Nang cao nang luc canh tranh cua doanh nghiep nho va vua tren dia ban tinh Thai Nguyen
Nguygn Nhu ()uynh Le Thi Thanh Thuong, Duong Thj Huy^ Trang Truong DH Kinh t^ va Quan tri Kinh doanh — DH Thai Nguyen
Theo tdng cyc Thdng kd, doanh nghiep nhd v i vua ehilm fren 97% tdng sd doanh nghidp dang hoat ddng, ddng gdp khoing 40% GDP, 31% xuit khiu, 29% eie khoin thu vio ngin sieh nha nudc vi tao vide lim eho hon 5 frieu Iao ddng. Vai trd cua doanh nghidp nho v i vfla ddi vdi nln kinh t l Ii vd eung quan trgng. Tuy nhien, dfl thi hidn vai trd dgng lye tang tmdng efla nln kinh tl, nhung thuc tiln khu vyc doanh nghiep nhd va vua vin edn khd khan, ddi mat vdi nhilu thich thfle frong canh tranh vi hdi nhap.
1. Md dau
Nang lye egnh trgnh cfla doanh nghidp ludn l i mdi quan tim hang dau efla e i e doanh nghi|p, nang lye cgnh trgnh efla mdt doanh nghidp li khi nang duy tri, tiiln khai, phdi hpp e i c ngudn lyc vi kha nang theo cieh giup edng ty dgt duge mye tieu cfla nd. 6 Viet Nam cflng nhu cac nude tren the' gidl, eie doanh nghidp nhd v i vua cd vai tro die bidt quan trpng trong vide thfle day su phit tridn kinh t l - xa hdi efla mdi nude. Cung vol vide ddng gdp eho xa hdi khdi lugng hing hda ldn va giii quylt nhilu vide lam cho ngudi lao ddng, eac doanh nghiep nhd vi vuacdn tao nen ngudn thu nhip dn djnh eho mdt bd phin din eu, khai thac cie nguon lye vi tiim nang tgi ehd efla dia phuong. Mat khie, doanh nghidp nhd vi vuagifl vai trd hd trg, bd sung cho cae doanh nghiep Idn tao thinh mdi lien kit cung hgp tie, cung canh tranh va eung nhau phil triln.
Trong nhung nam qua doanh nghilp nhd va vuada ed sy phit triln manh me c i vl sd lugng lin ehit lupng. Trdn dia ban tinh Thii Nguyen trong nam 2018 ed gin 600 doanh nghiep dang ky thanh lip mdi, tang khoing 20% so vdi eflng ky nam trude. Bdn eanh uu thd vl dd khdi nghidp, Unh hogt thi cie doanh nghidp nhd v i viialren dia bin tinh lai cd quy md nhd, trinh dp lao ddng va quin ly Uiap, edng nghd Ige hiu, khi nang tilp cin vdn vay han ehi. Qui trinh hdi nhap kinh t l vfla mang lai eho doanh nghidp vfla vi nhd nhung lgi ieh nhung eflng tao nhiing thdeh thue to Idn dd la sy Ihay ddi nhanh ehdng va khd ludng cfla mdi truang kinh doanh, cflng nhu i p lyc egnh tranh ngiy cing gay git d e i thi trudng trong v i ngoii nudc, d i tao ra nhilu thich thflc ddi vdi eie doanh nghiep nhd
vi vflaVidt Nam ndi ehung vi eie doanh nghidp nhd v i vuatrdn dia bin tinh Thii Nguyen ndi ridng. Dflng trudc c i e thieh thflc dd, d l ton tgi vi phit tridn bin vung, canh tianh ngang bing vdi eic doanh nghidp trdn thi gidi, eie doanh nghidp nhd vi vuatrdn dia bin tinh phii khdng ngung ning eao nang lye egnh tranh, tgo rg eie Icri thi eanh tranh cfla rieng minh. Ciu hdi dat ra d day la lam thd nao nang eao nang lye egnh tranh eua cac doanh nghiep nhd vi vuatrdn dia bin Unh Thii Nguyen ein duge nghien cflu nham cung cap them thdng tin cho cie doanh nghidp.
