay, can thflc hien bat huge viec ke khai tai san dd'i vdi can bd cdng chflc; nghien cflu va ap dung cac loai thud tai san, thud thfla kd, thud dat dai... trong thdi gian tdi./.
T A I L I E U T H A M K H A O ' :^ ' •
1. Dollar, D va Kraay, A. 2002, Growth is good for the poor, Joumal of Economic Growth, 7.
2. Fritzen, S. 2002, Growth, inequality and the future of poverty reduction in Vietnam, Joumal of Asian Economics, 13: 635-657.
3. Le Qud'c Hdi. 2009, Tang trudng vi ngudi ngheo b Viet Nam: thanh tyu, thach thu:c vl giai phap. Tap chi Phat trien kinh te', sd 229.
4. Le Qud'c Hdi. 2009, Tie ddng cua tang trudng de'n xda ddi giam ngheo b Viet Nam trong thdi ky ddi mdi, De tai cip bo B2008.06.75.
5. Vien Khoa hoc xa hdi Viet Nam, 2007, Bao cao cap nhat ngheo 2006: Ngheo va giam ngheo d Viet Nam, 1993-2004, Nxb Chinh tri qud'c gia.
6. Worid Bank, 2003, Vietnam Development Report: Poverty, Hanoi, December.
38 Nghien cdu Kinh teso 385 - Thing 6/2010