l%<
NGHIEN Cifu - PHE BINH
Mot manh trang riUng"' - hanh trinh m tdii anh trang hanh phuc
TS.NGUYrNTH|HUt
CHQC vi#n Bao chi va tuyen truyen)
O
phgpng didn p i t trgydn thi cdi trgc chfnh cOa c g i n t i l u t h u y l t la cgpc d i u tranh q u y l t lidt gifla tu tudng t i l n bd, tfch cgc md dai didn Id t h i hd trd dong thdi cung Id nhflng can bp chu chd't cfla huydn, xd nhu Ch?nh, Dda, Cd, Trang, Xda... vdl mdt bdn Id tu tudng Igc hgu, b l o thfl tri trd thdm chf p h i n ddng md dgi didn lg bg vl d i u tdc hp Vgng: Sang, Chdng, Ky vd Vdng Li.,. Md d i u Id sy kidn ddm mg khd cflg b l ldo Vdng A Sang d lang X I Ho - mdt vung t h u i n ngUdi Mdng trpng mdt gian nhd n g l m ngap bdng ngudi. Qua thgc.Ma van Khang da tgo dgng dgpc mdt boi c i n h ddc dao, mpt khdng glen nghd thudt kha ly tudng d l cac nhdn vgt hogt dpng va bpc Id tfnh each. Chfnh su kien nay dd Igm nen cho nhflng cudc " k h i u chid'n", dung hPn Id nhflng cudc d i u ly, dau trf n l y lfla gifla cdc tU tudng d l l lap nhau cang v l sau cdng q u y l t lidt. TU cdi nhtn dd xet, tfl nhflng cgu chuydn Idm ra v l vd tinh, ngau sU ma mang hdm y chdm chpc d i n thai dp khidu khfch, xd xien vd c l thach thflc tham chf cdn de dpa g i l t Chfl tjch xa Doa vd Phd Chu tich xa Cd cua cac t h i Igc thg djch. Trong cgpc d i g
trf cang t h i n g ngd nhfl b i t phdn thing bgi, bpn Sang - Chang - Ky - hidn than cfla cai bdng ma xfla cD, cdi Igc cln, cdi sflc 1, cai g md, tdm t i i , , . . da bpc \t rp ban chd't ngoan c l , chong doi, phin ddng. Lao Sang, mdt con ngfldi b i n chit mflg md x i o quydt, vUPt Idn td't c l , mang trpng minh cdi sflc mgnh chi phoi, de n§t mpi ngfldi. Lao Id chfl seat. Id k l thing tri
KHANG
mi. Xokl htolGOHB AN n U « DAN
26 DIEN DAN VAN NGH J VIET NAM (249) -10/2015
NGHIEN c i r u - PHE BINH
vung ndy, ai cung nem nep sp ldo. Lao cd cai sflc mgnh vfla vd hinh vfla hflu hinh, chi p h l i tat c l , quyet djnh t i t c l , iao tdo oai tac quai, Idm mfla lam gid 6 cdi xfl sd ndy.
Sdng den khi biet rang ly da cgn, tinh cung khdng xong bpn chung da gid trd dau lflc vdi Chfl tjch Dda, hanh hung Dda; dung day dg trdu trdi chat Dda tfl bgng tdi ngUc r l l treo Idn sd nhd vd qugt lien t i l p bang ddy da trdu vap mgt, vdo d i u , vdo nggc Dda cho d i n khi ngat xlu.
Trong chudi sU kien cua c u l n tieu thuyet, cd t h i ndj neu cudc d i u ly trong ddm ma khd cua bo lao Sdng Id sg kidn ddnh d i u d i l m khdi d i g cfla cdu chuydn thi vide trdi va treo I n g Dda Idn de ddnh dgp Id sg kidn ddnh dau dinh diem cua cau chuydn, Mdu thuan, xung dot dd day den cao trdo. Ddy la thfl thdch cao n h i t , tdt cung n h i t giong nhu gipt nfldc c u l i cflng Idm trdn ly nudc. Id "phep thfl" b i n ITnh, y ph( dd'i vdi Dda trong nhieu k h i ndng khde nhau: Hogc id dng hodn todn ggc nga hodc Id I n g p h l i gupng dflng day d l budc nhflng bfldc vflng vdng t i l p theo du r i n g chang dS ddng chut ndo. Dong thdi day cung Id sU kidn quan trpng dan d i n bfldc ngoat Idn lao nhat trong hanh trinh tu tudng cfla Dda cung nhu trong cudc d I u tranh gifla nhQng tu tuSng dd'i ldp nhau.