2. Thuc trang phat trien cac doanh nghiep nhd va vira tren dja ban tinh Thai Nguyen hien hay
Cflng vdi xu hudng phat tridn ehung efla e i nudc, Thii Nguyen vdi nhung diiu kidn thuin loi vdn ed d i tgo ra eo sd eho vide phit triln doanh nghidp nhd vi vua. Sd hd kinh doanh edng thuong ngiy cing tang. Sd doanh nghiep den nay efla loan tinh Idn den hem 7000 doanh nghi|p. Dd li sy phil triln vupt b^e k l e i vd sd iuong vi chat luong cua eic doanh nghidp nhd vi vfla, da gdp phan quan trpng vio mue tieu tang trudng ngin sieh eflng nhu tao vide lim, ting thu nhap ea nhin, gdp phin ding kd trong vide huy ddng vd'n dau tu trong din cho phit tridn kinh t l - xa hpi.Tuy nhien, frdn thye td eho thiy hidu qua cfla nhilu ehuong trinh hd frg trong c i nude ndi ehung, tinh Thai Nguyen ndi ridng ehua dugc phit huy nhu mong mud'n. Da sd eie doanh nghidp nhd va vua vin gap rai nhilu khd khan khi tham gia hpi nhip, nhit li vl vdn, cdng nghe, nhin luc, thdng tin, sin phim - thi trudng.
VI vdn eua eic doanh nghidp nhd vi vua: Day li khd khan Idn nhit m i cie doanh nghidp nhd vi vfla
H Tt C H A U A -
75
NGHIEN CUU
khd khac phye duge d l mo rpng sin xuit kinh doanh efla minh. Thi trudng eung flng vdn eho eic doanh nghiep nhd vi vfla ehu ydu vay vdn cfla than nhin, bgn be, vi vay efla ca nhin khie.
Bine LTVtroiiE vo Nim 2016 2017 20 IS
cua doanh nebi^p nbd vi v t n tbih niill Ngin«n Theo quy mfl v6n CTJ d6iiB)
<0,S 10,6 % 5,4%
4.2%
0 . 5 - I 8,3%
5,5%
3.6%
1 - 5 40^%
37,1%
35.6%
5 - 1 0 15,6%
20,6%
25,4%
10-50 18.8%
25.7%
27.1%
50-200 4.4%
3.7%
2,8%
200-500 1,2%
1,3%
0.8%
>500 0,8%
0,7%
0,5%
Ngudn Cvc Ihdng ke linh Thii Nguy^
Quy md vdn efla doanh nghiep nhd v i vua tip trung tu I d i n 5 ty. Doanh nghidp ed sd vdn trdn 50 ty ddng chidm ty trpng kha nhd. Do hiu hit eic doanh nghidp nhd vi vua khdng Ulp ean duge vdi nguon Un dung ehinh thue efla ngin hang do khdng dap flng dupe cac thfl tuc nhu lap dy i n kha thi, thd chip vi mue lai suit. Thfl tue phflc tgp v i ehi phi giao dich eao lam eho doanh nghidp nhd va vua khdng mudn vi khdng thi Ulp can nguon vd'n tu cie ngan hing. Ngoii ra, edn ed e i c nguydn nhan khae nhu each dinh gii tii sin lhl chap, cae quy dinh cfla cie ngan hang nhilu khi chua nhit quan, mdt so chfl doanh nghiep chua tgo nilm tin cfla ngin hing do frdn nghia vy nop thul.
