HirdfniG TQfi
P H A T T R I E N B E NVfJfNG MANG CUT LAI THIEU
BINH DUOlNG
N
eu sau rieng dugc xem la loai trai cay dac tmng cua dat Nam Bg, thi mang cut 6 miet vuorn Lai Thieu la loai trai cay dac san tieu bieu cho xii "cay lanh trai nggt" o dat Thii - Binh Duong.Dac tinh thuc vat
Mang cut thugc loai cay to, tmng binh 7 - 12 m nhung c6 the cao den 20 - 25 m, than co v6 mau nau den xam, c6 nhua (resin) mau vang. La day va ciing, bong, mgc doi, mat tren ciia la co mau xam hon mat duoi, hinh thuon dai 15 - 25 cm, rgng 6 - 1 1 cm, cuing dai 1.2 - 2.5 cm. Hoa da tinh thuong la hoa cai va hoa luong tinh. Hoa mgc don doc hay timg doi. Hoa loai luomg tinh mau tring hay hong nhat, co 4 la dai va 4 canh hoa, c6 16 -
17 nhi va bau noan co 5 - 8 6. Qua hinh ciu tr6n, duomg kinh chimg 4 - 7 cm, c6 mang dai hoa con ton tai; v6 qua mau do nau, dai va xop. Qua chiia 5 - 8 hat: quanh hat co lop ao bgc mau trang c6 vi nggt, thom va kha ngon. Cay tro hoa vao thang 2 - 5, ra qua tit thang 5 - 8. 100 gram phan an dugc (qua tuoi) chiia: Calories 60 - 63; Chit dam 0.5 - 0.60 g; Chit beo 0.1 - 0.60 g; Chit carbohy- drates 10 - 14.7 g; Chit so 5.0 - 5.10 g; Cal- cium 0.01 - 8 mg; Sit 0.20 - 0.80 mg;
Phosphoms 0.02 - 12.0 mg; Thiamine (Bl) 0.03 mg; Vitamin C 1 - 2 mg; ngoai ra c6n CO Potassium, Niacin...)
Nguon g6c xuit xir
Mang cut co nguon goc tir Malaysia va In- donesia, dugc trIng tu hang chuc the icy, cay da dugc Thuyen Truomg Cook mo ta kha chi tiet tu nam 1770, va dugc dua din Sri Lanka vao nam 1800, dugc trIng tai Anh trong cac nha kieng (green house) hi 1855, sau d6 dua den Dong An (West Indies) tit giiia thi ky 19.
Day la mot loai cay d6i hoi dieu kien tho nhuomg kbit khe can khi hau nong va am, cay tang tmomg rit cham, sau 2-
3 nam cay chi cao den dau goi, chi bit diu cho qua sau 10-15 nam.. Cay da dugc cac nha tmyin giao du nhap vao Nam Viet Nam tit lau, trIng nhilu nhit tai Lai Thieu, Thu Dau Mot. Viet Nam da c6 liic la noi co nhiing vuom mang cut Ion nhat the gioi, voi nhung vuom rong hang chuc mau, c6 hang ngan cay, m6i cay cho dugc tit 700 din 900 qua.
Mang cut da dugc trong o Lai Thieu - Binh Duong hi tmoc khi Phap xam luge nuoc ta, do cac nha tmyen giao phuong Tay dem den va trong thu nghiem tai Lai Thieu.
Tir d6, Lai thieu tro thanh viing chuyen canh mang cut dau tien va som nhat cua Viet Nam.
Mang cut tren dat Lai Thieu
Co le do thich hgp tho nhuong, khi hau nen trai mang cut 6 Lai Thieu dac biet thom ngon, CO huong vi dac trung khac biet so voi cac loai trai cay khac. Thit trai mang cut mem, min nhu kem, vi cua no la su ket hgp ciia mot chiit nggt, mot chiit chua diu. Ngoai an tuoi, trai mang cut con dugc nhilu nha vuom 6 khu du lich Cau Ngang - Lai Thieu
So 03/2010
chgn chi biln mon sinh t6, lam kem, nuoc ep... phuc vu khach du hch khi den tham viing dat nay.