P h i n thfl hai cfla cdu chuyen chinh Id hdnh trinh tg nhan thflc cfla dng Dda.
Chinh trdn I m liet giudng g i n mdt thang trdi rdng ra cua Dda Id hd q u i t i t y l u cfla trdn ddnh dau d i i n g ngudi trfldc dd dd nhu mdt cudc p h i n tinh, mpt sg thflc tinh
manh liet vd khdi dgy trong I n g mdt d m quan mdi, mdt bdi hpc t h i m thia. DUPng nhidn cdi gia p h l i tra cho bdi hpc nay Id hPi d i t nhung vl vdy ma nd Igi cang cd gia trj: "Phii, cudc dau tranh de xiy di/ng mdt xi hdi mdi khdng hdp vdi nhiing ai ci ni ni hi yiu bdng via. Cdng cudc xiy dung ddi mdi thit khd khan, thit quyit lief. Sau su kidn cd y nghTa "nhin dUdn^
nay, dng Dda da trd thdnh mot con ngudi hoan toan khae; mpt con ngUdi nhfl dflpe 'Idt xic v l tinh t h i n , v l tu tudng.
Dudng nhfl, tam hpn cfla ngUdi Idnh dgo dgng "nhin dudng' c h l n g m i y khi dupc blnh ydn thgnh t h i n ; dd cd nhflng Iflc dng trdn trd, sdm hoi: "... Sang ddi con sau cii kiin bj nhue nha mat hit nhin cich thi khdng chju duod' va nhflng phut gidy day dflt, g i l n g xe, tg van IflPng tdm:
"Sao biy gid dng lai tam tdi, ddn hin nhu thi dUdc nhi? Sao dng iai sd tipn hp din mC/c tdi nhi Cd di tri iai trich nhiim ChO tich nhT. Dda da t i l n nhOng budc ddi trong nhdn thflc vd hanh dpng: "Xiy di/ng cudc sdng mdi thit khdng di. NhUng gid thi dng xic dinh rdi: phai doc Idng, hit sHc. Cich mgng li thi, ddi mdt con ngudi cung thi, khdng tiin ien la thut lui dd thdr.
Ong manh me, cflng ran han ldn tfl Idi le, gipng didu d i n cfl chi, hdnh ddng. Neu trfldc kia Dda la met ngfldi ludn ludn thg dpng, rut re, nhflt nhdt, yeu d u l l , sp hai, nhu nhUdc tht gid ddy dng dd la ngudi chfl dpng, lanh Ipi, hogt bat. TrUdc kia, moi khi di hpp huydn v l djnh lam vide gl d xg cung p h l i d i n xin y kien lap Sgng.
Lap gat thi Idm, lao lac thi thdi nhUng gid day Dda da td rd b i n ITnh quyet dodn cfla
D | 4 N D A N V A N N G H E VIET NAM (249) -10 / 2015
NGHIEN c i r u - PHE BINH
ngudi Idnh dgo. Dda sogn t h i o cdng vdn chi dgo lao Sdng: "Ong Iin Siu Chua gap Oy ban ngay cd viic carf.
B l n g y chf q u y l t tdm san doi, bgt nfli, Dda dd cung vdi nhflng cdn bp trd nhfl Chinh, Cd, Trang, Xoa... di tidn phong trong cdng cudc xdy n i n d i p mdng chd m|t cudc song mdi, tgd dgng tfldng lai cho ddn tdc Mdng cfla minh. Vdi n i l m say md vd trdn d l y nhidt huylt cfla t u l i trd, hp dang x i l t chat tay nhau trpng mpt ddi ngu, d i n g hdnh md mdt con dfldng mdi di tdi tfldng lai dfl r i n g trudc m i t dang cdn chong c h i t khd khan, mudn vdn gian nan thfl thdch. Xfla kia, Idng ngfldi ly tdn nhung gid ddy Chinh da thu phgc nhan tdm, tap hpp dupc nhflng trdi tim cung Chung mdt Udc nguydn sdu xa dua lang X I H i gid bidt cai 'thung lung dau thUdng' tfl trpng ddm trudng lam lu, Igc hdu d l di tdi 'cinh ddng vut - Cdnh dong Sau Chua am no, hgnh phuc, vdn minh hidn dgi: "Cd dSt tdt trdng ciy die sin. Cd bii cd thi triu, thi bd. Cd trudng hpc, tram xi. Cd dudng d td Iin. Rdi cd ci nhi ngdi, cd ci diin thap sing, cd miy chgy...".