Vl trinh do thiet bi cdng nghe efla eic doanh nghidp nhd va vua efla tinh ndi chung edn thip. Theo b i o cio cua cue thd'ng ke (2017) hidn vin edn nhilu doanh nghilp nhd vi vua ed trinh dd cdng nghe d mue tmng binh so vdi eie vflng lin ein nhu Hi Ndi, Bae Giang, Bie Ninh...So vdi eie doanh nghidp cd vd'n diu tu nude ngoii thi doanh nghidp tu nhin cd hd sd frang bi vdn thip. Ngoii ra theo bing 2.2 ty Id til sin CO dinh binh quin/ 1 Iao ddng khd'i doanh nghiep tu nhin cung tuong dd'i thip so vdi eic doanh nghiep khu vyc con lai.
Bilng 2.Tr!iiig bf tAI ikn c6 dtiUi binh quiin tren m^l lao Hqag DVT Tneu ding
Chi tieu Doanh n ^ ^ ^ nM mtdc Doanh n ^ ^ tunhfin DN c6 von dSu tu nudc MffA\
NguSn
Trine bl tM sSin co dinh binh qnan/l lao d^ns 2016
584.0 137.9 175.2 Cpc Ihdng ke lln
2017 835,7 14!,9 217,4 Thdi Nguyen
201S 827,0 162,4 258,8
Ty le doi mdi trang thilt bi con d mue rat thap, do dd nang suit thip, gii thinh eao, rit khd eanh tranh tren thj trudng trong nude va qudc id. Dgc bidt, eic dognh nghilp nhd va vfla gap ril nhidu khd khin trong vide tilp ein thi trudng qud'c td vl cdng nghd, miy mdc vi thilt bi do thidu thdng lin vl thi tiirdng.
Mdt trong nhflng hgn c h i ldn nhit cfla doanh nghidp nhd v i viia li vide tim diu ra cho sin phim cfla minh, rit nhieu doanh nghidp van duy tri nhung mit hang cd gii tri gia tang thip, chit lugng khdng eao va ehfl ydu dya tren Igi thd chi phi nhan cdng
rl.Sin phim eua doanh nghidp edn don dieu vl miu m i vi ehflng logi. Phin ldn cac doanh nghidp dang sin xuit cac logi sin phim ed mfle lgi nhuin thip, de gia nhip thi trudng. Sin pham dudi dgng thd, so c h i chidm ty Id ego (60%) trong khi lao ddng d c i e doanh nghiep nhd v i vfla ndi ehung du thfla nhilu. Chit lugng sin phim edn kem, Igi khdng dn dinh, rat kho canh tranh vdi hing nude ngoii ngay c i trdn Ihi trudng ndi dia. Vl thuang hi|u s i n pham, hi|n nay eie doanh nghidp nhd vi vfla chua tao dugc mdt thuong hieu rieng eho minh. Dl phit triln m^it thuang hidu thi can chi phi diu tu ldn vdi thdi gian dii, diiu niy la ril khd khan vdi eie doanh nghiep nhd va vfla do quy md rit nhd, nang Iyc tai chinh bgn ehd.
3. Giai phap nanq cao nang iuc canh tranh cho doanh nghiep nho va viratren dia ban tinh Thai Nguyen
Tfl Unh hinh phit triln efla cie doanh nghidp nhd vi vfla d i ndu d trdn, xuit phit tfl nhung ydu eau ddi hdi tfl thye liln, vide d l xuit giii phip ning eao nang lyc canh tranh eho eic doanh nghidp nhd vi vua tinh Thii Nguyen li mdt vide cap thidt, mang Unh thdi sy, ein duge su quan tam cfla cie nginh, eac eip. Qua dd, ed thd tham khio vin dung cho viec quin Iy phu hpp d l ning cao nang lue eanh tranh eho eic doanh nghiep nhd va vua trong c i nude.