Mang cut dugc xem la loai trai cay dac san ciia xii Lai Thieu, c6 gia tri kinh te cao nen dugc nhieu nha vuom noi day lua chgn. Hien toan huyen Thuan An co 1.478 ha cay an trai, trong d6 mang cut chilm khoang 70% dien tich, dugc trong nhieu tai cac xa ven song Sai Gon tu An Som, An Thanh, Hung Dinh, Binh Nham, Lai Thieu... Nhiing nam dugc mua nang suit mang cut o Lai Thieu tmng binh dat 6 - 8 tin/ha.
Mang cut la loai trai cay quy, moi nam chi cho mot mua qua, hon niia san lugng khong nhieu nen thi tmomg tieu thu chu yeu van la ngi dia. Mua trai chin thuong lai den nha vuom bao tieu san pham va dua den cac chg dl tieu thu. Mac du trai mang cut Lai Thieu kha nli tilng voi nguori tieu dung trong nuoc, nhung chua ai nghi se xuat khau ra nuoc ngoai, c6 chang ciing chi la xuat theo duomg tieu ngach sang mot so nuoc Ian can nhu Tmng Quoc, Campuchia, ... Nguyen nhan trai mang cut Lai thieu chua dugc cac doanh nghiep trai cay chii y la do trai khong deu, v6 thuomg lim tim mil vang, v6 qua sanh siii, mau sic khong bat mat, cuong trai heo, nhieu trai c6 miii nggt thanh nhung nhieu trai bi sugng, phan thit c6 vi chat dang. Khau bao quan sau thu hoach ciia nha vuom con kem,....
Timg bu-dc cung co thu-ong hieu Hien nay tinh Binh Duomg da dua ra nhieu bien phap giup nong dan cai thien dieu kien canh tac ciia vuom cay, trong d6 co cac du an nhu de bao An Som de ngan man xam nhap; de an cai tao nang cao nang suat vuom cay Lai Thieu,.. .Ngoai ra de nang cao gia tri thuong mai cho loai trai cay dac san nay vita qua trong ke hoach thuc hien nam 2010 So Khoa hgc va Cong nghe Binh Duong dang timg buoc trien khai du an "Xay dumg, quan
ly va phat trien nhan hieu tap the Mang cut Lai Thieu" voi muc tieu la phat trien nhan hieu tap thi (NHTT) "Mang cut Lai Thieu"
cho nguoi dan trong mang cut, nham nang cao gia tri, danh tieng san pham mang NHTT. Kit qua du an se giiip nguoi dan trong mang cut Lai Thieu c6 nhan hieu rieng, c6 tieu chuin chung ve quy trinh san xuat, d6ng goi, bao bi, bao quan va van chuyen trai cay mang nhan hieu chung "Mang cut Lai Thieu". Tu d6 giiip gia tang gia tri san pham, tang thi tmomg tieu thu va tang thu nhap cho
GIANG CHAU o
Mdng cyt Lai Thidu
;Binh Duong chua co NHTT cho thuoni j, hieu m a n g cut Lai Thaeu
nguoi nong dan. G6p phan nang cao gia tri kinh te - xa hgi, van hoa ciia dia phuong, bao ton giong trai cay ngon, dac san, tmyen thong cua Lai Thieu - Binh Duomg.
Hy vgng voi nhung buoc di chien luge nay, mang cut Lai Thieu khong nhirng chinh phuc dugc nguoi tieu dung trong nuoc ma c6n c6 the quang ba rgng rai san pham tren thi tmomg the gioi trong mot ngay khong xa.4
Cong trif&ng
Thong tin khoa hoc cong nghe Binh Diro'ng I