VI vdy cd t h i ndi Ugt manh trang rilng chinh Id hanh trinh khPi ddy sflc mgnh t i l m ndng cfla Igc Iflpng trd - nhQng chfl nhdn cua tfldng lai chung tay dua cudc s i n g cfla X I H i chfnh thflc chuyin sang m|t quy dgo mdi: quy dgo dgng xdy qgd hgpng hgnh phflc mgnh gidg.
Trong t h i gidi nhdn vat cfla tac p h i m , cd le Dda la nhdn vat dflpe khlc hpa ddm net hpn c l tfl chdn dgng ngogi hinh d i n tfnh odph va s l phdn, Ong la nhdn vdt mang d$m chat t i l g thgylt. Id "con
ngudi nim trir chju nhieu k h i dau din vgt cfla ddi n h i t , 'tinh dif mpi tdc d|ng cfla cudc ddi. Ong khdng chi bj n i m trii nSi dau thdn xac md cdn chju dgng c l nil dau tinh t h i n . Cudc ddi dng g i n liln vdi mpi bien d i i thang t r i m cfla Idng X I H I , chim noi giQa ddng xoay c u | c ddi, khdng ngflng vdn ddng, khdng ngflng b i l n doi vd trfldng thanh...
Bdn cgnh dd, Vdng A C h i o cung Id mdt nhan vdt cd ddi s i n g npi tdm khd sdu l i n g . Von Id mdt con ngfldi b i n c h i t hien Idnh, nhflt nhat, hay sp hai, khiep dim, ludn ludn bj cac bdp b l trdn sal phai, bj nhQng k l x l u Ipi dgng. III keo di Idm phi nhgng trpng sdu tham tam hon Chio van cd nhflng Iflc bflng Idn dnh sang cfla Iflpng tri. C h i n g hgn, tfl chd djnh rut dao ddm c h i t con hUPu tP hien ianh dang sa b i y den cho thay thUPng con hUPu qua, dflng Igi r i i C h i o be con hfldu Ign, rut cdi chdng ra khdi b I p dui nd vd vdi vdng chgy vdc rflng tim Id t h u l c cflu chflg cho nd. Hogc nghe t i l n g con khi mp thgn thd vi khi con bj I m , Idng dg C h i d bdng trdo ldn mpt n i l m xdt thudng khi con v.v.
Mdc dfl mfldi ldm nam bj giam nhot trong rflng rfl - ndi ngg trj cfla nanh vgit, npc ddc giflg nhOng bay thfl dfl, ngogi hinh cfla C h i o nfla ngfldi nfla thfl "Nd cd tdc. Nd cd Idng. Nd cd chin, cd taf nhung may m l n thay trai tim cua C h i o vSn chua bj chai di, trudi di, II ra,...; van chua bi ngudi lanh trudc mpi buon vui cfla tgo vgt. Spi tP Idng cfla C h i o cfl rung Idn trong n i l m vui rgo rflc khde thfldng khi mfla xuan I m ap da v l , cdy cd n l y nd t i t tUdi, mudng thfl giao hoan den cgc
DIEN DAN VAN NGHE VlfT NAM (249) -10 / 2015
NGHIEN Cl/U - PHE BINH
d i l m cfla sfl ydu dau, cfla hgnh phflc Ifla ddi. C h i d buon d i n fla nudc m i t khi t h i y minh bj tdch rg khdi ddi s i n g blnh dj thudng ngdy. C h i d xdt thudng khi chflng k i l n noi dau ddn cfla k l khde k l c l lodi v$t. Trong chflng mge nhat djnh, cd t h i ndi nhdn vdt C h i o dd dgpc cd tfnh hda, cd nhOng dudng net ridng. Tdm ly, tinh cdch cfla O h i o chfl y l u dflpe bde Id qua nhQng mdn ddc thpgi npi tam. C h l n g hgn: 'Minh da cd conl" Nd nghT ChUa bao gid nd nghTdUdc mdt cii ciu diy dii, trpn ven, y to mi chan chOa tinh yiu nhu thi.