Nhdm tie gii xin d l xuit mdt sd giii phip nhu sau:
Thu nhat: Hoin thien hd thd'ng ehinh sieh phip luit vl hoat ddng kinh doanh cfla doanh nghiep nham tgo dupe mdi trudng phip Iy thdng Ihoing, linh mgnh, phfl hop va thugn Ipi d l eie dognh nghidp ed dfl dllu kidn phit triln nang lye hogt ddng kinh doanh va canh tranh binh dang, cdng bing gifla e i e nganh, nghl.Sfla ddi vi hoin thidn phap luit eanh tranh, Luat Canh franh theo hudng quy dinh phin inh tryc Ulp, diy dfl ban chit canh tranh cfla hinh vi kinh doanh, gdp phin giim thidu cie hinh vi egnh franh khdng lanh manh, Igm dyng vi tri thd'ng linh/dde quyin frIn thi tiudng, giao dieh tip tmng kinh tl... Hoin thidn vi tang eudng thyc thi hd thdng quy dinh phip luit vl giai lhl, phi sin doanh nghidp.
Diy Ii cdng ey phip ly quan frpng, Uifle diy phit triln kinh tl, tgo dllu kidn thuan Igi cho eie doanh nghiep dang trong tinh trang sin xuit kinh doanh khd khin, thua 16 ed eo hdi d l nil khdi thi tiudng mdt eieh cd trit lu, gdp phan lai phin phdi tii sin; thfle diy su luu thdng vd'n trong n l n kinh te thi trudng, b i o vd quyin, Ipi ieh hgp phip eua ngudi Iao ddng va e i c chfl np. Xic dmh rd gidi han can thiep, dllu tilt cfla Nhi nudc ddi vdi n l n kinh te.
Thfl hai: Cung ed, kidn toan bd miy td chflc v i hd thdng quin ly, dam bao chit lugng ngudn nhan Iyc doanh nghidp nhim hoin thidn hd thdng td chflc sin
xuit kinh doanh, dieh vu phu hgp ning lye quin I^' cfla doanh nghiep. Dap flng nhu ciu sfl dung sin phim, dieh vy cfla thi trudng, sy hii Idng efla khich hing va d i m b i o hidu qua kinh docinh efla doanh nghidp dat duge eao nhit.
Xiy dung va cflng ed ddi ngu cin bd quin ly cd tinh than trieh nhidm eao, co trinh dp chuyen mdn, nghi|p vy, ky nang quin ly, xfl ly tinh mpi hudng trong thue tien hieu qui nhat d i p flng ydu ciu phit triln b i n vflng cfla doanh nghi|p trong thdi ky hdi nhip. Phil triln dgi ngfl e i n bd chuydn mdn, nghidp vu siu, tin tam, tin tyy vol doanh nghiep; d i p flng ydu ciu ngay cing cao efla khieh hing, x i hpi trong vide su dung sin phim, dich vy cfla doanh nghiep hien nay. Dim bio edng tie quin ly hogt ddng eua doanh nghidp dgt hidu q u i eao nhit; duy tri gifl vung uy Un eua doanh nghilp trdn thi trudng, gdp phin vao su phit tridn bin vflng efla doanh nghidp.
Thu ba: Xiy dung ehiln luge sin phim, lien danh, lien kit hgp tie dd ning eao nSng lue eanh tranh nhim xay dyng chien luge sin phim dim b i o ydu ciu vl sd lugng s i n phim, dich vu cfla thi Irudng, d i p ling nhu eiu vl ehit lugng, hinh thfle sin phim efla khieh hing. Da dgng hog logi binh sin phim vi tgo dupe nhilu san pham mdi ed sy khic biet noi trpi so vdi cie sin phim tuong lu cua eic dd'i thfl egnh franh trdn thi trudng.
Thfl lu: Nang cao nang lue huy ddng vdn efla doanh nghidp nhd vi vua nhim Chfl ddng dugc ngudn vdn trong hogt ddng kinh doanh vi ludn phu hpp myc tidu v i nang luc kinh doanh efla doanh nghidp. Co sd lugng tai sin du Idn, trang thidt bi Udn tiln, hien dai phye vu sin xuat kinh doanh vi tgo duge sin phim d i p flng nhu ciu cfla thi trudng, cfla xa hdi. Lya chon duge phuang thfle huy dpng vdn vdi chi phi Uiip nhit, hidu qui nhit, xiy dyng h | thdng co c h i quin tri quin tri lii chinh efla doanh nghiep d i m bao thdng nhat, ehat che va hidu qui.
Thfl nam: Xiy dyng thuong hieu doanh nghidp nham tgo rg dupe an tuong ddi vdi khich hang bang thuong hidu cfla doanh nghiep gin vdi mdt sin pham, dich vu. Tu dd cd lhl thu hflt dupe khieh hing vdi mfle gii eao ban. Dd thuong hidu thyc su l i mdt trong nhung thinh td cd gii tri nhat, ed thi dem Igi vi lhl efla doanh nghiep tren thi truong.
Thu siu: Tang eudng lidn kit trong nudc vi kdt ndi khu vye. Lidn kit giua eie nginh kinh td, eie ehfl thi kinh t l v i eac khdng gian kinh ll. Khoi thdng eac thi trudng cie ylu td sin xuit, thj trudng lao dgng, thj Irudng bit dpng san, thi trudng khoa hoc vi cdng nghd. D6ng thdi, Uiyc hien kit ndi thi trudng frong nudc vdi thi Imdng khu vye nhim khai thie hieu q u i e i c CO hdi mdi mang lgi; Coi trpng eie giai phip phat
tiidn bin vflng; Xiy dyng k l hogeh, trien khai hieu qui Chuang trinh Nghi sy 2030 cua Lidn Hpp Qudc vl phit triln bin vflng....
4. Ket iuan
Cgnh franh li quy luit khieh quan ed Unh tit ydu eho sy phit tiidn di len efla tit c i eie co sd sin xuat kinh doanh frong nln kinh l l thi trudng d bit ky qude gia nio trdn tbi gidi ma Vidt Nam khdng thi ngoai le.
Dd eung Ii hi$n tugng cin Uiidt, phd bidn v i cd y nghia thfle diy sy phit triln kinh t l eua moi qude gia d mgi thdi dgi. Nhd egnh tranh m i eie doanh nghidp ty vin ddng hoin thidn minh d l ngiy cing khdng ngiing phit triln vi phat triln toin didn hon.
Trong bdi einh hgi nhip qudc l l ngiy eang siu rdng, nhit l i khi Viet Nam da la thinh vidn cfla WTO va dang tham gia mgnh me liln trinh khu vuc, tiln tdi viec hinh thinh Cdng ddng ASEAN, cflng nhilu hidp dinh ty do thuong mgi khic, viee nang eao ning luc canh tranh trd thinh van d l sd'ng edn efla e i c doanh nghidp ndi ehung, dae bidt la doanh nghidp nhd va vfla. Cd thi khing dinh, ehia khda dd ning cao nang luc egnh tranh efla doanh nghiep nhd v i vfla d Vidt Nam ndi chung va d tinh Thii Nguydn ndi ridng van nam trong tay Nhi nude. Chinh vi vay, rit cin Nhi nudc cd ehinh sieh khuyin khieh, hd trg ddng bd va hieu qui cho eic doanh nghidp nay.Song song dd, cie doanh nghidp nhd v i vua phii tu than van ddng, bang tit c i Igi thi, ngudn lue efla minh, tranh thfl khai thie cie diiu kidn efla Ding, Nha nude, dja phuong de khdng ngung vuon len phit triln b i n vung./.
Tai iieu tham i(hao
Phgm Thu Huong (2017), Ning lye egnh tranh efla doanh nghiep nhd v i vua, nghidn eflu tren dia ban thanh phd Hi Ndi, Dgi hge Md dia chit.
Nguyin Huu Thing (2008), Ning eao nang Iyc egnh tranh cfla eic doanh nghiep Viet Nam trong xu till hdi nhap kinh t l qude Id hidn nay, NXB Chinh fri Qudc gia.
Nguyin Trudng Son (2014), Phil triln doanh nghidp nhd vi vfla d Viet Nam hidn nay, NXB Chinh tri Qude gia.
I T H A N G 5 / 2 0