Rdi nd bdng dung bung mat khde. Khde xong, nd nhin Igi minh, rdi lai Oa nudc mat sao nd nhu con thu thi niy, sao nd vin chua thinh ngudi bd? V" nghT ay lim nd dau budrf'. NhQng vdt vd, ddy vd dau ddn l y , nhQng g i l n g xe npi tdm dQ dpi l y da t h i hien thai dd dam nhin t h i n g vdo con ngudi thdt cfla minh, tg vd'n jgpng tdm v l nhdn cdch ngfldi bo cfla minh vd cflng Id khat khao hfldng thidn cfla C h i p . Dd la nhQng khoinh khao, nhflng giay phflt Ide sang trong tdm hon C h i o . Nd se c h i m dd vTnh vien mdt dogn ddi mfldi lem ndm s i n g cudc s i n g tdm t i i , u md nflg ngfldi nflg thfl vd se md rg m|t trgng mdi trong cudc ddi cfla C h i o - cudc dfli cfla mdt con ngudl IUdng thidn.
Cdn d phfa ben kia c h i l n tuyd'n, vdi b i n c h i t ngoan co, cdc vj d I u too hp Vdng da k h l n g tfl mpt thfl dogn ndo.
Chflng dd rap tdm nudi giau tdn phi Vdng A C h i o mudi ldm nam d trong rflng de ma c l vdt chfnh quyen. Trong cudc chien ndy, Sdng r i t u l t flc, cay dang nhan ra tinh t h i dd khdng flng hd bpn chflng "Lf
thua. Tmh hdng. Li/c kim. Thi yiu. Chio se phii vi. Chio vi thi uy danh cua lie chang cdn...". Vd vdi am mflu chong doi d i n cung. Sang dd q u y l t dinh lfla chpn k l sach chgy t r i n : "Chi bang di Di li ki sich hay nhit, lai nhat dl ludng tien. Vila biiu Id tinh thin phin khang quyit liet iai li cich chay trin giiu m$r. T h i nhUng trdnh vd dua Igi gap vd dfla, mpt k l l l m muu n h i l u k l nhu Sdng d vdo nhOng gidy phflt c u l i cung cfla trdn d i u , lao da vd tinh m i c vdo cdi b i y x i o quydt hdn, thdm ddc hdn cua Vang Li - mpt ngudi g l c Mdng nhung da ba b i n ddi lai Han, que to d v a n Nam, hogt dpng trong Cue Tinh bdo Hoa Ngm, dd tflng ddi tgo p h i n , gidnh quyen nhUng khdng thdnh, bj truy nd. Han chgy t r i n sang vung Mdng ndy hdng phd hpgi cdng cudc xdy dgng khu dac s i n kinh t l Sdu Chua b l n g each dg dd Idd Sang b i t cdc cd con gdi ygg quy cflg ldo di theo: "...Cd Xda bay gid la ngudi nim kT thuit trdng rau d Siu Chua.
DUa cd iy di, ta phi dUdc cii chu nghTa xa hdi quai quf khdng hdp vdi if vdl tinh cua ngudi IVIdng ta. Hal". Song d i l g ddng ndi trong k l h i l m muu sdu ndy, vang Li cdn m u l n Idi keo ldo d i u tdc hp Vang bd que hUPng re nUdc ngodi d l trd thdnh mdt ten p h i n dpng, gdy mpt tieng vgng Idn trong dU lugn: ".,, Gid con ndi thit.
Ong vi vdi ngUdi My. NUdc My vTdgi dim bio tUdng lai cho dng. Con khdng ndi sai.
Tai dng phai li tai Vua. Ong se li Phua thay, ii vua Mdng'. NhQng Idi dudng mdt ngpt ngdo, dg dd, mug chudc ldo Sang da bdp Id rd chdn tgdng cfla Vang Li - mpt tdn gian didp p h i n ddng.
D I I N O A N VAN N G H E VIET NAM (249) - 10/2015
NGHIEN CCU - PHE BJNH
Hd q g l t i t y l u cfla cudc dau tranh g i l n g Cd quyet liet Id cdc t h i Igc thfl djch p h i n ddng da hodn todn t h i t bgi. Vdng A C h i o - bdng ma c u l i cflng cfla qua khfl den t i i dd trd v l dodn tg vdi vp cpn sag mfldi lam ndm s i n g d rflng vd con bdi duy nhat cua bd ba: Sdng - Chang - Ky da bj Idt ngfla. Lao Chang dd bj b i t sau vg hdnh hung dng Dda. Lao K^ hoang mang, dao dpng nhgng c u l i cung dd di theo chfnh q u y l n , tfch cue ddng gdp cho cdng cuoc xdy dung eupc s i n g mdi. Lao Sang, sau vg bj Vdng Li Ifla d i o dd trd thdnh ngudi l l n t h i n , di lang thang vg djnh; mUdi hai ngudi nhd cfla ldo dd tinh nguy$n lam vide trong hpp tdc xd d khu kinh t l ddc s i n Sdu Chua.
DUPng nhidn d l tgp dupc sflc h i p dan vdi ngudi dpc, khdng the khdng ndi tdi nghd thudt t l chflc hd t h i n g sg ki#n r i t dpc ddp cfla tac g i l . Tfl sg kien dam ma khd cflg b l ldo Sang, den sg kidn Chinh - Chfl tjch huydn mdi cdc cg d i u tdc hp Vdng uong rupu t h i nhu Id cdi duydn cd tiep n i l cho nhflng cudc d i u ly, dau trf cdng t h i n g , cudc d i u Igc quylt lidt roi c u | c hpp cfla lanh dgo huyen vd c u l i cflng la sg ki^n cg vang See Thong cho hpp ddng hp nggy giflg ddm khuya vd dot d u l c ldn Sdu Chua lam mdt cudc hdnh hgpng v l npi phat tfch ra cudc ddi mdi.
ChuSi cac sg kign ndy diSn ra lidn tiep trpng cac khdng gian vd thdi gian khae nhau g i n vdi hogt ddng cfla cdc nhan v$t dd dflpe to chflc, s i p x I p trpng mdt dfldng ddy mdc xfch chdt che t h i hign chan thgc, sinh dpng nhQng mau t h u i n , xung dot xd hdi. Dieu dang ndi la n l u cau
chuydn dupc md d i u glQa mdt cai khdng gian khep kfn, tfl dpng, IUu cflu nhQng cdi gid nua, cu ky, Igc hdu trong cdn nha lao Sdng n g l m ngdp bdng ngudl gid thi kgt thflc nd Igi dupc md ra gifla khdng gian cfla con dudng Idn - con dudng mdi vdi ngpn d u l c rgc sdng cfla nhflng ngJ6i ddn Lap C h i i hdm hd hdnh hgpng ISn sau Chua dgng xay cgpc ddi mdi. Xet 6 phupng dipn nghd thugt t l chflc hd thong sg kien thi Mgt manh tring rUng la qua trinh tranh d i u ben bi quyet lidt, khdng p h l i chi ddnh doi b l n g tdm trf sflc IUc mi cdn t h i m ddm c l mdu vd nUdc m i t cOa nhflng ngUdi ddn X I H i d l g i l l phdng hoan todn tu tudng vd tdm h i n cfla cac the he ngudi Mdng thodt khdi sg tu tflng cfla nhflng tfn d i l u cu kT Igc hdu b l o thd tri trd. Tfl dd tin tudng vflng ohic vdo mdt tUPng lai t i t dep. Ngpn d u l c sang rgc giflg ddm toi mjt mung chinh Id ngpn d u l c t h i p sdng niem tin khdng gl ddp tat n i i vdo mdt cudc s i n g mdi cflg c l xa hdi ngudi Mdng.
D i n vdi M$t manh tring njmg Id din vdi hdnh trinh gia tfl cdi "thung lung tam tii dau thUdng' d l md dudng di tdi 'cinh ddng vui'. Cdnh d i n g Sau Chua cOa tuong lai bat nggt dnh trdng vdng rUdi rupi, ngdo nggt mfli thdm thgnh khilt ciia rS cdy pp-mu tfl ldng d i t sdu qudt day vJ mfli hflPng n i n g nan tfl dp phi nhidu mdu, mfl cfla m i l n dat mdi - M i l n dd't hfla hgn mdt c u | c d l l ddi cfla ngudi Mdng trdn b i n ldng vflng cap Vidt B i c .
(1) Ti^u thuygt cdd Md Van Khdng - Nxb. Cdng on nhdn ddn, H., 2015., 272 tr.
DIEN DAN VAN NQHE VI$T NAM (249) -10 / 2016